نمودار (۴-۱۴) ثبت فراوانی تعداد برقراری تماس چشمی در پنج جلسه ارزیابی

جدول(۴-۱۵): پنج جلسه ثبت داده های رفتار تماس چشمی در مرحله پیگیری

فراوانی

زمان

رفتار هدف

جلسات

۱۰

۱۵ دقیقه

برقراری تماس چشمی به مدت ۳ ثانیه

جلسه اول

۱۳

۱۵ دقیقه

برقراری تماس چشمی به مدت ۳ ثانیه

جلسه دوم

۱۲

۱۵ دقیقه

برقراری تماس چشمی به مدت ۳ ثانیه

جلسه سوم

۱۷

۱۵ دقیقه

برقراری تماس چشمی به مدت ۳ ثانیه

جلسه چهارم

۱۵

۱۵ دقیقه

برقراری تماس چشمی به مدت ۳ ثانیه

جلسه پنجم

این جدول داده های مربوط به ثبت رفتار تماس چشمی آزمودنی پنجم را در ۵ جلسه مرحله پیگیری نشان می‌دهد.

نمودار (۴-۱۵) ثبتفراوانی تعداد برقراری تماس چشمی در پنج جلسه پیگیری

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

مقدمه

در این فصل ابتدا به بحث و بررسی ‌در مورد نتایج حاصل از پژوهش می پردازیم و در ادامه آن محدودیت ها و پیشنهادهای پژوهش را ارائه می‌کنیم .

فرضیه ی پژوهش : آیا برجسته سازی چهره بر میزان تماس چشمی کودکان درخودمانده مؤثر است ؟

در پژوهش حاضر از روش های مختلف برجسته سازی چهره با تأکید بر نواحی چشم ها که با روش های مداد-کاغذی شروع و با روش های فردی و گروهی دیگر به منظور افزایش میزان تماس چشمی کودکان درخودمانده انجام شد.

ارتباط در زمینه ی کار با کودکان درخودمانده همواره یکی از مؤلفه‌ های مهم به شمار می رود و از آنجایی که چهره ها در ایجاد یک ارتباط کارآمد کلید محسوب می‌شوند، مداخلات در زمینه تسهیل ارتباط در افراد درخودمانده از ضروریات برنامه های آموزشی و توانبخشی به شمار می رود. چرا که با توجه به نتایج اکثر پژوهش های انجام شده در حوزه کودکان درخودمانده، این افراد در تجربه کردن چهره های دیگران ناتوان هستند. حال هدف کلی تری که ما در این پژوهش بعد از افزایش میزان تماس چشمی به دنبال بهبود آن بودیم، تسهیل فرایند ارتباطی و مهارت‌های اجتماعی در کودکان درخودمانده بود.

در این پژوهش ما با بهره گرفتن از روش های برجسته سازی چهره، شاهد افزایش تماس چشمی در آزمودنی ها بودیم که در توجیه این کار باید گفت علت اثربخشی روش های برجسته سازی چهره بر افزایش میزان تماس چشمی ، محتوای آموزشی روش ها و ارائه چهره ها به عنوان یک محرک دیداری بوده است. از آنجایی که این روش ها به عنوان یک برنامه آموزشی و توانبخشی درباره تماس چشمی مطرح بودند و روند ارتباط با فرد مقابل نشان می‌دادند و نهایتاً اینکه این ارتباط، پیامد خوشایندی را به دنبال داشته، باعث جلب توجه و برقراری تماس چشمی شده است.

نکته قابل ذکر دیگر در زمینه اثربخشی این روش‌ها در کودکان درخودمانده، پردازش چهره ها در این کودکان است چرا که آسیب های ویژه اولیه در پردازش چهره سرانجام به فقدان علاقه اجتماعی منجر می شود(گلارای،۲۰۰۶).به خاطر تأثیری که چهره ها در فرایند ارتباط دارند، آموزش کودکان درخودمانده برای گرایش بیشتر به چهره ها و بخصوص نواحی چشم ها می‌تواند کانال ارتباطی مهم در زمینه هیجانات، حالت های روانی،هویت و جنسیت را فراهم آورده و از طریق آن خیلی از هیجانات مثبت و منفی را که این کودکان از تجربه کردن آن ها بی بهره هستند به آنان ارائه داده تا بتوانند در زمینه پردازش هیجانی نیز عملکرد مثبتی داشته باشند. حال با این تفاسیر چون روش های برجسته سازی چهره موجب شده تا ارتباط برقرار شده در زمان آموزش پیامد های خوشایندی به دنبال داشته باشد، باعث جلب توجه و برقراری تماس چشمی بیشتر و بهتری در کودکان در خودمانده شده است.

محدودیت ها

بدون شک هر فعالیت پژوهشی با محدودیت های خاص خود مواجه است که می‌تواند مانعی جهت رسیدن پژوهشگر به هدف مطلوب پژوهشی باشد . برخی از این محدویت ها قابل پیش‌بینی ولی برخی دیگر در جریان کار پژوهشی خود را نمایان می‌سازند و بعضا منجر به مشکلاتی برای رسیدن به هدف پژوهشی می‌شوند . مهمترین محدودیت های موجود در پژوهش حاضر به شرح ذیل است:

1. 1. پژوهش حاضر به لحاظ تمرکز بر مداخله درمانی برای کودکان درخودمانده دارای محدودیت های طبیعی و ذاتی است . از انجا که کودکان درخودمانده اغلب نیازمند دریافت درمان انفرادی با حجم زیاد و طول مدت فراوان ارائه خدمات می‌باشد و همچنین اینکه فعالیت درمانی برای کودکان درخودمانده امری دشوار، طاقت فرسا ‌و مستلزم صرف انرژی فراوان است . لذا اکثر پژوهش های این حیطه به صورت مطالعه موردی و یا کار در ‌گروه‌های کوچک اجرا می شود. پژوهش حاضر نیز با توجه به اینکه در قالب یک پروژه تحصیلات تکمیلی انجام می‌گردد، به ناچار با حجم کوچکی اجرا گردید، که این امر موجب محدودیت گردیده و تعمیم پذیری یافته ها را به صورت طبیعی تحت تاثیر قرار داده است

1. 1. علی رغم جستجوی زیاد پژوهشگر جهت دسترسی به اسناد پژوهشی و مروری در زمینه کاربرد روش های برجسته سازی چهره برای کودکان درخودمانده، فقدان و کمبود نمایان پیشینه پژوهشی در زمینه کاربرد روش های برجسته سازی چهره ‌در مورد کودکان درخودمانده، امکان الگوگیری از برنامه های مشابه و امکان بررسی مقایسه ای و تعیبر وتفسیر انتقادی یافته ها را محدود نمود.

1. 1. عدم وجود مراکز ارائه خدمات درمانی و توان بخشی کافی پژوهشگر را به تنها مرکز دولتی آموزش و تواتبخشی کودکان درخودمانده در شهر مشهد محدود نمود.

1. 1. محدود بودن گروه سنی ۴-۸ سال

1. محدود بودن زمان اجرای برنامه آموزش

پیشنهادها

1. 1. استفاده از روش های برجسته سازی چهره به عنوان یک برنامه آموزشی گسترده برای افزایش میزان تماس چشمی و بالطبع افزایش مهارت های اجتماعی کودکان درخودمانده

1. 1. آموزش روش های برجسته سازی چهره به صورت کلاس های آموزشی به والدین کودکان درخودمانده

1. استفاده از روش های برجسته سازی چهره جهت بررسی و تاثیر آن بر پردازش و شناخت هیجانات در کودکان درخودمانده

منابع

انجمن روان پزشکی آمریکا.(۲۰۰۰) راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی. مترجم محمد رضا ‌نیک‌ خو.(۱۳۸۱). تهران : سخن

سیف، علی اکبر(۱۳۸۸).تغییر رفتار و رفتار درمانی نظریه ها و روش ها. (چاپ دوازدهم). تهران: نشر دوران.

اصغری نکاح، سید محسن(۱۳۸۹). طراحی و ارزیابی اثربخشی برنامه بازی درمانی عروسکی برای مهارت های ارتباطی کودکان درخودمانده . پایان نامه دکتری . دانشگاه تهران. دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی.(منشر نشده).

رامشینی،مریم(۱۳۹۰). بررسی اثربخشی آموزش داستان اجتماعی بر افزایش تماس چشمی کودکان درخودمانده. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.

سلامت روان

منظور از سلامت روان در این پژوهش نمره ای بود که آزمودنی در مقیاس ۲۸ سوالی سلامت عمومی^[۲۵] گلدبرگ^[۲۶] که دارای ۴ خرده مقیاس وضعیت جسمانی، اضطراب، افسردگی و عملکرد اجتماعی است، به دست آورد و دامنه نمره گذاری آن بین ۰ تا ۸۴ بود.

فصل دوم

پیشینه و ادبیات پژوهش

بخش اول: پیشینه نظری

در این فصل با توجه به متغیرها و مفاهیم اصلی حوزه پژوهش مانند سلامت روان، راهبردهای مقابله ای، سبک زندگی، علاقه اجتماعی، خود کنترلی و نظریه های لازاروس و آدلر به ارائه نظریات پژوهش های مربوط پرداخته ایم. که با توجه به مفهوم سلامت روانی، به عنوان جنبه ای کلی از مفهوم سلامت روان روع می شود.

مفهوم سلامت روان:

سلامت روان^[۲۷] مفهومی است که چگونگی تفکر، احساس و عملکرد ما را در مواجهه با موقعیت های زندگی نشان می د هد و به درک ما از خود و زندگی مان بستگی دارد. همچنین بسته به میزان برخورداری از سلامت روان عملکرد ما در کنترل استرس ، برقراری ارتباط با دیگران، ارزیابی ها و انتخابمان متفاوت است. در حقیقت سلامت روان چیزی بیش از عدم وجود بیماری روحی است. بدین معنی که صرفا به لحاظ نداشتن بیماری روحی نمی توان سلامت روان را در یک فرد صددر صد تأیید کرد (امیدیان و علوی لنگرودی، ۱۳۸۷). امروزه واژه سلامت روان بخش اجتناب ناپذیری در زندگی است سلامت روانی از جمله مواردی است که می‌تواند بر همه جنبه‌های زندگی مؤثر باشد. دنیای امروز علی رغم دستیابی به تکنولوژی پیشرفته نمی تواند پاسخگوی موضوع اساسی از یاد رفته که هویت خود انسان است، باشد؛ این هویت باز نمی گردد مگر فرد تعریف صحیحی از خود و زندگی خود پیدا کند و معنایی برای زندگی خویش بسازد افخم رضایی، تبریزی، شفیع آبادی، (۱۳۸۷).

سازمان جهانی بهداشت^[۲۸] (۲۰۰۴) سلامتی را ” رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی، نه فقط بیماری یا ناقص بودن ” تعریف می‌کند و بر این نکته تأکید دارد که هیچ یک از این ابعاد بر دیگری اولویت ندارد. پس می توان گفت که سلامت روانی نمو متعادل شخصیت و باورهای هیجانی است، که شخص را قادر می‌سازد با هماهنگی با دیگران زندگی کند. فردی با سلامت روانی از سه ویژگی عمده از جمله احساس راحتی، احساس درست نسبت به دیگران و قدرت تامین نیاز های زندگی برخوردار است. به بیان دیگر مفهوم « سلامت روان عبارت خواهد بود از تامین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پیشگیری از ابتلاء به اختلال روان، درمان مناسب و باز توانی آن».

مطالعات سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین‌المللی کار، میزان آگاهی، از مشکلات سلامت روان را در محیط های کاری به عنوان یک موضوع سلامت عمومی افزایش داده است. در اروپا، درصدی از افراد شاغل، مشکلات سلامتی مرتبط یا تنش های شغلی دارند. پیامدهای اقتصادی مشکلات سلامت روان، به صورت مستقیم با غیبت، آسیب کارکرد شغلی و صرف هزینه های زیاد جهت مراقبت های سلامت روان است (کووکینوس^[۲۹]،۲۰۰۷). بهداشت روانی که یکی از محورهای ارزیابی سلامت جوامع مختلف است نقش مهمی درتضمین و کارآمدی هر جامعه ایفا می‌کند (ساکی^[۳۰] و کیخانی، ۲۰۰۲).

سلامت روان ازنقطه نظرمکاتب مختلف

نظریه مکتب زیگموند فروید:

به عقیده فروید ویژگی خاصی که برای سلامت روان شناختی ضروری است خود آگاهی است. او انسان متعارف را کسی می‌داند که مراحل رشد روانی را با موفقیت طی کرده و در هیچ یک از مراحل رشد بیش از حد تثبیت نشده باشد. از نظر فروید کمتر انسانی متعارف به حساب می‌آید و هر فرد به شکلی نامتعارف است. او هسته هرنوع عدم تعادل روانی را اضطراب می‌داند . در نظام فروید یک هدف غایی و اساسی در زندگی وجود دارد و آن کاهش تنش است . او ‌در مورد انسان دیدی جبر گرایانه دارد و تصویر خوش بینانه از سرنوشت انسان ترسیم نکرده است و معتقد است شخص سالم به طور ناهشیار از مکانیزم های دفاعی به عنوان روش‌هایی برای تحریف واقعیت استفاده می کند (شولتز^[۳۱] و شولتز، ۱۳۹۱ ).

نظریه کارل یونگ^[۳۲]:

به عقیده یونگ هدف نهایی زندگی فردیت یافتگی است. او معتقد است فرایندی که موجب یکپارچگی شخصیت انسان می شود، فردیت یافتن یا تحقق خود است. « در انسان فردیت یافته هیچ یک از وجوه شخصیت مسلط نیست بلکه همه آن ها به توازن و هماهنگی رسیده اند و ب یکپارچه سازی هماهنگ و همه جانبه ناهشیار و هشیار فرد، به سلامت روان شناختی مثبت می‌رسد» از دیدگاه یونگ اشخاص سالم از شخصیتی برخوردارند که او آن را شخصیت مشترک می نامد. بدین معنا که دیگر هیچ جنبه شخصیت به تنهایی حاکم نیست. این چنین افرادی دارای خصوصیاتی نظیر پذیرش خود^[۳۳]، شکیبایی، خودشناسی و بیان خود می‌باشند. در این دیدگاه گرایش به تعالی در هریک از ما طبیعی و اجتناب ناپذیر است و افراد احتیاج به هدفی دارند تا توجه خود را به آن معطوف نمایند و در جهت آن تلاش کنند. در نظام یونگ معیار سلامت روان، ضمیمه کردن اندیشه و تفکر به صفات برون گرایی است (شولتز و شولتز، ۱۳۹۱).

نظریه اریک اریکسون^[۳۴]:

به عقیده اریکسون سلامت روان شناختی اصولاً نتیجه عملکرد قوی و قدرتمند « من^[۳۵]» است . « من» عنوان و مفهومی است که نشان دهنده توانایی یکپارچه سازی اعمال و تجارب شخص به صورت انضباطی و سازشی است. « من » تنظیم کننده درونی روان است که تجارب فرد را سازماندهی می‌کند و در نتیجه از انسان در مقابل فشارهای « نهاد » و « من برتر » حکایت می‌کند. هنگامی که رشد انسان و سازمان های اجتماعی به نحو متناسب هماهنگ شود در هر کدام از مرحله رشد روانی ـ اجتماعی توانایی ها و استعدادهای مشخصی ظهور می کند. به عقیده اریکسون سلامت روان شناختی هر فرد به همان اندازه است که توانسته است توانایی متناسب با هر کدام از مراحل زندگی را کسب کند (شولتز و شولتز، ۱۳۹۱).

نظریه اریک فروم :

فروم تصویر روشنی از شخصیت سالم به دست می‌دهد. چنین انسانی عمیقا عشق می ورزد، آفریننده است، قوه تعقلش را کاملاً پرورانده است، جهان و خود را به طور عینی ادراک می‌کند، حس هویت پایداری دارد، با جهان در پیوند است و در آن ریشه دارد. فروم شخصیت سالم را دارای جهت گیری بارور می‌داند و با تأکید بر اینکه شخصیت انسان بیشتر محصول فرهنگ جامعه است، سلامت روان را بسته ‌به این می‌داند، که جامعه تا چه اندازه نیاز های افراد را بر آورده می‌کند، نه اینکه فرد تا چه اندازه خودش را با جامعه سازگار می کند. از نظر او سلامت روان بیش از آنکه فردی باشد، مسئله اجتماعی است. چهار جنبه شخصیت سالم از نظر فروم عبارتند از: عشق بارور، تفکر بارور، خوشبختی و وجدان اخلاقی. عشق بارور لازمه اش رابطه آزاد و برابر بشری است. طرفین رابطه می‌توانند فردیتشان را حفظ کنند. عشق بارور از چهار ویژگی مهم برخوردار است: توجه، احساس مسئولیت، احترام وشناخت. تفکر بارور مستلزم هوش، عقل و عینیت است(حمدیه و شهیدی، ۱۳۸۷).

نظریه کارل راجرز^[۳۶]:

• • 1. برخی حکمت‌ها راجع به تفاوت زن ومرد در پذیرش شهادت

الف) پرسش بسیار پر اهمیت در این باره این است که از چه روی چنین تفاوتی در ارزش شهادت مرد و زن به چشم می‌خورد؟ حکمت این تفاوت چیست و آیا این حکمت دست نیافتنی است و می‌توان بر پایه آن به استنباط جدیدی رسید؟‌یکی از حقوق ‌دانان معاصر در این باره می‌گوید:

«برخی از صاحب‌نظران به بیان مصالح و حکمت‌های این تفاوت پرداخته‌اند، در این میان جمعی بی‌ملاحظه، پایین‌تر بودن عقل و درک و شعور زن را نسیت به مرد، فلسفه وضع چنین حکمی‌دانسته‌اند و اساساً نصف بودن ارزش شهادت زن را نسبت به مرد را دلیل ناقص‌العقل بودن زنان می‌دانند و بر این معنی به احادیثی نیز استناد می‌کنند، مثلا حدیثی از پیامبر اکرم|نقل می‌نمایند که خطاب به زنان فرمود دین و عقل شما از مردان ناقص‌تر است و وقتی زنان از پیامبر | سوال کردند نقصان دین و عقلشان از چیست؟ پیامبر| فرمود :نقصان دین به خاطر محروم بودن از نماز و روزه در چند روز در ماه است(ایام حیض) و نقصان عقل بدین جهت است که شهادت هر‌یک از شما نصف شهادت مرد است. صرف نظر از صحت و سقم روایاتی که در این زمینه نقل شده، به هر حال، این نوع طرز تفکر وجود داشته و شاید هنوز هم وجود داشته باشد. در این طرز تفکر، تکلیف روشن است، درک و فهم توان فکری و تشخیص عقلانی زن ضعیف‌تر از مرد است و لذا گفته ها و قضاوت و نقل مشهودات او،‌یا نمی‌تواند منشا اثر و تصمیم‌گیری باشد و‌یا حداکثر با ضمیمه شدن به شهادت مرد و در حد نصف شهادت مرد می‌تواند قابل‌ترتیب باشد، در این نگرش، این تفاوت به وضع ذاتی زن و مرد بر می‌گردد و تحولات زمان و مکان وحتی پیشرفت‌هایی که زنان از لحاظ فکری و عملی پیدا نمودند نمی‌تواند آن نقص و ضعف ذاتی را جبران کند و تغییری در احکام مترتب بر آن ایجاد نماید این نوع نگرش دقیقا چیزی است که امروز طرفداران حقوق زن و دافعین تساوی حقوق زن و مرد با آن مبارزه می‌کنند و اسناد بین‌المللی حقوق بشر تلاش بر زدودن این نوع نگرش منفی نسبت به زن دارند.^[۱۵۰]»

اینکه شهادت دو زن معادل شهادت‌یک مرد است دلیل بر نقصان شان او نیست زیرا مواردی وجود دارد که شهادت‌یک مرد کاملاً بی‌تأثیر بوده ولی شهادت زن مؤثر است. مثلا اثبات ولادت‌یا بکارت و عیوب جنسی زنان نیز با شهادت زن پذیرفته می‌شود و گاهی شهادت‌یک زن قضیه را اثبات می‌کند.یا مثلا در مال‌الوصیه که با شهادت ‌یک مرد چیزی را نمی‌توان ثابت کرد ولی با شهادت‌یک زن‌یک چهارم آن ثابت می‌شود و اگر شهادت او همراه با سه زن دیگر باشد کل آن ثابت می‌گردد. بخلاف شهادت مرد به تنهایی که بی‌اثر بوده و فقط همراه با قسم‌یا شهادت دو زن عادل مؤثر واقع می‌شود.‌بنابرین‏ نه اینکه زن عقل و درک ناقصی داشته باشد بلکه بخاطر مشغله‌های فراوانی که دارد حضور او در دادگاه مشکل می‌باشد. ‌بنابرین‏‌ترک شهادت زنان در بعضی از روایات که بخاطر نقصان عقل شمرده شده نقصان عقل تجربی است که موجب اشتباه در شهادت می‌شود نه اینکه رشد کمالات او ناقص باشد ‌بنابرین‏ نمی‌شود در این مورد بسادگی قضاوت نمود بلکه باید رموز پنهانی خلقت را مد نظر قرار داد.^[۱۵۱]

ب) با توجه به احکام و شوون مختلف زن و مرد در جامعه‌ اسلامی‌، زنان در صحنه‌های مختلف جامعه نسبت به مردان ممارست و درگیری کمتری با امور اجتماعی از قبیل مبادلات تجاری، جرایم و سایر فعالیت‌های عمومی‌ دارند و در عوض، درگیری آن‌ ها با امور خانوادگی مانند زایمان، شیرده، حضانت، بیماری‌ها بیش از مردان است، و ازآنجا که میزان ارتباط و درگیری زن با موضوع شهادت و دیدن مسائل گوناگونی که نیاز به شهادت دارند طبیعتا کمتر است پس در میزان اعتبار شهادت تاثیر قابل توجهی دارد، در نتیجه اسلام در شهادت زنان بر امور اجتماعی که معمولاً خارج از حیطه ِ فعالیت آن‌هاست محدودیت‌هایی مقرر ‌کرده‌است.ولی این قضیه چندان ‌قانع کننده نیست و دست کم بر مبنای روایات و فقه شیعه قابل نقض است‌؛ زیرا بر حسب این فرضیه، در موارد شهادت زنان بر امور خانوادگی نباید تمایز جنسیتی در میان باشد و‌یا اگر هست، باید به نفع زنان باشد، در حالی که حتی در این موارد، شهادت دو زن معادل شهادت‌یک مرد فرض شده است. از این گذشته، مسئله جابه‌جایی نقش‌های جنسیتی و تغییر الگوی حضور اجتماعی زنان در دوران جدید، مشکل دیگری در برابر این فرضیه است؛ چون اگر ملاک حکم شرعی،‌یک ساختار ویژه اجتماعی باشد، از تغییر آن ساختار باید تغییر حکم شرعی را نتیجه بگیریم، حال آنکه ثبات و جاودانگی حکم در مسئله شهادت مفروض است.^[۱۵۲]

ج) اصولا در مباحث فقهی این سیاست قابل ملاحظه است که دسته‌ای از امور به هدف تسهیل و آسان‌گیری، موانع از سر راه اجرای احکام برداشته شده و در مقابل در دسته‌ای دیگر برای رسیدن به اهداف عالی‌تر و حفظ ارزش‌های مهم‌تر، در سر راه اجرای احکام مربوط دست‌اندازی‌هایی ایجاد شده است.^[۱۵۳]دین مبین اسلام در مسأله حدود، قصاص و جرائمی‌مانند زنا، لواط، سحق، قتل و طلاق، بر جلوگیری از اشاعه‌ی فحشا اصرار دارد. آنچه از بسیاری از روایات و احکام بر می‌آید، آن است که اسلام نمی‌خواهد ابهت بعضی سدها شکسته شود. ^[۱۵۴] در بحث ما نیز به نظر می‌رسد که در مواردی بر سر راه گواهی زنان موانعی ایجاد شده است و این نیست مگر به جهت رسیدن به اهداف عالی‌تر.^[۱۵۵]

ظاهراًً نپذیرفتن شهادت زن در بعضی موارد‌یا مطالبه‌ی چندین شاهد، برای ایجاد مانع در راه اثبات برخی جرائم است. قهراً با احکام مورد اشاره، موارد اثبات لواط و سحق ـ متاسفانه در دنیای امروز از امور عادی و نامکروه، بلکه از حقوق طبیعی بشر شمرده می‌شود ـ محدودتر می‌گردد و آبروی افراد ـ گر چه در خلوت مرتکب این عمل شنیع شده باشند ـ کمتر از بین می‌رود و پلیدی‌ها کمتر شیوع می‌‌یابند. آیا اگر شهادت زن در مسأله همجنس بازی به ضمیمه‌ی مردان‌یا به تنهایی مورد پذیرش قرار گیرد، ارزش انسانی و شرافت زن تأمین می‌شود و تبعیض جنسی برطرف خواهد شد؟!‌یا این که کرامت و ارزش انسان و زن به امور دیگری باز می‌گردد؟^[۱۵۶]

• • بین میزان یکپارچگی و عملکرد بازرگانی شرکت های تولیدی استان گیلان رابطه مثبت وجود دارد.

  

• بین میزان سامانه های اطلاعاتی عمودی و عملکرد بازرگانی شرکت های تولیدی استان گیلان رابطه مثبت وجود دارد.

۱-۸) تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق شامل موارد ذیل ‌می‌باشد:

۱-۸-۱) متغیر وابسته (عملکرد بازرگانی): عملکرد به معنای فرایند تبین کیفیت اثربخشی و کارایی اقدامات گذشته است. در این تحقیق عملکرد بازرگانی بر اساس سازه­ های عملکرد بازار و عملکرد مالی اندازه ­گیری می­ شود. عملکرد بازار با معیاره­های حفظ مشتری، جذب مشتری جدید و عملکرد مالی دارای معیارهای نرخ بازده دارایی، سهم بازار و رشد فروش می‌باشد. (قنواتی و صمدی، ۱۳۹۱: ۵۲)

۱-۸-۲) متغیرهای مستقل: تعریف متغیرهای مستقل این تحقیق عبارتند از (جعفرنژاد، ۱۳۹۰: ۲۱۱-۲۱۹):

حذف اتلاف: هدف و فلسفه تولید ناب کاهش در میزان هزینه هاست این هدف از طریق حذف اتلاف (هرچیزی که ارزشی بر محصولات ایجاد نکند) تحقق می‌یابد. به هر چیزی که مشتری به ازای آن حاضر به پرداخت پول نباشد اتلاف گفته می­ شود و در نتیجه باید حذف شود. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های ضایعات، زمان راه اندازی مجدد و زمان بلااستفاده بودن دارایی ها اندازه گیری می شود.

بهبود مستمر: هنگامی که یک سامانه تولید به طور پیوسته بهبود می‌یابد تنها هدف آن را ‌می‌توان کمال نامید، اگر حذف اتلاف را بتوان به عنوان زیربنایی ترین اصل تولید ناب در نظر گرفت بی شک بهبود مستمر را می توان در جایگاه بعدی قرار داد. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های متوسط پیشنهادات ارائه شده در سال، دوائر کیفیت و درصد پیشنهادات به کار گرفته شده اندازه گیری می­ شود.

نواقص صفر: به منظور دستیابی به سطوح بالاتر بهره وری لازم است تا قطعات و محصولات ما از همان مراحل اولیه تولید عاری از هر گونه عیب و نقص باشد. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های میزان بازرسی­های انجام شده و شناسایی قطعات معیوب و میزان توقف خط تولید اندازه گیری می شود.

تولید بهنگام: هدف نهایی در تولید بهنگام مواجه شدن هر فرایند با یک قطعه در هر لحظه و درست در زمان مورد نیاز است. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های تأخیر در سفارشات و حجم کار در جریان ساخت اندازه گیری می شود.

سامانه تولید کششی: برای رسیدن به سامانه تولید ناب باید تولید به شکل کششی تغییر کند.سامانه کششی به معنای آن نیست که کسی نباید کالا یا خدماتی تولید کند مگر آن­که مشتری قبلاً برای آن سفارش داده باشد. در اغلب سامانه های رایج از این نوع، مشتری محصول را برمی دارد و سپس تولید کننده جای خالی محصولی برداشته شده را پر می‌کند. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های رابطه میان درخواست های عقبگرد و زمان بندی رو به جلو اندازه گیری می شود.

تیم­های چند وظیفه ­ای: نمایان­ترین مشخصه از سازمان­دهی کار از سامانه تولید ناب استفاده وسیع از تیم­های کاری چند وظیفه ­ای می‌باشد. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های درصد کارکنان درگیر تیم­ها، میزان وظایف انجام شده توسط تیم­ها و میزان آموزش کارکنان اندازه ­گیری می­ شود.

عدم تمرکز: تمرکز زدایی مسئولیت ها و تخصیص آن ها به تیم های کاری چند وظیفه ای، یکی دیگر از مشخصه‌ های مهم در سازمان دهی کار ناب است. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های تعداد سطوح سلسله مراتب سازمانی و میزان سطوح نظارت اندازه گیری می شود.

یکپارچگی: یکپارچه سازی وظایف متفاوت در قالب تیم­ها ‌به این معنی است که وظایفی که در گذشته به وسیله بخش­های غیر مستقیم انجام می­شدند، اکنون در حوزه وظایف تیم­ها قرار می­ گیرند و در نتیجه محتوای وظایف تیم­ها افزایش می­یابد. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های تعداد وظایفی که تیم ها انجام می‌دهند و نسبت کارکنان غیر مستقیم به کارکنان مستقیم اندازه ­گیری می­ شود.

سامانه اطلاعات عمودی: اطلاعات در توانمند سازی تیم­های چند وظیفه ای در جهت نیل به اهداف سازمانی بسیار مهم هستند.در حقیقت آن چه که بهبود عملکرد شرکت ها را مشکل نموده، انتخاب موثرترین و بهترین استراتژی، با توجه به ویژگی های سازمان است. این متغیر در این تحقیق به وسیله سازه­ های میزان دسترسی کارکنان به اطلاعات و افق زمانی اطلاعات اندازه گیری می شود.

۱-۹) قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق از عمده مواردی است که مشخص می کند محقق از لحاظ موضوعی، مکانی، زمانی، تحقیق را به چه صورتی انجام داده است. قلمرو این تحقیق عبارتند از:

– قلمرو موضوعی: چارچوب موضوعی این تحقیق در حوزه عملکرد بازرگانی با تأکید بر استراتژی تولید است.

– قلمرو مکانی: قلمرو مکانی این تحقیق شرکت­های تولیدی استان گیلان می‌باشد.

– قلمرو زمانی: داده ­های این تحقیق در سه ماه اول سال ۱۳۹۳ جمع ­آوری شده است.

فصل دوم

(ادبیات موضوعی و پیشینه تحقیق)

۲-۱) مقدمه

در این فصل، ابتدا به تشریح متغیر وابسته یعنی عملکرد بارزگانی و مبانی نظری آن و در ادامه به تولید ناب و ابعاد، اصول و … این نوع تولید و تجزیه و تحلیل متغیرهای مستقل یعنی حذف اتلاف ، بهبود مستمر، میزان نواقص، تولید بهنگام، تیم­های چند­ وظیفه ­ای، عدم تمرکز، یکپارچگی وظایف و سامانه­های اطلاعاتی عمودی پرداخته شده است تا بتوان بر اساس آن به بررسی رابطه بین تولید ناب و عملکرد بازرگانی شرکت­های تولیدی پرداخت. در پایان این فصل نیز مدل­های اجرای تولید ناب و پیشینه تحقیق آورده شده است.

۲-۲) تشریح مفهوم عملکرد

نتایج تحقیقات موریس و همکارانش (۲۰۰۵) نشان داد که سطوح پایین فعالیت نظام بازداری- فعال سازی رفتار با اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی(ADHA) رابطه مثبتی دارد و برخی از اختلال های روانشناختی را می توان به وسیله فعالیت این دو نظام تبیین کرد.

نتایج مطالعات کاشال و کوانتس (۲۰۰۶) بین خود کنترلی با تعارض، رفتار، شخصیت، سلامت و بهزیستی روانی ارتباط معناداری نشان داد.

چیونگ و چیونگ^[۶۷] (۲۰۰۸) در تحقیق خود قدرت پیش‌بینی کنندگی نظریه خودکنترلی بر روی بزهکاری در بافت جامعه چین را مورد بررسی قرار داده‌اند، نتایج نشان داده است که خودکنترلی پایین با بزهکاری نوجوانان ارتباط دارد.

وینستوک (۲۰۰۹) در تحقیق خود بر روی خودکنترلی نشان داد که تجربه ناکامی با توانایی پایین خودکنترلی ارتباط نزدیک دارد.

نتایج پژوهش چیونگ^[۶۸] (۲۰۱۰) با هدف بررسی فشار، خودکنترلی و تفاوت جنسیتی در بزهکاری در میان نوجوانان چینی نشان داد دخترانی که دارای خودکنترلی بالایی بودند میزان گرایش به رفتارهای بزهکارانه و بالتبع مصرف الکل در آن ها کمتر بوده است.

ورا و مون^[۶۹] (۲۰۱۳) در تحقیق خود، خودکنترلی پایین در میان جوانان اسپانیایی را مورد بررسی قرار دادند، نتایج مربوط ‌به این تحقیق بیان کننده این بود که خودکنترلی پایین اثر معناداری بر روی انواع متنوّع رفتارهای بزهکارانه، از جمله رفتارهای بزهکارانه الکلیسم داشته است.

۲-۸ جمع بندی

در نهایت ‌می‌توان اینگونه جمع بندی کرد که در این فصل پس از مشخص شدن ماهیت و تعاریف مربوط به هر کدام از متغیرهای پژوهش حاضر یعنی خود کنترلی و سیستم بازداری- فعال سازی رفتار، به بررسی این متغیرها پرداخته شد. نتایج پژوهش­های انجام شده عوامل متعددی در زمینه خود کنترلی و سیستم بازداری- فعال سازی رفتار نشان دادند. در واقع حساسیت بسیار زیاد نظام بازداری رفتاری می‌تواند منجر به اختلال های اضطرابی یا افسردگی گردد. در عین حال، فعالیت زیاد نظام فعال ساز رفتاری که مسئول پاسخ افراطی و شدید به علایم پاداش است، می‌تواند منجر به رشد اختلال های سلوکی شود. در صورتی که اگر نظام بازداری رفتاری، کم کار باشد، بازداری فرد در زمان مواجهه با علایم تنبیه و غیر پاداش آسیب می بیند و ‌بنابرین‏ احتمال دارد که فرد، دارای علایم اختلال بیش فعالی -نقص توجه شود؛ حال چنان که نظام بازداری رفتاری بسیار فعال باشد، موجب حساسیت زیاد فرد به علایم شرطی مربوط به تنبیه نمی شود و می‌تواند حالت های اضطرابی را در فرد پدید آورد. همچنین هرچه خودکنترلی بالاتر رود کیفیت زندگی بهبود می‌یابد و مطالعات متعدد نشان داده‌اند که بین خود کنترلی با تعارض، رفتار، شخصیت، سلامت و بهزیستی روانی ارتباط معناداری وجود دارد.

فصل سوم:

روش پژوهش

۳-۱ طرح پژوهش

مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی^[۷۰] با طرح مقایسه ای می‌باشد. که با هدف بررسی و مقایسه خودکنترلی و سیستم بازداری- فعال ساز رفتاری در افراد نابینا و عادی انجام گرفت. متغیرهای اصلی مورد مطالعه در این پژوهش خودکنترلی، سیستم بازداری- فعال ساز رفتاری و متغیرهای میانجی شامل تحصیلات، سن ، جنسیت و ترتیب تولد بودند.

۳-۲ جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری

جامعه آماری عبارت بود از کلیه نابینایان و افراد عادی محدوده سنی ۲۰ تا ۴۰ سال در شهرستان اقلید که تعداد آن­ها ۱۰۰ نفر برآورد شد. حداقل حجم نمونه آماری مورد نظر در این مطالعه با بهره گرفتن از فرمول نمونه گیری کوکران و با خطای سطح ۰۵/۰ تعداد ۸۰ نفر برآورد شد (حجم نمونه برای هر گروه ۴۰n= ).

در گروه نمونه نابینا از بین نابینایان ۲۰ تا ۴۰ سال تحت پوشش کانون نابینایان شهرستان اقلید ۴۰ نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. معیار ورود گروه نمونه نابینا عبارت بود از: سن ۲۰ تا ۴۰ سال و نام نویسی در کانون نابینایان. معیارهای خروج نمونه از مطالعه را سن کمتر از ۲۰ و بالاتر از ۴۰ سال ، ابتلا به اختلال افسردگی و اضطراب، بیش فعالی و عدم تمایل به شرکت در مطالعه تشکیل داد. در مرحله بعد با توجه به سن ، سطح تحصیلات ، ترتیب تولد و جنسیت گروه نابینایان ۴۰ نفر از آن­ها انتخاب گردیدند . در گروه نمونه افراد عادی نیز از بین افراد عادی ۲۰ تا ۴۰ سال شهرستان اقلید ۴۰ نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. همچنین به منظور رعایت اصول اخلاقی این امکان به شرکت کنندگان داده شد تا در هر زمان و به هر دلیلی که بخواهند مطالعه را ترک نمایند.

۳-۳ روش گرداوری اطلاعات

گردآوری اطلاعات در این مطالعه به صورت پیمایشی- زمینه یابی انجام گرفت و در نهایت پس از جمع‌ آوری اطلاعات داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار آماریSPSS19 تجزیه و تحلیل شد. با این وجود روش های اصلی برای تحلیل فرضیات در این طرح شامل: توزیع فراوانی، میانگین و درصد بود، همچنین از آزمون t مستقل برای تحلیل فرضیات پژوهش استفاده گردید.

۳-۴ ابزارهای اندازه گیری، بیان ویژگی ها، روایی و پایایی آن ها

در این پژوهش، متناسب با اهداف پژوهش از: مقیاس بازداری- فعال سازی رفتار کارور و وایت (۱۹۹۴)، مقیاس خودکنترلی تانجنی و همکاران^[۷۱] (۲۰۰۴) و همچنین یک فرم اطلاعات دموگرافیک استفاده گردید.

۳-۴-۱ فرم اطلاعات دموگرافی

فرم اطلاعات دموگرافی یک ابزار محقق ساخته است که اطلاعاتی نظیر(پایه تحصیلی، تحصیلات والدین، وضعیت اقتصادی، سن، جنسیت و ترتیب تولد) را گردآوری می کند.

۳-۴-۲ مقیاس بازداری- فعال سازی رفتار

۱) معرفی مقیاس بازداری- فعال سازی رفتار و روایی و پایایی آن

این مقیاس توسط کارور و وایت، ساخته شده، که شامل ۲۴ پرسش خودگزارشی است. زیر مقیاس BIS در این پرسشنامه شامل هفت آیتم است که حساسیت سیستم بازداری رفتار یا پاسخدهی به تهدید و احساس اضطراب هنگام رویارویی با نشانه های تهدید را اندازه می‌گیرد. مقیاس BAS هم شامل سیزده آیتم است و حساسیت سیستم فعال ساز رفتاری را اندازه می‌گیرد و این زیر مقیاس شامل سه زیر مقیاس دیگر است که عبارت اند از: سائق، پاسخدهی به پاداش و جستوجوی سرگرمی. کارور و وایت (۱۹۹۴)، ثبات درونی زیر مقیاس BIS را ۷۴/۰ و ثبات درونی BAS را ۷۱/۰ گزارش کرده‌اند. خصوصیات روان سنجی نسخه فارسی این مقیاس در ایران توسط محمدی (۱۳۸۷) در دانشجویان شیرازی مطلوب گزارش شده است. اعتبار به روش باز آزمایی برای مقیاس BAS، ۶۸/۰ و برای زیر مقیاس BIS، ۷۱/۰ گزارش ‌کرده‌است (محمدی، ۱۳۸۷). عبدالهی مجارشین (۱۳۸۵) اعتبار این پرسشنامه را به روش بازآزمایی برای مقیاس BAS 78/0 و برای زیر مقیاس BIS 81/0 گزارش نموده است.

۲) شیوه نمره گذاری و تفسیر مقیاس بازداری- فعال سازی رفتار

مقیاس سیستم های بازداری/فعال سازی رفتاری (کارور و وایت، ۱۹۹۴) شامل ۲۰ پرسش خود گزارشی و دو زیرمقیاس است: زیر مقیاس BIS و زیر مقیاس BAS. در ذیل این دو زیر مقیاس توضیح داده شده اند:

الف) زیر مقیاس BIS در این پرسشنامه شامل هفت آیتم است که حساسیت سیستم بازداری رفتاری یا پاسخدهی به تهدید و احساس اضطراب هنگام رویارویی با نشانه های تهدید را اندازه می‌گیرد.

ب) زیر مقیاس BAS نیز سیزده آیتمی است، که حساسیت سیستم فعال ساز رفتار را می سنجد، و خود شامل سه زیر مقیاس دیگر است که عبارتند از:

1. 1. سائق ( BAS-DR، چهار آیتم)،