۲) نرم‌افزار ‌ SPSS: با عنایت به از روش توصیفی تحلیل روند مبتنی بر سری داده ها و نیز استفاده از داده های پرسشنامه ای در نظر سنجی به عنوان نمونه مستقل، روش تحلیل داده های تابلویی مورد استفاده قرار نگرفته و به همین دلیل در محاسبه و تحلیل های آماری از نرم افزار SPSS جهت محاسبات توصیفی یا انجام آزمون های آماری استفاده استفاده شده است.
فصل چهارم:
یافته‌های تحقیق

مقدمه‏
توصیف و تحلیل یافته های تحقیق، به عنوان بخشی از فرایند روش تحقیق علمی، یکی از پایه‌های اصلی هر مطالعه و پژوهش به شمار می‌رود، که از طریق آن کلیه فعالیت‌های پژوهشی تا رسیدن به یک نتیجه، کنترل و هدایت می‌شوند. به عبارتی در این بخش، پژوهش‌گر برای پاسخ گویی به پرسش های تدوین شده و یا تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد فرضیه یا فرضیاتی که برای پژوهش در نظر گرفته است باید تجزیه و تحلیل‌های لازم را انجام دهد. فصل حاضر با هدف نتیجه گیری از تلاش‌های صورت گرفته به منظور نیل به اهداف و یافتن پاسخ برای پرسش های تحقیق، تدوین شده است.(خاکی۱۳۹۱)

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به طوری که ملاحظه شد، طی فصول اول و دوم گزارش تحقیق به ترتیب کلیات تحقیق، مبانی نظری و پیشیته تحقیق در ارتباط با تحلیل روند متغیرهای کلان اقتصادی مشتمل بر نرخ بهره، نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، نرخ ارز و شاخص کل بورس و تعیین رابطه بین آن ها، و نهایتا پیشینه تحقیق در ارتباط با روش ها و نتایج تحقیقات مشابه و مرتبط انجام شده در داخل و خارج از کشور مورد بحث قرار گرفته است.
این فصل به توصیف و تحلیل یافته های تحقیق که در مطالعه متغیرهای تحقیق مبتنی بر داده های عملکردی به انجام رسیده اختصاص یافته است. توصیف و تحلیل یافته ها در این تحقیق به جهت مطالعه مقاع زمانی ماهانه یا سالانه در بازه دوازده ساله منتهی به ۲۹/۱۲/۱۳۹۲ از یک طرف و به لحاظ به کارگیری روش توصیفی تحلیل روند در تحلیل متغیرهای کلان از طرف دیگر با روش “استنتاج توصیفی” صورت گرفته و در راستای پاسخ به پرسش های تحقیق که در فصل اول مطرح شده اند، انجام شده است. بر همین اساس در این فصل روش های استقرایی یا تحلیل آواری مشتمل بر آزمون فرضیه یا برآورد فاصله ای مورد استفاده واقع نشده است. به جهت استفاده از روش توصیفی تحلیل سری های زمانی و عدم به کارگیری داده های تابلویی جهت تحلیل داده ها و محاسبات آماری از نرم افزارهای SPSS و MATLAB بهره گرفته شده است.
.
۴-۲- توصیف جامعه آماری:
در این پژوهش، به جهت مطالعه متغیرهای کلان اقتصادی و به تبع آن اندازه گیری شاخص بازده سهام در سطحی فراتر از بنگاه اقتصادی هر شرکت، سطح مطالعه نظام اقتصادی کشور ایران بوده است. بر همین مبنا جامعه آماری عبارت از مقاطع زمانی ماهانه یا سالانه سالانه در بازه زمانی دوازده ساله منتهی به ۲۹/۱۲/۱۳۹۲ که طی آن حتی الامکان به صورت ماهانه داده های متناظر با متغیرهای تحقیق گردآوری شده است. در این ارزیابی عملکرد کلیت نظام اقتصادی در ارتباط با عملگرها یا معیارهایی چون تورم، نرخ ارز، رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره و شاخص کل بورس، مورد مطالعه قرار گرفته است.
۴-۳- توصیف نمونه آماری:
با عنایت به محدودیت تعداد افراد جامعه آماری به عنوان مقاطع زمانی ماهانه یا سالانه و در نتیجه ضرورت استفاده از روش سرشماری و به تعبیری عدم استفاده از نمونه تصادفی از طرفی و استفاده از روش تحلیل روند به منظور تحلیل داده های عملکردی در ارتباط با متغیرهای کلان اقتصادی مشتمل بر نرخ بهره، نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، نرخ ارز و شاخص کل بورس، از طرف دیگر، محقق ناگزیر از به کار گیری روش توصیفی در استنتاج بوده و لذا نمونه گیری تصادفی مصداقی نیافته و به عبارتی نمونه آماری بر جامعه آماری منطبق و همان مقاطع زمانی ماهان یا سالانه در بازه زمانی دوازده ساله منتهی به ۲۹/۱۲/۱۳۹۲ بوده است.
۴-۴- توصیف یافته ها:
با عنایت به استفاده از روش سرشماری در مطالعه جامعه آماری و به تعبیری عدم استفاده از نمونه تصادفی، در این بخش از گزارش تحقیق ، داده ها یا متغیرهای تحقیق بر مبنای استفاده از پارامترهای آماری مرکزی، پراکندگی و نسبی توصیف شده است. یادآور می شود رشد متوسط طی ستون آخر از این جدول بر مبنای روش هندسی محاسبه شده است. بر مبنای این روش در ایتدا آخرین داده بر اولین داده در هر سری زمانی از متغیرها تقسیم و ریشه (n-1) گرفته شده و سپس نتیجه به دست آمده از یک کسر و برای بیان درصدی در عدد ۱۰۰ ضرب شده است. نتایج توصیف یافته ها در این تحقیق در بازه زمانی مورد مطالعه در جدول شماره ۴-۱ آورده شده است.
جدول شماره۴-۱: توصیف یافته های تحقیق

شرح متغیر
حداقل
حداکثر
متوسط
انحراف معیار
رشد متوسط
GDP

۱۱۵٫۴۴

۵۲۸

۲۹۰

۱۳۹

۱۱۵

نرخ تورم

۰٫۰۰۷-

۸٫۶۳

۱۸٫۸۶

۴۶٫۳۵

۶٫۸۴

رفتار اخلاقی در اسلام، رفتاری است که مورد تأیید عقل قرار گیرد و احکام اسلامی نیز بر اساس مصالح و مفاسد امور تعیین شده‌اند.^[۱۰۷]

۴- امر به معروف و نهی از منکر

«وَلْتَکُن مِّنکُمْ أُمَّهٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَأُوْلَـئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ».^[۱۰۸]
«باید از شما مسلمانان گروهی، مردم را به خیر دعوت کنند و آنها را به انجام امور نیک ترغیب کنند و از انجام امور ناپسندیده بازدارند، این گروه رستگارند».
امر به معروف و نهی از منکر جنبه ارشادی دارد و یک روش تربیتی اساسی است. انسان طبیعتاً ارشاد را بهتر از دستور دادن تحمل می‌کند. افراد در موارد مختلف در برابر دستورها مقاومت کرده و گاه میل دارند برخلاف دستور دیگران عمل کنند.
ارشاد، تماس دو فرد را با هم بهتر کرده و باعث ارتباط بهتری بین آنها می‌شود. کار مربی یا پدر و مادر اگر جنبه ارشادی داشته باشد مؤثرتر از روش‌های دیگر است.
رسوخ پیدا کردن این روش موجب ادامه یافتن تربیت و اصلاح دائمی افراد می‌گردد و فرد پیوسته سعی می‌کند عمل خود را تحت نظر گرفته و جمع نیز درصدد نظارت بر اعمال خود برمی‌آید.^[۱۰۹]

۵- جهاد، یک روش قاطع تربیتی

«الَّذِینَ آمَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَهً عِندَ اللّهِ وَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ».^[۱۱۰]
«آنان که ایمان آوردند و از وطن مهاجرت کردند و در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند، نزد خدا مقام والایی دارند و آنها رستگار هستند».
جهاد در راه خدا که راه کمال انسانی است از ارکان اصلی اسلام است و مبارزه در راه ظلم و فساد از وظایف عمده مسلمانان می‌باشد.
جهاد برای مسلمانان امری دایمی است، این امر جنبه انقلابی و پویایی مکتب اسلام را زنده نگه می‌دارد و جهاد با نفس، ضامن تکامل شخصیت فرد است. جهاد به منزله عامل نیرومندی است که جامعه اسلامی را در مسیر توحیدی یعنی مسیری که در آن تقوا، حکمت، عدالت و ایثار، هدف‌های اساسی را تشکیل می‌دهند، قرار می‌دهد و ظلم را از ریشه برمی‌اندازد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پیامبر e می‌فرمایند:
«جاهَدوا اَهْوائَکم کَما تَجاهَدون اَعْدائَکُمْ»
با تمایلات و هواهای خود مبارزه کنید، همانطور که در برابر دشمنان خویش جهاد می‌کنید.
انسان خواهان این است که منافع خود را بر منافع جامعه مقدم بدارد از این جهت است که با جمع درگیری پیدا می‌کند.
بر اساس معیارهای اخلاقی فرد باید انگیزه‌های شخصی‌اش را فدای انگیزه‌های اجتماعی کند تا بتوان به اهداف مد نظر در اسلام رسید. اما قدرت تمایلات شخصی در موارد مختلف مانع انجام این امر می‌گردد و فرد خواسته‌ها و نیازهایش را بر جمع ترجیح می‌دهد پس باید پشتوانه محکمی برای رفتار آدمی در نظر گرفت. در این رابطه است که تقوای برگرفته از نظام توحیدی مطرح می‌گردد.
رسوخ تقوای دینی در افراد، مانع سودجویی و سلطه‌طلبی آنها می‌گردد. این انگیزه چون فرد را به منبع کمال و عدل و حکمت ارتباط می‌دهد جلوی انحراف او را می‌گیرد و بر همین اساس است که جهاد در راه خدا به صورت ایثار و از خودگذشتگی و خدمت به خلق جلوه‌گر می‌شود.

۶- پند و اندرز

موعظه یا اندرز نیکو، یکی از طرق دعوت مردم به خداشناسی است.
در سوره لقمان نمونه‌ای از اندرز پدر به پسر آمده است.
لقمان فرزند خود را به توحید و خودداری از شرک دعوت می‌کند. او از فرزند خود می‌خواهد که به پدر و مادرش احترام بگذارد، اما در عین حال به فرزند خود توصیه می‌کند که اگر پدر و مادر او را به امری که بدان علم ندارد یا از آن آگاه نیست تشویق کنند از آنها پیروی ننماید.
انسان‌ها با هم متفاوتند همه را نمی‌توان به یک صورت تربیت نمود. بعضی از افراد به وسیله ارشاد تربیت می‌شوند، گروهی با توجه به شرایط و موقعیت خود در تربیت خویشتن اقدام می‌کنند. پند و اندرز نیز در تربیت بسیاری از افراد مؤثر است. گاه یک جمله کوتاه، یا یک تذکر فرد را بیدار می‌کند و او را از اعمالی که انجام می‌دهد آگاه می کند. در آیه شریفه زیر روش‌های دعوت مطرح شده است:
«ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَالْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ».^[۱۱۱]
در این آیه حکمت همراه با موعظه و بحث بیان شده است.^[۱۱۲]

۷- تربیت از طریق ذکر مَثَل

«مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِیَاء کَمَثَلِ الْعَنکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنکَبُوتِ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ».^[۱۱۳]
در این آیه وضع افرادی که از اسلام روی گردان شده و در مسیر شرک قدم می‌نهند به وضع عنکبوت تشبیه شده است که خانه‌ای برای خود می‌سازد اما خانه‌اش سست‌ترین خانه‌هاست و همانند خانه عنکبوت با یک باد ضعیف و کوچک خراب می‌شود.
گاهی مَثَل، جاذبه‌ای خاص دارد و توجه فرد را به خود جلب می‌کند. متفکران و خردمندان نیز گاهی در برخورد به یک مَثَل به تحقیق در مورد آن پرداخته و از این طریق راه دانش و علم و آگاهی خود را گسترش می‌دهند. در ادامه آیه فوق آمده است:
«وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا یَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ».^[۱۱۴]
«و اینگونه مثل‌ها را ما برای مردم ذکر می‌کنیم اما آگاهان یا صاحبان بینش درباره آنها تعقل می‌کنند».
در قرآن با ذکر قصه‌ها توجه افراد به اصول و حقایق اخلاقی جلب می‌شود. گاه با ذکر داستان‌ها، افراد را تربیت نمود. تربیت از طریق ذکر داستان در مراحل مختلف رشد، مفید است.
در ضمن گفتن داستان باید نکته‌های اساسی آن را با کمک کودکان و نوجوانان روشن کرد. منظور این است که ضمن استفاده از جاذبیت داستان، هدف آن را که تربیت واقعی انسانهاست را نیز در نظر گرفت. در قرآن کریم آمده است:

۸- دعا و نیایش

یکی از روش‌های تربیتی اساسی در اسلام، دعا و نیایش به درگاه خداوند است. در آیه ۷۷ سوره فرقان اهمیت دعا در جلب عنایت الهی ذکر شده است:
«قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ».
«ای رسول، به امت بگو اگر دعای شما نبود خدا به شما چه توجه و اعتنایی داشت».
«وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ».^[۱۱۵]
«و بیامرز و ببخش گناه ما را و بر ما رحمت فرما، سلطان و یار و یاور ما تویی، ما را به (مغلوب کردن) گروه کافران یاری فرما».
در این آیه منظور از دعا، طلب استغفار و توبه به درگاه باری تعالی است.
«وَاذْکُر رَّبَّکَ فِی نَفْسِکَ تَضَرُّعاً وَخِیفَهً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ وَلاَ تَکُن مِّنَ الْغَافِلِینَ».^[۱۱۶]
«خدای خود را با تضرع و پنهانی و بی‌آنکه آواز برکشی، در دل خود در صبح و شام یاد کن».
منظور این دعا، پیوسته به یاد خدا بودن است.^[۱۱۷]

۹- پاداش و تنبیه

یکی از روش‌های متداول در تعلیم و تربیت استفاده از پاداش و تنبیه است. انسان، طبیعتاً از پاداش لذت می‌برد و از تنبیه روگردان است. همین گرایش انسان سبب تشویق انسان به انجام کارهای خوب و خودداری از انجام کارهای ناپسند می‌شود.
تجربیات آدمی در طول تاریخ، تأثیر پاداش و تنبیه را تأیید می‌کند. جایزه، تشویق، ستایش، احترام، محبوبیت از جمله اموری هستند که نیکوکاران از آنها برخوردار می‌شوند.
در دین مقدس اسلام تشویق و تنبیه به صورت‌های گوناگون بیان شده است. در کتب اسلامی از بهشت و دوزخ، سود و زیان، خیر و صلاح، شر و بدبختی و سرانجام خوب و رستگاری سخن به میان آمده است. در قرآن کریم گاهی متخلفان به عنوان ستمگران معرفی می‌شوند:
«وَمَن یَتَعَدَّ حُدُودَ اللّهِ فَأُوْلَـئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ».^[۱۱۸]
«و هر که از حدود و قوانین الهی تجاوز کند ستمکار خواهد بود».
و زمانی گنهکاران را به عذاب دوزخ تهدید می‌کند.
«وَمَن یَعْصِ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَیَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِیهَا».^[۱۱۹]

-ای بیدار دل ، ای شاد ، ای روشن
– از صمیم عطلت این بی سر انجامی
– ای والا ترین کلمه ، ای روشن ترین قهر آمیز
– گل آذین باغ خواب آلود قالی
-جاجیم وار جبه خوش نقش از حصیر
– ای غوغا گران شر سودایی
– پیر شنگ مست و خواب آلود
– کامل زن مست انگار
– آن طلایی مخمل آوایان خونسران
– بلورین نغمه رویای طاووس حریری
-غدر نامردانه چرکین
-خورشید خطر خندش
– بهین فرزند دریا ها
برخورد بازبان و مسائل آن همیشه هیجان انگیز است ، و این هیجان از آنجاست که هرکس تعلق ذاتی و حقیقی به زبان خویش دارد و زبان او جهان اوست و درازا و پهنا وژرفای جهان او، برابر با درازا و پهنا و ژرفای زبان اوست )(آشوری ،۹۸:۱۳۷۲) هنگامی که زبان را گره خوردگی عاطفه وتخیل در زبان آهنگین ))(شفیعی کدکنی ۱۳۷۶، ۲۴)بنامیم، این عاطفه وتخیل در شعر نیازمند زبانی هستند که ظرف ارائه آنها باشند ؛ زیرا زبان یکی از عناصر بسیار مهم در شعر است . به هر حال (شاعر با زبان واژه هاست که زیبایی می آفریند . شاعر با واژه ها انس و الفتی دارد ، روی واژه ها مکث و آنها را لمس می کند ) (سارتر ، ۱۸:۱۳۵۸)
همانطور که گفته شد آفرینش صفات زیبای نو یکی از ابداعات و نوآوری های شاعر است .هر صفت متداولی که دلنشین باشد نوعی ابداع شاعرانه است .
فصل پنجم
تطبیق صفات شاعرانه نیما واخوان
۵-۱تطبیق
توضیح اینکه سبک شعری دو شاعر سبک نو است اما شباهت ها وتفاوت هایی در بکار گیری صفت شاعرانه نسبت بهم وجود دارد . با توجه به اینکه زبان وبیان دو شاعر از هم متفاوت و هردو در ۲وضعیت کاملا متفاوت تاریخی و هر کدام ویژگی های روحی و زبانی خود را دارند بهمان نسبت آثار ادبی و ترکیبات و واژگان بخصوص صفات شاعرانه آنان باهم نسبت بهم متفاوت می باشد .
۵-۱-۲ ویژگی های صفت نیما به لحاظ دستورزبانی
صفت هایی نیمایی از یک اسم یا گروه اسمی و یک صفت یا گروه صفتی از یک طرف بوجود می آید پس ممکن است صفت مفرد ادبی یا مرکب ادبی وشاعرانه باشد .
۱.یک نوع صفت که ابتکار خود نیماست وبدون کسره می آید .
۲.اضافه شدن صفت به اسم : نیما در مواردی صفت را به صورت شبیه به اسم و با کسره اضافه بکار می برد.
۳.صفت بانه)
۴.ساختن صفت با افزودن(ب) بر سر اسم
۵.ساختن صفت جدید با ترکیب دو صفت رایج :
۶.اطلاق صفت انسان و هر ذی روحی به اشیا
۷.مطابقه صفت و موصوف در جمع (همچو متون قدیم )
۸.حذف پسوند (الف از صفت فاعلی )
۹.جابجایی ضمیر و فاصله انداختن میان موصوف وصفت : ضمیر ملکی صفت به موصوف می پیوندد .-

1. 1. ۱۰.بکار گیری حرف ی در ترکیب های وصفی با چند صفت با آوردنحرف ی به آخر صفت مثل :چه شب موذه ای طو لانی

۵-۱-۳تصویر سازی های نیما با صفات شاعرانه
تصویر های شعر نیما احساسی و مبهم وسایه وار است و شفاف نیست .استفاده از صفات شاعرانه برای توصیف در موارد شاعرانه وادبی بسیار بکار گرفته شده اند مثلا :

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱.برای زشت نمایی
سنگین وخون آلود :
به شب آویخته مرغ شب آویز(پادشاه فتح )
و شب سنگین و خون آلود برده از نگاهش رنگ (مرغ شباویز)
-دیجور و دل فریب
که می خندد ، که گریان است
شب دیجوردارد ، دل فریبی باز(که می خندد…)
در مثالهای فوق شاعر با بهره گرفتن از صفات بخوبی به تصویر سازی شب و توصیف آن پرداخته از این موارد در اشعار نیما بسیار است . کوشش نیما از بین تمام تصاویر ، بیشتر متوجه تشبیه است یعنی که ذکر شباهت و همانندی که از جهتی یا جهاتی میان دو چیز مختلف وجود داردو بیشترین تشبیه امور مادی به اشیا ء محسوس است.
یکی دیگر از نقش های شاعرانه صفت جان دادن و شخصیت بخشیدن به بی جان هاست . با توجه به علاقه نیما به طبیعت ، بعد از تشبیه ، بیشترین آرایه های ادبی که در سرو ده های او بچشم می خورد ، تشخیص است و تنها در اشعار آزادنیما که اکثر از نوع مفصل است وجود داردباعث متحرک وپویایی تصاویرگشته و در نظر نیما موج افسرده می شود و فکر جهان را بهم میزند(۱۷۶) چشم شب ، گریان و راز مگویش را به شاعر می گوید (۲۱۸) مهتاب سخن چین است (۲۱۰) .
۵-۱-۳تصویر سازی با صفات شاعرانه در قالب استعاره
شاعر با افزودن صفت یا صفاتی واژه های مفرد با ساختار نحوی اسمی را بصورت ترکیب وصفی آورده و سپس آن ها را در جایگاه استعاره قرار می هد برای مثال:
در ترکیب (ماهی آبنوس ) با آوردن صفت آبنوس برای ماهی ودر ترکیب (دم طاووس ) استعاره از پرتوهای خورشید ) بااضافه کردن یک اسم به واژه (دم) امکان استعاره را فراهم ساخته است:
ماهی آبنوس در زنجیر
دم طاووس پر میفشاند.
روی این بام تن بشسته به قیر (استعاره از آسمان )
شاعرتصویرسازی نموده پرتوهای خورشیدراهنگام تابیدن به دم طاووس تشبیه نموده وتصویرطاووس درذهن مخاطب تداعی می گردد.همچنین ماهی آبنوس رابه ماه تشببیه کرده درآسمان تشبیه نموده درکل برای منظورش و برای جذابیت وزیبایی کلام ازعناصرطببیعت استفادهنمودهبااستفادهازصفات چگونگی وحالات آنرابیان نموده است . یا صفت تن شسته به قیر منظور سیاهی است وصفت بام واین تصویر را ایجاد میکند که آسمان تاریک رو به روشنایی می باشد .

ارسال‌المثل های زیادی به کار می‌رفته است، میان کلمات یک بیت اغلب ارتباط و تناسب وجود دارد، به همین دلیل صنعت تقابل و مراعات نظیر نیز در اشعار سبک هندی زیاد به کار رفته است.
۲-۱۸ ویژگی‌های سبک هندی
–تمثیل (اسلوب معادله)
«فنی که در اینجا از آن به «تمثیل» نام می‌آوریم، خاصه در شعر صائب، عبارت از این است که مفهوم عام و کلی در مصراعی بیان شود و در مصراع دیگر برای تأیید یا توجیه یا تعلیل آن مثالی شاعرانه برای ذکر علت بیاید که در اصطلاح فنون ادبی ما، آن را صنعت «حسن تعلیل» خوانده‌اند. (ناتل خانلری،۱۳۷۱: ۲۶۷) به نظر آقای دکتر شفیعی کدکنی در تمثیل دو مصراع از لحاظ نحوی باید مستقل باشند و هیچ حرف ربط یا شرط یا چیز دیگری آن‌ها را به هم مرتبط نکند». (شفیعی کدکنی، ۱۳۷۹: ۶۳). تمثیل بیشتر در مصراع دوم و گاهی در مصراع اول آورده می‌شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در مصراع دوم:

پاکان ستم ز جور فلک بیشتر خورند
گر کشت وفا بر ندهد چشم تری هست

گندم چو پاک گشت خورد زخم آسیا (صائب)
تا ریشه در آب است امید ثمری هست (عرفی)

در مصراع اول:

فکر شنبه تلخ می‌دارد جمعه اطفال را
ریشه نخل کهنسال از جوان افزونتر است
بر نمی‌خیزد صدا از دست چون تنها بود

عشرت امروز بی اندیشه فردا خوش است (صائب)
بیشتر دلبستگی باشد به دنیا پیر را (صائب)
دست دادن نفس را امداد شیطان کردن است (صائب)

«منبع تمثیل‌ها بیشتر از زندگی واقعی و مشاهدات عادی سرچشمه می‌گیرد و تاریخ انبیا و داستان‌های ملی نیز در درجه بعدی قرار دارند» (ناتل خانلری،۱۳۷۱: ۲۷۲).
«این بحث در کتاب شعر العجم تحت عنوان ((مثالیه)) آمده است و در آنجا نویسنده بانی این طرز را کلیم، علی قلی سلیم، میرزا صائب و غنی می‌داند». (شبلی نعمانی، ۱۳۶۳: ۱۷) ولی در پاسخ باید گفت تمثیل در شعر شعرای پیش از این دوره هم بوده است پس نمی‌توان این شاعران را بانی آن دانست بلکه تنها می‌توان گفت تمثیل در سبک هندی بسامد بسیار بالایی دارد و شاید در صائب بالاترین بسامد را داشته باشد … صائب، هم از ارسال مثل‌های موجود در شعر پیش از خود بهره گرفته و هم بعضی از سروده‌های او به صورت ضرب‌المثل در آمده است:

هنوز موزکف دست بر نیامده
پا از گلیم خویش نباید دراز کرد
آدمی پیر چو شد حرص جوان می‌گرد

چگونه دانه ما سر برآورد از خاک
تیغ ستم ببین چه به زلف ایاز کرد
خواب در وقت سحرگاه گران می‌گردد (صائب)

– ایجاز
ایجاز ادای مقصود است با کمترین عبارت متعارف (تعریفات نقل از لغت نامه). هر چند ایجاز در پیش از این دوران وجود داشته ولی گویا شاعر سبک هندی تعمدی در این کار داشته و در این کار چون دیگر زمینه‌ها از حد در گذشته است. البته شعرایی چون صائب و کلیم بهتر از بقیه از عهده کار بر آمده و اندیشه‌های نو و تازه خود را در یک بیت و گای یک مصراع گنجانده اند. اما پیروان بعدی آن‌ها نتوانستند حق مطلب را ادا کنند و ایجاز در شعر آن‌ها به ابهام و پیچیدگی منجر شد که همان ایجاز مخل است.
مانند این بیت ناصر علی سهرندی:

زنان ترانه، بنفشه حجازی، صفحه ۹۹
ماهنامه ادبی فرهنگی هنری نافه، شماره ۲۲، صفحه ۶
همان صفحه ۶
همان صفحه ۶
زن، شعر، اندیشه، غزل تا جبخش، صفحه ۱۰
گهواره سبز افرا، دکتر احمد ابو محبوب، صفحه ۵۶
همان کتاب، صفحه ۵۶
همان کتاب، صفحه ۶۲
زن، شعر، اندیشه، غزل تا جبخش، صفحه ۲۱
بررسی عناصر زنانه در شعر بانوان ( پایان نامه) ، پریسا مسعودی، صفحه ۱۵
زنان ترانه، بنفشه حجازی، صفحه ۹۹
گهواره سبز افرا، دکتر احمد ابو محبوب ، صفحه ۷۶
نوع نگاه در ایجاد تصویر
در فصول گذشته مختصری به تصاویر ترسیم شده شاعرانه پرداختیم اگر چه به اشاره؛ در این مقال، مجال آن را خواهیم یافت تا بیش تر نگاه دو شاعر مد نظر را در خصوص آفرینش تصویر مورد بررسی قرار دهیم و شباهت و تفاوت این هر دو را در تطابق آثار و گفتار و نظریاتشان دریابیم. بگذارید در همین افتتاح سخن از قول شفیعی کدکنی در کتاب ارزشمند صور خیال در شعر فارسی بیاوریم که « نوع تصاویر هر شاعر صاحب اسلوب و صاحب شخصیتی بیش و کم اختصاصی اوست.»^۱ یعنی آن چه که شاعری به عنوان تصویر در اثر خود خلق می کند، شاعر دیگر نمی تواند خلق کند و اگر کسی بدین کار مبادرت ورزد پر واضح است که صاحب اسلوب نیست و مقلد است.
اگر چه که رویکرد این پژوهش نگاه زنانه است و نقد بر پایه زن مداری، لکن بی راه نمی رویم اگر اندکی از تصویر و تصویر سازی سخن بگوییم .
علم بیان، علم تصویر های شاعرانه است طرح آن تشبیه، پرداخت آن استعاره و رنگ و لعاب آن را مجاز و کنایه می سازند اگر چه دیگر عناصر زیبایی در شعر همچون آرایه های ادبی و اقسام دیگر فنون بلاغت، گیرایی و دلربایی تصاویر را افزون می کند اما این چهار رکن که در بالا یاد کردیم اساس علم بیان و تصاویر شاعرانه است.« شاعر سخن می گوید زیرا شاعر مشهودات و احساسات خود را به سبکی که مکالمه یا معمولی، می نامند بیان می کند و بین این سبک و سبک های دیگر یعنی آن چه در اصطلاح، نثر، نثر منظوم، حکایت، حماسه، سوال و جواب، نمایش، غزل سرائی، ساز و آواز و غیره نامیده می شود هیچ گونه فاصله ای وجود ندارد.»^۲ چه این که همه این اقسام بر شمرده شده اجزاء هنراند و ما حصل کنش جهان خارج و واکنش صاحب اثر، لکن دراین مکالمه که آن را از حد محاوره معمولی خارج می کند عناصری وجود دارد که به دلربایی سخن کمک شایانی کرده و همچنان می کند چندان که گفته شده « بیان “عادی” به فکر و فلسفه ربط داده می شود و بیان ” آراسته ” به خیال و شعر، ماهیت و خصوصیت زبان همانا خیال و استعاره است و زبان رابطه بسیار نزدیکی با شعر دارد که با منطق ندارد»^۳ خصوصا این ویژگی با احساس سخن گفتن یا مخیل سخن گفتن در زبان زنانه قوت بیش تری می تواند داشته باشد گرچه وجود این حس لطیف در همه شعرا از زن و مرد دیده و شنیده شده است. اساسا آن دسته از احساساتی که به شکل شعر در گستره ادب پارسی موجود است همواره همراه با تصویر است. لذا قوت و ضعف سرایندگان در ساختن تصویر بحثی است که قابل تحلیل و بررسی است البته کم هم نیستند کسانی که در این راستا قلم زده اند و مقالات و کتب عدیده نگاشته اند، بِنِدِ تو کروچه ی ایتالیایی معتقد است « احساس بدون تصور کور است و تصور بدون احساس میان تهی است.»^۴ یعنی این دو به مثابه دو بال، پرنده خیال شاعر را به سر منزل مقصود می رسانند و شعرش را به لانه اذهان مخاطب می نشانند. فی الواقع شاعر با دمی مسیحایی طایر خشکیده روزگار و ابتلائات خوش و ناخوش آن را حیات می بخشد تا آزاد و رها در آسمان سینه مخاطب صاحب ذوق و خرد به پروازدر آید « شاعر چیزی را به شکلی تازه می سازد، شکلی که در طبیعت وجود ندارد، شکلی که سرچشمه پایان ناپذیر نظم ها و قاعده ها و به همین شکل شناخت ها و تأویل هاست»^۵ می بیند، می اندیشد، خیال می کند و می آفریند. این آفرینش می تواند شیرین باشد و یا تلخ.
تصاویر شاعرانه از نظرگاه سیمین
سیمین بهبهانی شاعری با قلمی به جد زنانه در ایجاد تصاویر شاعرانه ورای احساسات زنانه یا بهتر بگوییم خالی از این احساسات خاص- که ناشی از ویژگی های یک زن است- در دیگر اشعار که اشاره ای به این خصیصه ها نداشته موفق شده است به طور قطع و یقین تصاویری بسازد که به راحتی مخاطب خویش را وادار به دیدن کند.
نمونه را در شعری با عنوان « گفتی که انگور است… » شاعر موفق شده چنان تصویر مشمئز کننده ای از ظلم ها و ستم های تاریخ بسازد که طعم شور چشم در دهان هر مخاطبی خواه ناخواه چهره او را در هم کشد و گره بر جبین اش افکند.
گفتی که انگور است…
گفتی که: « انگور است»، گفتم: « نمی بینم!» / گفتی که: « باور کن! یک خوشه می چینم
این باغ تاریخ است وین تاک ها هر سال / انگور می آرد چندان و چندینم…»
دستت تکان می خورد انگار می چیدی- / گفتم: « ندارد راه شوخی در آیینم.»
گفتی:« به هم نِه چشم وانگَه دهان بگشا» / تا بخشمت کامی زین تُرد شیرینم…»
من آنچنان کردم گفتم که: « وه! شور است!» / بیزاری قی بود زان طعم خونینم!
افکندمش بیرون؛ بر کنده چشمی بود؛ / گویی به سر بارید آوار سنگینم
در دیده، آفاقم چون آسیا، می گشت / باران خون می ریخت از ماه و پروینم
می گفتی:« انگور است…» فریاد من می گفت: / « بر تاک ها جز چشم چیزی نمی بینم!»
( مجموعه اشعار، دشت ارژن، صفحه ۷۴۱ )
با خواندن این شعر مخاطب گویی قادر است تجسم کند که کسی در مقابلش چنین وضعی را تجربه می کند و یا خود تجربه گر طعم شور و مشمئز کننده چشم است. و البته باید گفت از این دست تصاویر مفهوم گرایانه در شعر سیمین بسیار است که در پی خواهد آمد، لکن این شعر را که خالی ا زاحساس زنانه است و بیان شومی ظلم در اعصار گذشته است، آوردیم تا مصداق و نمونه ای ذکر کرده باشیم.
وزن و تصویر
گفتیم که عوامل بسیاری در ایجاد تصویر موثرند و البته عوامل بیانی آن را بر شمردیم اما نکته دیگری که در این جا باید بدان اشاره مختصری شود مسئله اوزان شعر پارسی است که خود می توانند تصاویر را بهتر و جا افتاده تر کنند. این فی الواقع همان چیزی است که در اشعار سیمین بهبهانی مورد بحث و بررسی بسیار قرار گرفته و نظرات مختلفی دربارهی اوزان انتخابی او برای سرایش شعر بیان داشته اند. همه می دانیم که وی از اوزان غیر متداول در شعر خود استفاده کرده و برخی بر این باورند که این نیز خود نوعی ساختار شکنی اوست در عدم استفاده از اوزانی که دیرگاهی است تا همه بدان ها شعر سروده اند. بنابراین باید گفت « شاعری که از وزن اعراض می کند بیش از شاعری که در حیطهی وزن می سراید باید با زبان تصویر سخن بگوید. زیرا وزن به تن هایی، خود یکی از عوامل ایجاد تصویر است. وقتی این عامل بر کنار بماند شاعر بیش تر به رعایت عوامل دیگر تصویر ملزم می شود.»^۶ که البته در ارائه شواهد مثالی که نگاه زنانه سیمین را بررسی می کند به نحوهی رعایت این مقوله در آفرینش و سرایش شعر توجه خواهیم کرد. البته خود سیمین در پاسخ به چنین مسئله ای و نیز در پاسخ به این که صناعات ادبی دیگر در شعر او بیش تر کاربرد داشته می گوید « رمز و کنایه و ایهام، شعر را قابل تفسیر می کند، هر کس به میل خود می تواند برداشتی از آن داشته باشد. بسیاری از شعرهای خود را می بینم که در ذهن دیگران مفهومی متفاوت با آن چه در ذهن خود من بوده است دارد. در حالی که این برداشت نیز برایم قابل قبول است.»^۷ پس ملاحظه می شود که علی رغم عدم استفاده از اوزان پر کاربرد، شاعر وظیفه خود را در قبال جبران آن دانسته و از دیگر صناعات ادبی در جهت ساختن تصاویر خود استفاده مطلوب کرده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سیمین بهبهانی در پاسخ به سوالی بدین مضمون که آیا اهمیت ابداع شعر شما بیش تر در وزن است؟ گفته است:« ابداً، این وزن ها از این جهت اهمیت دارند که فضای تازه و تعبیرات نو و درونمایه هایی را که تاکنون سابقه نداشته اند، پذیرا می شوند و به طور کلی این نوع غزل با غزل گذشتگان هیچ شباهتی ندارد، جز شکل هندسی نوشتار و تساوی طولی مصرع ها.»^۸ یعنی سیمین برای به تصویر کشیدن منظور و مقصود خویش اوزانی را انتخاب کرده که بتواند سخنش را به تمامی باز گوید و مخاطب خویش را از درونیات خود آگاه کند. فی الواقع از اوزان به عنوان ابزاری برای بیان استفاده کرده است که به گمانم پیرامون این مقوله سخن های بسیاری هم خود وی در مصاحبه هایش ایراد کرده است و هم پژوهشگران و نظریه پردازان بدان به قدر کفایت پرداخته اند لذا به همین اندک در خصوص اوزان او و نقل قول هایش بسنده می کنیم و اشاره ی کوتاهی نیز به وزن در آثار شفیعی کدکنی در مطالب پیش رو خواهیم داشت.
به سر بحث پیشین یعنی تصویر و تصویر سازی باز گردیم. سیمین بهبهانی در پاسخ به این پرسش که به گمان شما تصویر سازی در شعر چه نقشی دارد و آیا محتوا و پیام شعر اهمیت اساسی دارد یا فرم و تکنیک؟ آورده است:« در مورد تصویر دراین مجال چه می توانم گفت؟ هر مفهومی در ذهن ایجاد حرکتی می کند. شما از برخورد با لفظ آب، شکل آن را تصور می کنید. این تصور، عنصر خام خیال است، اما شاعرانه نیست. اگر کسی از شگرد شاعری آگاه نباشد، هر محتوا و هر پیام و هر تصویر والا را در تنگنا های عجز و ناتوانی خویش خواهد کشت. مقصودم از شگرد یا به گفته شما ” تکنیک، لزوما قواعد و معیار های کتاب های معجم و صناعات شاعری نیست. مقصود آگاهی از درست گفتن است و درست اندیشیدن تسلط بر واژگان و تبحر در زبان و بسیاری آگاهی های دیگر که با ممارست ومداومت در کار، و نقد و بررسی بی رحمانه فراهم می آید. وقتی پیام و محتوا و تصویر با شگرد درست در هم آمیخت، می توان گفت که شعر تکوین یافته است.»^۹
می توانیم ازاین گفته سیمین این گونه استنتاج کنیم که تصاویر و محتوا به نوعی باز بسته به یکدیگرند و لازم و ملزوم هم یعنی تصاویر اگر با بهره گرفتن از شگرد های شاعرانه که همانا بیان و بدیع است درست و بر اسلوب ساخته شده باشد و مبین ادراک صاحب اثر گردد پس محتوا و پیام را رسانده است چه این که محتوا و پیام نیز خود رسانای تصاویر موجود در اثر است. در خصوص تصویر سازی سیمین از او در چندین مصاحبه سوالهایی شده است من باب مثال وقتی از او خواسته می شود تا درباره ی تصویر و مضمون شعرش توضیح دهد وی این گونه به توضیح می پردازد:« من با زبان تصویر سخن می گویم. تصاویرم ابعاد مختلفی دارند که تداعی و جان بخشی و بر قراری رابطه عاطفی با شنونده، به دنبال یک مفهوم محض، از مختصات آن است. مثل یک نقاش از رنگ ها به تناسب فضای شعرم استفاده می کنم. اشیاء برایم هیچ وقت همان نیستند که در ظاهر به آن نگاه می کنم. سمبل ها هم در شعرم ارزش خاصی دارند.»^۱۰ و این نقاش سانی و نقاش واری توصیه ایست که بزرگان به خیل شعرا کرده اند « ارسطو توصیه می کند که شاعران نیز روش نقاشان را در پیش گیرند، و همچون آنان وقتی می خواهند اصل چیزی را تصویر نمایند، تصویری سازند شبیه به اصل اما بهتر از آن.»^۱۱ یعنی اصل چیزی را دیدن و آن اصل را به تخیل و فن شعر آمیختن و زیباتر عرضه کردن این مقوله را اگر به مثابه یک اصل بپنداریم باید گفت دردیگر هنرها و از جمله در خود هنر نقاشی هم وضع به همین منوال است یعنی استاد نقاش به هنرجوی خود مدام گوش زد می کند که جور دیگر ببین، آن چه را که دیگران نمی بینند تو باید ببینی، ظرافت ها، سایه ها و هر آن چیزی که به اعتلای تصویر ترسیم شده عینیت می بخشد.
سیمین در جای دیگری باز در باب تصویر گفته است:« من کمتر به تصویر، صرفاً از جنبه تصویری آن فکر کرده ام، بلکه همیشه در جست و جوی چیزی برای عینیت بخشیدن به عاطفه بوده ام و شاید همیشه همین عاطفه موجب تداعی تخیل شده است و شاید به همین علت تصویر های من کمتر انتزاعی هستند و بیش تر رشته عاطفه من است که آن ها را به سویم می کشد. از طرف دیگر تصویر یا تخیل را همیشه در تقارن و تضاد یا تشابه به کار گرفته ام و شاید از همین جهت است که تصویرهایم ابعاد مختلفی دارند.»^۱۲ عاطفه دقیقاً همان عنصری است که عینیت و تجسم خارجی ندارد و شاعر ما در اشعار خود آن بخشی را برجسته می کند که دیگر چشم ها قادر به دیدن و تجسم آن نیست گرچه احساسش می کند.
نمونه را، این شعر می آوریم تا عاطفه پنهان در قلب آدمی را به عینه در شعر سیمین بازخوانی و یا به دیگر سخن بازبینی کنیم:
باغ مهتاب
دیشب، ای بهتر ز گل! در عالم خوابم شکفتی / شاخ نیلوفر شدی در چشم پر آبم شکفتی
ای گل وصل از تو عطرآگین نشد آغوش گرمم / گرچه بشکفتی ولی در عالم خوابم شکفتی
بر لبش، ای بوسه ی شیرین تر از جان! غنچه کردی / گل شدی، بر سینه ی هم رنگ سیمابم شکفتی
شام ابر آلود طبعم را دمی چون روز کردی / آذرخشی بودی و در جان بی تابم شکفتی
بستر خویش از حریری نرم چون مهتاب کردم / تا تو چون گل های شب در باغ مهتابم شکفتی
خوابگاهم شد بهشتی، بسترم شد نو بهاری / تا تو، ای بهتر ز گل! در عالم خوابم شکفتی .
(سیمین بهبهانی- مجموعه اشعار- مرمر- شعر باغ مهتاب – صفحه ۳۲۴)
این نمونه شعر عاطفی که سرشار از عواطف زنانه است پر است از تشبیهاتی که شاعر برای ملموس کردن مقصود خود بدست داده است.
در باب ارائه اثر مختص به بانوان در آثار سیمین باید گفت:« هر چند سیمین اثر مستقلی از وضعیت زنان در جامعه ایرانی ننوشته، ولی برای زن می نویسد. زیرا می داند زن موجودی نیرومند و از ناتوانی مبراست؛ زن به اعتقاد او محور هستی و شگفتی عظیم خلقت است. زن سازنده جامعه و شریک و همکار مرد است و اگر در جامعه ای مرد عقب مانده و ستم دیده و بدبخت باشد، طبعاً زن هم همین حالت را دارد.»^۱۳ این نگاه زنانه، زبانی است برای بیان رنج ها و شادی ها و هر آن چه که در خصوص زن نیاز به بیان دارد.
برای بررسی حس حماسه پردازی درآثار سیمین ناگزیرگریزی به نظریهی روانشناسی یونگ می زنیم و روان آنیموسی سیمین را تحلیل می کنیم و البته باید گفت به همین ترتیب روان آنیمایی سرشک را نیز بررسی خواهیم کرد. روان و روحیه ای که می توان دراشعار حماسی سیمین از مجموعه شعر ” خطی زسرعت و از آتش” سراغ گرفت. تا به اکنون بر این باور بوده ایم و بوده اند که سرودن حماسه و اشعار حماسی عرفاً به زبان مردان جاری است و زبانی مردانه دارد لکن آنجا که زنی حماسه سراید و ساز حماسه کوک کند، روح مردانه ی او بر وجودش محیط گشته و مسلط؛ چندان که در آثار سیمین اشعاری که برای جنگ و جبهه و ایام دفاع مقدس دارد این روحیه به خوبی ظهور و بروز می یابد.
از آن جا که « سیمین طبیعت گرا نیست وغالبا^ً مضامین آن حول انسان شهر نشین دور می زند.»^۱۴ و درست در این خصیصه شعر او با شعر شفیعی کدکنی متفاوت و متمایز است لذا او « در غزل خود به فرم و زبانی رسیده است که می تواند در آن به راحتی از مشخص ترین موضوعات اجتماعی حرف بزند.»^۱۵ موضوعاتی چون جنگ، ایثار، جانبازی که مبتلا به یک دوره زمانی مشخص یعنی دهه شصت تاریخ معاصر ایران است .ذکر نمونه ای از زبان خود سیمین به آشنایی مخاطب با روح حماسی وی کمک شایانی خواهد نمود.
بروید تا بمانم