هر هفته خونگیری تقریبا ۵/۳ ساعت پس از وعده خوراکدهی صبح از سیاهرگ دمی و توسط لوله‌های ونوجکت حاوی تسریع کننده تشکیل لخته و ژل جدا کننده سرم صورت گرفت. فقط نمونه های مربوط به ۷ روز قبل از زایش و ۱ و ۲۱ روز پس از زایش آنالیز گردید. لوله‌های ونوجکت به مدت ۲۰ دقیق با سرعت ۱۸۵۰ دور در دقیقه سانتریفیوژ شدند و نمونه‌های سرم در دمای ۲۰- درجه سانتیگراد نگهداری شدند. غلظت گلوکز، کلسترول، نیتروژن اوره‌ای خون، لیپوپروتئین‌های پرچگال، تری‌گلیسیرید، پروتئین تام، آلبومین، کراتینین، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز، گاماگلوتامیل ترانسفراز و آلکالین فسفاتاز توسط دستگاه اتوآنالایزر^[۲۴] و کیت‌های تجاری شرکت پارس آزمون^[۲۵] اندازه گیری شد. ﻇﺮﻓﻴــﺖ آﻧﺘــﻲ اﻛــﺴﻴﺪاﻧﻲ ﺗــﺎم، بتاهیدروکسی بوتیرات و اسیدهای چرب غیراستریفیه توسط کیتهای تجاری شرکت رندوکس^[۲۶] اندازه گیری شد. لیپوپروتئینهای کم چگال از فرمول فریدوالد محاسبه گردید [۹۳]. غلظت مالون‌دی‌آلدهید به روش اسپکتروفتومتری تیوباربیتوریک اسید اندازه گیری شد [۱۷۲]. سطح انسولین سرم توسط کیت تجاری^[۲۷] الایزا اندازه‌گیری شد. شاخص کمی حساسیت انسولین توسط فرمول هولتنیوس و هولتنیوس [۱۱۴] محاسبه شد.
۳-۲-۳- کاتتر گذاری و انجام تست تحمل گلوکز
روز ۲۶ پس از زایش تست تحمل گلوکز از گاوها انجام شد. یک روز قبل، موهای منطقه ورید گردنی تراشیده و پس از بی‌حسی موضعی، یک سرسوزن فلزی استریل با گیج ۱۲ وارد سیاهرگ گردنی شد و کاتتر مخصوص استریل به طول ۱۰۰ سانتیمتر^[۲۸] وارد سرسوزن فلزی شد و سر سوزن از داخل رگ خارج شد. سپس کاتتر با چسب روی پوست ثابت شد. ساعت ۷ صبح روز بعد، خوراک از جلو گاوها برداشته و دو ساعت بعد، تست تحمل گلوکز انجام شد. نمونه‌های خون در زمان‌های ۵-، ۰، ۲، ۵، ۱۰، ۱۵، ۳۰، ۴۵، ۶۰ و ۹۰ دقیقه پس از تزریق محلول دکستروز ۵۰ درصد (به مقدار ۱۵۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) گرفته شد و داخل لولههای ونوجکت تحت خلا ریخته شد و پلاسمای خون همان‌گونه که قبلا ذگر گردید جداسازی شد. محلول دکستروز قبل از تزریق تا دمای بدن گرم شد و پس از تزریق، ۵۰ میلی لیتر سرم فیزیولوژیک تزریق گردید تا داخل لوله از دکستروز شسته شود. جهت محاسبه فراسنجه‌های فارماکوکنتیکی مربوط به غلظت گلوکز و انسولین که شامل سطح پایه، نرخ پاک‌سازی نسبی، زمان رسیدن به نصف غلظت حداکثر پس از تزریق، زمان رسیدن به غلظت پایه پس از تزریق محلول دکستروز و سطح زیر منحنی گلوکز و انسولین مطابق با روش اپسومر و همکاران [۱۹۱] محاسبه شد.
۳-۲-۴- آنالیز آماری
گاوها بر اساس شکم زایش بلوک‌بندی و به صورت تصادفی به ۴ تیمار آزمایشی اختصاص داده شدند. هفته اول آزمایش به عنوان دوره عادت‌پذیری در نظر گرفته شد. طی دوره عادت‌پذیری، داده‌های ثبت شده برای ماده خشک مصرفی، وزن بدن و نمره بدنی به عنوان عامل کمکی برای آنالیز داده‌های مربوطه در طی دوره آزمایشی در نظر گرفته شدند. داده‌های مصرف خوراک که روزانه و تولید شیر که یک روز در میان ثبت شده بود در آنالیز آماری استفاده شدند. تعادل انرژی در زمان‌هایی که وزن اندازه گیری شده بود محاسبه گردید. داده‌ها با بهره گرفتن از نرم‌افزار آماری SASورژن ۱/۸ توسط مدل مختلط بر مبنای اندازه گیری‌های تکرار شده در زمان صورت گرفت. داده‌های مربوط به متابولیت‌های خونی که ۷ روز قبل از زمان تخمینی زایش به‌دست آمده بود به‌طور جداگانه آنالیز شد و داده های مربوط به روزهای ۱ و ۲۱ بعد از زایش به صورت اندازه گیری‌های تکرار شده در زمان مورد بررسی قرار گرفت. مدل شامل اثرات ثابت (منبع دانه های روغنی، مکمل گیاه دارویی، زمان، شکم زایش و اثرات متقابل آن‌ها)، اثر تصادفی گاو در تیمار و خطای آزمایشی بود. بجز اثر متقابل بین منبع دانه روغنی و گیاه دارویی که همیشه در مدل حضور داشت، دیگر اثرات متقابل زمانی که معنی دار نبودند از مدل حذف می‌شدند. داده‌های مربوط به قبل و بعد از زایش به‌طور جداگانه بررسی گردید. نتایج به صورت میانگین حداقل مربعات و خطای استاندارد میانگین گزارش شدند. میانگین داده‌ها با بهره گرفتن از آزمون توکی مقایسه شدند و اثرات عوامل اصلی در مدل در سطح احتمال کم‌تر یا مساوی ۰۵/۰ معنی‌دار تلقی شدند و تمایل به معنی‌داری در سطح احتمال ۱۰/۰ – ۰۵/۰ بحث شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۳-۱- اقلام خوراکی جیره‌های آزمایشی قبل و بعد از زایش بر اساس ماده خشک

قبل از زایش^۱

بعد از زایش^۲

منبع دانه های روغنی

کتان

سویا

کتان

سویا

اقلام خوراکی (درصدی از ماده خشک)

علوفه یونجه

۶/۱۷

۳/۱۸

۲/۲۰

۸/۲۰

سیلاژ ذرت

۵/۳۰

۴/۳۱

۶/۱۹

۲/۲۰

Pēš-parwēz «هادی النجم، پیش-پرویز».

pāyag [pˀd(y)k’ | Paz. pāya | Av. pāδa- | N pāya]
(تنجیم: تقسیمات آسمان)
* پایه: گاه، جایگاه آسمانی، مرتبۀ فلکی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
توضیحات: در بندهشن (۱-الف: ۷ و ۳: ۸) آمده است که آسمان از تن زمان درنگ-خدای آفریده شد و دارای هفت پایه فلکی است: ۱) ابر-پایه: آسمان اول (فلک قمر)؛ ۲) اخترپایه: سپهر اختران، سپهر ستارگان آمیزنده (فلک البروج)؛ ۳) ستاره-پایه: سپهر ستارگان نیآمیزنده: سپهرِ زِبَر سپهر (فلک الافلاک)؛ ۴) ماه-پایه: بهشت، جایگاه ماه گوسپند تخمۀ ایزدی؛ ۵) خورشید-پایه: گرزمان، انغر روشن، انغران، جایگاه خورشید تیزاسب؛ ۶) گاه امشاسپندان، گاه ابرگران؛ ۷) گاه هرمزد: روشنی ازلی.
مطابق نجوم سنتی، هفت فلک سیارات محصور در فلک البروج اند که در بندهشن با نام «سپهر اختران» یا «ستارگان آمیزنده» از آن یاد می‌شود. در اصطلاح دینی، فلک البروج را «کرسی» می‌نامند. پس از فلک البروج، فلک الافلاک (یا فلک اعظم) جای دارد که در بندهشن با نام «سپهرِ زبر سپهر» معرفی می‌شود. این سپهر در بندهشن همچون سدی است که در برابر اهریمن و موجودات اهریمنی قرار می‌گیرد و مانع از آلودگی طبقات بالاتر آسمان می‌شود. در نجوم سنتی نیز فلک الافلاک، جایگاه خدواند و ملائک است و در اصطلاح دینی به آن «عرش» می‌گویند.
طبقه بندی موجود در بندهشن با طبقه بندی سنتی (که در بندهشن بطور غیر مستقیم مورد استفاده قرار گرفته است) مطابقت دارد و تفاوت ظاهری آنها به این دلیل است که طبقات آسمان در بندهشن از یک دیدگاه مذهبی بیان شده است اما طبقات سنتی آسمان یک طبقه بندی نجومی است. از اینرو، طبقات آسمان دارای تفصیل واضح تری می‌شوند، که در دو گروه اصلی (طبقات مادی و طبقات مینوی) به شرح زیر ذکر می‌شود:
الف) طبقات مادی: از ابر پایه تا سپهر ستارگان آمیزنده، که جمعاً ۹ فلک است: ۱) زمین که در مرکز جهان است و آسمانِ پیرامون آن که در بندهشن به «ابرپایه» موسوم است. این سپهر، آسمانِ زمین است که محصور در فلک ماه است و در نجوم سنتی (بیرونی، ۱۳۵۲: ۵۶) و بندهشن (۱-الف: ۲)، حاوی چهار کرۀ ۱) خاک، ۲) آب، ۳) باد (=هوا)، و ۴) آتش، می‌شود. پس از این فلک، فلک اباختران یا سیارات قرار دارد که تعدادشان هفت است و محصور در فلک البروج اند: ۱) فلک ماه، که در بندهشن به آن «ماه تاریک» یا «ماه اباختری» می‌گویند. ۲) فلک عطارد، که در بندهشن «تیر اباختری» نامیده می‌شود. ۳) فلک زهره، که در بندهشن به آن «اناهید اباختری» می‌گویند. ۴) فلک خورشید، که در بندهشن به «مهر تاریک» یا «مهر اباختری» موسوم است. ۵) فلک مریخ، که در بندهشن آنرا «بهرام اباختری» می‌نامند. ۶) فلک مشتری، که نام آن در بندهشن «هرمزد اباختری» است. ۷) فلک زحل، که در بندهشن به «کیوان اباختری» موسوم است. ۸) فلک البروج، که در بندهشن به نام «سپهر ستارگان آمیزنده» و «سپهر اختران» معروف است. بنا بر بندهشن (۵ب: ۱۹): «خورشید، خدای روشنی، بر فراز همه اختران و کیوان خدای تاریکی بر فراز همه اباختران ایستاد». در همین جمله به روشنی مشخص است که فلک سیارۀ کیوان که درون فلک البروج قرار دارد، بالاتر از فلک سایر سیارات است؛ در حالی که، فلک خورشید ایزدی یا مهر (که با خورشید تاریک یا اباختری فرق دارد) بالاتر از فلک اختران و ستاره-پایه و در نتیجه درون فلک الافلاک قرار دارد. عدم درک این مطلب از طرف بسیاری از محققان همچون برونر (۱۹۸۷: ۸۶۲) باعث شده است تا آنها خورشید و ماه را از لیست سیارات حذف کرده و در نتیجه برای به هفت رساندن تعداد آنها مجبور شوند سر و دم گوزهر را به پنج سیاره دیگر اضافه کنند. (برای توضیحات بیشتر رک. abāxtar و gumēzišn)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ب) طبقات مینوی آسمان، که از «ستاره پایه» تا «گاه هرمزد» را در بر می‌گیرد. این طبقات مینوی، بخاطر عدم مطابقت با تفکر اسلامی، در نجوم سنتی حذف شده و همگی تحت نام «فلک الافلاک» که در بندهشن به «سپهر زبر سپهر» موسوم است، خلاصه شده اند. طبقات مینوی آسمان در بندهشن، عبارت اند از: ۱) «ستاره پایه»، که نام دیگر آن در بندهشن «سپهر ستارگان نیامیزنده» است. این سپهر جایگاه فروهر پاکان (abēzagān) است. ۲) «ماه پایه»، که نام دیگر آن در بندهشن «بهشت» است. این سپهر مینوی، جایگاه ایزدِ ماه یا «ماهِ روشن» («ماهِ گوسپند-تخمه») است که در بندهشن یکی از سپاهبدان اختری و شهریار روشنان است. دشمن اباختریِ این ایزد، «ماهِ تاریک» یا «ماهِ اباختری» است که همیشه در زیر نور «ماهِ روشن» حرکت می‌کند. ۳) «خورشید پایه»، که نامهای دیگر آن در بندهشن «گرودمان»، «انغر روشن»، یا «انغران» است. این سپهر مینوی، جایگاه ایزدِ مهر یا «مهرِ روشن» («خورشید تیز اسب») است که در بندهشن یکی از سپاهبدان اختری و شهریار روشنان است. دشمن اباختریِ این ایزد، «مهر تاریک» یا «مهر اباختری» نام دارد که همیشه در زیر نور «خورشیدِ روشن» حرکت می‌کند. ۴) «گاه امشاسپندان»، که جایگاه امشاسپندان است و دارای شش پایه اصلی به نام شش امشاسپند اصلی است. ۵) «گاه هرمزد» یا «سپهر مینوی هرمزد» که جایگاه هرمزد است و به روشنی ازلی پیوسته است. این پنج پایه یا طبقه مینوی عملاً یکی بوده و در نجوم سنتی بنام فلک الافلاک یا «سپهر نیامیزنده» خوانده می‌شوند، چراکه ساکنینِ همه این طبقات، جزو اَبَرگران، امشاسپندان و ایزدان مینوی هستند. بنابراین، طبقه بندی بخش مینوی آسمان در بندهشن، تنها بر اساس مرتبه و بزرگی ایزدان صورت گرفته است و به همین خاطر است که در بندهشن، در ترکیباتی همچون «سپهر اختران» (فلک البروج) و «سپهر زبر سپهر» (فلک الافلاک)، واژۀ «سپهر»، فقط در معنی نجومی-تنجیمی خود یعنی «فلک» بکار رفته است و برای سایر طبقات فرعی آسمان از واژه های «پایه» و «گاه» استفاده شده است. (همچنین نک. gumēzišn)
ریشه شناسی: مرکب از pāy- + پسوند -ag ؛ هند و ایرانی آغازین: مشتق از *pad- (لوبوتسکی، ۲۰۰۹: ۷۷)؛ سانسکریت: padá- «پای، گام؛ مرتبه، جایگاه» (مونیرویلیامز، ۱۹۶۰: ۵۸۳؛ مایرهوفر، ۱۹۹۶: ۷۷-۷۸)؛ اوستایی: pāδa- (نیبرگ، ۱۹۷۴: ۱۴۷؛ مایرهوفر، ۱۹۹۶: ۷۷-۷۸)؛ فارسی باستان: pada- «جایگاه؛ گام» (کنت، ۱۹۵۳: ۱۹۵)؛ فارسی میانه: pāyag [pˀdk’, pˀdyk’] «اساس، پایه» (مکنزی، ۱۳۷۳: ۱۲۳؛ بهار، ۱۳۴۵: ۱۱۶)؛ pādak [pˀdk’], pāhak [pˀhk’] «فلک، گاه» (نیبرگ، ۱۹۷۴: ۱۴۷)؛ فارسی میانه اشکانی ترفانی: مشتق از pāδ [pˀd] (بویس، ۱۹۷۷: ۶۶)؛ فارسی میانه ترفانی: pāy [pˀy] (بویس، ۱۹۷۷: ۶۷)؛ پازند: pāya (نیبرگ، ۱۹۷۴: ۱۴۷)؛ فارسی نو: پایه = «فلک، گاه» (دهخدا)؛ انگلیسی: foot «پای»؛ معادل عربی: رتبه، مرتبه، طبقه.
ترکیبات:
zofr-pāyag «ژرف-پایه؛ اوج پستی»
abr-pāyag «ابر-پایه: طبقه اول آسمان، فلک اول»
star-pāyag «ستاره پایه: طبقه سوم آسمان، فلک الافلاک»
stārag-pāyag «ستاره-پایه: طبقه سوم آسمان، فلک الافلاک»
māh-pāyag «ماه-پایه: طبقه چهارم آسمان، فلک مینوی ماه ایزدی»
xwaršēd-pāyag «خورشید-پایه: طبقه پنجم آسمان، فلک مینوی خورشید مینوی».

Pēdišah [pytyšˀh, pytyšh | Av. paitiš.hahiia-]
(تقسیمات سال: گاهنبار)
* پدیشَه، به معنی «برداشت»: نام گاهنبار سوم، اعتدال پاییزی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
توضیحات: پدیشه نام گاهنبار سوم است که برگرفته از واژه اوستایی paitiš.hahiia- به معنی «گردآوری ثمر» است. مطابق بندهشن (۱-الف: ۲۲)، آفرینش زمین در این گاهنبار رخ داده است که از ۱۶ تیرماه تا ۲۵ شهریور، بمدت ۷۰ روز به طول انجامید. در نتیجه، از ۲۶ تا ۳۰ شهریورماه را به این خاطر جشن می‌گیرند. این پنج روز گاهنبار را که مصادف با اعتدال پاییزی است، «پدیشه گاه» می‌خوانند. از آنجا که معادل این واژۀ در سانسکریت (sasya-) به معنی «همه نوع حاصل و ثمر» است، نام این گاهنبار اشاره به جمع آوری میوه ها، غله، و همه نوع دانه های گیاهی که زمان جمع آوری آن در آخر شهریور است، دارد. در نتیجه، نام این گاهنبار با آفرینش زمین که محل کار کشاورزان و باغبانان است، ارتباط مستقیم دارد و به همین خاطر است که این گاهنبار در اوستا (ویسپرد، ۱: ۱) در عبارت paitiš.hahiia- hahiia- موصوف به صفت «ثمر-بخشنده» شده است. (نک. gāhānbār).
مقایسه ترجمه: معنای این واژه در بندهشن (۱-الف: ۲۲)، چنین آمده است: «توضیح اینکه، گام-برداشتنِ آفریدگان بر زمین را پدید آورد»؛ بهار (۱۳۷۸: ۴۱) این بند را چنین ترجمه کرده است: «او را گزارش این که به پایْ رفتنِ آفریدگان را بر زمین پدید آورد»؛ ترجمه انکلساریا (۲۸) چنین است: «او اساس و پیشرفت آفریدگان را بر زمین آشکار کرد»؛ ترجمه چرتی (۲۰۰۳: ۴۶): «و توضیح آن این است که، او مسیرها و حرکت موجودات را بر زمین آشکار کرد».
ریشه شناسی: این واژه معادل واژه اوستایی paitiš.hahiia- به معنی «گردآوری ثمرات» می‌باشد؛ هند و ایرانی آغازین: *p®ati- + *Hiš- + *sas(H)-ia- (لوبوتسکی، ۲۰۰۹: ۸۵، ۵۰، ۹۷)؛ سانسکریت: pratîṣ- = prati-iṣ- «پرداختن به، رسیدگی به»+ sasyá «غله، حبوبات، ذرت، میوه» (مونیزویلیامز: ۶۷۴، ۱۱۹۲)؛ اوستایی: paitiš.hahiia- «ایزدِ گاهنبار سوم و جشن آن گاهنبار» (رایشلت، ۱۹۱۱: ۲۳۸)؛ «گردآوری غله» (بهار، ۱۳۷۵: ۵۱)؛ از haŋhuš- «ثمره، میوه، سود» (لوبوتسکی، ۲۰۰۹: ۹۷)؛ فارسی میانه: pēdišhah «پدیشَهَه» (بهار، ۱۳۴۵: ۱۴۵)؛ Pētišhah (چرتی، ۲۰۰۳: ۴۶)؛ Pēdišah [pytyšˀh] (پاکزاد، ۲۰۰۵: ۳۲)؛ معادل عربی: اعتدال خریفی.

Pēš-Parwēz [Paz. pēš-parvīz, peš-paruuiz | MP pyš-plwyc’ | Av. upa-paoiriia-]
(منازل قمر)
* پیش-پرویز، به معنی «پیش از خوشه پروین»: خانه دوم ماه. از ۱۳ درجه و ۲۰ دقیقه برج بره تا ۲۶ درجه و ۴۰ دقیقه همان برج.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بسامد و خوانش: نام این منزل قمر سه بار در بندهشن آمده است. املاهای مختلف این منزل قمر در نسخ بندهشن به شرح زیر است: الف) در بندهشن (۲: ۲)، در TD1, K20, M51 با املای پازند (pešparvīz)، در TD2, DH با املای پازند (pešpardz̅īz) که در آن ترکیب dz̅ آشکارا اشتباه کاتب است برای حرف اوستایی v، در K20 با املای پازند (pēšparvīz)، (پاکزاد، ۲۰۰۵: ۳۵پ۳۱)؛ ب) در بندهشن (۲: ۲۱)، در TD1 با املای پهلوی (pyš plwÿc’)، در TD2, DH با املای پهلوی (pyšplwyc’)، (پاکزاد، ۲۰۰۵: ۴۱پ۱۷۴)؛ ج) در بندهشن (۷: ۳)، در TD1 با املای پهلوی (pyš-plyc’)، در TD2, DH با املای پهلوی (pyš-plwyc’)، (پاکزاد، ۲۰۰۵: ۱۱۹پ۱۶). هنینگ (۱۹۴۲: ۲۴۷) آنرا به صورت Pēš-Parwīz خوانده است. انکلساریا (۱۹۵۶: ۳۱)، بهار (۱۳۷۵: ۵۸)، بهزادی (۱۳۶۸: ۵) و پاکزاد (۲۰۰۵: ۳۵)، آنرا به صورت Pēš-Parwēz ثبت کرده‌اند. یوستی (۱۸۶۸: ۱۲۷) به اشتباه، نام این منزل قمری را Pēš و منزل بعدی را Parvīz گرفته است.
توضیحات: هنینگ (۱۹۴۲: ۲۴۷) آنرا معادل واژۀ اوستایی Upapaoirī- و به معنی «ستارگان جلوی خوشه پروین» می‌داند. بهار (۱۳۷۵: ۵۸) نیز همین نظر را تأیید کرده و اضافه می‌کند که این منزل قمری برابر است با منزل عربی بُطَین به معنی «شکم کوچک» و شامل سه ستاره هفتم، هشتم و یازدهم از حمل (ρ و δ و ε حمل) می‌باشد. بقول لغتنامه دهخدا، «بطین سه ستاره است بشکل دیگ‌پایه‌ها یا مثلث شکلی که دیگ را هنگام طبخ بر آن نهند و آن نزدیک بطن الحمل است یکی ستارهء آن تابان و دو دیگر کم نورند و این دو پس از طلوع ستاره تابان برآیند». این منزل قمری در هندی Bharaṇī به معنی «پرورنده، زاینده» نام دارد (مونیرویلیامز، ۱۹۶۰: ۷۴۳-۷۴۴). ستارۀ شاخص این منزل قمری در لاتین Botein (δ حمل) می‌باشد. در بندهشن (۲: ۲۱؛ ۷: ۳)، این منزل قمری از اختران تیزرو و آب-چهره محسوب شده است.
ریشه شناسی: این واژه مرکب است از پیشوند pēš- + اسم parwēz (رک. Parwēz)؛ اوستایی: upa-paoiriia- (بهار، ۱۳۷۵: ۵۸)؛ فارسی میانه: pešparviz «پیش پرویز. خانه دوم قمر» (بهار، ۱۳۴۵: ۴۰۲، ۱۴۶)؛ pēš-parwēz (بهار، ۱۳۷۵: ۵۸)؛ پازند: pēš-parvīz, peš-paruuiz, peš-parvīz ؛ فارسی نو: پیش-پرویز؛ معادل عربی: هادی النَجم، بُطَین.

petyārag [p(y)tydˀlk’ | Av. paitiiāra- | M ptyˀr | Paz., N patyāra]
(تنجیم)
* پتیاره: وبال
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
توضیحات: برج مقابل خانۀ یک سیاره را پتیارۀ آن سیاره گویند (برای توضیحات رک. kadag).

رعایت حقوق و برادری

۰.۱۶-

.۱۶۷

-.۱۴۹

-.۳۵۸

.۰۰۱

رعایت کرامت و عفّت

-۰.۳۵

.۲۶۵

-.۳۰۰

-۱.۳۵۵

.۰۳۱

همبستگی و مشارکت

-۰.۳۵

۰.۲۳۱

-.۳۲۱

-.۲۳۱

.۰۳۳

با توجه به اینکه هدف از انجام این آزمون تبیین مدل اثر مولفه های سلامت بر پرخاشگری به عنوان متغیر وابسته می باشد از مدل رگرسیون چندگانه به منظور بررسی اثر چندین متغیر مستقل بر روی یک متغیر وابسته مورد استفاده قرار می گیرد.
مدل برازش داده شده به مشاهدات به صورت زیر تعریف می شود،
در این رابطه ها متغیرهای مستقل مفروض می باشند.
معنی داری مدل فوق به کمک آماره F (فیشر) مورد آزمون قرار می گیرد. فرضیه های مورد بررسی در این آزمون مانند زیر تعریف می شوند :
در جدول ستون r نشان دهنده ضریب همبستگی متغیرهای مستقل وارد شده به مدل با متغیر وابسته می باشد.همچنین ضریب تعیین نشان می دهد که ۳۱% متغیر پرخاشگری(متغیر وابسته) در سطح نمونه توسط متغیرهای مستقل یعنی مولفه های سلامت اجتماعی تبیین می گردد. و ضریب تعیین تعدیل شده نشان می دهد که ۲۶% متغیر پرخاشگری (وابسته) توسط متغیر مستقل یعنی مولفه های سلامت تبیین می گردد.
همچنین در جدول ناحیه معنی داری و آماره آزمون f جهت بررسی معنی داری مدل رگرسیون آمده است همانگونه که نتایج نشان می دهد ناحیه معنی داری ۰.۰۰۰ می باشد که از ۵% سطح خطای آزمون کمتر است لذا می توان تشخیص داد مدل برازش شده معنی دار می باشد.
همچنین در ادامه با بررسی جدول میزان عرض از مبدا مدل برازش شده ۱.۱۷ استخراج گردیده است و بدلیل آنکه ناحیه معنی داری آزمون مدل سلامت ۰.۰۰۰ استخراج گردیده و از ۵% سطح خطای آزمون کمتر است معنی داری مدل پیشنهادی تایید می گردد که نهایتا مدل به صورت زیر می باشد.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱مقدمه
یکی از بخش های مهم هر تحقیقی دستیابی به نتایج آن پژوهش می باشد که در نهایت به ارائه پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی در مورد مسأله مورد نظر می پردازد. در این بخش ابتدا به نتایج توصیفی، و تحلیلی پرداخته، سپس پیشنهادها و محدودیت ها ارائه گردیده است.
افراد خشونت گرا سعی می کنند از طریق خشونت فیزیکی یا لفظی بر دیگران مسلط شوند. آن ها معمولاً قربانیان خود را از میان افراد منزوی و بی نشان و آسیب پذیر انتخاب می کنند. این افراد با بهره گرفتن از خشونت احساس می کنند که فرد مهمی هستند(محمودی، ۱۳۸۸). این موضوع در خصوص جوانان و نوجوانان نیز کاملا مصداق پیدا می کند بخصوص اینکه با توجه به عواقب ناگوار پرخاشگری، ‌باید از بروز آن جلوگیری کرد. البته باید توجه داشت که برای کنترل پرخاشگری نباید دست به تنبیه پرخاشگر زد. بلکه هدایت مناسب تنبیه در شرایطی معین از سوی والدین، مربیان و پلیس می تواند منجر به اصلاح رفتار پرخاشگرانه شود و در این صورت است که تنبیه به شکل کنترل شده اِعمال شود. اما به نظر می رسد بهترین روش برای کنترل پرخاشگری آن باشد که کودکان بیاموزند چگونه خشم خود را کنترل کنند و با توجه به رفتارهای اجتماعی دیگران به هدایت مطلوب کنش های خویش و اداره فرصت های وقوع پرخاشگری بپردازند (برکوویتز، ۱۳۸۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

‌رفتار پرخاشگرانه به صورت معمول تنبیه گرایانه، ‌سرزنش آمیز، ‌تحکیم جویانه و خصمانه است و می تواند تهدید، توهین و حتی تنبیه بدنی را شامل شود. حتی لبخند تمسخر آمیز، عبارت طعنه و غیرت نیز نوعی پرخاشگری است(اسفندیار، ۱۳۸۸)
روان شناسان اجتماعی نیز اگر چه پرخاشگری را به صورت «آسیب رسانی عمدی»تعریف می کنند، ‌اما آن ها می دانند تعیین این که آیا عملی که باعث آسیب وارد شدن به دیگری شده است از روی قصد و عمل بوده یا نه، کاری بسیار دشوار است(بارون و همکاران، ‌۱۳۸۸ ).
نانجل، ‌اردلی کارپنتر و نیومن^[۸] (۲۰۰۰) پلگرینی و لانگ^[۹](۲۰۰۲) و بونیکا، ‌یشوا، ‌آرنولد، ‌فیشر و زلجو^[۱۰] (۲۰۰۳) مسئله پرخاشگری را یکی از مهم ترین مسائل دوره نوجوانی (عاشوری و همکاران، ‌۱۳۸۷) معرفی کرده اند که ناشی از عوامل مختلفی چون ناکامی،محیط زندگی، تنبیه های والدین و مربیان، تأیید و تشویق رفتار پرخاشگرانه،تضاد در دستورات والدین و مربیان، مسایل فرهنگی می باشد.
اما توجه صرف به مسایل ذکر شده در بالا نباید ذهن را از بررسی تاثیر سلامت روانی و اجتماعی و دینی بر مسئله پرخاشگری منحرف نماید. در خصوص عوامل ذکر شده تا کنون بررسی کمی انجام شده و اهمیت پژوهش در خصوص تاثیر پذیری پرخاشگری از مسایل مذهبی و دینی و سلامت روانی و دینی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
لذا در این پژوهش نیز با هدف بررسی تاثیر سلامت اجتماعی مبتنی برآموزه های اسلامی بر پرخاشگری صورت پذیرفت که نتایج بشرح زیر می باشد:
فرضیه ۱: بین صداقت و پایبندی به پیمان وپرخاشگری نوجوانان رابطه وجود دارد:
نتایج نشان داد که بین دو متغیر رابطه معنی دار منفی و معکوس وجود دارد یعنی با افزایش در صداقت و پایبندی به پیمان پرخاشگری نیز کاهش می یابد. همچنین با توجه به آزمون رگرسیونی ضریب تاثیر این متغیر بر پرخاشگری نوجوانان معادل ۰.۷۳ – می باشد که تاثیر پذیری آن در سطح خطای ۱% تایید گردید.همانگونه که در دین مبین اسلام نیز بسیار بر وفای به عهد و پیمان تاکید شده است بار ها بر تاثیر صداقت بر دوستی و افزایش الفت تاکید شده است همچنین این فرضیه دارای نو آوری بوده و تا کنون در پژوهشی مورد بررسی قرار نگرفته است.
فرضیه ۲: بین معنویت دینی باپرخاشگری نوجوانان رابطه وجود دارد.
نتایج نشان داد که بین دو متغیر رابطه معنی دار منفی و معکوس وجود دارد یعنی با افزایش در صداقت و پایبندی به معنویت پرخاشگری نیز کاهش می یابد. همچنین با توجه به آزمون رگرسیونی ضریب تاثیر این متغیر بر پرخاشگری نوجوانان معادل ۰.۷۹ – می باشد که تاثیر پذیری آن در سطح خطای ۱% تایید گردید.همچنانکه در دین مقدس اسلام بر فروبردن خشم و صبر تاکید بسیار گردیده و بردباری و صبوری بر خشم را نشانه ایمان و تقوای مسلمان دانسته اند.همچنین نتیجه این پژوهش توسط پژوهش نورالهی(۱۳۸۶) که به مقایسه پرخاشگری در بین نوجوانان خانواده های مذهبی و غیر مذهبی شهرستان ابهر می پردازد مورد تایید قرار می گیرد. همچنین پاول(۲۰۰۷) نیز در تحقیقات خود رابطه سلامت منوی و کیفیت زندگی را مورد سنجش و ارزیابی قرار داد که نتایج نشان داد سلامت معنوی عامل موثر بر کیفیت زندگی می باشد.
فرضیه۳: بین رعایت حقوق و برادری باپرخاشگری نوجوانان رابطه وجود دارد
نتایج نشان داد که بین دو متغیر رابطه معنی دار منفی و معکوس وجود دارد یعنی با افزایش در صداقت و پایبندی به معنویت پرخاشگری نیز کاهش می یابد. همچنین با توجه به آزمون رگرسیونی ضریب تاثیر این متغیر بر پرخاشگری نوجوانان معادل ۰.۱۶ – می باشد که تاثیر پذیری آن در سطح خطای ۱% تایید گردید.آنچه دین مقدس و شرع اسلام بدان تاکید فراوان داشته احترام و رعایت حقوق جمعی است و این عامل را در جهت وحدت و حفظ اکثریت و بهبود روابط اجتماعی موثر دانسته است.
فرضیه۴: بین رعایت ادب وعفت باپرخاشگری نوجوانان رابطه وجود دارد
نتایج نشان داد که بین دو متغیر رابطه معنی دار منفی و معکوس وجود دارد یعنی با افزایش در صداقت و پایبندی به معنویت پرخاشگری نیز کاهش می یابد. همچنین با توجه به آزمون رگرسیونی ضریب تاثیر این متغیر بر پرخاشگری نوجوانان معادل ۰.۳۵ – می باشد که تاثیر پذیری آن در سطح خطای ۱% تایید گردید.نتایج این فرضیه نیز توسط تحقیقات شیلدز و پیرس(۱۹۹۷) مورد تایید است چرا که در این تحقیق نیز نشان داده است مهمترین عاملی که بر ترویج خشونت و پرخاشگری موثر بوده است کیفیت روابط با همسالان و مشاجرات خانوادگی بوده است.
فرضیه ۵: بین مشارکت و همبستگی باپرخاشگری نوجوانان رابطه وجود دارد
نتایج نشان داد که بین دو متغیر رابطه معنی دار منفی و معکوس وجود دارد یعنی با افزایش در صداقت و پایبندی به معنویت پرخاشگری نیز کاهش می یابد.نتیجه این پژوهش توسط پزوهش حسنی (۱۳۸۷) که به بررسی رابطه میزان مهارت ارتباطی ، باورهای مذهبی و پایگاه اقتصادی و اجتماعی با سلامت اجتماعی میپردازد مورد تایید قرار می گیرد.
فرضیه ۶: بین سلامت اجتماعی مبتنی برآموزه های اسلامی وپرخاشگری نوجوانان رابطه وجود دارد.
نتایج نشان داد که بین دو متغیر رابطه معنی دار منفی و معکوس وجود دارد یعنی با افزایش در صداقت و پایبندی به معنویت پرخاشگری نیز کاهش می یابد. همچنین با توجه به آزمون رگرسیونی ضریب تاثیر این متغیر بر پرخاشگری نوجوانان معادل ۰.۳۵ – می باشد که تاثیر پذیری آن در سطح خطای ۱% تایید گردید. همچنین نتایج تحقیقات جویباری و ثناگو(۱۳۸۴)نشان می دهد تامین سلامت خانواده ها می تواند عامل زیربنایی در سلامت نوجوانان باشد. و آموزش شیوه های مقابله باپرخاشگری و خشونت به نوجوانان می تواند راهگشا باشد.

وجود محصولات خاص زراعی و باغی

۰۵/۰

۳

۱۵/۰

نقاط ضعف(w)

درصد بالای بیکاری

۲/۰

۲

۴/۰

کمبود فعالیت های صنعتی

۰۵/۰

۲

۱/۰

وجود مشاغل کاذب

۱/۰

۱

۱/۰

کمبود زمین جهت افزایش سطح زیرکشت

۰۵/۰

۱

۰۵/۰

جمع کل

∑ = ۱

∑ = ۱ ≤ ۳ ≤ ۴

در نهایت نیز نمرات نهایی بدست آمده را بروی نمودار بصورتی که نمره عوامل داخلی بروی محور xها و نمره عوامل خارجی بروی محور yها رسم و محل برخورد این دو نقطه در یکی از چهار جدول (۴-۱۲) ماتریس ارزشیابی عوامل داخلی استراتژی موجود می باشد که نشان دهنده و تعیین کننده این است که کدام استراتژی ما در اولویت قرار دارد.
نمودار (۴-۱) استراتژی حاصل از ماتریس (SWOT)
۴-۶ جمع‌بندی
شهرستان پاوه بهره‌مند از جذابیت‌های متنوع طبیعی می‌باشد که نیازمند توجه هر چه بیشتر مسئولین در این زمینه بوده که در واقع نظر گردشگران و مسئولین نیز به این سمت و سو می‌باشد که شهرستان پاوه یکی از شهرستانهای قابل در زمینه گردشگری بوده اما در زمینه زیرساختهای گردشگری و نحوه مدیریت دچار مشکل اساسی می‌باشد.
بنابراین وجود چشم‌اندازهای زیبای طبیعی با بهره‌مندی از جذابیت هایی در زمینه‌های مختلف و موارد دیگر با امتیاز وزنی ۰/۵۲ در رده اول نقاط قوت آن و مهم‌ترین راهبرد نیز می‌تواند در زمینه نیز می‌تواند بهره‌برداری و برنامه‌ریزی بخش خصوصی و دولتی از جذابیت‌های متنوع گردشگری استان در راستای ایجاد اشتغال و توسعه هر چه بیشتر در استان می باشد که می‌تواند زمینه‌ساز توسعه محلی و ملی را سبب گردد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در واقع شهرستان پاوه با توجه به فرضیه مطرح شده دارای جذابیت‌های بسیار متنوع گردشگری به خصوص در بخش جذابیت‌های طبیعی و مرز بین‌المللی می‌باشد که نتایج حاصل از بررسی مدل SWOT, SPSS نیز در بخش نقاط قوت آن را اثبات نموده و از طرفی در بخش نقاط ضعف نیز عدم برخورداری از مدیریت کارآمد و نیز سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی بوده و فرصت‌ها و تهدیدات نیز همگی حاکی از پتانسیل‌ بالای منطقه و عدم بهره‌برداری بهینه می‌باشد.
در بخش راهبردها و استراتژی‌ها نیز باید تأکید گردد که برخی از راهبردها باید در برنامه‌های کوتاه‌مدت در زمینه جذب سرمایه‌ها باشد و در زمینه برنامه‌های بلند و کوتاه‌مدت نیز باید در بخش ایجاد اشتغال، بهره‌برداری از زمینها و منابع و توسعه گردشگری با کشورها و استان‌های مجاور، مد‌نظر باشد.
در نهایت در بررسی بین شرایط مختلف گردشگری شهرستان پاوه از بین گزینه‌های مختلف شرایط جغرافیایی دارای سطح معناداری بسیار خوب و پس از آن شرایط اجتماعی و فرهنگی قرار داشته که می‌تواند به توسعه گردشگری شهرستان پاوه منتهی شود از بین گزینه‌ها شرایط زیرساختاری در وضعیت بدی قرار دارد که باید در این زمینه‌ها تلاش‌های بیشتری در راستای توسعه گردشگری شهرستان پاوه صورت گیرد.

• • قابلیت‌های استراتژیک: این نوع قابلیت‌ها برای ایجاد، انسجام بخشی و هماهنگیهای کارآمد و موثر دانش و شایستگیهای گوناگون شرکت و نیز ساختاردهی مجدد و ایجاد تحرک و نقل و انتقال موثر آنها به موازات تغییرات و پویائیهای محیطی و فرصتهای فراروی، ضرورت دارد.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ب) مزیت متجانس در مقابل نامتجانس
وقتی که شرکت و رقبایش اساساً بااستفاده از مهارتها و قابلیت‌های متجانس و مشابه به روش یکسان رقابت میکنند، مزیتهای موقعیتی و مزیتهای پویا میتوانند متجانس یا غیرمتجانس باشند. در این صورت مزیت رقابتی از انجام فعالیتهای مشابه بهصورت بهتر حاصل میشود. به بیان دیگر وقتی مزیت رقابتی شرکتها از منابع و روش های مشابهی حاصل میشود در این صورت شرکتهایی به مزیت رقابتی بادوام دست خواهند یافت که بهصورت کاراتر و اثربخشتر منابع را بهکار گرفته و روشها را اجرا کنند زیرا در این صورت شرکتها بدون اینکه فرصت متمایزبودن در بازی مشابه را داشته باشند مجبور به ایفای نقش هستند و لذا تنها تعیین کننده مزیت رقابتی بادوام کارایی عملیاتی است.
در نقطه مقابل مزیت متجانس مزیتهای نامتجانس قرار دارد که اساساً ایفای نقش متمایز در بازی یا به طور کلی ایفای نقش در بازی متفاوت است. در این نوع مزیت “متفاوت بودن” نقش تعیین کننده و اساسی دارد به نحوی که بـه وسیله مهارتها ترکیبات متفاوت منابع و یا محصولات متفاوت، خدمات بهتر و ارزش بیشتری برای مشتری فراهم سازد، شرکتهایی که محور مزیت رقابتی خود را انجام متفاوت امور قرار داده اند این کار را از طریق ایجاد تمایز در فرهنگ سازمانی، فرایندها و سیستمهای سازمانی، ساختار سازمانی، شیوه های متفاوت هماهنگی و همکاری، روش های متفاوت بازاریابی و استراتژیهای متفاوت تعقیب میکنند. به عنوان مثال، در کسب و کار کپی کانن نسبت به زیراکس دارای مزیت رقابتی است اما این مزیت رقابتی ناشی از انجام بهتر آنچه که به صورت سنتی توسط زیراکس انجام میشود نیست، بلکه کانن از طریق دژ مستحکم فروش و نیروهای صف به مزیت رقابتی زیراکس پیش دستی کرد ضمن اینکه فرایند نوآوری جدید این شرکت اجازه تولید دستگاه های کپی با هزینه پایین و کیفیت بالا را به او میدهد.
ج) مزیت مشهود در مقابل نامشهود
مزیت رقابتی مشهود، آن نوع مزیتی است که منشاء آن منابع مشهود بوده که به صورت داده فیزیکی مانند ماشین آلات، تجهیزات و… می توان آن را مشاهده کرد. مزایای مشهود معمولاً ناشی از تعهد شرکت به مقدار زیادی منابع در عرصه های خاص است که بهراحتی قابل تغییر نیست که از آن جمله میتوان به سرمایه گذاری سنگین در ماشین آلات اشاره کرد. در مقابل مزیت نامشهود آن نوع مزیتی است که امکان مشاهده آن در شکل فیزیکی بهراحتی مقدور نیست. این نوع مزیتها معمولاً پشت عوامل مشخصی پنهان است. این نوع مزیت میتواند ناشی از رازهای تجاری(BRAND) شهرت، یادگیری و شیوه یادگیری و دانستن کارکنان، فرهنگ سازمانی و… باشد.
د) مزیت ساده در مقابل مرکب
مزیت رقابتی از حیث عملکرد میتواند به تنهایی عمل کرده یا به صورت ترکیبی از مزیتهای چندگانه به عنوان یک کلیت ادغامی و در تعامل با یکدیگر کار کند که در حالت اول مزیت رقابتی از نوع ساده و در حالت دوم از نوع ترکیبی یا مرکب است. بدیهی است که مزیت ترکیبی از حیث ترکیبی نسبت به مزیت ساده جایگاه بالاتر و تعیین کنندهتری دارد.
ه) مزیت موقتی در مقابل مزیت رقابتی پایدار
مزیت رقابتی از هرنوع که باشد میتواند از حیث عملکرد رقابتی به صورت پایدار یا موقتی باشد. مزیت موقتی اشاره به مزیتی دارد که کوتاه مدت و انتقالی است. میتوان گفت که هرچه ویژگیهای مشهود و ساده بودن مزیت رقابتی بیشتر باشد، به طور بالقوه قابلیت آن بیشتر است. با وجود این، اگر شرکت دارای فرهنگ سازمانی نوآور محور و قابلیت نوآوری بازار محوری بالا داشته باشد میتواند اولاً به صورت هوشمندانه از ویژگی پیش دستی خود بهره برده و مزیت موقعیتی خود را ارتقا دهد؛ ثانیاً قبل از اینکه رقبا به مزیت موقتی آن دست یابند مزیت جدیدی را خلق کرده و رقبا را همواره پشت سر خود داشته باشند.
در مقابل مزیت رقابتی موقتی، مزیت رقابتی پایدار قرار دارد که اولاً از نظر زمانی طولانی مدت بوده و زودگذر نیست و ثانیاً به راحتی توسط رقبا قابل دسترسی نیست. مثال بارز آن نام تجاری (برند) قوی و شهرت کوکاکولا است که بیش از یک قرن است ادامه داشته و باعث غبطه همه رقبا می شود. به طور کلی می توان گفت که مزیت رقابتی پایدار از ویژگیهای نظیر بادوام بودن، تحمل پذیری مناسب، دارای قابلیت مدارا، قابلیت زیستی بالا، قابلیت حمایتی و پشتیبانی زیاد، قابلیت پذیرش بالا، قدرت توجیهپذیری و اقناع سازی مناسب، توان مذاکرهای قابل ملاحظه برخوردار است که البته متناسب با شدت و قدرت پایداری مزیت رقابتی همه یا بعضی از ویژگیهای فوق در آن وجود خواهد داشت
نکته حائز اهمیت دیگر اینکه بین مزیت رقابتی موقتی و مزیت رقابتی پایدار رابطه وجود دارد به نحوی که بعضی مواقع مزیت رقابتی پایدار از مجموع یکسری از مزیتهای رقابتی موقتی حاصل میشود (مهری، ۱۳۸۲).
۲-۳-۱-۲. مزیتهای رقابتی در قلمروهای انسانی، سازمانی و محیطی
الف) مزیتهای رقابتی قلمرو نیروی انسانی: دلایل نیاز به تغییر و تحول در سازمانها و نقش نیروی انسانی برای توانمندسازی سازمان با هدف سازگاری بیشتر با الزامات جدید محیطی به شرح زیر است:

• فشارهایی که از ناحیه رقابت جهانی بر سازمانها وارد می شود آنها را وادار به تغییر و دگرگونی نظام یافته و مستمر میکند.

• توقعات مشتریان در مورد کیفیت، قیمت و خدمات و پاسخگویی، افزایش یافته است.

• بنگاههای اقتصادی همواره دو هدف بقا و کسب سود را تعقیب میکنند، لزوماً باید به نحوی عمل شود که ضمن تداوم حیات، سودآور باقی بمانند و این مستلزم اثربخشی و کارایی منابع انسانی در سازمان است.

• نیروی انسانی معاصر نسبت به گذشته تفاوتهای زیادی کرده است. از یک سو نیروی کار جدید، ظرفیت و استعداد فوق العادهای برای رشد و توسعه داشته و از سوی دیگر به اعتماد آفرینی بیشتری از سوی سازمان نیاز دارد (هائو^[۳۵]، ۱۹۹۹).

ب) مزیتهای رقابتی قلمرو سازمانی: این نوع مزیت رقابتی بر اساس منابع، قابلیت‌ها و ویژگیهایی است که حاصل تجارب گذشته و حال سازمان بوده و کل سازمان در آن سهیم است. مزیت رقابتی سطح سازمانی، دو نوع است: مزیت رقابتی بر اساس منابعی که میتواند مشهود و نامشهود باشد و مزیت رقابتی بر اساس قابلیت‌ها و ویژگیهایی که معمولاً نامشهود است. چنین مزیتی از لحاظ اجتماعی پیچیده و از لحاظ تقلید مشکل و از حیث تحرک و قابلیت نقل و انتقال، کم تحرک است. این نوع مزیت را میتوان در فرایندها، ساختار، سیستمها، فرهنگ سازمانی، دانش فنی، دانش بازاریابی، استراتژ یهای سازمان، نظامهای هماهنگی و انگیزشی سازمان جستجو کرد. در این رابطه میتوان منابع را به چهار طبقه کلی اساسی، پیرامونی، رقابتی و استراتژیک تقسیم کرد:

• منابع اساسی: این منابع برای سازمان ضروری بوده و سازمان بدون آنها نمیتواند عملیاتی داشته باشد. به بیان دیگر هر سازمان فلسفه وجودی دارد که بدون وجود منابع مناسب و ضروری برای آن، امکان تحقق فلسفه وجودی و اهداف سازمانی میسر نخواهد بود.

• منابع پیرامونی: این منابع، اساسی و ضروری نیستند و به راحتی نیز قابل استخدام، خرید یا اکتسابند. از این نوع منابع در اکثر سازمان ها که فاقد مدیریت کارآمد هستند میتوان در قالب نیروی انسانی مازاد، تجهیزات غیرضروری، فرایندهای زاید، سیستمهای عریض و طویل و دست و پاگیر، سطوح زیاد مدیریتی و … مشاهده کرد. این نوع منابع به جای کمک به مزیت رقابتی سازمان، موجبات ناکارآمدی آنرا فراهم میآورند.

• ۳. منابع رقابتی: منابع رقابتی منابعی هستند که سازمان را قادر به تولید و عرضه فرآوردههای با ارزش رقابتی در بازار میکنند. تقاضا، کمیابی، ارتباط و تناسب ر ا میتوان از جمله عواملی دانست که باعث رقابتی شدن این منابع میشود. از مثالهای منابع رقابتی میتوان به فنآوریهای ویژه و منحصر به فرد، یادگیری و منابع دانشی سازمان، حق امتیاز و حق ثبت، شهرت و نام تجاری اشاره کرد.

• منابع استراتژیک: منابع استراتژیک شامل آن دسته از منابع منحصربه فرد سازمان است که باعث تمایز و تفاوت در عملکرد سازمان نسبت به رقبایش شده و از حیث عملکرد بازار، برای سازمان فاصله دست نیافتنی ای ایجاد میکند که رقبا به راحتی نمیتوانند به آن برسند (عطاران و همکاران، ۱۳۹۱).

ج) مزیت های رقابتی قلمرو محیطی: سازمانها در محیط فعالیت میکنند و عوامل محیطی آنها را احاطه کردهاند و مستقیماً بر عملکرد آنها تأثیر میگذارند. به بیان دیگر، سازمانها عوامل مورد نیاز را از محیط تأمین کرده و در مقابل، محصولات و خدمات خود را در محیط عرضه میکنند، ضمن اینکه آنها به مانند موجود زنده برای ادامه حیات، نیازمند شریان های حیا تی محیطی هستند. به علاوه محیط به عنوان منبع فرصتها و تهدیدات، نقش عمدهای در موفقیت یا شکست سازمانها ایفا میکند. کسب مزیت رقابتی پایدار از شرایط محیطی دشوار نیز امکان پذیر است. برای کسب مزیتهای رقابتی لزوماً نباید محیط، آرام و شرایط، فراهم باشد. بلکه حتی کارآفرینان و نوآوران میتوانند با انجام اقدامات مناسب از شرایط سخت و ناهموار نیز مزیت رقابتی بیافرینند (چاکراورتی^[۳۶]، ۲۰۱۰).
۲-۳-۱-۳. نگرشهای موجود به منشاء مزیتهای رقابتی
ادبیات استراتژی در باب مزیت رقابتی تحت تسلط دو تئوری زیر است: تئوری سازمان صنعتی و تئوری منبع مدار. اکنون به بررسی هر کدام از این تئوریها بهطور خلاصه پرداخته میشود.
الف) تئوری سازمان صنعتی: بر اساس این تئوری ساختار خارجی صنعت، تعیین کننده عملکرد اقتصادی شرکت است. تئوری سازمان صنعتی یا نگرش سازمان صنعتی، ابتدا بر تجزیه و تحلیل خارجی رقابت تأکید میکند که به بهترین وجه به وسیله چارچوب پنج نیروی رقابتی پورتر در صنعت بیان شده است. در مدلهایی که بر اساس نگرش سازمان صنعتی میباشند مزیت رقابتی عبارتست از موقعیتی برای دستیابی به عملکرد برتری که یک کسب و کار از طریق عرضه محصولات غیرمتمایز با قیمتی پایین و یا از راه ارائه محصولات متمایز که مشتری حاضر به پرداخت تفاوت قیمت آن است، بدان دست مییابد. در این مدل، استراتژی به عنوان پاسخ عمدی یک شرکت به الزامات صنعت/ بازار در نظر گرفته میشود.
ب) تئوری منبع مدار: مدارک تجربی بهصورت متوالی بیان میدارد که ساختار صنعت نمیتواند تنها عامل تعیین کننده استراتژی رقابتی و عملکرد رقابتی باشد. به همین دلیل گروهی از تئوریسینهای منبع مدار به وجود آمدند تا ثابت نمایند که برخورداری از مواهب متمایز منابع استراتژیک، نهائیترین عامل تعیین کننده استراتژی و عملکرد است. این نگرش دقیقاً همخوان با پدیده رقابت بر مبنای دانش است. اینگونه رقابت بیان میدارد که موفقیت دراز مدت یک سازمان به آنچه که میداند و میفهمد وابسته است بههمین دلیل رقبا به قابلیت‌ها و صلاحیتها به عنوان کلیدی برای موفقیت در برابر رقبای خود نگاه میکنند (عطاران و همکاران، ۱۳۹۱).
۲-۳-۲. چیستی قابلیت های سازمانی
نگاه های متعددی به اینکه قابلیت‌های سازمانی چیستند، چگونه ساخته میشوند و چگونه عمل میکنند در مطالعه ای حوزه مشاهده میگردد. والش و لینتون برای توصیف مفهوم قابلیت‌های سازمان از درخت بنسای^[۳۷] استفاده کرده اند. در این مثال تکنولوژیها و همچنین منابع دانش به عنوان ریشه های درخت، قابلیت‌های محوری متمایز کننده بهعنوان تنه، قابلیت‌های سازمانی بهعنوان شاخه ها و محصولات نهایی بهعنوان برگها دیده میشوند.
۲-۳-۲-۱. تعریف قابلیت‌های سازمانی
به دلیل گستردگی و چندوجهی بودن مفهوم قابلیت‌های سازمانی، در نگاه اول ارائه تعریفی کامل از قابلیت‌های سازمانی که تمامی ابعاد آن را بهخوبی بپوشاند بهنظر دشوار میرسد. بر همین اساس ارائه تعریفی مبنایی و اساسی از قابلیت‌های سازمانی که بهعنوان پایه و پیش فرض پژوهش حاضر قرار گیرد، امری ضروری و پراهمیت مینماید در اینجا با ارائه و جمع بندی برخی از مهمترین تعاریف قابلیت‌های سازمانی برآنیم تا تعریف مبنایی این تحقیق را استنباط و ارائه نماییم.
در ادبیات موضوع، برای اشاره به قابلیت‌های سازمانی، واژه های متعددی به کار گرفته شده است. واژههایی از قبیل قابلیت متمایزکننده، توانمندی متمایز کننده، و یا شایستگی کلیدی همگی اشاره به بخشی از مفهوم قابلیت‌های سازمان بهصورت عام دارند. این نگاه های متعدد و مختلف تاثیر بسزایی در توسعه درک از مفهوم قابلیت‌ها داشتهاند. بخصوص هامل و پاراهالد^[۳۸] (۱۹۹۰)، در پژوهش معروفشان مفهوم قابلیت را بهعنوان مفهومی فراتر از صرفاً توانمندیهای افراد یک سازمان مطرح نمودهاند (ادگار و لاکود، ۲۰۰۸).
قابلیت‌های سازمانی، ویژگیهایی محسوب میشوند که افراد دارا هستند و به شیوهای مناسب و پایدار از آن برای رسیدن به عملکرد مطلوب استفاده میکنند قابلیت‌های محوری، دانش، مهارتها، نگرشها و رفتارهای قابل مشاهده هستند که در محل کار منجر به تعالی میشوند. در تعریفی دیگر، قابلیت یک ظرفیت انسانی قابل اندازه گیری است که برای عملکرد مناسب میباشد و میتواند شامل دانش، مهارت یا توانایی واحد، یک ویژگی شخصی یا خوشه ای از خصیصهها باشد. قابلیت‌ها، عناصر سازنده عملکرد کاری میباشد و انجام بیشتر وظایف، مستلزم نمایش همزمان یا متوالی قابلیت‌های متعدد میباشد.
دانش در این تعریف عبارتست از آگاهی، اطلاعات یا درک حقایق، قوانین و اصول، رهنمودها، مفاهیم، تئوریها یا فرایندهای مورد نیاز برای انجام موفقیت آمیز یک وظیف. دانش ممکن است عینی، خاص و به آسانی قابل اندازه گیری باشد و یا میتواند پیچیدهتر، انتزاعی و به سختی قابل اندازه گیری باشد. دانش از طریق یادگیری و تجربه حاصل میشود. مهارت در این تعریف عبارتست از یک ظرفیت برای انجام وظایف ذهنی یا فیزیکی با یک پیامد خاص. مهارتها مانند دانش میتوانند طیفی از وظایف کاملاً عینی و به آسانی قابل شناسایی مانند فایل کردن اسناد الفبایی تا وظایف انتزاعی تر و با قابلیت سنجش کمتر نظیر مدیریت یک پروژه بهبود کیفیت باشند (کوچران^[۳۹]، ۲۰۰۹، ص ۳۸).
ویژگیهای شخصی در این تعریف نیز مانند نگرشها، ارزشها و خصیصهها اغلب دارای یک جزء احساسی یا شخصیتی میباشند. مارلی اشاره میکند که بهتر است این ویژگیهای شخصیتی را رفتارهای توانمندساز بنامیم. این رفتارها شامل عادات کاری، روش های تعامل با دیگران یا روش های هدایت شخصی است که به عملکرد کاری موثر کمک میکند.
ادگار و لاکود (۲۰۰۸)، برای توصیف دیدگاه های مختلف به موضوع قابلیت‌های سازمانی چهار دیدگاه مختلف را مطرح میکنند: پدیده اصلی و موارد مرتبط با آن، تکنولوژی و محصولات مرتبط، مهارتها و در آخر تجمیع تکنولوژیها و مهارتها.
جدول ۲-۱، خلاصهای از این چهار دیدگاه اساسی ارائه میدهد.

عنوان دیدگاه
توصیف

پدیده اصلی و موارد مرتبط با آن
در این دیدگاه قابلیت ها شامل درک از یک پدیده خاص و موضوعات مرتبط با آن است. به عنوان مثال پدیده اصلی برای یک شرکت می تواند الکترونیک باشد و موضوعات مرتبط آن می توانند فیزیک یا مکانیک باشند.