– تازه تأسیس بودن دهیاریها، کم تجربگی مدیریت و پایین بودن سطح اگاهی دهیاران نسبت به وظایف خود در زمینه های امور عمومی روستا؛
– عدم اگاهی روستاییان با جایگاه و شرح وظایف قانونی نهاد نو پای دهیاری و شورای اسلامی روستا و عدم اشنایی با وظایف و تکالیف خود در قبال دهیاری و شوراء ؛
– پایین بودن سطح سواد دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستا ؛
– عدم اقتدار کافی و حیطه ی اعمال اقتدار تعریف شده و حاوی مرزبندی مشخص بین اقتدار دهیاری ها و شورای اسلامی روستا و نهادهای بالا دست ؛
– ضعف اموزش های مستمر و پایدار در خصوص توسعه گردشگری روستایی به دهیاری و شورای اسلامی روستا ؛
– بی اعتمادی مردم روستا به نظم دهی و قانونمند شدن امور روستا ؛
– محدودیت منابع اعتباری و ضعف بنیه ی مالی و اقتصادی روستاها ؛
– کمبود و ضعف منابع مالی در تخصیص حقوق و مزایای ثابت به دهیاران و شوراهای اسلامی روستا ؛
– ناکافی بودن تحقیقات بنیادی و کاربردی در حوزه ی گردشگری روستایی ؛
-ضعف و کم تجربگی اعضای شورای اسلامی روستایی و دهیاران در زمینه توسعه گردشگری روستایی ؛
– عدم وجود اختیار ؛
اساسآ تشکیل نهادهایی مثل دهیاری ها و شورا های اسلامی روستایی در جهت تحقق مشارکت مردم در اداره ی امور به وجود امده اند هماهنگی این دو نهاد در ایجاد زمینه های مشارکت روستاییان، موفقیت در اجرای قواعد و مقررات و در نهایت توسعه روستاها را به دنبال خواهد داشت حال این توسعه می خواهد در زمینه گردشگری نمایان شود. طبعآ دهیاری مطابق با مقررات کشور وظایفی در حوزه ی روستا و ارتباط با شوراهای اسلامی به عهده دارد که بدون جلب مشارکت عمومی و همکاری، چندان قادر به انجام مناسب وظایف خود نخواهد بود. ( ایمانی جاجرمی و فیروز ابادی، ۱۳۸۶ : ص ۱۲۵ )

۲-۳- گردشگری

۲-۳-۱- مفهوم گردشگری

گردشگری یکی از صنایع بزرگ شغل آفرین است. در ازای هریک میلیون دلار درآمد تولید شده در این صنعت ۰۰۰/۲۰ شغل جدید ایجاد می شود. درحدود ۳۱ درصد از مخارج جهانی این صنعت در جامعه اروپا تحقق می یابد. سهم ایالات متحده و کانادا نیز در حدود ۳۰درصد کل این مخارج است. (فرزین،۱۳۸۴،ص ۴)
اصطلاح گردشگری شامل مسافرتهای افراد در خارج از خانه و تجارتها و افرادی می شود که در خدمت این بنگاهها هستند که برای انها انجام مسافرت ها را آسان تر و لذت بخش ساخته ویا انجام آن ها را تسریع می کنند در این تعریف مسافر به اشکال مختلف به صورت فردی تعریف می شود که در فاصله ی معینی از خانه خود قرار دارد. در اقتصاد گردشگری میزان مسافرت ها و تبعات و اثرات اقتصادی آن ها را اعم از مستقیم، غیر مستقیم و القایی مورد سنجش و اندازه گیری قرار می دهند. در گردشگری علاوه بر جنبه های اقتصادی، ابعاد دیگری نیز دارد که از جمله آن ها روابط پیچیده موضوعات است که بیش از سفر گردشگری، طی آن و حتی پس از آن وجود خواهد داشت که می توان به آثار روانشناختی، زیست محیطی و سیاسی مسافرت اشاره کرد.(فرزین،۱۳۸۳،ص ۴)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

صنعت گردگری و توزیع مشاغل بین مردم روستاست، یکی از مزایا و منافع عمده اقتصادی ایجاد درآمد اضافی و توسه و گسترش فرصت های شغلی در مناطق روستایی است که به دنبال آن نقش عمده ای در فقرزدایی داشته و موجب رفاه و رونق روستاها می گردد و راه های جدیدی برای فروش محصولات کشاورزی و تولیدی به وجود می اورد. (خبر گذاری کشاورزی ایران ایانا کد خبر ۱۱۰۳-۸۶۱۰-۱۵۲، ۱۳۸۶)
گردشگری صنعتی است به طور مستتقیم و غیر مستقیم در اکثر فعالیت ها چون شبکه ارتباطی، تولیدات کارخانه ای، تبلیغات، ورزش، کالاهای ورزشی، ابزار آلات، پوشاک، تولیدات غذایی و مراقبت های بهداشتی تأثیر قابل ملاحضه ای دارد. به علاوه توریسم در رسانه ای ارتباطی جمعی بویژه در بخش مجلات و روزنامه ها نقش غیرقابل انکاری دارد. (قره نژاد،۱۳۸۵،ص ۴۶)

۲-۳-۲- انواع گردشگری

در این قسمت ابتدا انواع گردشگری به اختصار توضیح داده شده و سپس باتوجه به موضوع پژوهش گردشگری روستایی تشریح شده است.
– گردشگری فرهنگی
در این نوع از گردشگری جذابیت های فرهنگی مورد توجه گردشگران قرار می گیرد. این نوع جاذبه ها متفاوت بوده و شامل موزه ها، نمایشگاهها با موضوع فرهنگی، موسیقی، هنر اثار تایخی و باستانی و دیگر جاذبه های فرهنگی می گردد. گردشگری فرهنگی فرصت هایی را به وجود می اورد که افراد متعلق به فرهنگ های گوناگون بتوانند با یکدیگر در تعامل بوده و به غنای فرهنگی یکدیگر پی ببرند. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۲۸ )
– گردشگری مذهبی ( زیارتی )
ادیان جهانی همواره این باور را در پیروانشان پرورانده اند که بازدید و زیارت از یک مکان مقدس و مذهبی امری شایسته و ستودنی است و تاحدودی می تواند گره های اقتصادی و روحانی و یا مشکلات معیشتی و جسمانی انان رابرطرف نمایند. زیارت پدیده ای مشترک در همه ی ادیان است و دارای قدمت زیادی است. در ددوران باستان و یونان قدیم بیش ترین مسافران را زائران تشکیل می دادند. که در دسته های بزرگ به زیارت اماکن مقدس می رفتند. در حال حاطر نیز در بسیاری از نقاط جهان گردشگری مذهبی و زیارت جایگاه خاصی در بین انواع گردشگری دارد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۲۸ )
– گردشگری روستایی
بسیاری از ساکنین مناطق شهری علاقه مند هستند که هر از چند گاهی محیط تصنعی، شلوغ و مملو از الودگی های ( هوا، مواد زائد، و…) شهر را ترک کرده و به محیط های سالم تر و ارام تر، بی الایش و کم تر توسعه یافته پناه ببرند. به همین منظور مناطق روستایی را انتخاب کرده و به عبارتی گردشگری روستایی را برمی گزینند. یکی از ویژه گی های بارز این گونه گردشگری، تجربه ای است که افراد در محیط کاملآ متفاوت بدست می اورند و با شیوه ی زندگی مردم محلی اشنا می شوند. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۲۹ )
– اکوتوریسم ( گردشگری طبیعت )
گردشگری طبیعت یا طبیعت گردی نوعی از گردشگری است که در ان مسافر با قصد بازدید از منظره های طبیعی و محیط های کاملآ طبیعی و بکر به مسافرت می رود. در بسیاری از مراجع و منابع، گردشگری طبیعی را جزئی از گردشگری روستایی به حساب می اورند. گردشگری طبیعت را جزء بهترین نوع گردشگری در راستای گردشگری پایدار می دانند. از انجا که بهترین جاذبه های گردشگری طبیعی نظیر پارک های ملی، مناطق حیات وحش، کوه ها، دریاچه ها و بسیاری از مکان های فرهنگی به ویژه در کشورهای درحال توسعه، عمومآ در مناطق روستایی قرار دارند می توان گفت که گردشگری در این مناطق نقش بارزی به ویژه در اقتصاد جوامع روستایی ایفا می کند و از این جهت تقسیم بندی این نوع گردشگری به عنوان یکی از انواع گردشگری روستایی منطقی به نظر می رسد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۰ )
-گردشگری ماجراجویانه
بعضی از گردشگران می خواهند در مناطق و مسیرهای جدید یا غیر عادی مهارت ها و توانایی های جسمی خود را بیازمایند به همین منظور به کوهنوردی، صخره نوردی، قایقرانی و نظایر ان می پردازند. برخی از گردشگران نیز بدون استفاده از وسایل و ابزار جدید با طبیعت روبه رو می شوند و در این کار کسب تجربه کرده و از ان لذت می برند. این گردشگران به مکانهایی می روند که بتوانند تجربه های مخاطره امیزی کسب کنند. از انجا که مقصد این گونه گرشگران نیز عمدتآ در مناطق روستایی قرار گرفته است این نوع از گردشگری را نیز می توان یکی از اجزای گردشگری روستایی به حساب اورد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۰ )
-گردشگری اموزشی
اگرچه هر مسافری پس از رفتن به یک مکان می تواند در باره ی فرهنگ، جامعه و جنبه های و جنبه های دیگر ان چیزهایی بیاموزد و از این نظر هر نوع سفری را می توان سفر اموزشی نامید ولی معمولآ اصطلاح گردشگری اموزشی به سفرهایی اطلاق می شود که مسافران از طریق برنامه های رسمی و منظم مطالبی را می اموزند. گردشگری اموزشی با توجه به ماهیتی که دارد می واند در متن هریک از انواع گردشگری گنجانده شود. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۱ )
– گردشگری سلامت
مقصود از این گردشگری رفتن به مکان هایی است که فرد بتواند از خدمات پزشگی، سلامت و درمان ان مکان استفاده کند. بنابراین چنین سفری مستلزم فعالیت های گوناگونی می شود که در هر یک از این فعالیت ها موضوع بهداشت و سلامت فرد گردشگر مورد نظر است. وجود پزشک یا بیماستان خاص، اماکن دارای امکانات کم کردن وزن و یا رژیم غذایی ویژه، انجام تمرین های خاص، چشمه های اب گرم یا اب معدنی خاص و … می تواند نشان دهنده این گونه مقاصد گردشگری باشد. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۲ )
– گردشگری کشاورزی
این نوع گردشگری اغلب برای توصیف تمامی فعالیت های به کار می رود که در نواحی روستایی انجام می شود (شامل فعالیت های فرهنگی مانند فستیوالها، موزه ها، نمایشگاههای صنایع دستی، جاذبه ها رخ دادهای مهم فرهنگی، نمایش محصولات کشاورزی، اموزش فعالیت های گردشگری در مزرعه و اقامت در کمپ یا منزل کشاورز). اما ارائه ی تعریفی دقیق از این نوع گردشگری، بیشتر به محصولاتی مربوط است که به طور مستقیم از زمین کشاورز بدست می اید و شامل اقامت در مزرعه، کمپ، منزل کشاورز، بازدیدهای اموزشی، وعده های غذایی، فعالیت های تفریحی، فروش محصولات مزرعه و صنایع دستی بوده و در کل شامل مجموعه فعالیت های گردشگری علاقه مند خدمات ارائه می دهند این نوع گردشگری که اخیرآ مرسوم شده، حالت اموزشی پیدا کرده است. بدین گونه که گردشگران برای فراگیری یک فعالیت کشاورزی مدنی را با خانواده کشاورز در مزرعه به سر می برند و به فراگیری فعالیت های کشاورزی مورد علاقه خود می پردازند، با این که مدتی را برای گذراندن تعطیلات در روستا یا مزرعه یا خانواده کشاورزان سپری کرده و از محصولات کشاورزی و اقامتگاه های انان استفاده می کنند. نمونه بارز این نوع گردشگری کشورهای استرالیا، فنلاند، اتریش، هلند، سوئد، سوئیس، اسپانیا، ایالات متحده امریکا، المان، یونان و ایتالیا است که کشاورزان درامدهای چشم گیری را از این طریق به دست می اورند. (بمانیان و محودی نژاد، ۱۳۸۸: ص۵۹)
– گردشگری سبز
هر چند در برخی کشورها واژه ی گردشگری سبز به گردشگری در ییلاقات خوش اب و هوا اطلاق می شود، اما اغلب برای توصیف اشکالی از گردشگری به کار می رود که بیشتر به انگیزه دوستداری از محیط زیست است تا گردشگری و منافع اقتصادی انبوه. این نوع گردشگری به انواع یک شیوه بازاریابی کارامد به کار می رود که دوستی با محیط زیست را پیشنهاد می کند و به صورت گسترده با گردشگری جایگزین، گردشگری مسئولانه، و گردشگری جدید هم معنی است. گردشگری سبز به عنوان به عنوان رویکردی به توسعه پایدار گردشگری توصیف شده که روابط دوستانه با محیط فیزیکی و اجتماعی را خاطرنشان می کند و در جستجوی رسیدن به ایده های توسعه پایدار است. (رضوانی، ۱۳۸۷: ص ۸)
– گردشگری غذایی
انچه باعث زنده ماندن، تحرک و فعالیت انسان می شود تغذیه غذایی است و انچه که موجب تندرستی و توانمندی می گردد مصرف غذای سالم است. غذای سالم و با کیفیت نه تنها به انسان نیرو و انرژی لازم را برای کار و تلاش می دهد، بلکه نشاط و شادابی که لازمه زندگی یک انسان مولد است را به او می دهد. بنابراین مصرف غذای سالم، بهداشتی، متنو و مفید برای تمامی گروه های سنی ضرورت حیاتی دارد. روش تهیه و پخت غذاهای محلی و سنتی، فلسفه تولید وقصه ها و ضرب المثل های مربوط به انها به عنوان یک جاذبه ی فرهنگی غیر ملموس قلمداد می شود. گردشگری غذایی، نوع دیگر از فعالیت های گردشگری است که در روستاها مورد توجه قرار گرفته است، برگزاری جشنواره ها و فستیوال های غذایی د محیط های روستایی، برگزاری تورهای غذا جهت اموزش پخت غذاهای محلی و افزایش گردشگرانی که به دنبال تنوع غذایی در محیطی کاملآ سنتی هستند، منجر به ایجاد گردشگری غذایی شده است. به عنوان مثال هر ساله در فصل بهار کشور تایلند یک فستیوال غذای محلی به مدت ۱۰ روز برگزار می کند که در این فستیوال انواع غذاهای محلی مناطق مختلف تایلند به نمایش گذاشته می شود که هر ساله بازدید کنندگان زیادی را به خود جذب می کند. غذاهای محلی بایستی توسط گروه هاط بهداشت تأیید شوند و همواره نظارت کامل صورت گیرد. (قادری ،۱۳۸۳: ص ۲۵)
– گردشگری به منظور دیدار از دوستان و اشنایان
پیشرفت و توسعه تکنولوژی ارتباطات باعث شده که انسان بدون تماس رودررو باهم، رابطه دوستی برقرار کنند و بتوانند با وجود صدها کیلومتر فاصله مکانی، از طریق اینترنت و وسایل ارتباطی دیگر در کوتاه ترین زمان ممکن مکالمه و مکاتبه کنند و در صورتی که فرصتی بیابند به دیدن دوستان خود بروند. این نوع گردشگری به منظور دیدار و بازدید از اشنایان صورت می گیرد تا به این صورت کسانی که مدت ها دوستان و اشنایان خود را ندیده اند، فرصتی یافته، به دیدن انها بروند. هرچند که توجه به این نوع گردشگری در اواخر قرن بیستم از جانب گروه های دانشگاهی و سازمان های بازاریابی افزایش یافته است، اما نقش و تأثیر ان در مناطق روستایی در مقایسه با سایر جاها کمتر بوده است. تحقیق و بررسی در روستاهای اسکاتلند نشن داده که رابطه بین مبدأ جغرافیایی گردشگران و رفتار دوستانه شبکه های تبلیغ دوستی نقش مهمی در جذب گردشگران بین المللی به روستاهای اسکاتلند داشته است. (قادری ،۱۳۸۳: ص ۲۸)
– گردشگری دهکده ای
در این نوع گردشگری، گردشگران با اقامت در دهکده های روستایی – و نه صرفآ روستایی – و شرکت در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی روستا، از امکان تجربه زندگی در دهکده های روستایی برخوردار می شوند و با مشارکت در فعالیت های روستاییان به تجربه زندگی روستایی در دوره ای می پردازند. (بمانیان و محمودی نژاد،۱۳۸۸: ص ۵۹)
علاوه بر انواع گردشگری ذکر شده سفرهای ویژه تجاری، دیدن دوستان و بستگان، مسافرت به منظور دیدار از یک نمایشگاه خاص و شرکت در برخی شوراها را نیز می توان نوعی گردشگری محسوب کرد. بسیاری از فعالیت های گردشگری در حال حاظر ترکیبی از انواع گردشگری را شامل می شود. برای مثال یک گردشگر ممکن است در هنگام مسافرت اهدافی نظیر میزان اشنایی با فرهنگ جامعه را داشته و توأم با این هدف استفاده از امکانات بهداشتی و سلامت، تماشای مناظر بکر طبیعی و … را نیز داشته باشد. در حال حاظر حدود ۷۵% از مردم فقیر جهان در مناطق روستایی زندگی می کنند. مراکز اصلی و مقصد اکثر گردشگران به ویژه کشورهای در حال توسعه نظیر پارک های ملی، کوهستان های مرتفع، دریاچه ها، اماکن فرهنگی، پناه گاه های حیات وحش، و … در مناطق روستایی قرار دارند به همین دلیل نیز گردشگری به عنوان یکی از مهم ترین گزینه های ایجاد اشتغال و درامد در این مناطق مطرح شده و در حال حاظر در کانون توجهات دولت و سایر کارگزاران اقتصادی قرار گرفته است. ( محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸ : ص ۳۸ )

۲-۳-۳- گردشگری روستایی

۲-۳-۳- ۱- مفهوم گردشگری روستایی

جریان گردشگری روستایی را می توان زمینه اطلاقی به گردشگران دانست که در یک روستا در نزدیکی آن اقامت کرده و دوباره امور زندگی و محیط محلی آن آگاهی کسب می نمایند. یا می توان به گردشگرانی اشاره نمود که با خانواده های کشاورز زندگی کرده و در مورد فعالیت های کشاورزی چیزهایی می آموزند و یا می توان گردشگرانی را که در یک روستا یت دهکده ی ماهیگیری با خانواده صیادان زندگی کرده و با آنها به صید می روند را به عنوان گردشگرانی روستایی برشمرد. با این وجود نباید از درک این نکته غافل بود که گردشگری روستایی می تواند در برگیرنده یک گستره وسیعی از گونه های مختلف گردشگری باشد.
گردشگری روستایی عبارت است از فعالیت ها و گونه های مختلف گردشگری در محیط های مختلف روستایی و پیرامون آن ها که در بردارنده ارزش ها و آثار متفاوتی برای محیط زیست روستا (طبیعی و انسانی) می باشد. براین اساس می توان گردشگری روستایی را دربرگیرنده زمینه های مختلف فعالیت های گردشگری چون سکونتگاه ها، رویدادها، جشنواره ها، ورزش ها و تفریحات گوناگون دانست که در محیط شکل می گیرند. به طور کلی جریان گردشگری روستایی را می توان از دو جهت مورد توجه قرار داد: از یک جهت برای محیط های روستایی و پیرامون آن ها این فرصت مهیا می کند تا گردشگران فارغ از هیاهوی شهری و تکنولوژی در بطن سنتی روستا زمانی را به فراغت بگدرانند و از دیگر سو در کنار آن اقتصاد روستایی وابسته به زمین می تواند راه های تنفسی دیگری را تجربه کرد. (سقایی،۱۳۸۲،ص ۳۵)