۲-۱۶-۴- ریسک نقدینگی

ریسک نقدینگی ریسک نبود وجه نقد برای بازپرداخت تعهدات است. عموماً شرکت هنگامی که به علل مختلفی نتواند محصولات تولیدی خود را به فروش رسانند یا نتوانند وجوه نقد ناشی از فروش دریافت کنند و یا اینکه هزینه های آن ها افزایش بی رویه داشته باشد در نهایت کارایی مجموعه کاهش یابد، با مشکل نقدینگی مواجه می‌شوند. (همان منبع، ص ۶۷)

۲-۱۶-۵- ریسک تغییرات سطح عمومی قیمت ها (تورم)

تورم اصولاً باعث افزایش سطح عمومی قیمت ها شده، بهای تمام شده کلیه نهادهای یک شرکت را افزایش می‌دهد و در نهایت سطح عملکرد شرکت را متاثر می‌سازد. ریسک تغییرات سطح عمومی قیمت ها به عنوان ریسک قدرت خرید نیز شناخته می شود. هنگامی که سطح عمومی قیمت ها افزایش می‌یابد، بدین معنا است که با مقدار ثابتی دارایی مالی مقداری کمتری کالا می توان خرید. به عبارت دیگر تورم به معنی کاهش قیمت دارایی های مالی به نسبت دارایی های حقیقی است. (همان منبع، صص ۶۹-۷۰)

۲-۱۶-۶- ریسک سرمایه گذاری مجدد

ریسک سرمایه گذاری مجدد، مربوط به دارایی های مالی است که بیش از یک جریان نقدی دارند، بازدهی این گونه سرمایه گذاری ها به نحوه سرمایه گذاری مجدد جریان نقدی که در طول دوره سرمایه گذاری دریافت می‌شوند بستگی دارد. در حقیقت در عدم اطمینان از روند آتی نرخ سود و اصولاً پیدا کردن فرصت مناسب سرمایه گذار، منشأ چنین ریسکی می‌باشد. در مقابل برخی از ابزارهای مالی از جمله اوراق بدون سود، اوراق خزانه دولتی، اوراق خزنه بدون سود و نوعی خاصی از گواهی سپرده که تنها دارای یک پرداخت و در نتیجه یک جریان نقدی می‌باشد، عاری از این نوع ریسک می‌باشند. (همان منبع، ص ۷۴)

۲- ۱۶-۷- ریسک بازار

ریسک بازار، ریسک زیان ناشی از حرکات^[۱۶] یا نوسان های غیرمنتظره قیمت ها یا نرخ های بازار است با این تعریف می توان آن را از سایر انواع ریسک ها مثل ریسک اعتباری و عملیاتی تمیز داد. در عین حال ریسک بازار را نمی توان به طور کامل از چنین ریسک هایی تفکیک نمود، چرا که گاهی اوقات آن ریسک ها منشأ ریسک بازارند. به عنوان مثال، رویدادهای اعتباری^[۱۷] ممکن است به تغییر قیمت اوراق قرضه منجر شده و بدین ترتیب محرک زیان های ناشی از ریسک بازار شود. رویدادهای عملیاتی^[۱۸] نیز ممکن است به زیان های بازار منجر شود. اقدامات سفته بازانه معامله گری در بانک بارینگز^[۱۹] که به صفر شدن ارزش سهم آن بانک منجر شد، مثال خوبی در این زمینه است.

لایه‌های مختلفی از ریسک بازار وجود دارد. در شکل ۲ لایه بندی ای از ریسک بازار ارائه شده است. (رادپور، عبده تبریزی، ۱۳۸۸، ص ۳۰)

ریسک اوراق با درآمد ثابت

ریسک بازار

ریسک نرخ ارز

ریسک کالا

ریسک سهام

شکل ۲-۳- لایه‌های ریسک بازار

۲-۱۷- ریسک های غیرمالی

دسته دوم ریسک هایی که مورد بررسی قرار کمی قرار می گیرند، ریسک های غیرمالی اند. این تقسیم بندی با این فرض انجام گرفته که گروهی از ریسک های ماهیت مالی و گروهی از ریسک ها جنبه غیرمالی دارند، در حالی که در برخی از منابع ریسک مالی به تغییرات نرخ ارز و نرخ سود گفته می شود. براین اساس انواع ریسک های غیرمالی عبارت است از:

۲-۱۷-۱- ریسک مدیریت

تصمیمات نادرست مدیران اجرایی شرکت ها و مؤسسات می‌تواند تبعات منفی برای یک سازمان به دنبال داشته باشد. ‌بر اساس سطوح مختلف مدیریتی، میزان ریسک ناشی از تصمیمات نادرست متفاوت است و به میزان مختلفی سطح عملکرد سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اشتباه مدیران عملیاتی در تصمیم گیری، نسبت به اشتباهات مدیران ارشد مشکلات کمتری به بار خواهد آورد. (همان منبع،ص ۷۵)

۲-۱۷-۲- ریسک سیاسی (کشور)

در صورتی که ‌گروه‌های ضعیف به لحاظ سیاسی بخواهند منافعی به ‌گروه‌های قوی تر برسانند که این تلاش برای تحکیم وضعیت خود صورت می‌گیرد، عموماً تغییراتی به وجود می‌آید که بر ارزش دارایی ها اثر می‌گذارد. هنگامی که این تغییرات از ناحیه مراجع حقوقی، قضایی یا اداری دولت باشد، صرف نظر از اینکه آیا منافع سیاسی یا اقتصادی در پشت صحنه وجود دارد، ریسک به وجود آمده ریسک سیاسی نامیده می شود. تغییرات قوانینی از جمله قوانین مالیات و قوانین مربوط به صادرات و واردات منجر به ریسک سیاسی خواهند شد. (همان منبع، ص ۷۶)

۲- ۱۷-۳-ریسک صنعت

صنعت عبارت است از گروهی از شرکت ها که در یک بازار با یکدیگر رقابت می‌کنند و در حقیقت دارای قلمرو یا بازار یکسانی می‌باشند. ریسک صنعت عبارت است از نوسانات بازدهی سرمایه گذاری که بر اثر اتفاقات یا .قایع خاص و تغییرات در یک صنعت خاص متحمل است. (همان منبع، ص ۷۷)

۲- ۱۷-۴-ریسک عملیاتی

ریسک عملیاتی هنگامی بررسی می شود که یک سازمان عملیات خود را به خوبی انجام ندهد. به طور کلی با سیستم های داخلی و روش های انجام کار به درستی تعریف نشده اند و یا به درستی اجرا نمی شوند. در صورت ادامه این روند، وضعیت سازمان رو به افول خواهد گذاشت و نرخ بازدهی سرمایه گذاری سازمان دچار کاهش می شود. (همان منبع، ص ۷۸)

۲-۱۷-۵- ریسک قوانین و مقررات

ریسک مقررات به علت تغییرات در قوانین مختلف در یک جامعه اقتصادی به وجود می‌آید. ریسک ناشی از تغییرات قوانین، شرکت های تولید و مؤسسات و نهادهای مالی را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

۲-۱۷-۶- ریسک نیروی انسانی

منظور از ریسک نیروی انسانی کارکنانی هستند که مهارت های ویژه ای دارند. شرکت های مواجه با ریسک نیروی انسانی در صورت از دست دادن پرسنل خود برتری های خود را نیز دست می‌دهند. ‌بنابرین‏ در یک دیدگاه کلی می توان ‌به این نتیجه رسید که مدیریت بهینه نیروی انسانی و توجه به کلیه جوانب آن می‌تواند بسیار از ریسک های دیگر را قابل کنترل کند و محیطی منعطف به وجود آورد. (همان منبع، ص ۸۰)

۲-۱۷-۷- ریسک فناوری

ریسک ناشی از تغییرات تکنولوژی و کاربرد آن در فعالیت های بنگاه و در زنجیره ارزشی رخ می‌دهد.

۲-۱۷-۸- ریسک جغرافیایی

ریسک ناشی از تغییرات جوی و عوامل طبیعی است که موجب انحراف در بازده می شود.

۲-۱۸- عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در محصولات مالی

عوامل زیادی بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در هر محصول مالی دخالت دارند. در اینجا عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در محصولات مالی در سه دسته کلی عوامل کلان اقتصادی، عوامل خرد اقتصادی و عوامل غیراقتصادی طبقه بندی شده و به طور خلاصه مورد بررسی قرار می‌گیرد. (همان منبع، ص ۱۳۳)

۲-۱۸-۱- عوامل کلان

این عوامل بر ریسک بازار تاثیر داشته که در مدل ^[۲۰]CAPM نتیجه و میزان تاثیر این عوامل بر ریسک بازار، تحت عنوان ریسک سیستماتیک با بهره گرفتن از بررسی وابستگی تغییرات قیمت هر محصول به تغییرات قیمت های محل بازار اندازه گیری می شود و شامل موارد زیر می‌باشد:

تعریف عملیاتی سبک دلبستگی :

سبک دلبستگی در این پژوهش به وسیله پرسشنامه بازنگری شده مقیاس دلبستگی بزرگسالان کولینز و رید (۱۹۹۰) سنجیده شد. که مشتمل بر ۱۸ ماده است و دارای مقیاس ۵ درجه ای لیکرت است. بر اساس این پرسشنامه ۳ سبک دلبستگی : ایمن ، اجتنابی و دوسوگرا به دست می‌آید که هر کدام از طریق ۶ ماده سنجیده می‌شوند.

تعریف نظری سبک هویت :

هویت از نظر لغوی به معنای ذات ، وجود ،فطرت،شخصیت و طبیعت هستی است (دهخدا ، ۱۳۸۳).

اریکسون، احساس هویت را هماهنگی ادراک فرد از خویشتن با ادراک دیگران از او تعریف می‌کند و هویت یابی را در مقابل بحران هویت یا بی هویتی پدیده ای روانی _ اجتماعی می‌داند ، که در دوره نوجوانی ظهور می‌یابد (کروگر^[۲۷] ، ۱۹۹۶).

مارسیا، هویت شخصی را مفهومی می‌داند که فرد از خود به عنوان یک شخص دارد و این مفهوم ناشی از تجربه تداوم و تمایز ، یعنی خود همانی در طی زمان و متمایز بودن از دیگران است (محسنی ،۱۳۷۵).

همچنین هویت به راهکارهایی اشاره دارد که یک فرد به طور مشخص هنگام تصمیم گیری و حل مسئله از آن ها استفاده می‌کند.افراد بر حسب استفاده از فرایندهای شناختی و اجتماعی و نظریه های خودساخته برای حل مسائل شخصی و تصمیم گیری ها با یکدیگر در استفاده از سبک ها تفاوت دارند (ماسن و همکاران ،۱۳۸۰).

تعریف عملیاتی سبک هویت :

در این پژوهش برای تعیین سبک هویت فرد از مقیاس سبک هویت (ISI ) ^[۲۸] استفاده شده است. این پرسشنامه در سال ۱۹۸۹ توسط برزونسکی^[۲۹] در امریکا تهیه شده و دارای ۴۰ جمله است و قابلیت اجرا به صورت گروهی را دارد. آزمودنی ها با خواندن هر ماده بر اساس مقیاس لیکرت ۵ درجه ای میزان موافقت و مخالفت خود را در هر ماده مشخص می‌کنند و سه سبک هویت اطلاعاتی ، هنجاری و هویت سردرگم/اجتنابی و همچنین تعهد هویت را مشخص می‌کند.

تعریف نظری سلامت روان :

سلامت روانی عبارت است از حالتی از بهزیستی و این احساس در فرد که می‌تواند با جامعه کنار بیاید و موقعیت های شخصی و ویژگی های اجتماعی برای او رضایت بخش است (کاپلان و سادوک، ۱۹۹۱).

سازمان بهداشت جهانی^[۳۰]، سلامت روانی را قابلیت ایجاد ارتباط موزون وهماهنگ با دیگران ، توانایی در تغییر و اصلاح محیط اجتماعی و حل مناسب و منطقی تضادهای غریزی و تمایلات شخصی، به طوری که فرد بتواند از مجموعه تضادها ترکیبی متعادل به وجود آورد، می‌داند (میلانی فر ،۱۳۸۲).

تعریف عملیاتی سلامت روان :

در پژوهش حاضرسلامت روان دانش آموزان به وسیله ” پرسشنامه سلامت عمومی^[۳۱] گلدبرگ^[۳۲] سنجیده می شود. گلدبرگ (۱۹۷۲) پرسشنامه سلامت عمومی را برای اختلالات روانی غیر سایکوتیک در مراکز درمانی و جامعه طراحی و تدوین نموده است. فرم اصلی این پرسشنامه مشتمل بر ۶۰ سؤال است که در پژوهش حاضر از فرم ۲۸ سوالی پرسشنامه استفاده شده است. این پرسشنامه دارای ۴ مقیاس است که هر مقیاس ۷ سؤال دارد.

چهار مقیاس پرسشنامه سلامت عمومی عبارتند از: نشانه های بدنی^[۳۳]، اضطراب و بی خوابی^[۳۴]، کنش وری اجتماعی^[۳۵] و افسردگی^[۳۶]. از مجموع نمرات نیز یک نمره کلی به دست می‌آید.

تعریف نظری پیشرفت تحصیلی :

پیشرفت تحصیلی ، محصول نهایی فرایند یادگیری فعال است که با کمک آموزش و فعالیت های تربیتی انجام می‌گیرد (گیج و برلاینر^[۳۷] ، ۱۳۷۴).

سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدف های آموزشی از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیت های آموزشی معلم و کوشش های یادگیری دانش آموزان به نتایج مطلوبی انجامیده است و به چه میزانی است (سیف،۱۳۸۴).

تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی:

منظور از عملکرد تحصیلی در این تحقیق معدل نمرات کلیه دروس دانش آموزان در سال تحصیلی ۸۸-۸۷ است.

فصل دوم

ادبیات پژوهش

تعریف هویت

هویت از نظر لغوی به معنای ذات، وجود، فطرت، شخصیت و طبیعت هستی است (فرهنگ دهخدا ، ۱۳۸۳).

امروزه کمتر مفهومی است که به اندازه هویت ، واجد معانی متعدد باشد. هویت ، هم در زبان روزمره و هم در بحث‌های دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وجود مفاهیم مترادف و یا نزدیک و مرتبط متعدد برای هویت (مانند من، ما، خود، درک از خود ^[۳۸]، آگاهی از خود ^[۳۹]، خود انگاره ^[۴۰]، هویت خود^[۴۱] ، ایگو ^[۴۲]، سوپر ایگو ^[۴۳]، و شخصیت^[۴۴]) از همین جا سرچشمه می‌گیرد.

با این حال هویت مفهوم تازه ای نیست و حتی در این آموزه معروف در سر در معبد دافی^[۴۵] یعنی “خودت را بشناس ^[۴۶]” نیز به چشم می‌خورد. هرچند بدین ترتیب آشکار می‌گردد که هویت از آغاز تمدن ذهن انسان را به خود مشغول داشته اما بدون اغراق ، هیچ گاه رنگ کهنگی به خود نگرفته است. هویت هنوز هم مهمترین دغدغه انسان به حساب می‌آید (محمدی و دهقان ،۱۳۸۳).

هویت به ۲ دسته تقسیم می شود: هویت ذاتی و هویت عرضی. جنسیت، محل تولد، خانواده، وابستگی قومی و نژادی، جزء هویت های ذاتی و وابستگی های سیاسی و صنفی، از هویت های عرضی است. آن بخش از قلمرو حیات که فرد خودش را با آن معرفی می‌کند و در قبال آن احساس تعهد و تکلیف می‌کند، هویت او را شکل می‌دهد.

درباره مفهوم و دامنه هویت دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. عده ای هویت را دارای ۳ کارکرد اصلی می دانند:

• • افزایش توان گزینش

• • ایجاد امکان ارتباط با دیگران

• نیروبخشی و نرمش پذیری انسان

این نرمش پذیری تا جایی است که می‌تواند هویت فرد را با جوهره ای ورای خود، یعنی واقعیت پیوند زند. هویت، با تقویت وجه تمایز فرد با دیگران مجموعه ای از خصایل فردی را در فرد پدید می آورد که جزیی از معنا و هستی او تلقی می شود که فرد به اعتبار آن و با اتکا به آن می‌تواند خود را از دیگران متمایز بداند و برای خود حق و قدرت انتخاب قائل شود و توان برقراری ارتباط با دیگران را در خود احساس نماید. همچنین بر اساس آن، به تنظیم نحوه تعامل با دیگران اقدام می کند (سجادی ،۱۳۸۴).

اریکسون احساس داشتن هویت را سازماندهی پویا و خود ساخته از انگیزاننده ها، توانایی ها، باورها و تاریخ شخصی به صورت یک خود یکپارچه و مستقل که هدایت کننده مسیر در حال رشد زندگی فرد است می‌داند (دانشپور،۱۳۸۶). او احساس هویت را هماهنگی ادراک فرد از خویشتن با ادراک دیگران از او تعریف می‌کند و هویت یابی را در مقابل بحران هویت یا بی هویتی پدیده ای روانی – اجتماعی می‌داند، که در دوره نوجوانی ظهور می‌یابد.

هویت قسمتی خودآگاه و قسمتی ناخودآگاه است و به زندگی فرد احساسی از یکسان بودن و پیوستگی می‌دهد. دوره شکل گیری و تحکیم هویت در طول دوران نوجوانی است، یعنی هنگامی که ویژگی های زیست شناختی و فرایندهای عقلی بایستی انتظارات اجتماعی مربوط به عملکرد مناسب بزرگسالی را برآورده سازند. هویت به گذشته وابسته و تعیین کننده آینده است. زیرا که در کودکی ریشه دارد و پایه و مبنایی است که وظایف زندگی آینده از طریق آن به ظهور می‌رسند و به عنوان یک پدیده روانی – اجتماعی هم در فرد و هم در فرهنگ رایج ریشه دارد (اریکسون^[۴۷] ۱۹۶۸ به نقل از کروگر^[۴۸]۱۹۹۶).

1. موسیقی

موسیقی نزد دانشمندان اسلامی به عنوان یک علم، هنر و یک فن به حساب می‌آید گرچه عیاشان و تبهکاران هر عصر و زمانی از این هنر سوء استفاده می‌کردند و متأسفانه سوءاستفاده همین بی خردان و بی هنران باعث می شد که دانشمندان اسلامی علم خود را در فن موسیقی کتمان کنند و مطالبی هم که اظهار می‌کردند خیلی جزئی و محدود باشد(حسین زاده،۱۳۸۳).

موسیقی از هنرهائیست که دو پهلوست از یک طرف مثبت و سازنده و از جهت دیگر منفی و مخرب می‌باشد. در صورت استفاده درست تأثیرات مثبتی بر روح و روان آدمی می‌گذارد تأثیراتی از قبیل افزایش قدرت ادراک، محاسبه، تسکین و تحذیر روح مریض برای عمل جراحی روی بدن مریض، افزایش حرکات بدنی معلولان و غیره دارد. احکام شرعی ‌در مورد موسیقی و هر آهنگ دیگر بستگی به نوع تأثیر آن از حیث مثبت یا منفی در مستمعین دارد و مشکل عمده در بیان احکام شرعی آهنگ‌ها در تشخیص آثار آن بر مستمعین است و احکام اسلام^[۱۱] ‌در مورد آهنگ‌ها مربوط به نحوه استفاده مردم از این آهنگ‌ها می‌باشد به عبارت دیگر اگر موسیقی به نحو صحیح و با اصول علمی و اخلاقی مورد استفاده قرار گیرد همیشه مفید و تأثیرات مثبت خواهد داشت اما اگر به صورت فله ای بر مبنای هوس بازی و جهت تهییج و ترویج شهوانی مورد استفاده قرار گیرد به حکم عقل، علم و شرع مقبوح و مذموم است(حسین زاده،۱۳۸۳،ص۲۷۶). پس موسیقی به عنوان یکی از هنرهای مورد علاقه مردم در صورت استفاده درست ازنظر اسلام نیز مورد تأیید می‌باشد و می توان از تأثیرات سازنده آن که بدانها اشاره گردید بهره گرفت.

برخی نکات قابل توجه در زیبایی شناسی

زیبایی حقیقتی غیر قابل انکار است اما زیبایی شناسی مصون از خطا نیست به همین سبب هر چیزی که به نظر زیبا تلقی می شود نمی توان زیبا نامید لذا برای تشخیص زیبایی های واقعی از زیبایی های کاذب در این جا نکاتی ارائه می‌گردد(حسین زاده،۱۳۸۳).

1. زیبایی ظاهری و قباحت باطنی: برخی چیزها ظاهر و باطن متفاوتی دارند چه بسا چیزهایی که ظاهری زیبا داشته اما اندرون قبیح دارند و برعکس. حضرت علی (ع) در نامه خود به سلمان می فرماید« ریا به مانند مار است که ظاهری خوشایند، زیبا و نرم دارد و باطنش سم کشنده است پس هر آنچه که از امور دنیوی تو را به شگفت آورد از آن اعراض کن(نهج البلاغه، نامه۶۸).

خداوند در سوره انعام آیه ۱۳۷ می فرماید « این چنین شیاطین به عدۀ کثیری از مشرکین کشتن فرزندانشان را زیبا جلوه می‌دادند».

1. 1. زیبایی نسبی است. زیبایی امر مطلق نیست و وقتی راجع به زیبایی از افراد سوال بپرسیم پاسخ ها یکسان نخواهد بود و برای علم زیبایی نمی توان قواعد عمومی وضع کرد که شامل تمام زیبایی ها گردد زیرا اولاً خود زیبایی ها نسبت به یکدیگر متفاوت هستند ثانیاًً برخی چیزها در واقع زیبا نیستند بلکه با توجه به جهات دیگر زیبا هستند مثلاً یک نقاشی کودکانه و ابتدایی زیبا نیست اما با توجه به سطح توان کودکان زیبا تلقی می‌گردد و ثالثا فرهنگ و عادات و رسوم در این قضاوتها دقیقا مؤثر هستند.

1. 1. کجروی در زیبایی شناسی: برخی اوقات اصل با بدل، حقیقت با مجاز و زیبا با نازیبا اشتباه می‌شوند مثل آنکه کسی آهنگی بنوازد و زیبا نباشد اما خود آن را زیبا پندارد. این اشتباه از سوی افرادی که بدون تفکر دقیق و خردورزی به تشخیص زیبایی ها روی می آورند بیشتر دیده می شود.

1. 1. تنوع طلبی یا زیبا خواهی: اگر بپذیریم که تنوع و تجدد جزئی از زیبایی هستند شاید بتوان گفت که تنوع باعث ارضاء حس زیبایی گردد اما این ارضا زودگذر و موقتی است. مثلاً فردی که از دکوراسیون منزل خسته می شود آن را تغییر می‌دهد و آن دکور جدید را زیبا می پندارد اما بعد از مدتی از آن هم خسته می شود و برایش زیبایی ندارد و دکورهای جدید متنوع هستند نه زیبا.

1. 1. ابزار زیبایی شناسی. یکی از مسائل قابل توجه، ابزار شناخت زیبایی است این ابزار با چیزهایی ماند ذوق، سلیقه، لطافت روح و غیره تعبیر شده است. اما هر چه باشد یک نیروی درونی در انسان است که بدان وسیله انسان به زیبایی پی می‌برد و این نیرو تحت تأثیر عواملی مانند محیط، شغل، اعتقاد، رسم قبیلگی و غیره قرار می‌گیرد فردی که با انواع رذایل انس گرفته و روی به لذائذ مبتذل آورده از زیبایی های واقعی بیزار است.

1. تأثیر عشق بر زیبایی شناسی: عشق آن نیروی درونی است که عاشق را مسحور و معشوق می‌کند به طوری که گاهی قدرت و توان تفکر را از او می‌گیرد و تمام ‌زشتی‌های معشوق را در نظر عاشق زیبا جلوه می‌کند برای همین عاشق نوعاً ‌در مورد معشوق نمی تواند صحیح قضاوت نماید. البته به غیر از عشق، کینه و بغض هم همین اثر را دارد و اگر آدمی به چیزی و کسی با دیده عداوت و دشمنی بنگرد از دیدن محسنات وی نابینا شده و چه بسا زیبایی ها را زشت تصور نماید.

هنر به چشم عداوت بزرگتر عیب است گل است سعدی و در چشم دشمنان خار است

جمع بندی حوزه زیبایی شناسی

زیبایی شناسی حوزه ای است که به بررسی زیبایی ها اعم از زیبایی های طبیعی و زیبایی های هنری می پردازد صاحب‌نظران مختلف در تعریف زیبایی و ملاک های زیبایی دیدگاه های متفاوتی داشته اند به طوری که هنر و زیبایی از منظر فیلسوفان در ۵دیدگاه بازنمایی(قطب برون ذات)، فرانمایی(قطب درون ذات)، ترکیبی از بازنمایی و فرانمایی، دیدگاه فرمالیسم یا شکل گرایی و تعریف چند ساحتی برای هنر دسته بندی می‌گردد. در خصوص انواع زیبایی ها نیز هر کدام از فیلسوفان و اندیشمندان دیدگاه های متفاوتی داشته که بدانها اشاره شد و عمدتاًً زیبایی های محسوس و زیبایی های معقول یا معنوی در این دسته بندی ها وجود داشت که زیبایی های معقول و معنوی در بین دیدگاه های اندیشمندان اسلامی نمود بیشتری داشت.

زیبایی شناسی و هنر علی‌رغم مرتبط بودن تفاوت هایی با هم دارند. زیبایی شناسی حوزه ای گسترده تر از هنر بوده که علاوه بر زیبایی های هنر، زیبایی های طبیعی را مورد کاوش قرار می‌دهد و هنر نیز علاوه بر زیبایی شناسی مقوله های دیگری نظیر تاریخ هنر،نقد هنر، تولید هنری و غیره را در برمی گیرد این تفکیک در نظر برخی فیلسوفان نمود بیشتری داشت برای مثال افلاطون بین زیبایی و هنر فاصله می انداخت اما ارسطو این فاصله را از بین می‌برد و بیشتر راجع به موضوع هنر بحث نموده است.

در اسلام هنر به عنوان یکی از راه های ترویج فرهنگ دین همواره مورد توجه بوده و می‌باشد و از انواع هنرها از قبیل شعر، قصه، طراحی و غیره جهت انتقال پیام دین استفاده شده است از بین این اشکال هنری، موسیقی به خاطر دو پهلو بودن(در خدمت تلطیف روح و یا در خدمت شهوت رانی) و سوء استفاده های احتمالی، کمتر مورد توجه بوده و اظهارنظرهای جزئی از سوی اندیشمندان مسلمان ‌در مورد آن ارائه شده است.

هنر و زیبایی شناسی در برنامه درسی

تربیت و زیبایی شناسی و هنر

در اصل ۱۵۶ قانون اساسی، قوه ی قضاییه عهده دار وظایفی شده که از آن جمله احیای حقوق عامّه و گسترش عدل و آزادی های مشروع است. همچنین در قانون اساسی بر آزادی بیان به عنوان یک حق و نهاد نظارتی، تأکید شده و قوه ی قضاییه موظف به حمایت از آزادی ها و مطالبات مردم نسبت به حقوق شان شده است. اصل ۲۳ قانون اساسی، به طور غیرمستقیم ضمن تصریح به آزادی عقیده و مصونیت افراد نسبت به اعتقادات فردی، به مصونیت بیان که ناشی از مصونیت عقیده است، اشاره دارد.^[۲۵]

تأسیس چنین نهادی می‌تواند راه همواری را برای نظارت مردم بر اعمال حکومت ترسیم کند و مصونیت آنان را که با بیان به نقد اعمال حکومت و رفتار دولتمردان می پردازند، تضمین نماید. آزادی بیان به ‌عنوان یک ابراز و نهاد سیاسی می‌تواند در راستای حمایت از دولت و برنامه سازنده و مفید کارگزاران حکومت باشد و هم می‌تواند در صورت عدم همسویی دولتمردان با منافع ملی و مصالح جامعه، به صورت انتقاد و زیر سئوال بردن اعمال ناسازگار با مطالبات مردم به کار رود.

وقتی باورهای متفاوت مردم به موجب اصل ۲۳ قانون اساسی مصون از تعرض اعلام شد در آن صورت، ابراز و بیان متفاوت از سوی آحاد مردم، به رسمیت شناخته شده و از تعرض مصونیت خواهد داشت . ‌به این وسیله امکان یک نظام نظارتی هوشمند، فراگیر و همگانی فراهم شده و ده ها چشم بینا، ناظر اعمال حکومت و ده ها میلیون زبان گویا ناقد کج روی ها و ناهنجاری های دولتمردان خواهد بود و به موجب اصل ۱۵۶ قانون اساسی حکومت موظف به حمایت از آزادی ها است و ضمانت اجرای آزادی بیان تا آنجا که مخل به مبانی اسلامی و موجب بی نظمی و اضرار به امنیت ملی نمی شود بر عهده ی قوه ی قضاییه نهاده شده است.

بند هفتم اصل سوم، دولت را موظف به تأمین آزادی های سیاسی و اجتماعی در حدود قانون کرده و این یعنی دولت باید بستر لازم را برای ایفا و استیفای آزادی های مشروع و از آن جمله آزادی بیان فراهم آورد و اگر مردم در شرایطی به سر می‌برند که قادر به استیفای حق آزادی بیان نیستند، با تدابیر و برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت، زمینه و امکان استفاده عموم از آزادی بیان را به وجود آورد که نسبت به اعمال حکومت اظهار نظر کنند.

آنچه از آزادی بیان در مقابل آزادی های احزاب ، مطبوعات و تجمعات که به طور خاص در قانون اساسی آمده، به دست می‌آید، این است که آزادی بیان توسط تریبون های آزاد است و بی شک عملکرد احزاب، مطبوعات و تجمعات سیاسی خود نوعی آزادی بیان محسوب می شود، اما هنگامی که آزادی بیان را به طور خاص و در ردیف آزادی های مذکور مطرح می‌کنیم به معنای گفتاری است که به طور فردی و جمعی توسط تریبون ها اشکار می شود، ایجاد چنین سامانه ای برای بیان فردی و جمعی مردم در رابطه با عملکرد دولت، می‌تواند یک نهاد پرقدرت نظارتی را پی افکند. همچنین «در نظام اسلامی نیز یکی از اساسی ترین پایه های استواری هرنظام سیاسی، مشارکت مردم در سرنوشت خویش توجه به خواست آنان در جامعه است. ازاین رو قانون اساسی با تکیه بر آموزه های دین اسلام راهکارهای مناسبی را برای نظارت عموم مردم فراهم آورده «النصیحه لائمه المسلمین» تعبیری پرسابقه در فرهنگ سیاسی است که ریشه در قرآن و روایات دارد.»^[۲۶]

مفهوم حقوقی آزادی بیان آن است که اعطای رأی به نمایندگان خود در قوای سه گانه، به معنای سلب یکپارچه ی حاکمیت از مردم نیست و قانون اساسی اعمال حاکمیت ملی را از راه آزادی بیان همچنان برای آحاد ملت به رسمیت شناخته است.

سومین نهاد سیاسی که می‌تواند وسیله ای بر اعمال نظارت بر عملکرد و رویکرد حکومت باشد، مطبوعات است که شامل جرائد، کتب، اعلامیه، سایت اینترنتی و سایر انواع بیان مکتوب خواهد بود. مطبوعات که امروزه به عنوان رکن چهارم دموکراسی و آزادی بیان مطرح هستند در صورتی که در مسیر اصلی خود باشند، نقش منحصر به فردی را در تعدیل قدرت ایفا خواهند کرد^[۲۷]. اصل ۲۴ قانون اساسی به صراحت، نشریات و مطبوعات را در بیان مطالب آزاد شمرده و مواردی که مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد را به تفصیلی که در قانون مصوب مجلس شورای اسلامی آمده، ممنوع اعلام ‌کرده‌است.

بالا بردن سطح آگاهی ها و اطلاع رسانی رسالت اصلی مطبوعات است و همین ویژگی مطبوعات است که نهادهای نظارتی دیگر را هم فعّال و اثربخش می‌کند. و نقش نظارتی مطبوعات را در مقایسه ی با دیگر نهادهای نظارتی، در یک سطح نیست، چنان که توان فرهنگ سازی مطبوعات و نشریات در جامعه را نباید دست کم گرفت و کار ویژه ی روشنگری و آگاهی رسانی این نهاد مردمی نظارتی، می‌تواند زمینه ی تحولات و اصلاحات گسترده و زیربنایی در جامعه باشد.

به نظر می‌رسد تأکید اصل ۲۴ قانون اساسی، بر استثنای مطبوعات و جرائدی که از آزادی بیان، جهت اخلال در مبانی اسلام و یا خدشه دار کردن حقوق عمومی استفاده می‌کنند، به دلیل اهمیت این رسانه اطلاع رسانی است و این در حالی است که اصول دیگری که به نحوی آزادی های مشابه را بیان می‌کنند، فاقد چنین استثنایی هستند. بی شک هر نوع فعالیت اجتماعی و یا گفتاری و نوشتاری که مخل به مبانی اسلام و در جهت خدشه دار کردن حقوق عمومی باشد، ممنوع خواهد بود، اما تخصیص اصل ۲۴ در بیان آزادی مطبوعات ‌به این استثنا می‌تواند هم ، به لحاظ نقش تعیین کننده ی مطبوعات، که اگر در جهت اخلال به مبانی اسلام و نفی حقوق عمومی استفاده شود خطر بزرگی را متوجه مبانی اسلام و حقوق عمومی می‌کند، در حالی که سایر آزادی ها در این حد خطرناک نیستند؛

هم اینکه، به دلیل سابقه ی مطبوعات و نشریات در کشور که در تخطی از حدود مجاز آزادی ها و ضوابط مربوطه، همواره در مقایسه با سایر ابزارهای آزادی پیشگام بوده و نیاز به کنترل آن توسط قانون ضروری تر احساس می شود. به هر حال نظارت از راه رسانه ی پر قدرت مطبوعات با توجه به تأکید اصل ۲۴ قانون اساسی بر آزادی بیان، می‌تواند در کنترل و هدایت اعمال دولتمردان و رویکرد حکومت تأثیر بسیاری داشته و اصلاح اعمال حکومتی را به دنبال داشته باشد.

به موجب اصل ۲۶ قانون اساسی احزاب، جمعیت ها، انجمن های اسلامی و اقلیت های دینی شناخته شده، آزادند،مشروط به اینکه اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچ کس را نمی توان از شرکت در آن ها منع و یا به شرکت در یکی از آن ها مجبور کرد.

نمودار (۴-۲): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سن ۸۴

نمودار (۴-۳): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب تحصیلات ۸۵

نمودار (۴-۴): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سابقه کار ۸۶

نمودار (۴-۵): کمینه، بیشینه و میانگین متغیرهای تحقیق ۸۷

نمودار(۴-۶): رتبه بندی مؤلفه‌های مدیریت دانش ۱۰۳

فهرست شکل ها

شکل (۲-۱): تکامل نظریه های رهبری. ۱۴

شکل (۲-۲): تبدیل داده به دانش ۳۰

شکل (۲-۳): هرم دانش ۳۰

شکل (۲-۴): تفاوت دانش ضمنی و دانش آشکار ۳۲

شکل (۲-۵) :تعیین درصد دانش آشکار و دانش پنهان ۳۴

شکل(۲-۶): مدل تبدیل دانش برگرفته از نوناکا و تاکوچی ۳۵

شکل(۲-۷) : تعیین شکاف دانش ۳۸

شکل (۲-۸): فرآیندهای اصلی مدیریت دانش ۵۲

شکل (۲-۹): مدل ساختاری مدیریت دانش ۵۴

شکل (۲-۱۰): ایجاد چارچوبی برای دانش اصلی سازمان ۵۵

شکل (۲-۱۱): ایجاد فرهنگ دانش ۵۶

شکل (۲-۱۲): مدل چهار حلقه ای مدیریت دانش ۵۶

شکل (۲-۱۳): چرخه زندگی دانش ۵۷

شکل (۲-۱۴): چهارچوب مفهومی تحقیق ۶۵

هرگز در مسیر پیموده شده گام برندارید، زیرااین راه تنها به همان جائی می‌رسد که دیگران رسیده اند؛

گراهام بل

مقدمه

مدیریت دانش از اواخر دهه ۱۹۷۰ مطرح گردید. در اواسط دهه ی ۱۹۸۰ و آشکار شدن جایگاه دانش و تأثیر آن بر قدرت رقابت در بازارهای اقتصادی، اهمیت آن مضاعف شد..در این دهه نظام های مبتنی بر هوش مصنوعی و نظام های هوشمند برای مدیریت دانش به کار گرفته شد و مفاهیمی چون فراهم آوری دانش، مهندسی دانش، نظام های دانش مدار و مانند آن رواج

یافت (Drucker,1993). محیط کنونی سازمان ها نیز با پیچیده تر و دشوارتر شدن باعث شده است که رهبران سازمان ها با مشکلات غیر قابل پیش‌بینی روبرو باشند. این رهبران از سبک رهبری تعاملی که تنها مبتنی بر انگیزش از طریق پاداش و تنبیه است، فراتر می‌روند و با جلب اعتماد و وفاداری دیگران، ترسیم چشم اندازی مهیج از فرصت های بالقوه و نیز با الهام بخشیدن به پیروان موجب ایجاد تعهد به تحول و خودکنترلی بالا در آن ها می‌شوند..از طرفی امروزه به اهمیت بالقوه دانش به عنوان منبع کلیدی ایجاد درآمد پایدار و مزیت رقابتی در اقتصاد دانش محور توجه بسیاری شده است؛ چرا که منحصر به فرد و غیر قابل جایگزین بوده و به سختی قابل تقلید است (Huang,2011).

رهبری تحول گرا یکی از پارادایم های رهبری در روان شناسی سازمانی است. در واقع رهبری تحول آفرین یک فرایند آگاهانه اخلاقی ومعنوی است که الگوهای مساوی روابط قدرت میان رهبران ‌و پیروان را جهت رسیدن به یک هدف جمعی و یا تحول واقعی بنا می‌کند. رهبری تحول آفرین فرایند ایجاد تعهد به اهداف سازمانی وتوانمند ساختن پیروان جهت به تحقق رساندن آن اهداف می‌باشد. رهبران تحول آفرین خوش بینی جاذبه هوش وتعداد زیادی از سایر توانایی‌های شخصی را به کار می گیرند تا به ارتقای آرمان های دیگران پرداخته وافراد وسازمان را به سمت بالاتری از عملکرد انتقال دهند. از آن جا که موفقیت هر سازمانی منوط به هدایت ورهبری همگام با پویایی وانعطاف پذیری سازمانی است وازسویی دیگر بالا بودن سطح انتظارات وتوقعات مشتریان سازمان ها وتغییرات شتابنده، نقش رهبری تحول آفرین در سازمان ها ازموقعیت ممتازی برخوردار است.

در این مطالعه تلاش شده است تا به رابطه رهبری تحول آفرین با مدیریت دانش در شرکت لینا نیک پرداخته شود.

در این فصل پس از تشریح مسأله پژوهش، اهمیت و ضرورت آن بررسی می شود. در ادامه فرضیات و اهداف پژوهش بیان خواهد شد.

۱-۱ بیان مسأله

عواملی نظیر جهانی شدن ،کوچک سازی دولت ها ،شهروند محوری و ضرورت مشارکت شهروندان می طلبد که توجه ویژه ای به مدیریت دانش به عمل آید .سازمان‌ها باید بتوانند به گونه ای مؤثر سرمایه های دانش خود را مدیریت کنند (ابطحی ،صلواتی ،۱۳۸۵). مهم ترین نقشی که می توان به مدیریت دانش نسبت داد این است که آن را به عنوان یک متدولوژی تغییر در نظر بگیرند .مدیریت دانش از یک طرف با جذب دانش های جدید به درون سیستم و از طرف دیگر با اداره مؤثر آن دانش ها می‌تواند مهم ترین عامل تغییر یک سازمان باشد. دانش به واسطه نزدیکی به تصمیم ها و اقدامات سازمانی به مراتب بیش از داده ها و اطلاعات می‌تواند باعث بهبود عملکرد شده و در نتیجه کیفیت خدمات سازمان‌ها را به طور عام و سازمان‌های دولتی را به طور خاص بهبود بخشد (Hales,2001).

واژه مدیریت دانش در دنیای مدیریت، موضوعات مختلفی را در بر می‌گیرد، علت ایجاد این نگرش به‌دلیل انتقال و حرکت سیستم‌های اقتصادی و تولیدی به سوی جوامع دانش محور است. در این نگرش دانش باید به عنوان زمین، کار و سرمایه به عنوان یک دارایی مطرح می‌شود (Nonaka & Takeuchi,1995). به مدیریت دانش باید به عنوان یک طرح مدیریتی یکپارچه نگریسته شود که بر هدف‌های استراتژی متمرکز باشد، بر محور فرآیندهای کسب و کار حرکت کند و از فناوری اطلاعات کمک می‌گیرد (Nour,2002). مدیریت دانش با کشف و ارتقاء دارایی دانش یک سازمان، با دیدگاهی که پیش برنده اهداف سازمان است مرتبط می شود. دانشی که مدیریت می شود شامل هم دانش آشکار و هم دانش پنهان (دانش ذهنی افراد) است (Davenport,1998). باید توجه داشت که همه کارکنان دارای دانش ذهنی قدرتمند ولی ناشناخته هستند. دانش ذاتی فطری معمولاٌ نانوشته است و بر پایه انتقال ذهنی و شفاهی می‌باشد و همین انتقال شفاهی موجب تحریف دانش می‌شود. باید توجه داشت که این دانش باید مستند شود و هر جا که لازم بود مورد استفاده قرار گیرد (Okorafor,9,2010).