** P<0.05
در خصوص استفاده از اسانس های گیاهی توصیه هایی وجود دارد برای مثال مکمل کردن آنها ممکن است در صورتی موثر واقع شود که دام ها برای یک مدت طولانی (که شامل عادت پذیری نیز می شود) از آنها استفاده کرده باشند.کستیلجوس (۲۰۰۷) نتیجه گیری کرد که برای مشاهده اثرات مخلوطی از اسانس های گیاهی برمتابولیسم نیتروژن در شکمبه، یک دوره ۲۸ روزه عادت پذیری لازم است. با وجود این هنگامی که در مطالعه مولر و همکاران (۲۰۰۴)، دوره عادت پذیری دام ها ۲۸ روز افزایش یافت (در مقابل گروه شاهد که ۱۰ روز بود)، افزودن روزانه ۷۰۰ میلی گرم از مخلوط اسانس های گیاهی به جیره با مقدار زیاد علوفه، تجزیه پذیری موثر نیتروژن کنجاله سویا در شکمبه را تغییر نداد. گرچه باعث کاهش پروتئین محلول و افزایش پروتئین بالقوه تجزیه پذیر در شکمبه شد. در یک آزمایش دیگرکه توسط نیوبولد (۲۰۰۴) با بهره گرفتن از روش کیسه های نایلونی انجام شد، تجزیه پذیری نیتروژن در شکمبه کنجاله سویا در زمان های مختلف انکوباسیون (۰، ۲،۴، ۶، ۸، ۱۶، ۲۴ و ۴۸) با بهره گرفتن از گوسفندان بالغ که برای ۴۲ روز جیره حاوی مقادیر بالای علوفه همراه با ۱۱۰ میلی گرم در روز مخلوطی از اسانس های گیاهی دریافت کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تجزیه پذیری نیتروژن در شکمبه کنجاله سویا، فقط در زمان ۲ ساعت پس از انکوباسیون (به میزان ۱۸ درصد) کاهش یافت. البته به صورت ناخواسته این کاهش ایجاد شده در ساعت دوم انکوباسیون، تجزیه پذیری کلی شکمبه ای نیتروژن کنجاله سویا را تحت تأثیر قرار می دهد. اخیراً بنچار و همکاران (۲۰۰۶آ و ۲۰۰۷ آ)، در گزارشی بیان کردند که در گاوهای شیرده که سطوح حاوی ۷۵/۰ و ۲ گرم در روز از مخلوطی از اسانس های گیاهی را دریافت کرده بودند، تغییری در تجزیه پذیری پروتئین کنجاله سویا در شکمبه مشاهده نشد.جمع آوری نتایج حاصل از مطالعات مختلف که در محیط کشت پیوسته انجام شده بود توسط کستیجلوس و همکاران (۲۰۰۵ و ۲۰۰۷)، نشان داد که آزمایشات کیسه های نایلونی (Molero et al., ۲۰۰۴; Newbold et al., ۲۰۰۴; Benchaar et al, ۲۰۰۶a, 2007a,) و همچنین مطالعات درون تنی (Benchaar et al., ۲۰۰۶a, 2007a) نمی تواند نتایج مثبت بدست آمده حاصل از اثر مخلوط اسانس های گیاهی را بر متابولیسم نیتروژن که از مطالعات کوتاه مدت انجام شده درمحیط بسته آزمایشگاهی حاصل شده (Mclntosh et al., ۲۰۰۳; New bold et al.,) تائید کند. این اختلاف در نتایج مطالعات مختلف که حاصل استفاده از تکنیک های مختلف می باشد به وضوح بیانگر آن است که مطالعات کوتاه مدت در شرایط آزمایشگاهی محدودیت هایی دارند و برای بدست آوردن میزان مصرف اسانس های گیاهی که بتواند تخمیر میکروبی در شکمبه را تغییر دهد، نیاز به آزمایش های بیولوژیک می باشد(Mclntosh et al., ۲۰۰۳; New bold et al.,).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

طیف گسترده ای از اسانس های گیاهی شناخته شده اند و بسیاری از این مواد هنوزدر مرحله آزمایش به لحاظ اثرات ضد میکروبی بر میکروارگانیسم های شکمبه قراردارند. علاوه بر مطالعاتی که اثر مخلوط اسانس های گیاهی تجاری را بررسی می کنند، سایر مطالعات اسانس های گیاهی به صورت خالص وانفرادی وبه همان صورتی که در طبیعت وجود داشته انجام می شود تا بتوان تغییر حاصل در تخمیر شکمبه ای حاصل از هر یک از آنها را مشخص نمود. اکثر این مطالعات از نوع آزمایشگاهی و در محیط بسته بوده و از مطالعات و آزمایش هایی در دانشگاه بارسلونا در اسپانیا منشاء گرفته است. اثرات بر روی متابولیسم نیتروژن در شکمبه بسیار متفاوت بوده که دلایل آن: نوع اسانس گیاهی استفاده شده، ترکیبات آن و میزان مصرف آنها بود. کاردوزو وهمکاران (۲۰۰۴)، گزارش کردند که افزودن ۲۲/۰ میلی گرم سینامون از اسانس گیاهی دارچین (Cinamonum cassia، که شامل ۵۹ درصد سینامالدئید است) در یک سیستم بسته آزمایشگاهی کشت پیوسته با اسیدیته ثابت، باعث تغییر غلظت نیتروژن آمونیاکی نشد اما باعث افزایش نیتروژن پپتیدی و کاهش چشمگیر نیتروژن اسید آمینه ای گردید که ثابت می کند فعالیت تجزیه پپتیدی (پپتیدولایتیک) محدود شده است. در مطالعات بعدی همین آزمایشگاه، به طور شگفت آوری زمانی که سینامالدئید در غلظت بالاتری مکمل شد (۲/۲، ۲/۳۱ و ۳۱۲ میلی گرم در هر لیتر از محیط کشت پیوسته) هیچ تغییر ی در متابولیسم نیتروژن دیده نشد (تغییری در غلظت نیتروژن آمونیاکی، نیتروژن پپتیدهای بزرگ و کوچک و همچنین نیتروژن آمینواسیدی مشاهده نشد (Busquet et al., ۲۰۰۵a ; 2005b). در تحقیق دیگری که توسط همین محقق در سال ۲۰۰۶ انجام شد، مشاهده شد که استفاده از دزهای بالای مصرف روغن دارچین (۳۰۰۰ میلی گرم در لیتر) و سینامالدئید (۳۰۰ و ۳۰۰۰ میلی گرم در لیتر) به شدت باعث کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی در شکمبه می شود اما این اثرات با بهره گرفتن از دزهای کم مصرف آنها (۳و۳۰ میلی گرم در لیتر) دیده نشد. به هر حال کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی در شکمبه همراه با کاهش غلظت اسیدهای چرب فرار بود که این فرضیه را پیشنهاد می کند که تخمیر کلی خوراک دچار کاهش شده است.
تحقیقات اندکی در ارتباط با بررسی اثرات دارچین و سینامالدئید بر الگوی تخمیر در شکمبه، در قالب آزمایشهای درون تنی انجام شده است. چاوز و همکاران (۲۰۰۸آ)، هیچ تغییری در غلظت نیتروژن شکمبه ای بره های با جیره برپایه جو و ذرت درحالی که با ۲۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی مکمل شده بودند، مشاهده نکردند. اخیراً، بنچار و همکاران(۲۰۰۸) نشان دادندکه چنانچه به جیره گاوهای شیرده روزانه یک گرم سینامالدئید اضافه شود (۴۳ میلی گرم در هر کیلوگرم خوراک مصرفی) اثری بر غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه و همچنین تجزیه نیتروژن کنجاله سویا (به روش کیسه های نایلونی) نمی گذارد.
ترکیبات فنولیکی اثرات وسیع الطیفی بر باکتری های گرم مثبت و گرم منفی دارند (Kim et al., ۱۹۹۵; Helander et al., ۱۹۹۸; Dorman and Deans 2000). تعدادی از مطالعات انجام شده در شرایط آزمایشگاهی در رابطه با اثر ترکیبات فنلی (مانند: ایوگینول، کارواکرول و تیمول) و یا اسانس های گیاهی حاوی غلظت بالای ترکیبات فنلی بر روی متابولیسم نیتروژن در شکمبه بوده است. اثرات گزارش شده در آزمایشات مختلف بسیار متفاوت بوده که ظاهراً مربوط به سطح مصرف استفاده شده و همچنین تکنیک مورد استفاده در آزمایش بود. به طور مثال، باسکوئت و همکاران (س۲۰۰۵). گزارش کردند که افزودن ۲/۲ میلیگرم اسانس جوانه میخک (به نام سیزیجیوم آزروماتیکوم که شامل ۸۵ درصد ایوگینول است) در هر لیتر محیط کشت پیوسته باعث کاهش قابل توجه (حدود ۸۰ درصد کاهش) تخمیر میکروبی شده و در نتیجه غلظت نیتروژن پپتیدهای بزرگ به شدت کاهش یافت اما غلظت نیتروژن آمونیاکی تحت تأثیر قرار نگرفت و این فرضیه پیشنهاد گردید که اسانس گیاهی جوانه میخک، باعث کاهش فعالیت پپتیدولایتیکی (تجزیه پپتیدها) میکروب های شکمبه می شود. به هر حال افزودن ایوگینول (ترکیب اصلی اسانس گیاهی میخک) در همان غلظت استفاده شده در آزمایش قبل، هیچ اثر معنی داری را در متابولیسم نیتروژن در شکمبه ایجاد نکرد که این فرضیه را تقویت می کند که فعالیت ضدپپتیدولایتیکی اسانس گیاهی جوانه میخک، مربوط به ترکیب اصلی آن (ایوگینول) نیست بلکه مربوط به ترکیبات ناشناخته دیگری است که در اسانس وجود دارد. با سکونت و همکاران (۲۰۰۶)، در آزمایشی که در محیط بسته آزمایشگاهی و به مدت ۲۴ ساعت انکوباسیون انجام دادند، با بهره گرفتن از اسانس گیاهی مرز نجوش و همچنین ترکیب اصلی این اسانس بنام کارواکرول (هر دو به میزان ۳۰۰۰ میلی گرم در هر لیتر محیط)، در هر دو تیمار کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی را مشاهده کرده و نتیجه گرفتند کارواکرول ماده موثره اسانس مرز نجوش بوده و عامل ایجاد فعالیت ضد میکروبی این اسانس می باشد. نتایج بحث برانگیزی به وسیله آزمایشات فراسر (۲۰۰۷) در خصوص اسانس دارچین (شامل ۷۶ درصد ایوگینول) بدست آمده است. آنها مشاهده کردند که افزودن ۵۰۰ میلی گرم از اسانس دارچین در هر لیتر محیط کشت با بهره گرفتن از تکنیک شبیه سازی شده شکمبه باعث کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی و همچنین کاهش نسبت های مولی اسیدهای چرب فرار شاخه دار (محصول انتهایی حاصل ازتخمیر و شکسته شدن شکمبه ای اسیدهای آمینه شاخه دار) گردید در حالی که هیچ اثری در سایر سیستم ها نداشت. اخیراً بنچار و همکاران (۲۰۰۸) وهمچنین چاوز و همکاران (۲۰۰۸ب)، گزارش کردند که ایوجینول در سطح ۸۰۰ میلی گرم در لیتر و دارچین در سطح ۲۵۰ میلی گرم در لیتر، هیچ اثری بر فعال آمین زدایی باکتریایی (بیان می شود به شکل: میکروگرم نیتروژن آمونیاکی تولید شده به میلی گرم نیتروژن باکتریایی در هر دقیقه) و غلظت نیتروژن آمونیاکی در محیط آزمایشگاهی ندارد.
خواص ضدمیکروبی تیمول بر انواع مختلف میکروارگانیسم ها (و از جمله میکروارگانیسم های شکمبه) به صورت گسترده ای مطالعه شده است. (Calsamiglia et al., ۲۰۰۷). یک گزارش اولیه توسط بورچز (۱۹۶۵)، منتشر گردیده است که بیان می کند افزودن تیمول (۱۰۰۰ گرم در هر لیتر) به مایعات شکمبه حاوی کازئین منجر به تجمع نیتروژن اسید آمینه ای و کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی می شود که فرضیه را قوت می بخشد که باعث کاهش فعالیت آمین زدایی میکروارگانیسم های شکمبه می شود. کاستیلجوس و همکاران (۲۰۰۶ و ۲۰۰۷)، به منظور شناخت کامل پتانسیل اسانس آویشن و ترکیب اصلی این اسانس یعنی تیمول، و ایجاد تغییرات دلخواه در محیط شکمبه، یکسری آزمایشات در محیط های مختلف آزمایشگاهی (سیستم های بسته و محیط کشت پیوسته) انجام دادند. بطور کلی در سطوح پایین تر مصرف (۵ تا ۵۰ میلی گرم در هر لیتر)، تیمول اثری بر متابولیسم نیتروژن نداشت. در سطوح بالاتر مصرف تیمول (۵۰۰ تا ۵۰۰۰ میلی گرم در لیتر) نتایج متناقضی بدست آمده که به روش و تکنیک آزمایشگاهی بکار رفته ارتباط داشت. در ۲۴ ساعت انکوباسیون در شرایط بسته آزمایشگاهی، تیمول باعث کاهش نیتروژن آمونیاکی و کاهش غلظت اسیدهای چرب فرار شاخه دار (که حاکی از همین سطح مصرف تیمول (۵۰۰ میلی گرم در لیتر) درمحیط کشت پیوسته، باعث افزایش غلظت نیتروژن پپتیدهای بزرگ، پپتیدهای کوچک و اسید آمینه ای گردید و اثری بر روی غلظت نیتروژن آمونیاکی نداشت. تجمع نیتروژن پپتیدهای بزرگ، پپتیدهای کوچک و اسید آمینه ای نشانگرآن است که تیمول محرک فرآیندهای تجزیه پروتئین وتجزیه پپتیدها می باشد. افزودن اسانس آویشن در غلظت های ۵ و ۵۰ و ۵۰۰ میلی گرم به مدت ۲۴ انکوباسیون در محیط های بسته آزمایشگاهی، باعث کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی می شود ولی اثری بر غلظت اسیدهای چرب شاخه دار ندارد (Castillegos et al., ۲۰۰۸). هریستو و همکاران (۲۰۰۸)، اثرات ۴۰ اسانس گیاهی را (در غلظت های ۱۰ و ۱۰۰ میل یگرم در لیتر) بر روی الگوی تخمیر در شکمبه در سیستم های بسته آزمایشگاهی در زمان کوتاه انکوباسیون (۴ ساعت) مطالعه کردند و از ۴۰ اسانس گیاهی مورد مطالعه، تعدار بسیار کمی از آنها اثرات معنی داری بر غلظت نیتروژن آمونیاکی داشتند اما به هر حال با آنکه اثرات مشاهده شده بسیار دقیق و نافذ بودند، نویسندگان بیان کردند که ممکن است این اثرات در محیط های آزمایشگاهی مطالعه شده در سیستم های درون تنی دیده نشود.
اثرات افزایشی، تضاد وهمکوشی بین ترکیبات مختلف اسانس های گیاهی مشاهده شده است. این بدان معنی است که ترکیب اسانس های گیاهی با ترکیبات مختلف و یا ترکیبات خاصی از اسانس های گیاهی ممکن است منجر به اثرات افزایشی یا همپوشی شوند که خود ممکن است باعث بالا بردن بازده تخمیر میکروبی شکمبه و مورد استفاده قرار گرفتن مواد مغذی در نشخوارکنندگان شود. به عنوان مثال کاردوزو و همکاران (۲۰۰۶)، اثرات افزودن مخلوطی از سینامالدئید و ایوگینول در جیره گاوهای پرواری که شامل ۹۰ در صد مواد متراکم و ۱۰ درصد کاه جو بود را بررسی کردند. ترکیب این دو اسانس گیاهی در دو سطح مصرف (۱۸۰ میل یگرم سینامالدئید و ۹۰ میلی گرم ایوجینول در روز ۶۰۰ میلی گرم سینامالدهید و ۳۰۰ میلی گرم ایوجینول در روز) بر روی متابولیسم نیروژن در شکمبه با بالا بردن غلظت نیتروژن پپتیدهای کوچک و اسید آمینه ای و کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی اثرگذار بود و این بدنی معنی است که دی آمیناسیون محدود شده است.

۲-۲۶- تاثیر اسانس ها بر تولید اسیدهای چرب فرار

افزایش تولید اسیدهای چرب فرار و تغییر نسبت آنها با یکدیگر مثل افزایش تولید پروپیونات و کاهش تولید استات و همچنین کاهش تولید متان در اثر فرایند تخمیر، توسط اسانس های گیاهی ممکن است به لحاظ انرژیتیک مطلوب باشد،اثرات اسانس های گیاهی و ترکیبات موثره آنها بر تولید اسیدهای چرب فرار ممکن است بسیار متفاوت باشد به طوری که در مطالعات مختلف اثرات افزایش، کاهشی و یا عدم تاثیر بر تولید اسیدهای چرب فرار دیده شده است. کاستیلجوس و همکاران (۲۰۰۵)، مشاهده کردند که افزودن ۵/۱ میلی گرم از مخلوط اسانس های گیاهی، بدون آنکه اثری بر نسبت های تک تک اسیدای چرب فرار بگذارد باعث افزایش تولید کل آنها شد و این آزمایش در یک سیستم پیوسته آزمایشگاهی و در pH ثابت انجام شد. افزایش در تولید کل اسیدهای چرب فرار با عدم تأثیر مخلوط اسانس های گیاهی بر روی قابلیت هضم ماده آلی، در تناقض است. در مطالعه دیگری که به همان روش در سیستم پیوسته آزمایشگاهی و توسط همان محققین قبلی انجام شد (Castillegos et al., ۲۰۰۷) افزودن ۵ میلی گرم در هر لیتر از مخلوط اسانس ها گیاهی، باعث افزایش کل اسیدهای چرب فرار وهمچنین تولید مقدار بیشتر استیک و مقادیر کمتر اسید پروپیونیک گردید. گرچه باز هم هیچ افزایشی در قابلیت هضم ماده آلی دیده نشد. زمانی که مخلوط اسانس های گیاهی در غلظت های بالاتر (۵۰ و ۵۰۰ میل یگرم در لیتر)، در همان مطالعه قبلی استفاده گردید، هیچ تغییری درکل اسیدهای چرب فرار، نسبت آنها و قابلیت هضم مواد مغذی دیده نشد و محققین هیچ توضیحی را بری این عدم تغییر ارائه ندادند.
اثرات اسانس های گیاهی خالص و ترکیبات اصلی آنها روی غلظت کل اسیدهای چرب فرار بستگی به مقدار مصرف آنها دارد. با سکوئت و همکاران (۲۰۰۶)، تعدادی اسانس گیاهی (بادیان رومی، عرعر، فلفل دارچین، میخک، شوید، سیر، زنجبیل، مرزن جوش و چای) و تعدادی هم ترکیبات موثره آنها (انیتول، بنزیل، سالیسیلات، کارواکرول، کارون، سینامالدهی ایوجینول) را برای اثرات آنها بر روی شکمبه در سطوح ۳، ۳۰، ۳۰۰ و ۳۰۰۰ میلی گرم در هر لیتر برای مدت ۲۴ ساعت انکوباسیون در محیط تخمیر مورد بررسی قرار دادند. در سطوح مصرف پایین (۳ میلی گرم در لیتر) و متوسط (۳۰ میلی گرم درلیتر)، هیچ یک از اسانس های گیاهی یا ترکیبات آنها اثری روی غلظت اسیدهای چرب فرار نداشتند. اما در سطوح بالا ۰۳۰۰ و ۳۰۰۰ میلی گرم درلیتر)، اکثرترکیبات مورد آزمایش باعث کاهش اسیدهای فرار شدند. کاستیلجوس و همکاران (۲۰۰۶)، همچنین مشاهده کردند که در سطوح بالای مصرف (۵۰۰ تا ۵۰۰۰ میلی گرم در هر لیتر محیط کشت) برخی از ترکیبات موثره اسانس های گیاهی (ایوجینول، گوآیاکول، لایمونین، تیمول و وانیلین) به شدت باعث کاهش غلظت اسیدهای چرب فرار در محیط کشت مایع شکمبه پس از ۲۴ساعت انکوباسیون شدند. کاهش در تولید کل اسیدهای چرب فرار ممکن است انعکاسی از کاهش تخمیر پذیری جیره باشد و به طور کلی این مساله از نظرتغذیه ای نامطلوب است چرا که اسیدهای چرب فرار منبع اصلی انرژی قابل متابولیسم برای نشخوارکنندگان محسوب می شوند.
تعدادی از مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که برخی از اسانس های گیاهی و ترکیبات موثره آنها با تغییر الگوی تولید اسیدهای چرب فرار به سمت تولید پروپیونات بیشتر و استات کمتر، تغییرات مطلوبی رادر تخمیر شکمبه ای ایجاد می کنند. به عنوان مثال، در یک مطالعه در محیط کشت پیوسته، با سکوئت و همکاران (ب۲۰۰۵)، گزارش کردند که در مصرف سطوح بالا (۲/۳۱ و ۳۱۲ میلی گرم درلیتر)، سینامالدئید باعث کاهش سهم تولید اسید استیک و افزایش تولید اسید پروپیونیک و بوتیریک می گردد (Busquet et al., 2005b; 2006). غلظت بالای اسید بوتیریک تولید شده در آزمایشی که سینامالدئید و سیر به جیره اضافه گردیده بود بیان می کند که این ترکیبات از این نظر مخالف موننسین رفتار می کنند ولی مشابه سایر ترکیبات ممانعت کننده تولید متان هستند (Calsamiglia et al., ۲۰۰۷).
همزمان با اینکه برخی از مطالعات قبلی نشان داد که استفاده از برخی اسانسهای گیاهی ممکن است باعث ایجاد اثرات سودمند در الگوی تولید اسیدهای چرب فرار شود برخی مطالعات دیگر مشخص کرد که استفاده ازبرخی اسانس های گیاهی و ترکیبات موثره آنها باعث ایجاد تغییرات نامطلوب در نسبت تولید اسیدهای چرب فرار می شود. به عنوان مثال، در مطالعات آزمایشگاهی محیط بسته، کاستیجلوس وهمکاران (۲۰۰۶)، مشاهده کردند که در سطح مصرف ۵۰۰ میلی گرم در لیتر، تیمول باعث کاهش کل اسیدهای چرب فرار تولیدی و افزایش سهم استات تولیدی و کاهش سهم پرپیونات تولیدی گردید. بنجار و همکاران (ب۲۰۰۷)، گزارش کردند که کارواکرول (۴۰۰ میلی گرم در لیتر) و ایوگینول (۸۰۰ میلی گرم در لیتر)، باعث کاهش نسبت مولکولی اسید پروپیونیک تولیدی و عدم تغییر کل اسیدهای چرب فرار تولید در محیط کشت بسته شدند. ممکن است اثر اسانس های گیاهی بر الگوی تولید اسیدهای چرب فرار در شکمبه، همچنان که یک مطالعه در سیستم بسته آزمایشگاهی توسط کاردوزو و همکاران (۲۰۰۵) نشان میدهد وابسته به جیره و pH باشد. به عنوان مثال در pH برابر با ۷، سینامالدئید و فلفل، باعث افزایش نسبت استات به پروپیونات گردیدند در حالی که در pH برابر با ۵، موجب کاهش این نسبت شدند.
به طور کلی مکمل سازی اسانس های گیاهی و یا ترکیبات موثره آنها در اکثر مطالعات باعث کاهش و یا عدم تغییر درکل اسیدهای چرب تولیدی شده است. در بعضی تحقیقات، اسانس های گیاهی باعث تغییر مطلوب در تولید اسیدهای چرب فرار شدند در حالی که در یکسری دیگر از پروژه ها اثر اسانس های گیاهی تغییرات نامطلوب در نسبت های اسیدهای چرب فرار تولیدی بود. چالش، معرفی سطح مطلوب مصرف اسانس های مختلف گیاهی و یا مواد موثره آنها است که بتواند تغییرات مطلوب درجنبه های متابولیسم شکمبه بدون کاهش در تولید کل اسیدهای چرب فرار ایجاد کند.جمعیت های میکروبی ظرفیت قابل توجهی برای عادت پذیری با دامنه وسیعی از متابولیت های ثانویه گیاهان و یا تجزیه مانند ساپونین ها و تانن ها دارند (Newbold et al., ۱۹۹۷ Makkar et al., ۱۹۹۵; Makkar, 2003) همانند اسانس های گیاهی به نظرمی رسد یک عادت پذیری برای جمعیتهای میکروبی شکمبه خصوصاً در سطوح پایین مصرف در محیطهای آزمایشگاهی وجود داشته باشد. در واقع میکروب های شکمبه زمانی که این متابولیت های ثانویه در سطوح کم مصرف شوند، قادر به عادت پذیری به اسانس های گیاهی هستند (Cardozo et al., 2004: 0.22 mg/l; Busquer et al., ۲۰۰۵a 2.2mg/l) ، اما در سطوح بالاتر مصرف ۲۰۰۷: ۵۰۰ mg/l ) (Busquet et al., ۲۰۰۵b: 300 mg/l; Fraser et al, به نظر می رسد اثر اسانس های گیاهی با گذشت زمان تقویت می شود (به عنوان مثال ۹ روز در سیستم های کشت پیوسته تخمیر). با این حال چنین مقادیری (بزرگتر یامساوی ۳۰۰ میلی گرم در لیتر) بالاتر از آن چیزی است که در شرایط درون تنی اتفاق می افتد. در حقیقت فرض می شود در یک میانگین حجم شکمبه ای ۱۰۰ لیتری و یک نرخ رقت ۱۰در صد در ساعت و بنابراین یک جریان شکمبه ای ۲۴۰ لیتر در روز، یک گاو شیری بالغ می تواند به میزان روزانه ۷۲ گرم از اسانس گیاهی دریافت کند (۳۰۰ میلی گرم در لیتر ×۲۴۰لیتردرروز) برای آنکه به غلظت نهایی ۳۰۰ میلی گرم در هر لیتر مایع شکمبه برسد. چنین مقداری به شدت بالاست و در صورتی که به حیوان تزریق شود احتمالاً اثرات معکوس بر بازده تخمیر میکروبی شکمبه و عملکرد حیوان می گذارد. با این حال چنین غلظت هایی (بزرگتر یا مساوی ۳۰۰ میلی گرم درلیتر) بالاتر از آن چیزی است که در شرایط درون تنی اثرگذار باشد و اگر انجام شود اثر معکوس بر بازده تخمیر میکروبی شکمبه و عملکرد حیوان می گذارد. نتایج این مطالعات نشان می دهد که در شرایط تغذیه عملی (تغذیه در حد طبیعی)، جمعیتهای میکروبی در طول زمان قادر به عادت پذیری به اسانس های گیاهی هستند که این موضوع چالشی برای کاربرد تجاری این افزودنی خوراکی ایجاد می کند.
بره های تغذیه شده با جیره بر پایه جو تغذیه شدند تمایل به نشان دادن PH کمتری در مقایسه با بره هایی که با جیره ذرت تغذیه شده بودند که این متناسب است با غلظت بالاتراسید های چرب فرار در بره هایی که با جیره بر اساس جو تغذیه شده بودند در مقایسه با بره هایی که با جیره بر پایه ذرت تغذیه شده بودند..(Chaves et al; ۲۰۰۸) بر عکس بنجامین و همکاراران در سال ۲۰۰۵ گزارش کردند که در گاو های گوشتی تغذیه شده با جیره بر پایه ذرت PH و غلظت کل اسید های چرب فرار به ترتیب پایین تر و بالاتر از تیمار تغذیه شده با جیره بر اساس جو بود. که علت آن را احتمالا ناشی از بالاتر بودن ماده خشک مصرفی گاوهای تغذیه شده با جیره بر اساس ذرت بود.Beauchemin et al; 2005) (چاوز و همکاران در سال ۲۰۰۸ گزارش کردند که در بره های در حال رشد نسبت مولار استات ،پروپیونات،والرات و بوتیرات تحت تاثیر نوع غله و اسانس کارواکرول و سینامالدئید قرار نگرفت .(Chaves et al; 2008) همچنین در همین مطالعه ایزو بوتیرات و ایزو والرات تحت تاثیر کارواکرول و سینامالدئید قرار نگرفت. ولی نوع دانه غلات در آنها تاثیر گذار بود. در بره های تغذیه شده با جو بالاتر بود که این معرف این موضوع است که تجزیه اسید های چرب شاخه دار با تغذیه جیره بر پایه ذرت در مقایسه با جیره بر پایه جو کاهش می یابد. در همین مطالعه مشاهده شد که گاوهای گوشتی که با ذرت تغذیه می شوند دارای نسبت مولار بالاتری برای استات و نسبت مولار پایین تری برای پروپیونات در مقایسه با گاو هایی که با جو تغذیه می شدند می باشند که این می تواند دال بر این باشد که ذرت با شدت پایین تری نسبت به جو در شکمبه تخمیر می شود Beauchemin et al; 2005) .(در تحقیقی مشاهده شد که افزودن ۵/۱ میلی گرم مخلوط اسانسها با افزایش اسید های چرب فرار شکمبه بدون تاثیر بر متابولیسم آمونیاک ندارد(Castillejos et al;2005).
پاسخ نشخوار کنندگان به افزودن اسانس در مورد اسید های چرب فرار بستگی به جیره ای دارد که نشخوار کنندگان مصرف می کنند.اسید های چرب در گاوهای شیر ده ای که با سیلاژ یونجه تغذیه شده بودند تحت تاثیر قرار نگرفت.ولی در گاو هایی که با سیلاژ ذرت تغذیه شده بودند. با افزودن ۷۵/۰گرم به جیره از اسانسها کاهش یافت(Benchaar et al;2007a).
در تحقیقی جیره بر پایه جو در مقایسه با جیره بر پایه ذرت تاثیری بر اسید های چرب فرار و PH نداشت.(Feellener et al; 2008). جو به تنهایی غلظت استات،والرات،ایزو بوتیرات را افزایش و غلظت بوتیرات و ایزو والرات و کاهش داد. ولی تاثیری در پرو پیونات شکمبه نداشت.(Feellener et al; 2008).در مطالعه آزمایشگاهی دانه جو در مقایسه با جیره بر پایه ذرت غلظت اسید های چرب و فرار و افزایش داد. بدون آن که تاثیری بر PH و نسبت استات به پروپیونات شکمبه داشته باشد. (Jenkins et al;2003).
در تحقیقی بر روی گاو های اخته مصرف جیره بر پایه ذرت استات کم تر و پروپیونات بیشتری نسبت جیره بر پایه جو بود(Tiffany et al; ۲۰۰۵).

۲-۲۷- تاثیر اسانس ها بر عملکرد حیوان

زمانی که مطالعات آزمایشگاهی زیادی در رابطه با اثرات اسانس های گیاهی و ترکیبات موثره اصلی آنها بر روی تخمیر میکروبی شکمبه انجام شده بود، فقط تعداد کمی پژوهش در جهت تعیین اثرات این اسانس های گیاهی بر روی عملکرد نشخوار کنندگان انجام گرفته بود.
محصولات تجاری متعددی در حال حاضر جهت عرضه در دسترس بوده که ادعای بهبود بازده غذایی و عملکرد (شیر ور شد) را در نشخوار کنندگان دارند. در بین این محصولات، اکثر مطالعات بر روی مخلوطی از اسانس های گیاهی انجام شده است. بنچار و همکاران (آ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷)، زمانی که مخلوطی از اسانس های گیاهی را در سطوح ۷۵/۰ و ۲ گرم در روز (به ترتیب معادل ۴۳ و ۸۷ میلی گرم در هرکیلوگرم ماده خشک مصرفی) استفاده کردند هیچ تغییری درماده خشک مصرفی، تولید شیر و ترکیبات آن مشاهده نکردند. احتمالاً اثرمخلوط اسانس های گیاهی برترکیبات شیر وابسته به جیره است. زمانی که مخلوط اسانسهای گیاهی به جیره بر پایه سیلوی یونجه و یا سیلوی غلات اضافه شد، تولید شیرتصحیح شده برای چربی (۴% FCM) تحت تأثیر قرار نگرفت(Benchar and colleagues, 2006-Bnchar et al, 2007). اما همین اسانس زمانی که به جیره حاوی ذرت سیلو شده اضافه شد باعث کاهش تولید شیر گردید (Benchaar et al., ۲۰۰۶a). کانگ و همکاران (۲۰۰۸) در گاوهای شیرده ای که روزانه ۱ گرم از مخلوط اسانس های گیاهی دریافت کرده بودند (معادل ۴۲ میلی گرم درهر کیلو گرم ماده خشک جیره) افزایش ماده خشک مصرفی را گزارش کردند. به هر حال تولید شیر درگاوهایی که مکمل دریافت کرده بودند گرچه از نظر عددی افزایش یافت (۹/۰ ۹/۱ کیلوگرم در روز) اما از نظر آماری معنی دار نبود (p=0.16). درمطالعه بعدی که توسط کانگ و همکاران (۲۰۰۸) انجام شد گاوهای مکمل شده با مخلوطی از اسانس های گیاهی ، شیرتصحیح شده برای چربی بیشتری نسبت به گروه کنترل تولید کردند. یانگ و همکاران (۲۰۰۷) مشاهده کردند که تغذیه روزانه ۵ گرم اسانس سیر (معادل ۲۴۵ میلی گرم درهر کیلوگرم ماده خشک مصرفی) و روزانه ۲ گرم اسانس توت کوهی (معادل ۹۸ میلی گرم در هر کیلو گرم ماده خشک مصرفی) به گاوهای شیرده اثری بر روی ماده خشک مصرفی، تولید شیر و ترکیبات آن نداشت. در مطالعه اخیر بنچار و همکاران (۲۰۰۸) بر روی گاوهای شیری تغذیه شده به میزان روزانه ۱ گرم سینامالدئید (معادل ۴۳ میلی گرم در هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی) تغییری در ماده خشک مصرفی، تولید شیر و ترکیبات آن مشاهده نکردند.

مطالعات کمی بر روی اثر اسانس های گیاهی و ترکیبات اصلی آنها بر روی رشد، ترکیبات لاشه و کیفیت گوشت انجام گرفته است. بنچار و همکاران (ب۲۰۰۶) عملکرد رشد گاوهای گوشتی مکمل شده به طور روزانه با ۲ یا ۴ گرم از مخلوط اسانس های گیاهی (به ترتیب معادل ۲۴۰ و ۴۶۰ میلی گرم در هر کیلوگم ماده خشک مصرفی) در جیره بر پایه سیلو را مورد بررسی قراردادند. نتایج نشان داد، ماده خشک مصرفی و افزایش وزن روزانه تحت تأثیر قرار نگرفت اما ضریب تبدیل خوراکی (نسبت افزایش وزن به ماده خشک مصرفی) به صورت درجه ۲ تحت تأثیر دز مصرفی روزانه ۲ گرم واقع شد و افزایش یافت. بامپیدیس و همکاران (۲۰۰۵) زمانی که به جیره بره های در حال رشد مکمل برگ های پونه کوهی را معادل ۱۴۴ یا ۲۸۸ میلی گرم در هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی از اسانس این گیاه اضافه کردند (شامل ۸۵% کارواکرول)، هیچ تغییری در ماده خشک مصرفی، رشد و بازده خوراکی گزارش نکردند. چاوز و همکاران (آ۲۰۰۸) گزارش کرد که افزودن سینامالدئید یا کارواکرول به میزان ۲۰۰ میلی گرم در هر کیلوگرم جیره به خوراک بر پایه جو یا ذرت اثری بر ماده خشک مصرفی، رشد، بازده غذایی، خصوصیات لاشه و کیفیت گوشت بره های در حال رشد نداشت. در مطالعه دیگری که توسط همین محققان (Chaves et al., ۲۰۰۸ب) انجام شد در اثر اضافه کردن ۲۰۰ میلی گرم در هر کیلو گرم ماده خشک جیره بر پایه کنسانتره جو از سینامالدئید یا اسانس سیر یا اسانس توت کوهی تغییری در ماده خشک مصرفی دیده نشد. اما به هر حال تغذیه سینامالدئید یا اسانس توت کوهی باعث افزایش کمی افزایش وزن روزانه و بهبود ضریب تبدیل خوراکی در مقایسه با گروه کنترل گردید. افزودن سینامالدئید یا اسانس سیریا اسانس توت کوهی خصوصیات لاشه و کیفیت گوشت را تحت تأثیر قرار نداد.
تنها مطالعات اندکی اثرات اسانس های گیاهی و ترکیبات اصلی آنها را بر روی ترکیب اسیدهای چرب شیر گزارش کرده است. اضافه کردن روزانه ۷۵۰ میلی گرم از مخلوط اسانس های گیاهی به جیره گاوهای شیری الگوی اسیدهای چرب شیر را تحت تأثیر قرار نداده است (Benchaar et al., ۲۰۰۷a). به هر حال افزودن مقادیر بیشتر مانند بیشتر مانند روزانه ۲ گرم از این ترکیب (Benchaar et al., ۲۰۰۶a) باعث بالا رفتن محتوی اسید لینولئیک مزدوج چربی شیر گردید (ایزومر ۹ سیس ۱۱ ترانس).
تقریباً اطلاعاتی در رابطه با اثر تغذیه اسانس های گیاهی بر ترکیب چربی گوشت موجود نیست. در یک پژوهش که توسط چاوز و همکاران (س۲۰۰۸) بر روی بره های در حال رشد که جیره بر پایه جو آنها با مقدار ۲۰۰ میلی گرم در هر کیلوگرم از ماده خشک مصرفی با سینامالدئید، اسانس سیر و یا اسانس توت کوهی مکمل گردیده بود هیچ تغییری درالگوی اسیدهای چرب چربی پشت گوسفندان (شامل غلظت های اسیدهای لینولئیک مزدوج) گزارش نگردید.
اثرات اسانس های گیاهی و ترکیبات اصلی آنها بر روی عملکرد نشخوار کنندگان، ماده خشک مصرفی و خصوصیات تخمیر شکمبه اندک و مبهم است. در برخی از مطالعات زمانی که جیره حیوانات با اسانس های گیاهی مکمل می شد عملکرد بالاتری مشاهده می گردید که بیشتر مربوط به مصرف بالاتر حیوان بوده تا تغییر الگوی تخمیر میکروبی و مورد استفاده قرار گرفتن مواد مغذی.
نتایج آزمایشات پیشنهاد میکند، که برخی از اسانس های گیاهی ممکن به صورت انتخابی جمعیت باکتریهای درگیر در فرایند بیوهیدروژناسیون اسیدهای چرب غیراشباع را محدود سازند و سبب بالا رفتن غلظت اسیدهای چرب غیراشباع و ممکن است سبب بالا رفتن غلظت اسیدهای چربی که خاصیت بهبود سلامت رادارند (ماننداسید لینولئیک مزدوج) درمحصولات دامی شوند. به هر حال مطالعات بیشتری برای شناخت پتانسیل اسانس های گیاهی بر بهبود ترکیب اسیدهای چرب شیر و گوشت لازم است.

فصل سوم

مواد و روش ها

(فصل سوم مواد و روش ها)

۳-۱- مکان و زمان انجام آزمایش

عملیات عملی تحقیق حاضر در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه صورت گرفت. کارهای عملیاتی در آذر ۱۳۹۰ شروع و در بهمن ماه همان سال به پایان رسید. قسمت عمده کارهای آزمایشگاهی در آزمایشات تجزیه خوراک دام و طیور، آزمایشگاه دانشگاه علوم و تحقیقات واحد کرج، آزمایشگاه علوم و تحقیقات تبریز و آزمایشگاه دامپزشکی ارومیه صورت گرفت.

۳-۲- تهیه مواد آزمایشی

از آنجایی که مواد متشکله اندام های یک گیاه بسیار متفاوت می باشد. بدین سبب فقط قسمتهای بخصوصی از گیاه برای تهیه دارو مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین عوامل مهمی که در میزان مواد موثر گیاهان تأثیردارند در هنگام جمع آوری گیاهان باید مورد توجه قرار گیرند. بنابراین با توجه به اینکه برگ و سرشاخه های گل دار در خانواده نعناع حاوی ترکیبات معطر بیشتری هستند لذا در این پروژه برگ و سرشاخه های گل دار گیاه مورد آزمایش تهیه شدند. اسانس موردنظر از شرکت باریج اسانس کاشان تهیه شد.

۳-۳-جیره های آزمایشی

جدول۱- مواد خوراکی و ترکیب جیره های آزمایشی(در صد)

جو

ذرت

اسانس

اسانس

بعد از برخورد نور قطبیده شده به نمونه و بازتاب از سطح نمونه و به ترتیب پس از عبور از جبران کننده دیگر و همچنین عبور از قطبی کننده دوم که آنالیزور نامیده می شود، به آشکار ساز می رسد تا شدت آن تعیین شود. در نهایت متغییر های بیضی سنجی ( و)از رابطه اصلی بیضی سنجی محاسبه می گردند و با مدل سازی این توابع به وسیله بانک اطلاعاتی، می توان به خواص نوری لایه پی برد. نقشه خواص در یک ناحیه مشخص سطح با بهره گرفتن از بیضی سنجی نیز امکان پذیر است. شکل زیر طرح واره ای از دستگاه بیضی سنج را نشان می دهد.
شکل (۳-۱۲) طرح واره بیضی سنج که شامل منبع نور، قطبی کننده، جبران کننده، آنالیزور و آشکارساز است
در بیضی سنجی، زاویه تابش برابر با زوایه بازتاب است. نور با قطبش موازی یا عمود بر صفحه تابش (صفحه تابش عمود بر نمونه است) به تر تیب نور قطبیده P وS نامیده می شود(شکل ۳-۱۳). دو تابش تقویت شده S و P بعد از بازتاب از سطح به حالت اولیه خود بر می گردند که به ترتیب دارای دامنه های و هستند و نسبت به بر اساس معادله زیر اندازه گیری می شود :
p تغییرات قطبش، () tan نسبت دامنه بازتاب است که نسبت تغییرات برای نوربا قطبش s و p را نشان می دهد و بیانگر جابه جایی نسبی فاز است که در بیضی سنجی این دو کمیت (tan() و ) اندازه گیری می شود. بیانگر مؤلفه نوسانی در صفحه و مؤلفه نوسانی عمود بر صفحه فرود است (شکل۳-۱۳)با توجه به این نسبت دو مقدار اندازه گیری می شود، بیضی سنجی روشی دقیق و تکرار پذیر است، بیضی سنجی به پخش نور حساس نیست و در آن نیازی به نمونه مرجع برای تصحیح روش وجود ندارد. در نمونه هایی که لایه از نظر نوری کاملاً یکنواخت، همگن و هماسنگر باشد، با بهره گرفتن از داده های و به طور مستقیم می توان خواص مواد را به دست آورد، اما در نمونه هایی پیچیده تر، با در نظر گرفتن ثابت های نور مانند تابع دی الکتریک یا ضریب شکست و پارامترهای ضخامت هر یک از لایه ها بایستی یک مدل طراحی شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل (۳-۱۳) در بیضی سنجی زاویه تابش با زاویه بازتاب برابر است.
در بیضی سنجی برای هر طول موج طیف، حداقل دو کمیت اندازه گیری می شود و در این روش نسبت شدت ها به جای شدت اندازه گیری می شود. بنابراین این روش کمتر تحت تأثیر شرایط محیط، تغییر شدت نور منبع است. بیضی سنجی بی نیاز از اندازه گیری مرجع است[۵۱-۵۳] .
فصل ۴
کارهای آزمایشگاهی، بحث و نتیجه گیری
مقدمه
از گروه II-VI جدول تناوبی می باشد. اکسید روی خواصی مانند نیمه رسانایی و پیزو الکتریسیته را از خود نشان می دهد. به دلیل داشتن گاف نواری مستقیم ۳۷/۳ الکترون ولت (در دمای اتاق) و انرژی پیوند ۶۰ میلی الکترون ولت (انرژی تحریک زیاد)، شفافیت خوب و موبیلیتی الکترون بالا به عنوان یک نیمه هادی مهم مطرح است. همچنین با داشتن نشر نزدیک به ماوراء بنفش و خصوصیات نوری و الکتریکی خاص، در حسگرها بسیار کاربرد دارد و می توان از آن در پوشش های رسانای اکسیدی با قابلیت عبور دهی بالا برای سلول های خورشیدی، آشکار سازی های نوری فرا بنفش، تشدید کننده های موج های صوتی بزرگ، به عنوان جاذب شیمیایی، الکترود شفاف زیر لایه ای، قطعات اپتوالکترونیک و پیزوالکتریک استفاده کرد.
دارای ویژگی های سطحی، مورفولوژی و نیز پایداری شیمیایی و حرارتی در شرایط عملی می باشد و می توان از آن به عنوان زیر لایه در فرایند لایه نشانی و تولید لایه های نازک استفاده کرد[۵۴-۵۵] .
تحقیقات انجام شده در سال های اخیر در این زمینه نشان می دهد که آلایش لایه های نازک با یک فلز واسطه، برروی خواص اپتیکی، مغناطیسی و الکتریکی لایه های تشکیل شده تأثیر به سزایی دارد در اثر آلایش با یک فلز واسطه از جمله Mn، یون های Mn جایگاه های کاتیون های اکسید روی را اشغال می کنند و به این صورت به نوع جدیدی از نیمه هادی ها دست یافته ایم که کاربرد های فراوانی در صنایع الکترونیک و فوتونیک دارند.
در این فصل ابتدا طرز تهیه لایه های نازک به روش سل – ژل را بررسی کرده و پس از آن خواص اپتیکی لایه های بدست آمده توسط دستگاه بیضی نگاری در زاویه ۷۰ درجه اندازه گیری شدند و سپس نمودار های حاصل از آلایش با Mn توسط نرم افزار مطلب رسم گردید و در نهایت نحوه تغییرات ضریب شکست بر حسب انرژی از روی نمودار های بدست آمده بررسی می شوند.
۴-۱ روش های عملی و ساخت نمونه ها
همان طور که در فصل اول اشاره کردیم روش های فیزیکی و شیمیایی زیادی برای لایه نشانی وجود دارد که از جمله این روش ها می توان به انواع روش های لایه نشانی PVD و CVD و. . . اشاره کرد، اما ما در این تحقیق روش لایه نشانی سل – ژل را برای جا نشانی Mn برروی انتخاب کرده ایم.
روش سل – ژل یکی از بهترین روش هایی است که می توان به وسیله آن لایه های نازک متعددی را در مقیاس های بزرگ در ضخامت های مختلف تهیه کرد.
برای تهیه لایه های نازک به روش سل – ژل، هیدرات استات روی را به عنوان پیش ماده انتخاب کردیم. و به ترتیب به عنوان حلال و پایاساز به کار برده شدند. و از به عنوان منبع آلایش Mn در اکسید روی استفاده شد. ابتدا هیدرات استات روی و آلایشگر در ترکیبی از و MEA در دمای اتاق حل شدند. نسبت مولی MEA به استات روی برابر یک و میزان استات روی ۳/۰ مولار بود. برای بدست آوردن سل، محلول حاصل به مدت یک ساعت در دمای ۶۰ درجه سانتیگراد در هم زن به هم زده شد و در نهایت یک محلول همگن بدست آمد. پس از تهیه محلول همگن، نانولایه هایی با بهره گرفتن از دستگاه اسپین کوتینگ روی زیر لایه های شیشه ای با ضخامت های مختلف لایه نشانی شدند. سپس لایه های تولید شده درون کوره دیجیتالی قرار گرفتند. دمای کوره ابتدا با آهنگ دو درجه سانتیگراد بر دقیقه تا دمای ۳۰۰ درجه سانتیگراد بالا رفته و به مدت ۱۰ دقیقه در این دما متوقف می شود، سپس در مرحله آخر، دما با همان آهنگ تا دمای ۵۰۰ درجه سانتیگراد بالا رفته و به مدت یک ساعت در آن دما باقی می ماند.
خواص اپتیکی لایه های بدست آمده توسط دستگاه بیضی نگاری در زاویه ۷۰ درجه اندازه گیری شدند و پس از آنالیز داده های بدست آمده نمودار های حاصل از آلایش با Mn رسم شدند. و در آخر چگونگی تغییرات ضریب شکست بر حسب انرژی از روی نمودار های بدست آمده بررسی شدند.
در این جا لازم است خاطر نشان کنیم طیف سنج بیضی نگاری به طور مستقیم مشخصاتی مانند ضریب شکست یا تابع دی الکتریک را اندازه گیری نمی کند بلکه و را اندازه می گیرد. بنابراین نیاز به اعمال مدلی که وابسته به آنالیز های اندازه گیری شده و باشد. دارد تا در نهایت بتوان پارامتر های اپتیکی را از آن استخراج نمود. پس از بدست آوردن داده ها در محدوده طیفی مناسب در زوایای مختلف تابش، مدل هایی براساس ساختار اپتیکی زیر لایه و نمونه در نظر گرفته می شود. در طیف سنج بیضی نگاری در نیمه هادی ها، زاویه تابش به طور مایل است و در محدوده ۶۰ تا ۸۰ درجه اندازه گیری می شود. به این ترتیب معادلات فرنل برای پیش بینی مقادیر مورد نظر و که بر اساس مدل می باشد استفاده می شود و با مقادیر اندازه گیری شده و مقایسه می گردد. این بدین معنی است که طیف بدست آمده و از اندازه گیری نمونه را به وسیله نرم افزارفیت کنیم. در آنالیز بیضی نگاری یک فیت خوب زمانی است که تفاوت بین داده های اندازه گیری شده و تولید شده به مقدار مطلوبی برسد. این نشان می دهد که مدل ساخته شده اطلاعات درستی از خصوصیات اپتیکی نمونه شامل ضخامت ضریب شکست و یا اطلاعات نا صافی سطح را به دست می دهد.
لازم به ذکر است که در این پایان نامه ناهمواری های سطح لایه های نازک بدست آمده را با دستگاه میکروسکوپ هم کانونی اندازه گرفتیم و میزان ناهمواری سطح را توسط این دستگاه بررسی کردیم.
۴-۲ اندازه گیری ناهمواری سطح و بستگی ضرایب اپتیکی به آن
ما در این پایان نامه برای بدست آوردن ناهمواری لایه های نازک تولید شده ZnO : Mn از دستگاه میکروسکوپ هم کانونی استفاده کردیم، بدین صورت که در این جا ما شش نمونه با ضخامت های مختلف توسط روش سل ‍- ژل تهیه کردیم که سه نمونه اول با نام های به ترتیب با ضخامت های ۲۹۸٫۴۹ ؛ ۱۰۸٫۶۹ و ۴۵٫۷۸ و سه نمونه دیگر با نام های به ترتیب با ضخامت های ۳۳۷٫۸۰ ؛ ۳۱۱٫۳۹ و ۹۹٫۶۲ در دستگاه اسپین کوتینگ لایه نشانی شدند، حال ما ۶ نمونه داریم که می خواهیم ناهمواری های آنها را با دستگاه میکروسکوپ هم کانونی اندازه بگیریم و سپس تاثیر ناهمواری را بر روی ضرایب اپتیکی بررسی کنیم ،
همان طوری که در فصل پیش به آن اشاره کردیم در این دستگاه وقتی که نمونه در زیر میکروسکوپ کانفوکال قرار می گیرد توسط یک منبع نور LED بر روی سطح نمونه نوری تابیده می شود، نور تابیده شده در همان نقطه که به سطح نمونه می تابد از همان نقطه دوباره منعکس شده و کاهش پیدا می کند زیرا مقداری از نور جذب نمونه شده و در آن انتشار می یابد و بقیه نور تابیده شده به دوربین CCD دستگاه می رسد، با توجه به عملکرد دستگاه ما می توانیم توسط قسمت کامپیوتری دستگاه ناهمواری نمونه را اندازه گیری کنیم.
نمودار ناهمواری بر حسب ضخامت برای نمونه را توسط دستگاه هم کانونی به شکل زیر بدست آوردیم.
شکل (۴-۱) نمودار ناهمواری برای نمونه
که در این نمودار میزان ناهمواری سطح را که با Ra نشان می دهیم برابر است با :
Ra= 0. 019
و همچنین مقدار مؤثر را که با Rq نشان می دهیم و عبارت است از جذر میانگین مربعات میزان ناهمواری برای این نمونه برابر است با : Rq= 0. 041
و همچنین مقدار ماکزیمم ارتفاع ناهمواری سطح را که با Rz نشان می دهیم مقدار ماکزیمم ناهمواری کل سطح را که با نشان می دهیم با هم برابرند و مقدار آنها برای این نمونه برابر است با :
Rz = = 0. 104
به همین ترتیب نمودار ناهمورای برای نمونه توسط دستگاه کانفوکال به شکل زیر بدست آمده :
شکل (۴-۲) نمودار ناهمواری برای نمونه
که در این نمودار نیز میزان ناهمواری سطح برابر است با :
Ra = 0. 051
و مقدار مؤثر Rq برابر است با :
Rq = 0. 133
و مقدار ماکزیمم ارتفاع ناهمواری کل سطح برابر است با :
Rz = = 0. 216
نمودار ناهمواری برای نمونه توسط دستگاه کانفوکال به شکل زیر بدست آمده :
شکل (۴-۳) نمودار ناهمواری برای نمونه
که در این نمودار میزان ناهمواری سطح برابر است با :
Ra = 0. 065
و مقدار مؤثر Rq برابر است با :
Rq = 0. 081
و مقدار ماکزیمم ارتفاع ناهمواری و ماکزیمم ناهمواری کل سطح برابر است با :
Rz = = 0. 293
نمودار ناهمواری برای نمونه توسط دستگاه کانفوکال به شکل زیر بدست آمد :

۳-۷- قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی این تحقیق هتل های هما.
۳-۸- قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی تحقیق را زمان توزیع پرسشنامه ها در نظر گرفته ایم از این رو این آذرماه ۱۳۹۲ می باشد.
۳-۹- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
در این تحقیق، برای تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از نمونه‌ها ،هم از روش های آمار توصیفی و هم از روش های آمار استنباطی استفاده شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در واقع ابتدا متغیرهای تحقیق را به کمک روش های آمار توصیفی مورد آزمون قرار داده‌ایم.
روش های آماری مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از :

• • آزمون کلموگروف اسمیرنوف

• • تحلیل عاملی تاییدی

• • ضریب همبستگی پیرسون

• • معادلات ساختاری

۳-۹-۱- مدل معادلات ساختاری^[۱۳۱]
برای بررسی روابط علّی بین متغیرها به صورت منسجم کوششهای زیادی در دهه اخیر صورت گرفته است یکی از این روشها نوید بخش در این زمینه مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیرهای مکنون است. بدون توجه به نام یامفهوم بی‌شمار آن، این واژه به یک سری مدلهای عمومی اشاره می‌کند که شامل تحلیل عاملی تأییدی^[۱۳۲]، مدلهای ساختاری همزمان کلاسیک^[۱۳۳]، تجزیه و تحلیل مسیر^[۱۳۴]، رگرسیون چندگانه، تحلیل واریانس^[۱۳۵] و سایر روش های آماری است. ) هویلی ۱۹۹۵)
جرقه ورود به این بحث با موضوع شاخصهای چندگانه^[۱۳۶] شروع شد.
مدل معادلات ساختاری یک رویکرد آماری جامعی برای آزمون فرضیه‌هایی درباره روابط بین متغیرهای مشاهده شده^[۱۳۷] و متغیرهای مکنون^[۱۳۸] می‌باشد. (همان)
از طریق این رویکرد می‌توانیم قابل قبول بودن مدلهای نظری را در جامعه‌‌های خاص با بهره گرفتن از داده‌های همبستگی، غیرآزمایشی، آزمایشی آزمون نمود.
۳-۱۰- ضرورت مدل معادلات ساختاری در پژوهش حاضر
یکی از قویترین و مناسب‌ترین روش های تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل چند متغیره است. زیرا ماهیت این گونه موضوعات، چند متغیره بوده و نمی‌توان آنها را با شیوه دو متغیری (که هر بار تنها یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته در نظر گرفته می‌شود) حل نمود.
تجزیه و تحلیل چند متغیره به یک سری روش های تجزیه و تحلیل اطلاق می‌شود که ویژگی اصلی آنها، تجزیه و تحلیل همزمان K متغیر مستقل و N متغیر وابسته است.
تجزیه و تحلیل ساختارهای کوواریانس^[۱۳۹] یا مدل سازی علّی یا مدل معادلات ساختاری یکی از اصلی‌ترین روش های تجزیه و تحلیل ساختارهای داده‌های پیچیده است.
بنابراین از آنجایی که در تحقیق حاضر چند متغیر مستقل وجود دارد که می بایستی اثر آنها بر روی متغیر وابسته مورد بررسی قرار گیرد استفاده از مدل معادلات ساختاری ضرورت می یابد.
۳-۱۱- مراحل مدل معادلات ساختاری
فرآیندهای تجزیه و تحلیل ساختارهای کوواریانس شامل یک سری گامهایی است که به محقق توصیه می‌شود که حتماً به صورت متوالی این گامها را انجام دهد. این گامها عبارتند از :

۱- بیان مدل

۲- تخمین مدل

۳- اصلاح مدل

۴- آزمون فرضیه

۵- تفسیر مدل

۶- ابلاغ یا نوشتن گزارش تحقیقاتی

در هر گام محقق باید در خصوص، موارد زیر تصمیماتی را اتخاذ کند.

1. 1. مدل چگونه ساخته شود؟

1. 1. چه شاخصها و چه تعداد شاخص برای متغیرهای مکنون مورد نیاز است؟

1. 1. چگونه می‌بایستی خطاهای اندازه‌گیری^[۱۴۰] را به طور جداگانه اداره نمود؟

1. 1. چه مقدار نمونه برای تخمین مدل مورد نیاز است؟

1. از چه نوع ماتریسی استفاده شود؟

خوشبینی به تکنولوژی و علوم
خواستار ایجاد اصلاحات در قانون اساسی
گرایش سیاسی رادیکال؛
در درون گرایش رادیکال گرایشهای مختلف و متمایزی وجود دارد. بطور کلی منظور از گرایش سیاسی رادیکال در این پژوهش افرادی است که خواهان برچیده شدن نظام و زیر سؤال بردن مشروعیت نظام سیاسی کشور هستند. از اینرو گرایشهای مختلفی وجود دارد. برخی به ناسیونالیسم معتقدند، برخی رادیکالهای دینی هستند و برخی دیگر رادیکالهای سکولار. در میان افراد مورد مصاحبه، رادیکالهای ارتجاعی (ملیگرا) به سکولاریسم نیز تمایل داشتند بنابراین شاید بتوان این افراد را در یک گروه کلی سکولار قرار داد. از اینرو رادیکالها به دو دسته رادیکال دینی و رادیکال سکولار تقسیم میشوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در میان رادیکالهای دینی در رابطه با موضوع حکومت دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی هر نوع حکومتی در دوران غیبت را جائر و ستمگر میدانند. بنابراین آنها مخالف تشکیل جمهوری اسلامی در زمان غیبت امام عصر هستند. برخی دیگر نیز خواهان حکومت اسلامی هستند. منظور از حکومت اسلامی نیز حکومت فقیه نیست بلکه حکومت احکام اسلامی است که الزاما میبایست توسط حاکمی که به رأی مردم فرهیخته -یعنی اهل حلّی و عقد-انتخاب میشود، اجرا گردد. بنابراین در این نوع حکومت عموم مردم نمیتوانند در انتخابات شرکت کنند، بلکه این به افراد فرهیخته اختصاص دارد.
علاوه بر این جدیترین مطالبه آنها از دولت، اسلامی شدن است. آنان خواهان برچیده شدن سودهای بانکی هستند و مالیات را نیز حرام میدانند.
در بحث از برابری زنان و مردان آنان خواهان رعایت کامل اصول اسلامی هستند. از اینرو به شدت مخالف اختلاط زنان و مردان هستند و در بحث از حجاب نیز بسیار سرسخت هستند و خواهان بهبود وضعیت حجاب در جامعه هستند.
نقلیات نیز بسیار مورد توجه رادیکالهای دینی است. در میان رادیکالها اسلام کاملاً فعلیت یافته و اقتضائات زمانی مطرح نمیشود. بنابراین خلاف اصولگراها که معتقدند اسلام ظرفیت همه چیز را داده است و خواهان انجام اصلاحات متناسب با مقتضیات زمان هستند، تغییرات در میان رادیکالها محلی از اعراب ندارد.
در رابطه با برابری مذاهب، رادیکالهای دینی به شدت مخالف برابری سنی و شیعه هستند. آنان نسبت به سنیها بسیار سختگیر هستند و با وجود غیر قانونی بودن برخی مراسم نظیر عمرکُشان، رادیکالهای دینی همچنان با شدت و حدت بسیار به برگزاری این مراسم میپردازند. در رابطه با ادیان دیگر نیز قائل به نابرابریها هستند. با این حال در مورد قومیتها قائل به برابری هستند. آنان نیز همانند محافظهکاران برخورد با خاطیان قوانین اسلامی را وظیفه شرعی خود میدانند. بطور کلی میتوان گفت رادیکالهای دینی نیز خواستار نوعی ارتجاع و بازگشت به گذشتهی اسلامی هستند.
گروه دیگر از رادیکالها همانطور که گفته شد رادیکالهای سکولار هستند. این گروه از نظر عقاید شباهت بسیاری با اصلاحطلبان دارند، با این تفاوت که رادیکالهای سکولار خواستار تغییر نظام سیاسی کشور هستند.
سکولارها نیز خواهان برابری زنان و مردان هستند. این افراد بیش از اصلاحطلبان طرفدار انجمن‌های زنان و فمنیسم هستند. علاوه بر این آنان خواستار دموکراسی هستند و دموکراسی را بهترین نوع حکومت میدانند. بطور کلی مطالبات اجتماعی و اقتصادی سکولارها تا حد زیادی مشابه اصلاحطلبان است با این تفاوت که سکولارها تندروتر از اصلاحطلبان هستند و با شدت بیشتری مطالبات خود را پیگیری میکنند. علاوه بر این مطالبات سیاسی آنان نیز تنها با اصلاحات در چارچوب نظام حاکم برطرف نمیشود بلکه خواستار تغییراتی بنیادین در نظام سیاسی کشور هستند. برخی از آنان خواستار حکومت پادشاهی و برخی دیگر خواستار حکومت دموکراسی هستند. علاوه بر این برخی از آنان بر ناسیونالیسم معتقدند و نژاد و فرهنگ ایرانی را برتر میدانند. در ذیل به بیان مولفه های رادیکالها میپردازیم:
رادیکالهای دینی؛
تشکیل حکومت اسلامی؛ حکومت احکام اسلامی نه لزوما حکومت ولی فقیه
نابرابری سنی و شیعه
عدم برابری مسلمان با غیر مسلمان
برابری قومیتها
رعایت کامل حجاب اسلامی زنان، همچنان که در قرآن و روایات وجود دارد.
مقاومت در برابر هرگونه تغییرات
استفاده از خشونت در مواقعی که اسلام به خطر میافتد.
مخالفت با نظام جمهوری اسلامی

تئوریهای متعددی به تبیین بی‌ثباتی و تغییر در معنای ازدواج پرداخته اند. در حالی که بعضی از نظریه پردازان معتقدند که تئوریهای اقتصادی^[۲۹] کاملا می توانند تغییرات بوجود آمده در ازدواج، افزایش بی ثباتی آن و بنابراین، تغییرات نگرشی به وجود آمده را توصیف کند، برخی نظریه‌پردازن از قبیل لستاگ^[۳۰](۱۹۸۳) و بکر(۱۹۹۱) با این مسئله مخالف هستند. نظریه‌پردازان اخیرا اشاره می‌کنند باید عوامل فرهنگی را نیز به خوبی عوامل اقتصادی برای توضیح تغییرات در ازدواج، خیانت و الگوهای طلاق و بالطبع تغییرات نگرشی در طول قرن به حساب آورد (نقل شده در رینولد و منسفیلد،۱۹۹۹). در این میان، صنعتی شدن، نوگرایی^[۳۱] و دنیا پرستی^[۳۲] ، مولفه‌های عمده‌ای از تغییرات فرهنگی به شمار می‌آیند. صنعتی شدن در تجدید نظر در عملکرد خانواده سهیم است. بدین معنی که خانواده دیگر به عنوان یک واحد اصلی بشمار نمی‌آید و حرکت سریعی به سوی فردگرایی^[۳۳] وجود داشته است. نوگرایی منجر شده است. فردگرایی، تاکید به رشد فردی، رسیدن به اهداف فردی تساوی گرایانه (خصوصا در مورد زنان)، خودشکوفایی و شادکامی فردی دارد. پیشرفت فردگرایی موثرترین نیرو در تغییر نگرشها به ازدواج و دیگر اتحادهای جنسی می‌باشد. دنیا پرستی هم حاصل فرایند شهرنشینی است و این باعث تضعیف اثر جمعیت های محلی و کلیساهای محلی شده است. فردگرایی به عنوان یک عامل کلیدی می‌تواند بر روی یک پیوستار در نظر گرفته شود که در یک طرف، فردگرایی تاکید دارد بر حقوق افراد و نیز اعتماد به دیدگاه‌های دیگران و حس مسئولیت شخصی به این نوع فردگرایی، فردگرایی اخلاقی گفته می‌شود. در سمت دیگر پیوستار، فردگرایی بر خود مختاری شخصی بدون در نظر گرفتن نیازها و حقوق دیگران و خود محوری بالا که به آن خودگرایی عمل‌گرا گفته می شود تاکید دارد. در قرن حاضر تغییر جهت از فردگرایی اخلاقی به فرد گرایی عمل‌گرا وجود داشته است. فردگرایی عمل‌گرا تاکید دارد بر خودمختاری و آزادی که در رشد جنبش‌های فمینیستی سهیم است و زنان سعی دارند به مدارج تحصیلی بالا و محیط‌های کاری وارد شوند. فردگرایی در تضاد با خانواده است و اگر زندگی خانوادگی رشد فردی محدود کند و نیازهای فردی برآورده نشود طلاق راهی برای آزادی محسوب می‌گردد(نقل شده در رینولد و منسفیلد،۱۹۹۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲ آموزش پیش از ازدواج
بیشتر زوجین اطلاع ندارند که آموزش پیش از ازدواج که مبتنی بر مهارتها باشد می توان تا ۳۰% احتمال طلاق را کاهش دهد و باعث استحکام ازدواج شود. برای ایجاد یک ازدواج موفق مبتنی بر ارتباطات باز، صمیمیت و سازمان یافتگی زوجین باید به اتفاق همدیگر برای آینده برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند و مهارت‌های لازم را بیاموزند. بسیاری از زوجین هنگامی که مسائل در زندگی مشترکشان غیر قابل حل به نظر می رسد، به منظور نجات رابطه‌شان در جست‌وجوی زوج درمانگر برمی‌آیند. برخی هم اشتباه فکر می‌کنند که مصاحبت با یکدیگر در مدت زمان طولانی آنها را برای ازدواج آماده می کند. تحقیقات نشان می‌دهد حتی زوجینی که بدون ازدواج با هم زندگی می‌کنند( که معمولا در کشورهای غیر اسلامی رایج است)، فرصت بهتری برای موفقیت در ازدواج ندارند. آموزش پیش از ازدواج همانند یک ایمن‌ساز است که قابلیت‌های افراد برای اداره موقعیت‌های مشکل‌زا را ارتقاء می‌بخشد(پاتریشیا و گریگوری۲۰۰۳، نقل شده در آقاجان بگلو و همکاران،۱۳۹۲).
۲-۲-۱ روش‌های آماده‌سازی پیش از ازدواج
۲-۲-۱-۱ مشاوره پیش از ازدواج
در این روش با زوجین به صورت خصوصی کار می شود(نه گروهی) و ممکن است روی تعارضات و نقاط پر دردسر روابط آنها به طور خاص کار شود. این خدمات از طریق مشاوران متخصص یا مشاوران مذهبی انجام می شود و ممکن است شامل ۱ تا ۲ جلسه و یا جلسات متعددی باشد. محتوا و مقدار این خدمات به جهت‌گیری مشاور نیاز مراجعه‌کنندگان بستگی دارد. مشاوره پیش از ازدواج با وجودی که به نوبه ی خود سودمند است، اما مهارتهای گسترده‌ای را که آموزش پیش از ازدواج پوشش می دهد را، فراهم نمی‌آورد. در صورتی که آموزش و یادگیری مهارتها عوامل کلیدی در موفقیت ازدواج و جلوگیری بلندمدت از طلاق است. هم چنین در آموزش‌های گروهی، افراد نسبت به مشاورهای فردی فعال‌تر هستند. درمانگران خانواده و ازدواج، به طور اختصاصی برای کمک به زوجین با بهره گرفتن از ارزیابی‌های پیش از ازدواج و مشاوره پیش از ازدواج آموزش دیده اند.
۲-۲-۱-۲ آموزش پیش از ازدواج
آموزش یک فرایند منظم، گام به گام و برنامه ریزی شده است و تعیین نیاز آموزشی نقطه آغازین هر نوع برنامه آموزشی است (نوابی نژاد،۱۳۸۰). در سا لهای اخیر، حرکت برای تقویت زندگی زناشویی به برنامه‌های آموزش‌های قبل از ازدواج کشیده شده است. آموزش‌های قبل از ازدواج کشیده شده است. آموزش قبل از ازدواج فرصت مناسبی است که سبب افزایش آگاهی و اطلاع زوجها از نقش خود در ایجاد یک رابطه صحیح و ثمربخش گشته و بر نگرش و رفتار آنها تاثیر می‌گذارد. این آموزش‌ها می‌تواند طیف وسیعی از دانش نسبت به اهداف ازدواج، شناخت روان شناسی زن و مرد، آگاهی از ملاکهای صحیح ازدواج و برخورداری ازشرایط لازم برای ورود به ازدواج را در برگیرد(هزاوه ای و همکاران،۱۳۹۲).
آموزش های قبل ازدواج پایه و اساس پیشرفت رابطه زوج ها است، که عمدتاً شامل مهارت های ارتباطی، ایجاد رضایتمندی از ارتباط، گوش‌دادن فعال، مهارت‌های کنترل تعارض و کشمکش، مهارت‌های حل مسأله، کنترل عواطف و هیجانات، افزایش آگاهی و شناخت زوج ها از خویشتن، دیگری و زندگی مشترک و تحکیم روابط و مناسبات عاطفی میان آنها و درک و آگاهی آن ها از آسیب‌شناسی و بحران های ازدواج است. بهره مندی از خدمات مشاوره‌ای پیش از ازدواج باعث می‌شود تا زن و مرد با آگاهی هر چه بیشتر و مجهز به دانش کافی در ارتباط با خود و همسر آینده‌شان و نیز اهمیت و اهداف ازدواج به این دوره پویا و شکوفا در زندگی با آرامش بیشتری گام نهند(خالقی نژاد و همکاران،۱۳۹۰).
۲-۲-۲ ارتباط پیشگیری از مشکلات زناشویی و بهداشت روان
آماده‌سازی برای ازدواج به عنوان یکی از اشکال پیشگیری از طلاق تلقی می‌شود(السون۱۹۸۳، نقل شده در سلیمی و همکاران،۱۳۹۰). اصول اساسی علم پیشگیری در حیطه‌های آموزش قبل از ازدواج قابل کاربرد است. پیشگیری از مشکلات زناشویی، به طور کلی بنا به دو دلیل به مباحث بهداشت روانی مرتبط است (خمسه، ۱۳۸۲).
هدف علم پیشگیری، فراهم ساختن دانش پایه و راهکارهای مداخله‌ای برای کاهش و یا برطرف کردن میزان وسیعی از اختلاف‌های مختلف، از جمله تمامی صور گوناگون آسیب‌شناسی روانی است. علم پیشگیری بر عوامل خطرساز و محافظت‌کننده در برابر این اختلال ها،‌ تاکید دارد. علم پیشگیری درباره موضوع ازدواج، بر پایه نظریه‌ها و پژوهش‌های انجام شده استوار است. از این علم سعی شده است عناصر مربوط به روابط زوج ها هدف قرار بگیرد.
علم پیشگیری، عوامل خطرساز متداول و مشترکی را که زیر بنای انواع گسترده‌ای از آسیب‌های روانی است، مشخص می‌کند. اختلال‌های زناشویی یکی از عوامل خطرساز متداول در زمینه آسیب‌شناسی روانی است. چرا که مشکلات زناشویی میزان وسیعی از اختلال‌های روانشناختی را در بزرگسالان (از قبیل افسردگی) و کودکان (از قبیل اختلال های سلوکی) در بر می‌گیرد. به علاوه یک ازدواج خوب و مناسب، یکی از عوامل محافظت‌کننده عمومی در برابر بخش عمده‌ای از اختلال‌های روانی در نظر گرفته شده است.
۲-۲-۳ نکات لازم جهت اجرای برنامه آموزشی موفق
هالفورد ۴ بعد اصلی را که شیوه‌های آموزش را توصیف می‌کنند شناسایی کرده است( هالفورد^[۳۴] ۲۰۰۰، نقل شده در دهقانی،۱۳۸۴). – بعضی دوره های آموزش اساس ایده‌های خود را به طور کامل بر پایه یافته های پژوهشی قرار می دهند، در حالیکه دوره‌های دیگر بر تجربه گروه یا الزام یک تجربه فردی ویژه تاکید می‌کنند. – دوره‌ها می‌توانند در طول طیفی از خواندن کتابهای خود یاری یا تماشای یک فیلم ازدواج تا کار با زوجین به شکل تک تک یا جلسات گروهی باشند. – بعضی دوره ها شامل یک سمینار کوتاه است که چند ساعت طول می کشد. – بعضی دوره‌ها بر کنار گذاشتن و رد کردن اسطوره‌ها از طریق انتقال اطلاعات تمرکز یافته اند. در حالی که بعضی دیگر بر آموزش مهارتها متمرکز شده اند.
۲-۲-۴ عوامل موثر بر آموزش کارامد پیش از ازدواج
دانستن موارد زیر در اجرای یک برنامه آموزش پیش از ازدواج موفق موثر می‌باشد.
-دانستن اینکه چه عواملی احتمال موفقیت و شکست ازدواج را افزایش می دهد.
-دانستن اینکه آیا عوامل خطرزا از طریق آموزش قابل تغییرند.
-دانستن اینکه کدام رویکردهای آموزش ازدواج بیشترین تاثیر را دارند(اولیاء،۱۳۸۵).
۲-۲-۵ منطق شرکت در برنامه آموزش پیش از ازدواج
ایجاد صمیمیت و حفظ آن در ارتباط زوجها فرایندی سخت است که مستلزم کسب آگاهی‌های دو طرفه و تلاش در عمل به آن مضامین است . به طوری که میس^[۳۵] ، پس از سال‌ها درمان در زمینه مشکلات خانواده و زوج ها می‌گوید : با بالا گرفتن مشکلات زوج ها و ایجاد شدن عواطف منفی، باز سازی رابطه و در رأس آن احساسات مثبت زوجین نسبت به یکدیگر بسیار مشکل است و درمان‌های بعدی شاید رابطه را تا حدودی اصلاح کند اما تغییر دادن عواطف و احساساتی که در اثر عدم آشنایی با مهارت های ارتباطی وعدم پذیرش تفاوت ها و در نتیجه عدم ایجاد صمیمیت ایجاد شده‌اند بسیار مشکل و شاید نا ممکن می نمایند و شانس بسیار کمی برای بازگرداندن احساسات مثبت اولیه زوجین نسبت به همدیگر وجود دارد و بهتر است درمانگران توانایی خود را برای بهبود روابط زوجی و آموزش‌های قبل از ازدواج در زمانی متمرکز کنند که هنوز زوج ها مشکلات ارتباطی عمیقی را تجربه نکرده‌اند( مظلومی و همکاران،۱۳۹۰).
از طرف دیگر السون (۱۹۹۹) که یک متخصص خانواده و ازدواج است، بر آمادگی‌هایی که افراد بایستی قبل از ازدواج کسب کنند، تأکید ورزیده و داشتن انتظارات صحیح از ازدواج را در رأس برنامه‌ی آمادگی و غنی‌سازی ازدواج قرار می‌دهد. او بر این باور است که »چون روابط افراد قبل از ازدواج بیشتر گرایش به جنبه‌های عاطفی دارد تا منطقی و این خود در چگونگی انتخاب آنها تأثیرگذار می باشد، لذا آموزش‌ها و مشاوره‌های زوجین به صورت فردی و گروهی برخلاف فضای رمانتیک بین زوجها، به آنها فرصت می‌دهد انتظارات غیرواقع‌بینانه و تصورات مبهم خود را شفّاف سازند(مظلومی و همکاران،۱۳۹۰). آموزش کوششی در جهت اصلاح ارتباط مشکل‌زا در بسیاری از رویکردهای درمانی است. یکی از بهترین روشها برای پرورش دادن یک رابطه زناشویی سازگار، آماده کردن زوجها به آموزش در زمینه مهارتهای ارتباطی است که به آنها کمک خواهد کرد تعارضات زناشویی آتی خود را حل کنند(نظری و همکاران،۱۳۹۲). هدف نهایی این برنامه کمک به استحکام و ثبات ازدواج، کاهش نرخ طلاق و ارتقاء کیفیت ازدواج است در این صورت رضایتمندی زوجین بالا می رود و تمایل به طلاق کاهش می یابد. حتی در بسیاری از ازدواج هایی که طلاق اتفاق نمی افتد، کیفیت ازدواج در برخی از آنها ممکن است ضعیف باشد(پوپنوو و لیتهد^[۳۶]۱۹۹۹، نقل شده در السون،۲۰۰۱).
۲-۲-۶ مزایای برنامه آموزش پیش از ازدواج موفق
-کمک به زوجین برای شروع بهتر زندگی زوجی و ساختن یک رابطه محکم‌تر، ارتقاء مهارت‌های بین فردی و جلوگیری از طلاق.
-ازدواج مستحکم تر، باعث کاهش انتخاب طلاق در زوجین می‌شود.
-کمک به زوجین جهت یادگیری مهارت‌های مهم بین فردی که می تواند برای استحکام ازدواج در هر زمانی به کار می‌رود.
-تشویق زوجین جهت اینکه اگر در زندگی زوجی آینده مشکلی پیدا کردند که نتوانستند از عهده آن برآیند، در جست‌وجوی زوج درمانی برآیند تا اینکه در جست‌وجوی طلاق باشند.
-برانگیختن زوجین تا ارزش حضور در کلاس‌های آموزش نوع ازدواج، در زندگی آینده‌شان را دریابند(آزاد فلاح،۱۳۸۵).
۲-۲-۷ محدودیت ها یا خطرات احتمالی برنامه آموزش پیش از ازدواج
-یکی از محدودیت‌های احتمالی این برنامه این است که احتمالی وجود ندارد که برنامه‌های آموزش پیش از ازدواج از تمام طلاق‌ها پیشگیری کند.
-این کلاس‌ها یک سرمایه‌گذاری خوب برای موفقیت در زندگی زناشویی است. اما بعضی از زوجین بضاعت مالی شرکت در این کلاس‌ها را ندارند. هزینه کلاس‌ها بسته به محتوای برنامه ای که زوجین دریافت می‌کند و اینکه چه کسی آموزش‌ها را ارائه می دهد متغیر است.
-تا زمانی که شرکت در این کلاسها داوطلبی باشد، بسیاری از زوجینی که حتما به این برنامه‌ها نیاز دارند در این دوره‌ها شرکت نخواهند کرد(آزاد فلاح،۱۳۸۵).
۲-۲-۸ انواع آموزش های قبل از ازدواج
آموزشهای قبل از ازدواج در اشکال گوناگونی ارائه می‌شود.برخی از دوره‌ها تنها چند ساعت یا یک تا دو روز طول می‌کشد و مبتنی بر سخنرانی است. برخی از دوره‌ها طولانی‌تر است. و مهارتها و تعاملاتی را بین زوجین فراهم می‌آورد. تحقیقات نشان می‌دهند که دوره‌های مبتنی بر آموزش مهارت، برنامه‌های سازمان یافته‌تری هستند و کارآمدتر به نظر می‌رسند (استنلی و همکاران۱۹۹۵، نقل شده در داو،۲۰۰۲). انجمن‌های آمریکایی برنامه‌های متعددی تدوین کرده‌اند که در تمام ایالت متحده و در دنیا کاربرد وسیعی دارد. این برنامه‌ها عبارتند از: ۱٫ برنامه ارتباط زوجین(cc) 2. برنامه تقویت رابطه( RE) 3. برنامه تقویت رابطه پیش از ازدواج(PREP) 4. برنامه آماده سازی/غنی‌سازیPREPARE/ENRICH 5. برنامه کاربرد عملی مهارتهای ارتباط صمیمی PAIRS.
تاکید تمام این برنامه‌ها به آموزش مهارتهای ارتباطی به زوجین است. اما قالبی که هر برنامه برای خود در نظر گرفته است در جلسات گروهی- فردی، طول مدت برنامه می‌تواند متفاوت باشد.
۲-۲-۸-۱ برنامه ارتباط زوجین(CC)
این برنامه توسط میلر^[۳۷] و شراد(۱۹۹۹) تنظیم شده‌است. اهداف کلی این برنامه عبارتند از: ۱٫ برقرار کردن ارتباط موثر در مورد مشکلات روزمره ۲٫ مدیریت و حل تعارض ۳٫ وسایل و راهبردهایی برای بررسی کردن مشکلات و حل تضادها ۴٫ آگاهی از جنبه‌های نگرشی و رفتاری حل تضادها و ایجاد رابطه. فرایندها و مهارتهایی که در این برنامه آموزش داده می‌شود ناشی از دیدگاه‌های نظری و اصول تئوری سیستم‌ها می باشند. این برنامه ممکن است به عنوان یک برنامه غنی‌سازی و یا درمانی ارائه شود. این برنامه می‌تواند در یک زمان به صورت گروهی و یا به یک زوج ارائه شود. هر جلسه چارچوب‌های مفهومی عملی (سازمان دهنده‌های شناختی، مهارتهای ارتباطی خاص و گزینش‌های رفتاری) و فرایندهای تعاملی(رهنمودها) را برای بحث و حل مشکلات در طول برنامه انتخاب می‌کنند(میلر و شراد۱۹۹۹، نقل شده در سلیمی و همکاران،۱۳۹۰).
۲-۲-۸-۲ برنامه تقویت رابطه (RE)
این برنامه بیش از ۲۵ سال است که به طور وسیعی با هدف ازدواج و نیز آمادگی برای ازدواج مجدد استفاده می‌شود. این برنامه شامل آموزش عملی نگرش‌ها، مهارت‌ها و استراتژی‌ها برای بهبود رابطه، حل مسائل ارتباطی به طور مشارکتی، ایجاد و تداوم صمیمت و رضایت از رابطه می‌باشد. این برنامه شامل سخنرانی، مهارت‌های آموزشی ارتباطی و ایجاد فرصت برای شرکت‌کنندگان جهت تمرین مهارت‌ها به طور خصوصی با ناظر است. با وجودی که تعلیم به صورت گروهی انجام می‌شود. زوجین با یکدیگر تبادل اطلاعات ندارند. این برنامه هم‌چنین به زوجین کمک می کند تا مسائل ارتباطی مهم و تفاوتهای فردی را که باید قبل از ازدواج مورد بررسی قرار گیرد مشخص کنند. از این طریق زوجین اطلاعات مهمی که در مورد یکدیگر است دست می‌یابند (وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده^[۳۸]،۲۰۰۶). هم‌چنین این برنامه به منظور آموزش مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله موثر در کارکرد زناشویی اثربخش طراحی شده است، که در آن از تکنیک‌های رفتاری درمان زناشویی( مانند باکوم و اسپین، لیتلید^[۳۹] ۱۹۹۰، نقل شده در اولیاء،۱۳۸۵). و ایده‌های شبیه به برخی دیگر از برنامه‌های زناشویی آموزش ارتباطات بهره گرفته می‌شود(استنلی و همکاران۱۹۹۹، نقل شده در اولیاء، ۱۳۸۵). نسخه فعلی این برنامه مورد تجدید نظر قرار گرفته و براساس پژوهش های به روز شده به ویژه در حیطه‌های ارتباطات، حل تعارض، تنظیم عواطف، تعهد انتظارات، افزایش صمیمت و تفاوت‌های جنسیتی بنا نهاده شده است. این برنامه شامل عناوین زیر است: علایم خطر مشکلات ارتباطی در آینده، تفاوت‌های جنسیتی، استفاده از ساختار برای ارتقاء امنیت، تکنیک گوینده‌/‌شنونده، حل مسئله، قواعد اصلی برای دست و پنجه نرم کردن با تعارض، راهبردهایی برای مقابله در برابر رویدادهای روشن، ساختن باورها و انتظارات هسته ای، بخشش، تعهد، و نحوه حفظ و ارتقاء شوخ طبعی، دوستی و شور، تمرکز اصلی برنامه بر یادگیری ارتباطات و این مطلب قرار دارد که کدام الگوهای ارتباطی به ازدواج قوی‌تر و کدام الگوها به تخریب ازدواج می‌ انجامد. پنج هدف عمده این برنامه از دیگاه رهبرانش عبارت است از:
ایجاد و تمرین هدایت شده مهارت‌های ارتباطی سازنده و مهارت‌های حل تعارض
روشن سازی و اصلاح باورها و انتظارات ارتباطی
حفظ و ارتقاء شوخ طبعی، دوستی و پیوند معنوی در روابط صمیمانه
حصول توافق بین زوجین بر سر قواعد اصلی جهت دست و پنجه نرم کردن با اختلافات و تعارضاتی که به طور غیر قابل اجتناب در روابط روی خواهند داد.
رشد دهی مهارت‌های لازم جهت ارتقاء درک و حفظ تعهد.
به منظور ایجاد تغییرات مورد انتظار در افراد و زوجین، آموزش نه مهارت در اهداف برنامه RE گنجانده شده است که شامل: مهارت بیانی(ابراز)، مهارت همدلی، مهارت گفت و گو، مذاکره، مهارت حل مسئله یا تعارض، خود تغییر دهی، کمک به تغییر دیگری، تعمیم دهی انتقال، مهارت آموزش نظارت و نگهداری(برگر و هانا۱۹۹۹ ، نقل شده در اولیا،۱۳۸۵).
۲-۲-۸-۳ برنامه تقویت روابط پیش از ازدواج(PREP)