میزان سهم بازار-
خارجی
– هزینه طراحی
– هزینه مواد
– هزینه تولید
– سیکل زمانی طراحی
– در صد تحویل های به موقع
– تعداد محصولات جدید
داخلی
نمودار ۲-۳- ماتریس ارزیابی عملکرد
مدل نتایج و تعیین کننده ها
یکی از مدل هایی که مشکل ماتریس عملکرد را مرتفع می سازد ، چارچوب «نتایج و تعیین کننده ها» است که توسط “فیتز گرالد و همکاران” در سال ۱۹۹۱ طراحی و معرفی گردید . این چارچوب بر این فرض استوار است که دو نوع شاخص عملکرد پایه ، در هر سازمانی وجود دارد. شاخصهایی که به نتایج مربوط می شوند و آنهایی که بر تعیین کننده های نتایج تمرکز دارند. دلیل این جداسازی و تفکیک بین شاخصها ، نشان دادن این واقعیت است که نتایج به دست آمده، تابعی از عملکرد گذشته کسب و کار بوده و با توجه به تعیین کننده های خاص حاصل می گردند.
به بیان دیگر، نتایج از نوع شاخصهای تاخیردار^[۳۸] هستند در حالی که تعیین کننده ها شاخصهای اساسی و پیشرو هستند. شاخصهای مربوط به تدریج شامل عملکرد مالی و رقابت بوده و شاخصهای مربوط به تعیین کننده ها عبارتنداز: کیفیت، قابلیت انعطاف، بکارگیری منابع و نوآوری.
مدل هرم عملکرد
یکی از نیازهای هر سیستم ارزیابی عملکرد وجود یک رابطه شفاف بین شاخصهای عملکرد در سطوح سلسله مراتبی مختلف سازمان است ، به گونه ای که هر یک از واحدها در جهت رسیدن به اهداف یکسان تلاش کنند. یکی از مدل هایی که چگونگی ایجاد این رابطه را در بر می گیرد مدل هرم عملکرد است.
این مدل “لینج کراس” در سال ۱۹۹۱ طراحی نمود و هدف هرم عملکرد ایجاد ارتباط بین استراتژی سازمان و عملیات آن است. همانگونه که در نمودار (۲-۴)مشاهده می شود ، این سیستم ارزیابی عملکرد شامل چهار سطح از اهداف است که بیان کننده اثربخشی سازمان (سمت چپ هرم) و کارایی داخلی آن (سمت راست هرم) است. در واقع این چارچوب تفاوت بین شاخصهایی را که به گروه های خارج سازمان توجه دارند (مانند رضایت مشتریان، کیفیت و تحویل به موقع) و شاخصهای داخلی کسب و کار (نظیر بهره وری، سیکل زمانی و اتلافها) آشکار می سازد.
واحدهای کسب و کار
سیستمهای عملیاتی کسب و کار
مراکز کاری
شاخصها
اهداف
نمودار۲-۴- هرم عملکرد
ایجاد یک هرم عملکرد سازمانی با تعریف چشم انداز سازمان در سطح اول آغاز می شود که پس از آن به اهداف واحدهای کسب و کار تبدیل می شود. در سطح دوم ، واحدهای کسب و کار به تنظیم اهداف کوتاه مدتی نظیر سودآوری و جریان نقدی و اهداف بلند مدتی نظیر رشد و بهبود وضعیت بازار می پردازند( مالی و بازار). سیستم های عملیاتی کسب و کار ، پل ارتباطی بین شاخصهای سطوح بالا و شاخصهای عملیاتی روزمره هستند ( رضایت مشتریان، انعطاف پذیری و بهره‌وری). در نهایت چهار شاخص کلیدی عملکرد (کیفیت، تحویل، سیکل کاری و اتلافها) در واحدها و مراکز کاری و به شکل روزانه استفاده می شوند ( تانگن ، ۲۰۰۴) .
مهمترین نقطه قوت هرم عملکرد تلاش آن برای یکپارچه سازی اهداف سازمان با شاخص های عملکرد عملیاتی است. اما این رویکرد هیچ مکانیسمی برای شناسایی شاخصهای کلیدی عملکرد ارائه نمی دهد و همچنین مفهوم بهبود مستمر در این مدل وجود ندارد ( نوبلیا ، کرو،۱۹۹۷ ) .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مدل کارت امتیازدهی متوازن (BSC)
یکی از مشهورترین و شناخته شده ترین مدل های سیستم ارزیابی عملکرد مدل «کارت امتیازدهی متوازن»^[۳۹] است که توسط «کاپلان و نورتن» در سال ۱۹۹۲ ایجاد و سپس گسترش و بهبود یافته است. این مدل پیشنهاد می‌کند که به منظور ارزیابی عملکرد هر سازمانی بایستی از یک سری شاخصهای متوازن استفاده کرد تا از این طریق مدیران عالی بتوانند یک نگاه کلی از چهار جنبه مهم سازمانی داشته باشند. این جنبه های مختلف ، پاسخگویی به چهار سوال اساسی زیر را امکان پذیر می سازد.
۱ – نگاه ها به سهامداران چگونه است؟ (جنبه مالی)
۲ – در چه زمینه هایی بایستی خوب عمل کنیم؟ (جنبه داخلی کسب و کار)
۳ – نگاه مشتریان به ما چگونه است؟ (جنبه مشتری)
۴ – چگونه می توانیم به بهبود و خلق ارزش ادامه دهیم؟ (جنبه یادگیری و نوآوری).
کارت امتیازدهی متوازن شاخصهای مالی را که نشان دهنده نتایج فعالیتهای گذشته است در بر می گیرد و علاوه بر آن با در نظر گرفتن شاخصهای غیر مالی که به عنوان پیش نیازها و محرک عملکرد مالی آینده هستند آنها را کامل می کند. «کاپلان و نورتن» معتقدند که با کسب اطلاع از این چهار جنبه ، مشکل افزایش و انباشت اطلاعات از طریق محدود کردن شاخصها ی مورد استفاده از بین می رود. همچنین مدیران مجبورخواهند شد تا تنها بر روی تعداد محدودی از شاخصهای حیاتی و بحرانی تمرکز داشته باشند. به علاوه استفاده از چندین جنبه مختلف عملکرد ، از بهینه سازی بخشی جلوگیری می کند (کاپلان و نورتون ،۱۹۹۲).
مهمترین نقطه ضعف این رویکرد آن است که به منظور ارائه تصویری کلی از عملکرد به مدیران عالی سازمان طراحی شده است. بنابراین، نه تنها به سطوح عملیاتی سازمان نمی پردازد بلکه حتی این قابلیت را نیز ندارد. همچنین چارچوب کارت امتیازدهی متوازن به عنوان ابزاری کنترلی و نظارتی ایجاد شده است و به بهبود توجه ای ندارد ( نوبلیا ، کرو،۱۹۹۷ ) .
اگرچه کارت امتیازدهی متوازن چارچوب ارزشمندی است که نواحی مهم و حساس را برای ارزیابی ارائه می کند ، اما در مورد اینکه چگونه می توان شاخصهای مناسب را پس از شناسایی معرفی کرد و در نهایت در جهت مدیریت سازمان به کار برد، حرفی به میان نمی آورد. همچنین این مدل به جنبه رقبا هیچگونه توجهی نمی کندو خواسته های تمامی ذی نفعان سازمان را در نظر نمی گیرد (نلی ، آدامز،۲۰۰۲).
مدل فرایند کسب و کار
چارچوبهای توضیح داده شده تا بدین جا سلسله مراتبی مدار هستند. چارچوبهای دیگری نیز وجود دارند که مدیران را تشویق می کنند تا به جریانات افقی مواد و اطلاعات در بین سازمان توجه بیشتری کنند. برای مثال می توان «فرایندهای کسب و کار»^[۴۰] را نام برد که توسط «براون» ^[۴۱] در سال ۱۹۹۶ پیشنهاد شده است.
این چارچوب بسیار مناسب و کاربردی است چرا که تفاوت بین شاخصهای ورودی، فرایند، خروجی و نتایج را برجسته کرده است. «براون» برای تشریح مدل خود از مثال «پختن کیک» استفاده کرده است. در این مثال، شاخصهای ورودی عبارتند از: میزان آرد و کیفیت تخم مرغها و… ، شاخصهای فرایند نیز بر روی مواردی همچون دمای اجاق و مدت زمان پخت تمرکز دارند. شاخصهای خروجی مواردی همچون کیفیت کیک را شامل شده و شاخصهای نتایج مواردی همچون رضایت خورنده آن را در بر می گیرد. براساس این مدل در یک سازمان ورودیها، فرایند، خروجی ها و نتایج برای تعیین شاخصها و ارزیابی عملکرد عبارتند از:
* ورودیها: کارمندان ماهر و باانگیزه، نیازهای مشتریان، موادخام، سرمایه و…
* سیستم پردازش: گواهی محصولات، تولید محصولات، تحویل محصولات و…
* خروجی ها: محصولات، خدمات، نتایج مالی و…
* نتایج: برطرف کردن نیازهای مشتریان، جلب رضایت مشتریان و…
لذا به منظور ارزیابی عملکرد سازمان بایستی شاخصهای مناسب باتوجه به نواحی توضیح داده شده در بالا استخراج شود.
اگرچه این مدل از نظر مفهومی مورد پذیرش است و بدون شک روشی مفید برای تشریح تفاوت بین شاخصهای ورودی ، فرایند، خروجی و نتایج است اما این مدل در یک سر پیوستاری قرار گرفته است که از چارچوبهای متمرکز بر سلسله مراتب تا چارچوبهای فرایندی کشیده شده است ، به عبارت دیگر در این مدل سلسله مراتب به کلی نادیده گرفته شده است (نلی ، کنّرلی^[۴۲] ، ۲۰۰۰) .
مدل تحلیل ذی نفعان
طراحی سیستم ارزیابی عملکرد با شناخت اهداف و استراتژی های سازمان شروع می شود و به همین دلیل است که کارت امتیازدهی متوازن طراحی سیستم ارزیابی عملکرد را با این سوال شروع می کند که : «خواسته های سهامداران ما چیست؟» . در واقع مدل کارت امتیازدهی متوازن به طور ضمنی فرض می کند که تنها سهامداران هستند که بر اهداف سازمان اثر گذارند و دیگر ذی‌نفعان در تعیین اهداف نقشی ندارند. به بیان دیگر، این مدل تاثیر دیگر ذی نفعان بر سازمان را نادیده گرفته است. بی توجهی به تفاوتهای اثرگذاری ذی نفعان مختلف در محیطهای مختلف یکی از دلایل اساسی عدم موفقیت برخی شرکتهای بزرگ در استفاده از این مدل است ( آتکینسون ، ولز^[۴۳] ،۱۹۹۷) .
مدل تحلیل ذی نفعانی که توسط دکتر «لی»^[۴۴] در سال ۲۰۰۱ ارائه گردیده در نمودار (۲-۵) نشان داده شده است. در این مدل ذی نفعان به دو گروه دسته بندی می شوند: ذی نفعان کلیدی و غیر کلیدی.
ذی نفعان کلیدی بر سازمان کنترل مستقیم دارند و خواسته های آنها در اهداف سازمان متبلور می شود (مانند سهامداران) و ذی نفعان غیر کلیدی از مکانیسمهای خارجی نظیر بازار و فرهنگ برای حفظ منافع خود استفاده می کنند و در هدفگذاری اثرگذار نیستند(مانند مشتریان).
بازار
ذی نفعان
ذی نفعان غیر کلیدی

۸۵۴/۰

۳

وفاداری

۹۲۶/۰

۸۳۷/۰

۳

قصد خرید

۹۲۳/۰

۹۲۴/۰

۳۸

کل سوالات پرسشنامه

۳-۸ روش­های تجزیه و تحلیل آماری
در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده ­های به دست آمده از نرم­افزارهای SPSS و LISREL استفاده شده است. تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهشی تحقیق در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. آمار توصیفی به توصیف اطلاعات به دست آمده پرداخته و از آمار استنباطی جهت تعیین وجود یا عدم وجود رابطه بین متغیرهای مذکور استفاده گردیده است و برای تحلیل مدل از نرم افزار LISREL استفاده شده است. در بخش آمار استنباطی تحقیق با بهره گرفتن از مدل­سازی معادلات ساختاری، ضرایب رگرسیون و سطح معناداری آن‌ها محاسبه می­ شود و برازش مدل ساختاری پژوهش مورد بررسی قرار می­گیرد. برای بررسی و آزمون فرضیات فرعی از تحلیل همبستگی استفاده می­گردد. تشریح کاربرد هر یک از آزمون­های ذکرشده و شاخص­ های برازش مدل در فصل چهارم ارائه شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۸-۱ تحلیل همبستگی پیرسون
برای بررسی تعیین وجود یا عدم وجود رابطه معنی‌دار بین متغیرهای پژوهش از آزمون همبستگی استفاده شده است. به دلیل نرمال بودن توزیع داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده می‌شود. مقدار این ضریب همواره بین ۱- تا ۱+ می‌باشد و هر چه این مقدار به صفر نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده عدم رابطه بین دو متغیر می‌باشد. هرچه مقدار ضریب همبستگی به ۱- نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده قوی‌تر بودن رابطه عکس بین دو متغیر می‌باشد و هرچه به ۱+ نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده رابطه مثبت و هم جهت بین دو متغیر می‌باشد. محاسبه ضریب همبستگی پیرسون با فرمول زیر می‌باشد(مومنی، ۱۳۸۶).
۳-۸-۲ تحلیل رگرسیون
روش رگرسیون (چند متغیری) بسط ساده رگرسیون دو متغیری است. روش رگرسیون چندگانه روشی برای مطالعه سهم یک یا چند متغیر مستقل (x) در پیش‌بینی متغیر وابسته (y) است. متغیرهای مستقل را پیش­بین و متغیر وابسته را متغیر ملاک می‌گویند. متغیرهای مستقل در تحلیل رگرسیون چندگانه می‌تواند پیوسته، گسسته و یا هردو باشد. متغیر وابسته در رگرسیون چندگانه پیوسته است. می‌توان معادله رگرسیون چندگانه را در حقیقت بسط معادله رگرسیون خطی در نظر گرفت، این معادله برای پیش‌بینی مقدار y از روی مقدار x بکار می‌رود.
ŷ= Bx + a ŷ
اگر بخواهیم اثر بیش از یک پیش‌بینی کننده را بر مقدار y در نظر بگیریم، نیاز است که یک ارزش برای شیب (B) خط هر متغیری که اضافه می‌شود، محاسبه کنیم؛ بنابراین معادله رگرسیون چندگانه با دو متغیر پیش‌بینی به صورت زیر است:
= B₁X₁+ B₂X₂+ aŷ
پژوهش­گر باید ابتدا از مقیاس اندازه‌گیری متغیرها آگاه باشد. به همین دلیل، ضرایب رگرسیون معمولاً استاندارد می‌شوند یعنی تبدیل به نمرات z می‌شوند. علامتی که برای آن‌ها بکار می‌رود (β) بتا است. در معادله رگرسیون چندگانه هر B نمایانگر تغییر منتظره در متغیر وابسته y به ازای یک واحد تغییر در متغیر مستقل مربوط است، در شرایطی که سایر متغیرهای مستقل کنترل شده یا ثابت نگه داشته شده باشند. تعریف β نمایانگر تغییر غیرمنتظره در متغیر وابسته‌ای است که به صورت نمرات استاندارد بیان شده است و به ازای یک انحراف معیار تغییر در متغیر مستقل مربوطه به وجود می‌آید، در شرایطی که سایر متغیرهای مستقل کنترل­شده یا ثابت نگه داشته شده باشد. مقدار B تحت تأثیر مقیاس اندازه‌گیری متغیرهای مستقل قرار می‌گیرد درحالی‌که این امر در مورد بتا صادق نیست. رابطه β یا بتا به صورت زیر است.
β= B
با این حال ممکن است وزن‌های β به خودی خود چیز خیلی زیادی به ما ندهند؛ بنابراین ضریب رگرسیون چندگانه که عبارت است از مجذور ضریب همبستگی بین y و بهترین ترکیب خطی متغیرهای پیش بین (r_yŷ) ارائه می‌شود. این ضریب با R² نمایش داده می‌شود. در واقع R برابر است با ضریب همبستگی پیرسون نمرات پیش‌بینی‌شده از روی معادله رگرسیون ŷ و نمرات مشاهده‌شده (y). R² سهم متغیرهای مستقل را در تبیین واریانس متغیر وابسته نشان می‌دهد، یعنی درصد واریانس تبیین شده متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل برابر R² است (مومنی، ۱۳۸۶).
۳-۸-۳ آزمون‌های موجود در رگرسیون سلسله مراتبی
آزمون معناداری ضریب رگرسیون (آزمون t)
به منظور پی بردن به معنی‌داری آماره‌های محاسبه‌شده در معادله رگرسیون می‌توان از آزمون‌های آماری استفاده کرد و فرضیه صفر در هر مورد این است که متغیرهای پیش­بین مقدار معناداری از واریانس y را تبیین نمی‌کنند. اولین چیزی که باید بدانیم محاسبه خطای استاندارد ضریب است یا به عبارتی تعیین اینکه مقدار آن احتمالاً در جریان تکرار نمونه گیری چقدر تغییر می‌کند. با تقسیم ضریب بر خطای استاندارد، آماره t بدست می‌آید که می‌توان با مراجعه به جدول مربوطه و درجه آزادی (N-P-1) معناداری آن را بررسی کرد.
در واقع این آزمون نشان می‌دهد که آیا ضرایب معادله رگرسیون (B) معنی­دار بوده و در برآورد مقدار متغیر وابسته موثر می‌باشد یا خیر. ضرایب در تحلیل رگرسیون به دو بخش تقسیم می‌شوند:
۱- ضریب همبستگی چندگانه
۲- ضریب تعیین
ضریب همبستگی چندگانه ® در جدول زیر شدت رابطه بین متغیرهای مستقل با متغیر وابسته را نشان می‌دهد. این مقدار همواره
بین ۰ و ۱+ می‌باشد. مقدار ضریب تعیین (R²) نشان می‌دهد که حدود چند درصد از تغییرات متغیر وابسته بازار ناشی از متغیرهای مستقل تحقیق می‌باشد؛ و بقیه به عوامل دیگر بستگی دارد؛ اما این آماره تعداد درجه آزادی را در نظر نمی‌گیرد. به همین دلیل از ضریب تعیین استاندارد استفاده می‌گردد. (مؤمنی، ۱۳۸۶)
– ضرایب معادله رگرسیون به دو بخش تقسیم می‌گردند:
۱- ضریب تأثیر غیر استاندارد (B)
۲- ضریب تأثیر استاندارد (Beta)
ضرایب غیراستاندارد یعنی ضرایب B برای نوشتن معادله رگرسیون می‌باشند و از آن‌ها برای نوشتن معادله رگرسیون استفاده می‌شود. بر این اساس معادله رگرسیون برای هر مرحله نوشته می­ شود. اما برای نشان­دادن اهمیت متغیرهای مستقل در پیش ­بینی متغیر وابسته و به طور کلی در پیش­گویی معادله رگرسیون باید به مقادیر استاندارد (Beta) توجه نمود، چرا که مقیاس اغلب متغیرهای مستقل از واحدهای مختلفی می‌باشد و با راحتی نمی‌توان به مقایسه سهم هر متغیر مستقل در تبیین تغییرات یا واریانس متغیر وابسته پرداخت. از این رو ضریب تأثیر استاندارد شده به ما در تعیین سهم نسبی هر متغیر مستقل در تبیین تغییرات متغیر وابسته کمک می­نماید. (مؤمنی، ۱۳۸۶)
۳-۸-۴ تحلیل مدل معادلات ساختاری
برای بررسی روابط بین متغیرها به صورتی منسجم کوشش­های بسیاری در دهه اخیر صورت گرفته است. یکی از روش­های نویدبخش در این زمینه مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیرهای مکنون است. از این روش تحت عنوان مدل علی و تحلیل ساختار کوواریانس یاد شده است. از طریق این روش می­توان قابل‌قبول بودن مدل­های نظری را در جامعه‌های خاص با بهره گرفتن از داده ­های همبستگی، غیرآزمایشی و آزمایشی آزمود. (رندال، ۱۳۸۸)
مدل­های معادله ساختاری، برای بررسی و آزمون نظریه طرح و توسعه داده شده ­اند که کمک فراوانی به برقراری رابطه میان متغیرهای پنهان یا سازه­ها با در نظر گرفتن دیدگاهی نظری کرده ­اند. رویکرد مدل­سازی معادله ساختاری شامل طرح مدل­های اندازه ­گیری برای تعریف متغیرهای پنهان و سپس برقراری روابط یا معادلات ساختاری در میان متغیرهای پنهان است.
فرضیه مورد بررسی در یک مدل معادلات ساختاری، یک ساختار علی خاص بین مجموعه ­ای از سازه­های پنهان است. این سازه‌ها از طریق مجموعه ­ای از متغیرهای نشانگر (قابل‌مشاهده) اندازه ­گیری می­ شود. یک مدل معادلات ساختاری کامل از دو مؤلفه تشکیل شده است: الف) یک مدل ساختاری که ساختار علّی خاصی را بین متغیرهای پنهان (مکنون) مفروض می­دارد و ب) یک مدل اندازه ­گیری که روابطی را بین متغیرهای پنهان و متغیرهای نشانگر (اندازه ­گیری شده یا سؤالات سنجش­گر هر متغیر) تعریف می­ کند. هنگامی که داده ­های به دست آمده از نمونه مورد بررسی به صورت ماتریس همبستگی یا کوواریانس درآید و توسط مجموعه ­ای از معادلات رگرسیون تعریف شود، مدل را می­توان با بهره گرفتن از نرم­افزارهای مربوط (Amos، LISREL، Visual PLS) تحلیل کرد و برازش آن‌ها را برای جامعه­ای که نمونه از آن استخراج‌شده، آزمود. این تحلیل برآوردهایی از پارامترهای مدل (ضرایب مسیر و جملات خطا) و همچنین چند شاخص برای نیکویی برازش فراهم می ­آورد. (رندال، ۱۳۸۸)
برای برآورد پارامترهای مدل معادلات ساختاری یک مجموعه معادلات رگرسیون بر حسب متغیرهای مستقل و وابسته مدل تدوین می­ شود. تأثیر یک متغیر بر متغیر دیگر، هم می ­تواند مستقیم باشد و هم از طریق تأثیرگذاری بر متغیر میانی دیگر غیرمستقیم. اکثر تغییرات مستقیم همان تغییراتی هستند که در یک نمودار تحلیل مسیر به وسیله پیکان­های یک طرفه مشخص و توسط پارامترهای مدل برآورده می­شوند. یک مدل ساختاری کامل با یک نمودار مسیر که معرف روابط نظری مورد بررسی میان متغیرهای مستقل و وابسته است، شروع می­ شود. در این پژوهش از نرم‌افزار LISREL جهت مدل‌سازی معادلات ساختاری و محاسبه شاخص­ های برازش مدل استفاده شده است(رندال، ۱۳۸۸).
۳-۹ خلاصه فصل
در این فصل به روش­شناسی پژوهش پرداخته شد. نوع پژوهش کاربردی است و روش تحقیق در این پژوهش روش پژوهش از نوع پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق شامل برخی شرکت­های موجود در صنعت مواد غذایی و مشتریان آن­ها می­باشد و برای جمع‌ آوری اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای و پرسشنامه استفاده گردید. پرسشنامه پژوهش برای بررسی فرضیات حاوی ۳۸ سؤال است که در بین نمونه آماری توزیع گردید. روایی و پایایی پرسشنامه با بهره گرفتن از نظر اساتید و صاحب‌نظران و مقدار آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. در فصل بعد به تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده از پرسشنامه‌های جمع‌ آوری شده خواهیم پرداخت.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ­های پژوهش
۴-۱ مقدمه
پس از آنکه اعتبار و روایی پرسشنامه را مورد تحلیل قرار دادیم و از آن اطمینان حاصل نمودیم، نوبت به آن رسید که پرسشنامه ­ها یا ابزار گردآوری اطلاعات را درمیان افراد نمونه انتخابی توزیع کردیم و نظرات آن­ها را در چارچوب آن ابزار گردآوری نمودیم. در این فصل با توجه به داده ­های گردآوری شده، به بررسی سوالات و فرضیه ­های تحقیق پرداختیم و درصدد دستیابی به اهداف تحقیق برآمدیم. تا به این وسیله به رسالت خویش از تحقیق پاسخ دهیم. در نهایت نیز، از آنجا که هر تحقیق می ­تواند به یافته­هایی دست یابد که جزء اهداف آن نبوده، ولی می ­تواند محق یا سایر پژوهشگران را برای تحقیقات آتی
و یا دلایل احتمالی بروز وقایع و پدیده ­ها یاری کند، به بررسی سایر یافته­های تحقیق پرداختیم و هرگونه تعبیر و تفسیر نتایج را به فصل بعد واگذار نمودیم.

اولین کسی که مفهوم تولید در کلاس جهانی را به همه معرفی نمود، “شونبرگر^[۲]” بود. وی در سال ۱۹۸۶ در مورد تولید در کلاس جهانی بیان می کند : سیستم تولید در کلاس جهانی یک توافق گسترده بر بهبود مستمر کیفیت ، هزینه ، زمان انتظار و خدمت به مشتری است (شونبرگر،۱۹۸۶) .
یکی دیگر از صاحب نظر در این زمینه ، گرین^[۳] می باشد که تعریف جامعی در مورد سازمانهای کلاس جهانی ارائه می کند : سازمانهای کلاس جهانی ، سازمانهایی هستند که بهترین عملکرد را در کلاس جهانی صنایع مرتبط با خود ارائه می دهند . یعنی ارتباط با مشتریان و تامین کنندگان دارند ، قابلیت عملکردی رقبای خود را می دانند و نقاط ضعف و قوت آنها را می شناسند .
علاوه بر صاحب نظرانی که نام برده شد افرادی مانند روبریچ ^[۴]، پیتر اوربان^[۵] بر این باورند که تولید در کلاس جهانی شامل بکارگیری تعدادی از مفاهیم بهره وری می باشد و بایستی مفاهیم تولید بهنگام^[۶] ، مدیریت کیفیت فراگیر^[۷] و مشارکت کارکنان به شکل مناسبی در سازمانهای کلاس جهانی ترکیب شوند و وجه تمایز سازمانهای کلاس جهانی ، تلاش جهت بهبود کیفیت ، کاهش هزینه و زمان انتظار، خدمت به مشتری و نوآوری می باشد .
با توجه به مطالب فوق الاشاره ، به نظر می رسد که ارائه بهترین عملکرد در سازمان و دانستن قابلیت عملکردی رقبا ، مبنایی برای تغییر استراتژی رقابتی و اهداف عملکردی می باشد و یکی از پایه های اصلی استقرار تولید در کلاس جهانی و بخش اصلی مدیریت بهره وری ، ارزیابی عملکرد می باشد که سازمان برای بهبود عملکرد و درک درست تری از وضعیت فعلی و تشخیص نقاط قوت و ضعف نیاز به اندازه گیری عملکرد خود دارد تا بتواند مولفه های کلیدی سازمانهای کلاس جهانی اعم از تامین انتظار مشتری ، کاهش هزینه ها ، کاهش زمان انتظار مشتری ، خلاقیت و نوآوری و … را در خود بهبود بخشیده و در دستیابی به کلاس جهانی موفقیتهایی کسب نماید .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در همین راستا ، “پارکر^[۸] ” بر این باور است که ارزیابی عملکرد درسازمانها بسیار مهم و دارای اهمیت می باشدو علل اهمیت و نقش ارزیابی عملکرد را به شرح زیر بیان میکند :
۱- ارزیابی عملکرد ، مشخص می کند که مشکل در کجاها وجود دارد و کجاها نیاز به بهبود دارد.
۲- ارزیابی عملکرد، به سازمان ها کمک می کند تا فرایندهایشان را بخوبی بشناسند و به این شناخت برسند که چه چیزی را می دانند و چه چیزی را نمی دانند.
۳-ارزیابی عملکرد ، موجب اطمینان از این که تصمیمات مبتنی بر واقعییات هستند نه مفروضات و حدسیات ، می شود (پارکر،۲۰۰۲).
با توجه به اهمیت و نقش ارزیابی عملکرد که در بالابیان گردید ، می توان گفت که سازمانها با در نظر گرفتن تاثیر ارزیابی عملکرد بر مولفه های کلاس جهانی ، به نتایجی مفید همچون افزایش کیفیت محصول ، حفظ مشتریان و ورود مشتریان جدید ، افزایش صادرات محصول ، کاهش قیمت تمام شده محصول و افزایش درآمد و غیره دست خواهد یافت و موجب دستیابی به کلاس جهانی سازمانها خواهد گردید .
بنابراین، سازمانهایی که مایل هستند به معیارها و مولفه های کلاس جهانی دست یابند و در بازارهای بین المللی حضور چشمگیری داشته باشند، بررسی نقش ارزیابی عملکرد برای آنها دارای اهمیت خاصی می باشد .
از سوی دیگر، محقق با مطالعه و بررسی کتب و منابع مربوطه دریافت که تا کنون تحقیقی با این عنوان و تحت این موضوع صورت نپذیرفته است ، لذا از این حیث، جدید بودن و اهمیت انجام دادن این تحقیق نمایان گردیده و برخود ضروری و لازم دانسته است که ” نقش ارزیابی عملکرد در دستیابی به کلاس جهانی سازمانها” را به عنوان موضوع تحقیق انتخاب نماید تا در مسیر رسیدن سازمانها به کلاس جهانی گامی برداشته شود.
۱-۴- اهداف تحقیق
هدف تحقیق باید آنچه را که در نهایت و پس از انجام پژوهش حاصل خواهد شد ، نشان دهد .هدف یا اهداف پژوهش باید مسیرهای اصلی پژوهش را مشخص کنند و قابل سنجش و ارزیابی ، روشن، قابل درک و قابل حصول باشند ( مرکز اطلاعات ومدارک علمی ایران ، ۱۳۷۷) .
بنابراین ، اهداف تحقیق حاضر به دو دسته ، هدف اصلی و اهداف فرعی تقسیم گردیده اند که در ادامه به آنها اشاره گردیده است .
۱-۴-۱- هدف اصلی
هدف اصلی این تحقیق “شناخت و آگاهی از نقش ارزیابی عملکرد در دستیابی به کلاس جهانی سازمانها” می باشد . با انجام این تحقیق در شرکت سیمان نهاوند سعی بر آن است که تاثیر ارزیابی عملکرد را در دستیابی به کلاس جهانی سازمانها را دریابیم .
۱-۴-۲- اهداف فرعی
در تحقیق حاضر علاوه بر هدف اصلی ، اهداف فرعی زیر را که بیانگر تشخیص مسیر حرکت تحقیق می باشد ، مدنظر داریم .
بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد در کاهش زمان انتظار مشتری
بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد در کاهش هزینه ها
بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد در تامین انتظارات مشتری
بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد در کاهش زمان رسیدن محصول به بازار
بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد در ایجاد خلاقیت و نوآوری
۱-۵- فرضیه های تحقیق
فرضیه عبارت است از چیزی که محقق به دنبال آن می گردد . به عبارت دیگر فرضیه ، بیان حدسی و فرضی در بیان روابط بین دو متغیر است . فرضیه راهنمای تحقیق است زیرا وظیفه محقق را مشخص می کند تا چه کاری را انجام دهد و دنبال چه چیزی بگردد (صفری شالی،۱۳۹۰).
براین اساس ، فرضیه های تحقیق شامل فرضیه اصلی و فرضیه های فرعی میباشد .
۱-۵-۱- فرضیه اصلی
ارزیابی عملکرد در دستیابی به کلاس جهانی سازمانها نقش موثری دارد .
۱-۵-۲- فرضیه های فرعی
ارزیابی عملکرد درکاهش زمان انتظار مشتری تاثیرگذار می باشد .
ارزیابی عملکرد در کاهش هزینه ها تاثیرگذار می باشد .
ارزیابی عملکرد در تامین انتظارات مشتری تاثیرگذارمی باشد .
ارزیابی عملکرد در کاهش زمان رسیدن محصول به بازار (کاهش زمان عرضه محصول به بازار) تاثیرگذار می باشد.
ارزیابی عملکرد در ایجاد خلاقیت و نوآوری تاثیرگذار می باشد..
۱-۶- جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق
با توجه به بررسی سابقه تحقیقات انجام شده ، مطالعاتی درباره ابعاد نظری تحقیق یعنی ارزیابی عملکرد سازمانهاو کلاس جهانی سازمانها انجام شده است ولیکن تا کنون تحقیقی با این عنوان و تحت این موضوع صورت نپذیرفته است ، لذا از این لحاظ ، جنبه جدید بودن موضوع تحقیق نمایان می گردد . این موضوع تحقیق از لحاظ نظری ، منجر به نظریه پردازی و ورود دیدگاه های جدید مدیریتی در سطح کشور و حتی در سطح جهانی می شود و ازلحاظ عملی، منجر به ایجاد راهکارها در توسعه مدیریت علمی و بررسی مباحث مرتبط به ارزیابی عملکرد بخشهای مدیریتی در سطح کشور گردیده و امیدواریم بتوانیم با تحقیق در این زمینه، گامی جهت رسیدن سازمانها و مؤسسات محلی و ملی به کلاس جهانی برداشته شود .
۱-۷- قلمرو تحقیق
هر محقق لازم است که مرزهای مساله یا مشکل را تبیین نماید ، در غیراین صورت با توجه به زوایای مساله و گستردگی ابعاد از یک طرف و محدودیتهای زمانی و مالی تحقیق از طرف دیگر موجب می شود بجای حل مساله و مشکل و دستیابی به راه حلهای قطعی ، مساله و مشکل انتخاب شده را در خود حل می کند .
بنابراین جهت شناخت دقیق و صحیح مساله مورد تحقیق و دستیابی به راه حلهای دقیق تر ، سازنده و منطقی مرتبط با موضوع پژوهش و از طرف دیگر در نظر گرفتن محدودیتها اعم از هزینه ، زمان و اهداف فردی محقق ، تعیین قلمرو و ابعاد موضوعی ، مکانی و زمانی پژوهش ضروری و و لازم می باشد .
۱-۷-۱- قلمروموضوعی
از لحاظ قلمرو موضوعی ، دراین پژوهش سعی بر آن است که نقش ارزیابی عملکرد در دستیابی به کلاس جهانی سازمانها ، مورد بررسی قرار گیرد.
۱-۷-۲- قلمرو مکانی
قلمرو مکانی تحقیق حاضر شرکت سیمان نهاوند ( دفتر مرکزی و کارخانه ) می باشد .
۱-۷-۳- قلمرو زمانی
این پژوهش از لحاظ قلمرو زمانی مربوط به نیمسال اول ۱۳۹۳ هجری شمسی می باشد که به مطالعات مقدماتی و نظری ، جمع آوری اطلاعات ، تجزیه و تحلیل و نگارش تحقیق پرداخته شده است .
۱-۸- تعاریف واژه های کلیدی تحقیق
ارزیابی عملکرد^[۹]:
” کاپلان و نورتون” نظام ارزیابی عملکرد را فرایند سنجش و اندازه‌گیری و مقایسه میزان و نحوه دستیابی به وضعیت مطلوب با معیارها و نگرش معین در دامنه و حوزه تحت پوشش معین با شاخص‌های معین و در دوره زمانی معین با هدف بازنگری، اصلاح و بهبود مستمر آن تعریف نموده اند ( کاپلان و نورتون ،۱۹۹۶).
بر این اساس ، علم مدیریت این مطلب را بیان می کند که هرچه را نتوانیم اندازه گیری و سنجش کنیم نمی توانیم کنترل کنیم و هرچه را که نتوانیم کنترل کنیم مدیریت آنها امکان پذیر نمی باشد پس موضوع اصلی درتمام تجزیه و تحلیل های سازمانی، ” عملکرد” است و بهبود آن مستلزم اندازه گیری می باشدو از این رو سازمانی بدون سیستم ارزیابی عملکرد قابل تصور نمی باشد.

در پرده های دیده من، باغ گل دمید.
نام وطن چو بر ورق دفترم گذشت»
شاعر در دهه شصت که سرزمین ایران در گیر جنگ هشت ساله با عراق شد، شعرهای بسیاری در مورد وطن که خشونت و جنگ آن را در برگرفت، سرود. وطنی که خاکش مورد تجاوز بیگانگان قرار گرفته بود و نا امنی و خشونت را برای مردم به ارمغان آورد. شعرهای وطنی این دوره شعرهایی انتقادی است که وضع موجود را مورد نقد قرار میِدادند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شعر”شبِهای کارون” به خوبی نمایانگر وطن عزیزمان ایران، در دوره جنگ است:
شبِها که چون آوار تندر، نعره تیر
جانم شکافد هر زمان تا بانگ شبگیر
شبِها که وحشت می خروشد بر در و بام
شبِهای سرسام (مشیری، ۱۳۸۸ : ۸۴۴).
در شعر”شبِهای کارون”، لفظ شب، خود بیانگر همه تاریکیِِها و خفقانِها و آلودگیِهاست. شبِِهای زندان و شبِهای زنجیر. در این شعر پیامدهای جنگ را به خوبی تصویر کرده است. شبِهایی که آن قدر کشت و کشتار صورت میِگیرد که به جای آب در کارون، خون جریان میِیابد:
شبِها که در پهنای بی آرام کارون
دیگر نه آب است این
که لب پر میِزند خون !
شبِهایی که جنگ همه اقشار جامعه بی ِگناه و کوچک و بزرگ، پیر و جوان را در برمیِگیرد:
شبِهای غمناک
شبِها که خیل بی گناهان
چون برگ میِافتند بر خاک
همچنین شعرهای: آوایی از سنگر، هالهِی هول، از خون جوانان حرف میِزنم،از مجموعه «آه باران».
۴-۱-۴-۳٫ شعرهای اعتراضی – اجتماعی
نظر به اینِکه بعد از شعر دهه چهل، شعر اعتراض، اعتراض به وضع موجود است شعرهای اعتراضی – اجتماعی مشیری نیز بعد از این دهه شکل گرفته است و مردم و اجتماع برای شاعر تبدیل به یک دغدغه میِشود و غمِهای شاعر چون گذشته محدود به من فردی نیست بلکه شامل غمِهای مردم میِشود به طوری که زمزمهِهای این اعتراض ابتدا در «بهار را باور کن» شنیده میِشود و بعد در دیگر آثار مشیری به کمال میِرسد. هم چون:”شعرهای غبار آبی” ، “ستوه” ، “دیگر زمین تهی است”، “رقص ما”.
برای نمونه در شعر “ستوه”، شاعر به صراحت نسبت به وضع موجود اعتراض میِکند. جامعهِای که حتی شاعر نمیِتواند اندیشه های خود را به راحتی بیان کند:
در کجای این فضای تنگ بی آواز
من کبوترهای شعرم را دهم پرواز؟
شاعر با ایجاد این پرسش و پاسخِهایی که در ادامه شعر میِآورد، جامعه و اجتماع آن روز را به تصویر میِکشد جامعهِای که شهرش نفس در سینه پنهان کرده است. مردابی که بر سطح راکد آن نشانهِاش از آزادگی نیست و همه اینِها، تصویر گر همان فضای تنگ هستند که جایی برای فضایی باز و بیان آزاد وجود ندارد:
شهر را گویی نفس در سینه پنهان است
شاخسار لحظهِها را برگی از برگی نمیِجنبد.
آسمان در چار دیوار ملال خویش زندانی است.
روی این مرداب، یک جنبنده پیدا نیست.
آفتاب از این همه دلمردگیِها روی گردان است.
**************
بال پرواز زمان بسته ست.
هر صدایی را زبان بسته ست.
زندگی سر در گریبان است!
… در کجای این فضای تنگ بی آواز
من کبوترهای شعرم را دهم پرواز ؟ (همان، ج۱: ۴۶۳).
با این تفاصیل، به این نکته پی میِبریم که مشیری علاوه بر وجهه رمانتیک، شاعری اجتماعی نیز بوده است که بخشی از اشتهار وی را تشکیل میِدهد بدین گونه که وی حدود پانصد شعر اجتماعی و سیاسی نوشته است که بیشتر آنها چاپ نشده و خود شاعر گفته «من آنچه را میِتوانستهِام گفتهِام نه آنچه را که میِخواستهِام» (شاکری یکتا،۲۹۵:۱۳۸۷).
همچنین مشیری در مصاحبِهِای به این مدعای اجتماعی بودنش گواهی میِدهد:
«برخلاف تصور همه کسانی که مرا شاعری عاشقانه سرا میِدانند، من یک شاعر اجتماعی هستم ولی به خاطر اشعار عاشقانهِام (مانند کوچه) همیشه مرا به عنوان شاعر اشعار عاشقانه معرفی کردهِاند، در صورتی که من اشعار اجتماعی بسیاری هم سرودهِام و در این اشعار تمامی جریانِهای سیاسی اجتماعی وجود داشته است» (دهباشی، ۱۳۷۸: ۵۱۴)
۴-۱-۴-۴٫ انسان گرایی مشیری:
محور اصلی در شعر مشیری انسان گرایی است که از بسامد بالایی نیز برخوردار است. وی انسان را از جایگاه انسان بودنش میِنگرد و قابل ستایش میِداند:
ایمان به انسان، شب چراغ راه من بود …
شبِهای بی پایان نخفتم
پیغام انسان را به انسان باز گفتم! (همان، ج۲: ۹۷۵ )
مشیری در شعر «انسان باشیم» انسان کامل و یا انسان مطلوب خویش را به زیباترین وجه با بهره گرفتن از عناصر طبیعت به شکل نمادین تصویر میِکند. انسانی که از همه فضایل پسندیده انسانی بر خوردار است. وی توجه بسیار بالایی به انسان دارد و غالبا انسان را مخاطب خود قرار میِدهد و انسان برایش بسیار مهم است تا جایی که برای سرنوشت بشر میِگرید. رویکرد وی به انسان در این شعر، چنین است که باید هم چون خورشید، مهر بورزد و هم چون موسیقی رویش و رشد را در دیگر انسانِها به طنین اندازد. مانند ابر، ایثار و فداکاری را پیشه کند و چون رود برای شاد کردن دلِهای دیگران، سختیِها را تحمل کند.
قسمتی از شعر «انسان باشیم» را برای نمونه ذکر میِکنیم:
دانه میِچید کبوتر،
به سرافشانی بید
لانه میِساخت پرستو،
به تماشا خورشید.
…
سرخوشانند، ستایشگر خورشید و زمین
همه مهر است و محبت، نه جدال است و نه کین.
اشک می جوشد در چشمهِی چشمم ناگاه

تورم (ازسال ۱۳۵۷ تا ابتدای دهه ۱۳۸۰) درسال ۱۳۷۴ تجربه شد (۴/۴۹درصد) این افزایش باعث شد تا خانوارها هزینه های غیرخوراکی یعنی مواردی مانند بهداشت، آموزش، و … را کاهش داده و سهم بیشتری را به تأمین نیازهای خوراکی خود اختصاص دهند. لذا بطور کلی در دهۀ ۱۳۷۰ افزایش درآمد نفت، میزان فقر را کاهش نداده است.
اگرچه افزایش قیمت نفت بصورت مقطعی در بهبود وضعیت فقر در کشور موثر بوده، اما بطور کلی در دوره بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نفت نتوانسته است فقر را از بین برده و یا لااقل به نحو چشمگیری کاهش دهد. چنانچه درآمد سرانه را به عنوان یکی از ملاک های اندازه گیری فقر در نظر بگیریم، میزان درآمد متوسط هر ایرانی در طول ۲۰سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کاهش یافته است:
میانگین رشد اقتصادی ایران در دوره ۲۰ساله پس از انقلاب ۲/۱درصد در سال بوده است. یعنی تولید ناخالص داخلی کشور از ۹۳۹/۱۱ میلیارد ریال (۱/۱۱۵میلیارد دلار) در سال ۱۳۵۶ به قیمت های ثابت سال ۱۳۶۱ به ۴۵۵/۱۷ هزار میلیارد ریال (۸/۳۱میلیارد دلار) در س
فقر دو نتیجۀ متضاد دارد ؛ اول اینکه با وجود درآمد های هنگفت نفت و تأکید برنامه های توسعه بر فقر زدایی، نحوۀ مصرف درآمد نفت و شیوۀ اجرای برنامه ها به گونه ای بوده که به رفع فقر منجر نشده است. دوم اینکه نفت اگرچه فقر را رفع نکرده اما در کاهش آهنگ رشد آن موثر بوده است. تعدادی از اهداف مبتنی بر فقرزدایی در برنامه های توسعه دوره جمهوری اسلامی به شرح زیر می باشند:^[۲۰۹]
در قانون برنامه اول توسعه (۱۳۷۲-۱۳۶۸) مواردی از قبیل توسعه همه جانبه خدمات رسانی به مناطق محروم، حفظ نسبی توان خرید کشاورزان، گسترش آموزش همگانی و افزودن دسترسی اهالی روستاها و مناطق محروم به خدمات بهداشتی در دستور کار دولت قرار داشته است.
تعدادی از طرح های فقر زدایی برنامه پنجساله دوم، عبارتند از:
توسعه و بهبود شرایط زندگی مردم
بهبود سامانه مالیاتی به منظور اخذ مالیات بیشتر از دارندگان درآمد های بالا
همگانی کردن، بهبود و گسترش سامانه تأمین اجتماعی
نگاه ویژه به مناطق محروم و روستاها با اولویت اشتغال، بهداشت،آموزش وتولید
پوشش دادن کودکان و نوجوانان لازم التعلیم و گسترش آموزش های همگانی
فراهم کردن و گسترش بهداشت و بیمه های همگانی
محرومیت زدایی و از بین بردن ناهماهنگی های منطقه ای در برنامه های آمایش سرزمین.
قانون برنامه سوم توسعه (۱۳۸۳-۱۳۷۹) علاوه بر خدمات ویژه ی بخش اشتغال، مسکن و آموزش و پرورش ، تسهیلاتی در بخش بیمه در نظر گرفته بود، دو مورد ازطرح های فقر زدایی این برنامه عبارت بودند از:
الف) فراهم آوردن ابزارهای لازم برای پشتیبانی از کسانی که نیاز به سرپرستی و یا نگهداری دارند و فراهم کردن زمینه بازتوانی و خودباوری آنان

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ب) پرداخت مستمری به نیازمندانی که توان کار و تلاش ندارند
درقانون برنامه چهارم توسعه (۱۳۸۸-۱۳۸۳)اولویت های کشور در زمینه کاهش همه جانبه فقر در راهبردهای زیر دیده شده است:
الف) فراهم کردن امنیت شغلی از راه:
-خدمات مشاوره و مددکاری حقوقی برای شاغلان
-مددکاری قانونی و حقوقی در برابر بیکاری
-گسترش بیمه های بیکاری
ب) افزودن امنیت غذا و تغذیه از راه افزایش تولیدات کشاورزی و بهبود چگونگی آنها برای فراهم آوری سبد مطلوب غذایی و …
پ) برابری فرصتها و ابزارهای دستیابی به آموزش، اشتغال، سرمایه و کار آبرومندانه از راه:
– به کاربستن سیاست های مالیاتی، باهدف بازپخش عادلانه درآمدها
– نگاه ویژه به مناطق محروم و کمتر توسعه یافته و گروه های محروم و تلاش برای افزایش درآمد آنان
– کاربرد سیاست های مالیاتی، برای همترازی درآمدهای برآمده از نوسانات اقتصادی و …
ت) افزایش تأمین نیازهای بنیادی مردم (مسکن، خوراک، آموزش، سلامت، شغل و حقوق شهروندی) از راه:
– ساخت مسکن ارزان و فراهم آوری ابزارهای هدایت شده برای مسکن فقرا
– فراهم کردن مسکن کرایه ای و سرپناه برای بینوایان
– فراهم آوری خدمات بهداشتی و درمانی ضروری و خدمات توانمندسازی اجتماعی برای گروه های کم درآمد و فقیر
البته این برنامه ها که در قوانین برنامه های توسعه ی ۵ ساله ی کشور به آنها اشاره شده است در عمل بطور کامل اجرا نشده اند. باتوجه به سهم عمده نفت دربرنامه های توسعه، درآمدهای نفتی به میزا تحقق اهداف برنامه ها، در کاهش فقر و یا لااقل پیشگیری از افزایش بی رویه آن نقش داشته اند.
متعادل شده بود اما تحت تأثیر سیاست های تعدیل اقتصادی، تورم تا سال ۱۳۷۵ همچنان بالا بود.
سومین مرحله افزایش درآمدهای نفتی در دوره جمهوری اسلامی از ابتدای دهه ۱۳۸۰ آغاز گردید و در نیمه دوم این دهه به یک شوک نفتی منجر گردید. این مازاد درآمد نیز درافزایش قیمت ها و کاهش قدرت خرید مردم خود را نمایان ساخت. درآمد نفت در سال ۱۳۸۱ به ۴/۱۰۲۶۲۶ میلیارد ریال رسید که نسبت به سال ۱۳۷۸ تقریباً ۵/۲ برابر شده بود.این روند افزایش قیمت درسال های بعد شتاب بیشتری یافت و در سال ۱۳۸۷ به ۳/۲۱۵۶۵۰ میلیارد ریال رسید.^[۲۱۰] در همین سالها نرخ تورم نیز با شتاب بیشتری نسبت به سالهای قبل از آن افزایش یافته است. جدول شماره۱۶، نرخ تورم در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ را نشان می دهد.
جدول شماره ۱۶ نرخ تورم درسالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵^[۲۱۱]

سال

۱۳۸۰

۱۳۸۱

۱۳۸۲

۱۳۸۳

۱۳۸۴

۱۳۸۵