1. جستجوی سرگرمی( BAS-FS، چهار آیتم).

آیتم ها روی یک مقیاس چهار درجه ای توسط آزمودنی رتبه بندی می شود که امتیاز مربوط به هر گزینه در جدول ۳-۱ ارائه گردیده است، همچنین مقیاس­ها و شماره سؤالات مربوط به هر زیر مقیاس در جدول شماره ۳-۲ توصیف شده اند.

جدول ۳-۱ امتیاز آیتم های مقیاس سیستم بازداری- فعال سازی رفتاری

گزینه
کاملاَ موافقم
تاحدی

موافقم

تاحدی

مخالفم

کاملاَ مخالفم
امتیاز

۴

۳

۲

۱

جدول ۳-۲ مقیاس­ها و شماره سوالات مربوط به هر زیر مقیاس سیستم بازداری- فعال سازی رفتاری

زیر مقیاس
شماره سوالات
زیر مقیاس BIS

۲-۸-۱۳-۱۶-۱۹-۲۲-۲۴

زیر مقیاس BAS
سائق (BAS-DR)

۳-۹-۱۲-۲۱

پاسخدهی به پاداش^[۷۳](BAS-RR)

۴-۷-۱۴-۱۸-۲۳

جستجوی سرگرمی (BAS-FS)

۵-۱۰-۱۵-۲۰

برای به دست آوردن امتیاز هر بعد، مجموع امتیازات سوالات مربوط به آن بعد را با هم جمع نمائید. البته باید دقت نمود که گزینه های ۱،۶،۱۱،۱۷ در نمره گذاری هیچ تاثیری ندارند و صرفا جهت هماهنگی با سایر آیتم ها به پرسشنامه اضافه شده اند.

• • 1. مقیاس خودکنترلی ^[۷۴]

۱) معرفی مقیاس خودکنترلی و روایی و پایایی آن

این آزمون در سال ۲۰۰۴ توسط تانجنی و همکاران، تهیه شده است و دارای ۳۶ ماده است. این آزمون با الهام از ابزارهای قبلی و برای برطرف کردن نواقص پرسشنامه‌هایی که برای خودکنترلی ساخته شده بود، تهیه شده است. برای بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه در دو مطالعه، بر روی دو گروه دانشجوی دوره‌ کارشناسی اجرا شده است. نتایج به دست آمده در جدول ۳-۳ ارائه گردیده است (تانجنی و همکاران، ۲۰۰۴).

جدول ۳-۳ میانگین و انحراف معیار نتایج به دست آمده از ۲ مطالعه برای اعتباریابی مقیاس خودکنترلی

نوبت مطالعه
میانگین
انحراف معیار
آلفا
مطالعه اول

۴۷/۱۱۴

۸۱/۱۸

۸۹/۰

مطالعه دوم

۶۶/۱۰۲

۱۹/۱۸

۸۹/۰

۲) روش نمره‌گذاری مقیاس خودکنترلی

پاسخ‌های ۳۶ عبارت مقیاس در یک طیف لیکرت ۵ درجه‌ای از “اصلاً شباهت ندارد = ۱”، “کمی شباهت دارد = ۲”، “بی‌نظر = ۳”، “شباهت زیاد = ۴”، “شباهت خیلی زیاد = ۵” در نظر گرفته شده است. نمره کل افراد در آزمون، در کمترین حالت ۳۶ و بیشترین ۱۸۰ خواهد بود. عبارات ۱، ۲، ۳، ۵، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۲، ۲۴، ۲۷، ۲۸، ۳۰، ۳۱، ۳۲، ۳۳ و ۳۴ به طور معکوس نمره‌گذاری می‌شود.

۳-۵ تجزیه و تحلیل آماری داده ­ها

تجزیه و تحلیل داده ­ها با بهره گرفتن از نرم افزار ۱۹ SPSS صورت پذیرفت.

به منظور بررسی سؤال اول پژوهش مبنی بر اینکه آیا خودکنترکی افراد نابینا و عادی متفاوت است؟ از آزمون آماری t مستقل استفاده گردید.

به منظور بررسی سؤال دوم پژوهش مبنی بر اینکه آیا سیستم بازداری- فعال ساز رفتاری در افراد نابینا و عادی متفاوت است؟ از آزمون آماری t مستقل استفاده گردید.

به منظور بررسی سؤال سوم پژوهش مبنی بر اینکه آیا متغیرهای دموگرافیک(جنسیت،تحصیلات و ترتیب تولد) بر خودکنترلی و سیستم بازداری- فعالسازی رفتاری از افراد نابینا و عادی مؤثر است؟ از آزمون آماری تحلیل واریانس دو عاملی استفاده گردید.

فصل چهارم:

یافته ­های پژوهش

۴-۱ تجزیه و تحلیل داده ها

هدف کلی این پژوهش تبیین خودکنترلی و سیستم بازداری- فعال ساز رفتاری در افراد نابینا و عادی بود. تجزیه و تحلیل داده ­ها در دو قسمت آماره­ های توصیفی و استنباطی تنظیم شده است. در بخش توصیفی از توزیع فراوانی، درصد فراوانی میانگین استفاده گردید. در بخش استنباطی از آزمون مقایسه t مستقل و آزمون تحلیل واریانس دو عاملی استفاده گردید.

۴-۲ آماره های توصیفی

در این بخش اطلاعات جمعیت شناختی و آماره های توصیفی ارائه شده اند. جدول ۴-۱ توزیع فراوانی آزمودنی‌ها بر حسب جنسیت را نشان می‌دهد.

جدول ۴-۱ توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب جنسیت

فراوانی
درصد
شاخص

جنسیت

۳۴

۵/۴۲

زن

۴۶

۵/۵۷

مرد

۸۰

۱۰۰

جمع

نتایج جدول ۴-۱ در خصوص جنسیت حاکی از آن است که ۵/۵۷ درصد از شرکت کننده گان در مطالعه را مردان و ۵/۴۲ درصد از شرکت کننده گان را زنان تشکیل داده‌اند. جدول ۴-۲ توزیع فراوانی آزمودنی ها بر حسب تحصیلات را نشان می‌دهد.

جدول ۴-۲ توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب تحصیلات

فراوانی
درصد
شاخص

سطح تحصیلات

۱۰

۵/۱۲

زیر دیپلم

۲۸

۳۵

دیپلم

۲۲

۵/۲۷

فوق دیپلم

۱۶

۲۰

لیسانس

۴

۵

فوق لیسانس و بالاتر

۸۰

۱۰۰

جمع

همان طور که یافته های جدول ۴-۲ نشان می‌دهد اکثریت شرکت کنندگان، ۳۵ درصد از نمونه مورد مطالعه دارای تحصیلات دیپلم بوده اند. همچنین کمترین رتبه تحصیلات در بین شرکت کننده گان به لیسانس با ۵ درصد اختصاص یافته است. جدول ۴-۳ توزیع فراوانی آزمودنی ها بر حسب ترتیب تولد را نشان می‌دهد.

جدول ۴-۳ توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب ترتیب تولد

فراوانی
درصد
شاخص

رتبه تولد

۱۶

۲۰

اول

۲۸

۳۵

دوم

۲۴

۳۰

سوم

۶

۵/۷

چهارم

۶

۵/۷

پنجم و بالاتر

۸۰

۱۰۰

جمع

نتایج جدول ۴-۳ در خصوص ترتیب تولد حاکی از آن است که اکثر آزمودنی ها با ۳۵ درصد فرزند دوم و ۳۰ درصد آنان فرزند سوم خانواده بوده اند. جدول ۴-۴ توزیع فراوانی آزمودنی ها بر حسب سن را نشان می‌دهد.

جدول ۴-۴ توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب سن

فراوانی
درصد
میانگین سنی
شاخص

سن

۴۲

۵/۵۲

۷۰/۲۶

۲۰ تا ۲۵ سال

۲۲

۵/۲۷

۲۶ تا ۳۰ سال

۱۲

۱۵

۳۱ تا ۳۵ سال

۴

۵

۳۶ تا ۴۰ سال

۸۰

۱۰۰

جمع

همان طور که در جدول شماره ۴-۴ نشان داده شد، اکثریت شرکت کننده گان ۵/۵۲ درصد نمونه مورد مطالعه در دامنه سنی ۲۰ تا ۲۵ سال قرار دارند. همچنین میانگین سنی نمونه مورد مطالعه ۷۰/۲۶ گزارش شد.

۴-۳ آماره­ های استنباطی

سوال اول پژوهش: آیا خودکنترلی در افراد نابینا و عادی متفاوت است؟

با توجه به اینکه متغیر خودکنترلی در سطح فاصله ای و از توزیع بهنجاری برخوردار است از آزمون تی مستقل برای آزمون پرسش اول پژوهش استفاده گردید. جدول ۴- ۵ نتایج آزمون t مستقل برای مقایسه تفاوت میانگین و انحراف معیار خودکنترلی در افراد نابینا و عادی را نشان می‌دهد.