منظور از انبارداری کالاهای معمولی، انبارداری است که خصوصیات مواد و اقلام، ما را به استفاده از وسایل و تجهیزات مخصوص جهت کنترل شرایط آن مجبور نمی سازد.
گروه دوم « انبار مواد آتش زا و انفجاری »
در این گونه انبارها باید نوع ساختمان، محل انبار و موقعیت محلی و سیستم های ایمنی و اطفاء حریق به طور کامل رعایت شود. در واقع سخت افزار انبارها از اهمیت برخوردار است.
گروه سوم « انبار مواد شیمیائی »
مواد شیمیائی مثل اسیدها و روغن ها و الکل ها و تینرها و غیره، موادی می باشند که در درجه حرارت کم شعله ور می شوند. انبار مواد شیمیائی باید خشک و خنک و دارای تهویه کامل باشد و وجود کپسولهای آتش نشانی مخصوص به تعداد لازم در این گونه انبارها ضروری است.
گروه چهارم « انبار کالاهای فاسد شونده » این گروه از انبارها شامل مواد غذائی و سبزیجات، دارو و سایر کالاهای فاسد شدنی که دارای مدت زمان مصرف خاص می باشد و عمدتاً در کنار رعایت موارد ایمنی از سردخانه و یخچال برخوردار است.
تعریف قبض انبار: ((ware house bill
واژه قبض معانی متفاوتی دارد از قبیل : با دست گرفتن چیزی ، جمع کردن، رسید.(بندرریگی محمد،۱۳۷۲،فرهنگ جدید عربی) در لغت انگلیسی کلمه ware به معنای جنس و کالا است و کلمه ware house به معنای انبار کالا می باشد
و کلمه warrant نیز به معنای قرار جلب ، سند عند المطالبه ، گواهی، حکم و تضمین کردن آمده است. (عالیدادی، احمدی ، ۱۴)
قبض انبار یا قبض رسید و تحویل کالا به انبار عبارت است از سندی که تحویل گیرنده کالا ( انباردار) به موجب آن تحویل یا رسید کالایی را با مشخصات خاصی ازتحویل گیرنده درتاریخ ورود معینی گواهی می نماید.
قبض انبار را چنین نیز تعریف نموده اند که قبض رسمی انبار یا warrant سند قابل معامله ای است که به وسیله آن تاجری به عنوان ضمانت تعهد خود اجناسی که در انبار عمومی یا نزد خود دارد را به گرو طلبکار می دهد.(ستوده تهرانی ،۱۳۸۸، حقوق تجارت،)
درتعریف دیگری آمده است قبض انبار سندی است مشابه سفته که با امضای آن بازرگان تعهد می کند مبلغی را در سررسید معین به دانده بپردازد.(اسکینی،ربیعا،۱۳۸۲، حقوق تجارت)
با توجه به کارکردهای مختلف،قبض انبار را میتوان به قبض انبار کالاهای تجاری گمرکی و قبض انبار کالاهای غیر گمرکی دسته بندی نمود .
طبق مفاد قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن هر کالایی که به اماکن گمرکی یا انبارهای گمرکی تحویل می گردد باید بلافاصله در دفاتر مربوطه انبار ثبت و برای هر ردیف (آرتیکل) فهرست کل بار (مانیفست) یا اظهارنامه یا پروانه یا صورت مجلس ضبط یا بارنامه، قبض انبار جداگانه صادر و به تحویل دهنده کالا تسلیم گردد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در خصوص کالاهای تجاری که طی رویه های گمرکی به مرزهای کشور ( وارد ، خارج و یا عبور ) می گردد سازمان بنادر ودریانوردی و گمرک ایران در برخی موارد نیز که این سازمانها وظایف خدمات انبارداری خود را حسب قانون امور گمرکی و در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، با عقد قرارداد لازم به شرکتهای دیگر واجد شرایط واگذار نموده اند قبوض انبار در فرمت های خاص آنها صادر می گردد و اگرچه از لحاظ شکلی و بعضأ محتوایی دارای فرم استاندارد و یکنواختی نبوده لیکن در کلیه موارد مشخصات عمومی ذیل می بایست در آنها لحاظ گردد :

• • شماره انبار

• • شماره کارنه تیر

• • شماره ترانزیت داخلی

• • شرکت حمل کننده کالا

• • شماره بارنامه

• • مرز ورودی

• • تاریخ ورود به مرز

• • نماینده شرکت

• • شماره تالی

• • شماره قبض انبار

• • نام صاحب کالا

• • شماره کامیون

• • علامت کالا

• • نوع کالا

• • نوع بسته

• • تعداد

• • وزن کالا باظرف

• • تاریخ تحویل کالا به انبار

• • نام انباردار و امضا آن

• • تعیین تعداد نسخ قبض انبار و تخصیص هر کدام از آنها

قبض انباربرای کالاهای گمرکی پس از ورود کالا به انبار و صورت برداری و کنترل و تطبیق کالا با اسناد حمل و تحویل و بالاخره صدور برگ بارشماری ( تالی) و تنظیم و تکمیل صورت مجلس اضافه یا کسر تخلیه (ماده ۲۸ قانون امور گمرکی ) صادرمی گردد. قبض انبار پس از صدور به شرکت مسئول حمل و نقل تحویل تا از آن طریق به صاحب کالا ( گیرنده کالا) تحویل گردد.
قبض انبار کالاهای غیر گمرکی را می توان شامل کلیه کالاهایی که در داخل تولید یا از خارج وارد شده و یا موارد اولیه به اشکال و ابعاد گوناگون دانست.
بنابراین در قبض انبار این قبیل کالاها اطلاعات ذیل را می توان ملاحظه نمود:

• • نام انبار

• • شماره اظهار نامه / فرم قرارداد فی مابین

• • شماره قبض انبار

• • مکان نگهداری کالا

• • شماره طاق / قفسه

• • نام امانت گذار

• • آدرس و مشخصات هویتی مالک

• نوع وسیله حمل کننده

۲) ادوار آموزشی ضمن خدمت (کاردانی،کارشناسی ناپیوسته،کارشناسی ارشد) در نگرش افسران تأثیر دارد.۳)ادوار آموزشی ضمنخدمت (کاردانی،کارشناسی ناپیوسته،کارشناسی ارشد) در رفتارفردی افسران تأثیر دارد.۴) ادوار آموزشی ضمن خدمت (کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی ارشد) در رفتار گروهی افسران تأثیر دارد.روش تحقیق مورد نظر پیمایشی توصیفی بوده و جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از پرسشنامه انجام شده و ۸۰% فرضیه ها تأیید شدهاند.د)اسکندری و خدائیان (۱۳۹۰) در پژوهش خود با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی افسران وظیفه، به بررسی تأثیر عوامل آموزش، حقوق و مزایا و به کارگیری بر توانمندسازی میپردازد. روش تحقیق پیمایش میدانی بوده و بر اساس ضرایب هم بستگی پیرسون، آموزش، حقوق و مزایا ارتباط مثبت و معناداری با توانمندسازی دارد.
ه)حاجبی و همکاران (۱۳۸۶) در پژوهشی به بررسی اثربخشی آموزش برآگاهی و نگرش نسبت به سوء مصرف مواد در کارکنان پتروشیمی پرداختند. این تحقیق نشان داد که آموزش بر روی آگاهی و نگرش کارکنان نسبت به سوء مصرف مواد تأثیر دارد و این تأثیر بر روی کارکنان با تحصیلات دیپلم بیشتر از سایر گروه های تحصیلی است. از طرفی نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که تفاوت تأثیر آموزش در میزان آگاهی و چگونگی نگرش افراد نسبت به پدیده سوء مصرف مواد، بعد از آموزش در کارکنان با وضعیت شغلی” عادی کار” نسبت به” اقماری کار” معنادار است.
و) قربانیزاده و خالقینیا (۱۳۸۸)، در مقاله خود با عنوان “نقش انتقال دانش ضمنی در توانمندسازی کارکنان” پس از مرور ادبیات و نوشته های مربوط به توانمندسازی کارکنان، نقش و جایگاه دانش ضمنی و تبدیل آن به دانش صریح و قابل انتقال در بین سایر کارکنان، به بررسی رابطه انتقال دانش و احساس توانمندی کارکنان در دانشگاههای پیام نور استان مازندران میپردازد. این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و داده های مورد نیاز با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه و به روش نمونه گیری تصادفی از بین تعداد ۱۷۳ نفر از کارکنان جامعه مورد مطالعه، گردآوری و برای آزمون فرضیات از آزمون هم بستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر وجود رابطه معنادار بین متغیرهای پژوهشی است. به این معنی که بین انتقال دانش ضمنی از یک سو و مهارت کارکنان در تصمیم گیری، پذیرش مسئولیت، دسترسی کارکنان به ابزارهای مرتبط با تصمیم گیری و اجرا و در نهایت، پذیرش مسئولیت پی آمدهای تصمیم از سوی کارکنان از دیگر سو (نگرش)، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۶-۲-۲)حوزه تخصصی :با عنایت به تخصصی بودن موضوع پایان نامه ( پروازی ) محقق به جهت دستیابی به اطلاعات جامع به موضوعات تخصصی و علمی در واحدهای هوایی نیز نسبت به بررسی میدانی و اسنادی اقدام که اهم پایان نامه دوره کارشناسی ارشد اجا به شرح ذیل بوده است:الف ) سرهنگ خلبان میر یونس غنی زاده (۱۳۸۵) تحقیقی با عنوان “چگونگی عملکرد شبیه ساز پایه متحرک شنوک در ارتقاء سطح مهارت خلبانان هوانیروز نزاجا ” انجام داده است که هدف اصلی در این تحقیق بررسی چگونگی عملکرد شبیه ساز پایه متحرک شنوک در ارتقاء سطح مهارت خلبانان بوده است و در این تحقیق سه فرضیه تخصصی در رابطه با پروازهای نرمال، تاکتیکی و اضطراری بیان شده است روش تحقیق به صورت توصیفی –پیمایشی بوده و جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از پرسشنامه و مصاحبه با اساتید خلبان انجام که نتایج تحقیقات بعد از آزمون فرضیه ها نشان می دهد عملکرد شبیه ساز با کارایی بسیار بالایی در هر سه فرضیه مورد تأیید قرار گرفته است.
ب)سرهنگ خلبان جواد علی اکبرزاده (۱۳۸۶) تحقیقی با عنوان ” تأثیر به کارگیری شبیه ساز پروازی F-4 نهاجا” انجام که سه فرضیه حول محورهای پروازی ( چک های قبل از پرواز نشستن و برخاستن و عکس العمل) مطرح و روش تحقیق به صورت توصیفی –پیمایشی بوده و جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از پرسشنامه و مصاحبه با اساتید خلبان انجام که نتایج تحقیقات بعد از آزمون فرضیه ها بیانگر آن است که به کارگیری شبیه ساز تأثیر خیلی زیادی بر عملکرد کارکنان پروازی داشته است.
۲-۶-۳) تحقیقات خارجی
موریس (۱۹۹۶ )به نتایج زادوسکای (۱۹۹۵) مبنی بر “بررسی رابطه توانمند سازی و آموزش های ضمن خدمت” اشاره کرده است. او بیان میکند که کارکنانی که در آموزش های ضمن خدمت شرکت نکرده اند کمتر از کسانی که در این دوره شرکت کرده اند توانمند شده اند. وی اشاره می کند که حرکت شرکت ها به سمت مدیریت کیفیت توانمندسازی آغاز می شود و کارکنان از این حرکت حمایت می کنند.
در پژوهشی که کنی ام. والاچ^[۹۷] در سال ۲۰۰۹ انجام داد به بررسی تغییر در نگرش، مهارت و دانش پرستاران در حین دوره های آموزشی پرداخت و گونه های آموزش را در بخش خدمات انگلستان و نیز میزان موفقیت فعالیت های مرتبط با آموزش و ارتباط آن با توانمندی پرستاران را مورد بررسی قرار داد. او برای این منظور ۲۱۴ پرستار را مورد مطالعه پیمایشی خود قرار داد. یافته های وی حاکی از شواهد قوی در ارتباط آموزشهای تخصصی پرستاری با میزان نگرش، مهارت و دانش آنان بود که این موارد منجر به عملکرد سازمانی بهتری در خدمات بیمارستان ها خواهند شد. هم چنین آنها دریافتند که موفقیت در یک محیط پویا برای کارکنان بخش عمده نگرشی است که توسط پرستاران دنبال می شود و این نگرش پس از دوره های آموزشی در میان جامعه مذکور بیش از پیش رخ می نمایاند.
۲-۷) الگوی تحلیلی و مفهومی
۲-۷-۱) الگوی تحلیلی
در این پژوهش به بررسی تأثیر متغیر آموزش به طور عام و آموزش شبیه ساز پروازی به طور خاص، به عنوان متغیر مستقل، بر عوامل توانمندساز کارکنان هواپیمایی ناجا، به عنوان متغیر وابسته پرداخته میشود. عوامل توانمندساز شامل سه زیر متغیر دانش، مهارت و نگرش میباشند. بنابراین در این پژوهش از طریق بررسی تأثیر مستقیم با تحلیل رگرسیون خطی، تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر دانش، نگرش و مهارت پروازی مشخص می شود.
۲-۷-۲) الگوی مفهومی
شکل ۲-۳ : مدل مفهومی پژوهش
۲-۸) خلاصه
در این فصل به منظور حمایت نظری از فرضیه ها، ادبیات تحقیق مورد بررسی قرارگرفته و مبانی نظری تحقیق تشریح و دیدگاه های مختلف دربارهی متغیرهای پژوهش بیان شد. در ادامه، تحقیقات پیشین خارجی و داخلی برای حمایت از مبانینظری، در زمینه چگونگی تأثیر متغیرهای آموزش شبیه ساز، دانش، مهارت و نگرش پروازی توضیح داده شد. ارتباط مفهومی این متغیرها بررسی و مدل مفهومی و تحلیلی عرضه شد. به این نتیجه رسیدیم که آموزش شبیه ساز میتواند ابعاد توانمندسازی کارکنان را تحت تأثیر قرار دهد. برای عملیاتی کردن این مباحث، فصل بعدی به روششناسی کار اختصاص خواهد داشت.
۳-۱) مقدمه
در فصل دوم مجموعهای از مبانی نظری و خاستگاه پژوهش در علم مربوطه، تئوریهای مادر حامی با تأکید بر روابط بین متغیرهای اصلی عرضه شد. هم چنین تلاش شد با پرداختن به تمام جوانب موضوع تحقیق منابع علمی کافی برای اظهار نظر و تصمیم‌گیری در خصوص شیوه انجام پژوهش حاضر فراهم گردد. در این فصل به بررسی روش انجام تحقیق خواهیم پرداخت. آنچه در این فصل اهمیت دارد، ذکر این موضوع است که در ارتباط با متغیرهای انتخاب شده، روشی مناسب و شایسته جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها انتخاب گردد. روش شناسی پژوهش شامل بیان نوع تحقیق و تعریف دقیق جامعهآماری و گروه نمونه مورد مطالعه، حجم گروه نمونه و روش نمونه برداری، ابزارهای اندازه گیری و شواهد مربوط به سنجش روایی و پایایی آنها می گردد. هم چنین قسمت نهایی این فصل روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها توضیح داده می شود.

۳-۲) نوع و روش تحقیق

پژوهش های انجام شده در علوم رفتاری بر اساس دو رویکرد عقل گرایانه و طبیعت گرایانه انجام می شود که کاربرد این دو رویکرد منجر به دو دسته از روش های تحقیقی روش های کمی و کیفی شده است(سرمد، و همکاران، ۱۳۸۵، ص ۷۷).به طور کلی روش های تحقیق در علوم رفتاری با توجه به دو ملاک هدف تحقیق و نحوه گرد آوری داده ها تقسیم می شود. بر این اساس تحقیقات بر حسب هدف را می توان به تحقیق های بنیادی که هدف اساسی این دسته از تحقیقات آزمون نظریه ها، تبیین روابط بین پدیده ها و افزودن به دانش موجود در یک زمینه خاص است و تحقیق کاربردی که با هدف توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص انجام می شود، تحقیق و توسعه که فرایندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فراورده آموزشی انجام می شود، تقسیم کرد(همان منبع، صص ۸۰-۷۹).از سوی دیگر تحقیق های علمی را بر اساس چگونگی به دست آوردن داده های مورد نیاز می توان به تحقیق توصیفی(غیر آزمایشی) و تحقیق آزمایشی تقسیم کرد. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آن ها توصیف شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن در فرایند تصمیم گیری باشد. بیشتر تحقیقات در زمینه علوم رفتاری را می توان در زمره تحقیق های توصیفی به شمار آورد. (همان منبع، صص ۸۳-۸۱).پژوهش حاضر وضع موجود متغیرهای تحقیق و روابط آن‌ها را در جامعه مورد مطالعه بررسی می‌کند. بنابراین به لحاظ روش در گروه تحقیقات توصیفی قرار می‌گیرد. تحقیقات توصیفی هم جنبه کاربردی دارد و هم جنبه مبنایی؛ در بعد کاربردی از نتایج این تحقیقات در تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی استفاده می‌شود. در بعد بنیادی نیز این تحقیقات به کشف حقایق و واقعیت‌های جهان خلقت می‌ انجامد(حافظ‌نیا، ۱۳۸۲، ص ۵۹). با توجه به این موضوع پژوهش حاضر در گروه تحقیقات توصیفی کاربردی قرار دارد.
از نظر نحوه گردآوری داده‌ها نیز به دلیل بررسی وضع موجود متغیرهایی تحقیق و روابط آنها در جامعه مورد بررسی، پژوهش حاضر جزء تحقیقات توصیفی/ پیمایشی می‌باشد.
۳-۲-۱) روش و ابزار گردآوری داده‌هامرحله گردآوری اطلاعات آغاز فرایندی است که طی آن محقق یافته های میدانی وکتابخانه ای را جمع آوری می کند و سپس به طبقه بندی و تحلیل آن می پردازد و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می دهد(حافظ نیا، ۱۳۸۵، ص ۵۳). روش های گردآوری اطلاعات در این تحقیق را می توان به دو طبقه تقسیم کرد: اطلاعات کتابخانه ای/ آرشیوی و اطلاعات میدانی.
با توجه به موضوع پژوهش و متغیرهای مورد بررسی در آن، اطلاعات مورد نیاز جهت آزمون فرضیه‌ها از طریق پرسشنامه گردآوری می‌شود. پرسشنامه نهایی پژوهش حاوی ۳۵ سؤال درباره متغیرهای تحقیق می‌باشد. که در آن ۱۱ سؤال برای سنجش سطح آموزش شبیه ساز پروازی، ۱۰ سؤال‌ برای سنجش تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر دانش پروازی، شش سؤال‌ برای سنجش تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر نگرش پروازی، و هشت سؤال‌ برای سنجش تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر مهارت پروازی، طراحی شده است. تمامی متغیرها کیفی از نوع رتبه ای و مقیاس سنجش آنها طیف پنج گزینه ای لیکرت می باشد. گویه های مورد استفاده برای سنجش متغیرهای پژوهش به طور خلاصه در انتهای فصل در جدول (۳-۱)به‌ترتیب برای متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق آمده است. پرسشنامه مورد استفاده نیز در قسمت ضمایم پایان‌نامه پیوست می‌باشد.
۳-۲-۲) روش آماری تجزیه و تحلیل داده‌ها
پردازش داده‌ها در پژوهش حاضر در دو سطح ۱) تحلیل‌های تک متغیره؛ و ۲) تحلیل‌های چند متغیره انجام می‌شود. در قسمت اول متغیرها به صورت منفرد مورد بررسی قرار می‌گیرند و روابط بین آن‌ها مد نظر نیست. در این بخش شاخص‌های مرکزی، پراکندگی و انحراف از قرینگی محاسبه می‌شود تا تصویری کلی از جامعه مورد بررسی به‌دست آید. سپس برای تحلیل‌های چند متغیره با توجه به نوع متغیرهای پژوهش که همه رتبه‌ای از نوع چند ارزشی می‌باشند از رگرسیون چندگانه برای سنجش و بررسی اعتبار کلی مدل پژوهش استفاده خواهد شد.

۳-۳) جامعه و نمونه آماری

در این پژوهش به دلیل تخصصی بودن موضوع و نیاز به اطلاعات دقیق و کامل لازم بود که اعضای جامعه آماری پژوهش با مباحث شبیه ساز پروازی آشنا باشند. بنابراین جامعه آماری پژوهش همان طور که در فصول پیشین به آن اشاره شد جامعه آماری تمام شمار از خلبانان و مهندسان پرواز هواپیمایی ناجا تعیین گردید. تحقیق در نیمه اول سال ۱۳۹۲ انجام می‌شود. پرسشنامه پژوهش میان ۷۵ نفر از خلبانان و مهندسان پرواز توزیع شد و ۵۸ عدد از پرسشنامه ها جمع آوری گردید. بنابراین نرخ پاسخ^[۹۸] پژوهش ۷۷% می باشد.
۳-۴) روایی و پایایی پرسشنامهاعتبار هر پژوهشی در گرو معتبر بودن ابزار گردآوری داده برای آن پژوهش قرار دارد. با توجه به این‌که در پژوهش حاضر از پرسشنامه برای گردآوری داده‌ها استفاده می‌شود باید از اعتبار پرسشنامه پژوهش اطمینان حاصل شود. سنجش اعتبار پرسشنامه از دو بعد روایی و پایایی مورد توجه قرار می‌گیرد. روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای محقق ساختن آن طراحی شده است، اشاره می‌کند. هیچ‌گونه روش آماری برای تعیین ضریب روایی وجود ندارد. بنابراین برای تعیین روایی یک آزمون از قضاوت متخصصان در این باره که سؤال‌های آزمون تا چه میزانی معرف محتوا و هدف‌های برنامه هستند، استفاده می‌شود. در این پژوهش نیز برای اطمینان از روایی ابزار گردآوری داده از نظرات اساتید و متخصصان موضوع پژوهش هم چنین تعدادی از تکمیل‌کنندگان پرسشنامه (خلبانان) استفاده شده است.
پایایی بُعد دوم سنجش اعتبار آزمون می‌باشد. میزان ثبات یک آزمون در اندازه‌گیری موضوع مورد نظر، در طول دوره‌های زمانی مختلف، پایایی آزمون اطلاق می‌شود. یک آزمون زمانی دارای پایایی است که نمره های مشاهده و نمره های واقعی آن دارای هم بستگی بالایی باشند. به این معنی که چنانچه نمره های مشاهده شده و واقعی آزمودنی ها در آزمودنی موجود باشد مجذور هم بستگی بین این نمره ها، ضریب پایایی آزمون نامیده می شود(خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۹۳). برخلاف روایی روش‌های آماری مختلفی برای سنجش پایایی یک سنجه وجود دارد. معمول‌ترین آزمون پایایی برای سؤال‌های چند گزینه‌ای از نوع پژوهش حاضر ضریب آلفای کرونباخ است که نوعی آزمون از سازگاری منطقی پاسخ‌های پاسخ‌دهندگان به همه سؤال‌ها در یک سنجه یا یک پرسشنامه می‌باشد. بدین منظور ابتدا یک نمونه اولیه شامل ۱۰ پرسشنامه پیش آزمون گردید. سپس با بهره گرفتن از داده‌های به دست آمده از این پرسشنامه‌ها و به کمک نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ میزان اعتماد با روش آلفای کرونباخ برای این ابزار محاسبه شد. مقدار به دست آمده ۸۳/۰ است که تحلیل آن در انتها پیوست شده است.
۳-۵) خلاصهدر این فصل مفاهیم لازم برای شرح چگونگی انجام مراحل جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها بیان شد. مطالب عرضه شده در این فصل در شکل (۳-۱)خلاصه شده است.شکل ۳-۲: روش تحقیق
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده‌ها

۴-۱) مقدمه

در فصل سوم تلاش شد که با توجه به هدف تحقیق و نوع داده‌ها روش‌شناسی تحقیق به تفصیل مورد بررسی قرار گیرد و جهت دستیابی به اهداف مورد اشاره پژوهش شیوه مناسبی اتخاذ گردد. به عبارت دیگر چارچوب فصل چهارم در فصل قبل مشخص شد.
در این فصل، با توجه به مطالب عنوان شده در فصل سوم، به تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده خواهیم پرداخت. به این منظور فصل حاضر در پنج بخش سازمان‌دهی شده است. بخش اول، آمار توصیفی میباشد که به توصیف ویژگی‌های جامعه مورد مطالعه و برخی پارامترها می‌پردازیم. در این بخش، پاسخ دهندگان و جامعه آماری، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در بخش دوم تحلیل‌های تک‌متغیره مورد بحث قرار می‌گیرد. در بخش سوم به تحلیل چند متغیره داده‌ها و آزمون روابط آن‌ها با یکدیگر خواهیم پرداخت. بخش چهارم تحلیل‌های چندمتغیره را با بهره گرفتن از فنون آمار استنباطی در برمی‌گیرد و در انتها نیز با توجه به مطالب چهار بخش اول در خصوص فرضیه‌های پژوهش اظهار نظر خواهد شد.

مستشارالدوله سومین اصل از اصول قانون اساسی فرانسه را در حریت شخصیه می داند:
«یعنی بدن هر کس آزاد است و احدی را قدرت نیست سیلی و مشت به کسی بزند یا دشنام و فحش بدهد … احدی را درون خانه کسی حق دخول و تجسس نیست و هیچ کس را به گناه دیگری عقوبت نتوان کرد و کسی را با ظن مجرد نمی‌توان گرفت و حبس نمود و احدی را بدون حکم قانون جریمه و تنبیه و سیاست نمی‌توان کرد…»(مستشارالدوله،۱۳۸۶، ۴۲).
مستشارالدوله همچنین درباره آزادی نشریات و یا به قول خودش، «آزادی مطبه» نیز سخن گفته است. او بخشی از این مفهوم رابه قاعده مهم اسلامی امر به معروف و نهی از منکر ارتباط می‌دهد. در فصل بررسی اندیشه ملکم اشاره نمودیم که میان آزادی و امر به معروف و نهی از منکر تفاوت بسیار است. در آنجا گفتیم که امر به معروف و نهی ازمنکر مفهومی ایجابی است، که مسلمانان در راستای وظایف شرعی خود می‌بایست به عنوان یک تکلیف به آن بنگرد. در مقابل این آزادی و بخصوص آزادی منفی آنگونه که بعدها برلین درباره آن سخن گفت عدم مداخله دیگران به هنگام عمل بر وفق تمناهای عملی و بالقوه است و همچنین پیش‌فرض توانایی برای انتخاب میان شقوق مختلف می‌باشد و نکته مهم دیگر اینکه این شکل از آزادی اساسا” مفهومی مدرن است(گری،۱۳۷۹، ۲۶). بطور کلی شباهت میان آزادی و امر به معروف و نهی از منکر محدود است به حدود انتقاد از بی‌قانونی و حمایت قانون از این انتقاد(حائری، ۱۳۶۴، ۳۷-۳۸). بدین ترتیب به خوبی مشخص است که آزادی در چهارچوب «حق» انسان معنی می‌یابد. مفهومی که در ایران این دوره مفهومی مفقود بود. ایران در دوره مورد بحث کشوری بود که تنها عده قلیلی در آن صاحب حق بودند. دولت این را جزء حقوق مسلم خود می‌دانست که در تمام وجوه زندگی مردم دخالت کند. حکومت ایران عصر قاجار حکومتی استبدادی بود. بدین ترتیب شاه اقتدار فرمانروایی مطلق داشت. بدون آنکه هیچ مسئولیت مشخص و نهادینه شده‌ای را در برابر مردم دارا باشد(قاضی مرادی،۱۳۸۰، ۲۷).

با همه این احوال مستشارالدوله فارق از واقعیات بیرونی جامعه ایرانی و به دنبال آرمان‌های خود برای پرهیز از هرگونه درگیری با علما صریحا اشاره می‌کند که «اگر مطالب چاپ شده ضرری به دین و یا به اخلاق عامه و یا مخالف به احکام کود دارد ازاله آن ضرر واجب است»(مستشارالدوله،۱۳۸۶، ۴۹). او در ادامه این مطلب می‌افزاید که«حریت مطابع در ممالک متحده آمریکا و انگلیس و فرانسه و سوئیس و بلژیک و یونان به مرتبه کمالاست و امروز در شهر پاریس صد چاپ خانه و ششصد کتاب فروش است». وی پس از این بر آزادی مجامع نیز تأکید می‌کند. او آزادی مجامع را این چنین توضیح می‌دهد:
«هر فرقه و هر جماعت ….در مسئله [ای] از مسائل سیاست و افعال حکومت یا در امر معاش خود بدون موانع گفتگو و مباحثه می‌کنند ….»(همان، ۵۰).
او در ادامه جهت تطبیق آزادی مجامع با شریعت اسلام می‌نویسد:
«همه مجمع‌ها … در زمان پیامبر مختار و آزاد بود[ند]. چنان که اصحاب کرم هر روز در مسجد نبوی (ص) فرقه فرقه اجتماع کردندی و از آن حضرت چندین مسائل خفیه استسفار و استیضاح نمودندی….»
وی همچنین تأکید بسیاری بر «حریت صنایع و کسب» می‌کند. او «باعث عمده و اعظم در ترقی صنایع و کسب» فرنگستان را آزاد بودن مردم «در هر قسم صنعتی که بخواهند» می‌داند. او اضافه می‌کند که البته این آزاد بودن تحت نظر قانون است. یعنی یک مخترع تا مدت مشخصی بر اساس شروط قانونی، از منافع کار خود بهره‌مند می‌شود(همان، ۶۴).
او تا جایی پیش می‌رود که در نامه خود به مظفرالدین میرزای ولیعهد کوتاهی دست بیگانگان از ایران را مشروط به شرکت عموم طوایف در خیر و شر وطن می‌داند و البته متذکر می‌شود که این طوایف در این خیر و شر«شریک و سهیم نمی‌شوند مگر آنکه [به آنها] قلم آزادی بدهند و….(کرمانی،۱۳۸۴، ۲۰۲-۲۰۳).
جالب اینکه در همین دوره از تاریخ ایران نظر کسانی چون ملا کنی این بود که «کلمه قبیحهٔ آزادی» تنها «به ظاهر خیلی خوش‌نماست و خوب» اگر نه«در باطن سراپا نقص است و عیوب. این مسئله برخلاف جمیع احکام رسل و اوصیاء و جمیع سلاطین عظام و حکام والامقام است…»(آدمیت،۱۳۵۱، ۲۰۰-۲۰۱). این عبارات به خوبی نشان می‌دهد که کسانی بودند که دقیقا” در جهت خلاف مستشارالدوله که سعی می‌نمود مفاهیم غربی و مدرن را با اندیشه اسلامی تطبیق دهد، با بهره گیری از شریعت روبروی مفاهیمی چون آزادی بایستند. اما مراد مستشارالدوله از تأویلی اینگونه از عدالت و آزادی چه بود؟ و این مفاهیم چه جایگاهی در اندیشه ترقی‌خواهانه وی داشت؟ در بخش بعدی به پاسخ این دو پرسش می‌پردازیم.
۴-۵- قانون به مثابه سد امنیتی در برابر ظلم و بیداد
مستشارالدوله با سخن گفتن از عدالت و آزادی در پی رسسیدن به مفهوم امنیت بود. وی در رساله «یک کلمه» خود به دفاع از شاخصه‌های گوناگون امنیت همچون «امنیت جانی»، «امنیت عرض و ناموس» و «امنیت مال» می‌پردازد. او تلاش می‌کند تا میان مفهوم مدرن امنیت و قواعد و دستورات فقه اسلامی تفاهم و تطبیق ایجاد کند. بر این اساس از دستورات فقه و به طور ویژه قرآن به عنوان سند این تطبیق یاد می‌کند. اینگونه است که از «قصاص نمودن در کشتن قاتل»، تازیانه زدن زن و مرد زناکار، « حکم رجم در زنای محسنه»، بریدن دست‌های دزد به عنوان احکامی در جهت اثبات تلاش شرع در جهت ایجاد امنیت همچون قوانین مدرن استفاده می‌کند(مستشارالدوله،۱۳۸۶، ۴۴-۴۶).
او سپس تلاش می‌کند تا میان مفهوم قانون و مفهوم امنیت پیوند ایجاد کند:
«هرکه به نظر بصیرت بنگرد اغلب خوبی‌ها و آسایش و آبادی و امنیت فرنگستان از وجود این امنیت قانون است و چون امر مزبور علت اصلی عدل و انصاف است این است که خدای تعالی در چندین محل قرآن مجید امر و ترغیب به آن می کند….»(همان، ۴۶).
از این رو است که مستشارالدوله در بیان فصلی دیگر از اصول قانون اساسی فرانسه به تشریح مسئولیت صاحب منصبان می‌پردازد و توضیح می‌دهد که هر وزیر و حاکمی «در مأموریت خود مسئول» است. او دلیل این مسئول بودن را «متابعت از احکام قانون» دانسته و البته «این قاعده» را نیز از «شریعت اسلام» می‌داند(همان، ۵۶). در واقع آنچه مستشارالدوله را به لزوم مسئولیت‌پذیری صاحبان مناصب می‌کشاند این واقعیت ایران دوره قاجار بود که در آن زمان درباریان تنها «به مقتضای اراده و میل» خود عمل می‌نمودند(کرمانی،۱۳۸۴، ۱۹۱-۱۹۲) و این ناشی از این بود که در هیچ مسئله‌ای مورد بازخواست قرار نمی‌گرفتند. او در نامه خود به مظفرالدین میرزای ولیعهد با صراحت به چپاول‌گران دستگاه‌های دولتی ایران حمله می‌کند و می‌نویسد:
«این ناقص فهمان از طفولیت تا امروز به چپاول نمودن اهالی بیچاره ایران معتاد شده اند…. و به این حرفها که…. ولایت نظم [منظم] و رعیت آسوده و نوکر دعاگو و قشون حاضر [است] خود را مادام العمر از مسئولیت دولت خارج می‌دانند…»( همان، ۱۹۰).
همانطور که گفته شد در اندیشه مستشارالدوله میان مفاهیم عدالت و آزادی از یک سو و مفهوم امنیت از سوی دیگر ارتباط مستقیم برقرار است. او در پی این بود که با گسترش مفاهیم عدالت و آزادی در ظرف قانون، فضا را برای گسترش امنیت فراهم آورد. تنها در این شرایط بود که ثبات در کشور گسترش می‌یافت و بسترهای ترقی و پیشرفت مهیا می‌شد.
در ایران دوره قاجار مجازات‌ها شکلی غیر معمول و بی‌قاعده داشت. در هر ولایت دست والیان و صاحب منصبان برای مجازات مردم باز بود. در این شرایط بود که مستشارالدوله تلاش می‌کند تا ضمن مخالفت با «شکنجه و تعذیب» توضیح دهد که «جزای مخصوص» «هر گناهی» را می‌بایست در «کتاب قانون» یافت و بنابراین «احدی از حکام و امراء و سران لشکر جرأت و قدرت ندارند که نسبت به زیر دستان خود بدون حکم و به هوای نفس …. چوبی بزنند و شکنجه بکنند….»(مستشارالدوله،۱۳۸۶، ۶۱).
مستشارالدوله به مظفرالدین میرزا می‌نویسد که دوای درد ایران تنها به «دو کلمه» بستگی دارد یکی اینکه از اعمال گذشته چشم‌پوشی کنیم و دیگری اینکه «شروع به تأسیس قوانین تازه» نمائیم:
«محتمل است بدین وسیله آثار و اسبابی که نیک بختی مملکت را امنیت تواند داد، بدست آید که بعدها مأمورین دوائر دولتی که از عالی و دانی و بزرگ و کوچک در اعمال و افعالی که در خور درجهٔ مأموریت ایشان است خود را به انقیاد و اطاعت مواد و احکام قانونیه مکلف بدانند و مساوات حقوقیه به عموم اهالی و زیردستان از هر صنف و طایفه داده شود و برای حصول حال آنها هرگونه تدبیری که لازم است بکار برند»(کرمانی،۱۳۸۴، ۱۸۸-۱۸۹).
۵-۵-جمع بندی فصل
مستشارالدوله نیز همچون میرزا ملکم‌خان با دغدغه پیشرفت و ترقی ایران تمام تلاش خود را برای انجام اصلاحات از بالا به کار برد. او تمام زندگی خود را در این راه نهاد. اگرچه می‌توانست به پست سیاسی اکتفا کند و دست از این تلاش بردارد. سفرها و اقامت او در روسیه، فرانسه و انگلستان و دیدن پیشرفت‌های صنعتی و اقتصادی این دول ذهن او را دچار یک قیاس بزرگ کرد. پیشرفت دول غربی و عقب ماندگی ایران. او اگرچه در ابتدا بشدت شیفته راه‌آهن بود اما به زودی دانست که این پیشرفت‌های عینی غرب سرچشمه گرفته از برخی مفاهیم ذهنی و انتزاعی است که حریت و عدالت از جمله مهمترین آنها بودند. به جهت قاعده‌مند کردن این مفاهیم او به مفهوم قانون روی آورد. در رساله یک کلمه خود بسیار کوشید تا نشان دهد که غرب هر چه دارد، از همین یک کلمه است. اما در تلاش برای اصلاحات از بالا درک ننمود که استقرار قانون نیاز به ضمانت دارد و شاید مهمترین و پایدارترین ضمانت نیز آگاهی مردم می‌تواند باشد.
فصل ششم
میرزا آقاخان‌ کرمانی
۱-۶-زندگی و آثار
میرزا آقاخان کرمانی در سال ۱۲۷۰ در بردسکن کرمان متولد شد. تحصیلات اصلی خود را در کرمان به پایان رسانید. ادبیات فارسی، فقه و اصول و احادیث، ریاضیات و منطق، حکمت و عرفان و …. را در همان‌جا آموخت. زبان فرانسه و انگلیسی را به اختصار یاد گرفت. بعدها در اصفهان و اسلامبول، زبان فرانسه خود را تکمیل نمود(آدمیت،۱۳۵۷، ۱۳-۱۴).
در ۱۲۹۸ ضابطی مالیات‌گیری بردسکن را از حاکم کرمان قبول کرد. اما به دلیل اختلافاتی که با حاکم کرمان بر سر مالیات‌گیری پیدا کرد، از بردسکن گریخت و به اصفهان رفت. در آنجا نزد ظل‌السلطان، مقام «نایب اشکی آقاسی» یافت. کارشکنی‌های حاکم کرمان و نامه‌نگاری‌های او به ظل‌السلطان از یک سو و ناسازگاری‌های او با ظل‌السلطان، سرانجام باعث شد تا رهسپار تهران شود. در این سفر شیخ احمد روحی همراه او بود. مسافرت این دو یار از این زمان آغاز شد و همسفری آنان تا آخر عمر که در کنار یکدیگر کشته شدند، ادامه داشت.
از حاکم کرمان به دولت شکایت کرد. هر چند نتیجه چندانی هم نداشت. از تهران به مشهد رفت. مدتی را در آنجا در کتابخانه آستان قدس رضوی به مطالعه و تحقیق گذراند تا اینکه از طریق رشت و تبریز وارد اسلامبول شد.
در ابتدای حضورش در اسلامبول زندگانی را در فقر و تنگدستی می‌گذراند. بخصوص که از ارث پدری نیز محروم شده بود. بدین‌ترتیب در اسلامبول به چند شیوه مختلف امرار معاش می‌نمود: نویسندگی در روزنامه اختر، تدریس زبان و ادبیات فارسی و عربی و ترکی و رونویس کردن کتب خطی. به تدریج رابطه‌اش با روزنامه اختر به سردی گرائید. از آن پس از راه تدریس در دبستان ایرانیان در اسلامبول روزگار می‌گذراند. همچنین به برخی شخصیت‌های برجسته ایرانی، اروپائی یا عثمانی ادبیات فارسی و … تدریس می‌نمود(همان،۱۶-۲۴).
مدتی پس از ورود به عثمانی همراه یار و همراه همیشگی خود برای دیدن شیخ ازل به قبرس رفتند و همان‌جا بود که دو دختر شیخ ازل را به زنی گرفتند(همان، ۱۸).
حضور در عثمانی تأثیر عمده‌ای در تغییر دیدگاه‌ها و نگرش‌های او نهاد. این به طور ویژه ناشی از آشنایی او با جهان مغرب بود. با افرادی چون ادوارد براون مکاتبه داشت. همچنین با میرزا‌ ملکم‌خان رابطه دوستانه‌ای داشت. روزنامه قانون این دوستی را بیشتر می‌نمود. بخصوص که میرزا آقاخان برای این روزنامه مطالبی را می‌نگاشت.
میرزا آقاخان همچنین با سیدجمال‌الدین اسدآبادی در اسلامبول رفاقت و نزدیکی بسیار داشت. به نوشته ناظم الاسلام کرمانی در انتشار اندیشه اتحاد اسلامی با وی همراهی و همکاری می‌نمود(کرمانی،۱۳۸۳، ۶). این در حالی است که میرزا آقاخان کرمانی به طور کلی دیدگاه مثبتی نسبت به روحانیون نداشته است. اما مشخص است که نامه‌های متعددی به همراه شیخ احمد روحی به علمای عتبات نوشته و در آن ضمن انتقاد از استبداد ناصرالدین‌شاهی، سید جمال را در پی گیری هدفش همراهی می‌کردند. این مسئله خود بیانگر وجود فراز و نشیب زیاد در اندیشه میرزا آقاخان است. زمانی شیفته ازلی‌ها بود، زمانی از دین برگشته و زمانی به دنبال اتحاد جهان اسلام(آجودانی،۱۳۸۴، ۳۲۸-۳۲۹). در واقع او که در بسیاری از نوشته‌های خود به دین اسلام می‌تازد، گاهی چنان «ضرورت سیاسی استمداد علما را لازم می‌شمارد» که از یک دیدگاه به نقطه آخرش یعنی نفی روشنفکری می‌رسد(آدمیت،۱۳۸۷، ۲۹). نگارش علیه سلطنت قاجاریه و همکاری با علما باعث شد که حکومت ایران به دنبال بازگرداندن او به ایران بیافتد، منتهی تلاش‌های اولیه آنان با شکست روبرو می‌شود. اما سرانجام شورش ارامنه در اسلامبول و تلاش حکومت ایران برای مقصر جلوه دادن میرزا آقاخان و یارانش در این راه ثمر داد و سلطان حمید آنها را به طرابوزان تبعید کرد. اگرچه با پا در میانی‌ سیدجمال، باب عالی قصد خلاصی آنها را داشت، اما ترور ناصرالدین‌شاه به دست میرزا رضای‌کرمانی، ورق را برگرداند. اینگونه بود که پس از مدتی حکومت عثمانی آنها را تحویل مقامات ایرانی داد. میرزا آقاخان و دوستانش مدتی را در تبریز در حبس بودند. اما این زمان به درازا نکشید و سرانجام چند ماه بعد، به دستور امین‌السلطان و با حضور محمدعلی‌میرزای ولیعهد، درشبانگاه اول صفر ۱۳۱۳ وی و دوستانش، خبیرالملک و شیخ احمد روحی را در باغ اعتضادیه تبریز زیر درختی نسترن سر بریدند(کرمانی،۱۳۸۴، ۹و۱۵۶).
میرزا آقاخان کرمانی نویسنده توانمندی بود. بویژه آنکه او در زمره اندیشمندانی است که همه گفتگو‌ها و مباحثات را تا ریشه و دستیابی به چون و چرای مسئله دنبال می‌کند(کمالی‌طه،۱۳۵۲، ۲۲۶).
میرزا آقاخان آثار زیادی از خود به جای گذاشته که تنها چند اثر او باقی مانده است. مهمترین آثار آقاخان کرمانی عبارتند از:
رضوان(۱۳۰۴)،ریحان(ناتمام)،آئین سخنوری(بدست نیامده)، نامه باستان یا سالارنامه(۱۳۱۳)،آئینه سکندری(۱۳۰۹)،تاریخ ایران از اسلام تا سلجوقیان(بدست نیامده)، سه مکتوب، صد خطابه، تاریخ شانژمان ایران(ناقص)،تاریخ قاجاریه و سبب ترقی و تنزل دولت و ملت ایران(بدست نیامده)،در تکالیف ملت(بدست نیامده)، تکوین و تشریح(ناتمام)، هفتاد و دو ملت، حکمت نظری، هشت بهشت(با همکاری شیخ احمد روحی)، عقاید شیخیه و بابیه(بدست نیامده)، انشاء الله ماشاء الله(۱۳۱۰)، رساله عمران خوزستان(بدست نیامده)،تلماک(ترجمه نیمه کاره)، ترجمه عهد نامه مالک اشتر و مقالاتی در روزنامه اختر و ….(آدمیت،۱۳۵۷، ۵۰).
۲-۶-ترقی و پیشرفت در اندیشه میرزا آقاخان کرمانی
استبداد حکومت، نادانی و جهل از خرافات مذهبی، عدم اطلاع از آنچه در جهان می‌گذرد، بیسوادی و نابسامانی اقتصادی، همه و همه از جمله مهمترین مواردی هستند که روشنفکران قرن نوزدهم ایران به عنوان ریشه درد ایران از آن یاد می‌کنند(بهنام،۱۳۷۵، ۷۷). اما هر کدام از این روشنفکران معمولا” به وجهی به صورت پررنگتر اشاره می‌کنند. ناسیونالیسم آن مفهومی است که در اندیشه میرزا آقاخان در قیاس با روشنفکران هم دوره‌ای وی بسیار پررنگ‌تر است. در واقع ترقی‌خواهی وی مبتنی بر ناسیونالیسم است. اگرچه در مواردی مثال نقض آن را نیز در اندیشه وی می‌توان پیدا کرد. به طور کلی «در عالم فکر ناسیونالیسم ایران را بیش از همه میرزا آقاخان ترقی داد». بخصوص که «دوره او همزمان بود با اوج جریان‌های تند ناسیونالیسم در کشورهای غربی و ممالک اسلاو…». (آدمیت،۱۳۵۷، ۲۷۵و ۲۶۹). اگر بپذیریم که ناسیونالیسم همواره خود را با یک «غیر» تعریف می‌کند، در اندیشه میرزا آقاخان این «غیر» اعراب هستند:
«ای جلال الدوله این همه آه و ناله ما از تاخت تازیان است، تاراج و یغما در هر ملتی بوده، ولی گریه و زاری ما از آن آئین زشت و خوی بد و عرق کیفیت عربی است»(سه مکتوب، ۳۱).
یا در جای دیگر می‌نویسد:
«رشته تمام این هرج و مرج را از اثر تاخت و تاراج تازیان و استیلای عربان بر ایران می‌دانم….ملت و دولت ایران از آن به بعد صورت انحطاط گرفته تا امروز بدین درجه پستی رسیده است»(صد خطابه، خطابه سی و ششم).
از این روست که وی بر لزوم «ترکیب قوه دین و سلطنت با قوه طبیعت ملت» برای «هزار گونه ترقی و سعادت» تأکید می‌کند و متذکر می‌شود که هرگاه «این دو قوه با قوه طبیعی ضدیت و مخالفت پیدا نموده، از این سبب هزار قسم تنزل و بدبختی و نکبت برای آن ملت روی داده» است(همان، خطابه یازدهم).
آنچه در پیش آمده به خوبی بیانگر این مطلب بوده که مراد از «ملت و حب ملیت در نوشته‌های میرزا آقاخان شریعت نیست». مراد او از ملیت، قومیت، نژاد و nationalism است(آجودانی،۱۳۸۳، ۱۹۱). بخصوص که نگاه نسبت به دین دارای نوسانات بسیاری است و گاهی تا آنجا پیش می‌رود که «بنی نوع بشر» را «به جهت اینکه مجرای فکر و مخرجی از برای خیال و روح خود داشته باشند» ناگزیر « از باور کردن چیزی که منسوب به ملکوتیت و تقدس باشد» می‌داند(کرمانی،۱۳۶۲، ۹۶).
نگرش ملی‌گرای میرزا آقاخان تا آنجا بسط می‌یابد که نگاهش به دین نیز جهانشمول نیست و دین و مذهب را در یک جغرافیای خاص معنادار می‌داند. وی تا آنجا پیش می‌رود که اسلام را به طور ویژه برای اعراب مفید می‌داند و آداب آن همچون وضو و روزه را با توجه به جغرافیا و ویژگی فرد عرب تفسیر می‌کند(صد خطابه، خطابه بیست و هشتم). به همین منوال، میرزا آقاخان کرمانی یکی از نخستین نظریه‌پردازان ملی‌گرای ایرانی است که کوشید یک هویت ملی پیش از اسلامی را برای ایران فراهم آورد(وحدت،۱۳۸۵، ۶۹). از این روست که برای پیشرفت و ترقی ایران و ایرانیان نیز بهترین دین را آئین زردشتی می‌داند:
«گمان ندارم هیچ کیشی تاکنون به طبع ایران موافق‌تر از دین زردشت شده باشد. زیرا که آن فیلسوف دانا و دانشمند آگاه کیفیت طبیعت حاصله ملت ایران را از اثر قوه مذهب و قوه پادشاهی خوب دانست و قانونی از برای پرگرام و نظام ترقی ایران … موافق طبیعت نوشت که به[با] نظر به آن عرصه [عصر] کمتر خطا در قانونش دیده می‌شد»(صدخطابه، خطابه پانزدهم).
میرزا آقاخان ارادت خاصی به ایران باستان دارد. از این روست که به«صناعت و ظرافت حرفت، چه حجاری و نجاری و مهندسی» آنها می‌بالد و آن را «با حال امروز فرنگستان» مقایسه می‌کند(همان، خطابه اول). بر این اساس است که به اوضاع امروز ایران، با وجود این همه امکانات برای پیشرفت حسرت می‌خورد و می‌نویسد که به عنوان مثال اگر «خطه مازندران» امروز در دست انگلیسی‌ها یا فرانسویان بود «تنها از جنگل و چوب آن در هر سال زیاده از سی کرور پول ایران استفاده می‌کردند»(همان، خطابه سوم). ملی‌گرایی میرزا آقاخان تا آنجا بسط می‌یابد که به طرز خرافات گونه‌ای معتقد است «امراض مسریه» به دلیل شرایط آب و هوایی ایران در این کشور وجود نداشتند و از خارج وارد ایران شده‌اند. به طوری که «طاعون را ارمغان مصر» می‌شمارد و برخی دیگر از بیماری‌ها را نیز ارمغان حجاج از عربستان می‌داند(همان، خطابه سوم). بر همین اساس است که او در نگرش ناسیونالیستی تقلیل‌گرایانه خود «هوای صافی ایران» را «مولد خون صالح می‌داند»(همان، خطابه چهارم).
میرزا آقاخان تفاوت میان ملل متمدن و ملل وحشی را در این می‌داند که ملل متمدن تمام لوازم و احتیاجات خود را در مملکت خود فراهم می‌آورند و اگر آن آب و خاک پتانسیل لازم را نداشته باشد با قدرت علم این خلاء را پر می‌کنند(همان، خطابه چهارم).
بنابراین یکی دیگر از مهمترین لوازم پیشرفت و ترقی در ایران، از نگاه میرزا آقاخان، علم است. آن هم علم در معنای مدرن و جدید آن و از همین رو گلایه دارد که «عوض مدرسه‌های دارالفنون در مدرسه های ایران حکمت ملاصدرا و اصول شیخ مرتضی را تحصیل می‌نمایند»(سه مکتوب، ۴۶). او معتقد است که میان علم و خرافات رابطه معکوسی وجود دارد و بر آن است که در کشوری چون فرانسه به دلیل گسترش علم، خرافات کمتر شده است(همان، ۵۱). و البته دفاع از علم بار دیگر فرصتی را فراهم می‌آورد تا وی به اعراب حمله کند:

امروزه ابرقدرت اسلام بیش از هر چیز نیاز به فرهیختگی و رشد علمی دارد و سیاست گذاری و اندیشه در همه ابعاد به ویژه در صنعت هوانوردی نمادی واقعی پیدا می کند. در بخش نظامی به دلایلی که بدان اشاره شد اراده ملت در نیل به خودکفایی تهدید بیگانگان و به خصوص امریکا را به همراه داشت. تا جایی که مورد تحریم قرار گرفتیم و شمارگان این تحریم با وجود یک جنگ تمام عیار در همه ابعاد سیاسی نظامی و فرهنگی به ۳۵ سال تاکنون رسیده و هم چنان نیز ادامه خواهد داشت. در این تحریم روزنه تأمین ریزترین قطعات تا عظیم ترین و حساس ترین آنها نه تنها از طرف امریکا بلکه از سایر کشورها نیز مسدود شده است.
اکنون با گذشت این سال های پرفراز و نشیب لازم است که نگاهی به گذشته انداخته ودر عرصه سیاست گذاری و تبیین عملکرد گذشته و حال را مورد ارزیابی قرار دهیم. این امر از جهت جبران کاستی ها و برنامه ریزی موفق آتی بسیار حائز اهمیت است. در غیر این صورت قطعاً نمی توان از تعرض فرهنگی و اقتصادی بیگانگان و چشم طمع دشمنان در امان بود. یکی از شاخه های اساسی در صنعت هوانوردی صنعت مادر و مهم شبیه ساز ها می باشد. که به دلیل پیشرفت این صنعت و سهم ارزشمندی که در کاهش هزینه ها و امنیت بالا در آموزش های پروازی دارد مورد توجه کارشناسان فن قرار گرفته است. پیچیدگی تسلیحات و تجهیزات نظامی به ویژه وسایل پرنده مستلزم آموزش های گسترده و مداومی است که به نوبه خود زیر سیستم های کمک آموزشی پیشرفت هایی را نظیر شبیه ساز ها طلب می کند. بدیهی است که هواپیمابی ناجا از این نیاز مستثنی نبوده و با تجهیز به سیستم شبیه سازی می بایستی در آموزش نیروی انسانی کارآمد در جهت آموزش و ارتقاء مهارت و توانمندی خلبانان روی آورد.
هزینه نگهداری بالای تجهیزات و سوانحی که حین یک پرواز واقعی محتمل است ایجاب مینماید تا نخستین مراحل آموزش دانشجویان به طور مجازی و با بهره گرفتن از دستگاه های شبیهساز پروازی همانند کشورهای پیشرفته انجام گیرد. زیرا برای دانشجویان خلبانی در بحث آموزش مقدماتی پایه و پیشرفته تا سطوح عالی پروازی (خلبان یکم، معلم خلبانی، سر معلم خلبانی) در اختیار داشتن شبیه ساز های پروازی اجتناب ناپذیر و ضروری است. تنوع وسایل پرنده موجود در جمهوری اسلامی ایران و مخصوصاً هواپیمایی ناجا که طیفی از تجهیزات پرنده را در اختیار دارد و توجه به گستردگی مأموریت ها در جهت تامین امنیت در سرتا سر سرزمین ایران اسلامی ضرورت و مشکلات این موضوع نسبت به سایر کشورها دو چندان است. انجام کلیه پروازهای (عادی و اضطراری) از لحظه استارت وسیله پرنده در روی زمین و شروع پروازها و اجرای مانورهای آموزشی پیچیده و ناوبری نزدیک ودور و دیگر امور پروازی توسط شبیه ساز های پروازی امکان پذیر می باشد با تکمیل آموزش توسط شبیه ساز های پروازی دانشجویان خلبانی برای پرواز با وسیله پرنده به تکمیلی خواهند داشت. آموزش تجهیزات بسیار پیچیده شبیه سازهای پروازی کلیه تجهیزات داخل کابین و سیستم های هواپیما را در بر میگیرد. در این میان سیستم کنترل مکانیکی و نمایشگرها که اصولا توسط کامپیوتر های بسیار سریع و پر قدرت فراهم میشوند سیموله کردن کنترل پرواز و فرامین عملیات آن را با دقت فراوان امکان پذیر می سازد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تربیت و پرورش خلبانان بسیار حرفه ای که نیاز به حداقل آموزش با هواپیما و بالگرد را نیاز به تکمیل آموزش های پروازی داشته باشند از اهداف آموزشی شبیه ساز ها بوده که از اهمیت بالایی برخوردار است.
۲-۲-۶-۲) آشنایی با شبیه ساز پرواز
شبیه‌ساز پرواز سیستمی است که برای تقلید (یا شبیه‌سازی) رفتار هواگردها به ویژه هواپیما ساخته می‌شود. شبیه سازهای پرواز شبیه بازی های رایانه ای بسیار عظیم می باشند. این وسایل برای برای آموزش دادن خلبان ها برای پرواز دادن هواپیماهای جدید و تمرین کردن مهارت های پروازی در آن ها طراحی و ساخته می شوند. به عنوان مثال آموزش هواپیمای ۷۴۷ فقط برای take off اگر شاگرد از باند خارج شود و در هنگام بلند شدن یک سانحه داده است ولی با شبیه سازها بارها این تمرین بلند شدن را انجام و آموزش داده می شود بدون اینکه سانحه را تجربه کند. و تمرین کردن پرواز روی زمین از آسمان ایمن تر و کم خطرتر می باشد و با شبیه ساز پرواز می توان تجربه واقعی پرواز هواپیما را روی زمین و بدون مصرف سوخت و سایر هزینه ها و از دست دادن وسیله پرنده و جان انسان ها تجربه و کسب کرد. خلبان های هواپیما های جنگی نیز با بهره گرفتن از شبیه ساز پرواز می توانند مهارت های خود را برای صحنه های نبرد تمرین ارتقاء و تقویت نمایند. هر شبیه ساز پرواز، یک کابین دقیقاً مشابه به کابین خلبان هواپیمای خاص خود را دارد.
طبق آمارها، سوانح آموزش‌های هوایی که روزگاری رقم قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دادند با ورود شبیه‌سازهای پرواز و حذف بخشی از آموزش با هواپیماهای واقعی از سوی شرکت‌های هواپیمایی کاهش یافته و دیگر شاهد بروز حوادث ناگواری نیستیم .
امروزه استفاده از چنین شبیه‌سازهایی برای آموزش خلبانان، اجباری والزامی است و بخشی از استاندارد را تشکیل می‌دهد. دکتر ایرج ابراهیمی، مدیر شرکت فناوری هوایی شاهین، طراح و سازنده شبیه‌ساز پرواز ایرانی است که سال‌ها در این زمینه کار تحقیقاتی و اجرایی داشته و با پافشاری بر ایده خود موجب بومی شدن این طرح شده و نیاز کشور را از خارج بی‌نیاز کرده است. در واقع خیلی از خلبان‌ها و کروی پروازی برای این که گواهینامه و امتیاز پرواز را بگیرند باید این دوره‌ها را بگذرانند تا این دوره‌ها جزو سوابق پروازشان درج شود. وقتی خلبانان با هواپیمای اصلی برای تمرین و کسب مهارت آموزش می بینند باید به محوطه‌های خلوتی بروند، اما اگر شرایطی اضطراری برای آنان پیش بیاید که مجبور شوند در فرودگاه هم که ترافیک آن شلوغ است فرود بیایند، با مشکلاتی مواجه خواهند شد، اما در این سیستم شبیه‌ساز خلبانان می‌توانند حتی شرایط اضطراری را نیز تمرین کنند. (سایت جام‌جم، مصاحبه با نخستین طراح و سازنده شبیه‌ساز پرواز ایرانی).
سازنده باید مطابق با معیارها و استاندارد‌های جهانی این چنین شبیه‌سازهایی را بسازند یعنی باید تمام اطلاعات، استارت موتور، چک‌کردن کارها، بلندشدن و اوج گیری و کم‌کردن ارتفاع پرواز شبیه‌ساز با عملکرد هواپیمای واقعی مطابقت داشته باشد. این چنین است که سازمان هواپیمایی کشور برای ساخت چنین شبیه‌سازهایی گواهی استاندارد صادر می‌کند. در واقع رعایت چنین استانداردهایی است که وجه تمایز آن با شبیه‌سازهای تفریحی و گیم می‌شود. معمولا در بازی‌های تفریحی خلبان فقط دسته‌ ها را می‌گیرد و پاسخی دریافت می‌کند، اما در این شبیه‌ساز خلبان تمام شرایط دشوار پرواز را درک می‌کند (دستنامه شبیه ساز، گردآوری شده توسط هواپیمایی معراج، ۱۳۹۰).
۲-۲-۶-۳) انواع شبیه سازها و تعاریف آن :
در تعریف اصلی شبیه سازها آورده اند که یک شبیه سازی،عرضه روشی برای اجرای مدل سازی انجام کار مورد نظر در یک محدوده زمانی مشخص که می توان از یک یا چند مدل در انجام شبیه سازی بهره گیری کرد هم چنین می توان تناوب اجرای مدل ها، اطلاعات تبادل شده بین مدل ها و نتایج به دست آمده از آنها را کنترل کرد .به طور کلی مدل های مورد استفاده در شبیه ساز می تواند انواع مختلفی را دارا باشد. اما نکته مهم در دقت و زمان اجرای آنها می باشد که بایستی ارتباط منطقی با توجه به نیاز های شبیه سازی دارا باشد. اولین پارامتری که در ساخت یک شبیه ساز دخیل است و از اهمیت به سزایی نیز برخوردار می باشد مسئله تعریف نیاز مندی ها است. در حین تعریف نیازمندی ها می بایستی چگونگی تأیید مدل سازی ها و اطلاعاتی مورد توجه ویژه قرار گیرد. در نهایت هنگامی که یک شبیه ساز ساخته شد و به مرحله اجرای آزمایش پروازی خود رسید گروهی با عنوان تیم تست تشکیل می شوند تا شبیه ساز را از هر جهت مورد آزمون قرار دهند، برای انجام یک مدل سازی قابل قبول و عملکرد درست و واقعی یک سیستم یا چرخه نیاز به درک نیازمندی هایی است که مدل سازی در آنها انجام می گیرد. وقتی یک شبیه ساز ساخته شد بایستی جلب اعتماد مصرف کننده را در درجه اول داشته باشد و این ارتباط مهمی با اعتبار سازندگان آن دارد و این میسر نمی شود مگر با آزمایشات موفقی که پس از ساخت شبیه ساز انجام می گردد. شبیه سازها در مصرف و عملیاتی که انجام می دهند به جند نوع تقسیم بندی می شوند که در ذیل به آنها اشاره مختصری خواهد شد .
الف – شبیه سازی تحلیلی غیر هم زمان ^[۱۷]
این نوع شبیه ساز برای مصارف مختلف و متنوع مهندسی شامل طراحی، توصیف عملکرد سیستم ها، محدودیت های عملیاتی، آنالیز ایمنی، برنامه ریزی برای آزمایش های پروازی و پیش بینی نتایج تست پرواز مورد استفاده قرار می گیرند. در این نوع شبیه سازها دو زمان در انجام محاسبات و عملکرد سیستم وجود دارد یکی زمان حقیقی و دیگری زمان واقعی، زمان حقیقی ممکن است از زمان واقعی کمتر و یا بیشتر باشد که این زمان ها اهمیت چندانی در این گونه شبیه ساز ها ندارند. مثلاً در شبیه ساز تحلیلی مدل آیرودینامیک هواپیما می توان از مدلی استفاده کرد که ضرایب دینامیکی هواپیما در ارتفاعات و سرعت های مختلف را با دقت بسیار زیادی محاسبه نماید و اصولاً این یکی از مزایای شبیه ساز در این نوع می باشد که به زمان وابسته نبوده و مستقل از آن است و همین امر کیفیت بسیار بالایی به این گونه شبیه ساز ها می بخشد. در فرایند ساخت این گونه شبیه ساز از شیوه های طراحی با رایانه به منظور کمک به ارزیابی ساختارها و هم چنین از شبکه های بسیار ریز برای محاسبه آنالیز دینامیک سیال بال هواپیما یا ویژگیهای اصلی موتور بهره گیری شده است. اصلی ترین دلیل اینکه شبیه سازها در زمان حقیقی مورد محاسبه طراح درست کار نمی کنند آن است که شبیه سازها همگی از پیچیدگی مدل همراه با طبیعت متمرکز آنالیز برخوردار می باشند در طراحی، سازندگان ممکن است از تعدادی از این نوع شبیه سازها برای ظاهر کردن خصوصیات اصلی یک شبیه ساز دیگر استفاده نمایندو مهندسان نیز در طراحی خود با به کارگیری تعداد زیادی شبیه ساز به خصوصیات مختلفی از سیستم برسند ودر این طراحی خود را پیش از ساخت بهینه کرده و یا طراحی قدیمی را ارتقاء بخشند.
ب_ شبیه سازی مهندسی هم زمان^[۱۸]
این نوع شبیه سازی به عنوان اصلی ترین تست آیرودینامیکی پرواز مورد استفاده قرار می گیرد و اکثر کارخانه های هواپیما سازی محصولات پرنده خود را با این شیوه مورد آزمایش قرار داده و از حیث زمان و هزینه بیشترین سود را برای تیم تست دارد و نیز قابل استفاده برای هر نوع کارکرد حیاتی سیستم ها در تست های پروازی می باشد. قرار گرفتن تمامی خصوصیات و پارامترها در این نوع شبیه ساز آن را بسیار گران ساخته است و نیازمند نظریه فنی و استادانه می باشد. فاکتورهایی که در این نوع شبیه ساز بایستی مد نظر قرار گیرند عبارتند از: زمان اجرا، پیچیدگی مدل، پارامترهای مورد نظر در کابین خلبان ( خصوصیات اصلی کابین )، متحرک یا ثابت بودن شبیه ساز، درجات آزادی و امکانات شبیه ساز بصری .
این شبیه ساز دارای سه بخش بوده که شامل حس فیزیکی، دیدن و پردازش اطلاعات می باشند. حس فیزیکی مربوط به خلبان ها می باشد، وحس دیدن مربوط به مشاهده و دیدن اطلاعات می باشد که از طریق نشان دهنده ها و یا بیرون از کابین در اختیار خلبان قرار می گیرد و پردازش که اصلی ترین بخش نیز می باشد ارزش مدل به کا رفته شده را مشخص می سازد به طوری که در شبیه سازی که دارای هواپیما، محیط و حس دیدن باشد شاهد یک فناوری نمونه و بسیار سودمند هستیم. البته بسته به نوع بهره گیری ازشبیه ساز این مشخصات ممکن است فزونی یا کاهش داشته باشند واین نوع از شبیه سازها برای مصارف ویژه ای به کار گرفته شوند، زیرا وجود سیستم های چند گانه در این نوع شبیه ساز باعث برهم ریختگی حواس خلبان شده و هر چند با مدل واقعی تفاوتی ندارد ولی در آموزش دیده یک پروسه به خصوص پایین آمدن ضریب دقت خلبان شده و عملاً آموزش را با موفقیت به انجام نخواهد رسانید .
ج- شبیه ساز سخت افزاری در حلقه^[۱۹]
این نوع شبیه ساز فراتر از شبیه ساز نوع گذشته می باشد و ویژگی آن این است که اجزاءحقیقی هواپیما در بدنه این نوع شبیه ساز به کار گرفته شده است و از مدل رایانه ای استفاده نشده است . مهمترین جزء این نوع شبیه ساز سیستم کنترلی آن است که به لحاظ قرابتی که با مدل اصلی دارد تأثیرات متقابل آن بر دیگر اجزاء سیستم کاملاً حقیقی و واقعی در نظر گرفته می شود. کارایی ویژه این شبیه ساز در آموزش خلبانان طراحی تست های پروازی، ارزیابی فلایت کنترل هواپیما و … می باشد. ناظرین NASAدر هواپیمای F-18 در خصوص زاویه حمله از این نوع شبیه ساز استفاده بی شماری برده اند. در صورتی که قبل از این از شبیه سازهای حالات مختلف و مخلوطی از شبیه سازها استفاده می گردید. در این شبیه ساز همانند چیزی که ما در هواپیما شاهد آن هستیم یک سری فعال کننده مدل های آنالوگی حرکت هواپیما را مدل سازی می کنند که همین مهم باعث افزایش کارایی سیستم و نزدیک تر شدن آن به حالت حقیقی می گردد .
پیچیده ترین بخش ساخت این شبیه ساز هماهنگی است که باید بین بخش سخت افزاری و نرم افزاری آن برقرارگردد که بدین منظور در آن از ماژول های مختلف آنالوگ به دیجیتال A/D بهره گیری فراوانی به عمل آمده است. سرعت عملکردی که در این سیستم برای رسیدن به زمان حقیقی مطرح می باشد یکی از مهمترین بخش های طراحی می باشد. اگر سیستمی در هواپیما با یک بسامد ۵۰ هرتز کار می کند بایستی در شبیه ساز نیز با همین بسامد یا ضریبی از آن کار نماید تا از ناهماهنگی بین اجزاء مختلف آن جلوگیری گردد. ممکن است طراحان برای رسیدن به یک فرکانس آن را در یک ضریب کسری ضرب نمایند ولی به هر صورت آنچه در خروجی ظاهر می گردد چیزی است که همگی اجزاء را در یک زمان کاملاً حقیقی به هم نزدیک کرده و یک هماهنگی بین آنها به وجود می آورد. و این سیستم یک سیستم واقعی است یعنی هر آنچه در هواپیما اتفاق می افتد در این سیستم نیز اجرا می گردد .
د – شبیه سازی پرنده آهنین^[۲۰]
این شبیه ساز مانند پوسته هواپیما کاملاً همانند یک هواپیمای واقعی است. به جای شاسی و قالب اصلی هواپیما دراین شبیه ساز از یک نوع قالب صلب استفاده می گردد. وتمامی اجزاء برروی این قالب نصب می گردند ولی ترتیب اتصال و نحوه قرارگرفتن همانند هواپیما می باشد. علت اصلی یک چنین طراحی، بررسی چگونگی عملکرد اجزاء مختلف یک هواپیمای واقعی می باشد. به همین دلیل است در مراحل پایانی ساخت و طراحی یک هواپیما این نوع شبیه ساز مورد استفاده قرار می گیرد حتی ممکن است این نوع شبیه ساز برای قسمت آیرودینامیک و یا موتور هواپیما مدل سازی شده باشد. البته استثناء نیز وجود دارد مثلا در شبیه سازی بوئینگ ۷۷۷، ژنراتورهای هواپیمای واقعی از موتورهای غول پیکر آن گرفته شده و به سیمولاتور متصل می گردد، که به این علت باعث کامل تر شدن آن و رسیدن به یک مدل کاملا حقیقی می شود. این نوع شبیه ساز دارای ارزش به سزائی برای تیم های طراحی است گر چه برای قسمت آیرودینامیک پروازی دارای محدودیت هایی می باشد.
ه – شبیه ساز نوع در پرواز^[۲۱]
شبیه ساز نوع بالا گران بوده و برای بررسی دینامیک پرواز مورد استفاده قرار می گیرد و مزایای بسیار زیادی نسبت به پرنده آهنین دارد. همه شبیه سازهایی که راجع به آنان بحث شد دارای پایه متصل به زمین هستند. حتی مواردی هم که دارای کیت حرکتی می باشند پایه هایی برای اتصال به زمین دارند که همین امر باعث کاهش کارایی و دور شدن شبیه ساز از مدل حقیقی آن می گردد . لیکن در این شبیه ساز خلبان می تواند همانند مدل واقعی از زمین کنده شده و به پرواز کاملاً واقعی بپردازد. مهمترین خصوصیت این شبیه ساز آن است که قادر به ایجاد حس پرواز در خلبان می باشد وبه خلبان این باور را انتقال می دهد که واقعاً در پرواز است و حالا باید پروسه های اصلی پرواز را دنبال کند تا مأموریت اصلی انجام شود. همین امر باعث افزایش کارایی این نوع شبیه ساز در بررسی کیفیت های پروازی نامطلوب یا P.I.O^[22]می گردد و قادر است به خوبی عکس العمل های خلبان را در پرواز نشان دهد. بزرگترین نقص در این نوع شبیه ساز آن است که در آن نمی توان از رایانه هایی که به طور واقعی پرواز را کنترل می کنند استفاده برد و هم چنین آیرودینامیک هواپیما توسط مدل عرضه می گردد .سال ها روی این مسئله کار شده است و در این خصوص مؤسسه مکانیک سیالات در کشور آلمان تکنو لوژی های پیشرفته تست سیستم های هواپیما را به راه انداخته که به آن مختصراً ^[۲۳]ATTAمی گویند. این سیستم اولین ماشین تست پروازی برای مشخص کردن و تعیین اعتبار تکنولوژی های مختلف مانند کنترل پرواز، هدایت ناوبری اثرات متقابل انسان و ماشین می باشد.
۲-۲-۶-۴) ویژگیهای شبیه‌ساز پرواز
شبیه‌ساز یک هواپیما ثابت و با مدل‌های ریاضی طراحی ‌شده و دارای تجهیزات سخت‌افزاری مانند چند رایانه، نمایشگر، نشانگرهای مختلف، دسته، یوک (فرمان هواپیما)، پدال، تراتل (دسته گاز هواپیما) است. تا هنگامی که خلبان پشت آن سیستم می‌نشیند تمام شرایط پرواز واقعی برای او شبیه‌سازی شود. در این روش ازچند رایانه صنعتی متداول بازار استفاده شده است که برای هر یک از این رایانه‌ها وظایف و کارهایی تعریف شده است. مثلاً شبیه‌سازی آلات دقیق به یک رایانه، دریافت و تفسیر اطلاعات به صورت دیجیتال به یک رایانه و هم چنین نشان دادن نمای حرکت بیرونی مانند پستی و بلندی‌ها و موانع نیز به رایانه دیگری داده می‌شود. تمام این مدل‌سازی‌ها به یک شبکه مادر متصل می‌شود. هسته مرکزی این شبیه‌ساز، رایانه ای است که می‌تواند معادلات ریاضی را حل کند بنابراین مهم‌ترین کار برای طراحی چنین ایده‌ای تهیه مدل ریاضی صحیحی است زیرا اگر نقصی در مدل ریاضی وجود داشته باشد، رایانه نمی‌تواند آن شبیه‌سازی را به خوبی به انجام برساند. طی براوردی که از ارتش امریکا به دست آمده است آموزش شبیه ساز۲۵۷ میلیون دلار در هر سال برای ارتش صرفه جویی داشته است که با وجود ۱۳۱ شبیه ساز به هر کدام ۹۶/۱ میلیون دلار اختصاص می یابد این امر اهمیت شبیه سازها را در کاهش هزینه های آموزش پرواز نشان می دهد با توجه به مطالب بالا نمی توان جایگزینی برای شبیه سازهای پروازی در آینده پیش بینی کرد و تنها جایگزین آن می تواند پروازهای حقیقی باشد که ضمن داشتن ضایعات نیروی انسانی و تجهیزاتی، هزینه بالایی نیز در بردارند. شبیه سازها با توجه به انواع آنها هر یک از تکنولوژی کلیدی به شرح ذیل برخوردارند:
۱-سخت افزاری ۲- نرم افزاری ۳- مدل سازی ۴ – آیرودینامیک ۵ – ابزار و روش اندازه گیری پارامتر هایی که در شرایط مختلف روی کارایی هواپیما تأثیر دارند ( مهمترین مورد ۶- واقعیات مجازی ۷- معادلات پروازی؛ این در حالی است که امریکایی ها توانسته اند تا به آن حد به واقعیت مجازی نزدیک شوند که شبیه ساز D را بسازند. این شبیه ساز قادر است در ارزیابی های خلبان برای گرفتن مدرک خلبانی مانند هواپیما مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین پیش بینی می شود در آینده برای گرفتن مدرک خلبانی در تمام هواپیماها از شبیه ساز استفاده گردد. در کشور مانیز با توجه به موقعیت ژئوپلتیکی آن وهم چنین نقشی که در بین کشورهای اسلامی و منطقه دارد. می بایستی این فناوری را تعقیب کرد. و با توجه به شرایط آب و هوایی خاص درجه حرارت بالا و کوهستانی بودن آن باعث می گردد بعضی از آموزش ها در شرایط ویژه اجرا گردد. (مثلاً تعدادی از بالگردها و هواپیماها در بخش آموزش تابستانی از ساعت ۱۱-۱۵ مشکل دارند. بالگرد ۲۰۶)
۲-۲-۶-۵) فناوری شبیه ساز و کاربردهای آن در صنعت هوایی
کلمه انگلیسی SIMULATORبه فارسی شبیه ساز ترجمه شده است. در صنعت حمل ونقل هواپیمایی سنگین آموزش کارکنان پروازی فقط با بهره گرفتن از شبیه سازی همان هواپیما امکان پذیر است. کارشناس حمل ونقل هوایی در یادداشت خود کارکردهای شبیه ساز را تشریح میکند. شبیه سازهای پیشرفته امروزی توسط شرکتهای هواپیمایی به کارخانجات سازنده دقیقاً مطابق شکل و قرار گرفتن سوییچها و نشان دهنده ها در جایگاه خلبان و بر حسب کارایی هواپیمایی به سازندگان شبیه ساز سفارش داده می شود. شبیه ساز یک هواپیمای ثابت بوده که مانند هواپیما پرواز کرده و حتی در بعضی مواقع خلبان فراموش می کند که با شبیه ساز در حال پرواز است، همه چیز حقیقی به نظر می رسد. این دستگاه حول ۶ محور مداوم در حال حرکت بوده (۶ درجه آزادی) و صدای موتورها در داخل جایگاه خلبان مشابه هواپیما است. شبیه ساز می تواند در شرایط مختلف جوی تکان های کم و زیاد رعد و برق پرواز کند. شرکتهای هواپیمایی که از یک نوع هواپیما بیش از ۶ فروند هواپیما دارند باید دارای شبیه ساز همان هواپیما باشند. شبیه سازهای نوین امروزی درست مانند هواپیما، تمام مانورهای پروازی که انجام آن با هواپیما عملی نبوده و خطرناک است در شبیه ساز به راحتی انجام می شود. این دستگاه در اثر اشتباه خلبان در مانور خطرناکی می تواند سقوط کرده و از ادامه پرواز باز بماند.کلید دیگری در رایانه معلم خلبان موقعی که فعال می شود شبیه ساز به وضع عادی بر می گردد. به علت اثرات روانی سانحه با فعال کردن سوئیچ دیگری در رایانه، معلم خلبان می تواند از وقوع سانحه جلو گیری کند و شبیه ساز اصلاً سقوط نخواهد کرد. سوئیچ FREEZEکه در رایانه معلم خلبان تهیه شده هنگامی که فعال بشود شبیه ساز در هر وضعی که بوده در همان حالت متوقف میشود معلم خلبان می تواند تمام اشتباهات را مطابق دستگاه های نشان دهنده به خلبان و کمک خلبان توضیح دهد و پس از آن می توان به پرواز ادامه داد. مشکلات موتور آتشسوزی، دود بالا رفتن درجه حرارتها و کم شدن فشارها و مشکلات چرخ، مشکلات دود در جایگاه خلبان و کابین مسافر، مشکلات روشن کردن موتورها، انجام مانورهای عادی و اضطراری، نشستن در هواهای بد، نشستن با سه موتور و دو موتور در هواپیما برای کم شدن وزن (در هواپیمایی که دارای این سامانه هستند) نیز انجام می شود. سازمانهای هواپیمایی کشوری اجازه نمیدهند خلبانی با هواپیماهای حمل ونقل پرواز کند، مگر آنکه تعلیمات شبیه ساز هواپیماهای مربوط را تکمیل کرده باشد. امروزه در کشورهای مترقی و با شبیه سازهای مدرن، رتبه بندی هواپیما فقط توسط پرواز با شبیه ساز داده می شود و احتیاج به پرواز نیست. قیمت یک ساعت پرواز آموزشی با هواپیما ۷۴۷٫B در حدود ۱۲۰۰۰ دلار و در حالی که قیمت یک ساعت شبیه ساز این هواپیما ۵۰۰ دلار است. تعداد قابل توجهی از مانورها وجود دارد که انجام آنها در هواپیما امکان پذیر نبوده و بسیار خطرناک هستند و باید در شبیهساز انجام داد. (سایت خبرگزاری فارس).
ما به حتم استفاده از شبیه سازی را به عنوان بخشی از آموزش پروازی باور داریم و توصیه می کنیم به هنگام تصمیم گیری برای انتخاب مرکز آموزشی این تسهیلات را بررسی کنید. در ایالات متحده نماینده اداره هوانوردی فدرال از دو واژه و عبارت برای شرح دادن وسایلی که هواپیما را شبیه سازی می کند استفاده می کنند :
۱-اسباب آموزش هواپیما که جایگزین عینی آلات دقیق، تجهیزات، صفحات و فرامین یک هواپیما است. این وسیله از نظر ظاهری و کارایی، نیازی نیست که شبیه نوع خاصی از هواپیما باشد و مجبور نیست که سامانه های حرکتی یا دیداری را داشته باشد .
۲- شبیه ساز هواپیما حتماً باید نسخه عینی نوع خاصی از هواپیما بوده که هم حرکت و هم سامانه های دیداری و چشمی را داشته باشد. در هواپیمای عمومی اسباب های آموزش هواپیما عمومیت دارند و شبیه سازها به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند .
ما در بحث های خود برای هر دو نوع وسیله از کلمه شبیه ساز (سیمیلاتور) استفاده می کنیم. تعریف ما از شبیه ساز وسیله ای است که هم از نظر گسترش کابین و هم ار نظر خصوصیات عملکرد پروازی شبیه هواپیما است. شبیه ساز ها را می توان به دو دسته با شباهت زیاد و یا شباهت کم تقسیم کرد. شبیه سازهایی وجود دارد که با پایبندی به نمونه اصلی عرضه کاملی از یک هواپیما هستند. در حالی که گروه دیگر تنها بخشی از خواص یک هواپیما را عرضه می کند. درآموزش عمومی پرواز برای هر دو گروه شبیه ساز ها جایی برای استفاده وجود دارد .
سه دلیل اصلی برای استفاده از شبیه سازها در هواپیمایی وجود دارد:
دلیل نخست: این که این وسایل اگر فضایی بهتر از هواپیمای حقیقی به وجود نیاورند، محیطی به همان خوبی فراهم می کنند. اغلب نخستین پرواز هر شاگرد خلبانی موجب غوطه وری در اقیانوسی از مسائل و رویدادهای مختلف می کند که برای او از هر نظر بی نهایت است و همه اینها عرضه دهنده اطلاعات جدی و مهمی است همانند احساس نامأنوس از زمین جدا شدن حضور معلمی که مرتب تعلیم می دهد و بازخورد می خواهد، عبور و مرور وسایل پروازی دیگر در اطراف هواپیما و شنیدن مکالمه های غیر قابل درک از رادیوی هواپیما او را کاملاً سرگردان می کند که به سختی می توان فضایی نا آشناتر از این پیدا کرد. یک شبیه ساز با دادن این توانایی به استاد که هر کدام از عوامل را بخواهد بر اساس سطح مهارت شاگردش عرضه و یا حذف کند بخش عمده غوطه وری شاگرد در گرفتاری ها را از سر راه او بر می دارد. تحقیقات انجام شده مشخص می کند زمان فراگیری مانورهای اولیه اصلی در صورتی که شاگرد خلبان مبتدی مستقیماً در هواپیما قرار می گیرد سه تا چهار برابر مدت زمان مشابه در شبیه ساز می باشد که این عمل را یک صرفه جویی مهیج می توان به حساب آورد. .
دومین سود استفاده از شبیه سازها این است که، فضایی ایمن تر و مطمئن تر از هواپیما برای آموزش عرضه می کنند، چون شبیه ساز روی زمین است و در تمرین های حالت اضطراری مثل یک فرود بد یا از دست دادن موتور هنگام بلند شدن از زمین و یا برخورد با هواپیمای دیگری و یا ورود ناخواسته به منطقه پرواز ممنوع نمی تواند سانحه بدهد .
سومین منفعت استفاده از شبیه سازها آن است که، هزینه آن در عرضه آموزش با ایجاد محیطی ارزان تر از هواپیما به مراتب کم تر است به طور کلی قیمت شبیه سازها کم تر و هزینه کار با آنها نیز به مراتب کم تر است. در بسیاری از آموزش ها از راه های دیگری نظیر کرایه دادن هواپیما برای مدت طولانی درآمد بیشتری کسب می کند.
شبیه سازی در آموزش پرواز از حوزه های دیگری است که فناوری رایانه شروع به ایفای نقش عمده ای در راستای بهبود بخشیدن به توانایی های کارکنان پروازی کرده است. بیشتر شبیه ساز های امروزی بر اساس فناوری رایانه و روی تصاویر به نمایش در آمده دیداری هستند. در حالی که رایانه ها قادر هستند امکا نات افزوده ای را که کارایی و تأثیر گذاری آموزش را افزایش می دهد عرضه نمایند .
اختراع و بکارگیری شبیه ساز برای تعلیم کارکنان پروازی که امروزه به اوج پیشرفت خود رسیده ضمن از بین رفتن سوانح هواپیمایی، خدمت بزرگی به آموزش و آزمایش فن و مهارت خلبانی هواپیماهای سنگین در سراسر جهان صورت گرفته است و به کار گیری حداکثری شبیه ساز با حرکت در تمام محورهای آموزش توأم با سامانه ویژن^[۲۴]ایمنی پرواز به بالاترین درجه خود رسیده است. دستگاه ویژن که جلوی شبیه ساز نصب است در موقع نشستن باند فرود و نقاطی که هواپیما باید از باند خارج شود و در موقع بلند شدن مسیرها، هواپیما را از نقطه پارک برای رفتن به طرف باند پرواز به وسیله شبیه ساز با انتخاب یک شماره برای مثال ۱۲۷ فرودگاه مهرآباد و ویژن با تمام امکانات رادیویی و طول موج دستگاه های مختلف رادیویی در اختیار خلبان قرار می دهد و شبیهساز میتواند تعداد زیادی از این فرودگاهها را آماده برای استفاده داشته باشد. در موقع نشستن مادامی که هواپیما در ابر است باند فرودگاه دیده نمی شود و به موقعی که هواپیما از ابر خارج شد بستگی به دید فرودگاه و اطراف آن باند پرواز دیده می شود. تعلیم و آزمایش معلم خلبان و معلم مهندس پرواز در شبیه ساز انجام می شود. برای تمدید گواهینامه خلبان و مهندسان پرواز در شش ماه هر کدام باید هشت ساعت آموزش ببیند و آزمایش بشود. همه خلبانان وکارکنان پروازی پس از این آموزشهای شش ماهه با یک نیروی احیا شده و آماده تر به کار خود ادامه خواهند داد. معلم خلبانان در حین آموزش و آزمایش نحوه همکاری سه نفری که هواپیما را هدایت می کنند و استفاده و انجام دستورالعملها طبق فهرستهای بازبینی مربوطه را ارزیابی میکند(دستنامه شبیه ساز، گردآوری شده توسط هواپیمایی معراج، ۱۳۹۰).
هر شبیه ساز پروازی دارای سه سطح اصلی به شرح ذیل می باشند:
آشنایی با مفاهیم اصولی شبیه ساز ها
آموزش های گام به گام و زمانبندی شده
آموزش های کامل پروازی
طراحی این سه سطح به گونه ای است که کمترین اختلاف را با آموزش های واقعی داشته باشند.
بنابراین دانش پژوهان دارای کارایی بسیار بالایی خواهند بود. علاوه براین شبیه سازها امکان توسعه و پیشرفت کارایی مهارت های پروازی را با استفاده مؤثر از منابع تأمین می سازد. به طور مثال: شبیه سازها موقعیت اضطراری را که امکان ایجاد آن در حالت طبیعی و امن وجود ندارد فراهم می سازند. از این تجهیزات برای باز آموزی خلبانان حرفه ای در مواردی که بنابه ضرورت مدتی از پرواز دور مانده اند نیز استفاده شایانی می گردد. علاوه بر موارد فوق شبیه سازهای پروازی مزایای دیگری نیز دارند که به طور اختصار به آنها اشاره می گردد:

1. 1. در نمونه آماری از دانشجویانی که شبیه سازهای پروازی را در آموزش های مهارت خود مورد استفاده قرار داده اند مشخص شد که آنها سطح استاندارد بالاتری پیش از پرواز با هواپیما را دارا می باشند.

1. این دانشجویان بارها موقعیت های اضطراری و یا حساسی را تجربه کرده اند که در پرواز واقعی وقوع آنها محتمل بود. (شرایط مختلف جوی، خطاهای مکانیکی و عمل نکردن بخشی از سیستم پیچیده هواپیما که در پرواز واقعی تجربه آن بسیار زیانبار خواهد بود).

نگرش نسبت به نقش­های جنسیتی

۶

۶۳/۰

میزان گرایش مذهبی

۵

۷۰/۰

نگرش نسبت به فرزند

۷

۷۳/۰

هنجار ذهنی تعداد مطلوب فرزند

۶

۸۳/۰

کنترل درک شده بر روی داشتن فرزند

۴

۶۸/۰

۴-۶- تکنیک­های آماری تحلیل داده ­ها
پس از جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز، پرسشنامه ­ها کدگذاری شد و داده ­های مربوط به هر پاسخگو به منظور تجزیه و تحلیل، وارد محیط SPSS شد. در این پژوهش، داده ­های به دست آمده در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش توصیفی، به کمک جداولی که دربرگیرنده­ی توزیع فراوانی، درصد، میانگین، حداقل و حداکثر برخی صفات است، سعی بر آن شده است که تا حد امکان بتوانیم توصیفی عمیق­تر، روشن­تر و قابل فهم­تر از متغیرهای تحقیق به عمل آوریم. برای این کار با توجه به نوع متغیرها (اسمی، ترتیبی، فاصله­ای و نسبی) از آماره­ های متفاوتی استفاده شده است. در آمار استنباطی علاوه بر توصیف خصوصیات آزمودنی­ها، براساس آزمون­های آماری متناسب به تبیین روابط بین متغیرها می­پردازیم.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۷- تعاریف متغیرها
در مطالعات پیمایشی، تعریف مفاهیم و متغیرهایی که در تحقیق به کار رفته و مشخص کردن تعریف عملیاتی و تعیین سطوح سنجش آن­ها، برای آزمون فرضیه ­ها بسیار ضروری است. بنابراین ما در این قسمت متغیرهای مورد استفاده در این پژوهش را تعریف و سطوح سنجش آن­ها را بیان می­کنیم.
۴-۷-۱- متغیرهای مستقل: منظور متغیرهایی است که محقق تأثیر آن را بر سایر متغیرها مورد سنجش قرار می دهد. در این بررسی، متغیرهای مستقل به سه دسته متغیرهای جمعیتی، اقتصادی و فرهنگی تقسیم می­شوند.

• متغیرهای جمعیتی

• سن: منظور تعداد سال­های کاملی است که از لحظه­ تولد تا زمان تحقیق، از عمر پاسخگو می­گذرد. این متغیر در سطح فاصله­ای سنجیده می­ شود.

• سن زن در اولین ازدواج: منظور تعداد سال­هایی است که پاسخگو تا زمان اولین ازدواج خود در تجرد سپری کرده است. این متغیر در سطح فاصله­ای سنجیده می­ شود.

• مدت زمان ازدواج: به تعداد سال­هایی که از اولین سال ازدواج پاسخگو تا زمان تحقیق می­گذرد، گفته می­ شود. این متغیر در سطح فاصله­ای سنجیده می­ شود.

• بعد خانوار: منظور از بعد یا حجم خانوار، تعدادى از افراد است که به‌طور رسمى و یا عرفى یا شرعى جزو یک خانوار محسوب مى‌شوند. این متغیر در سطح مقیاس فاصله­ای سنجیده می­ شود.

• تعداد خواهر و برادر: پاسخگو دارای چند خواهر و برادر می­باشد. سطح سنجش این متغیر، فاصله­ای می­باشد.

• متغیرهای اقتصادی

• وضعیت اشتغال: منظور ما از شغل، فعالیتی است که به واسطه­ آن، فرد حقوقی دریافت کند یا درآمدی داشته باشد. بر این اساس هر فرد یا دارای وضعیت شاغل است یا غیر شاغل؛ که هر کدام به عنوان یک گروه مجزا مورد بررسی قرار می­گیرند. در این پژوهش وضعیت اشتغال پاسخگو در سطح اسمی به هفت قسمت تقسیم ­بندی شده است: آزاد، دولتی، خصوصی، دانشجو، خانه­دار، بیکار و سایر.

• درآمد خانواده: مجموعه عایداتی که یک فرد در نتیجه­ سهیم شدن در فعالیت­های تولیدی به دست می ­آورد را درآمد می­گویند. در این تحقیق، منظور ما کلیه­ درآمد­های ناشی از کار اعضای خانواده است که ماهیانه دریافت می­ کنند. این متغیر در سطح ترتیبی و به صورت ۸ طبقه سنجیده شده است.

• میزان بهره­مندی از تسهیلات: در این پژوهش، منظور تعداد وسایلی است که جهت رفاه بیشتر زندگی روزمره در اختیار زن و خانواده­ی وی قرار دارد. وسایل نامبرده در این تحقیق عبارتند از: ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، جاروبرقی، تلویزیون رنگی معمولی، تلویزیون رنگی LCD، آنتن ماهواره، ویدیو سی دی و اتومبیل. در نهایت از مجموع وسایل، یک متغیر ساخته و در سطح فاصله­ای اندازه ­گیری شده است.

• متغیرهای اجتماعی- فرهنگی

• تحصیلات: منظور تعداد سال­های تحصیلی رسمی پاسخگو در مؤسسات آموزش رسمی است. این متغیر در سطح مقیاس فاصله­ای سنجیده شده است.

• میزان مطالعه: منظور مدت زمانی ­است که پاسخگو در طول یک هفته صرف خواندن کتاب، مجله و روزنامه می­ کند. این متغیر در سطح ترتیبی و در ۵ طبقه ( اصلاً، کمتر از یک ساعت، یک تا دو ساعت، سه تا چهار ساعت و بیش از چهار ساعت) سنجیده شده است.

• طبقه­ی اجتماعی: در این بررسی از پاسخگو خواسته شده تا با توجه به وضعیت اجتماعی و اقتصادی خود، بیان کند به کدام طبقه­ی اجتماعی تعلق دارد. این متغیر در سطح ترتیبی و در ۵ طبقه­ی بالا، متوسط رو به بالا، متوسط، متوسط رو به پایین و پایین سنجیده شده است.

• میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی: ساعات استفاده­ی پاسخگو از انواع وسایل ارتباط جمعی در طی یک شبانه روز مورد­نظر است. این متغیر با طرح سؤال در ارتباط با ۵ وسیله­ ارتباطی (ماهواره، رادیو، اینترنت، تلویزیون داخلی و موبایل) سنجیده شد که در نهایت از مجموع وسایل، یک متغیر ساخته و در سطح فاصله­ای اندازه ­گیری شد.