۱- آقایی، واحد،۱۳۸۸، تحلیلی بر جاذبه های گردشگری شهری و نقش آن در تحول اقتصادی، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما حسین یغفوری.
۲- افشار سیستانی، ایرج(۱۳۷۱)، کرمانشاه و تمدن دیرینه آن، انتشارات ذرین، چاپ اول.
۳- اورباس لی، آیلین کوئدلین(۱۳۸۰) برگ موفق در توسعه گردشگری، ترجمه حیات عامری، مجله شهرداریها، شماره ۳۳٫
۴- الوانی، مهدی و دهشتی، زهره (۱۳۷۳) اصول ومبانی جهانگردی، تهران انتشارات بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی.
۵- ابراهیمی، علیرضا و خسرویان، محمدرضا (۱۳۸۴)،«عوامل مؤثر بر رشد و توسعه صنعت توریسم در استان مازندران» مجموعه مقالات اولین همایش نقش صنعت گردشگری در توسعه استان مازنداران، تهران، انتشارات رسانش.
۶- بوچانی، محمد حسین(۱۳۸۳)گردشگری برنامه­ای برای توسعه شهری بندر کیا شهر، مجله شهرداریها، شماره ۶۷٫

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۷- پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (۱۳۸۵) گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، تهران: انتشارات سمت.
۸- تولایی، س.(۱۳۸۶) مروری بر صنعت گردشگری. تهران، دانشکاه تربیت معلم.
۹- توکلی، دلبر(۱۳۸۲) «مانع اصلی توسعه صنعت گردشگری».
۱۰- جلیلی، خلیل(۱۳۸۸) پهنه بندی اقلیمی استان کرمانشاه به روش های آمبرژه و دمارتن اصلاح شده در مقیاس یک ۵۰۰۰۰، جهاد دانشگاهی واحد کرمانشاه.
۱۱- حاجی نژاد، ع. پورطاهری، م، احمدی، ع(۱۳۸۸) تأثیرات گردشگری تجاری بر توسعه کالبدی_فضایی مناطق شهری مطالعه موردی شهر بانه.مجله پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره ۷۰، ۱۰۹_۹۱٫
۱۲- حیدری چیانه،رحیم، ارزیابی برنامه ریزی صنعت توریسم درایران،رساله دکتری،دانشکده علوم انسانی واجتماعی،گروه جغرافیاوبرنامه ریزی شهری،دانشگاه تبریز۱۳۸۳٫
۱۳- حافظ نیا محمدرضا، (۱۳۸۱) مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ هفتم، نشر سمت.
۱۴- حیدری، رحیم(۱۳۸۷) مبانی برنامه ریزی گردشگری، نشر سمت، چاپ اول.
۱۵-.خسروی، حسین«بدنامه چهارم توسعه، ضرورتها، چالشها) پیام فردا ش. ۳۹٫
۱۶- دخیلی­کهنموئی، جواد، بررسی راهکارهای توسعه توریسم در آذربایجان شرقی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی واجتماعی،گروه جغرافیاوبرنامه ریزی شهری،دانشگاه تبریز۱۳۸۲٫
۱۷- داس ویل، راجر (۱۳۷۸) مدیریت جهانگردی: مبانی، راهبردها و آثار، ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی.(تاریخ انتشار به زبان اصلی ۱۹۹۷م).
۱۸- رضوانی م، ر.(۱۳۸۷) توسعه گردشگری روستایی(با رویکرد گردشگری پایدار)، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
۱۹- رحمانی، بیژن،جغرافیای ورزشی،انتشارات دانشگاه آزاد،۱۳۷۰٫
۲۰- رنجبر دستنایی، محمود،(۱۳۹۰) “ارزیابی و ائولویت بندی مناطق نمونه گردشگری (مطالعه موردی : استان چهارمحال و بختیاری)” پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم ، دانشگاه تهران.
۲۱- زنگی آبادی، علی، محمدی، جمال، زیرک باش، دیبا(۱۳۸۵) تحلیل بازار گردشگری داخلی شهر اصفهان، مجله جغرافیا و توسعه، شماره نهم.
۲۲- زاهدی، شمس السادات(۱۳۸۵) مبانی گردشگری و اکوتوریسم پایدار «انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ اول.
۲۳- غنیان، منصور، مجتبی قدیری معصوم، سید حسن مطیعی لنگرودی، کیومرث زرافشانی(۱۳۸۹) تحلیل ابعاد گردشگری روستایی با رویکرد جنسیتی از دیدگاه جامعه میزبان( مطالعه موردی منطقه اورامان)، زن در توسعه و سیاست( پژوهش زنان)، دوره ۸، شماره ۳، صص ۱۰۹_۹۳٫
۲۴- سلطانی، محمدعلی(۱۳۷۴) اهمیت توسعه توریسم در جهان سوم، مقالات برگزیده سمینار اصفهان و جاذبه­های ایرانگردی و جهانگردی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، اصفهان..
۲۵- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح(۱۳۸۴) فرهنگ جغرافیایی رودهای کشور، جلد چهارم.
سالنامه آماری استان کرمانشاه، ۱۳۸۷٫
۲۶- شهیدی، محمد شریف و همکاران (۱۳۸۸) بررسی تأثیرات توریسم در برنامه­ ریزی نواحی روستایی، مجله پژوهش­های جغرافیایی انسانی، سال چهل و یکمف شماره ۶۷، تهران.
۲۷- شکویی،حسین،مقدمه ای بر جغرافیای جهانگردی،انتشارات توسعه تحقیقات اجتماعی و علوم انسانی،ص ۱۵،فروردین۱۳۵۴٫
۲۸- صانعی،مسعود(۱۳۷۸) پایان نامه کارشناسی ارشد،بررسی اکوتوریسم پارک ملی گلستان با تاکید برمنطقه آزاد تفریحی ،دانشگاه شهید بهشتی.
۲۹- ضرغام، حمید(۱۳۸۱) مدل برنام ریزی استراتژیک جهانگردی ایران، مرکز آموزش بنیاد مستضغفان و جانبازان.
۳۰- ضیاء خواه، سیما(۱۳۸۰) تجدید حیات کالبدی شهر، (مطالعه موردی: کیانشهر)، دانشگاه شهید بهشتی.
۳۱- ضرغام، حمید. ( ۱۳۷۶ ) راهکارهای توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران،مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی و جمهوری اسلامی ایرن،کیش، جلد اول.
۳۲- ضرابی، اصغر و باباخانزاده، ادریس “تعیین راهبردهای توسعه گردشگری در منطقه اورامانات با بهره گرفتن از مدل SWOT.
۳۳- ضیایی، محمود و ترابیان، پونه(۱۳۸۹) سنجش سطح قابل قبول اثرات منفی اجتماعی گردشگران بر جوامع محلی در ایران مورد مطالعه سکونتگاه­های روستایی حوزه تالاب پریشان، جغرافیا(فصلنامه علمی_پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران)، دوره جدید، سال هشتم، شماره ۲۷، صص ۲۲۵_۲۰۵٫
۳۴- ضرابی، اصغر و صدیف اسلامی پریخانی(۱۳۹۰) سنجش تأثیرات اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی و زیست محیطی توسعه گردشگری( مطالعه موردی شهرستان مشکین شهر)، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره ۷۵، صص۵۲_۳۷٫
۳۵- طرح توسعه و عمران شهرستان پاوه(۱۳۸۹) سازمان مسکن و شهرسازی استان کرمانشاه، مهندسین مشاور ژیناب غرب.
۳۶- طاهری کمال،روانسر،باستانشناسی،زمین شناسی،جغرافیا و فرهنگ،انتشارات طاق بستان،۱۳۸۰٫
طیبی، سید کمال، بابکی، روح اله، جباری، امیر (۱۳۸۶) « بررسی رابطه توسعه گردشگری و رشد اقتصادی در ایران» پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، سال هفتم، شماره ۲۶٫
۳۷- فرزین، م(۱۳۸۳) اقتصاد گردشگری، تهران، انتشارات چاپ و نشر بازرگانی، چاپ اول، ۱۳۸۳٫
۳۸- فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور_استان کرمانشاه/ تهیه کننده، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، نشر:تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح(۱۳۸۶).
۳۹- قدمی، مصطفی،سیمین تولایی،سید محمدمهدی فاطمی(۱۳۸۹) ارزیابی استراژیک قابلیت ­های توسعه گردشگری: مطالعه موردی شهر فریدون کنار، نشریه پژوهشات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۱۶، شماره ۱۹، صص۱۲۸_۱۱۱٫
۴۰- قدیانی، عباس(۱۳۸۱) تأثیر فرهنگ وتمدن ایران در جهان، تهران، فرهنگ مکتوب.
۴۱- قاسمی، احسان(۱۳۷۶) بررسی جاذبه های توریستی شهرستان پاوه، پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی حرفه و فن، مرکز آموزش عالی ضمن خدمت ابن سینا همدان.
۴۲-کارگر، ب. (۱۳۸۶) توسعه شهرنشینی و صنعت گردشگری در ایران. انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، -تهران.
۴۳-کردی، م(۱۳۸۱) برنامه ریزی توریسم شهری با تأکید بر توسعه پایدار نمونه موردی: تبریز. پایان نامه کارشناسی ارشد، راهنما: سیاوش انصارنیا، ۱۳۸۱٫
۴۴- کاظمیان، غلامرضا و الهام آزادی(۱۳۹۰) الگوی توسعه گردشگری شهری در مرکز شهر تهران با رویکرد مدیریت شهری،مقاله.
۴۵- کرمانی، صباغ و امیریان،سعید و مجید(۱۳۷۹) بررسی اثرات اقتصادی توریسم در جمهوری اسلامی ایران (با بهره گرفتن از تحلیل داده_ستانده)،ژوهشنامه­ی بازرگانی، پاییز.
۴۶-کاظمی، مهدی(۱۳۸۶) مدیریت گردشگری، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران.

مهیا نمودن و یا فراهم نمودن امکان دسترسی طرفهای متعاهد به فناوری های حفاظت ، شناسایی، ارزیابی و استفاده از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی را که در قالب نظام چند جانبه قرار دارند یکی دیگر از ساز وکارهای پیش بینی شده در کنوانسیون است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بر این اساس «طرفهای متعاهد با تصدیق این که بعضی از فناوری ها فقط می توانند. از طریق مواد ژنتیکی منتقل شوند. دسترسی به این گونه فناوری ها و مواد ژنتیکی را که در قالب نظام چند جانبه قرار دارند. و انواع اصلاح شده و مواد ژنتیکی ایجاد شده با بهره گرفتن از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی در قالب نظام چند جانبه را مطابق مفاد ماده (۱۲) معاهده فراهم و یا تسهیل می نمایند». ^[۸۸]
همچنین طرفهای متعاهد برای ایجاد و تقویت نظام جهانی اطلاعات بر اساس نظامهای اطلاعاتی موجود به منظور تسهیل مبادله اطلاعات در زمینه موضوعات علمی، فنی و زیست محیطی مربوط به منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی همکاری خواهند نمود.
به این امید که این گونه مبادله اطلاعات به تسهیم منافع از طریق قرار دادن اطلاعات راجع به منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی در دسترس گاهی طرفهای متعاهد در معاهده کمک خواهد نمود. در ایجاد نظام جهانی اطلاعات نیز بر همکاری از طریق سازوکار تبادل کنوانسیون تنوع زیستی نیز تأکید گردیده است. ^[۸۹]
بر این اساس دسترسی به فناوری و انتقال آن منوط به رعایت شرایطی شده است که شامل رعایت قانون حاکم و حقوق مالکیت، مشارکت همه جانبه با رعایت وضعیت خاص کشورهای در حال توسعه، ظرفیت سازی، تسهیم منافع مالی و دیگر منافع تجاری سازی و پیش آگاهی در صورت بروز خطر می گردد.
دسترسی به این گونه فناوری ها، انواع اصلاح شده ومواد ژنتیکی با رعایت قوانین حاکم در مورد دسترسی و حقوق مالکیت و طبق توانایی های ملی خواهد بود .
مبحث ششم: مشارکت همه جانبه با رعایت وضعیت خاص کشورهای در حال توسعه
دسترسی به فناوری و انتقال آن به کشورها به ویژه به کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر از طریق مجموعه تمهیداتی نظیر تأسیس ونگهداری و مشارکت در گروههایی با موضوع فعالیت محصول گیاهی به منظور همه گونه مشارکت تجاری مربوط به مواد دریافت شده، توسعه نیروی انسانی ودسترسی موثر به تجهیزات تحقیقاتی صورت خواهد گرفت.
بنابراین دسترسی و انتقال فناوری از جمله فناوری های که با حقوق مالکیت معنوی حمایت می شوند. به کشورهای در حال توسعه که طرف متعاهد این کنوانسیون هستند. به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهای با اقتصاد در حال گذر با شرایط منصفانه وکاملاً مطلوب فراهم و یا تسهیل شده است.
در مورد فناوری های مورداستفاده برای حفاظت و همچنین «فناوری های سودمند»^[۹۰] برای کشاورزان در کشورهای در حال توسعه به خصوص کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهای با اقتصاد در حال گذر از جمله با شرایط اعطایی ممتاز و ترجیحی و مورد توافق متقابل، از جمله و به ویژه از طریق مشارکت در تحقیقات و توسعه در قالب نظام چند جانبه. این گونه دسترسی و انتقال در شرایطی صورت خواهد گرفت. که با شناسایی و منطبق بر حمایت کافی و موثر از حقوق مالکیت معنوی باشد.
با توجه به نیازهای کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر، که از طریق اولویتی که آنها برای ظرفیت سازی در منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی در طرح ها و برنامه های خود در نظر می گیرند، بیان می شود. در صورتی که منابع ژنتیکی گیاهی یاد شده برای غذا و کشاورزی مشمول نظام چند جانبه باشد. طرفهای زیر را در اولویت قرار بدهند :
ایجاد و یا تقویت برنامه هایی برای آموزش علمی و فنی حفاظت و استفاده پایدار از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی
ایجاد و تقویت تأسیساتی برای حفاظت و استفاده پایدار از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی به ویژه در کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر
انجام تحقیقات علمی ترجیحاً و در جائی که ممکن باشد، در کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر، با همکاری موسسات این کشورها و توسعه ظرفیت برای انجام این گونه تحقیقات در زمینه های مورد نیاز.
مبحث هفتم : تسهیم منافع مالی و دیگر منافع تجاری سازی
کنوانسیون حمایت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی تأکید دارد که با دخیل کردن بخش های خصوصی و دولتی در فعالیت ها دول متعاهد از طریق اشتراک مساعی و همکاری از جمله با بخش خصوصی کشورهای در حال توسعه وکشورهای با اقتصاد در حال گذر، موظفند در تحقیق وتوسعه فناوری، اقداماتی را به منظور دستیابی تسهیم منافع ناشی از تجاری سازی اتخاذ نمایند.
طرفهای متعاهد موافقت می کنند که موافقتنامه انتقال مواد استاندارد موضوع بند (چهار) ماده (۱۲) شامل این الزام باشد. که دریافت کننده ای که محصولی را تجاری می کند. که از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی بوده و در بردارنده موادی است. که از طریق نظام چند جانبه به آن دسترسی یافته، سهم عادلانه ای از منافع حاصل از تجاری سازی آن محصول را به سازو کار موضوع جزء (و) بند (سه) ماده (۱۹) معاهده به پردازد.مگر این که محصول مزبور بدون محدودیت برای تحقیق و اصلاح بیشتر در دسترس دیگران باشد. که در این صورت دریافت
کننده ای که تجاری سازی می کند. برای پرداخت چنین سهمی ترغیب خواهد شد.
براساس معاهده حمایت ازمنابع ژنتیکی گیاهی برای غذاوکشاورزی، هیئت رئیسه در اولین جلسه خود میزان، تشکیل و شیوه پرداخت را در راستای عرف تجاری تعیین خواهد نمود. هیئت رئیسه می تواند تصمیم بگیرد. برای طبقات مختلف تولید کنندگان که فرآورده های مزبور را تجاری سازی می کنند. سطوح متفاوت پرداخت مقرر نماید.
همچنین می تواند در مورد ضرورت معاف نمودن کشاورزان خرده پای کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر از پرداخت های مزبور تصمیم بگیرد .^[۹۱]
همچنین می تواند هر از گاهی در راستای دستیابی به تسهیم عادلانه منافع، سطوح پرداخت را مورد بازبینی و تجدید نظر قرار دهد و ظرف یک دوره پنج ساله از لازم الاجراء شدن این معاهده لزوم پرداخت اجباری مقرر در موافقتنامه انتقال مواد استاندارد را نیز در مواردی که محصولات تجاری شده مزبور بدون محدودیت برای تحقیق و اصلاح بیشتر در دسترس دیگران قرار می گیرد ارزیابی نماید.
پیش بینی شده است. که طرفهای متعاهد در کنوانسیون موافقت نمایند. که منافع حاصل از استفاده از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی که به موجب نظام چند جانبه تقسیم می شود. باید ابتدا به صورت مستقیم و غیر مستقیم به سوی تمام کشاورزان تمام کشورها به ویژه در کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر که به حفاظت و استفاده پایدار از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی می پردازند جریان یابد.
همچنین باید ترتیبات راهبردی مشارکت داوطلبانه در تسهیم منافع را برررسی نموده تا صنایع فراوری غذایی که از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی سود می برند. در نظام چند جانبه، مشارکت مالی نمایند. در صورت اعلام هر یک از طرفهای معاهده، ضروری است. در مورد امکان بروز خطراتی که حفاظت موثر منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی را تهدید کند و در جهت حفاظت از مواد، ساز و کار «پیش آگاهی» پیش بینی گردد.
گفتارسوم : ایران و اهمیت حمایت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی
سپاس فراوان خداوند بزرگ را که میهن عزیزمان را یکی از عالی ترین مراکز تجمعذخایرژنتیکی گیاهی قرارداده است.
گفته می شود که ایران یکی از اولین کشورهای دنیاست. که در آن کشاورزی و تمدن شروع شده و انسان اولیه برای نخستین بار در فلات ایران به کشت و زرع دست زده است. همچنین گفته میشود که مهاجرت آریایی ها بر خلاف مهاجرت مشهور چوپانی و در جستجوی چراگاههای جدید نبوده، بلکه مهاجرتی دهقانی و در جستجوی زمین بهتر برای کشاورزی و تهیه غذا بوده است.حفاری هایی که در اطراف کاشان به عمل آمده نشان می دهد. که در شش هزار سال پیش ایرانیان متمدن بوده و سیستم زراعی و کشاورزی پیشرفته ای داشته اند.
لذا با توجه به این تاریخچه منطقه خاورمیانه و خاور نزدیک، که ایران نیز جزء آن می باشد. از غنی ترین مراکز تجمع ذخایرژنتیکی گیاهی می باشد. و بسیاری از محصولات زراعی از این منطقه به سایر نقاط جهان منتقل و بصورت تکامل یافته فعلی در آمده اند.همچنین ایران دارای یکی از غنی ترین اقلیم های زیست محیطی جهان بوده و تنوع زیستی در عرصه های گیاهی و جانوری آن قابل ملاحظه می باشد.
ایران محل برخورد پنج سرزمین معروف گیاهیوجانوری و مهد تنوع گونه های گیاهی نیمکره شمالی به شمار می رود. به عنوان نمونه بیش از ۷۶۰۰ گونه گیاهی در ایران شناخته شده است. که حدود ۲۳۰۰ گونه آن بومزاد ایران بوده و ۱۴۰۰ گونه آن در دنیا نادر است.
بنابر آنچه گفته شد. بدیهی است که کشوری با چنین پشتوانه غنی از منابع ژنتیکی گیاهی، باید توجه ویژه ای به حفاظت از این منابع مبذول نموده و از آن به نحو احسن در راه نیل به رشد و توسعه همه جانبه بهره گیری نماید. زیرا ذخایرژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی از ارکان توسعه بوده، حفاظت و بهره برداری از آنها جایگاه ویژه ای در توسعه پایدار دارد.
حفاظت از گونه های گیاهی و جلوگیری از انقراض آنها مدتهاست. که کم و بیش مورد توجه قرار گرفته است.در بسیاری از مناطق جهان به انحاء گوناگون، ذخایر ژنتیکی گیاهی برای غذاوکشاورزی حفظ می شوند. و با نگاه اجمالی به شرایط جاری در مواجه با منابع ژنتیکی گیاهی، اقدامات خوب و مؤثری همگام و همراه با دیگر مناطق جهان در ایران نیز به منظور حفاظت از ذخائر ژنتیکی گیاهی برای غذاوکشاورزی به ویژه در مورد گونه های وحشی و خودرو به عمل آمده است. از جمله این اقدامات مساعی ای است که در شناخت و معرفی گیاهان در حال زوال همگام با سطح بین المللی صورت گرفته است.
مبحث اول : ایران قبل از الحاق به معاهده بین المللی ذخایر ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی
ایران تا اوایل قرن (۱۴ ش / ۲۰ م ) کشاورزی و موضوعات مرتبط با این بخش همانند حمایت از منابع ژنتیکی گیاهی و یا امنیت غذایی روش های قدیم و سنتی بوده و تنها در صد سال اخیر با آشنایی فرهنگ ها و افزایش جمعیت و به دنبال آن نیازمندی شدید به محصولات کشاورزی و غذایی تغییرات بنیادی در نظام های کشاورزی با توجه به اوضاع اقلیمی و ذخایر ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی در فلات ایران پدید آمده است. شناخت از وضعیت منابع ژنتیکی گیاهی در ایران این امکان را برای تحلیل و تجزیه در سطح ملی و بین المللی فراهم
می کند.
آثار و شواهد تاریخی بیانگر این است که ایرانیان از دیرباز با زیست بوم فلات ایران آشنا و قرین بوده اند. و از طریق اتخاذ روش های پایدار برای« بهره برداری عاقلانه و مسئولانه» ^[۹۲]از منابع محیطی مانند آب، خاک و پوشش های گیاهی مختلف به هم زیستی با اقلیم زندگی دست یافته اند. به گونه ای که اکنون این فرهنگ و دانش گرد آمده پس ازسالیان جلوه ای از محصول اندیشه و فکری پیشینان و گنجینه ی ارزشمندی از میراث ملی و تاریخی و فرهنگی میهن ما می باشد. و در عین حال «بخشش و روح بلند ایرانی»درمراوده های با دیگر ملل جوامع انسانی همواره میزبان سخاوتمند جامع بشری در انتقال این اندیشه و منابع ارزشمند و گوهربار بوده است.
کشاورزن و زارعان ایرانی در گذشته های دور در مورد بهره برداری و یا روش های حافظت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذاوکشاورزیهمانند فرامدرن کشورها پیشرفته امروزی به نتابج ارزشمندی رسیده اند. همانند تنوع بهره برداری از نظر نوع تولید یا بهره گیری از منابع ژنتیکی گیاهی مختلف در قالب «کشت متنوع و متراکم»^[۹۳] است. که این سیستم های تولید ( واحد های بهره برداری ) در گذشته دارای کشاورزی چند محصوله هستند. و در اکثر موارد امر کشاورزی و زراعی در قدیم با بهره برداری از پوشش گیاهی خودرو تکمیل می گردید. که منشاء شکل گیری این سیتسم در گذشته به تضمین امنیت معیشتی و ضامن پایداری و حفظ سلامت اکولوژیک با بهره گرفتن از تلاش و بکارگیری دانش کشاورزان و زارعین قدیم ایرانی در هر منطقه بوده است.
در ایران حفاظت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذاوکشاورزی در سالهای
(۱۳۳۶ – ۱۳۳۲)با همکاری سازمان کشاورزی وخوار و بار ملل متحد(فائو) انجام میگردید. که مجموعه های ارزنده ای از این منابع ژنتیکی گیاهی در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران موجود می باشد.
در اوایل سالهای دهه(۱۳۴۰)بدین نحو ادامه داشت. اما فعالیت های رسمی در خصوص حفاظت و نگهداری از منابع ژنتیکی (بانک ژن) عمدتاٌ در اولین سالهای دهه( ۱۳۵۰ )شروع گردید. که هیئتهای اعزامی از کشورهای کانادا، انگلستان و ایتالیا و چند کشور دیگر حاکی بر توافق دو یاچند جانبه در این زمینه بوده است.
در دهه (۶۰ )بر اساس تفاهم فیمابین دولت ج.ا.ا و سازمان کشاورزی وخوار و بار ملل متحد «فائو» و سازمان جهانی ذخایرژنتیکی ( IBPGR)^[94]، ایران رسما به عنوان عضو شبکه
بین المللی ذخایرژنتیکی گردید. و جمع آوری، حفاظت و بهره برداری از ذخایرژنتیکی گیاهی در زمینه محصولات مختلف عهده دار گردیده است. بر منبای این تفاهم بررسی و شناسائی منابع ژنتیکی بومی و وحشی محصولات مختلف زراعی و باغبانی و مناطق پراکندگی جغرافیایی آنها بویژه در سطح کشور و نیز تهیه لیست ذخایر ژنتیکی گیاهی جمع آوری شده قبل مورد توجه قرار گرفته است.
همچنین به سبب نقش مهم منابع ژنتیکی گیاهی در زندگی مردم ایران و از طرفی احتمال نابود شدنشان، پس از شناسایی منابع ژنتیکی گیاهی موجود در کشور و محل انتشار جغرافیایی آنها نسبت به جمع آوری آنها مود تعهد قرار گرفته است.
در کل حفاظت از محیط زیست من جمله ذخار ژنتیکی گیاهی و دیگر منابع طبیعی در کشور ما همانند وضعیت و پیشینه آن در جهان از قدمت چندانی برخوردار نیست ولی از لحاظ رویکرد به اینگونه مسائل و تدوین قوانین و مقررات مرتبط در مقایسه با بسیاری از کشورهای جهان سوم و حوزه غرب آسیا پیشتاز کشورهای دیگر بوده است .که شروع آن در قوانین داخلی در اوایل دهه(۵۰) و هم زمان با کنفرانس جهانی استکهلم، تدوین و تصویت شد. و از آن تاریخ تا کنون در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی ازجمله ذخایر ژنتیکی گیاهی برای غذاوکشاورزی تحولات نسبتاٌ چشمگیری در این زمینه در کشور صورت گرفته است.
در ق.ادولت جمهوری اسلامی ایران مصوب سال(۱۳۵۸) اصل پنجاهم آن به حفاظت محیط زیست اختصاص دارد. که مرتبط به موضوع منابع طبیعی و ذخایر ژنتیکی هم توجه نموده است. و «این اصل یکی از مترقی ترین اصول ق.ا نه تنها میان اصول دیگر بلکه در مقایسه با قوانین اساسی سایر کشورهای جهان در زمینه حفاظت محیط زیست می باشد».
با تطبیق این اصل با منشور سازمان ملل متحد و اصول حقوق بین المللی، این حقوق را تداعی می کند که حق حاکمه در منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی به نحوی بهره برداری از این منابع و بر اساس سیاست های محیط زیست باشد. تا فعالیت های مرتبط در این حوزه و در حیطه صلاحیت یا نظارت آنها موجب زیان محیط زیست و حقوق کشورها یا مناطق خارج از محدوده صلاحیت ملی آنها نگردد.
کنوانسیون تنوع زیستی ^[۹۵]CBDکه دولتها با آگاهی از ارزش ذاتی تنوع زیستی و ارزش های اکولوژیکی، ژنتیکی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی، فرهنگی، بازآفرینی و زیبایی شناسنامه تنوع زیستی و اجزای آن، و نیز با آگاهی از اهمیت تنوع زیستی برای تکامل و حفاظت از سیستم های حفظ حیات زیست و با تایید اینکه حفظ تنوع زیستی مساله تمامی بشریت است. و نیز با توجه به اینکه شرط اصلی حفظ تنوع زیستی، حفاظت از اکوسیستم ها و زیستگاههای طبیعی و نگهداری از احیای جمعیتهای ، ارقام ها و گونه ها در محیط طبیعی خود می باشد.
از طرفی با شناخت این واقعیت که بسیاری از جوامع بومی و محلی که تجسم نوع زندگی سنتی می باشند وابستگی نزدیک و سنتی به منابع زیستی دارند و مطلوبیت سهیم شدن عادلانه در مزایای حاصل از کاربرد دانش و ابتکارات و اقدامات سنتی مربوط به حفاظت از تنوع زیستی و استفاده پایدار از گونه ها و نیز اهمیت و نیاز به همکاری بین المللی، منطقه ای و جهانی بین دولتها و سازمانها و همچنین برای رفع نیازهای غذایی، بهداشتی و سایر نیازهای جمعیتی رو به رشد جهان، حفاظت از تنوع زیستی و کاربرد صحیح آن از اهمیت کلیدی برخوردار میباشد. که بدان منظور دسترسی به منابع و استفاده مشترک از آنها و نیز تکنولوژی های ژنتیکی امری حیاتی است. و با توجه به اینکه حفظ و نیز استفاده صحیح از تنوع زیستی نهایتاٌ باعث تحکم و تقویت روابط دوستانه بین کشورها شده و به ایجاد صلح در جامع بشری کمک میکند. بر این اساس
«دولت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ(ششم)اوت (۱۹۹۶)به این کنوانسیون ، که در تاریخ(پنجم)ژوئن (۱۹۹۲ )در ریودوژانیرو ( برزیل) تصویب گردید. عضو شده است.
قانون الحاق دولت ج.ا.ا به کنوانسیون تنوع زیستی در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ششم خرداد ماه (۱۳۷۵)مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ(۱۳/۳/۱۳۷۵)به تایید شورای نگهبان رسیده است.
در این راستا شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور در مورخه( ۲۱/۳/۱۳۸۱) طی شماره (۲۳۸)براین اساس مصوبه ای مقرر داشته :
«شورای عالی حفاظت محیط زیست با عنایت به گزارش ملی توسعه پایدار در خصوص طرح تدوین استراتژی و برنامه عملی ملی حفاظت از تنوع زیستی چهار مورد راهبردهای ملی حفاظت از تنوع زیستی دولت ج.ا.ا را به شرح ذیل تایید نمود:
۱ – ارتقای آگاهی از تنوع زیستی و مشارکتهای مردمی
۲ – ایجاد نظام های اطلاعاتی و تحقیقاتی زیستی

در زمان حکومت ناصرالدین شاه روند استفاده از راه های چاپاری ادامه یافته و با انجام اصلاحاتی از سوی امیرکبیر به سال ۱۲۶۶هـ.ق برنامه­ای تدوین شده است که در همه ایالات تشکیلات چاپاری برقرار و در ماه ۲ بار چاپاران تردد داشته باشند. لیکن به سبب صعب­العبور بودن راه های ارتباطی و عدم کنترل مرکز در برخی ایالات نتوانست چنین برنامه­ای پیشرفت داشته باشد.
تا زمان امیرکبیر تنها کار چاپار جابجایی نامه و مراسلات حکومتی بود ولی در سال ۱۲۶۹هـ.ق دستوری از سوی امیرکبیر صادر شد که تشکیلات چاپاری که شامل ایجاد راه های چاپار و تأسیس چاپارخانه و تنظیم برنامه جهت حرکت چاپار از مرکز به ایالات و بالعکس انجام گیرد و مقرّر شد که نامه­ های مردم نیز به مقصد برسد و مسافرینی که می­خواهند سریع و با شتاب سفر کنند می­توانند از طریق راه چاپار اقدام کنند. چون در این روش شب و روز سوار بر حیوان در راه بودند و همینطور در تابستان با شدت گرمای شدید چون راه می­پیمایند خسته کننده­ترین شکل سفر است. ولی با همه دشواری­ها چند بار سریع­تر از سفر کاروانی است به همین ترتیب. بیشتر اروپائیان در سفر به ایران برای غنیمت شمردن وقت و زمان به این نوع مسافرت اشتیاق نشان می­دادند. (اوبن، ۱۳۶۲: ۲۳۶)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به نظر می ­آید با توجه به وضعیت راه ها و شرایطی که بر آن حاکم بود راه های چاپاری در اکثر راه های عمده­ی ایران وجود داشته به همین جهت اداره­ی پست مرکزی مقررات مربوط به راه ها را طوری وضع کرده بود که مسافرین با پرداخت عوارض از قرار هر فرسنگی برای هر اسب دو قران بگیرند و این مبلغ در مقصد پرداخت می­شد تا با این درآمدها به وضعیت راه ها بهتر رسیدگی گردد. (همان، ۴۳)
اکثر راههایی که به اصفهان منتهی می­شد از طریق چاپار بوده است. در راه های چاپار سفر به صورت منزل به منزل ولی با سرعت انجام می­گیرد به طوری که مسافر به محض رسیدن به منزل اول در فرصت کوتاه می ­تواند استراحتی داشته باشد. به محض تعویض اسبها بلافاصله سفر به منظور رسیدن به منزل دوم صورت می­گیرد. در این شکل از سفر معمولاً مسافر مسافتی بین ۱۵ تا ۲۰ فرسخ را که فاصله متوسط سه تا چهار منزل است روزانه طی می­ کند ولی خود چاپارها به سبب مهارت و قدرت خاصی که دارند به راحتی می­توانند از این مقدار تجاوز کرده و در یک روز مسافتی حدود ۳۰ فرسخ یا در حرکت­های سریع و شبانه­روزی مسافتی بالغ بر این را طی کنند. (کرزن، ۱۳۸۰: ۳۱-۳۰)
اروپائیان به خاطر فرصت کمی که دارند این نوع از راه ها را برای انجام سفر می­پسندند و آن را از بهترین نوع سفر می­دانند و اعتقاد دارند که این شکل سفر در ایران هم­طراز با قطارها در مسیر راه آهن است. (کارلاسرنا، ۱۳۶۲: ۲۳۹)
ج: دشواری و سختی راه ها از دید سفرنامه­نویسان عصر قاجار
در دوره­ قاجار مسیرهای ارتباطی از نوع مال رو و خاکی بوده و این راه ها به وسیله­ چارپایان و گاریها شکل گرفته بود. حمل و نقل و بازرگانی در چنین راههایی به کندی و با شرایط سخت انجام می­گرفت.هنگامی که در این کشور برای آدمی سفری طولانی در پیش است امکان ندارد که دچار زحمت نشود. چنانچه ضمن ایام سال مسافرت کمی دیرتر یا زودتر از وقت مناسب آغاز گردد آدمی بایستی یا در گرما بسوزد یا به واسطه سرما دچار یخ زدگی شود. گاه در شبانه روزممکن است سرما و گرما تواما باشند.(دوراند،۱۳۴۶: ۱۶).
مسافرت در چنین راههایی به شکل گروهی و در مدت زمان طولانی صورت می­گرفت.از جمله مسیرهای سخت که مسافرت راطولانی می­کرد مسیر بوشهر تا تهران بود که به مسافت ۱۹۶ فرسخ در مدت ۴۸ روز طی شده است. حرکت در شب تاریک از پرتگاههای سخت­گذر و تنگه­ی مرتفع می­گذشت.
آنچه به نظر می ­آید اینکه، بالا بودن آمادگی جسمانی سیاحان اروپایی در این مسیرهای سخت و طاقت­فرسا که همزمان با گرمای تابستان صورت می­گرفت، مانع از گرفتار شدن آنان به بیماری و ناخوشی می­گشت. (فوروکاوا، ۱۳۸۴: ۲۴۹).
سفر سیاحان اروپایی از مسیر شمال به سمت مرکز فلات ایران کار بسیار راحت ­تر و ساده­تری بود تا اینکه از راه خلیج فارس مسیر جنوب را به سمت شمال طی کنند (بروگش، ۱۳۷۴: ۲۱۷).
در راه­های جنوب مخصوصاً بوشهر به سمت اصفهان در فصل تابستان امکان سفر در روز بسیار سخت بود و کاروانها مجبور بودند در شب سفر کنند لیکن سفر در بیابان­های تاریک بسیار وحشتناک به نظر می­رسید زیرا جاده­ ها پستی و بلندی­های زیاد داشت و جاده گاهی بسیار باریک می­شد که در مسیر گاری و بار حیوانات به زمین می­افتاد و مسافران را به زحمت می‌اندخت (لوتی، ۱۳۷۲: ۳۹)
اینگونه مشکلات در مسیرهای ارتباطی بوشهر به سمت اصفهان در سفرهای شبانه امری کاملاً عادی محسوب می­شد و اگر سفرها در روز انجام می­گرفت ممکن بود به چنین مشکلاتی برخورد نکنند.
بنابراین آنچه مسیر ارتباطی را دشوار ساخته بود سر و بالایی بودن از خلیج فارس تا اصفهان است. بخصوص در نواحی کوهستانی که گردنه­های خطرناک داشت یا راهزنان در مناطق کوهستانی اقامت داشتند.
با همه این موارد می­توان اذعان کرد که دشواری و سختی راه ها در بازرگانی و صنعت و اقتصاد و در مجموع بر زندگی و معیشت مردم تأثیرگذار است.
یکی از این نکات مربوط می­ شود به ساختار بناها در ایران، شکل و ساختار بناها در شمال و جنوب، مغرب و شرق ایران متفاوت است و چون راه ها خاکی و خراب بودند به سختی می­شد مصالح مفید و مناسب را از نقطه­ای به نقطه­ی دیگر حمل کرد و به همین جهت اگر در برخی نقاط ایران بناهای مستحکمی وجود ندارد نباید مردم ایران را سرزنش کرد. (دروششوار، ۱۳۷۸: ۲۰۴(
۱-خراب بودن راه ها
مسیرهای ارتباطی از یک­نواختی برخوردار نبود و به نظر می­رسد که بخشی از راه ها پر دست­انداز و مرتفع و ناهموار بوده و حرکت درشکه و گاریها را با مشکل مواجه می­ساخت. به همین جهت عبور از آنها و وارد شدن به نواحی کویر و هموار برای مسافران این راه ها جالب توجه بود و احساس آرامش و راحتی می­کردند. لیکن این آرامش کوتاه مدت بود و مجدداً مسیر به صحرای شن­زار و صعب­العبور منتهی می­شد و هرچه جاده به سمت ارتفاعات منتهی می­شد خطرات هم افزایش می­یافت چرا که این نقاط محل غارت کاروانها توسط راهزنان بود، پس حرکت از این مسیرها مستلزم امکانات نظامی بود که باید به همراه مسافرین جاده­ها باشد تا در مواقع ضروری از خود دفاع کنند. (اوبن، ۱۳۶۲: ۲۸۱)
احساسی که مسافرین راه ها از شرایط جاده­های ایران در عصر قاجار دارند متفاوت است زیرا حرکت آنها در شرایط یکسان نبوده و حتی در فصول مختلف سال شرایط را برای آنها تغییر می­داد. ولی در مجموع راه های منتهی به پایتخت (تهران)، از شرایط بهتری برخوردار بود و این موضوع امری طبیعی است که حاکمان تنها به پایتخت و اطراف آن توجه دارند و هرچه از پایتخت دورتر می­شویم وضعیت متفاوت می­گردد. تمهیداتی که روسها در بخش­های شمالی داشتند تا هرچه بهتر و سریعتر به اهداف و مقاصد خود برسند بر بالا بردن کیفیت راه ها تأثیرگذار بود. بی­توجهی قاجارها به اصفهان کاملاً مشهود بود و این موضوع برمی­گردد به رقابت قاجارها با حکومت صفوی، ناهمواری راه های ارتباطی اصفهان و سنگلاخی و شن­زار بودن راه ها و اینکه رهگذران بر سر راه خود یک مرتبه به تپه یا صخره­ای عبورناپذیر می­رسیدند و به سلیقه­ی خود راه را از طرفی دور زده نشان از آن بوده که برای احداث راه از هیچ نقشه­ی مهندسی استفاده نشده بود و به همان شکل که جویباری راه خود را می­جوید و موانع را دور می­زند مسافرین سواره و پیاده در راه اصفهان به تهران و بالعکس نیز چنین راههایی را ایجاد کرده بودند. وجود توقفگاهها در این مسیر کاملاً محسوس می­شد چرا که امکان نداشت چنین مسیرهایی را یک سره پیمود. اجساد فراوان شتر یا اسب در طول مسیر نشان از سختی راه بوده است. (کلودانه، ۱۳۷۰: ۹۴-۱۹۳).
به نظر می­رسد که راه های منتهی به اصفهان از سمت شرق چنان خسته­کننده باشد که به دوزخ کویر تشبیه می­ شود و اگر سیاحان اروپایی رنج و مشقت سفر را تحمل می­کردند فقط به قصد دیدار از زیباترین شهر جهان یعنی اصفهان بود که وصف آن را از سفرنامه­های عصر صفوی شنیده بودند.
بنابراین راههایی که به سختی طی می­شد تا به اصفهان برسند دوباره طی نمی­شد و سیاحان از مسیرهای دیگر عبور می­کردند تا متفاوت از راه های قبل باشد و دوباره آن مشکلات گذشته را تجربه نکنند. (همان، ۱۳۷۰: ۱۹۲)
راه ها اعم از کوهستانی و بیابانی و کویری و همچنین راه های شن­زار مشکلات خاص خود را داشت و با تغییر فصول و شرایط آب و هوایی تغییراتی در آنها ایجاد می­­کرد که حرکت کاروانها را به کلی مختل می­نمود و امکان ادامه سفر را از بین می­برد، از جمله منحرف شدن مسیر آب می­توانست بخشی از راه را از بین ببرد چون راه ها خاکی بود و زیرسازی نشده بودند به همین جهت به باتلاقی تبدیل می­گشت یا در مسیر کوهستانی تکانهای شدید که بر درشکه و دلیجان وارد می­گشت سبب کوفتگی عضلات، یا به خاطر سنگلاخی بودن جاده، سبب شکستن محور دلیجان می­گشت و برای تعمیر آن ساعت­ها زمان را می­گرفت. در مسیرهای کویری و شن­زار با فرورفتن دلیجان در شن و ماسه به کلی کاروان از حرکت باز می­ماند و تنها چاره کار این بود که منتظر اسب­های تازه باشند که توسط درشکه­چی از راه برسند. گاهی مواقع مشکلات و سختی­ها چنان زیاد بود که امید ادامه سفر را از سیاحان و کاروانها می­گرفت و این احتمال داده می­شد که هرگز به اصفهان نخواند رسید. ولی با این شرایط به نظر می ­آید که راه های کوهستانی از خطرات بیشتری برخوردار بود آن هم به خاطر راهزنانی که در این مسیرها قرار داشتند و حتی جان مسافران را تهدید می­کردند. (همان، ۲۲۲)
درتمام سراسر ایران ازمشرق به مغرب و ازشمال به جنوب همه جا یا ویران شده و یا در حال ویران شدن است. بنایی که خراب شود کسی همت نمی کند آن را تعمیر نماید .پیوسته ویرانه به ویرانه اضافه میشود. وقتی دیده میشود که پلها خراب ، کاروانسراها ویران، راه ها وجاده ها در هم ریخته و گم شده. انسان به فکر فرو می رود و به نظر می رسد که هر یک از اهالی یا ساکنان ایران تنها به جا یازمینی که روی آن کار می کنند و به خانه ای که در ان زندگی می کنند دل بسته اند و از محل خود خارج نمی شدند و با جاهای دیگر رابطه ندارند.(فلاندن،۱۳۲۴: ۳۱۶).
۲- نبودن امنیت لازم در راه ها
به نظر می­رسد برخی انتقادات سفرنامه­ها از اوضاع راه های ارتباطی باعث گردید برخی افراد در داخل ایران نیز جرأت اعتراض داشته باشند و صدای اعتراض خود را بالا ببرند و به صراحت بیان کنند که خرابی ایران و فلاکت ایران و گرانی و بی­علمی ایران به واسطه­ نداشتن راه های خوب است.در این خصوص عین السلطنه در خاطرات خود حتی به وجود راهزنان بر سر راه های مستقیم بوشهر- شیراز اشاره دارد که هیچ تاجری جرأت حمل مالالتجاره را ندارد.(عین السلطنه،۱۳۷۴: ۷۶-۶۰)
با دیدن اوضاع راه های منتهی به اصفهان از سوی سیاحان خارجی باعث تعجب آنها می­گردد چرا که آن شکوه و عظمتی که در وصف اصفهان عصر صفوی شنیده بودند با آنچه که در عصر قاجار می­بینند بسیار متفاوت است و اذعان می­ کنند که اگر در برخی مسیرها امکان مسافرت وجود دارد به خاطر اقدامات دولتهای قبل به خصوص صفویه است که به خاطر اهمیت دادن به مسائل اقتصادی و بازرگانی توجه به مسیرهای ارتباطی را جزء برنامه ­های اصلی قرار داده بود. (فریزر، ۱۳۶۴: ۱۹۵)
عقیده بر این است که از بین راه های اصفهان، آن مسیری که به سرزمین بختیاری منتهی می­ شود را نمی­ توان در قالب راه عنوان کرد زیرا مسیری صعب­العبور و بسیار خطرناک است و برای عبور از این مسیر مسافر باید از دل و جرأت زیادی برخوردار باشد تا با راهزنان که به طور طبیعی بر سر راه قرار می­گیرند مقابله کند و هم در این مسیرها حیوانات که کالا یا مسافر را حمل می­ کنند باید از توان لازم برخوردار باشند تا بتوانند آن ارتفاعات صعب­العبور را پشت سر بگذارند. (رنه آلمانی، ۱۳۳۵: ۶۴۳)
از گزارش­های سیاحان در سفرنامه­ها آنچه به دست می ­آید اینکه راه های سخت­گذر و دشوار بیشتر در سرحدات ایران است و با این اوضاع راه ها تعمیر اساسی نمی­شد تا بلکه بدین وسیله دروازه­های ایران را به روی دشمن خارجی ببندند. بنابراین عواقبی که در پی این سیاست است این­که حمل و نقل در این راه ها کُند صورت می­گرفت و براساس آن دانش و آگاهی مردم نیز در حال ابتدایی باقی می­ماند و پیشرفت نمی­کرد. (فوروکاوا، ۱۳۸۴: ۱۳۹)
آنچه سبب ناامنی می شودریشه در تزلزل حاکمیت کشور دارد.زیرا پس از استبدادصغیر هرج و مرج کاملی بر کشور حکمفرما شد و ناامنی ها در اطراف اصفهان سازمان یافته تر و ریشه دارتر گردید.نایب حسین کاشی و رضا جوزانی علاوه بر دیگر دسته جات کوچک تفنگچی مدتی طولانی راه های اطراف را در سیطره خود گرفتند. ازسوی دیگر قشقایی ها برای نشان دادن اقتدار خود به رقابت با بختیاری ها به صحنه آمدند و راه های جنوب اصفهان را ناامن کردند. طایفه بویر احمدی نیز به شکلی سازمان یافته به غارت کاروانها و دهات اطراف شهر دست می زدند. به این فهرست باید اختلاف میان ایل قشقایی و بختیاری را اضافه کرد. ورود عوامل ناامن کننده خارج از ولایات اصفهان همانند بویر احمدی ها که زیر نظر حکومت فارس بودند با نایب حسین کاشانی که در کاشان مستقر بود کار را برحکام اصفهان سخت تر و زمینه روانی ناامنی راه ها را بیش از پیش فراهم کرد.(نورانی،۱۳۸۳: ۹).
امنیه نیز در سامان دادن به راه های اصفهان ناتوان بود زیرا پس از ۵ ماه از تاسیس این اداره، در انجمن ولایتی اصفهان صحبت شد:همه روزه خبر می رسد فلان ده یا فلان مزرعه را در رویدشت و غیره سارقین قشقایی و بختیاری و غیره غارت نمودند… خوب است انجمن فکری برای اهالی بیچاره بنماید.(همان،۱۱).
راه حل اساسی برای مقابله با همه مشکلات در راه های ارتباطی ایران و این­که حمل و نقل آسان به وجود آید، در ایجاد راه آهن از شمال و جنوب است که از این طریق شاخه­هایی از راه آهن می ­تواند شهرهای دیگر چون شیراز و اصفهان را نیز به هم پیوند دهد. یک راه حل دیگر سازماندهی وسایل حمل و نقل در مسیرهای مورد استفاده است. (وست، ۱۳۸۰: ۱۳۵)
برداشت­ها و طرز تفکرات سیاحان درخصوص اوضاع راه های ایران متفاوت است. بنابراین چنین عقیده­ای که ضعف ایران در زمینه­ راه­سازی و مشکلات حمل و نقل یک مسئله­ داخلی است و هیچ تأثیری در روابط با کشورهای دیگر ندارد، صحیح به نظر نمی­رسد زیرا اهمیتی که راه های ایران از لحاظ استراتژیکی و جغرافیایی دارند توجه استعمارگران قرن ۱۹ را به خود معطوف کرده بود.
مشکلات مربوط به راه های ایران عصر قاجار را نمی­ توان به حساب عوامل طبیعی چون بیابان و کوهستان و کویر دانست. بلکه عوامل انسانی و شرایط سیاسی پدید آمده در عصر قاجار، از جمله اغتشاشات داخلی بر سر قدرت و همچنین عبور نیروهای نظامی از راه ها، سبب بی­نظمی فراوان می­گشت. همینطور با درگذشت حاکم یا وزیری مدتها وضعیت راه ها دچار بی­نظمی می­گشت و راهزنان فرصت پیدا می­کردند تا به غارت کاروانها بپردازند. شاید ما در داخل عوامل ضعف را کمتر احساس می­کردیم ولی سیاحان اروپایی در گزارشات خود به مراتب این موضوع را مطرح کرده ­اند که نظام نامعقول گمرکی و عدم وجود وسایل ارتباطی سریع، مانع پیشرفت صنعت در ایران گشته بود. (پولاک، ۱۳۶۱: ۳۷۹
۳- فواصل و منازل بین راه
یکی از مهمترین دغدغه­ های سفر برای هر مسافری این است که برای رسیدن به مقصد فاصله­ی کوتاهتری را طی کند تا از زحمت و سختی سفر کاسته شود.
در دوره­ قاجاریه که راه ها از نوع کاروان­رو و خاکی بود مسافت­ها در مدت زمان طولانی طی می­شد یکی از مهمترین سیاستها در امر راهسازی کوتاه کردن مسافت است. گستردگی و وسعت جغرافیایی ایران سبب گشته بود که مسافرت در راه های ایران با دشواری زیاد همراه باشد. پس لازم بود تا در راه های سخت و دشوار منازلی برای استراحت کاروانیان احداث گردد. برای سنجش مسافت­ها در عصر قاجار از فرسنگ یا فرسخ استفاده می­شد. طول فرسنگ­ها در راه های ایران به یک اندازه طی نمی­شد بلکه بستگی به شرایط راه ها یا وسایل نقلیه داشت تا مسافت­ها را طی کنند.طول فرسنگ در مسیرهای کوهستانی و سنگلاخی قطعاً بیشتر بود و اگر نوع وسیله نقلیه هم قاطر یا درشکه باشد زمان بیشتری را باید در این راه ها طی کنند.در مسیرهای صاف و هموار بیابانی سرعت کاروان­ها چون بیشتر بود فرسنگ­ها را در مدت زمان کوتاهی طی می­کردند. (وست،۱۳۸۰: ۵۹)
فاصله­ی توفقگاهها یا منازل حدود ۳ تا ۸ فرسخ بود و بستگی به شرایط راه داشت که اگر مسیرها خسته­کننده نبودند فاصله منازل هم بیشتر می­شد و اگر جاده سخت و دشوار بود فاصله منازل کمتر می­شد. در ایران معمولاً اولین منازل را جهت استراحت کاروانیان به فاصله­ی کوتاهی از مبدأ احداث می­ کنند تا کاروان در اولین فرصت به فکر آنچه از ابزار و وسایل سفر را که فراموش کرده باشد و دوباره بتواند برگردد و آن را مهیا کنند. (ویلز، ۱۳۶۸: ۵۴)
به نظر می ­آید که در عصر قاجار فرسنگ اندازه دقیق ندارد و بستگی به تصور انسان دارد که کوتاه یا بلند احساس می­ شود. ولی از بین وسایل نقلیه چون اسب چون سریع حرکت می­ کند می ­تواند یک فرسخ را در یک ساعت طی می­ کند و هر فرسنگ را برابر شش کیلومتر حساب می­ کنند. (دوروششوار، ۱۳۷۸: ۱۸۵)
در تعیین منازل در مسافت ۸۰۰ کیلومتر، اصفهان به سمت بغداد که از شهرهای سلطان آباد (اراک) و سپس کرمانشاه، راه ها از میان مناطق کوهستانی می­گذشت چنین برآورد شده که در مرحله اول سفر یعنی از اصفهان به سمت سلطان آباد (اراک) قاطرچیان مسافت ۲۶۵ کیلومتر را به ۷ منزل تقسیم کرده و آن را در مدت ۷ روز طی کرده ­اند. (اوبن، ۱۳۶۲: ۳۱۲)
در سفر از تهران به سمت اصفهان هم که مسافت ۴۸۰ کیلومتر عنوان شده، مسافر با خط پُست همراه با درشکه ۵ روزه طی می­ کند که طولانی به نظر می­رسد و تصور بر این است که اگر تأخیری در ایستگاهها صورت نمی­گرفت در مدت زمان کمتر طی می­شد. (همان، ۲۷۰)
در مقایسه مسافت­های ۲۶۵ کیلومتر در ۷ روز با ۴۸۰ کیلومتر در ۵ روز قطعاً وضعیت راه ها تعیین­کننده است. اگر مسافت کوتاه بیشتر به طول انجامید، بیشتر به خاطر سختی راه و کوهستانی بودن آن است که حرکت را بسیار کُند می­کرد. ولی مسافت بیشتر در مدت زمان کوتاه اگر طی شد، هموار بودن و صاف بودن مسیر بوده است. نوع وسایل نقلیه هم در کوتاه یا طولانی بودن مسافت­ها نقش دارند. (کلودانه، ۱۳۷۰: ۱۸۸)
همچنین به نظر می­رسد مسافت­ها برحسب فصول سال متفاوت طی می­شده است. حتی تغییرات آب و هوایی و تغییر فصول در استفاده از نوع وسایل نقلیه تأثیرگذاراست.به طور مثال در تابستان کاروانها فقط در شب امکان سفر می­یافتند و در طول روز به خاطر گرمای شدید مجبور بودند به استراحت بپردازند. به همین جهت مدت زمان مسافرت را بسیار طولانی می­کرد به طوری که مسیر بوشهر تا تهران به مدت ۴۸ روز طی می­ شود.اشاره شد که مسافت­ها یک سره طی نمی­شد و کاروان در سفر بوشهر به تهران ۸ روز در شیراز و ۳ روز در اصفهان و ۲ روز در جاهای دیگر معطل مانده و چون کاروان تجاری و بازرگانی بود فقط ۳۵ روز راه پیموده شد. (فوروکاوا، ۱۳۸۴: ۲۴۹)
نوع سفر یعنی انفرادی یا با خانواده سفر کردن در مدت زمان طی شده تأثیرگذار است. فاصله اصفهان تا رشت که حدود ۱۲۲ فرسخ تخمین زده شده در مدت ۲۳ روز طی می­ شود که از این مدت ۱ روز در کاشان، ۱ روز در قزوین استراحت داشته اند. و این طول مسافرت به صورت کاروانی و همراه با خانواده بوده ولی به شکل انفرادی با وجود چاپارخانه خوب در طول مسیر می­ شود ۴ روزه طی کرد. (ویلز، ۱۳۶۸: ۱۸۸)
اگر در عصر قاجار به وضعیت راه ها توجه می­شد و وسایل حمل و نقل جدید جایگزین چارپایان می­گشت فواصل و منازل هم بسیار نزدیک می­گشت و رنج و سختی سفر را کاهش می­داد و قطعاً بر معیشت و اقتصاد مردم تأثیرگذار بود. لیکن به تناسب دشواری و آسان بودن راه و همینطور دوری و نزدیکی به کاروانسراها، فواصل دو منزل به هم متناسب بوده است.
مسلماً چون وقت و زمان برای ما دارای ارزش است و دوست داریم فواصل را در مدت زمان کوتاه طی کنیم، پس یکی از دغدغه­ های سیاحان خارجی هم به هنگام مسافرت در راه های ارتباطی ایران همین موضوع بوده است و دغدغه­ی اصلی آنها این بود که چگونه در فرصت زمان کوتاهی مسیرهای صعب­العبور و سخت را پشت سر بگذارند تا سریع به مقصد برسند.
به نظر می­رسد که شرایط جاده­ها مانند عریض یا باریک بودن راه و ناهموار بودن آن، و همینطور منتهی شدن به گذرگاههای خطرناک به طولانی شدن سفر می­انجامید. در مسیر قمشه به اصفهان مدت زمان سفر به ۱۲ ساعت به طول می­انجامید. به طوری که از این مدت زمان چهار ساعت و نیم آن از قمشه تا مهیار بوده و هفت ساعت و نیم آن از مهیار تا اصفهان بوده است. شناخت فواصل راه ها و اینکه در چه مدت زمانی می­ شود مسیرها را طی کرد سبب می­شد مسافرین کاروانها با برنامه دقیق اقدام به سفر کنند و هر آنچه در طول سفر به کار می ­آید برای خود مُهیا کنند. (گوبینو، ۱۳۶۷: ۹۳- ۱۹۲).
د- امنیت راه ها و راهکارهای مقابله با راهزنان
بحث امنیت راه ها یک موضوع کاملاً مهم برای حکومت­ها بوده است. به همین جهت برای مقابله با چپاول و غارت کاروانهای تجاری، برخی تأسیسات به وجود آمده بود که در ایران تازگی نداشت و در دوره­ های قبل از قاجاریه نیز چنین شیوه­ای برای مقابله با راهزنان وجود داشت.
برای امنیت راه ها در ایران تلاشهایی صورت می گیرد.گماشتن مستحفظین بر سر راه ها یکی از راهکارهای مهم در این خصوص بوده است. (تاورنیه،۱۳۳۶: ۱۲۲).

• ممکن است گروه به جهات مختلف از دیگر گروه‌ها یا اعضای سازمان جدا شود. «گروه‌ها باید با دیگر اعضای سازمان و گروه‌ها در ارتباط باشند. اگر گروهی به صورت مستقل و ایزوله و بدون درگیر کردن دیگران تصمیمی اتخاذ کند، احتمال اینکه آن تصمیم نادیده ‌گرفته شود… به طور چشم‌گیری افزایش پیدا می‌کند.» (ویلن ۴۲). این جدا شدن ممکن است از سر تصور توانایی بیشتر گروه از سایر گروه‌ها یا تصور ضعف بیشتر باشد. ممکن است از این رو با گروه‌های دیگر ارتباطی بر قرار نمی‌شود که گروه اطلاعی از وجود گروه‌های دیگر ندارد. ممکن است رهبر گروه به هر جهت خواسته باشد تا گروهش از گروه‌های دیگر متأثر نباشد. ولی اگر به هر جهت گروه ایزوله شود به نفع گروه و نتایج حاصل از کار گروهی نیست و باید به سرعت گروه از این وضعیت خارج شود.

• • در تعریف گروه اشاره کردیم که گروه باید در حدی بزرگ باشد که «امکان ارتباط رودررو وجود داشته باشد». ویلن تصریح می‌کند: «تیم‌های موفق کمترین تعداد اعضا را برای تحقق اهداف و وظایفشان دارند. من ۳۲۹ گروه را مورد مطالعه قرار دادم تا دریابم که آیا اندازه‌ی گروه‌ها نقشی در بهره‌وری آنها دارد یا نه. نتیجه مشخص بود، گروهی که از ۳ تا ۶ عضو تشکیل شده باشد از گروه‌هایی با تعداد بیشتر به مراتب بهره‌ورتر عمل می‌کردند.» (ویلن ۷۷).بنابراین به نظر می‌رسد گسترده و پر جمعیت شدن گروه می‌تواند یکی از آسیب‌های گروه بوده و کارایی آن را کم کند.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• ویلن اذعان دارد که «تحقیقات انجام شده در زمینه‌ی تأثیر گوناگونی، در فرآیندها و بهره‌وری گروه‌های کار، ما را به نتایج واحدی هدایت نمی‌کند. برخی یافته‌ها تنوع را باعث بهبود عمل‌کرد گروه کار و برخی دیگر آن را مضر قلمداد می‌کنند. اختلافات سطحی چون قومیت، جنسیت، نژاد و سن بر فرایندهای گروه اثرات منفی خواهد گذاشت. اما اختلافات برجسته‌ای چون شخصیت، تحصیلات و تجربیات اثر چندانی بر کار گروه نخواهد داشت. اختلاف می‌تواند موجب افزایش آموخته‌های تیم در زمینه‌ی حل مشکلات و ابداعات شود. اگر اعضای تیم بر انجام کار تمرکز کنند و از تعارضات شخصی بپرهیزند، اختلافات از هر نوع آن به عنوان یک منبع برای آنان عمل خواهد کرد. برای منتفع شدن از اختلافات، باید به همه‌ی اعضا فرصت شنیده شدن و مشارکت در بحث‌ها داده شود.» (ویلن ۱۰۰ ـ ۱۰۱).

• گاهی اعضا به جهت پذیرفته شدن از ابراز مخالف خودداری کرده، دست به خودسانسوری می‌زنند. در این اوقات گروه برای سازش بر اعضای خود فشار وارد می‌آورد و همین فشار برای سازش، مانع از این می‌شود که گروه به دیدگاه‌های دیگران توجه کند (زارعی‌متین, مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته ۲۲۳).

بنابراین ناهماهنگی کار گروهی با بافت جامعه، افراط در صمیمت بین اعضا، ایزوله شدن گروه، بزرگی گروه، یکنواختی یا گوناگونی اعضای گروه و خودسانسوری اعضا از جمله آسیب‌های کار گروهی است که متوجه ساختار گروه است.
فصل چهارم
کدهای رفتاری در کار گروهیِ پژوهشی
مقدمه
در ابتدای این فصل، چند نکته‌ی مقدماتی را مورد تأکید قرار می‌دهیم و سپس به بیان ارزش‌ها و اصول اخلاقی خواهیم پرداخت:

• اکتفا به حداقل‌ها،در اخلاق کار گروهی ملاحظه‌ی مکارم اخلاق و قله‌های اخلاق لازم نیست بلکه باید کف و حداقل اخلاق را در نظر داشته باشیم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم. باید مراقب باشیم انصاف در گروه رعایت شود، نه اینکه از اعضا توقع ایثار داشته باشیم. باید بپذیریم که افراد به دنبال نفع مادی خود باشند و از آنها توقع داشته باشیم این نفع را از راه‌ها حلال و قانونی کسب کنند نه اینکه به خاطر گروه از خودگذشتی و ایثار داشته باشند.

• تعامل بین حق و وظیفه،در تعریف حق و وظیفه مطالب بسیاری گفته شده است. در اینجا صرف نظر از همه‌ی مباحثی که در این زمینه وجود دارد حق را به امتیازی برای صاحب حق و وظیفه را به مسئولیت تعریف می‌کنیم. تعامل میان این دو است که فضایی اخلاقی ایجاد خواهد کرد. تأکید زیاد بر حقوق می‌تواند باعث بالا رفتن سطح توقعات اعضا و پایین آمدن اقتدار رهبری و در نتیجه ضعف گروه شود. از سوی دیگر توجه بیش از حد بر وظایف گروه باعث اینجا شرایط قانونی خشک و بی‌روح شده و سبب نارضایتی اعضا از رهبر و ایجاد حس منفی در آنها خواهد شد. هیچکدام از این دو مطلوب نیست و راه‌حل آن تعامل بین حق و وظیفه است.

این تعامل و رابطه‌ی دو سویه به دو شکل متصور است که هر دو صورت آن در این نوشتار مورد توجه است.
الف: هر جا برای کسی حقی فرض شود برای دیگری در رابطه با این صاحب حق وظیفه‌ای وجود خواهد داشت. مثلاً اگر گفتیم: «اعضای گروه حق دارند از فضایی سالم برای کار گروهی استفاده کنند» این بدان معناست که کسی در اینجا وظیفه‌ی تهیه‌ی چنین فضای سالمی را بر عهده دارد. معنا ندارد که کسی صاحب حق باشد ولی کسی مسئولیت و وظیفه‌ای در قبال این حق نداشته باشد. پس به تعبیر دیگر اگر به هر دلیل ثابت کردیم که کسی حقی دارد به همان دلیل ثابت می‌شود که این حق بر عهده‌ی کسی است و کسی باید باشد که وظیفه‌ی ایفای این حق را بر عهده بگیرد. مثلاً اگر یک جوان حق دارد ازدواج کند باید در جامعه نهادی مسئول رسیدگی به این حق باشد. البته این بدین معنا نیست که چون آن جوان حق ازدواج دارد، به هر دختری که پیشنهاد ازدواج داد آن دختر مسئولیت پذیرش درخواست او را داشته باشد.
همچنین بر عکس به هر دلیلی که ثابت شد فردی در رابطه با کسی مسئولیت و وظیفه‌ای دارد برای آن شخص حق استیفای آن حق به همان دلیل محرز و ثابت است و دلیل دیگری لازم نیست. مثلاً اگر ما وظیفه داشته باشیم به فقرا کمک کنیم، به همان دلیلی که چنین الزامی را برای ما ایجاد کرده است، حق مطالبه‌ی فقرا از ما برای کمک الزامی خواهد بود. البته چون این وظیفه کلی است ما نیز حق انتخاب مصداق داریم و مصداقی خاص از فقرا حق الزام ما به انجام وظیفه‌مان در خصوص خودش را ندارد.
ب: اگر برای کسی حقی را ثابت دانستیم، وظیفه‌ای نیز بر عهده‌ی اوست. این قاعده نیز استثنا ندارد. اگر اعضای گروه حقوقی دارند مسلماً وظایفی هم دارند.
با توجه به این دو تقریر، باید در منشورهای اخلاقی هم باید به حقوق و وظایف افراد دخیل در کار گروهی پرداخت و هم به حقوق و وظایف متقابل بین این افراد. یعنی هر فرد بداند در قبال هر حقی که به او داده می‌شود چه وظیفه‌ای بر عهده‌ی او می‌آید و هم افراد بداند هر حقی که دارند باید از چه کسی مطالبه کنند و مسئول رسیدگی به آن حق کیست و هر وظیفه‌ای که دارند در قبال چه کسی است. چنین دقتی باعث جامعیت منشور اخلاقی خواهد بود.

• پیش از این در عنوان «هرم دانش اخلاق کاربردی» گفتیم که این هرم از قاعده‌ی خود از ارزش‌های اخلاقی شروع شده بعد از آن اصول اخلاقی و در نهایت به کدهای اخلاقی می‌رسد و گفتیم که ارزش اخلاقی، وضعیتی است که به لحاظ اخلاقی مطلوب بوده و نشان‌گر یک نقطه‌ی هدف در نظام اخلاقی است.اصل اخلاقی، گزاره‌ای است که در آن ارزش عینی به صورت ذهنی، لفظی و کتبی در آمده است. اصل اخلاقی حد وسط تبدیل ارزش اخلاقی به کد اخلاقی است. اصل اخلاقی در واقع قاعده‌ی کلی رفتار است که فرد باید رفتار خود را بر آن منطبق کند. کد اخلاقی، حکمی است که وظیفه‌ی اخلاقی فرد را با لحاظ موقعیت معین و قیود خاص به صورتی جزئی‌تر از اصل اخلاقی مشخص می‌کند.

۱٫۴٫ افراد درگیر با گروه پژوهشی
برای بیان کدهای رفتاری اعضا و رهبر یا مدیر گروه باید بعد از تعیین ارزش‌ها و اصول اخلاقی کسانی که ممکن است با یک گروه پژوهشی درگیر باشند مشخص شوند. منظور این است که از ابتدای شروع یک کار گروهی پژوهشی چه کسانی در این گروه تأثیر داشته‌اند یا این گروه بر چه کسانی تأثیر داشته ‌است یا خواهد داشت. به نظر می‌رسد در هر گروه پژوهشی حداقل برخی از این افراد دخیل باشند: ۱٫ مدیر یا رهبر گروه، ۲٫ اعضای علمی گروه، ۳٫ مورد پژوهشی، ۴٫ اعضای خدماتی گروه، ۵٫‌حمایت‌گر گروه، ۶٫ سفارش‌دهنده، ۷٫ استفاده کننده، ۸٫ داور و ناظر پژوهش، ۹٫ ناظر یا کمیته‌ی اخلاقی گروه ۱۰٫ ناشر محصول کار گروه، ۱۱٫ جامعه‌ی علمی، ۱۲٫ جامعه‌ی عمومی، ۱۳٫ خانواده اعضا، ۱۴٫ خانواده مدیر یا رهبر
در اینجا لازم است به چند نکته توجه شود:

• سه طرف اصلی در این اطراف درگیر با کار گروهی پژوهشی، مدیر یا رهبر، اعضا و مورد پژوهشی در گروه است که گروه را تشکیل می‌دهند. البته در همه‌ی گروه‌های پژوهشی مورد پژوهشی وجود ندارد.

• در این پژوهش که محور بحث در رابطه با پژوهش در علوم انسانی است، موضوع پژوهشی در اکثر موارد انسان است ولی اگر موجودی دیگر نیز مورد پژوهش قرار گیرد که در رابطه با انسان شأن اخلاقی داشته باشد، مورد نظر خواهد بود. به نظر می‌رسد حداقل، موجوداتِ دخیل در ابعاد مختلف زندگی انسان دارای شأن اخلاقی باشند. البته این بحث مورد اختلاف است و تفصیل کلام مجالی دیگر می‌طلبد.

• منظور از اعضای خدماتی گروه، افرادی‌اند که به هر جهت در پژوهش گروه سمت علمی ندارند ولی برای پشتیبانی و تدارکات گروه به آنها نیاز است.

• حمایت‌گر یعنی کسی که از جهت مادی یا معنوی گروه را حمایت می‌کند. این حمایت‌گر می‌تواند شخص حقیقی و حقوقی باشد. در بسیاری از موارد سازمان‌ها، مؤسسات، دانشگاه‌ها و یا مراکز آموزشی و پژوهشی حمایت گروه‌های پژوهشی را به عهده می‌گیرند. سفارش‌دهنده یعنی هر شخص حقیقی یا حقوقی که به هر جهت تولید محصول پژوهشی برایش مهم است. استفاده‌کننده یعنی کسی که محصول پژوهشی گروه را مورد مطالبه قرار می‌دهد و مصرف‌کننده‌ی آن است.

• جامعه‌ی علمی یعنی افرادی که در دانش خاصی تحصیل و پژوهش می‌کنند و در پیش‌برد مرزهای آن دانش سهیمند و در ارتباط و تعامل با یک دیگرند.

• در این پژوهش تمرکز بیشتر بر روابط بین ارکان اصلی گروه یعنی مدیر یا رهبر، اعضا و مورد پژوهشی است. بقیه‌ی اطراف درگیر با گروه کمتر مورد توجه است. این بدین معناست که از زاویه‌ی دید ما اطراف غیر اصلی از نظر رعایت اخلاقی در درجه‌ی دوم قرار می‌گیرد و نه در درجه‌ی اول. گر چه برخی از این اطراف از جهت دیگر مهم‌تر باشند، مانند خانواده. بررسی اطراف دیگر به پژوهشی مستقل نیاز دارد.

۲٫۴٫ ارزش‌‌های حاکم بر کار گروهی در پژوهش
ارزش‌های متنوعی ممکن است بر کار گروهی حاکم باشد. ما در اینجا به سه دسته از ارزش‌ها اشاره می‌کنیم: ارزش‌های حاکم بر کار گروهی، ارزش‌های حاکم بر پژوهش و ارزش‌های حاکم بر کار گروهی پژوهشی که هر کدام از اینها ممکن است اخلاقی یا غیر اخلاقی باشند. همه‌ی این ارزش‌ها اهدافی ارزشمند هستند که به نوعی سبب تشکیل گروه پژوهشی می‌باشند. ارزش‌های مذکور زیربنای اصول اخلاقی است که پس از این خواهد آمد.
این ارزش‌ها همان ارزش‌هایی هستند که باید توسط اعضا و رهبر گروه با توجه به هوش اخلاقی خود ـ که مهم‌ترین ویژگی آنها به شمار می‌رفت ـ تشخیص داده شوند و در جایگاه خود به اجرا در آیند.
چنانچه پیش از این توضیح دادیم نتیجه‌ی اجرای هوش اخلاقی در زمینه‌ی تفکر و پژوهش همان تفکر انتقادی است. تفکر انتقادی در زمینه‌ی کار گروهی در پژوهش ـ علاوه بر ارزش‌های حاکم بر کار گروهی مثل ایجاد و حفاظت از اعتماد به نفس در اعضا، هم‌افزایی و بهره‌وری از منابع و ارزش‌های حاکم بر پژوهش مثل پاسداری از حقیقت و راه‌گشایی برای وصول به حقیقت ـ به استقلال فکری اعضا، اتقان پژوهش و ارائه‌ نتایج حاصل از پژوهش، احاطه‌ی علمی بر اطلاعات مورد نیاز، اطمینان جامعه‌ی علمی از نتایج اشاره دارد. در بخش بعدی با توضیح هر کدام از این ارزش‌ها، اصول اخلاقی مستفاد از آن را نیز بیان می‌کنیم.
۳٫۴٫ اصول اخلاقی حاکم بر کار گروهی در پژوهش
در این بخش به ذکر اصول اخلاقی متناسب با هر یک از ارزش‌های ذکر شده در بخش قبل می‌‌پردازیم:
۱٫۳٫۴٫ ایجاد و حفاظت از اعتماد به نفس در اعضا
در بسیاری از کارهای گروهی یکی از اهداف مهم در تشکیل گروه، ایجاد اعتماد به نفس در اعضاست و اگر این موضوع به عنوان هدف هم نباشد لااقل از بین بردن اعتماد به نفس اعضا، هدف از تشکیل هیچ گروهی نخواهد بود. هم بسیاری از افراد به این سبب جذب گروه‌ها می‌شوند که بتوانند اعتماد به نفس خود را بازیابند و هم بنا بر تحقیقات یکی از راه‌های ایجاد اعتماد به نفس شرکت دادن افراد در گروه کاری و دادن مسئولیت به آنهاست. اصول متناسب و متخذ از این ارزش در کار گروهی به این قرار است:
۱: هیچ یک از اعضای گروه و رهبر گروه نباید سبب تحقیر خود یا دیگران شوند.
۲: رهبر و اعضا باید در راه عزت نفس خود و دیگران تلاش کنند.
۳: هر کسی حق دارد از عزت نفس خود حفاظت کند.
۴: هر کسی حق دارد از اعتماد به نفس خود حفاظت کند.
۵: رهبر گروه باید از اعتماد به نفس اعضای گروه در برابر افراد، گروه‌ها و سازمان‌های دیگر حفاظت کند.
۶: رهبر باید از اعتماد به نفس گروه به عنوان یک واحد در برابر افراد، گروه‌ها و سازمان‌های دیگر حفاظ کند.
۷: در گروه باید روشی برای ابراز عواطف و احساسات نسبت به موضوع مورد پژوهش وجود داشته باشد
۸: رهبر و اعضا باید نسبت به یکدیگر قدرشناسی داشته باشند.
۹: گروه باید تمام تلاش خود را برای ایجاد فضای احترام بین افراد به کار ببرد.
۲٫۳٫۴٫ هم‌افزایی

در سراسر جهان ،باران به عنوان نماد اثرات آسمانی بر روی زمین ملحوظ می شود.این نکته واقعیتی بدیهی است که باران عامل بارور کننده ی زمین است و اینکه زمین از آن حاصل خیز می شود.(فرهنگ نمادها،شوالیه،ص۱۷،جلد دوم)
“من از همان اول باران بی خبر” اتفاقی مبارک که از قبل غیرقابل پیش بینی بوده است را در ذهن تصویر می کند.
از آنجا که باران نماد رحمت الهی است.باران بی خبر برای شاعر از رسیدن معشوق یا قاصدی که پیام آور خیر است که اتفاق هایی خوش در راهند.باران بی خبر ترکیب جدید یا چهره ای تازه و آشنایی زدا شده از همان نماد و سمبل همیشگی باران است که در این شعر بسیار به دل می نشیند و از آنجا که با چند عنصر شاعرانه و زیبا از جمله دو شب بوی تازه و چند کلوچه ی قند همراه شده است. بارانی که عامل رحمت است اینجا با بهره گرفتن از شگرد آشنایی زدایی قاصدی خوش پیام که شادی آور محفل شاعر شده است.با هدیه شدن دو شب بوی تازه و چند کلوچه ی قند شادی را با شعر و مخاطب قسمت می کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از خود شما بود که شبی
باران را زیر چتر گریه و گفت و گو به خانه آوردم.
باران در این شعر سمبلی است از رحمت،پاکی که زیر چتر گریه و گفتو گو به خانه آمده است(می تواند گفت و گوی فرد با خودش “کشاکش درونی” ) برای عبور از مرحله ای و رسیدن به مرحله ای تازه در زندگی باشد و در این شعر تازه گی همراه با باران است.یعنی با پاکی و نوشدنی مطهر. باز هم شاعر در این شعر با ابتکار و خلاقیت ترکیبی جدید از نماد باران آفریده است و مفهومی نو را به ذهن متبادر می شود.
وعلاوه بر آشنایی زدایی و ساختن چهره ای نو از نماد باران تصویری سورئال در این بند در ذهن مخاطب رونمایی شده است.آوردن باران به خانه زیر چتر،چتری از گریه و گفت و گو باز هم شاعر با جان بخشی به باران،باران را همچون انسان زیر چتر به خانه آورده است.چتری که از جنس گیه و گفت و گو و مجادله که در نهایت منجر به آشتی شده است.یعنی همان باران .باران در این شعر علاوه بر پاکی و رحمت نمادی از آشتی و صلح می باشد که پایان دهنده ی مجادله ها در خانه است. شاعر با تلفیق آرایه ی تشخیص،شگرد آشنایی زدایی از تصویر سورئال در مقابل دیدگان و ذهن خواننده رونمایی می کند.
پرده پوش پنهان ترین راز باران که تو بودی
رود را از اعتماد هجرت خویش
به دوایر دریایی دور وعده می دادی
وآب در بستر برکه ی صبور
مفهوم انتظار آن دقیقه ی موعود را نمی فهمید.
پنهان تریت راز باران،راز بارانی که نماد باروری و نعمت الهی است چه می تواند باشد.یا اصلاً آن کیست.شاعر با شگرد آشنایی زدایی فضایی راز آلود را در این شعر پدید آورده است.بازهم حس شاعرانگی در سیدعلی صالحی و هوشمندی وی موجب خلق دنیایی زیبا و متفاوت در این شعر شده است.که ذهن خواننده را به لحاظ درک مفهوم کاملاً درگیر فضا می کند، و باران را از قید تکرار و کهنگی رهانیده است.
من به خانه بر می گردم،
هنوز هم یک دیدار ساده می تواند
سرآغار پرسه ای غریب در کوچه باغ باران باشد.
کوچه باغ باران،ترکیبی بسیار زیبا و شاعرانه،که خواننده املاً فراموش می کند بارها باران را دیده و از پیش می شناخته است.باران در کنار کوچه باغ در این شعر سمبلی بی نظیر،سرشار از شاعرانگی و احساس است.شاعر با خلق این ترکیب علاوه بر ارائه چهره ی نو از نماد باران ،دیدگان خواننده را در مقابل تصویری سورئال و کاملاً خیالی قرار م یدهد.دنیایی عاشقانگی در گوچه باغی از جنس و بوی باران در انتظار دیدار دو عاشق است.
ستاره
معمولاً کیفیت نور بخش ستاره است که به ذهن می آید، و در نتیجه ستاره منبع نور انگاشته می شود.ستاره هایی که بر گنبد یک معبد یا یک کلیسا دیده می شوند،تاکیدی هستند بر مفهوم آسمانی و ملکوتی آن. در عین حال خصوصیت آسمانی ستاره آن را جزء نمادهای روح و به خصوص برخورد میان دو نیروی باطنی و ظاهری یا معنوی و مادی یعنی نور و ظلمت می کند.ستاره ها در تاریکی نفوذ م یکنند، آنها فانوس های دریایی هستند که در شب ناخودآگاه می درخشند.(فرهنگ نمادها؛۵۳۶؛جلد سوم)
با این همه دیروز
پی صدایی ساده که گفته بود بیا،رفتم!
تمام راز سفر فقط خواب یک ستاره بود
خسته ام ری را.
(خواب ستاره)از آنجا که ستاره،خود نماد و منبع نور و حال و هوای ملکوتی است و در اینجا خواب نماد و تصویر از غفلت و بی خبری و احتمالاً تاریکی ستاره است.ستاره ای که روشنی بخش مسیر در تاریکی هاست اما مسیر خاموش و تاریک است،ستاره بخوا رفته و معشوق در این راه ددیه نمی شود. و تعبیر دیگر هم این است که ستاره یبخواب رفته همان معشوق است که موجب روشنی دل عاشق است اما حال در غفلت به سر می برد و عاشق را نمی بیند.شاعر فرم و ساختار جدیدی از این نماد کهن پدید آورده است که دنیایی مفهوم و معنا را می توان از این ترکیب استخراج کرد.(خواب یک ستاره) پرداختن به فرم موجب پدید آمدن معناهایی جدید و متفاوت نسبت به ساختارهای کهن شده است.
من راه خانه ام را گم کرده ام ری را
میان راه فقط صدای تو نشانی ستاره بود
که راه را بی دلیل راه جسته بودیم.
ستاره خود منبع و سرچشمه ی نور و روشنایی است.در این شعر با ساختار جدید از نماد ربه رو می شویم(نشانی ستاره) ،ستاره در این شعر منزل معشوق است و این بار خود منشأ روشنایی نیست و از خود جلوه ای ندارد بلکه نور خود را از وجود و حضور و صدای معشوق می گیرد.پس روشنایی بخش کالبد ستاره و روشنایی راه تنها صدای معشوق است که عاشق در پی اش می رود،آن سان که شاعر می گوید میان راه فقط صدای تو نشانی ستاره بود. بو و صدای معشوق که آشنای عاشق است و ردِ اسن صدا و حضور را می گیرد تا ستاره را بیابد.
نشانی ستاره فرم و قالب جدیدی است از نماد ستاره که مخاطب را به فکر وا می دارد برای رسیدن به لایه های درونی شعر.
اصلاً نمی دانم،گویا مسیر ستاره با ما نبود
مادرم می گفت:
پیشانی ت بلند است،اما آینده نمی داند
ستاره روشنایی بخش مسیر و جاده است ،شاعر فرم جدیدی از ستاره را ارائه می دهد،مسیر ستاره که با شاعر همراه و هم ساز نیست،شاعر با این ساخت جدید از نماد ستاره نگون بختی و بدشانسی خود را ب تصویر می کشد.زندگی خاموش و بی نور ،مادری که پیشانی فرزندش را بلند می داند. اما آینده و روزگار خواست و نگاه مادر را درک نمی کند و با آرزوی مادر همراه نیست و در نهایت از تیره روزی و بدشانسی شاعر است که در این شعر رونمایی می شود.
پروانه:
تو بوی پروانه در سایه سار یاس می دادی
پروانه را می توان به عنوان نماد سبکی ناپایدار ملحوظ داشت.وجه دیگر نماد پروانه بر مبنای استحاله ی آن استوار است.شفیره های پروانه،تخم و هسته ای است که تمام استعدادهای بالقوه ی پروانه را در خود دارد؛وتی پروانه از پیله خارج می شود نماد زندگی دوباره است و یا به عبارت دیگر مانند خروج از قبر است.
اگر پروانه را در این شعر نماد زندگی دوباره بدانیم،بوی پروانه ترکیبی نو،شاعرانه و سیار لطیف است که ذهن مخاطب را در کنار سایه سار یاس به رقص وا می دارد.صالحی بزرگ شاعر سپید سرای این مرزو بوم با فرم ها و ظواهر بدیعی و تازه ای که از قالب های کهنه قدیمی می شازد و آشنایی زدایی می کند. ذهن مخاطب را به طرزی نو درگیر و در کنکاش جهت رسیدن به همان مفاهیم کهنه می کند.
ماه
نمادگرایی ماه در ارتباط با خورشید شکل می گیر. دو ویژگی اصلی ماه یک یاینکه ماه نور خاص خود را ندارد و نور آن چیزی جز انعکاس نور خورشید نیست؛ و دیگر اینکه چون ماه مراحل مختلفی را زی می کند و اشکال آن تغییر می یبد،باعث شده اند که ماه نماد وابستگی شده است و همچنین نماد تناوب و نوگردانی. با توجه به این دو وجه ،ماه نماد بالندگی و تغییر هیئت (اهله ی قمر) است.
گرگ گرسنه ای
در زوزه های ماه
دندان بر دندان تهی می ساید.
از آنجا که ماه نما وابستگی است،پس می تواند نماد شیء یا شخصی باشد که به تنهایی نمی تواند نیازی برآورده کند،به تنهایی و بدون حمایت نمی تواند پای عهد و پیمانی بماند. حال در این شعر زوزه های ماه ترکیب و ساختی نو از سمبل ماه است که اینجا در این شعر با همراه شدن در کنار زوزه کاملاً عمیق و ملموس معنا و مفهوم را به ذهن خواننده متبادر می کند.زوزه هایی که از سر ناتوانی و وابستگی است در مقابل گرگی گرسنه.
برگشتم
نگاه کردم
این جا جز ماه مرده بر سنگ آسمان
کسی با من نیست.
از آنجا که ماه سمبلی از وابستگی است و خود به تنهایی و بدون لطف و حضور خورشید نور و نیرویی دارد،حال در این شعر علاوه بر وابستگی ذاتی این نماد با مرگ آن هم مواجه می شویم.باز بدشانسیو بداقبالی و اوج تنهایی شاعر به ذهن خواننده متبادر می شود.شاعر در این فرم جدید که ساخته از سمبل ماه و بهره گیری از شگرد آشنایی زدایی رنگ و بوی ظلمت و تیره گی و بداقبالی را در ذهن مخاطب تصویر می کند.
سرانجام
هرشن ریزه ای
وطن در سواحل ماه
خواهد گرفت.(ص ۶۸،دفتر یکم)
آوردن واژه ی سواحل در کنار ماه توسط شاعر به نوعی به تقویت ماهیت نمادین ماه می پردازد.شکل ظاهری ساحل به دلیل شدت فرود امواج همیشه در حال تغییر است.درست همانند ماه که در طول ۳۰ روز مراحل مختلفی را طی می کند.بنابراین فرم جدید این نماد که با همسویی و همراهی دو واژه که ظاهراً شاید هیچ ارتباطی با هم ندارد اما اگر به لحاظ ماهیت نمادین بررسی شوند،کاملاً همسو هستند.
وسید علی صالحی آگاهانه و با بهره گرفتن از سمبل کهنه در ظاهر و رنگ و رویی نو ذهن مخاطب را هزار توی معانی سوق می دهد.
پنجره:
اینجا هیچ کدام از این همه پنجره ی پلک بسته هم نمی داند
کدام ستاره در خواب ما گریان است.