۳-۷-۱-۱: قلمرو کودکی (۴۷ماده): ‌سازش پذیری ۱۱ماده، پذیرندگی ۷ماده، فزون طلبی ۹ماده، خلق۵ ماده، بی‌توجهی / فزون کنشی۹ ماده و تقویت گری ۶ماده.

۳-۷-۱-۲: قلمرو والدینی (۵۴ ماده): افسردگی۹ماده، دلبستگی ۷ماده، محدودیت های نقش ۷ماده، احساس صلاحیت۱۳ماده‌، انزوای اجتماعی ۶ماده، روابط با همسر ۷ماده، سلامت والد ۵ماده‌.

طیف بهنجاری نمره کلی این شاخص ۲۶۰ می‌باشد ونمره زیر۱۷۵دارای ریخت منفی دفاعی،عدم صداقت ‌و والدین بی قید ارزیابی می‌شوند.

ضریب اعتماد آلفا برای هریک از خرده آزمون های هر قلمرو و کل نمرات توسط ابیدین(۱۹۹۰) محاسبه گردید، این میزان درجمعیت ۲۶۳۳ نفر در قلمرو کودکان ۷۰/. تا ۸۳/. و در قلمرو والدین از ۷۰/. تا ۸۴/. و در کل مقیاس ۹۵/. گزارش شد که بیانگر ثبات درونی ارزیابی ها است. در مطالعه‌ای که به صورت بین فرهنگی اجرا شد، قابلیت اعتماد مقیاس شبیه نمونه اصلی گزارش گردیده است. آبیدین ساختار هریک از سوالات را ارزیابی و نتیجه این فعالیت‌ها حداقل ۹۵ درصد مواد مستقیما با یکی از تحقیقات قلمرو آن مرتبط بود(ابایدن^[۸]، ۱۹۹۰). همچنین این شاخص در سال ۱۳۷۶ توسط اصغرنژاد اعتبار و روایی آن باثبات رسیده است(اصغرنژاد، ۱۳۷۶). همچنین پایایی این مقیاس در مطالعه حاضر بر اساس آلفای کرونباخ ۸۵صدم محاسبه گردید. روایی از طریق ضریب لاشه ۶۸صدم به دست آمده است.

۳-۸: شرح خلاصه جلسات آموزش مهارت‌های معنوی

جلسات

شرح جلسات

جلسه اول

– ایجاد شرایط درمان:

1. 1. برقراری رابطه درمانی

1. ایجاد امید و دلگرمی و بازخورد به درمان

– پرداختن به شکایت اصلی مراجعان، درک همدلانه از مشکل و تسهیل بیان عواطف

– بیان منطق درمان: معرفی نوع درمان و تأکید بر جنبه آموزشی بودن، تشریک مساعی ، خود یاری و تعامل اعضاء با درمانگر و یکدیگر، مبتنی بر توانمندسازی فردی، جمعی و معنویت گرایی.

– ارائه و تکمیل قرار داد درمانی توسط شرکت کنندگان

– ارزیابی رفتاری و روانشناختی در خصوص و نحوه شکل گیری اضطراب و عوامل تداوم بخش آن و مهارت مقابله ای در مراجعان

– مفهوم سازی و صورت بندی اولیه مشکل مراجعان در قالب مدل (معنویت) و ترسیم دیاگرام تعامل ابعاد جسم، خیال، عقل و قلب در شکل گیری و تشدید اضطراب با تکیه بر مدل های روانشناختی و دیدگاه معنوی

– جمع بندی، دریافت بازخورد از مراجعان، تشریک مساعی، تعیین تکالیف برای منزل

نظارت و ثبت فعالیت های روزانه و پنج مورد از حالات و افکاری که ممکن است با مشکل وی ارتباط داشته باشد.

نکته: برای هر مراجع بسته ای تهیه شده، که در آن خلاصه نویسی جلسات، برگ هایی که معرفی می شود، برشور ها و جداول تمرین و تکالیف منزل جهت مرور جلسات و انجام تکالیف موجود می‌باشد.

– ایجاد شرایط درمان:

1. 1. برقراری رابطه درمانی

1. ایجاد امید و دلگرمی و بازخورد به درمان

– پرداختن به شکایت اصلی مراجعان، درک همدلانه از مشکل و تسهیل بیان عواطف

– بیان منطق درمان: معرفی نوع درمان و تأکید بر جنبه آموزشی بودن، تشریک مساعی ، خود یاری و تعامل اعضاء با درمانگر و یکدیگر، مبتنی بر توانمندسازی فردی، جمعی و معنویت گرایی.

– ارائه و تکمیل قرار داد درمانی توسط شرکت کنندگان

– ارزیابی رفتاری و روانشناختی در خصوص و نحوه شکل گیری اضطراب و عوامل تداوم بخش آن و مهارت مقابله ای در مراجعان

– مفهوم سازی و صورت بندی اولیه مشکل مراجعان در قالب مدل (معنویت) و ترسیم دیاگرام تعامل ابعاد جسم، خیال، عقل و قلب در شکل گیری و تشدید اضطراب با تکیه بر مدل های روانشناختی و دیدگاه معنوی

– جمع بندی، دریافت بازخورد از مراجعان، تشریک مساعی، تعیین تکالیف برای منزل

نظارت و ثبت فعالیت های روزانه و پنج مورد از حالات و افکاری که ممکن است با مشکل وی ارتباط داشته باشد.

نکته: برای هر مراجع بسته ای تهیه شده، که در آن خلاصه نویسی جلسات، برگ هایی که معرفی می شود، برشور ها و جداول تمرین و تکالیف منزل جهت مرور جلسات و انجام تکالیف موجود می‌باشد.

– ایجا ارتباط با جلسه قبل: بررسی باز خورد مراجعان، رخ دادهای روزانه، مرور تکالیف منزل و تعیین دستور جلسه

– پرداختن به مشکلات مورد نظرمراجعان از طریق تهیه لیست مشکلات عمده و تعیین اولویت آن ها

– پرداختن به اولین پیش فرض انسان معنوی ( واقعیت نجات بخش است).

– بحث و گفتگو ‌در مورد حقیقت اضطراب و چیستی و چگونگی شکل گیری آن در مراجعان

– نقش اضطراب در زندگی انسان معنوی با توجه به ویژگی های ذاتی مثبت ومنفی انسان.

– تبیین ارتباط بین حالات گوناگون شکل گیری اضطراب در انسان با سطوح مختلف وجود. (اضطراب در بعد جسمانی به صورت واکنش هایی همچون گرفتگی عضلات، افزایش ضربان قلب و …، در بعد خیال به صورت تشویش ذهنی ، دلشوره و پیش‌بینی های خطرناک نبست به آینده، در بعد عقل به صورت عذاب وجدان و سردرگمی و در بعد قلب به صورت احساس گناه بروز پیدا می‌کند).

– آموزش و تمرین خود نگری، ایجاد هشیاری نسبت به درک “در محضر خدان بودن”.

– پرداختن به پیش فرض دوم انسان معنوی ( احساسات خوشایند و ناخوشایند وابسته به پدیده ها و اشیاء نیستند بلکه وابسته به نگرش ها و احساسات درونی انسان است).

– بحث و تفکر در حالات و احساسات درونی و یافتن فرایند معیوب نگرش، احساسات و الگوی رفتاری اجتنابی ایجاد کننده اضطراب در انسان.

– آموزش و تمرین ارتقاء نیت و هدف مندی اعمال و رفتارها با بهره گرفتن از تکنیک سؤالات راهبردی. سؤال راهبردی که افراد جهت ارتقأ نیت از خود می پرسند این است که : من به چه دلیل متعالی تری می توانم همین کار را انجام دهم. از این طریق افراد از ظرفیت های متعالی موجود در فعالیت های و کارهای مثبت خود استفاده می‌کنند و نسبت به انجام آن قدرتمند تر می شود.

– آموزش و تمرین تصور سازی ذهنی مثبت نسبت به خدا ( بررسی و شناخت صفات جمال و جلال خداوند با محوریت صفات امید بخش و حمایت گر در خداوند).

– جمع بندی، بازبینی یادداشت های مراجعان، باز خورد و ارائه تکلیف منزل

– ایجا ارتباط با جلسه قبل: بررسی باز خورد مراجعان، رخ دادهای روزانه، مرور تکالیف منزل و تعیین دستور جلسه

– پرداختن به مشکلات مورد نظرمراجعان از طریق تهیه لیست مشکلات عمده و تعیین اولویت آن ها

– پرداختن به اولین پیش فرض انسان معنوی ( واقعیت نجات بخش است).

– بحث و گفتگو ‌در مورد حقیقت اضطراب و چیستی و چگونگی شکل گیری آن در مراجعان