تمايل به اصلاح خطا

تمايل به تصحيح خطا در ارائه خدمات

مرشا و ادخا (1992)

زمان انجام تعهد توافق شده

زمان بين صدور سفارش تا دريافت آن

علی­محمدلو و آذر (1389)

تحویل بدون خرابی

درصد مواردی که کالا و خدمات بدون ایراد به تولیدکننده تحویل داده می­ شود

علی­محمدلو و آذر (1389)

سفارشات اضطراري در صورت نياز

ارائه تعهدات غير از زمان توافق­شده و در شرايط اضطراري

علی­محمدلو و آذر (1389)

مدارك مرتب و منظم و دقيق

نداشتن نقص در مدارك

علی­محمدلو و آذر (1389)

اطلاع به موقع در زمان تاخير

اطلاع­دادن به موقع در زمان تاخير در تحويل

علی­محمدلو و آذر (1389)

روش سفارش­دهي مناسب

فرايندهاي كاري مناسب

علی­محمدلو و آذر (1389)

فصل سوم
روش تحقیق
3-1- مقدمه
در طول سالیان متمادی و از ابتدای حیات بشر، انسان همیشه با تحقیق سروکار داشته است. آنچه در اینجا اهمیت دارد این است که تحقیقی می ­تواند راهگشا باشد که براساس اصول و موازین علمی صورت پذیرد. از آنجایی که، اتخاذ روش علمی تنها راه دستیابی به دستاوردهای قابل قبول و علمی است، چنانچه روش­شناسی صحیح صورت نپذیرد، دستیابی به هدف­های تحقیق میسر نخواهد بود. بنابراین استفاده از یک روش علمی که مبتنی بر انتظامی عقلانی و برخوردار از روح علمی و واقعیت­گرایی است، جهت نیل به اهداف امری ضروری به نظر می­رسد ( خاکی، 1387: 37).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در این فصل به بیان نوع روش تحقیق، مدل تحقیق و فرضیه ­های پژوهش پرداخته می­ شود. سپس نحوه­ جمع­آوری داده ­های مورد نیاز پژوهش، جامعه و نمونه­ آماری بیان می­ شود. علاوه بر آن روش­های تجزیه و تحلیل داده ­ها جهت دستیابی به اهداف پژوهش و پاسخگویی به سؤال­ها شرح داده می­ شود.
3-2- روش تحقیق
پایه هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می­رود. روش راهی است که به منظور دستیابی به حقیقت علوم باید پیمود و پژوهش عبارتست از: مجموعه فعالیت­هایی که پژوهشگر با بهره گرفتن از آن­ها به قوانین و واقعیات پی می­برد، روش تحقیق نیز مجموعه ­ای از قواعد، ابزار و راه­های معتبر و نظام­یافته برای بررسی واقعیت­­ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه­حل مشکلات است ( خاکی، 1387: 19).
با توجه به هدف این پژوهش (بررسی کیفیت خدمات دو سویه میان تولیدکننده و تأمین­کننده در شرکت روغن نباتی نرگس شیراز)، این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است، به این دلیل که نتایج این تحقیق می ­تواند برای بهبود کیفیت خدمات در زنجیره تأمین و افزایش رضایت مشتری­ها در شرکت روغن نباتی نرگس شیراز به کار رود و از نظر ماهیتی، پیمایشی- تحلیلی است. به این دلیل پیمایشی است که اقدام به اندازه ­گیری عملیاتی کیفیت خدمات می­ شود و تحلیلی است، زیرا رابطه بین عوامل بررسی می­ شود و همچنین نتایج به جامعه بزرگتر تعمیم داده می­ شود.
3-3- مدل نظری تحقیق

شوری، به دلیل تجمع بیش ازحد نمکهای مختلف، از مهمترین نگرانیها و عوامل خسارت زا در مناطق خشک و نیمهخشک است. خاکهای شور در سطح زمین، گسترده هستند. بیش از ۸۰۰ میلیون هکتار از اراضی جهان تحت تأثیر شوری قرار دارند (شامل خاکهای شور و سدیک) که این مقدار معادل بیش از ۶ درصد از اراضی دنیاست (فائو، ۲۰۰۸). پیدایش خاکهای شور میتواند به صورت طبیعی اتفاق افتاده باشد و یا به واسطهی توسعهی کشت آبی همراه با تبخیر زیاد و فعالیتهای بشری ایجاد شده باشد. با وجود ضرورت یون کلرید به عنوان ریزمغذی برای همهی گیاهان عالی و سدیم به عنوان عنصر ضروری برای گیاهان هالوفیت و برخی از گونه های _۴C، تجمع نمک میتواند زمینهای قابل کشت را به محیطی نامطلوب برای کشاورزی تبدیل کرده، تنوع محلی گیاهان را کاهش داده، رشد و تکثیر گیاهان را محدود کند و منجر به سمیت در گیاهان غیر متحمل به شوری شود. بیشتر گیاهان زراعی نسبت به شوری حساس هستند (توران و همکاران، ۲۰۰۹). انتظار میرود که افزایش اراضی شور، اثرهای مخرب جهانی را در پی داشته باشد و منجر به کاهش ۲۵ درصد از اراضی قابل کشت در ۲۵ سال آینده شود که این مقدار تا اواسط قرن ۲۱ میلادی به ۵۰ درصد خواهد رسید (مهاجان و توتجا، ۲۰۰۵).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۲-۲- خاک شور
خاک شور به خاکی گفته میشود که مقدار نمک آن در منطقهی ریشه به قدری زیاد است که به رشد گیاه آسیب رساند، ولی از آنجاییکه خسارت ناشی از شوری به گونه، رقم، مرحلهی رشد و عوامل محیطی بستگی دارد، تعریف دقیق خاکهای شور دشوار است (امامی، ۲۰۰۵). میتوان گفت که همهی خاکهای شور، حاوی نمکهای محلول در آب هستند (بلیلاک، ۱۹۹۴). قابل قبولترین تعریف خاک شور از فائو (۱۹۹۷) اقتباس شده و به این صورت است که خاک شور، خاکی با هدایت الکتریکی عصارهی اشباع (EC_e) 4 دسیزیمنس بر متر و یا بیشتر است و خاکهایی با هدایت الکتریکی بیش از ۱۵ دسیزیمنس بر متر، خاکهای بسیار شور هستند. کاتیونهای مرتبط با شوری، ⁺Na، ^+۲Ca، ^+۲Mg و آنیونهای معمول در ارتباط با شوری شامل ^–Cl، ^–_۳HCO و^–_۴^۲ SOهستند. در خاکهای شور، دو یون سدیم و کلر به عنوان مهمترین یونها، مورد توجه قرار میگیرند، زیرا یون سدیم موجب تخریب ساختار فیزیکی خاک میشود و از سوی دیگر، سدیم و کلر بیش از حد طبیعی برای گیاهان سمی هستند. خاکهای شور بر اساس غلظت کل نمکها و نسبت سدیم به مجموع کلسیم و منیزیم در عصارهی اشباع خاک به سه دسته شور (حاوی غلظت بالای نمکهای محلول و ECبرابر و بیش از ۴ دسیزیمنس بر متر و تعلق کمتر از ۱۵ درصد از CEC به سدیم)، قلیا (غلظت نمکهای محلول پایین، ولی درصد سدیم قابل تبادل بالا (^[۱]ESP)، یعنی ESP برابر و بیش از ۱۵) و شور- قلیا (نوعی خاک قلیایی با pH کمتر از ۵/۸، تعلق بیشتر از ۱۵ درصد CEC به سدیم وEC بزرگتر از ۴ دسیزیمنس بر متر) تقسیم شدهاند، ولی این تعریف گاهی کنار گذاشته میشود و خاکهای حاوی نمک بیش از اندازه را خاک تحت تأثیر شوری مینامند (امامی، ۲۰۰۵). گیاهان مواد غذایی ضروری را به فرم نمکهای محلول جذب میکنند، در حالی که تجمع بیش از حد نمکهای محلول، شوری خاک نام دارد. به طور معمول، خاکهای شور یا خاکهای تحت تأثیر شوری در مناطق خشک و نیمهخشک یافت میشوند (بلیلاک، ۱۹۹۴).
۱-۲-۲-۱) وسعت شوری در جهان و ایران
بیش از ۸۰۰ میلیون هکتار از اراضی جهان تحت تأثیر شوری قرار دارند که ۳۹۷ میلیون هکتار از آنها مربوط به خاکهای شور و ۴۳۴ میلیون هکتار مربوط به خاکهای قلیا (سدیمی) هستند که این مقدار معادل بیش از ۶ درصد از اراضی کل دنیاست (فائو، ۲۰۰۸). از ۱۵۰۰ میلیون هکتار نواحی زیر کشت دیمکاری، ۳۲ میلیون هکتار (۲۱ درصد) تحت تأثیر شوری ثانویه (شوری ثانویه ناشی از فعالیتهای بشر است) و از ۲۳۰ میلیلون هکتار از نواحی تحت آبیاری، ۴۵ میلیون هکتار تحت تأثیر شوری قرار دارند (۲۰ درصد). اگرچه، اراضی تحت آبیاری فقط ۱۵ درصد از کل نواحی زیر کشت را شامل میشوند، ولی قابلیت دوبار تولید در مناطق بارانی را دارند و یک سوم غذای دنیا را تأمین میکنند (مونز، ۲۰۰۵). توزیع و پراکندگی اراضی شور در سطح جهان، یکنواخت نیست، به طوری که قارهی اقیانوسیه با حدود ۳۶۰ میلیون هکتار و قارهی آسیا با حدود ۳۱۰ میلیون هکتار از اراضی شور بیشترین سطح اراضی شور را دارا هستند. در آسیا بعد از شوروی سابق، چین، هندوستان و پاکستان، بیشترین سطح خاکهای شور به ایران تعلق دارد. وسعت اراضی شور در ایران بر اساس آمار منابع مختلف بین ۲۳ تا ۳۴ میلیون هکتار برآورد شده است، به طوری که آمار فائو (۲۰۰۰) حاکی از این است که ۵/۲۵ میلیون هکتار از اراضی ایران شور و ۵/۸ میلیون هکتار، بسیار شور هستند. اراضی شور ۱۴ درصد از وسعت کشور ایران را شامل میشود که به طور عمده در مناطق مرکزی و جنوبی ایران قرار دارند (فرهودی، ۱۳۸۸).
۱-۲-۳- علل شوری
قلیایی و شور شدن از هوادیدگی کانیها آغاز میشود. غلظت املاح خاک هنگامی زیاد میشود که آب، نمکهای محلول را با خود حمل و در محلی متمرکز میکند و نمکها پس از تبخیر آب در خاک باقی میمانند. این پدیده، نحوهی پیدایش خاکهای شور را به طور ساده بیان میکند. به همین دلیل است که خاکهای شور، بیشتر در مناطق پست نواحی خشک و نیمهخشک و با زهکشی محدود به وجود میآیند. لازم به ذکر است که آبیاری بی رویه نیز اغلب بیش از آنکه نمک را از خاک خارج کند، موجب شور شدن خاک میگردد. شوری خاک میتواند به دو صورت شوری اولیه و ثانویه دیده شود. شوری اولیه بر اثر واکنشهای تجزیه و تخریب عوامل جوی بر روی سنگهای آذرین به وجود میآید که در نتیجهی آن، نمکهای محلول آزاد میشوند و به مرور به وسیلهی آبهای جاری حمل و خاک را شور میکنند. در حالت دیگر، نمکها به طور مستقیم از مواد مذاب کوههای آتشفشانی حاصل میشوند. یعنی، نمکها به صورت ترکیب گازی و بخاری شکل و یا مواد مذاب (ماگما) و غیر وارد دریا میشوند و در آنجا تجمع مییابند و بر اثر یک گردش بسته و دایمی بین دریاها و خشکی، نمکها به خشکی کشانده میشوند. هر دو نوع خاکهای شور، یعنی آنهاییکه بر اثر فرآیندهای تشکیل خاک به وجود میآید (شوری اولیه) و خاکهای شور ثانویه از نظر کشاورزی حایز اهمیت زیادی هستند (دولتی، ۱۳۸۷).
۱-۲-۳-۱) علل پیدایش خاکهای شور در ایران
پیدایش خاکهای شور میتواند به صورت طبیعی اتفاق افتاده باشد و یا به واسطهی توسعهی کشت آبی، آبیاری بیرویه در مناطق با تبخیر زیاد و فعالیتهای بشری ایجاد شوند (توران و همکاران، ۲۰۰۹). دو عامل اصلی شور شدن خاکهای ایران به شرح زیر است:
الف- بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی و تبخیر شدید از سطح خاک که در نهایت تحت تأثیر پدیدهی مویینگی موجب حرکت نمک به سطح خاک میشود.
ب- آبیاری زمینهای کشاورزی توسط آبهایی با کیفیت پایین (فرهودی، ۱۳۸۸).
۱-۲-۴- اثرهای مخرب شوری
شوری به شدت رشد گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد و از اثرهای مخرب آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- کاهش پتانسیل اسمزی محلول خاک (تنش آبی)
۲- عدم تعادل مواد غذایی
۳- اثر ویژهی یون (تنش شوری)
۴- اثر بر روی فرآیندهای مهمی مانند فتوسنتز، سنتز پروتئینها، فرآیندهای متابولیک مربوط به انرژی و چربی (پروایز و ستییاواتی، ۲۰۰۸).
در جدول زیر اثر مقادیر مختلف شوری بر روی واکنش گیاهان زراعی آورده شده است:

شوری (دسیزیمنس بر متر)

واکنش گیاهان زراعی

۰-۲
۲-۴
۴-۸
۸-۱۶
بالاتر از ۱۶

اثرهای شوری اغلب ناچیز است.
از تولید گیاهان خیلی حساس کاسته میشود.
از تولید بسیاری از گیاهان کاسته میشود.
تنها تولید گیاهان متحمل مطلوب است.
تنها تعداد بسیار کمی از گیاهان بسیار متحمل تولید مطلوب دارند.

شوری خاک به حضور غلظت بالای نمکهای محلول در محلول خاک (خاک منطقهی ریشه) نسبت داده میشود. غلظت بالای نمکهای محلول علاوه بر کاهش پتانسیل اسمزی، با ایجاد محدودیت در جذب آب توسط ریشه، رشد گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد. گونه های مختلف گیاهی، حساسیت متفاوتی را به فشار اسمزی بالا نشان میدهند. شوری بر اثر غلظت بالای نمکها در محلول خاک در جذب متعادل یونهای اساسی دخالت میکند.
مهمترین اثرهای شوری بر رشد و تولید گیاه به صورت زیر است:
۱- جوانهزنی کند و غیریکنواخت بذور
۲- خشکی فیزیولوژیکی، پژمردگی و خشک شدن گیاه
۳- رشد محدود، برگهای کوچک، ساقهها و شاخه های کوتاه
۴- گلهای کم، باروری کم و بذور کوچک
همهی این موارد در نهایت، عملکرد را پایین میآورد (استربان، ۲۰۰۳).
برخی از محققان، خسارتهای عمده ناشی از تنش شوری در گیاهان زراعی را به شرح زیر گزارش کردهاند:
کاهش پایداری غشای سلولی، کاهش فعالیت آنزیمهای فتوسنتزی، کاهش شدت فتوسنتز، کاهش تورژسانس سلولها، کاهش توسعهی برگها، تجمع یون سدیم در برگ و در نهایت کاهش عملکرد دانه (فرهودی، ۱۳۸۸).
مونز (۲۰۰۱) نیز با بررسی اثرهای تنش شوری بر گیاهان، عامل اصلی کاهش رشد گیاهان تحت تأثیر تنش شوری را ناشی از تنش اسمزی و تنش یونی (به ویژه یون سدیم) دانسته است. وی بیان کرد که تجمع یون سدیم در برگ گیاهان منجر به تخریب غشاهای سلولی، کاهش فتوسنتز و کاهش رشد گیاه میگردد. در حالی که، کاهش جذب آب بر اثر تنش اسمزی ناشی از شوری منجر به کاهش توسعهی برگها، کاهش تبادلات روزنهای و در نهایت کاهش فتوسنتز برگها میشود. تنش شوری به طرق گوناگون موجب کاهش عملکرد گیاه میشود هر چند که سهم هر یک از عوامل به درستی مشخص نیست. از آن جمله، تجمع یونها در محیط ریشه موجب ایجاد تنش اسمزی و در نهایت خشکی فیزیولوژیکی گیاهان میگردد. از سوی دیگر، تأثیر نامطلوب یونهای سدیم و کلر نیز موجب اختلال در فرآیندها و اندامهای اساسی گیاه نظیر فتوسنتز و پایداری غشای سلولی میشود. وجود گونه های فعال اکسیژن^[۲] تحت تأثیر تنشهای شوری و خشکی ناشی از شوری را نیز باید به این مجموعه اضافه کرد. مجموع این عوامل در نهایت منجر به کاهش فتوسنتز و آسیبپذیر شدن گیاه در برابر سایر عوامل محیطی نظیر بیماریها، حشرات یا سایر تنشهای غیره زندهی محیطی میشود. از اثرهای غیر مستقیم تجمع نمک در محیط ریزوسفر، میتوان به تخریب ساختمان فیزیکی خاک و به هم زدن توازن مواد غذایی خاک اشاره کرد. به طور طبیعی کلیهی این عوامل بر رشد گیاه مؤثر هستند و میزان این تأثیر به
درجهی حساسیت گیاه بستگی دارد (فرهودی، ۱۳۸۸).

این رساله با توجه به احساس نیازی که در این زمینه می شد اقدام به بررسی مقالات دهخدا در چرند و پرند کرده و در یک مقدمه و هفت فصل گرد آوری شده است .
در فصل اول : نگارنده کلیّات طرح را که مشتمل بر پیکره بندی تحقیق است ارائه داده و به ترتیب هدف تحقیق، روش تحقیق و پیشینه ی تحقیق را مشخص کرده است .
فصل دوم: به طور اجمال نگاهی به آثار و افکار دهخدا انداخته است.
در فصل سوم: دهخدا و اوضاع و احوال سیاسی زمان او .
در فصل چهارم: طنز و نقد و بررسی آن در مجوعه ی مقالات چرند و پرند پرداخته است.
در فصل پنجم: مقاله نویسی در روزنامه ها و مجلات و تاثیر آنها بر جامعه مورد بررسی قرار گرفته است .
در فصل ششم : ضمن بیان نمونه هایی از چرند و پرند به ویژگی های نثر دهخدا دراثر مذکور پرداخته شده است.
در فصل هفتم : که فصل نتیجه گیری است آراء پژوهنده و یافته های تحقیق ارائه گردیده و نگارنده نظریات خود را که نتیجه ی بررسی است بیان کرده است.
فصل اول
کلیات
۱-۱٫هدف تحقیق:
هدف از این تحقیق، نقد و بررسی شیوه های طنز در مجموعه مقالات چرند و پرند و غنی تر کردن آثار انتقادی،به ویژه نقدهایی است که درباره ی طنز نویسی در مقالات دهخدا به کار رفته و نمودن راهی است برای کسانی که می خواهند به نکته های تازه ای در باب فهم عمیق تر آثار طنز آمیز و انتقادی دست یابند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۲٫روش تحقیق :
این تحقیق به روش کتاب خانه ای است. و نگارنده کوشیده است برای شناخت دقیق تر و جزیی تر علامه علی اکبر دهخدا ، رفتار، گفتار، کردار، طنز، مقالات و آثار او را مورد پژوهش قرار دهد. و با توجه به آثار مختلف به نقد و بررسی طنز در مجموعه مقالات چرند و پرند بپردازد .
پیشینه ی تحقیق :
درباره ی علامه علی اکبر دهخدا و سیر و حوادث زندگی پر ماجرای او از نظر تاریخی تاکنون آثار گوناگونی پدید آمده است . از جمله : تاریخ مشروطه ی ایران از احمد کسروی که در خصوص اوضاع و احوال زمان دهخدا و مسائل روزمره و مسائل داخلی کشور سخن به میان می آورد ، از صبا تا نیما از آرین یور در مورد زندگی نامه دهخدا و چگونگی روزگار و آثار و افکار و مسائل سیاسی زمان او بحث می کند ، قصه نویسی از دکتر رضا براهنی در خصوص طنز ومقایسه ای بین طنز عبید با دهخدا و روزنامه ها و قصه ها به بحث وگفتگو می پردازد و حاج زین العابدین مراغه ای در خصوص مسائل اقتصادی و مادی و ظلم و بیدادگری زمان و دهخدا سخنی به میان آورده است و همین طور ، تاریخ ادبیات فارسی از برتلس ، آندر یوگنی یویج ، مجله ها ، ماهنامه ها و غیره .
بنا براین در این تحقیق تنها به اثار و افکاری اشاره می شود که رویکرد ادبی به این موضوع داشته باشد . در خصوص نقد و بررسی شیوه های طنز نویسی دهخدا در مجموعه مقالات چرند و پرند تاکنون کاری انجام نگرفته است و تنها در بعضی از مجله ها و ماهنامه ها و کتاب ها فقط در خصوص طنز و مقالات دهخدا توضیحاتی داده شده ، اما ضمن ارج نهادن به کار آنها باید گفت : این تحقیق در نوع خود تازه ترین کاری است که به طور گسترده به نقد و بررسی طنز در مقالات چرند و پرند پرداخته است .
فصل دوم:
دهخدا، آثار و افکار او
۲-۱٫ دهخدا
علامه علی اکبر دهخدا درحدود سال۱۲۹۷هجری قمری (۱۲۵۶هجری شمسی) در تهران محله ی سنگلج؛ محل فعلی “پارک شهر” به دنیا آمد. پدردهخداخان باباخان ازملاکین متوسط قزوین بود. درباره ی خانواده ی دهخدا جز اینکه یک خواهر و دو برادر به نام های یحیی خان و ابراهیم خان داشته چیزی نمی دانم دهخدا نه ساله بودکه پدرش را از دست داد و تحت سرپرستی مادرخود به تحصیل پرداخت و تحت تعلیم شیخ غلام حسین بروجردی که ازفضلای بزرگ عصربود به فراگیری زبان عربی و معارف اسلامی پرداخت. این استاد نقش موثری در پرورش اندیشه ی دهخدا داشت، بطوری که دهخداخود معتقد بود که هر چه دارد بر اثرتعلیم آن بزرگ مرد است .گذشته ازاین از محضرآیت الله حاج شیخ هادی نجم آبادی نیزسود فراوان برد و پس از افتتاح مدرسه ی سیاسی درتهران ، دهخدا در آن مدرسه به تحصیل پرداخت و زبان فرانسه را نیز آموخت
( آرین یور، ۱۳۵۱، ۷۸- ۷۷)
نظری به زندگی نامه استاد علی اکبر دهخدا نشان می دهد که وی از خردسالی تا واپسین روزهای حیات ، حوادث عظیم و درشت بسیار دیده و رنج و راحت به یک اندازه نداشته است .
رفتن سایه ی پدر از کودکی ، تیمار داری مادر بینا ومهربان ، مراقبت و راهبری استادان دلسوز و دل آگاه ؛ یک زمان از آموختن نیاسودن ، تلاش در آغاز جوانی برای گذران و معاش خانواده تحت تکفل ، رو آوردن به نویسندگی و در افتادن با زورمندان استبداد پیشه ، محاکمه وتطمیع و تهدید و تبعید شدن و وطن دردیار غربت سرکردن و پس از بازگشت به وطن هنوز از گزند حوادث دمی نیاسودن باز متواری شدن و مهاجرت کردن این همه نیمی از عمر استاد علی اکبر دهخدا است.
استاد علی اکبر دهخدا درزندگی مادی وسعتی نداشت ، گشاده دست و بی تکلف بود و گاه بخشش تا حد ایثار داشت . شک را بزرگترین حربه ای می دانست که خداوند به بشر داده است . معتقد بود که در همه چیز و همه کار نخست باید شک و تردید به کار برد تا به حققیت رسید. می گفت: هر چیزی که در آن « اگر و مگر » و کش و تردید به کار رود از حقیقت خالی است زیرا جایی که حقیقت باشد در آن تردید و « اگر و مگر » راهی ندارد . از شک به حقیقت رسیدن هنر استاد علی اکبر دهخدا بود.
و بعدهاکه معاون الدوله غفاری به سفارت ایران در کشورهای حوزه ی بالکان منسوب شد دهخدا با وی به اروپا رفت و دو سال در اروپا و بیشتردر وین پایتخت اتریش زیست و زبان فرانسه را کامل تر فراگرفت و بادانش های جدید آشنایی یافت. یادگیری زبان فرانسه راهی بود برای آشنایی بیشتر دهخدا با دنیای پیشرفته ی عصرخود.
بازگشت دهخدا به ایران همزمان با آغاز مشروطیت بود و از همین جا تجربه ی بزرگ زندگیش آغاز شد.با سری پرشوربه آزادیخواهان پیوست و در سال ۱۳۲۴ هجری قمری به استخدام اداره ی شوسه ی خراسان درآمد که انین الضرب مهدوی آن را اداره می کرد امّا در این شغل تنها شش ماه دوام آورد و از آن کار کناره گرفت ، و به روزنامه نگاری و مقاله نویسی ( در پشتیبانی و پیشرفت مشروطه طلبان و آزادیخواهان) روی آورد.
دراوایل سال ۱۳۲۵میرزاقاسم خان تبریزی (که بعدهابه صوراسرافیل معروف شد)به مشروطه خواهان پیوست و در اندیشه ی تاسیس یک روزنامه به همراهی میرزا جهانگیرخان شیرازی برآمد، میرزاجهان گیرخان نیز از آزادیخواهان بنام ایران و مردی پرکاروزحمت کش و سرسخت بود و تمام سعیش براین بودکه خیانت رجال حکومت و بند و بست آنان را با عمّال بیگانه فاش وآنان را رسوا سازد و بنا براین همیشه منفور محافل ارتجاعی بود.
( آرین پور ؛ ۱۳۵۱: ۸۰- ۷۷)
با اوج گرفتن مبارزات آزادی خواهان بر ضد حکومت وقت روزنامه صور اسرافیل که روزنامه ای بود جهت ابراز عقاید و نظریات آنها در معرض خطر و توقیف قرارگرفت در این بین برای علی اکبر دهخدا مشکلات فراوانی بوجود می آمد و به هر طریقی که ممکن بود توانست خود را از این مشکلات و مصائب برهاند .
از اهم این مشکلات یکی اینکه محمد علی شاه با فرستادن پول و هدیه می خواست او را از جرگه ی مبارزان خارج سازد و به دربار بکشاند امّا علاّمه علی اکبر دهخدا به هیچ عنوان زیر بار نمی رفت. ( دهخدا؛ ۱۳۵۵:۱۶-۱۴)
دیگر تهدید شدن به مرگ است از طرف حاکم گیلان که دهخدا توانست با زیرکی خاص از این بلا خود را نجات دهد. یکی دیگر تهمتی است که از طرف طلاب وقت در اعتراض به بعضی مقالات وی در روزنامه ی صور اسرافیل صورت گرفته بعد موضوع را در مجلس پی گیری می کنند و سرانجام علاّمه علی اکبر دهخدا از بند تهمت رهایی می یابد . درباره ی این تهمت خودش می گوید : در یکی از شماره های صور اسرافیل مقاله ی تندی بر ضد روحانیون نوشته بود . جمعی از آخوندهای مفسدجو طباطبایی را ملاقات کرده و او را بر ضد نویسندگان آن مقاله خشمگین می کنند وبه او می گویند که مندرجات مقاله ی صور اسرافیل بر خلاف موازین شرع مبین وتوهین به دین اسلام است . مرحوم طباطبایی که گاهی عصبانی می شد ، به قول معروف از کوره در می رفت به بهبهانی می گوید آقا شما مقاله ی صور اسرافیل را خوانده اید، بهبهانی با خونسردی جواب می دهد، بلی، طباطبایی با عصبانیت می گوید نویسندگان این مقاله کافرند و به اسلام توهین کرده اند و واجب القتلند. این خبر به محمد علی شاه می رسد و او که آرزومند بود نفاقی مابین مشروطه خواهان پیش بیاید وبه مقصود نهایی خود نزدیکتر شود یک دسته سوار در حدود دویست نفر برای محافظت اداره و مدیران و کارکنان روزنامه ی صور اسرفیل که در خیابان علاء الدوله بود می فرستند . عده ی زیادی سوار دو طرف خیابان و مقابل اداره روزنامه صف می کشند و صاحب منصب آنها طرف علی اکبر دهخدا و میرزا جهانگیر خان رفته و می گوید: چون اعلی حضرت استنباط کرده اند که جان شما در خطر است ما را برای حفاظت جان شما فرسناده اند و ما در اختیار شما هستیم و منتظر اوامر شما می باشیم . جهانگیر خان و علامه علی اکبر دهخدا به او جواب می دهند که ما مشروطه خواه و مطیع قانون هستیم و هر تصمیمی را که مجلس شورای ملی بگیرد و لو حکم قتل ما باشد با کمال میل استقبال می کنیم و از لطف شما ممنون هستیم تشریف ببرید و به شاه عرض نمایید ، پنج تومان که تنها دارایی روزنامه بود و می خواستند با آن پول کاغذ روزنامه بخرند به صاحب منصب داده و گفتند چون سواره ها شناخته شده اند این پول را برای خوردن چای میان آنان تقسیم کنید .
«خبر گفتگوی جهانگیر خان و علامه علی اکبر دهخدا با صاحب منصب مذکور به گوش مرحوم طباطبایی می رسد و آن سید خوش فطرت چنان متاسف می شود که مدتی گریه می کند و حس قانون دوستی آنها را تقدیر می کند و می گوید : تا ایران این گونه مردمان را دارد هرگز نخواهد مرد، و مشروطه جاویدان خواهد ماند . علامه علی اکبر دهخدا مبارزات خود را همراه دیگر مبارزان راه آزادی و مشروطیت ادامه می دهد. » ( دهخدا ، ۱۳۵۵: ۶۶- ۶۴)
۲-۲٫آثار و افکار دهخدا:
علامه علی اکبر دهخدا علاوه بر مقالات سیاسی و انتقادی در چرند و پرند و کتاب های امثال و حکم و لغت نامه که از خود بر جای گذاشت ، در ترجمه ی کتب مهم فرانسوی نظیر « روح القوانین » منتسکیو و « عظمت و انحطاط روم » تالیف « گیبسن » نیز تصحیح دیوان های شعرای بزرگ مانند حافظ و سید حسن غزنوی و ناصر خسرو رنج ها بر خود هموار ساخت و از همه بیشتر در تهیه وتدوین و تکمیل لغتنامه زحمت کشید . اینک برای نمونه از شعر دهخدا یکی از بندهای مسمط معروف پنج بندی او را که دهخدا در اثر دیدن همکار جوان مقتولش میرزاجهانگیرخان در خواب پس از بیداری از آن خواب آشفته در سویس سروده نقل می کنیم :

«ای مرغ سحر چو این شب تار

بگذاشت ز سر سیاه کاری

وز نغمه ی روح بخش اسحار

رفت از سر خفتگان خماری

می‌توان آن حق را از طریق دادگاه مطالبه کرد و اعتبار آن سند را در دادگاه اثبات نمود. روا نیست حق مبتنی بر رأی قطعی دادگاه نیز محل چنین تردید و انکاری قرار گیرد. باید از نظر اعضاء جامعه، مرجعی باشد که فصل‌الخطاب محسوب گردد؛ این مرجع، دادگاه است. اگر اجازه داده شود بر مبنای دلیل جدید آراء قطعی دادگاه‌ها مورد اعتراض و درخواست رسیدگی مجدد قرار گیرد این امر با اماره قانونی اعتبار قضیه محکوم‌بها، مغایرت خواهد داشت. حقوق اشخاص همیشه در معرض تزلزل و تردید خواهد بود و چنین حقوق متزلزلی، قابل اعتماد برای معامله و مبادله نخواهد بود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پس باید بین امکان اعتراض و درخواست اعاده دادرسی نسبت به آراء قطعی بر مبنای دلایلی که تحصیل رأی از طریق نادرست را اثبات می‌کند از یک طرف و حفظ اعتبار آراء قطعی دادگاه‌ها و تثبیت حقوق اشخاص از طرف دیگر، هماهنگی ایجاد شود و اعاده دادرسی یک طریقه سهل و آسانی نباشد. این راه، یک راه خروجی مربوط به موارد اضطراری است؛ این راه باید در موارد ضرورت باز باشد.
در مورد آراء داوری نیز وضع می‌توان چنین باشد باید هم امکان رسیدگی مجدد نسبت به موضوعی که درباره آن از راه حیله و تقلب، یا اسناد مجعول و مکتوم، تحصیل رأی داوری شده است و دلایل این حیله و تقلب و مجعولیت و کتمان سند، پس از صدور رأی به دست آمده است، وجود داشته باشد و هم راه سوءاستفاده از این امکان بسته باشد. قانون آیین دادرسی مدنی ایران با به عبارت دیگر نظام حقوق داوری غیرتجاری بین‌المللی ایران، درخصوص آراء داوری، فقط به موارد ابطال پرداخته است و سخنی از اعاده دادرسی نسبت به آراء داوری به میان نیاورده است. در این قانون اعاده دادرسی، نسبت به آراء دادگا‌ه‌ها، اختصاص دارد درنتیجه، اگر بعد از صدور رأی داوری و انقضای مدت درخواست ابطال رأی داوری، جهتی پیدا شود که همانند جهت اعاده دادرسی نسبت به آراء دادگاه‌هاست چه باید کرد؟
اگر جهت اعتراض، چنان باشد که بتوان آن را در قالب یکی از بندهای ماده ۶۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی قرارداد و ابطال رأی داوری را درخواست نمود در این صورت می‌توان با بهره گرفتن از وحدت ملاک ماده ۴۸۵ همان قانون، مبدأ مهلت درخواست ابطال رأی را نه تاریخ ابلاغ رأی داوری، بلکه تاریخ ثبوت جعلیت سند مستند رأی به حکم نهایی، یا تاریخ به دست آوردن سند مستند رأی، که طرف مقابل آن را کتمان کرده یا باعث کتمان آن شده است یا تاریخ ثبوت حیله و تقلبی که در رأی داوری مؤثر بوده است دانست و درخواست ابطال رأی کرد. اما اگر نتوان از طریق ابطال رأی داوری احقاق حق نمود باید راه‌های جبران خسارت را پیمود.
در قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران، در دو مورد از موارد ابطال رأی داوری، اجازه رسیدگی مجدد نیز داده شده است. این دو مورد از مصادیق اعاده دادرسی است.
فصل دوم
رسیدگی به رأی داور در موارد بطلان و زوال آن
برخی موضوعات نظیر موارد کیفری و نیز نکاح و طلاق و ورشکستگی و… قابل ارجاع به داوری نمی‌باشند و حتی اگر درخصوص آنها قرارداد داوری منعقد شده باشد باز هم دادگاه‌ها صالح به رسیدگی بوده و به موضوع رسیدگی می‌نمایند. در برخی موارد و علی‌رغم اینکه در بدو امر موضوع به داوری ارجاع شده و در صلاحیت داوران هم می‌باشد، ضمن رسیدگی داوران موضوعاتی بروز می‌نمایند که رسیدگی به آن در صلاحیت ایشان نبوده و از طرفی نیز ایجاد تصمیم در داوری منوط به تعیین نتیجه این موضوعات می‌باشد؛ در این صورت به ناچار داور یا داوران باید رسیدگی را متوقف نمایند تا مورد کیفری یا نکاح یا طلاق و… در دادگاه مورد رسیدگی قرار گیرد.
ماده ۴۷۸ ق.آ.د.م در این خصوص مقرر می‌دارد:
«هرگاه ضمن رسیدگی مسائلی کشف شود که مربوط به وقوع جرمی باشد و در رأی داور مؤثر بوده و تفکیک جهات مدعی از جزایی ممکن نباشد و همچنین در صورتی که دعوا مربوط به نکاح یا طلاق یا فسخ نکاح یا نسب بوده و رفع اختلاف در امری که رجوع به داوری شده متوقف بر رسیدگی به اصل نکاح یا طلاق یا نسب باشد رسیدگی داوران تا صدور حکم نهایی از دادگاه صلاحیت‌دار نسبت به امر جزایی یا نکاح یا طلاق یا نسب متوقف می‌گردد».
به این ترتیب این مورد نیز یکی دیگر از مواردی است که با وجود موافقت‌نامه داوری و رسیدگی داوران دادگاه نیز نسبت به موضوع دخالت نموده و هیچ منافاتی میان رسیدگی داوری و رسیدگی قضایی وجود ندارد.
مبحث نخست – انتخاب داور یا داوران توسط محکمه
یکی دیگر از آثاری که قرارداد داوری ممکن است برای دستگاه قضایی داشته باشد انتخاب داور یا داوران توسط محکمه است؛ زیرا همان‏گونه که طرفین قرارداد می‌توانند رأساً به تعیین داور مبادرت ورزند، می‌توانند این امر را به دادگاه نیز واگذار نمایند.^[۱۳۶]
بنابراین طرفین مختارند که علی‌رغم تحدید صلاحیت دادگاه‌ها در رسیدگی به موضوع اختلاف، انتخاب داور را به آنها محول نمایند. بدیهی است در این صورت هنگام بروز اختلاف هر یک از طرفین باید با تقدیم دادخواست از دادگاه تقاضای تعیین داور نمایند و در این خصوص کلیه تشریفات مربوط به طرح دعوا باید رعایت گردد. طرفین می‌توانند با توافق، دادگاه معینی را جهت انتخاب داور تعیین نموده و انتخاب داور را به آن دادگاه محول نمایند و یا اینکه نسبت به دادگاه خاصی تراضی نکرده بلکه به طور مطلق این امر را به عهده دادگاه بگذارند. در این صورت دادگاه صالح برای انتخاب داور دادگاهی خواهد بود که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را داشته باشد.^[۱۳۷]
سؤالی که به ذهن متبادر می‌شود این است که آیا اختیار طرفین برای تعیین دادگاه معین صرفاً ناظر به عدول از صلاحیت نسبی و محلی است و یا اینکه می‌توانند صلاحیت ذاتی را نیز در این خصوص نادیده بگیرند؟ مثلاً آیا طرفین می‌توانند با توافق یکدیگر دادگاه انقلاب یا دادگاه عالی انتظامی قضات را به عنوان مرجع انتخاب داور تعیین نمایند. یا اینکه انتخاب ایشان باید صرفاً در محدوده دادگاه‌های عمومی باشد و تنها مجاز به نادیده گرفتن صلاحیت محلی دادگاه‌های عمومی هستند؟
هر چند در بادی امر ممکن است از اطلاق ماده ۴۶۲ ق.آ.د.م چنین استنباط شود که طرفین می‌توانند با توافق یکدیگر به هر دادگاهی مراجعه نمایند لیکن این برداشت سطحی و غیرمنطقی به نظر می‌رسد؛ زیرا دادگاه‌هایی مثل دادگاه‌ انقلاب یا دادگاه عالی انتظامی قضات، دادگاه‌های اختصاصی هستد که تنها صلاحیت رسیدگی به موارد مطرح قانونی را داشته و خارج از آن موارد اختیار رسیدگی و اتخاذ تصمیم را ندارند. از طرفی به صراحت اصل ۱۵۹ قانون اساسی تشکیل دادگاه‌ها و تعیین صلاحیت آنها منوط به حکم قانون است. بدیهی است بدون وجود نص قانونی، طرفین نمی‌توانند با توافق یکدیگر صلاحیت جدیدی برای دادگاه‌ها ایجاد نمایند. بنابراین نباید گفت عبارت «نسبت به دادگاه معینی برای انتخاب داور تراضی نکرده باشند» در وضعیت فعلی ناظر به صلاحیت محلی است و طرفین می‌توانند مثلاً با اینکه دادگاه عمومی تهران صلاحیت رسیدگی به اصل موضوع را دارد با توافق یکدیگر دادگاه عمومی همدان را به عنوان مرجع انتخاب داور برگزینند.
انتخاب داور یا داوران تنها با توافق طرفین قرارداد ممکن است تعهد دادگاه قرار گیرد بلکه در مواردی بدون تراضی ایشان و به حکم قانون، دادگاه‌ها مکلف به انتخاب داور واحد یا مشترک یا سرداور می‌باشند. این موارد عبارتند از:
«اول: در مواردی که طرفین قرارداد تعهد کرده‌اند که داور خویش را معرفی نمایند ولی داور یا داوران خویش را معین نکرده باشند و هنگام بروز اختلاف نیز نخواهند یا نتوانند در معرفی داور اختصاصی یا تعیین سرداور تراضی نمایند.
دوم: در مواردی که طرفین در قرارداد توافق کرده‌اند که حل اختلاف به یک نفر داور ارجاع شود و نخواهد یا نتواند در انتخاب داور مشترک تراضی نمایند.
سوم: در مواردی که داور اختصاصی یکی از طرفین فوت شده یا استعفا دهد و آن طرف نخواهد یا نتواند شخص دیگری را به عنوان داور اختصاصی خویش معرفی نماید.
چهارم: در هر مورد که انتخاب داور با توافق طرفین به شخص ثالثی محول گردیده است و آن شخص بتواند داور تعیین نماید. مثلاً شخص مزبور پیش از بروز اختلاف فوت نموده باشد.
پنجم: در کلیه مواردی که طرف داور اختصاصی خود را به دادگاه معرفی می‌کند باید قبولی او را نیز تحصیل کرده و در موقع معرفی به دادگاه تقدیم نماید. چنانچه قبولی را ضمیمه نکرده دادگاه به قید قرعه داور را انتخاب می کند؛ یعنی معرفی داور اختصاصی بدون انضمام برگه قبولی او در حکم امتناع از معرفی داور است».^[۱۳۸]
در کلیه موارد یکی از طرفین می‌تواند به وسیله اظهارنامه رسمی حسب مورد داور اختصاصی خویش را معرفی نماید،‌ یا شخصی را به عنوان داور ثالث معرفی نماید و یا از طرف مقابل تقاضای تعیین جانشین برای داور متوفی یا مستعفی را بنماید. طرف مقابل مکلف است ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه نسبت به معرفی داور اختصاصی یا موافقت با تعیین سرداور یا تعیین جانشین برای داور قبلی خویش اقدام بنماید و هرگاه طرف این مدت اقدامی ننمود به حکم قانون دادگاه مکلف است به دادخواست ذی‌نفع نسبت به انتخاب داور اقدام بنماید.^[۱۳۹]
نکته‌ای که در انتخاب داوران توسط محکمه باید رعایت شود این است که دادگاه‌ها حتماً باید از بین حداقل دو برابر تعدادی که برای داوری لازم است و همگی واحد شرایط هستند داوران را با قید قرعه انتخاب نمایند.^[۱۴۰] مثلاً اگر طرفین توافق نموده‌اند که هر کدام یک داور اختصاصی داشته و یک نفر نیز به عنوان سرداور تعیین شود و داوری توسط سه نفر انجام شود و اکنون هر کدام داور اختصاصی خویش را معرفی کرده‌اند اما نسبت به تعیین سرداور تراضی نمی‌کنند در این صورت باید حداقل دو نفر واجد شرایط برای داوری حضور داشته باشند و دادگاه از بین آنها یکی را به قید قرعه به عنوان داور ثالث تعیین نماید.
پس از تعیین داور از طرفین، دادگاه طرفین می‌توانند به این انتخاب اعتراض و داوران را رد کنند. در این صورت اگر در جلسه دادگاه حضور داشته باشند ده روز پس از اعلام در جلسه و در غیر این صورت از تاریخ ابلاغ دادگاه مبنی بر انتخاب داوران تا ده روز حق اعتراض دارند مگر در صورتی که موجبات رد داور بعداً‌ حادث شود، در این صورت ابتدای مهلت از زمانی است که جهات رد حادث شده است دادگاه به این اعتراض رسیدگی نموده و در صورتی که آن را وارد تشخیص دهد داور دیگری را تعیین خواهد کرد.^[۱۴۱]
مبحث دوم – تکلیف دادگاه درخصوص ابلاغ رأی داور
«رأی داور پس از صدور باید ابلاغ شود تا اصحاب دعوا از مفاد آن مستحضر شده و اگر ایراد و اعتراضی داشته باشند به عمل بیاورند».^[۱۴۲]همچنین اگر محکوم‌علیه طوعاً حکم داور را اجرا ننماید بایستی اجرائیه صادر گردد و یکی از شرایط لازم جهت صدور اجرائیه ابلاغ رأی داوری به محکوم‌علیه می‌باشد. بنابراین رأی داوری بایستی همانند احکام صادره از دادگاه به طرفین ابلاغ گردد. شیوه ابلاغ رأی نیز نظر به ماهیت قراردادی داوری در اختیار طرفین است و ایشان می‌توانند هر طریق را که برای ابلاغ رأی داور مناسب می‏دانند برگزینند و از این جهت هیچ محدودیتی ندارند. اما در صورتی طریق خاصی برای ابلاغ رأی داور پیش‌بینی ننمایند داور باید رأی خود را به دادگاه ارجاع‌کننده دعوا به داوری تسلیم نماید تا از طریق دادگاه به متداعیین ابلاغ گردد.
در صورتی که دعوا بدواً‌ و قبل از طرح در دادگاه به داوری ارجاع شده باشد در این صورت داور باید رأی خود را به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد تقدیم نماید تا توسط آن دادگاه به طرفین ابلاغ گردد. مقررات ابلاغ رأی داور مطابق مقررات ابلاغ دادخواست است (از باب انصراف مطلق به فرد شایع).^[۱۴۳] ماده ۴۸۵ ق.آ.د.م در این خصوص مقرر می‌دارد:
«چنانچه طرفین در قرارداد داوری طریق خاصی برای ابلاغ رأی داوری پیش‌بینی نکرده باشند داور مکلف است رأی خود را به دفتر دادگاه ارجاع‌کننده دعوا به داور، یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد تسلیم نماید».
چنانچه دعوا در مرحله فرجامی بوده و در این مرحله طرفین با توافق یکدیگر تقاضای ارجاع مورد به داوری را بنمایند دیوان عالی کشور پرونده را جهت ارجاع به داوری به دادگاه صادرکننده رأی فرجام خواسته ارسال می‌کند، و از طریق این دادگاه به داوری ارجاع می‌گردد. لذا ابلاغ رأی نیز باید توسط همین دادگاه (دادگاه صادرکننده رأی فرجام خواسته) انجام گیرد. قسمت اخر ماده ۴۸۵ ق.آ.د.م دفتر دادگاه را مکلف نموده است تا اصل رأی را بایگانی نموده و رونوشت گواهی شده آن را بنا به دستور دادگاه برای اصحاب دعوا بفرستد.
سؤالی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که اگر طرفین طریق خاصی را برای ابلاغ رأی داور معین نکرده باشند آیا داور می‌تواند رأساً و بدون دخالت دادگاه رأی را به طرفین ابلاغ نماید و آیا آثاری بر این ابلاغ مترتب می‌باشد یا خیر؟ «پاسخ این است که چون امور مربوط به ابلاغ و اجرا از مواردی است که قانونگذار دخالت مراجع رسمی را در آن ضروری دانسته و تشریفات خاصی برای آن مقرر نموده‌ است بنابراین اصل بر این است که این موارد باید عیناً رعایت گردد، مگر اینکه استثناء شده باشد. یکی از این استثنائات توافق طرفین درخصوص نحوه ابلاغ مذکور در ماده ۴۸۵ ق.آ.د.م است،‌ اما در صورتی که طریقی معین نشده باشد باید مقررات مربوط به ابلاغ رعایت گردد لذا داور نمی‌تواند مستقیماً‌ مبادرت به ابلاغ رأی به اصحاب دعوا بنماید».^[۱۴۴]
نکته دیگر این است که درخواست ابلاغ رأی ممکن است از سوی هر یک از طرفین صورت گیرد و نیز ممکن است از ناحیه داور صورت گیرد. بدین توضیح که «طرفین اختلاف چون اصحاب دعوا هستند لذا می‌توانند تقاضای ابلاغ آن را از دادگاه صالح بنمایند و داور نیز ممکن است هنگام تحویل رأی خود به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد از دادگاه تقاضا نماید تا رأی را برای طرفین ارسال نماید و به نظر نمی‌رسد که درخواست ابلاغ رأی به وسیله داور مغایرتی با ق.آ.د.م داشته باشد».^[۱۴۵]
مبحث سوم – تکلیف دادگاه درخصوص تصحیح رأی داور
ماده ۶۶۴ ق.آ.د.م مصوب ۱۳۱۸ مقرر می‌کرد:
«تصحیح حکم قبل از انقضاء مدت داوری با داور و بعد از انقضا مدت با دادگاه صلاحیت‌دار است».
در ق.آ.د.م مصوب ۱۳۷۹ ماده ۴۸۷ جایگزین ماده مذکور و در مقام بیان مرجع صالح جهت تصحیح آراء داوری است اما اندکی دقت در مفاد ماده مزبور مبین آن است مقنن این مورد را به صورت ناقص بیان داشته است؛ زیرا مطابق ماده مزبور تصحیح رأی داوری قبل از انقضاء مدت داوری رأساً با داوران خواهد بود و پس از انقضاء آن تا پایان مهلت اعتراض به رأی داور یعنی ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ رأی به متداعیین،‌ به درخواست طرفین یا یکی از آنان با داور یا داوران صادرکننده رأی خواهد بود.
چنانچه ملاحظه می‌شود مقنن تکلیف زمان بعد از انقضاء مدت اعتراض را تعیین نکرده است و مشخص نیست مرجع صالح برای تصحیح رأی داور بعد از سپری شدن موعد اعتراض کدام مرجع است. اگر رأی داور که حاوی اشتباهات ناشی از سهو قلم است به طرفین ابلاغ شود و موعد اعتراض سپری گردد اما طرفین درخواست تصحیح رأی داور را ننموده باشند، در این صورت به نظر می‌رسد باز هم باید دادگاه برای تصحیح رأی داور صالح شناخت؛ زیرا با توجه به آثار متعددی که بر رأی داوران به عنوان جایگزین رأی دادگاه مترتب است نمی‌توان پذیرفت که مقنن خواسته پس از این مدت رأی داوری به همان صورت و حتی با وجود اشتباه باقی باشد.
ممکن است ایراد شود این استدلال هر چند در جهت اثبات لزوم تصحیح رأی داور پذیرفتی است اما به هیچ‌وجه موجد صلاحیت دادگاه نخواهد بود و نمی‌توان صلاحیت محاکم دادگستری را استنتاج نمود.
در این صورت باید افزود هر چند قانونگذار حقوق و تکالیف متعددی را برای داروان به عنوان قضات منتخب طرفین قابل شده است اما این حقوق و اختیارات صرفاً‌ محدود به مدت داوری است و توجه به مواد متعدد ق.آ.د.م به خوبی این نکته را می‌رساند که پس از انقضای این مدت هیچ حقی برای داوران وجود ندارد. حتی موردی که رأی داور خارج از موعد قانونی صادر شده باشد از موارد نقص حکم است. به نظر می‌رسد با وجود چنین سخت‌گیری از سوی مقنن نمی‌توان معتقد به صلاحیت داوران نسبت به تصحیح رأی، آن هم پس از انقضای مهلت اعتراض بود. با توجه به سابقه قانونی قبلی که در ماده ۶۶۴ به صلاحیت دادگاه در این خصوص اشاره کرده بود و استعانت از اصل صلاحیت عام دادگاه‌های دادگستری باید پذیرفت که دادگاه صالح به تصحیح رأی می‌باشد و سکوت مقنن در بیان این حکم را تنها باید حمل بر سهل‌انگاری وی در تدوین ماده ۴۸۷^[۱۴۶] نمود.
مبحث چهارم – تکلیف دادگاه درخصوص ابطال رأی داور
با انعقاد قرارداد داوری و تعیین و معرفی داوران از سوی طرفین اختلاف رسیدگی داوران آغاز و نهایتاً منجر به صدور رأی خواهد گردید. قانونگذار شرایطی را برای رسیدگی و صدور رأی داور پیش‌بینی نموده است که در صورت عدم رعایت این شرایط رأی داور باطل بوده و هیچ‌گونه اثری نخواهد داشت. لیکن با عنایت به اینکه با طی مراحل مختلف رأی و صدور رأی یک وضعیت حقوقی آراء آثار فراوان بوجود آمده است زوال این آثار نیز باید از مجرای قانونی صورت گیرد. لذا مرجعی باید عدم رعایت این شرایط را احراز نموده و طی یک رسیدگی قانونی حکم به بطلان آن صادر نماید. این مرجع با توجه به مقررات ق.آ.د.م دادگاه‌ها هستند. صلاحیت دادگاه درخصوص ابطال رأی داوری، صراحتاً‌ در ق.آ.د.م بیان شده است.
مقنن در ماده ۴۸۹ ق.آ.د.م شرایطی را برای رأی داور مقرر نموده است (که در مباحث بعدی به آن خواهیم پرداخت) و سپس بلافاصله در ماده ۴۹۰ همان قانون مقرر نموده است:
«در مورد ماده فوق هر یک از طرفین می‌تواند ظرف بیست روز بعد از ابلاغ رأی داور از دادگاهی که دعوا را ارجاع به داوری کرده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد حکم به بطلان رأی داور را بخواهد در این صورت دادگاه مکلف است به درخواست رسیدگی کرده هرگاه رأی از موارد مذکور در ماده فوق باشد حکم به بطلان آن دهد و تا رسیدگی به اصل دعوا و قطعی شدن حکم به بطلان، رأی داور متوقف می‌ماند».
«هر چند در ماده مزبور مکرراً‌ عبارت درخواست به کار رفته است لیکن برابر رویه متداول اعتراض به وسیله دادخواست رسمی انجام می‌گیرد^[۱۴۷]و هر یک از طرفین می‌تواند ظرف مدت مذکور در این ماده به رأی داوری اعتراض نماید». دادخواست اعتراض به رأی داور به دادگاهی تقدیم می‌شود که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد. دادگاه به این اعتراض رسیدگی نموده و هرگاه طبق قانون رأی داوری باطل باشد حکم به بطلان آن صادر می‌کند. «این حکم از نظر قابلیت تجدیدنظر تابع قواعد کلی احکام دادگاه‌ها است اگر دادگاه درخواست بطلان را وارد ندید قرار رد آن را صادر می‌کند و این قرار مانند همه قرارهای نهایی قابل تجدیدنظر است».^[۱۴۸]
در هر صورت پس از صدور رأی دادگاه تا قطعیت آن رسیدگی به دعوا متوقف خواهد بود. نکته قابل توجه اینکه «اگر دعوا قبلاً‌ در دادگاه مطرح رسیدگی بوده و از طریق دادگاه به داوری ارجاع شده باشد معترض اعتراض خود را در دادگاه به عمل می‌آورد و نیازی به تسلیم دادخواست ندارد و تنها در مواردی که دعوا بدواً‌ و بدون طرح در دادگاه به داوری ارجاع شده باشد اعتراض به رأی داور محتاج تسلیم دادخواست است».^[۱۴۹]
مهلت اعتراض به رأی داور برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ خواهد بود و چنانچه اشخاص اعم از اینکه مقیم داخل یا خارج از کشور باشند آراء عذر موجه به شرح مندرج در ماده ۳۰۶ این قانون باشند در این صورت مهلت مقرر پس از رفع عذر احتساب خواهد شد.^[۱۵۰]
چنانچه حکم داور در نسخه اعتراض باطل گردد در این صورت اگر ارجاع به داوری از طریق دادگاه نبوده و توسط طرفین صورت گرفته باشد پس از اعلام بطلان رأی داور، رسیدگی به دعوا در دادگاه و با تقدیم دادخواست به عمل خواهد آمد و چنانچه ارجاع به داوری از طریق دادگاه به عمل آمده باشد در این صورت همان دادگاه ارجاع‌کننده دعوا به داوری صالح به رسیدگی به اصل دعوا خواهد بود. لیکن رسیدگی تا قطعی شدن حکم بطلان رأی داور متوقف می‌ماند. مثلاً‌ فرض کنیم دعوایی در دادگاه «الف» بحث رسیدگی است و از طریق این دادگاه به داوری ارجاع می‌شود، حال اگر به رأی داوری اعتراض شده و رأی داور باطل گردد باز هم دادگاه «الف» صالح به رسیدگی نسبت به اصل دعوا خواهد بود اما رسیدگی تا قطعی شدن حکم بطلان رأی داور متوقف خواهد ماند.^[۱۵۱]
در صورتی که اعتراض به رأی داور خارج از مهلت ۲۰ روز مذکور در ماده ۴۹۰ ق.آ.د.م باشد دادگاه قرار رد درخواست را صادر خواهد کرد و این قرار قطعی و غیرقابل تجدیدنظر است.^[۱۵۲]
باید گفت هر چند مقنن مهلت ۲۰ روزه برای درخواست ابطال رأی داور تعیین کرده و ضمانت اجرای عدم اقدام در موعد مذکور، رد درخواست اعتراض از سوی دادگاه است اما این امر قابل انتقاد به نظر می‌رسد؛ زیرا رأی داوری که طبق ماده ۴۸۹ ق.آ.د.م اساساً باطل و غیرقابل اجرا است چگونه می‌تواند در صورت عدم اعتراض طرف مهلت تعیین شده قابلیت اجرایی پیدا کند. همین امر سبب شده است تا در این خصوص دو دیدگاه متقابل به وجود آید:
برخی معتقدند دادگاه وسیله‌ای است برای ابلاغ و اجرای رأی داور و رسیدگی به رأی با توجه به مواد قانونی تنها برابر اعتراض طرفین شروع می‌شود و غالباً دادگاه‌ها هم به همین نحو عمل می‏کنند و رأساً‌ وارد ماهیت رأی داور نمی‌شوند و تنها دستور اجرای آن را می‌دهند.
در مقابل دسته دیگر اعتقاد دارند که شأن دادگاه بالاتر از آن است که تنها وسیله اجرای حکم باشد،‌ دادگاه باید مواردی که رأی داور اساساً باطل است بررسی نموده و دستور اجرای آن را بدهد حتی اگر اعتراض هم نرسیده باشد ایشان معتقدند وقتی رأی داور در وضعیتی است که اساساً ‌باطل است دیگر دادگاه‌ هم نمی‌تواند آن را اجرا نماید. به علاوه مواردی هست که همان گروه اول هم قائلند که رأی داور نباید اجرا شود ازجمله وقتی داور در مسائلی مثل نسب یا نکاح و طلاق اظهارنظر کرده باشد. پس همان‏طور که در این موارد دادگاه دستور اجرای رأی نمی‌دهد در سایر موارد هم باید رسیدگی نموده و برحسب مورد دستور اجرا بدهد یا اگر رأی مخدوش بود درخواست دستور اجرا را رد کند.
برخی نیز معتقدند^[۱۵۳] ‌ هیچ‌یک از دو نظر فوق به طور مطلق پذیرفتنی نیست بلکه باید راه میانه را پذیرفت و اینکه موارد مخدوش بودن رأی داور دو گونه است. برخی موارد در حدی است که اساساً رأی باطل است و نباید اجرا کرد مثل مخالفت با قوانین موجد حق، اما برخی موارد هست که دادگاه بدون اعتراض طرف مقابل نباید معترض مخدوش بودن رأی شود مثل موردی که رأی داور خارج از موعد صادر شده باشد.
این موارد بیش از آنکه به نظم عمومی ارتباط پیدا کند با حقوق اصحاب دعوا مرتبط است. ایشان اگر حقی برای خود قائلند باید اعتراض کنند و عدم اعتراض به منزله قبول رأی داور است و دادگاه نباید معترض چنین رأیی شود.
نظریات و ایرادات مطروحه درخصوص ماده ۴۹۰ ق.آ.د.م سبب شده است تا برخی^[۱۵۴] معتقد باشد که: «دادگاه قبل از صدور اجرائیه باید ضمن بررسی رأی داور در صورت وجود یکی از جهات مندرج در ماده ۴۸۹ ق.آ.د.م و مواردی که اساساً‌ داور حق رسیدگی و اظهارنظر ندارد نسبت به صدور قرار رد درخواست اجرائیه لحاظ باطل بودن رأی داور اقدام کند».

۹

آرد حاوی ۹۰ پی پی ام آسکوربیک اسید به همراه ۵/۱ درصد روغن قنادی

_۳S₃A

۱۰

آرد شاهد، بدون افزودنی

_۰S₀A

۳- ۱ – نتایج آزمایشات
در این بخش به ترتیب نتایج حاصل از آزمایشات شیمیایی آرد، آزمون رئولوژیکی انجام شده بر خمیر(بک اکستروژن) و نتایج حاصل از آزمون های کیفیت نان (آزمون بیاتی، رنگ، رطوبت و ارزیابی حسی ) آورده شده است.
۳- ۲- نتایج آزمایشات شیمیایی
نتایج آزمایش های شیمیایی انجام شده بر آرد در جدول ۳- ۲ آورده شده است.
جدول ۳- ۲- نتایج آزمون های شیمیایی بر روی آرد

رطوبت
(درصد)

خاکستر
(درصد)

پروتئین (درصد)

چربی
( درصد)

فیبر
( درصد)

گلوتن مرطوب (درصد)

فعالیت آلفا- آمیلازی
(ثانیه)

۰۹/۰±۰۸/۱۲

۰۱/۰± ۵۴/۱

۶۵/۰ ± ۶۹/۹

۳۴/۰ ± ۳/۲

۳۱/۰ ±۴۵/۲

۱۸/۱±۵۱/۴۶

۱ ± ۳۰۸

نتایج درون جدول میانگین سه تکرار± SD است.
۳- ۳- آزمون رئولوژیکی انجام شده روی خمیر
همان طور که قبلاً اشاره شد آزمون رئولوژیکی برای خمیر به صورت آزمون بک اکستروژن انجام شد. این آزمون پس از ۱۰ دقیقه و همچنین پس از ۶۰ دقیقه تخمیر صورت گرفت. جدول تجزیه واریانس ۳-۳ نشان می دهد اثر تیمارهای مورد بررسی در سطح کمتر از ۰۰۱/۰ بر مقدار نیروی لازم برای آزمون بک اکستروژن خمیر معنی دار است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همان طور که از جدول ۳-۴ استنباط می شود پس از ۱۰ دقیقه تخمیر نمونه شاهد(_۰S₀A ) نسبت به همه تیمارها به استثنای تیمارهای _۱S₂A و _۱S₃A ، تفاوت معنی داری ندارد. پس از ۱۰ دقیقه تخمیر بیشترین مقدار نیروی لازم برای بک اکسترود کردن متعلق به تیمار _۱S₃A است که نسبت به نمونه شاهد ۹۴/۲۶ درصد بیشتر است. مقدار نیروی لازم پس از طی این مدت زمان، برای تیمار_۱S₂A نسبت به نمونه شاهد ۷۳/۱۴ بیشتر است. همچنین پس از ۱۰ دقیقه تخمیر کمترین گرم نیروی لازم برای بک اکسترود کردن متعلق به تیمار _۳S₁A است که نسبت به نمونه شاهد ۴۸/۸ درصد کمتر است. این امر نشان دهنده آن است که استفاده از آسکوربیک اسید باعث ایجاد خمیری با مقاومت بیشتر می شود و با افزایش غلظت آن مقدار مقاومت خمیر افزوده می شود، ولی استفاده از روغن قنادی باعث کاهش مقاومت خمیر حاصله می شود و افزایش غلظت روغن قنادی نیز باعث افزایش نرمی خمیر حاصله می شود.
پس از یک ساعت تخمیر نیروی لازم برای اکسترود کردن نمونه شاهد نسبت به ۱۰ دقیقه پس از تخمیر به مقدار ۶۳/۱۷ درصد کاهش می یابد.کاهش نیروی لازم برای این آزمون در سایر تیمارها به مراتب کمتر از نمونه شاهد است، به گونه ای که بعد از نمونه شاهد بیشترین کاهش نیروی لازم برای اکسترود کردن متعلق به تیمار _۱S₃A با مقدار ۱۹/۱۰ درصد است و کمترین میزان کاهش نیروی لازم برای این آزمون متعلق به تیمار _۱S₃A با مقدار ۳۶/۲ درصد است. بنابراین مقدار نیروی لازم برای اکسترود کردن نمونه شاهد پس از یک ساعت اختلاف معنی داری با مقدار نیروی لازم پس از ۱۰ دقیقه تخمیر نشان می دهد و همچنین اختلاف معنی داری نیز با سایر تیمارها پس از یک ساعت تخمیر به استثنای تیمار _۳S₁A که مقدار نیروی کمتری نسبت به سایر تیمارها برای آزمون بک اکستروژن دارد، نشان می دهد. این امر نشان دهنده این نکته است که در اثر تخمیر در نمونه شاهد بیشترین کاهش مقاومت خمیر حاصل می شود.
جدول ۳- ۵ نشان می دهد که اثر آسکوربیک اسید ( ۰۱/۰> P ) ، روغن قنادی (۰۰۱/۰>P ) و فاکتور زمان (۰۱/۰>P ) بر آزمون بک اکستروژن خمیر معنی دار است ولی اثرات متقابل آسکوربیک اسید در روغن قنادی، آسکوربیک اسید در زمان، روغن قنادی در زمان و نهایتاً اثر متقابل آسکوربیک اسید در روغن قنادی در زمان فاقد معنی هستند. همان طور که در ادامه اشاره خواهد شد با بهره گرفتن از آسکوربیک اسید مقاومت خمیر به اکسترود شدن افزایش می یابد ولی با بهره گرفتن از روغن قنادی عکس این نتیجه حاصل می شود، بنابراین معنی دار نبودن اثر متقابل آسکوربیک اسید در روغن قنادی به دلیل خنثی شدن اثر این دو افزودنی منطقی به نظر می رسد. همچنین گذشت زمان باعث کاهش مقاومت خمیر خواهد شد و به این ترتیب عامل زمان و آسکوربیک اسید دارای اثرات عکس یکدیگرند و به این ترتیب اثر متقابل آن ها فاقد معنی است. در توجیه معنی دار نشدن اثر متقابل روغن قنادی در زمان شاید بتوان گفت که اثر روغن قنادی در کاهش مقاومت خمیر به گونه ای با شدت صورت می گیرد که همان طور که از جدول ۳- ۶ مشاهده می شود کاهش مقامت خمیر در اثر استفاده از غلظت ۵/۱ درصد روغن قنادی نسبت به غلظت ۵/۰ درصد آن ۰۳/۱۲ درصد می باشد، در صورتی که کاهش مقامت خمیر بین زمان های ۱۰ و ۶۰ دقیقه ۸۷/۴ درصد است، بنابراین اثر روغن قنادی به نحوی در مقایسه با اثر فاکتور زمان شدید و چشم گیر است که اثر متقابل روغن قنادی در زمان معنی دار نیست. با توجه با استدلال های قبلی معنی دار نبودن اثرمتقابل آسکوربیک اسید در روغن قنادی در زمان به راحتی قابل توجیه است، زیرا آسکوربیک اسید باعث افزایش و روغن قنادی و زمان باعث کاهش مقاومت خمیر می شوند و به این ترتیب اثر متقابل آن ها فاقد معنی است.
جدول ۳-۶ نشان می دهد که با افزایش غلظت آسکوربیک اسید از ۳۰ پی پی ام به ۹۰ پی پی ام مقاومت خمیر به اکسترود شدن افزایش می یابد، هر چند که بین غلظت ۶۰ و ۹۰ پی پی ام تفاوت معنی داری وجود ندارد، ولی بین این دو غلظت با غلظت ۳۰ پی پی ام تفاوت معنی داری وجود دارد. با بهره گرفتن از غلظت ۶۰ پی پی ام انرژی لازم برای اکسترود کردن خمیر ۷۶/۱۰ درصد و با بهره گرفتن از غلظت ۹۰ پی پی ام ۸۹/۱۴ درصد بیشتر از مقدار انرژی لازم برای اکسترود کردن خمیر با بهره گرفتن از غلظت ۳۰ پی پی ام آسکوربیک اسید هستند. افزایش مقاومت خمیر در اثر استفاده از آسکوربیک اسید به دلیل نقش اکسید کنندگی آن و تبدیل پیوندهای سولفیدریلی خمیر به پیوندهای دی سولفیدی و در نتیجه ایجاد شبکه پروتئینی قوی تر و پیوسته تر است.
با افزایش غلظت روغن قنادی از ۵/۰ درصد به ۵/۱ درصد مقاومت خمیر به مقدار ۰۲/۱۲ درصدکاهش می یابد و بین هر سه غلظت روغن قنادی تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین کاهش انرژی لازم برای اکسترود کردن خمیر با بهره گرفتن از غلظت یک درصد روغن قنادی در مقایسه با غلظت ۵/۰ درصد روغن قنادی ۹۳/۷ درصد کمتر است. بنابراین افزایش غلظت روغن قنادی باعث نرم تر شدن خمیر و کاهش مقاومت آن به اکسترود شدن می شود. این امر احتمالاً به دلیل قرار گرفتن روغن قنادی به صورت لایه هایی در بین رشته های گلوتنی و و ایجاد پوشش روی پیوندهای سولفیدریلی و ممانعت از برقراری پیوند بین آن ها در خمیر است.
فاکتور زمان نیز به طور معنی داری باعث نرم تر شدن خمیر و کاهش سفتی آن می شود، به گونه ای که کاهش میانگین نیروی لازم برای انجام این آزمون پس از ۶۰ دقیقه نسبت به ۱۰ دقیقه پس از تخمیر ۷۸/۴ درصد است. این پدیده به علت انجام تخمیر و تولید گاز در خمیر و ایجاد خمیری با بافت بازتر و نرم تر است. البته همان طور که قبلاً اشاره شد در خمیر فاقد آسکوربیک اسید انجام تخمیر باعث کاهش بیشتر مقاومت خمیر می شود که این حالت مخصوصاً در آردهای ضعیف و با کیفیت پایین مناسب نیست و در این آردها استفاده از آسکوربیک اسید به منظور ایجاد خمیری با مقاومت مناسب توصیه می شود. ولی در آردهای بسیار قوی که برای تولید نان های مسطح مناسب نیستند، استفاده از روغن قنادی می تواند راهکار مناسبی باشد.
نتایج انجام شده در ارتباط با نقش آسکوربیک اسید در افزایش سفتی و مقاومت خمیر و افزایش سفتی خمیر با افزایش غلظت آسکوربیک اسید، با نتایج کودینا در سال ۲۰۰۸ مطابقت کلی دارد [۳۲].
جدول ۳- ۳- نتایج تجزیه واریانس مربوط به نیروی لازم برای بک اکستروژن خمیر