خاک به عنوان یکی از عوامل مهم جغرافیایی در کشاورزی و در توسعه کشاورزی و نهایتا شکوفایی اقتصادی هر فضای جغرافیایی موثر است. خاکهای محدوده مورد مطالعه از نوع خاکهای جلگه ای هستند که در ارتفاع کمتر از ۱۰۰ متر قرار گرفته اند. این خاکها به رنگ قهوه ای متمایل به خاکستری بوده و از بهترین خاکها جهت انجام کشت به خصوص کشت برنج می باشد.
به علت وجود اثرات گیاه خاک درختان جنگلی بالادست خاکهای جلگه بخش مرکزی معمولا خنثی تا کمی اسیدی است. نوع دیگر خاکهای این محدوده عموما از سنگهای آهکی، رسوبی و. .. است. این خاکها معمولا با لایه نازک به همراه برگ و هوموس است. در این قسمت امکان کشت چای وجود دارد.

شکل ۳-.۵ خاک بخش مرکزی شهر رشت

۳-۱-۹. پوشش گیاهی

پوشش گیاهی به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر اکوسیستمهای طبیعی از ابعاد مختلف دارای نقش و اهمیت است. جذب انرژی خورشید، آب و غذا از خاک توسط پوشش گیاهی و وارد شدن آن در زنجیره غذایی اکوسیستمها از مهمترین پوشش گیاهی است.
پوشش گیاهی با کند نمودن جریان آبهای سطحی ناشی از بارش باران و نفوذ تدریجی آن به خاک موجب غنی شدن سفره های آب زیرزمینی و جریان پایه آبهای جاری شده و آب مورد نیاز مصارف کشاورزی را افزایش می دهد و علاوه بر این نقش بسیار با ارزشی در جلوگیری از وقوع سیلهای مخرب ایفا می کند. بخش مرکزی رشت به دلیل وضعیت اقلیمی خاص دارای پوشش گیاهی متفاوتی است. از طرف غرب و جنوب غربی دارای جنگل های انبوه و از طرف شرق و جنوب و شمال به دلیل هموار بودن زمین دارای شالیزارهای فراوان است. به دلیل ورود انسان و استفاده غیر اصولی از جنگلها و تغییر کاربری های نادرست وضعیت سیستم اکولوژی منطقه دستخوش تغییرات و حوادث فراوانی گردیده است که این امرموجب دگرگونی پوشش گیاهی منطقه گردیده. با توجه به مجموعه عوامل و شرایط اقلیمی موجود دربخش مرکزی رشت اعم از بارشهای فراوان، معدل دمای مطلوب و حداقل روزهای یخبندان می توان نتیجه گرفت که بخش مرکزی رشت از نظر شرایط اقلیمی جزو مناطق مناسب برای فعالیتهای کشاورزی می باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پوشش گیاهی محدوده مورد مطالعه به دو بخش جنگل و مرتع تقسیم می شود. بخش اول که جنگل طبیعی است واز انواع گونه های بلوط، شمشاد، ممرز، انجیلی ونمدار تشکیل شده است و بخش دوم که جنگل دست ساخت است وشامل، جنگل لاکان با ۹۰ درصد درختان سوزنی برگ و۱۰ درصد توسکا و تبریزی و سپیدار می باشد. (سرور، ۱۳۸۰، ۱۳-۱۲).
بطور کلی براساس نقشه کاربری اراضی در محدوده، وجود اراضی زراعی بدون محدودیت یا با محدودیت کم، وجود مخلوط زراعت و باغ، وجود مجتمع های درختی و باغات و وجود اراضی مرتعی متراکم در گروه اراضی زراعی، در گروه اراضی جنگلی و بیشه زار وجود جنگل متراکم، مخلوط جنگل و باغ، در گروه اراضی مرطوب، وجود نیزار در محدوده، در گروه منابع آب سطحی، وجود آب بند و رودخانه دائمی در محدوده وکانال، در گروه اراضی ساخته شده وجود مناطق شهری وروستایی، تاسیسات در بخش مرکزی شهرستان رشت مشاهده می­ شود.

شکل ۳-۶. پوشش گیاهی بخش مرکزی شهر رشت

۳-۲. ویژگی­های جمعیتی واجتماعی

۳-۲-۱. پیشینه تاریخی محدوده مورد مطالعه

وجه تسمیه رشت که مرکز بخش مورد مطالع می باشد درفرهنگهای مختلف به آن اشاره گردیده است:
در فرهنگ ” دساتیر ” به معنی : گچی که بنایان سنگ و آجر را بدان محکم می نمایند. در لغت نامه هایی
چون ” انجمن آراء “، ” فرس اسدی “، ” شوشتری “، ” برهان “، ” ناظم الاطباء “، ” جهانگیری ” و
” فرهنگ فارسی معین ” تعابیر زیر آمده است :
– چیزی که از هم فرو ریزد
– هر چیزی که از هم فرو ریزد و فروپاشد
– دیوار مشرف بر افتادن
– گچ را گویند که بدان خانه را سفید کنند
– روشنایی، فروغ، خاک، گرد و غبار تیره، خاکروبه، ریسیدن،
قدمت رشت بر اساس سوابق تاریخی به احتمال زیاد به قبل از اسلام و حداقل به زمان ساسانیان نسبت می‎دهند. نام این شهر در جغرافیای حدودالعا لم ( ۳۷۲ ه –ق) آمده است. همچنین بنا بر روایتی این ناحیه در گذشته های دور زیر آبهای دریای خزر قرارگرفته بود ولی به تدریج بر اثر ازدیاد رسوبات وتبخیر آب، اراضی که هم اکنون “رشت ” نامیده می شود از آب خارج شده است این ناحیه چون دارای منابع طبیعی مانند جنگل و اراضی مناسب کشاورزی است به صوررت منطقه قابل سکونت در آمده است.

۳-۲-۲ . تعداد، توزیع و تراکم خانوار، جمعیت، بعد خانوار و تحولات آن

مطالعه الگوی توزیع و تراکم جمعیت اساسی ترین نکته در درک جغرافیایی هر مکان است تا مشخص شود که انسان چگونه در محیط طبیعی پراکنده شده و خصوصیات اقتصادی و فرهنگی و تاریخی آن محدوده چه کیفیتی را داراست (نظری، ۱۳۷۲، ص ۳). براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس ومسکن تعداد کل جمعیت درروستاهای بخش مرکزی شهرستان رشت از ۶۳۲۸۴ نفر در سال ۱۳۷۵ به ۷۶۵۷۴ نفردر سال ۱۳۸۵ تغییر یافته، همچنین این تعداد با روند کاهشی در سال ۱۳۹۰به ۵۶۶۲۵ نفر رسیده است. تعداد خانوار بخش مرکزی نیز از ۱۳۳۹۵ نفر در سال ۱۳۷۵ به ۲۰۲۲۰ نفر در سال ۱۳۸۵ افزایش داشته است ونیز در سال ۱۳۹۰ به ۱۷۰۰۳ خانوار تغییر یافته است. نتایج سرشماری طی سالهای ۱۳۹۰-۱۳۸۵ روند کاهش جمعیت وخانوار روستایی را نشان می دهد جدول ( ۳-۴) این تغییرات را به تفکیک در دهستانهای بخش مرکزی نشان می دهد.
جدول ۳-۴ .جمعیت، تعداد خانوار و بعد خانوار به تفکیک بخش و دهستان طی سالهای۱۳۷۵-۱۳۸۵-۱۳۹۰بخش مرکزی رشت

شرح

تعداد جمعیت

تعداد خانوار

بعد خانوار

۱۳۷۵

۱۳۸۵

۱۳۹۰

۱۳۷۵

۱۳۸۵

۱۳۹۰

۱۳۷۵

۱۳۸۵

۱۳۹۰

بخش مرکزی

۶۳۲۸۴