– تازه تأسیس بودن دهیاریها، کم تجربگی مدیریت و پایین بودن سطح اگاهی دهیاران نسبت به وظایف خود در زمینه های امور عمومی روستا؛
– عدم اگاهی روستاییان با جایگاه و شرح وظایف قانونی نهاد نو پای دهیاری و شورای اسلامی روستا و عدم اشنایی با وظایف و تکالیف خود در قبال دهیاری و شوراء ؛
– پایین بودن سطح سواد دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستا ؛
– عدم اقتدار کافی و حیطه ی اعمال اقتدار تعریف شده و حاوی مرزبندی مشخص بین اقتدار دهیاری ها و شورای اسلامی روستا و نهادهای بالا دست ؛
– ضعف اموزش های مستمر و پایدار در خصوص توسعه گردشگری روستایی به دهیاری و شورای اسلامی روستا ؛
– بی اعتمادی مردم روستا به نظم دهی و قانونمند شدن امور روستا ؛
– محدودیت منابع اعتباری و ضعف بنیه ی مالی و اقتصادی روستاها ؛
– کمبود و ضعف منابع مالی در تخصیص حقوق و مزایای ثابت به دهیاران و شوراهای اسلامی روستا ؛
– ناکافی بودن تحقیقات بنیادی و کاربردی در حوزه ی گردشگری روستایی ؛
-ضعف و کم تجربگی اعضای شورای اسلامی روستایی و دهیاران در زمینه توسعه گردشگری روستایی ؛
– عدم وجود اختیار ؛
اساسآ تشکیل نهادهایی مثل دهیاری ها و شورا های اسلامی روستایی در جهت تحقق مشارکت مردم در اداره ی امور به وجود امده اند هماهنگی این دو نهاد در ایجاد زمینه های مشارکت روستاییان، موفقیت در اجرای قواعد و مقررات و در نهایت توسعه روستاها را به دنبال خواهد داشت حال این توسعه می خواهد در زمینه گردشگری نمایان شود. طبعآ دهیاری مطابق با مقررات کشور وظایفی در حوزه ی روستا و ارتباط با شوراهای اسلامی به عهده دارد که بدون جلب مشارکت عمومی و همکاری، چندان قادر به انجام مناسب وظایف خود نخواهد بود. ( ایمانی جاجرمی و فیروز ابادی، ۱۳۸۶ : ص ۱۲۵ )

۲-۳- گردشگری

۲-۳-۱- مفهوم گردشگری

گردشگری یکی از صنایع بزرگ شغل آفرین است. در ازای هریک میلیون دلار درآمد تولید شده در این صنعت ۰۰۰/۲۰ شغل جدید ایجاد می شود. درحدود ۳۱ درصد از مخارج جهانی این صنعت در جامعه اروپا تحقق می یابد. سهم ایالات متحده و کانادا نیز در حدود ۳۰درصد کل این مخارج است. (فرزین،۱۳۸۴،ص ۴)
اصطلاح گردشگری شامل مسافرتهای افراد در خارج از خانه و تجارتها و افرادی می شود که در خدمت این بنگاهها هستند که برای انها انجام مسافرت ها را آسان تر و لذت بخش ساخته ویا انجام آن ها را تسریع می کنند در این تعریف مسافر به اشکال مختلف به صورت فردی تعریف می شود که در فاصله ی معینی از خانه خود قرار دارد. در اقتصاد گردشگری میزان مسافرت ها و تبعات و اثرات اقتصادی آن ها را اعم از مستقیم، غیر مستقیم و القایی مورد سنجش و اندازه گیری قرار می دهند. در گردشگری علاوه بر جنبه های اقتصادی، ابعاد دیگری نیز دارد که از جمله آن ها روابط پیچیده موضوعات است که بیش از سفر گردشگری، طی آن و حتی پس از آن وجود خواهد داشت که می توان به آثار روانشناختی، زیست محیطی و سیاسی مسافرت اشاره کرد.(فرزین،۱۳۸۳،ص ۴)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

صنعت گردگری و توزیع مشاغل بین مردم روستاست، یکی از مزایا و منافع عمده اقتصادی ایجاد درآمد اضافی و توسه و گسترش فرصت های شغلی در مناطق روستایی است که به دنبال آن نقش عمده ای در فقرزدایی داشته و موجب رفاه و رونق روستاها می گردد و راه های جدیدی برای فروش محصولات کشاورزی و تولیدی به وجود می اورد. (خبر گذاری کشاورزی ایران ایانا کد خبر ۱۱۰۳-۸۶۱۰-۱۵۲، ۱۳۸۶)
گردشگری صنعتی است به طور مستتقیم و غیر مستقیم در اکثر فعالیت ها چون شبکه ارتباطی، تولیدات کارخانه ای، تبلیغات، ورزش، کالاهای ورزشی، ابزار آلات، پوشاک، تولیدات غذایی و مراقبت های بهداشتی تأثیر قابل ملاحضه ای دارد. به علاوه توریسم در رسانه ای ارتباطی جمعی بویژه در بخش مجلات و روزنامه ها نقش غیرقابل انکاری دارد. (قره نژاد،۱۳۸۵،ص ۴۶)

۲-۳-۲- انواع گردشگری

در این قسمت ابتدا انواع گردشگری به اختصار توضیح داده شده و سپس باتوجه به موضوع پژوهش گردشگری روستایی تشریح شده است.
– گردشگری فرهنگی
در این نوع از گردشگری جذابیت های فرهنگی مورد توجه گردشگران قرار می گیرد. این نوع جاذبه ها متفاوت بوده و شامل موزه ها، نمایشگاهها با موضوع فرهنگی، موسیقی، هنر اثار تایخی و باستانی و دیگر جاذبه های فرهنگی می گردد. گردشگری فرهنگی فرصت هایی را به وجود می اورد که افراد متعلق به فرهنگ های گوناگون بتوانند با یکدیگر در تعامل بوده و به غنای فرهنگی یکدیگر پی ببرند. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۲۸ )
– گردشگری مذهبی ( زیارتی )
ادیان جهانی همواره این باور را در پیروانشان پرورانده اند که بازدید و زیارت از یک مکان مقدس و مذهبی امری شایسته و ستودنی است و تاحدودی می تواند گره های اقتصادی و روحانی و یا مشکلات معیشتی و جسمانی انان رابرطرف نمایند. زیارت پدیده ای مشترک در همه ی ادیان است و دارای قدمت زیادی است. در ددوران باستان و یونان قدیم بیش ترین مسافران را زائران تشکیل می دادند. که در دسته های بزرگ به زیارت اماکن مقدس می رفتند. در حال حاطر نیز در بسیاری از نقاط جهان گردشگری مذهبی و زیارت جایگاه خاصی در بین انواع گردشگری دارد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۲۸ )
– گردشگری روستایی
بسیاری از ساکنین مناطق شهری علاقه مند هستند که هر از چند گاهی محیط تصنعی، شلوغ و مملو از الودگی های ( هوا، مواد زائد، و…) شهر را ترک کرده و به محیط های سالم تر و ارام تر، بی الایش و کم تر توسعه یافته پناه ببرند. به همین منظور مناطق روستایی را انتخاب کرده و به عبارتی گردشگری روستایی را برمی گزینند. یکی از ویژه گی های بارز این گونه گردشگری، تجربه ای است که افراد در محیط کاملآ متفاوت بدست می اورند و با شیوه ی زندگی مردم محلی اشنا می شوند. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۲۹ )
– اکوتوریسم ( گردشگری طبیعت )
گردشگری طبیعت یا طبیعت گردی نوعی از گردشگری است که در ان مسافر با قصد بازدید از منظره های طبیعی و محیط های کاملآ طبیعی و بکر به مسافرت می رود. در بسیاری از مراجع و منابع، گردشگری طبیعی را جزئی از گردشگری روستایی به حساب می اورند. گردشگری طبیعت را جزء بهترین نوع گردشگری در راستای گردشگری پایدار می دانند. از انجا که بهترین جاذبه های گردشگری طبیعی نظیر پارک های ملی، مناطق حیات وحش، کوه ها، دریاچه ها و بسیاری از مکان های فرهنگی به ویژه در کشورهای درحال توسعه، عمومآ در مناطق روستایی قرار دارند می توان گفت که گردشگری در این مناطق نقش بارزی به ویژه در اقتصاد جوامع روستایی ایفا می کند و از این جهت تقسیم بندی این نوع گردشگری به عنوان یکی از انواع گردشگری روستایی منطقی به نظر می رسد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۰ )
-گردشگری ماجراجویانه
بعضی از گردشگران می خواهند در مناطق و مسیرهای جدید یا غیر عادی مهارت ها و توانایی های جسمی خود را بیازمایند به همین منظور به کوهنوردی، صخره نوردی، قایقرانی و نظایر ان می پردازند. برخی از گردشگران نیز بدون استفاده از وسایل و ابزار جدید با طبیعت روبه رو می شوند و در این کار کسب تجربه کرده و از ان لذت می برند. این گردشگران به مکانهایی می روند که بتوانند تجربه های مخاطره امیزی کسب کنند. از انجا که مقصد این گونه گرشگران نیز عمدتآ در مناطق روستایی قرار گرفته است این نوع از گردشگری را نیز می توان یکی از اجزای گردشگری روستایی به حساب اورد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۰ )
-گردشگری اموزشی
اگرچه هر مسافری پس از رفتن به یک مکان می تواند در باره ی فرهنگ، جامعه و جنبه های و جنبه های دیگر ان چیزهایی بیاموزد و از این نظر هر نوع سفری را می توان سفر اموزشی نامید ولی معمولآ اصطلاح گردشگری اموزشی به سفرهایی اطلاق می شود که مسافران از طریق برنامه های رسمی و منظم مطالبی را می اموزند. گردشگری اموزشی با توجه به ماهیتی که دارد می واند در متن هریک از انواع گردشگری گنجانده شود. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۱ )
– گردشگری سلامت
مقصود از این گردشگری رفتن به مکان هایی است که فرد بتواند از خدمات پزشگی، سلامت و درمان ان مکان استفاده کند. بنابراین چنین سفری مستلزم فعالیت های گوناگونی می شود که در هر یک از این فعالیت ها موضوع بهداشت و سلامت فرد گردشگر مورد نظر است. وجود پزشک یا بیماستان خاص، اماکن دارای امکانات کم کردن وزن و یا رژیم غذایی ویژه، انجام تمرین های خاص، چشمه های اب گرم یا اب معدنی خاص و … می تواند نشان دهنده این گونه مقاصد گردشگری باشد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۲ )
– گردشگری کشاورزی
این نوع گردشگری اغلب برای توصیف تمامی فعالیت های به کار می رود که در نواحی روستایی انجام می شود (شامل فعالیت های فرهنگی مانند فستیوالها، موزه ها، نمایشگاههای صنایع دستی، جاذبه ها رخ دادهای مهم فرهنگی، نمایش محصولات کشاورزی، اموزش فعالیت های گردشگری در مزرعه و اقامت در کمپ یا منزل کشاورز). اما ارائه ی تعریفی دقیق از این نوع گردشگری، بیشتر به محصولاتی مربوط است که به طور مستقیم از زمین کشاورز بدست می اید و شامل اقامت در مزرعه، کمپ، منزل کشاورز، بازدیدهای اموزشی، وعده های غذایی، فعالیت های تفریحی، فروش محصولات مزرعه و صنایع دستی بوده و در کل شامل مجموعه فعالیت های گردشگری علاقه مند خدمات ارائه می دهند این نوع گردشگری که اخیرآ مرسوم شده، حالت اموزشی پیدا کرده است. بدین گونه که گردشگران برای فراگیری یک فعالیت کشاورزی مدنی را با خانواده کشاورز در مزرعه به سر می برند و به فراگیری فعالیت های کشاورزی مورد علاقه خود می پردازند، با این که مدتی را برای گذراندن تعطیلات در روستا یا مزرعه یا خانواده کشاورزان سپری کرده و از محصولات کشاورزی و اقامتگاه های انان استفاده می کنند. نمونه بارز این نوع گردشگری کشورهای استرالیا، فنلاند، اتریش، هلند، سوئد، سوئیس، اسپانیا، ایالات متحده امریکا، المان، یونان و ایتالیا است که کشاورزان درامدهای چشم گیری را از این طریق به دست می اورند. (بمانیان و محودی نژاد، ۱۳۸۸: ص۵۹)
– گردشگری سبز
هر چند در برخی کشورها واژه ی گردشگری سبز به گردشگری در ییلاقات خوش اب و هوا اطلاق می شود، اما اغلب برای توصیف اشکالی از گردشگری به کار می رود که بیشتر به انگیزه دوستداری از محیط زیست است تا گردشگری و منافع اقتصادی انبوه. این نوع گردشگری به انواع یک شیوه بازاریابی کارامد به کار می رود که دوستی با محیط زیست را پیشنهاد می کند و به صورت گسترده با گردشگری جایگزین، گردشگری مسئولانه، و گردشگری جدید هم معنی است. گردشگری سبز به عنوان به عنوان رویکردی به توسعه پایدار گردشگری توصیف شده که روابط دوستانه با محیط فیزیکی و اجتماعی را خاطرنشان می کند و در جستجوی رسیدن به ایده های توسعه پایدار است. (رضوانی، ۱۳۸۷: ص ۸)
– گردشگری غذایی
انچه باعث زنده ماندن، تحرک و فعالیت انسان می شود تغذیه غذایی است و انچه که موجب تندرستی و توانمندی می گردد مصرف غذای سالم است. غذای سالم و با کیفیت نه تنها به انسان نیرو و انرژی لازم را برای کار و تلاش می دهد، بلکه نشاط و شادابی که لازمه زندگی یک انسان مولد است را به او می دهد. بنابراین مصرف غذای سالم، بهداشتی، متنو و مفید برای تمامی گروه های سنی ضرورت حیاتی دارد. روش تهیه و پخت غذاهای محلی و سنتی، فلسفه تولید وقصه ها و ضرب المثل های مربوط به انها به عنوان یک جاذبه ی فرهنگی غیر ملموس قلمداد می شود. گردشگری غذایی، نوع دیگر از فعالیت های گردشگری است که در روستاها مورد توجه قرار گرفته است، برگزاری جشنواره ها و فستیوال های غذایی د محیط های روستایی، برگزاری تورهای غذا جهت اموزش پخت غذاهای محلی و افزایش گردشگرانی که به دنبال تنوع غذایی در محیطی کاملآ سنتی هستند، منجر به ایجاد گردشگری غذایی شده است. به عنوان مثال هر ساله در فصل بهار کشور تایلند یک فستیوال غذای محلی به مدت ۱۰ روز برگزار می کند که در این فستیوال انواع غذاهای محلی مناطق مختلف تایلند به نمایش گذاشته می شود که هر ساله بازدید کنندگان زیادی را به خود جذب می کند. غذاهای محلی بایستی توسط گروه هاط بهداشت تأیید شوند و همواره نظارت کامل صورت گیرد. (قادری ،۱۳۸۳: ص ۲۵)
– گردشگری به منظور دیدار از دوستان و اشنایان
پیشرفت و توسعه تکنولوژی ارتباطات باعث شده که انسان بدون تماس رودررو باهم، رابطه دوستی برقرار کنند و بتوانند با وجود صدها کیلومتر فاصله مکانی، از طریق اینترنت و وسایل ارتباطی دیگر در کوتاه ترین زمان ممکن مکالمه و مکاتبه کنند و در صورتی که فرصتی بیابند به دیدن دوستان خود بروند. این نوع گردشگری به منظور دیدار و بازدید از اشنایان صورت می گیرد تا به این صورت کسانی که مدت ها دوستان و اشنایان خود را ندیده اند، فرصتی یافته، به دیدن انها بروند. هرچند که توجه به این نوع گردشگری در اواخر قرن بیستم از جانب گروه های دانشگاهی و سازمان های بازاریابی افزایش یافته است، اما نقش و تأثیر ان در مناطق روستایی در مقایسه با سایر جاها کمتر بوده است. تحقیق و بررسی در روستاهای اسکاتلند نشن داده که رابطه بین مبدأ جغرافیایی گردشگران و رفتار دوستانه شبکه های تبلیغ دوستی نقش مهمی در جذب گردشگران بین المللی به روستاهای اسکاتلند داشته است. (قادری ،۱۳۸۳: ص ۲۸)
– گردشگری دهکده ای
در این نوع گردشگری، گردشگران با اقامت در دهکده های روستایی – و نه صرفآ روستایی – و شرکت در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی روستا، از امکان تجربه زندگی در دهکده های روستایی برخوردار می شوند و با مشارکت در فعالیت های روستاییان به تجربه زندگی روستایی در دوره ای می پردازند. (بمانیان و محمودی نژاد،۱۳۸۸: ص ۵۹)
علاوه بر انواع گردشگری ذکر شده سفرهای ویژه تجاری، دیدن دوستان و بستگان، مسافرت به منظور دیدار از یک نمایشگاه خاص و شرکت در برخی شوراها را نیز می توان نوعی گردشگری محسوب کرد. بسیاری از فعالیت های گردشگری در حال حاظر ترکیبی از انواع گردشگری را شامل می شود. برای مثال یک گردشگر ممکن است در هنگام مسافرت اهدافی نظیر میزان اشنایی با فرهنگ جامعه را داشته و توأم با این هدف استفاده از امکانات بهداشتی و سلامت، تماشای مناظر بکر طبیعی و … را نیز داشته باشد. در حال حاظر حدود ۷۵% از مردم فقیر جهان در مناطق روستایی زندگی می کنند. مراکز اصلی و مقصد اکثر گردشگران به ویژه کشورهای در حال توسعه نظیر پارک های ملی، کوهستان های مرتفع، دریاچه ها، اماکن فرهنگی، پناه گاه های حیات وحش، و … در مناطق روستایی قرار دارند به همین دلیل نیز گردشگری به عنوان یکی از مهم ترین گزینه های ایجاد اشتغال و درامد در این مناطق مطرح شده و در حال حاظر در کانون توجهات دولت و سایر کارگزاران اقتصادی قرار گرفته است. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۸ )

۲-۳-۳- گردشگری روستایی

۲-۳-۳- ۱- مفهوم گردشگری روستایی

جریان گردشگری روستایی را می توان زمینه اطلاقی به گردشگران دانست که در یک روستا در نزدیکی آن اقامت کرده و دوباره امور زندگی و محیط محلی آن آگاهی کسب می نمایند. یا می توان به گردشگرانی اشاره نمود که با خانواده های کشاورز زندگی کرده و در مورد فعالیت های کشاورزی چیزهایی می آموزند و یا می توان گردشگرانی را که در یک روستا یت دهکده ی ماهیگیری با خانواده صیادان زندگی کرده و با آنها به صید می روند را به عنوان گردشگرانی روستایی برشمرد. با این وجود نباید از درک این نکته غافل بود که گردشگری روستایی می تواند در برگیرنده یک گستره وسیعی از گونه های مختلف گردشگری باشد.
گردشگری روستایی عبارت است از فعالیت ها و گونه های مختلف گردشگری در محیط های مختلف روستایی و پیرامون آن ها که در بردارنده ارزش ها و آثار متفاوتی برای محیط زیست روستا (طبیعی و انسانی) می باشد. براین اساس می توان گردشگری روستایی را دربرگیرنده زمینه های مختلف فعالیت های گردشگری چون سکونتگاه ها، رویدادها، جشنواره ها، ورزش ها و تفریحات گوناگون دانست که در محیط شکل می گیرند. به طور کلی جریان گردشگری روستایی را می توان از دو جهت مورد توجه قرار داد: از یک جهت برای محیط های روستایی و پیرامون آن ها این فرصت مهیا می کند تا گردشگران فارغ از هیاهوی شهری و تکنولوژی در بطن سنتی روستا زمانی را به فراغت بگدرانند و از دیگر سو در کنار آن اقتصاد روستایی وابسته به زمین می تواند راه های تنفسی دیگری را تجربه کرد. (سقایی،۱۳۸۲،ص ۳۵)

تحقیقات توصیفی به پنج دسته تقسیم می‌شود: پیمایشی، همبستگی، مطالعه موردی، اقدام پژوهی و علّی- مقایسه‌ای. پژوهش‌های توصیفی که داده‌ها را به گونه‌ای معنادار ارائه می‌کنند در موارد زیر سودمند:
شناخت ویژگی‌های یک گروه در موقعیت مورد مطالعه، کمک به تفکر نظام گرا درباره یک وضعیت، ارائه دیدگاه‌هایی مبنی بر ضرورت بررسی و پژوهش بیشتر، کمک به اخذ تصمیم‌های خاص (سکاران، ۱۳۸۱: ۱۲۴)
تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آنها سعی می‌شود رابطه بین متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی، کشف و یا تعیین شود. هدف روش تحقیق همبستگی، مطالعه حدود تغییرات یک یا چند متغیر با حدود تغییرات یک یا چند متغیر دیگر است. (دلاور، ۱۳۸۰: ۱۹۹)
در این تحقیق از روش توصیفی –همبستگی استفاده شده است.در ضمن این تحقیقات از نوع تحقیقات کاربردی است.
۱۱-۳- ابزارهای جمع‌ آوری داده‌ها
در این پژوهش از روش‌های زیر برای جمع‌ آوری داده‌ها استفاده گردید؛

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. مطالعات کتابخانه‌ای، بررسی کتب و مقالات مرتبط و جستجوی اینترنتی

1. 1. پرسشنامه:از طریق این روش که یکی از ابزارهای رایج پژوهش و روش مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق است، دانش، علایق،‌ نگرش فکری پاسخ دهنده‌ها را مورد بررسی قرار می‌‌دهیم.پرسشنامه مهم‌ترین و عمده‌ترین روش جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر می باشد.

روایی
مفهوم روایی به این سؤال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تاچه حد خصیصه مورد نظر را می‌سنجد (بازرگان، ۱۳۸۱: ۱۷۰). در این پژوهش از روش‌های زیر استفاده شد:
روایی سازه: روایی سازه بیانگر آن است که ابزار اندازه‌گیری تا چه اندازه یک سازه یا خصیصه‌ای را که مبنای نظری دارد می‌سنجد.
پایایی
پایایی پرسشنامه با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد (بازرگان، ۱۳۸۱: ۱۶۶).
در بررسی پایایی، ابزار اندازه‌گیری و شیوه‌های مختلفی به کار برده می‌شود. از جمله روش بازآزمایی، روش موازی، روش دو نیمه کردن، روش کودر- ریچاردسون و…
برای بررسی پایایی در این تحقیق از روش آلفای کرونباخ بهره گرفته‌ایم.
که در آن:
J= تعداد سؤال‌های پرسشنامه یا آزمون
S²= واریانس کل پرسشنامه
S_i²= واریانس سؤال
این ضریب همیشه بین صفر و یک است. هرچه مقدار این ضریب به یک نزدیک‌تر باشد پایایی پرسشنامه بیشتر است.
جدول شماره۳-۳: آلفای کرونباخ در تحقیق حاضر
آلفای کرونباخ مربوط به ابعاد نقش مدیران

نام متغیر
تعدادگویه
آلفای کرونباخ مطلوب
نقش ارتباطی مدیران
۹
۸۵۷/۰
نقش اطلاعاتی مدیران
۹
۹۰۷/۰
نقش تصمیم گیری مدیران
۱۲
۹۰۴/۰

افرادی که در یک جرم مجرم نبوده اما مطالبی در مورد جرم و افراد دخیل در آن می دانند؛
مظنونین ارتکاب جرم؛
۱–گزارش و یادداشت ها و اینترنت:
گزارش و اسناد موجود در اداره پلیس یک منبع اطلاعاتی مهم محسوب می شوند که شامل تمام گزارش های مقدماتی، گزارش های تحقیق تکمیلی، سوابق دستگیری و جرایم، بایگانی اطلاعات مربوط به شگرد های مجرمان، بایگانی آثار انگشت، گزارش های افراد گم شده، مشخصات سلاح ها و بولتن های افراد فراری ، تحت تعقیب شگرد ها وپیشینه مجرمان، تمام گزارش های آزمایشگاه وپزشکی قانونی می شوند.همچنین سابق موجود در مراکز: بانک ها، شرکت های وام دهی و اعتباری خدمات تحویل کالا، بیمارستان ها و کلنیک ها، هتل ها و متل ها، روزنامه ها، دفتر چه های تلفن، راهنمای شهری، راهنمای محلّی، شرکت های خدماتی، ادارات مربوط به وسایط نقلیه موتوری، امانت فروشی ها^[۶۸] ، شرکت های انبار داری، ادارات خدمات درآمد داخلی دولت^[۶۹]و تاکسیرانی ها دارای اطلاعات مفیدی است که می توان آنها را به بایگانی منابع اطلاعاتی افزود (ام.هس و بنت^[۷۰]،۱۳۸۵: ۳۵۷-۳۵۹).
تازه ترین محصول اینترنت در این زمینه سایت(LEO) یاLaw Enforcement Onlinاست. که پروژه ای است که توسط اف بی آی حمایت مالی می شود. عضویت در این سایت رایگان اما کاملاً محدود است. دسترسی از طریق یک خط تلفن اختصاصی و رایگان امکان پذیر است. سایت LEO خدمات مربوط به پست الکترونیکی، گروه های خبری، جلسات گپ همگانی ^[۷۱] به طور مستقیم، اتصال به وضعیت های فوق العاده ملّی در خصوص جرم، بولتن های مربوط به فعالیت های تروریستی و دوره های آموزشی با ویژگی های چند رسانه ای را ارائه می کند (دیز،^[۷۲]۱۳۷۸: ۱۴).
۲–شاکی، شاهد، قربانی و مخبر:
شاکی:فردی است که در خواست می کند اقداماتی صورت پذیرد.
شاهد: فردی است که یک جرم یا بخشی از مراحل وقوع آن را مشاهده نموده است.
قربانی: فردی است که مورد آسیب یک جرم واقع شده است. غالباً قربانیان، شاکی و شاهد هم می باشند.
مخبر : هر فردی است که بتواند اطلاعاتی را درباره یک پرونده ارائه کند؛ اما وی شاهد، شاکی ،قربانی، یا مجرم نیست.^[۷۳]
۳–مظنونین ارتکاب: مظنون فردی است که به طور مستقیم وغیر مستقیم با یک جرم مرتبط می باشد، یا از طریق اقدام آشکار یا برنامه ریزی و هدایت آن به نوعی ارتباطش با موضوع پرونده مرتبط می گردد.
مصاحبه: مصاحبه، صحبت با افراد، پرسش از آنها، کسب اطلاعات و استنباط از گفته های آن هاست. منابع اصلی اطلاعات در صحنه جرم، شاکی ، قربانی،و شهود هستند.( ممکن است همگی یک نفر باشند.)شهود بایستی از یکدیگر جدا شده تا گزارش کاملی از حادثه را از هر فرد بدست آید. درصورت نیاز می توان مجرم را ترغیب نمود و سر نخ های تازه را بدست آورد (ام.هس و بنت^[۷۴]،۱۳۸۵: ۳۶۰-۳۶۳).
بازجویی: بازجویی و تحقیق از مظنونین معمولا دشوار تر از تحقیق از شهود یا قربانیان است. مظنونی که در یک جرم دست داشته پس از شناسایی و دستگیری، باز جویی یا اعترافی می کند. که پس از تأیید به وسیله شواهد و مدارک مستقل می تواند گناهکاری یا محکومیت وی را موجب شود (همان:۳۷۰).
بسیاری از روش هایی که در مصاحبه استفاده می شوند در باز جویی نیز به کار گرفته می شوند؛ اما باید چند اختلاف مهم را در چگونگی بازجویی از مظنونین رعایت کرد. یکی از مهمترین آن ها حصول اطمینان از عدم زیر پا گذاردن حقوق قانونی مجرم است تا اینکه اطلاعات بدست آمده محکمه پسند شوند (همان:۳۸۰).
۲-۴-۲-۳-۷)شناسایی وبازداشت مظنونین:
در اکثر موارد، در ابتدا مظنونی وجود دارد؛ اگر چه بسیاری از جرایم شاهد دارند. اما شاید قربانیان و شهود مجرم را شناسایی نکنند یا نتوانند وی راتوصیف نمایند. به هر حال عواملی که در حل تحقیقات جنایی بسیار مهم هستند عوامل کارگشا خوانده می شوند. اینها عواملی هستند که بایستی در تصمیم گیری در خصوص انجام تحقیق درباره جرم مورد نظر قرار گیرند. از مهمترین آنها، وجود شاهد و شناسایی مظنون حداقل توصیف و پیدا کردن وی است.
۲-۴-۲-۳-۷-۱)شناسایی در صحنه:
اگر مجرمی حین ارتکاب جرم دستگیر گردد می توان از شهود برای شناسایی وی کمک گرفت. این موضوع در خصوص دستگیری مجرم در نزدیک صحنه جرم نیز صادق است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شناسایی در صحنه جرم، شناسای یک مجرم از سوی قربانی یا شاهد جرم در صحنه می باشد. شناسایی در صحنه جرم باید دقایقی پس از جرم صورت گیرد (ام.هس و بنت،۱۳۸۵: ۴۳۶-۴۳۷).
۲-۴-۲-۳-۷-۲)یافتن یک مجرم:
مجرمین از طریق راه های زیر شناخته می شوند:
اطلاعات بدست آمده از قربانیان، اظهارات شهود و اقرار افراد دیگر که احتمالادرباره جرم یا مجرم مطلبی می دانند.
مدارک عینی به جا مانده در صحنه جرم. ۳-تحلیل روانشناختی. ۴-اطّلاعات موجود در بایگانی پلیس.
۵-اطّلاعات موجود در بایگانی ادارات دیگر. ۶-مخبرین (همان:۴۳۸-۴۳۹).
اگر چه بایگانی پلیس حاوی اطّلاعات بسیاری است، اما متاسّفانه به دلیل کمبود های جدی … ناشی از سیستم های رایانه ای ناکارآمد این اطلاعات غالباً به مشارکت گزارده نمی شوند (کلوبوچار^[۷۵]، ۴۱:۱۳۷۸).
۲-۴-۲-۳-۷-۳)روش های شناسایی مجرمین:
مجرمین را علاوه بر شناسایی در صحنه جرم و از طریق عکس های سابقه داران می توان از روش های زیر نیز شناسایی کرد.
شناسایی تصویری؛
شناسایی از طریق صف متّهمین؛
شناسایی تصویری با رایانه؛
تعقیب و مراقبت؛
مأموریت های مخفی؛
حملات ضربتی (ام.هس و بنت^[۷۶]،۱۳۸۵: ۴۶۰-۴۶۶).
۲-۴-۲-۳-۸)آمادگی وارائه پرونده در دادگاه:
به دلیل بسیاری اکثر پرونده های جنایی بدون محاکمه حل و فصل می شوند. یک تحقیق عالی متّهم را به قبول اتّهام خود واداشته، متّهم هم مایل است تا بدون محاکمه اتهام وارده را بپذیرد. یا اینکه فرایند اقرار مصلحتی به جرم پیش از محاکمه نتیجه رضایت بخشی را حاصل می کند. (ام.هس و بنت،۱۳۸۵: ۵۲۵).
شاید عدالت کور باشد اما نباید از لحاظ فن آوری کمبودی داشته باشد… وکلا، قضّات و پلیس مجبور خواهند شد روش کارشا ن را …در یک دادگاه مجازی تغییر دهند. از این رو کار هیئت منصفه با مزیّت بازبینی آنچه درباره هر پرونده رخ داده آسانتر می شود. شاید عدالت موفق شود حتی بیشتر از گذشته ( استرانبرگ^[۷۷]، ۳۴:۱۳۷۵).
۲-۴-۲-۳-۸-۱)دلایل عدم پیگیری پرونده در دادگاه:
شکایت غیر قانونی باشد.
دادستان پس از بازبینی پرونده از تعقیب آن خودداری کند.
شاکی از تعقیب پرونده امتناع ورزد.
مجرم فوت کند.
مجرم در زندان یا خارج از کشور باشد و نتوان وی را باز گرداند.
هیچ مدرک یا سر نخی وجود نداشته باشد.
۲-۴-۲-۳-۸-۲)آماده نمودن پرونده برای پیگیری:
وقتی تصمیم برای پیگیری پرونده اخذ می شود، چیزی بیش از «دلیل محتمل» مورد نیاز است. پیگیری باید پرونده را به گونه ای فراتر از حدس وگمان معقول، اثبات کند. آن طور که بتوان با اثبات آن، کسب محکومیت کرد. بدین منظور، دادستان باید از موارد ذیل مطلع باشد: اینکه چه مدارکی را می تواند ارائه کند، کدام شاهد شهادت خواهد داد، نقاط قوّت و ضعف پرونده، نوع شهادتی که مأمور تحقیق پلیس می تواند ادا کند.
۲-۴-۲-۳-۸-۳)اقدامات نهایی به منظور آماده نمودن پرونده برای دادگاه:
تمام قرائن و شواهد و مدارک جرم را بازبینی و ارزیابی کنید.
تمام گزارش های مربوط به پرونده را باز بینی کنید.
شهود را آماده کنید.
گزارش نهایی را بنویسید.
پیش از محاکمه جلسه ای با دادستانی داشته باشید (ام.هس و بنت^[۷۸]،۱۳۸۵: ۵۲۷-۵۲۸).
۲-۴-۳) اطّلاعات:
۲-۴-۳-۱)تعریف اطّلاعات:
برای اطلاعات در ادبیات مدیریت تمایزهای گوناگونی میان داده از فعلdata واطلاعات ارائه شده است ولی در تحلیل نهایی همگی به علم معانی بیان بازگشت دارد. واژه data از فعل لاتین do وdare به معنی دادن مناسب ترین واژه ای است که به واقعیت های شکل نیافته وبدون ساختار فراوان تولید شده از طریق رایانه ها در نتیجه داد و ستدهای سازمانی بوجود آمده می توان اطلاق کرد .اطلاعات مرکب از داده هایی است که شکل و ساختار دارد. واژه اطلاعات به معنی اطلاع از فعل لاتین^[۷۹] به معنی شکل دادن به چیزی است. واژه اطلاعات از نظر علم معنای بیان، ساخت بخشیدن به توده یا ماده نامنظم را تداعی می کند. ساخت بخشیدنی که به ماده بدون حیات و نامرتب، معنی و حیات بدهد. مناسب ترین واژه برای تمام داده هایی که برای کاربر ازطریق نوعی نظم بخشیدن به آنها فراهم می شود، واژه اطلاعات است (رضائیان, ۴۴:۱۳۸۰).
تعاریف بسیاری که در طول سال ها از اطّلاعات شده است. ساده ترین و واضح ترین این تعاریف این است « اخبار به اضافه تجزیه و تحلیل مساوی است با اطّلاعات»فرمول بالا تمایز بین اخبار جمع آوری شده را با اطلاعات تولید شده روشن می کند. این فرمول خاطر نشان می کند بدون تجزیه و تحلیل هیچ اطّلاعاتی وجود ندارد (یاوری ونجار, ۲۱:۱۳۸۸).
۲-۴-۳-۲) انفجاروسرریز اطّلاعات:

در این مدرسه با زبان وادبیات عربی که در عهد عثمانی رایج نبود بیش از پیش آشنا شد ، وبا
شعروادب مأنوس گشت ، و البته ادبیات عرب درمدارس نابلس به خاطرتلاش وکوشش بعضی
از معلمهای فارغ التحصیل دانشگاه « الأزهر » و متأثر از جنبش ادبی مصرکه حافظ وشوقی
پرچمدارآن بودند ، رواج یافت . کـه دراثرآن دانش آموزان برای اولین باردرزندگـی تحصیلی

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

خود قصیده های شوقی ، حافظ ابراهیم ، مطران و غیره را شنیدند .
از جمله این مدرسان نوگرا می توان بـه مرحوم شیخ ابراهیم أبو الهدی الخماش و شیخ فهمی
أفندی هاشم اشاره کرد . ( فدوی طوقان، ۲۰۰۵م ، ص ۱۶)
تأثیر این معلمان دلسوز بر ابراهیـم همچون تأثیر عناصر مفید خاک بـر نهال کوچکی بود کـه
هنوز در خاک ریشه ندوانده است . ( المثلم ، ۱۹۶۴م ، ص۲۰ )
ابراهیـم بـه مدت چهار سال یعنی از سال ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ م مرحله ابتدایی را سپری کرد ودر
سن چهارده سالگی برای ادامـه تحصیل وارد دبیرستان « المطران » شد .
او درطول تحصیلش دراین مدرسه با استاد بزرگ « نخله زریق » کـه در دانشکده انگلیسی در
قدس تدریس می کرد آشنا شد ؛ ( الجیوسی ، ۲۰۰۱م ، ص ۳۵۵)
استاد ، دیدگان او را بـر میراث قدیم عرب گشود و وی را شیفته لهجه عربی نمود ، و احساس
ملی و قومی را در درونش ریشه دار کرد ، تا جایی که ابراهیم بعد از آن بیشتر قصیده هایش
را در مراسم مختلف میهنی می سرود . کـه در اثر تشویق استاد و اطرافیانش کم کم اصول
شعرش را محکم نمود و هربار بیش از پیش از اشتباهات زبانی و بیانی آن می کاست . و بـه
جایی رسید که «شکل» برایش مفهوم پیدا کرد و برسرودن شعر صحیح اطمینان یافت . (شراره
، ۱۹۶۴م، ص۱۴ )
ابراهیم تحصیلش را در مدرسـه مطران به سال ۱۹۲۲-۱۹۲۳م به پایان برد و وارد دانشگاه
آمریکایی بیروت شد کـه در آن ادبیات انگلیسی وعربی را به خوبی آموخت ودر هر دوی آنها
مهارت لازم را کسب کرد . ( یعقوب ، ۲۰۰۴م ، ص۲۸)
در این دانشگاه برادر بزرگ ابراهیم ( احمد) اورا با یکی ازدوستان دانشجویش به نام « سعید
تقـی الدین » آشنا کرد ؛ سعید از کسانی بود کـه شعر را دوست داشت ودرست ونادرست آن را
بـه خوبی تشخیص می داد ، واین آشنایی اثر بسیارخوبی بـرشکل گیری صنعت شعری طوقان
گذاشت.
ابراهیم ازهمان ابتدای سال تحصیلی (۱۹۲۴م) مریض ومجبور بـه بازگشت به نابلس گشت که
در آنجا قصیده زیبای « ملائکه الرحمه» را در وصف پرستاران سفید پوش بیمارستانی کـه در
آنجا بستری بود سرود ؛ و آنرا درمجلـه « المعرض » منتشرکرد که پس ازآن مجله«سرکیس»
به نقل از المعرض آن را تجدید چاپ کرد و در پیوست آن نوشت : بدون شک ابراهیـم اولین
کسی است که دراین موضوع ، شعر عربی سروده است . و در آرژانتین ، مجله «التمدن» نیـز
پس از چاپ آن نوشت : چـه بسا اگر شاعران ما در این باب و موضوع ، شعـربسرایند بدون
تردید شعرعربی به بالاترین درجه قوت ونوباوگی خواهد رسید.(فدوی ط، ۲۰۰۵م، ص ۲۳و۲۴ )
ابراهیم در طول شش سالی که در دانشگاه آمریکایی بیروت به تحصیل مشغول بود ، علاوه بر
آن به تجربه های دیگری نیز دست پیدا کرد . تجربه هایی که قبلا هیچگاه آنها را نیازموده بود
و با آمدنش به بیروت حتی پس از گذشت سه سال یعنی ۱۹۲۶م اولین آثار آن بـر قلب وی
نمایان شد. اگر چه تا قبل از آن دوستان ابراهیم همواره با طنز وکنایـه جای خالی عشق را در
اشعارش به او یاد آورمی شدند ومی گفتند :” توچه نوع شاعری هستی؟ شاعری بدون احساس!
پس الهام زن در شعرت کجاست ؟ ( المحاسنی ، بی تا ، ص ۲۸ )
اولین گزینه های پاسخ بـه این سؤال در درون ابراهیم با آمدنش بـه بیروت و وارد شدنش به
دانشگاه آمریکایی آن شکل گرفت ، چرا که قرارگرفتن او در چنین محیطی باز کـه بسیار با
زادگاهش نابلس متفاوت بود ، اولین طلیعه هـای عشق را در درون وی تاباند و زیبایی را در
وجود زن برایش معنا بخشید ، زیبایی که ابراهیم از آن بیگانه بـود ، چرا کـه دختران نابلس
همیشه پوشیده وبیشتر در حصار خانه هایشان زندگی را سپری می کردند .
ابراهیم اولین عشقش را در چهـره دانشجویی فلسطینی به نام « ماری الصفوری » تجربه کرد.
(فدو ی ط. ، ۲۰۰۵م، ص۲۹ ) (که بعدا به تفصیل در بخشهای بعدی به آن پرداخته می شود .)
از تجربه هـای دیگر ابراهیم در این روزها ، آشنایی او با شاعران بزرگی چون حافظ جمیل از
عراق و وجیه البارودی از سوریه و دیدا رش با نویسنده بزرگ لبنانی عمر فروخ بود ، کسی
که ابراهیم را بسیار دوست داشت وبعدها نیززندگی نامه اش را با تحلیلی زیبا نوشت.( الجیوسی
، ۲۰۰۱م ، ص ۳۵۶)
در کنار این تجربه ها و آشنایی ها ، وطن و میل به آزادی دردرون ابراهیم قوت گرفت وزبان
را در راستای اهدافش به عنوان اسلحه ای قرارداد که با آن دوستان غافل و دشمنان بیدار را

• سازمان- کل سازمان می تواند به صورت نهادی نگریسته شود، که نتایج مجموعه ای از دانش را تجسم می بخشد.

مؤلفه های اساسی فرایند مدیریت استراتژیک دانش نشان می دهد که سازمان باید شبکه دانش خود را شناسایی و بر اساس آن تجربیاتی حاصل کند. همه این اقدامات بایستی در محدوده اهداف استراتژیک سازمان انجام گیرد. این الگوی ساده سه جنبه مهم مدیریت دانش یعنی : ذخیره، انتقال و کاربرد دانش را در بر می گیرد (Rowley, 2000:325).
۲-۲-۸-چارچوب نظری مدیریت دانش
ادبیات موجود در خصوص مدیریت دانش، خصوصاً ادبیات دانش آفرینی را می توان بر مبنای چهار حوزه اساسی مدیریت یعنی: مدیریت استراتژیک، مدیریت تولید، سیستم های اطلاعات و رفتار سازمانی، طبقه بندی کرد (Motwani et al,2004: 7-16). در این بخش مدیریت دانش را از منظر چهار حوزه اساسی مدیریت مورد بررسی قرار می دهیم.
۲-۲-۸-۱- مدیریت دانش از منظر مدیریت استراتژیک
در عصر ثبات محیطی و تغییرات سازمانی کم (تکنولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی)، برای سازمانها این امکان وجود داشت که استراتژی واحدی را تدوین کنند و فرض بر این بود که این استراتژی اثر بخش است.بنابراین، این استراتژی تا چندین دهه کاربرد داشت. اما سازه های فعلی، به منظور بقاء حتی برای یک دهه، بایستی پیوسته تغییر کنند. اما تغییر به تنهایی کافی نیست. تغییر بایستی مبتنی بر جمع آوری داده های مناسبی از محیط خارجی و داخلی و تبدیل آنها به دانش باشد. هر دو مورد مربوط به جمع آوری داده ها، برای سازمان های اثر بخش، حیاتی است. لوپز^[۴۲](۲۰۰۵) بحث می کند که دانش و قابلیت های سازمانی اشکال از دارایی های استراتژیک است که اهداف بلند مدت شرکت را از حیث رقابتی و دیگر اقتضائات محیطی ارتقاء می دهد و در محیط های پویا کاربرد دارد. رویکرد مدیریت استراتژیک در خصوص دانش آفرینی ریشه در نظریه منبع محوری شرکت دارد (lopez,2005:3-662). پارادایم منبع محور^[۴۳] تاکید بر دارایی های غیر قابل کپی، منحصر به فرد و مختص شرکت دارد که این دارایی ها همان دانش و مهارت ها است. به تعبیری دیگر این دارایی ها به قابلیت‌های بنیادینی^[۴۴] اشاره دارند که خلق کننده مزیت رقابتی هستند. این پارادیم توانمندی را در بهره برداری از منابع ارزش زای ملوس و غیر ملموس می داند. مدافعان نظریه منبع محوری پیشنهاد می کنند که مزیت های مبتنی بر دانش غیر قابل تقلید می باشد. آنان به چندین مکانیزم که هزینه کپی برداری را افزایش می دهد، و طبقاتی از منابع که ذاتاً برای تقلید مشکل هستند اشاره می کنند.ابهامات علی یا سببی (Teece,1998:60) . مفاهیم پایگاه دانشی و سرمایه فکری و مورد کاوی مربوط به دانش آفرینی در اتحادهای استراتژیک ، بخشی از مطالعات مدیریت دانش در رشته مدیریت استراتژیک است. اغلب مطالعات مدیریت دانش در این حوزه به بررسی رابطه بین استراتژی و مدیریت دانش و یا چگونگی تدوین استراتژی مبتنی بر دانش پرداخته اند. دیگران هم به نقش دانش در زنجیره ارزشی سازمان و پالایش تحلیل سوات سنتی^[۴۵] از طریق سیستم محک زنی دانش استراتژیک (^[۴۶]SKBS) پرداخته اند؛ به این ترتیب که دانش بنیادین^[۴۷] از طریق فرآیندها و فعالیت های مناسب در زنجیره ارزشی سازمان مزیت رقابتی ایجاد می کند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۸-۲-مدیریت دانش از منظر سیستم های اطلاعاتی
از دیدگاه متخصصان IS/IT ظهور مدیریت دانش ریشه در پیشرفت تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی(IS/IT) دارد. تکنولوژی اطلاعات ابزارهای جدیدی برای انجام بهتر فعالیت های ساخت سرمایه دانشی در اختیار قرار داده است. دو شاخه اصلی در تکنولوژی اطلاعات به ظهور سیستم های مدیریت دانش نوین کمک کرده است: ارتباطات (تکنولوژی شبکه) پایگاه داده ای رابطه ای. هنگامی که این ابزارها به کار گرفته می شوند، افراد سازمان به طور صریح در خصوص مهندسی مجدد تفکر خواهندکرد. یعنی اینکه چه بخش هایی از فرآیندها بایستی خودکار شوند و یا آیا فرآیندهای موجود ارزش خودکار کردن را دارند و ..، ضرورتاً تکنولوژی اطلاعات در ارتقاء این فرآیندها نقش کلیدی دارد. دلیل این امر آن است که سازمان ها در ارزیابی کل فرایند مدیریت دانش که نوعی مهندسی مجدد است و نقش آن در سازمان به تکنولوژی اطلاعات نیاز دارند. ترکیب IS/IT و فرآیندهای سازمانی یکپارچه، مزیت رقابتی و یادگیری را به طور قابل ملاحظه ای ارتقاء خواهد داد. این منظر تاکید می کند که بایستی اطلاعات را خلق، انتخاب و تفسیر کرده، آن را تبدیل به دانش قابل استفاده کرد. مطابق دیدگاه تیس (۲۰۰۰) محققان سیستم های اطلاعاتی در کمک به مدیریت دانش دارای سه هدف کلی بوده اند. اول؛ خلق مخازن دانش (انبارداری داده ها) برای اطلاعات خارجی، مخصوصاً هوشمندی کسب و کار؛ اطلاعات داخلی، مانند گزارش های تحقیقی داخلی؛ و دانش غیر رسمی داخلی، مانند پایگاه داده ای بحث ها و نشست ها. دوم؛ انتقال دانش بهبود یافته و امکان دسترسی به آن و استفاده مجدد از آن از طریق ابزارهای تحلیلی. سوم؛ ارتقاء محیط دانشی سازمان، شامل رضایت افراد سازمان در تسهیم آزادانه دانش و تجربیات. مخازن دانش یا انبارداری داده ها عبارت است از فرایند استخراج داده ها و سازماندهی آنها به یک روش معنی دار که در تصمیم گیری مورد استفاده قرار می گیرد. در خصوص مدیریت دانش دو نوع نرم افزار وجود دارد که برای حمایت از ابتکارات آن ضروری است. نرم افزاری که وظیفه انتقال داده عملیاتی به انبار را به عهده دارد و دیگری نرم افزار مربوط به مدیریت انبار داده ها. آموزه های این منظر این است که چگونه دارایی های اطلاعاتی مانند پایگاه داده ها، سیاست ها و رویه ها، محتوی و تجربیات و تخصصها را به طور مناسب یکپارچه کنیم که در خدمت سازمان باشند. از طرف دیگر می توان مخازن و دارایی های دانشی را به دو صورت بدون ساختار (مدیریت محتوی و اسناد، گروه افزار و ایمیل) و ساختار یافته (انبار داری داده ها و پایگاه داده ها) ذخیره کرد. در این دیدگاه مدیریت دانش متشکل از سیستم ها، اطلاعات و فرآیندهایی است که اطلاعات را گرفته و تبدیل به دانش ساختارمند می کند تا اینکه از اهداف کلی و خاص کسب و کار حمایت کند. تلاش های اولیه در خصوص مدیریت دانش شامل استفاده از انبارداری داده ها برای پیش بینی الگوهای آینده در شکل داده کاوی بود اما امروزه مشخص شده است که قلمرو مدیریت دانش فراتر از صرف انبارداری داده ها و داده کاوی است. امروزه سازمان ها علاقه مند هستند که مخازن داده ای یکپارچه درباره مشتریان، خط مشی ها، رویه ها، عرضه کنندگان و شرکا ایجاد کنند تا اینکه یک کاربر مربوط در یک محل خاص بتواند از طریق دسترسی به دانش، هر چیزی را درباره مشتری، رویه ها و عرضه کنندگان یاد بگیرد.(داونپورت و همکاران، ۲۰۰۱)رشد تکنولوژی های وب منجر به ساخت کاربری های پورتال شده که دانش سازمانی را در قالب دارایی های مدیریت دانش یکپارچه می کند. این پورتال ها برای هر کسی در هر جایی قابل دسترسی است. مکانیزم کار پورتال ها از طریق ابزارهای پرس و جوی کاربر محور است که برای ارائه گزارش و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار می گیرند (McMillin,2000:2-3).
چنین جنبه هایی از یک پورتال از طریق انتقال داده های سازمانی مربوط به تعداد کثیری از استفاده کنندگان دانش، منجر به ارزش آفرینی در استراتژی سازمانی می شود. بعلاوه اینکه چنین زیر ساخت مدیریت دانش به سازمان ها کمک می کند تا رابطه بین شرکا و خدمت رسانی به مشتری را بهبود بخشند و از داده های درون سازمانی محصولات دانشی قابل عرضه در بازار خلق کنند. به این دلیل سازمان ها تمایل دارند که اطلاعات کسب و کار خود را در درون پایگاه داده ها، سرورها، صفحات وب، پست الکترونیکی، سیستم های برنامه ریزی منابع موسسه و مدیریت روابط مشتری که در درون یک مخزن یکپارچه شده اند نمایش دهند. این مخازن یکپارچه که به عنوان یک سیستم مدیریت دانش عمل می کنند، از تلف کردن وقت در جستجوی داده ها جلوگیری کرده و باعث اتخاذ تصمیمات بهتر تجاری می گردد. چنین سیستم مدیریت دانش، سازمان را تبدیل به یک شرکت هوشمند می کند.
بخش دیگری از رویکرد IS/IT به مدیریت دانش، تاکید به معماری مدیریت دانش است. معماری مدیریت دانش به منظور تسخیر دانش و ایجاد اثر بخشی و کارایی در فرایند مدیریت دانش طراحی گردیده است (Miles et al,2000). پایه و اساس معماری دانش شناخت طبیعت دو گانه دانش یعنی دانش ذهنی و دانش عینی است. همان طور که در ابتدا ذکر شد دانش به دو صورت وجود دارد: دانش واقعی یا صریح و دانش ضمنی یا فوت و فن^[۴۸]. اگرچه هر دو نوع دانش مهم هستند ولی دانش ضمنی برای شناسایی و مدیریت مشکل است. بعلاوه اینکه دانش عینی را می توان در سطوح متعدد فردی، گروهی و سازمانی قرار داد و فرایند و معماری آن را ترسیم کرد. عناصر عینی دانش بر فرایند اثر گذار است در صورتی که عناصر ذهنی نوعا بر نوآوری اثر دارد. فرآیندهای اثر بخش و کارآمد از عوامل کلیدی مدیریت دانش است. معماری دانش با تشخیص این دو جنبه کلیدی از دانش، سیستم مدیریت دانش را شکل می دهد. به روشنی می توان گفت که معماری مدریت دانش عبارت است از سیستم مدیریت دانشی که حمایت کننده دو خصیصه ضمنی و صریح دانش است.
۲-۲-۸-۳-مدیریت دانش از منظر رفتار سازمانی
رفتار سازمانی مدیریت دانش را از دیدگاه یادگیری سازمانی در نظر می گیرد. یادگیری سازمانی درباره این است که سازمان ها با بسط پایگاه دانش، چگونه می توانند در محیط های پویا اقدام مناسبی اتخاذ کنند.
یادیگری مستمر برای بقاء در محیط پویا ضروری است، اما عاملی کلیدی در کسب مزیت رقابتی روش و سرعت یادگیری است (Gupta and Sharma,2004:10). آرگریس و اسچن (۱۹۷۸) برای یادگیری سازمانی سه فرایند را پیشنهاد می کنند که عبارتند از یادگیری تک حلقه ای ، دو حلقه ای و سه حلقه ای. با حرکت از یادگیری تک حلقه ای به یادگیری سه حلقه ای پیچیدگی یادگیری و ارزش آن افزایش می یابد.
امروزه موفقیت سازمان تا حد زیادی به توانایی تبدیل یادگیری حاصل از تغییرات و تبدیل آنها به دانش است که در نوآوری ها و تولید محصول تجلی می یابد. سازمان ها باید از بازار یاد بگیرند و این یادگیری را به دانش تبدیل کنند و این دانش را در فرایند تولید بکار ببرند. نکته ای که وجود دارد این است که سازمان ها به تنهایی نمی توانند در دانش آفرینی فعالیت کنند بلکه در تعامل افراد سازمان است که دانش آفرینی اتفاق می افتد. از طرف دیگر دانش ضمنی موجود در ذهن افراد که به دو صورت مدل های ذهنی^[۴۹] و مهارت های فنی^[۵۰] وجود دارد، اگر به دانش صریح تبدیل نشود و به اشتراک گذاشته نشود از ارزش کمی برخوردار خواهد بود. در هر حال یادگیری سازمانی یک فرایند اجتماعی است که از سطح فردی شروع شده و سپس به گروه ها و کل سازمان سرایت پیدا می کند. سازمانها با دسترسی، تسهیم، و بکارگیری دانش صریح و ضمنی، می توانند بر رفتار اثر گذاشته و بر عملکرد برتر دست یابند.
۲-۲-۸-۴-مدیریت دانش از منظر مدیریت تولید
از نظر تولید و صنعت، طراحی دانش مربوط به محصولات برای صنعتگران عاملی حیاتی است. زیرا تولید دانش محور موفقیت تجاری و مزیت رقابتی به همراه دارد. مخصوصاً دانش طراحی محصول در شرکت های کوچک و متوسط (SMEs)^[51] که در شرایط سخت مشغول به فعالیت هستند، بسیار مهم است. محققان علاقه مند به فرآیندهای نوآوری تکنولوژیکی، تحقیقات مرتبط با فرایند دانش آفرینی در رشته مدیریت تولید را آغاز کرده اند. مطابق ونگ و احمد (۲۰۰۳)، “فرایند دانش آفرینی همان تولید دانش و در نهایت تبدیل آن به محصولات و خدمات از طریق مفهوم نوآوری است”. تحقیقات مربوط به نوآوری اثبات می کنند که شرکت ها در تبدیل تکنولوژی جدید به موفقیت تجاری نیازمند دارایی های مکمل و دیگر ظرفیتهای تکنیکی هستند. این دارایی ها هم رسمی هستند و هم غیر رسمی و یا ضمنی و اگر قرار است که قابلیت بنیادین ایجاد کنند بایستی به سازمان معرفی و وارد شود (Lei et al, 1997:4-203). همان طور که در نمودار ملاحظه شد، در هر سازمان هفت سطح دانش وجود دارد که یکی از این سطوح به نام دانش در خدمات و تولید است؛ به این صورت که خدمات و محصولات هر سازمان یا شرکتی بایستی بر مبنای دانش تولید شود. یکی از مثال های بارز مربوط به نقش مدیریت دانش در فرایند تولید را می توان در شرکت های ژاپنی مشاهده کرد. در این شرکت ها الگوی دانش آفرینی آقای نوناکا و تاکوچی در عمل پیاده می شود. در این الگو تبدیلات دانش در چهار شکل خود یعنی برونی سازی^[۵۲]، ترکیب^[۵۳] ، جامعه پذیری^[۵۴] و درونی سازی^[۵۵] در عمل پیاده شده و در تولیدات و محصولات نمود پیدا می کند. به عنوان مثال افراد با اشتراک دانش ضمنی خود فرضیه ارائه می کنند و با بررسی فرضیه از جمیع جهات و پذیرش آن الگویی ارائه می شود که در شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
بر مبنای مباحث بالا مشخص می شود که ادبیات موجود در خصوص مدیریت دانش اهمیت متغیرهای سازمانی موجود در تبدیل اطلاعات به دانش را مورد تأکید قرار می دهد. نمودار زیر چارچوب مدیریت دانش را بر مبنای چهار حوزه مطالعاتی سازمان و مدیریت به تصویر می کشد. در بخش اول چارچوب، دانش از داده و اطلاعات چهار حوزه کسب شده و سپس محققان در نظریه پردازی و نظریه آزمایی از این دانش استفاده می کنند. بالاخره نتایج این نظریه آزمایی و نظریه پردازی ها به شکل کاربرد دانش در چهار حوزه مورد استفاده قرار می گیرد.
۲-۳- بخش سوم : سرمایه فکری
با وقوع انقلاب فناوری اطلاعات، جامعه اطلاعاتی و شبکه ای و نیز رشد و توسعه سریع فناوری برتر، مخصوصاً در حوزه های ارتباطات، رایانه و مهندسی، از دهه ۱۹۹۰ الگوی رشد اقتصاد جهانی تغییر اساسی کرده است. درنتیجه آن، دانش به عنوان مهمترین سرمایه جایگزین سرمایه های مالی و فیزیکی در اقتصاد جهانی امروز شده است. در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمانها براساس دانش زندگی می کنند و می میرند، و موفق ترین سازمانها، آنهای هستند که از این دارائی های ناملموس به نحو بهتر و سریع تری استفاده می کنند. در حقیقت، اهمیت روز افزون دانش صرفاً یک متغیر دیگری به فرایند تولید اضافه نمی کند، بلکه آن به مقدار زیادی اساساً قواعد بازی را تغییر می دهد. امروزه، توان تولید ثروت سازمانها مبتنی بر دانش است (chen et al,2004:195).
در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان ها براساس دانش زندگی می کنند و می میرند، در این میان موفقترین سازمانها آنهایی هستند که از این دارایی ناملموس به بهترین نحو و سریع تری استفاده کنند.
مطالعات نشان داده اند که برخلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین آلات و غیره) دانش در واقع منبعی برای افزایش عملکرد کسب و کار است. از دیدگاه استراتژیک امروزه از سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده می کنند و موفقیت یک سازمان به توانایی آن در مدیریت این منبع کم یاب بستگی دارد.
برای درک بهتر این رشته جدید، در جدول (۲-۳) سعی شده است که سیر تکاملی مساعدتهای انجام شده برای شناسایی، انداز ه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری تبیین شود.
جدول۲- ۲: سیر تکاملی سرمایه فکری (petty, R.and Guthrie,1999:18-21)

دوره زمانی
پیشرفت

اوایل دهه ۱۹۸۰
ایده عمومی ارزش ناملموس (اغلب «سرقفلی» نامیده می شود)

اواسط دهه ۱۹۸۰
عصر اطلاعات بوجود می آید و شکاف بین ارزش دفتری و ارزش بازاری به طور قابل ملاحظه ای برای بسیاری از شرکتها افزایش می یابد.

اواخر دهه ۱۹۸۰
نخستین تلاش ها برای نوشتن و تدوین حسابها/ صورت حسابهایی که سرمایه فکری را اندازه گیری می کنند (sveiby,1998)

اوایل دهه ۱۹۹۰
ابتکار عمل هایی که به طور نظام مند موجودی سرمایه فکری شرکت را اندازه گیری و به گروه های بیرونی گزارش می دهد (Skandia, 1998)
در سال ۱۹۹۰ اسکاندیا ای . اف . اس^[۵۶] لیف ادوینوسون^[۵۷] را به عنوان «مدیر سرمایه فکری» منصوب می کند. این اولین باری است که نقش مدیریت سرمایه فکری با تخصیص یک پست رسمی، در سازمان مشروعیت می یابد. کاپلان و نورتن^[۵۸] (۱۹۹۲) مفهوم کارت امتیازدهی متوازن را معرفی می کنند. امتیاز دهی متوازن مبتنی بر این فرض است که «آنچه را که شما اندازه گیری می کنید همان» چیزی است که شما بدست می آورید.

اواسط دهه ۱۹۹۵
اواخر دهه ۱۹۹۰

نونوکا و تاکیشی^[۵۹] (۱۹۹۵) کار بسیار با ارزش شان را درباره « سازمان دانش آفرین» معرفی می کنند اگر چه تمرکز این کتاب بر «دانش» است با این وجود تمایز بین دانش و سرمایه فکری در آن بسیار طریف می باشد. در سال ۱۹۹۴ ابزار شبیه سازی سلمی با نام تانگو^[۶۰] روانه بازار شد. تانگو اولین محصول پرفروش است که در آموزش مدیران درباره اهمیت عوامل ناملموس به کار می آید. همچنین در سال ۱۹۹۴ یک ضمیمه برای گزارش سالانه شرکت اسکاندیا تهیه شد که موجودی سرمایه فکری آن را نشان می داد. گزارش سرمایه فکری علاقه زیادی را در شرکتهایی که به دنبال پیروی از پیشگامی اسکاندیا هستند، ایجاد می نماید (Edvinsson,1997)