فایل های دانشگاهی| ۲-۲-۱ تاریخچه پیدایش بیمه و بیمه باربری در ایران – 9 |
نظریه دیگری وجود دارد که بر اساس آن پیدایش بیمه را به دریانوردان اسپانیایی و یهودیانی که از فرانسه اخراج شده و در ایتالیا استقرار یافته بودند نسبت می دهند. لذا قویترین فرضیه به ابداع بیمه در ایتالیا برمیگردد. طبق نوشته محققان، اولین قراردادهای بیمه را محققی به نام بنسا[۸] در اوایل قرن چهاردهم میلادی در دفاتر تجاری بازرگانان فلورانس و ژن یافته است. به این ترتیب از اوایل این قرن بیمه به سرعت شروع به گسترش یافت. در قرن ۱۵ میلادی، در پی کشف قاره آمریکا و توسعه تجارت دریایی به هند شرقی معاملات بیمه گسترش بیشتری پیدا کرد و دستورالعملهای متعددی در زمینه بیمه در این قرن صادر شد که از جمله آن ها میتوان زمان « فیلیپ بورگنی» در سال ۱۴۵۸ میلادی، فرمان « بارسلون» در سال ۱۴۶۸ و فرمان «ونیز» در سال ۱۴۶۸ را نام برد. در قرن شانزدهم نیز به همان صورت بیمه مورد توجه بوده است و مقررات جدید در آن خصوص وضع شده است از جمله فرمان ۱۵۶۳ میلادی در بندر آنورس که متضمن شرایط عمومی بیمهنامه حمل و نقل دریایی بود. در سال ۱۵۶۹ میلادی در ایتالیا کتابی تحت عنوان « شرح مسائل بیمه» به رشته تحریر درآمد. در اواخر قرن نیز در فرانسه مجموعه ای تحت عنوان Guidon de la mer که یک فصل آن به بیمه حمل و نقل اختصاصی داشت منتشر شد. در قرن هفدهم میلادی تقریباً در بیشتر کشورهای اروپایی قوانین مدون بیمه وجود داشت: از قبیل قوانین میرلبورگ در سال ۱۶۰۰ میلادی، فرمان روتردام در سال ۱۶۰۴ میلادی، مجموعه قوانین سوئد در سال ۱۶۶۱ و فرمان مشهور ۱۶۸۱ در فرانسه راجع به بیمه دریایی( فولادیان ،۱۳۸۸، ۱۳ تا ۱۴)
در اواخر قرن هفدهم در سال ۱۶۹۶ میلادی قهوهخانهای در شهر لندن وجود داشت که محل تجمع و گردهمایی بیمهگران و بازرگانان بود . این قهوهخانه به نام مالک آن ادوارد لویدز معروف بود. وی در سال ۱۶۹۷ نشریهای تحت عنوان اخبار لویدز منتشر میکرد که در آن اخبار مربوط به تجارت و حوادث و اتفاقاتی که در طی مسافرتهای دریایی رخ داد و از طریق بازرگانان معروف خارج از کشور جمع آوری میشد، درج میگردید. این مؤسسه در سالیان بعد نیز به فعالیت خود ادامه داد و هر روز بیمهگران و تجار بیشتری را گردهم جمع آوری میکرد به طوری که هنوز هم در لندن مؤسسه لویدز مشغول فعالیت بیمه است. گسترش و توسعه تجارت در اوایل قرن هجدهم سبب شد که فعالیت بیمهگران فردی به علت عدم توانایی مالی کافی کمکم رو به زوال برود و جای خود را به شرکتها و اتحادیه های بیمه بدهد. که از جمله این شرکتهای بیمه و اتحادیه ها میتوان به موارد زیر که همگی در قرن ۱۸ و ۱۹ تأسیس شد، اشاره کرد:
اتحادیه بیمهگران لیورپول ۱۸۰۲، اتحادیه بیمهگران و دلالان بیمه در گلاسکو ۱۸۱۸، که مرکزی برای عملیات بیمهگری و دلالی بیمههای باربری محسوب میشده است. اتحادیه نجاتدهندگان ۱۸۵۶، اتحادیه نجات دهندگان لیورپول و گلاسکو که در سال ۱۸۵۷ از اتحادیه نجاتدهندگان منشعب شد. اتحادیه بین المللی بیمه باربری که بعد از جنگ آلمان و فرانسه در سال ۱۸۷۱ در برلین تأسیس شد که در ابتدا کشورهای آلمان، اطریش، روسیه و سوئد عضو آن بودند ولی به تدریج به پیوستن کشورهای دیگر به آن تا سال ۱۹۲۷ تعداد کشورهای عضو آن به ۲۰ عدد رسید، اتحادیه تعدیل کنندگان همگانی ۱۸۷۶ که هدف اولیه آن به کارگیری شیوه های یکنواخت و متعارف برای تهیه صورت حساب خسارت باربری پس از اعلام زیان همگانی بود، انستیتوی بیمهگران لندن ۱۸۸۴ که هدف آن ایجاد هماهنگی بین شرکتهای بیمه لندن و بررسی مسائل بیمه باربری در سطح بازار داخلی و بین المللی بود و اتحادیه بیمهگران لویدز ۱۹۰۹ که این اتحادیه نیز با همان اهداف انستیتوی بیمهگران لندن تأسیس شد با گسترش و توسعه تجارت دریایی بین کشورهای مختلف اروپایی در سده های ۱۸ و ۱۹ قوانین و مقررات خاصی برای تجارت دریایی و بیمه باربری در این کشورها به وجود آمد. با وجود اینکه بسیاری از این مقررات مشابه یکدیگر بودند گاهی اتفاق میافتاد که بین بیمهگران و بیمهگذاران اختلافاتی بروز کند و این امر باعث صدمه خوردن به تجارت دریایی و بیمه باربری دریایی میشد.۰ همین امر باعث شد که کشورهای اروپایی برای حل مسائل مربوط به باربری دریایی مقررات یکسان و یکنواختی تدوین کنند تا از بروز اختلافات جلوگیری شود. به همین منظور اولین کنفرانس
بین المللی در سال ۱۸۶۰ در شهر گلاسکو تشکیل شد و پس از این سال نیز کنفرانسهای دیگری جهت تدوین مقررات بیمه باربری تشکیل گردید. ( فولادیان ،۱۳۸۸، ۱۵ تا ۱۴)
۲-۲-۱ تاریخچه پیدایش بیمه و بیمه باربری در ایران
بیمه به شکل حرفهای و امروزی آن اولین بار در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی در کشور ما مطرح گردید. در این سال مذاکراتی بین دولت ایران سفارت روسیه به عمل آید و متعاقب آن امتیاز فعالیت انحصاری در زمینه بیمه حمل و نقل برای مدت ۷۵ سال به یک فرد تبعه روس به نام لازار پولیاکف واگذار شد. نامبرده ظرف مهلت سه سالی که جهت آغاز فعالیت بیمهای برای وی در نظر گرفته شده بود قادر به تأسیس شرکت بیمه مورد نظر نگردید و به همین جهت این امتیاز از وی سلب شد. متعاقباً در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی دو شرکت بیمه روسی به نامهای «نادژدا» و «کافکاز مرکوری» اقدام به تأسیس نمایندگی بیمه جهت بازدید و پرداخت خسارت در ایران نمودند.
آغاز فعالیت جدی در زمینه بیمه را میتوان سال ۱۳۱۰ هجری دانست زیرا در این سال قانون و نظامنامه راجع به ثبت شرکتها در ایران به تصویب رسید. متعاقب آن بسیاری از شرکتهای بیمه خارجی از جمله اینگستراخ، آلیانس، ایگل استار، یورکشایر، رویال، ویکتوریا، اتحادیه الوطنی، ناسیونال سوئیس و … اقدام به تأسیس شعبه یا نمایندگی در ایران نمودند.
گسترش فعالیت شرکتهای بیمه خارجی، مسئولان کشور را متوجه ضرورت تأسیس یک شرکت بیمه ایرانی کرد و در شانزدهم شهریور ماه سال ۱۳۱۴ شرکت سهامی بیمه ایران با سرمایه بیست میلیون ریال توسط دولت تأسیس و فعالیت رسمی خود را از اواسط آبان ماه همان سال آغاز نمود.
تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران را میتوان نقطه عطفی در تاریخ فعالین بیمه کشور دانست زیرا از آن پس دولت با در اختیار داشتن تشکیلات اجرایی مناسب قادر به کنترل بازار و نظارت بر فعالیت مؤسسات بیمه خارجی گردید. دو سال بعد از تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران یعنی در سال ۱۳۱۶ «قانون بیمه» در ۳۶ ماده تدوین و به تصویب مجلس شورای ملی رسید. پس از آن نیز مقررات دیگری در جهت کنترل و نظارت بر فعالیت مؤسسات بیمه از طریق الزام آن ها به واگذاری ۲۵ درصد بیمهنامه های صادره به صورت اتکایی اجباری به شرکت بیمه ایران وضع شد و الزام به بیمه کردن کالاهای وارداتی و صادراتی و اموال موجود در ایران و ایرانیان مقیم کشور نزد یکی از مؤسسات بیمه که در ایران به ثبت رسیده اند، بر استحکام شرکتهای بیمه افزود.( فولادیان ، ۱۶تا ۱۳۸۸،۱۵)
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1401-09-26] [ 12:10:00 ق.ظ ]
|