• مسأله ی پیچیدگی ارزیابی، که محصول تغییرات پویایی است که در حین رشد افر اد در سالیان خدمت به وجود می آید.

• • مسأله ی تدوین استانداردهایی برای ارزیابی عملکرد(میشایی،۲۰۰۸)

  ( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برای دست یابی به سلامت و ایمنی، باید هزینه کرد. سازمان هایی که حوادث کمتری دارند ، هزینه های برنامه های ثابت آموزشی، امدادی، تجهیزات و تحقیقات در زمینه ی سلامت و امنیت را می پردازند و از این نگاه ساده انگارانه که نهایتا در محیط های خطرزا حوادث رخ خواهند داد اجتناب می کنند و مسؤولیت مدیریتی خود را فراموش نمی کنند
یکی از محورهایی که در نظام نگه داری منابع انسانی ، مورد توجه و دقت قرار می گیرد، بهداشت یا سلامت روان و تن انسان ها است. “در مدیریت منابع انسانی سلامتی کارکنان از آن جهت مهم است که اصولاً شخص سالم، شخصی است که از نقطه نظر خود و دیگران با محیط اطراف اعم از محیط خانوادگی، اجتماعی و کاری سازگار خواهد شد . شخص سالم ، معمولا زندگی را رضایت بخش و خوش آیند درمی یابد و شیوه ی زندگی او چنان است که می کوشد آن را برای خود و دیگران شیرین سازد. بنابراین، داشتن کارکنان سالم در سازمان باعث خواهد شد که محیط کاری، شاداب، سرزنده ی پرتحرک و ثمر بخش باشد و رسیدن به هدف های سازمان و مدیریت و کارکنان آسان تر گردد
سازمان ها علاوه بر توجه به موضوع ایمنی ، شرایطی است که » . بهداشت و سلامتی، باید به موضوع ایمنی کارکنان دقت داشته باشند کارکنان را از عوامل مضری که می توانند سلامت آنان را به خطر اندازند ، مصون می دارد.(جیمز،۲۰۰۸)
مسؤولیت عمده ی ایمن سازی محیط کار، به عهده ی مدیران سطوح بالای سازمان و به ویژه مدیران منابع انسانی است. البته اهمیت همکاری کارکنان را نیز در این باره نمی توان نادیده گرفت. برای کاهش حوادث، باید عوامل حادثه آفرین در محیط کار مورد شناسایی قرار گیرد .
به طور کلی، می توان گفت که سوانح محیط های کاری و ریشه های وقوع آن به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:
الف- رفتار کارکنان، ب- شرایط فیزیکی نامطلوب محیط کاری پ – ابزارهای غیر استاندارد و یا فرسوده و یا تلفیقی از این عوامل بستگی دارد
برنامه های بیمه و بازنشستگی به منظور ایجاد امنیت در امر سلامت و تأمین معاش و زندگی مستخدم و خانواده اش در زمان بیماری، بی کاری، پیری و از کارافتادگی و بالا خره سفر آخرت تهیه و اجرا می شود. این امور ، تأثیر به سزایی در ایجاد امنیت شغلی و در نهایت حفظ و نگه داری کارکنان توانمند در سازمان دارند(سید جوادین،۱۳۸۱).
۲-۲۴ پیشینه پژوهش
هرکسون^[۹۲] وهمکاران(۲۰۱۲) تحقیقی با هدف تعیین اهمیت نسبی عوامل شخصی و شغلی در رابطه با جابجایی شغلی در حرفه فیزیوتراپی انجام داده اند.دراین تحقیق یک پرسشنامه نظر سنجی به یک نمونه کشوری شامل ۸۲۰ فیزیوتراپ پست شده است و ۵۶۷ (%۶۹) پاسخ در تحلیل داده مورد استفاده قرار گرفته است. دو مورد از مهمترین دلایل برای ترک شغل میل به دنبال کردن حوزه ای متفاوت از فیزیوتراپی و حقوق ناکافی برای برآورده کردن نیازهای مالی بودند تفاوتهای معناداری در اهمیت نسبی عوامل گردش شغلی در زمانی که نمونه مطابق با سطح مسطح تحصیلات فیزیوتراپی درصد زمانی که مستقیماً صرف مراقبت از بیمار می شود سالهایی که فرد در حرفه فیزیوتراپی گذرانده است و جنسیت فرد نیز در جابجایی شغلی نقش داشته است(هرکسون وهمکاران،۱۴۶۵،۲۰۱۲).
استیون ^[۹۳]و جان (۲۰۰۸)مطالعه ای را برای ارزیابی وجوه رضایت شغلی و و قصد جابجایی وجابجایی شغلی درشرکتهای توسعه نرم افزار انجام داده اند،آنها نه وجه رضایت شغلی را در نظر گرفتند تا تاثیر آن را روی قصد جابجایی مشاهده کنند قصد جابجایی یک همبستگی منفی با تمام وجوه رضایت شغلی نشان داد: دستمزد (۴۸۶/۰ –= r 001/0 < p) ترفیع (۴۶۳/۰ –= r 001/0 < p) سرپرستی (۵۱۲/۰ –= r 003/0 < p) کارکنان (۳۱۱/۰ –= r 000/0 < p) ماهیت کار (۳۷۵/۰ –= r 000/0 < p) ارتباطات (۵۲۶/۰ –= r 001/0 < p).
یلماز^[۹۴] ( ۲۰۰۸ ) در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین اعتماد سازمانی و تعهد سازمانی در مدارس ابتدایی ترکیه »به نتایج زیر دست یافته است .بین اعتماد سازمانی و ابعاد تعهد سازمانی رابطه معناداری وجود دارد .نتایج پژوهش نشا ن داد در سازمان هایی که در آن اعتماد حاکم است می توان فضای باز ، کارمندان مسئول، بهره وری و تعهد به سازمان ، فرهنگ سازش ، کار گروهی ، رضایت شغلی بالا و مشارکت در تصمیم گیری را مشاهده کرد(یلماز،۲۰۰۸)
والدمن ^[۹۵]و همکاران (۲۰۰۴) در مطالعه ای هزینه های جابجایی را برای چندی گروه بندی شغلی در یک تسهیلات پزشکی آموزشی دربخش جنوب غربی آمریکا برآوردکرد ه اند. روش شناسی آنها شامل برآورد هزینه بهره وری کاهش یافته می باشد. ائتلاف پرسنل مراقبت بهداشتی (که شامل یک تعداد کارکنان مراقبتی مستقیم است) هزینه میانگین ۲۳۰۷ دلار برای استخدام و کارآموزی بوده است. بهره وری از دست رفته ۴۰۶۱ تا ۱۰۷۰۹ دلار دیگر به هزینه جابجایی اضافه کرده است. و یک برآورد حداقل ۴۳۶۸ دلار را برای میانگین هزینه های جابجایی کل حاصل کرد. در این مطالعه در میان تمام مقوله های شغلی از پزشکان گرفته تا پرسنل پشتیبانی هزینه های بهره وری کاهش یافته بر هزینه های مستقیم مرتبط با استخدام و کارآموزش که راحت تر قابل اندازه گیری هستند.می چربیدند(والدمن .همکاران،۲۰۰۴).
مطالعه کوه^[۹۶]و گووه (۱۹۹۵) که در سنگاپور انجام شده است تاثیرات انواع مختلف رضایت شغلی را روی قصد جابجایی مورد پژوهش قرار داده است. آنها رضایت شغلی را به هشت مقوله طبقه بندی کردند؛ سرپرستی، هویت شرکتی، نوع کار، میزان کار، شرایط فیزیکی کار، همکاران، پاداشهای مالی و آینده حرفه ای اما سه محدودیت عمده درمطالعه آنها وجود دارد. اولا آنها تعهد سازمانی (هویت شرکتی) را تحت مقوله رضایت شغلی قرار دادند. به این ترتیب یافته های انها تاثیرات رضایت شغلی و تعهد سازمانی را ترکیب کرده اند. مساله عمده دوم مطالعه انها این است که بعضی از شاخص های اندازه گیری آنها پایایی پایین و در حد ۴۳% دارند. پایایی های پایین مقیاسهایشان را تردید آمیز می سازند. محدودیت عمده آخر مطالعه انها مربوط به تصمیم پذیری یافته هاشان است. مولفان کارکنان اداری غیر مدیریتی در صنعت بانکداری را بررسی کردند که یک گروه بسیار منتخب از کارکنان هستند(کوه و گووه،۱۹۹۵).
ساعتچی وهمکاران (۱۳۹۰) تحقیقی با هدف بررسی ارتباط انگیزش شغلی مدیران ، رضایت شغلی و تعهد سازمانی دبیران مدارس متوسطه ی شهرستان مرودشت انجام گرفته است . جامعه ی آماری شامل تمامی مدیران و دبیران دبیرستان های شهرستان مرودشت است . بر اساس جدول مورگان ۵۰نفراز مدیران و ۲۵۰نفر از دبیران به شیوه ی تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده اند . برای گردآوری داده ها از ۳پرسشنامه انگیزه ی شغلی مدیران ، رضایت شغلی و تعهدسازمانی استفاده شد. داده های جمع آوری شده از راه آزمون های همبستگی پیرسون ، آزمون t و رگرسیون چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت . نتایج بدست آمده نشان داد که بین متغیرهای سه گانه ی انگیزش شغلی مدیران ، رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان رابطه ای معنادار وجود ندارد.
رجایی پور وبهرامی (۱۳۸۷)تحقیقی به منظور بررسی رابطه شفافیت نقش و تعهد شغلی کارکنان دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است. برای انجام این مطالعه توصیفی-تحلیلی ۱۴۴ نفر با بهره گرفتن از روش طبقه ای تصادفی از بین کلیه کارکنان دانشکده های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (۴۰۱ نفر) انتخاب شدند. اطلاعات با بهره گرفتن از دو پرسشنامه ی شفافیت نقش و تعهد شغلی جمع آوری گردید. روایی پرسشنامه ها با روش روایی محتوا و پایایی آنها با روش ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. داده ها با بهره گرفتن از آزمون های آماری t تک متغیره، ضریب همبستگی پیرسون و t² هتلینگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش میانگین نمرات حاصل از پرسشنامه شفافیت نقش (۵۲/۰±۷۶/۲) و تعهد شغلی (۴۱/۰±۳۹/۳) بالاتر از حدمتوسط بود (۰۱/۰>P). میزان شفافیت نقش و تعهد شغلی کارکنان بالاتر از حد متوسط و رابطه بین آن دونیز معنی دار و مثبت بود (۳۱/۰=r). بین شفافیت نقش با کلیه ابعاد چهارگانه تعهد شغلی(وابستگی حرفه¬ای،‌ وابستگی سازمانی،‌ پایبندی به ارزش های کار و مشارکت شغلی) ارتباط معنی دار و مثبت مشاهده شد (۰۵/۰> P)( رجایی پور وبهرامی ،۳۰،۱۳۸۷).
شهبازی وهمکاران(۱۳۹۰) تحقیقی با هدف بررسی عوامل مؤثر بر ترک خدمت کارکنان با تاکید بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی انجام گرفته است .عوامل مؤثر بر ترک خدمت کارکنان عبارتند از: رضایت شغلی، فرصت محیطی، درگیری شغلی، استقلال، استرس شغلی، پرداخت، تعهد سازمانی، عدالت توزیعی، فرصت های ترفیعی و حمایت اجتماعی. این تحقیق از نظر ماهیت توصیفی می باشد در بخش اول رضایت شغلی و عوامل مؤثر بر آن تشریح شده است، در ادامه تعهد سازمانی و عوامل تاثیرگذار بر آن بیان گردیده است. در قسمت سوم ترک خدمت کارکنان مورد بررسی قرار گرفته و نظریه معروف مبلی بیان شده است ،ونتایج نشان میدهد که رضایت شغلی بر کاهش ترک خدمت کارکنان وافزایش تعهد سازمانی تأثیر دارد(شهبازی وهمکاران،۱۳۹۰)
بنی طبا وهمکاران(۱۳۸۸) تحقیقی با هدف بررسی وضعیت اعتماد درون سازمانی و تعهد شغلی مدیران دبیرستان های شهر اصفهان با بهره گرفتن از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی انجام شده است.ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه تعهد شغلی بلاو شامل ۴۰گویه و پرسشنامه محقق ساخته اعتماد با ۳۰ گویه بسته بوده است. نتایج ویژگی های جمعیت شناختی نشان داد که بین مولفه های تعهد شغلی در مدیران بر حسب سن و ناحیه محل خدمت در سطح ۰,۰۱≥p و بر حسب رشته در سطح ۰,۰۵ ≥p تفاوت معناداری وجود دارد . اما بر حسب جنسیت، مدرک تحصیلی و سابقه خدمت تفاوت معناداری در سطح ۰,۰۵ p ≤مشاهده نگردید. نتیجه دیگر پژوهش نشان دهنده آن بود که بین اعتماد درون سازمانی در دبیران بر حسب جنسیت، مدرک، سابقه خدمت، سن و ناحیه محل خدمت تفاوت معناداری در سطح۰,۰۵ ≥p وجود ندارد(بنی طبا وهمکاران،۶۸،۱۳۸۸)
بافرانی (۱۳۸۷) تحقیقی با هدف ، بررسی رابطه بین امنیت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاههای پیام نور استان اصفهان در سال ۱۳۸۷انجام گرفته است،روش پژوهش با توجه به ماهیت تحقیق ، توصیفی از نوع همبستگی بوده است . جامعه آماری شامل ۶۷۴ نفر از کارمندان دانشگاههای پیام نور بود که از این تعداد ۱۲۲ نفر از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند . ابزارهای اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه ۳۸ سوالی امنیت شغلی و ۲۴ سوالی تعهد سازمانی بود که به ترتیب با ضریب اعتبار (۹۶/۰) و (۹۵/۰) مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش در سطح آمار توصیفی از فراوانی ، درصد ، میانگین و انحراف معیار و سطح آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون ، تحلیل واریانس، آزمون t مستقل ، آزمون شفه استفاده شده است .نتایج پژوهش نشان داد: ۱) بین امنیت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان رابطه دارد . ۲) بین مولفه های امنیت شغلی و مؤلفه های تعهد سازمانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.۳) بین امنیت شغلی با مولفه های تعهد سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .۴) بین میزان امنیت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان با جنسیت و تأهل رابطه معنی‌دار وجود ندارد. ۵) بین میزان امنیت و تعهد کارکنان بر حسب سن ، سطح تحصیلات و وضعیت استخدام تفاوت وجود دارد. به عبارت دیگر بیشترین میزان تعهد سازمانی و امنیت شغلی در کارکنان ۴۰ سال به بالا دیده شد همچنین بیشترین میزان تعهد سازمانی و امنیت شغلی مربوط به کارکنان با مدرک تحصیلی فوق لیسانس وبالاتر بود وکارکنان رسمی نیز دارای بیشترین میزان تعهد سازمانی و امنیت شغلی بودند(بافرانی ،۳،۱۳۸۷)
امیدی ارجنکی (۱۳۸۷) تحقیقی با هدف ، تعیین رابطه بین ویژگی های شغلی با تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی کارکنان انجام گرفته است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر نیز، کلیه ی کارکنان شرکت پتروشیمی اصفهان بود که در سال ۱۳۸۷ مشغول به کار بودند واز این تعداد، ۱۵۱ نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. روش تحقیق استفاده شده، توصیفی از نوع رابطه ای بوده است. برای جمع آوری اطلاعات پژوهش، از پرسشنامه های ویژگی های شغلی سیمز، اسزیلاگی و کلر(۱۹۷۶)، تعهد سازمانی آلن و مایر(۱۹۹۱) و دلبستگی شغلی کانونگو(۱۹۸۲)، استفاده شده است. داده های حاصل با بهره گرفتن از روش های آماری تحلیل مانوای تک گروهی و تحلیل رگرسیون چندگانه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در نهایت نتایج ذیل به دست آمد: بین ویژگی های شغلی با تعهد سازمانی، دلبستگی شغلی، تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد هنجاری کارکنان، رابطه معنادار وجود دارد (۰۵/۰>p). به علاوه، نشان داده شد که ویژگی شغلی استقلال و روابط دوستانه، با ابعاد تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی رابطه معنادار دارند (۰۵/۰>p). همچنین در این پژوهش، ابعاد سه گانه ی تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی در سه گروه کاری عملیاتی، پشتیبانی و ستادی، با بهره گرفتن از روش تحلیل واریانس یک راهه، مورد مقایسه قرار گرفتند و نتایج ذیل به دست آمد: بین گروه های کاری، در بُعد تعهد عاطفی و تعهد هنجاری، تفاوت معنادار وجود دارد (۰۱/۰>p). بین گروه کاری عملیاتی با پشتیبانی، در بُعد تعهد عاطفی ، تفاوت معنادار وجود دارد (۰۵/۰>p). – بین گروه های کاری عملیاتی با پشتیبانی و عملیاتی با ستادی، در بُعد تعهد هنجاری تفاوت معنادار وجود دارد (۰۵/۰>p )( امیدی ارجنکی ،۱۳۸۷).
نوروزی(۱۳۸۷) تحقیقی به بررسی رابطه بین تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت کارکنان موسسه منهدسین مشاور ساحل( آزمون مدل می یر و آلن)پرداخته است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی رابطه بین تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت کارکنان می باشد. بدین منظور از پرسشنامه تعهد سازمانی ( آلن و می یر، ۱۹۹۰) و تمایل به ترک خدمت کارکنان( لیونز، ۱۹۷۱و مبلی وهورنر، ۱۹۷۸) استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کارکنان دفتر مرکزی موسسه مهندسین مشاور ساحل واقع در شهر تهران به تعداد ۲۶۲ نفر می باشد که با بهره گرفتن از فرمول تعیین حجم نمونه ، تعداد ۱۰۲ نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های همبستگی، میانگین دو جامعه و میانگین چند جامعه استفاده شده است. پس ازجمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها ، نتایج تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات بدست آمده با بهره گرفتن از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت نتایج زیر بدست آمد: بین ابعاد عاطفی و تکلیفی تعهد سازمانی با تمایل به ترک خدمت کارکنان رابطه معنا دار وجود دارد ولی بین تعهد مستمر و تمایل به ترک خدمت رابطه معنا دار مشاهده نشد. همچنین بین تعهد مستمر مدیران و کارکنان حوزه های ستاد و صف سازمان تفاوت معنا دار مشاهده شد. علاوه بر این بین تعهد مستمرسطوح مختلف تحصیلی کارکنان حوزه صف نیز تفاوت معنا دار مشاهده شد .
سیدکلالی(۱۳۹۰ )درتحقیق خود به ارائه یک سیستم پشتیبانی از تصمیم فازی برای بررسی میزان تمایل کارکنان به ترک خدمت در صنعت ارتباطات سیار ایران پرداخته است. هدف پژوهش حاضر ارائه یک سیستم استنباط فازی (FIS) برای بررسی ترک خدمت در میان دانشگران متخصص اطلاعات و ارتباطات در صنعت ارتباطات همراه کشور ایران است. به این منظور پس از بررسی ادبیات موضوع و اخذ نظر خبرگان، با بهره گرفتن از تحلیل‌های آماری، یازده متغیر سن، سطح تحصیلات، تصدی سازمانی، جنسیت، حقوق، ابهام نقش، تنوع وظیفه، رضایت شغلی، گزینه‌های شغلی، رئیس بد و عدالت در پاداش به عنوان ورودی‌های مدل تعریف شدند و قوانین استنباط نیز براساس روش‌هایی نظیر نقشه‌های شناختی فازی و گروه کانونی تدوین گردید. مدل حاصل شده امکان پیش‌بینی ترک خدمت را به ازای ورودی‌های مختلف امکان‌پذیر می‌سازد. با این وصف مدیران و برنامه‌ریزان سازمانی می‌توانند از سیستم استنباط فازی ترک خدمت، به منظور پشتیبانی تصمیم‌گیری و تهیه استراتژی‌ها و برنامه‌های نگهداری استفاده نمایند.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱ مقدمه
تحقیق که بر حقیقت یابی تأکید دارد عبارت است از یک عمل منظم که در نتیجه آن پاسخهایی برای سؤال مورد نظر و مطرح شده در موضوع تحقیق بدست می آید (نادری و سیف نراقی، ۱۳۸۸) و از نظر روش شناسی، عبارت است از کاربرد روش های علمی در حل یک مسأله یا پاسخگویی به یک سؤال (دلاور، ۱۳۸۳). محقق با انجام این فعالیت منظم که بر بنیاد تجزیه و تحلیل یک یا چند فرض درباره چگونگی روابط بین تعدادی متغیر بنا شده است، بر آن است که افکار و عقاید ذهنی را در برابر واقعیات عینی آزمایش کند (نادری و سیف نراقی، ۱۳۸۸).
با این وجود تعاریف ساده تری نیز می توان ارائه داد. با مراجعه به لغتنامه واژه تحقیق به معنی جستجو و بررسی جامع و یا بررسی در جزئیات است. لغتنامه تزاروس^[۹۷] برای واژه تحقیق معنی در جستجوی حقیقت، اطلاعات و یا دانش بودن را ارائه می دهد. بنابراین تحقیق می تواند تحت عبارت جستجو در جزئیات برای یافتن حقیقت تعریف شود. در این فصل ابتدا به روش انجام تحقیق و دلایل انتخاب آن پرداخته و توضیحاتی پیرامون جامعه آماری و روش نمونه گیری و حجم نمونه ارائه خواهد شد. سپس در مورد ابزار گردآوری داده ها، مقیاس و طیف ابزار اندازه گیری و روایی و پایایی بحث شده و در پایان فصل درباره روش های آماری که برای تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفته اند و اجرای پژوهش، توضیحاتی داده خواهد شد.
۳-۲ روش تحقیق
پژوهشگر پس از تعیین و تنظیم موضوع تحقیق باید در فکر انتخاب روش تحقیق باشد. هدف از ا نتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید، چه شیوه و روشی را اتخاذ کند تا او را هرچه دقیقتر، آسانتر، سریع تر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ یا پاسخ هایی برای پرسش یا پرسشهای تحقیقی مورد نظر کمک کند (نادری و سیف نراقی، ۱۳۸۸). روش، شیوه پیش رفتن به سوی یک هدف است (کیوی و کامپنهود، ۱۳۸۵)، و هر پژوهشگر پس از تعیین و تنظیم موضوع باید در اندیشه گزینش روش پژوهش باشد، چر ا که روش تحقیق جز روش کشف قوانین و یا نیل به حقیقت نیست (فرشادگهر و شهیدی، ۱۳۸۱).
تحقیقات را بر اساس معیارها و مبناهای مختلفی می توان دسته بندی کرد. این معیارها و مبناها شرایطی را فراهم می کند که بتوان بر اساس آنها تحقیقات را طبقه بندی کرد. به طور کلی می توان گفت مفیدترین طرح طبقه بندی انواع تحقیق، حالتی است که در آن دسته بندی ها به حداقل و تفاوتها به حداکثر برسد (خاکی، ۱۳۸۷). تحقیقات علمی بر اساس دو مبنا یعنی هدف و ماهیت، و روش تقسیم بندی می شوند.
۳-۳جامعه آماری تحقیق
از جامعه تعاریف متعددی به عمل آمده است. گروهی از افراد که یک یا چند صفت مشترک دارند، و این صفت یا صفات مورد توجه محقق می باشند (بست، ۱۳۶۹؛ ظهوری، ۱۳۸۷). یا جامعه ممکن است همه افراد، یک نوع خاص و یا عده محدودتری از همان گروه را شامل شود (ظهوری، ۱۳۸۷).
با توجه به تعریف، یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت (صفتهای) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد (سرمد و دیگران، ۱۳۷۷).
جامعه آماری این تحقیق، کارکنان شرکت نفت در شهرهای منتخب (اصفهان، یزد، کرمان، تربت حیدریه،مشهد ،بندرعباس ) می باشد.
۳-۴ روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه
نمونه، زیرمجموعه ای است از جامعه که اعضای آن را بخشی از افراد جامعه اصلی تشکیل میدهند (ظهوری، ۱۳۸۷). نمونه، اطلاعاتی را ارائه می کند که بر اساس آن می توان در مورد خصوصیات جامعه قضاوت کرد (همان منبع، ۱۰۰ ). نمونه عبارت است از مجموعه ای از نشانه ها که از یک قسمت، یک گروه یا جامعه ای بزرگتر انتخاب می شود، بطوریکه این مجموعه معرف کیفیات و ویژگیهای آن قسمت، گروه یا جامعه بزرگتر باشد (نادری و سیف نراقی، ۱۳۸۸).در تحقیق حاضر تعداد ۱۳۷ نفر از کارکنان شرکت پخش فراورده های نفتی با تحصیلات لیسانس و فوق لیسانس است. علت اینکه جامعه آماری، با تحصیلات لیسانس و فوق لیسانس انتخاب شده، توجه به تحصیلات و تجارب آنها بوده است. برای بدست آوردن حجم نمونه از فرمول تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران به شرح زیر استفاده گردید .که در آن p و q برابر ۵/۰ و e برابر با ۰۹۵/۰ در نظر گرفته شده است، بنابراین داریم:
۳-۵ روشها و ابزار گردآوری داده ها
ابزار سنجش و گردآوری وسایلی هستند که محقق به کمک آنها می تواند اطلاعات مورد نیاز را برای تجزیه و تحلیل و بررسی پدیده مورد مطالعه و نهایتاً کشف حقیقت گردآوری نماید. این ابزارها نقش ظرفهایی را بازی می کنند که مظروف متناسب با خود را می توانند جای دهند؛ بنابراین باید به گونهای طراحی و سازمان داده شوند که بتوانند مظروف مورد نظر را که همان اطلاعات مربوط به اندازه گیری و سنجش متغیرهای مورد مطالعه است، به نحو مطلوب جمع آوری نمایند (حافظنیا، ۱۳۷۷). روش های موجود جهت جمع آوری اطلاعات عبارتند از:
الف) مشاهده، ب) مصاحبه، ج) پرسشنامه، د) بررسی اسناد و مدارک (آرشیو- کتابخانه) (خلیلی شورینی، ۱۳۷۵).
برای هر روشی ابزار متناسب با آن روش وجود دارد. ابزارهایی که محققان علوم انسانی برای گردآوری اطلاعات تاکنون توانسته اند ابداع نمایند عبارت است از: پرسشنامه، کارت مصاحبه، کارت مشاهده، آزمون، فیش، فرمها و نظایر آنها (حافظنیا، ۱۳۷۷). روش گردآوری داده ها در این تحقیق تلفیقی از روش کتابخانه ای و پرسشنامه و مصاحبه می باشد بدین صورت که با بهره گرفتن از مطالعات موجود در زمینه ترک خدمت کارکنان و مدل های یاد شده در فصل پیشین و مصاحبه با افراد خبره متغیرها و معیارهای موثر بر کاهش ترک خدکت استخراج شد.
۳-۶ اعتبار و پایایی ابزار سنجش
برای آنکه بتوان به نتایج اندازه گیری اطمینان نمود و به عبارت ساده، ادعا نمود که داده های حاصل از اندازه گیری، قابل اطمینان هستند، اندازه گیری باید دارای دو خصوصیت اعتبار^[۹۸] و پایایی^[۹۹] باشد. این دو مفهوم، ابتدا برای تست های روانشناسی، آزمونهای مهارت و استعداد و توانایی های انجام شغل در امور استخدامی، به کار رفت و بعدها، کاربردش به سایر موارد تعمیم یافت (ظهوری، ۱۳۷۸).
برای بررسی همبستگی بین نتایج دو مرحله نظرسنجی، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. مقدار r به دست آمده برای هرکدام از عوامل با توجه به معیارهای انگیزشی در کاهش ترک خدمت در جدول زیر آمده است.

با اینکه فرمول ۴-۲ برای محاسبه وزن کلمات روش مناسبی است ولی رابطه نرمالی نیست. به عنوان مثال در بعضی از سندها مشاهده می‌شود که یک کلمه­ای Tf بالایی دارد که صرفاً به خاطر طولانی بودن سند اتفاق می‌افتد. برای نمونه اگر سندی به اسم D داشته باشیم و سند D’ را از افزودن D به خود آن به دست آوریم (D’ = D + D)، طبیعتاً Tfای که کلمه t در سند D’ می‌گیرد دو برابر Tf کلمه t در سند D خواهد بود. برای رفع مشکل مطرح شده از فرمول ۴-۴ استفاده می‌شود که مقادیر انتساب داده شده به کلمات را نرمال سازی می‌کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

رابطه ۴-۴

رابطه ۴-۵

مفاهیم پارامترهای مورد استفاده در معادلات عبارتند از :
: بیشترین مقدار Tf انتساب داده شده به یک کلمه در یک سند
: به عنوان تصفیه­کننده عمل می‌کند که معمولاً بر روی Tf های خیلی کوچک و Tf های خیلی بزرگ تأثیر می‌گذارد.
هر چند که روش‌های فوق از لحاظ دقت وزن دهی به کلمات کارایی خوبی دارند ولی از نظر محاسبه وزن وقت­گیر هستند. چون که محاسبه df هر کلمه کار بسیار وقت­گیری هستند. یک روش خلاقانه با زمان محاسبه خیلی کمتری وجود دارد که رابطه آن :

رابطه ۴-۶

در بسیاری از مواقع، وقوع ۱۰ بار کلمه t در یک سند معادل با وقوع ۱ بار در سند اهمیت دارد که برای اعمال این نکته به وزن کلمات می‌توانیم از فرمول فوق استفاده کنیم.

۴-۳-۱-۲ محاسبه میزان تشابه

با فراهم شدن بردارهای وب­سرویس‌ها و درخواست کاربران، تنها مرحله محاسبه میزان مشابهت بین درخواست کاربر با وب­سرویس­ها باقی می‌ماند که برای این کار کسینوس زاویه­ای که بردار درخواست کاربر با بردار وب­سرویس می‌سازد، محاسبه می‌شود که فرمول مورد استفاده به این صورت است:
و : بردارهای سند d و درخواست q
: ضرب نقطه­ای^[۱۳۲] دو تا بردار
: طول اقلیدسی^[۱۳۳] بردار
با بهره گرفتن از فرمول‌های فوق میزان مشابهت هر کدام از سندها با درخواست کاربر محاسبه می‌شود و در نهایت سندهایی که میزان مشابهت بیشتری به درخواست کاربر دارند به عنوان نتیجه به کاربر برگردانده می‌شوند. الگوریتم بردار فضای حالت معایبی نیز دارد که در بخش‌های بعدی همراه با راه حل بیان خواهند شد.

۴-۳-۲ خوشه­بندی وب سرویس‌ها

با توجه به مطالبی که در بخش ۲-۳ بیان شد، فرایند خوشه­بندی اطلاعات باعث کاراتر شدن سیستم‌های بازیابی اطلاعات و موتورهای جستجو می‌شود. با توجه به شباهتی که بین الگوریتم‌های کشف وب­سرویس و موتورهای جستجو و توصیفات متنی وب­سرویس‌ها با اسناد متنی وجود دارد، استفاده از این فرایند در الگوریتم پیشنهادی امری ضروری است. الگوریتم‌های خوشه­بندی مختلفی در بخش ۲-۳ تشریح شد که روند کلی آن‌ها به این صورت بود که:
مجموعه ای از اشیاء(به عنوان مثال تعدادی فایل WSDL وب سرویس‌ها) را به عنوان ورودی می‌گیرند.
خوشه­هایی از اشیاء را به صورت خودکار می‌سازند که با توجه به نوع الگوریتم، خوشه‌ها می‌توانند گسسته یا همپوشان باشند.
استفاده از این الگوریتم‌های خوشه­بندی در الگوریتم پیشنهادی معایبی دارد که به شرح زیر می‌باشند.
ایجاد نشدن خوشه­های مورد نظر کاربران: همان‌طور که گفته شد این الگوریتم‌ها با بهره گرفتن از وب­سرویس‌های موجود خوشه‌هایی را به صورت خودکار ایجاد می‌کنند که در این حالت ممکن است خوشه­های مورد نظر کاربران ایجاد نشوند. استفاده از این نوع الگوریتم‌ها در محیط­هایی که کاربران به صورت فعال در آن‌ها (همانند شبکه‌ی اجتماعی تخصصی) حضور دارند، مناسب نیست. برای اینکه کاربران در این نوع محیط­ها مایلند که خوشه­های با مفهومی را انتخاب و یا ایجاد کنند.
زمان­بر بودن ایجاد خوشه­های جدید با افزایش تدریجی وب­سرویس‌ها به سیستم: در محیط پویای سیستم‌های کشف وب­سرویس که هر روز ممکن است تعدادی وب­سرویس به سیستم اضافه شود، به روز کردن خوشه­های موجود یا ایجاد خوشه­های جدید با بهره گرفتن از این نوع الگوریتم‌ها زمان بر است.
با توجه به مطالب و مشکلات بیان شده، باید الگوریتمی ارائه شود که هم مزیت‌های الگوریتم‌های خوشه­بندی قبلی را داشته باشد و هم معایب مطرح شده‌ فوق را نداشته باشد. روش ارائه شده برای خوشه­بندی وب­سرویس‌ها در این تحقیق، تحت تأثیر مؤلفه‌هایی همانند شبکه‌ی اجتماعی تخصصی و رویکرد آگاه از زمینه مورد استفاده در الگوریتم کلی است که باعث می‌شوند کاربران نقش زیادی در خوشه­بندی مناسب وب­سرویس‌ها داشته باشند. روند کلی الگوریتم خوشه­بندی پیشنهادی به شرح زیر می‌باشد:
ایجاد خوشه: همان‌طور که بیان شد، هر کدام از کاربران با توجه به نیاز خود و سیستم می‌توانند خوشه­های مورد نظر خود را ایجاد کنند که این کار به آسانی با وارد کردن نام و توصیفی از خوشه صورت می­پذیرد. با اینکه کاربران توانایی ایجاد خوشه­های مختلفی را دارند، با این حال همه خوشه­های ایجاد شده نمی‌توانند به یک اندازه در الگوریتم کشف وب­سرویس تأثیرگذار باشند. انتخاب شدن خوشه‌ها توسط کاربران دیگر از نکات کلیدی است که باعث می‌شود تنها خوشه‌هایی که مورد توجه افراد گوناگون قرار گرفته‌اند تأثیر بیشتری بر روی الگوریتم کشف وب­سرویس داشته باشند.

شکل ۴-۳ : واسط کاربری ایجاد خوشه

اضافه شدن وب سرویس‌ها به خوشه‌ها: کاربران در سه موقعیت وب­سرویس‌های خود را به خوشه اضافه می‌کنند که عبارتند از:
زمان ایجاد خوشه: در این موقعیت هم کاربر و هم سیستم می‌توانند وب­سرویس‌هایی را به خوشه‌ها اضافه کنند. بدین صورت که کاربر از بین وب­سرویس‌هایی که خود انتشار داده است، وب­سرویس‌هایی را که بنا به تشخیص خود می‌توانند در این خوشه قرار بگیرند به خوشه اضافه می‌کند. روش دوم نیز این است که سیستم وب­سرویس‌های کاربری را که خوشه­ای ایجاد کرده است، با توصیفات خوشه جدید مقایسه می‌کند که با هر کدام از وب­سرویس‌ها مشابه باشند به خوشه اضافه می‌کند.
زمان انتشار وب­سرویس جدید: زمانی که وب­سرویس جدیدی توسط کاربر انتشار داده می‌شود با خوشه­های پسندیده توسط کاربر مقایسه می‌شود و هر کدام از وب­سرویس‌ها که شباهت بیشتری با این خوشه ­ها داشته باشند به آن اضافه می‌شوند.
زمان پسندیده شدن خوشه جدید : زمانی که کاربر خوشه جدیدی را می‌پسندد همه وب­سرویس‌های انتشار یافته توسط کاربر با خوشه مقایسه می‌شود تا وب سرویس‌های مشابه به خوشه اضافه شوند.
ویرایش توصیفات خوشه‌ها : توصیف خوشه انعکاسی از محتوای داخلی (وب­سرویس‌های متعلق به خوشه)­ خوشه است که با اضافه شدن هر وب­سرویسی به آن باید به روز شود. به روز بودن توصیف خوشه هم بر الگوریتم کشف وب­سرویس پیشنهادی و هم در اضافه شدن وب­سرویس‌های جدید به خوشه تأثیر می‌گذارد. هر اندازه که توصیف خوشه انعکاس خوبی از وب­سرویس‌های متعلق به خوشه را داشته باشد، به همان اندازه بر دقت افزودن وب­سرویس جدید به خوشه افزایش می­یابد و یا در الگوریتم کشف وب سرویس، زمانی که درخواست کاربر با توصیفات خوشه‌ها مقایسه می‌شود، تأثیر زیادی دارد.
راهکار خوشه­بندی مطرح شده، بنا به دلایلی، مشکلات الگوریتم‌های خوشه­بندی قبلی را ندارد: یکی از مشکلات الگوریتم‌های قبلی ایجاد نشدن خوشه­های مورد نظر کاربران است. در این روش چون کاربران خودشان خوشه های مورد نیاز را ایجاد می‌­کنند، چنین مشکلی وجود نخواهد داشت. مشکل دوم، زمان بر بودن ایجاد خوشه های جدید با افزایش تدریجی وب­سرویس‌ها به سیستم است. با توجه به اینکه افزودن وب­سرویس‌های جدید تنها در خوشه‌هایی که کاربر پسندیده است تغییراتی اعمال می‌کند، زمان­بر نخواهد بود، اما در الگوریتم‌های قبلی با افزایش تدریجی وب­سرویس‌ها کل ساختار خوشه­بندی تغییر می‌کند.

۴-۴ معماری الگوریتم پیشنهادی

[۲۱] Zhai C. A brief review of information retrieval models. Technical report, Department of Computer Science, University of Illinois at Urbana-Champaign, 2010.
[۲۲] Sparck Jones K, Walker S, Robertson SE. A probabilistic model of information retrieval: development and comparative experiments – part 1 and part 2. Information Processing and Management, Vol. 36 No. 6,2012. pp:779-808 and 804-809.
[۲۳] Robertson SE, Walker S, Jones S, Gatford M. Okapi at TREC-3.In Harman, D. K., editor, The Third Text REtrieval Conference (TREC-3), pp: 109-126.
[۲۴] Neelam Duhan, A. K. Sharma, Komal Kumar Bhatia, page ranking Algorithms: A Survey, IEEE International Advance Computing Conference IACC 2009 Patiala, India, March 2009. pp: 6-7.
[۲۵] Jain R, Dr Purohit GN, page ranking Algorithms for Web Mining, International Journal of Computer Applications (0975 – ۸۸۸۷)Volume 13– No.5, January 2011.
[۲۶] Saxena PC, Gupta JP, Gupta N. Web page ranking Based on Text Content of Linked Pages, International Journal of Computer Theory and Engineering, Vol. 2, No. 1 February, 2010. pp:1793-1800.
[۲۷] Haveliwala T. Topic-sensitive pagerank. In Proceedings of the Eleventh Int’l World Wide Web Conf. 2002.
[۲۸] Gyongyi Z, Garcia-Molina H, Pedersen J. Combating web spam with TrustRank. In Proceedings of the International Conference on Very Large Databases (VLDB), 2004. pp: 576-587.
[۲۹] Xue GR, Yang Q, Zeng HJ, Chen Z. Exploiting the hierarchical structure for link analysis. In SIGIR, August16- 19, Salvador, Brazil, 2005. pp:186-193.
[۳۰] Signorini A. A Survey of Ranking Algorithms. Department of Computer Science University of Iowa, September 11, 2005.
[۳۱] Cho J, Roy S. Impact of search engines on page popularity. In Proceedings of the 13th international conference on World Wide Web (WWW ’04). ACM, New York, NY, USA, 2008. pp: 20-29.
[۳۲] Pandey S, Roy S, Olston C. Shuffling a Stacked Deck: The Case for Partially Randomized Ranking of Search Engine Results. Proceedings of the 31st VLDB Conference ,2007 .pp: 781-792.
[۳۳] Shakery A, Zhai CX. Relevance propagation for topic distillation uiuc trec 2003 web track experiments. In Proceedings of the TREC Conference, 2003.
[۳۴] Shakery A, Zhai CX. A probabilistic relevance propagation model for hypertext retrieval, In Proceedings of the 15th ACM International Conference on Information and Knowledge Management (CIKM), 2006. pp: 550-558.
[۳۵] Qin T, Liu TY, Zhang XD, Chen Z. A study of relevance propagation for web search, In Proceedings of the 28th annual international ACM SIGIR conference on Research and development in information retrieval, ACM Press, 2005. pp: 408–۴۱۵٫
[۳۶] Yeh JY, Lin JY, Yang WP. Learning to Rank for Information Retrieval Using Genetic Programming, Presented in SIGIR 2007 Workshop, Amsterdam, Netherlands, July 23 – ۲۷٫ ۲۰۰۷٫
[۳۷] Joachims T. Optimizing Search Engine using Clickthrough Data. In Proceedings of the ACM Conference on Knowledge Discovery and Data Mining,2004. pp:132-142.
[۳۸] Joachims T. Evaluating retrieval performance using clickthrough data. In J. Franke, G. Nakhaeizadeh, and I. Renz, editors, Text Mining, Physica/Springer Verlag, pp.79-96, 2003.
[۳۹] Gui-Rong X, Hua-Jun Z, Zheng C, Yong Y, WeiGuo F. Optimizing web search using web click-through data. In Proceedings of the thirteenth ACM international conference on Information and knowledge management (CIKM ’04). ACM, New York, NY, USA, 2004, pp:118-126.
[۴۰] Keyhanipour AH, Moshiri B, Piroozmand M. Lucas C. A Multi- Layer/Multi-Agent Architecture for Meta-Search Engines, International Journal on Artificial Intelligence and machine learning (AIML), Special issue, Vol. 6, March 2006, pp: 1-6.
[۴۱] Qiu F, Cho J. Automatic Identification of User Interest for Personalized Search. . In Proceedings of the International World-Wide Web Conference, Edinburgh, UK, May 22–۲۶, ۲۰۰۹٫
[۴۲] Kemp C, Ramamohanarao K. Long-Term Learning for Web Search Engines, Proceedings of the 6th European Conference on Principles of Data Mining and Knowledge Discovery, August 19-23, 2008. pp:263-274.
[۴۳] Singh D. Improving Web Search Ranking Through User Behavior Information. International Journal of Information Technology and Knowledge Management July-December, Volume 4, No. 2, 2011. pp: 635-638.
[۴۴] Hassan A, Jones R ,Klinkner KL. Beyond DCG: user behavior as a predictor of a successful search. In Proceedings of the third ACM international conference on Web search and data mining (WSDM ’10). ACM, New York, NY, USA, 2010. pp: 221-230.
[۴۵] Yurdakul MY. Devolopment of a performance measurement model for manufactuering companies using the AHP and TOPSIS approaches, International jornal of production research, 2008, pp: 21-43.
Abstract
Today, the World Wide Web as the best environment for the development and dissemination of and access to knowledge are used. The main tool to access the endless ocean of information, search engines are one of the major sectors are ranked in response to a user’s search. Thus helping the user to find their desired web page is a very important issue. Due to the text and link-based methods, methods based on user’s behavior and judgment to restore justice and democracy on the web is considered. In other words, for web growth in terms of quantity and quality determine the fittest pages done by users themselves. However, it is important to detect and extract users’ judgment. User behavior during the search, including text query, the user clicks on the list of ranked results, stop time on the page and the information is recorded events during the search. These logs contain valuable information which they can analyze and evaluate the user behavior modeling can be used to improve the quality of the results.
This paper presents a model in which each query identifies five of the positive and negative feedback, including the number of users accessing the site, dwell time at each site, the number of downloads made ​​at each site, number of positive and negative clicks per site at each list shown in web pages, receive and rank each page using one of the methods called TOPSIS multi-criteria decision calculates a new ranking of sites offering these rankings frequently using feedback from users to date is later.
Keywords:
search engine, user behavior, user’ feedback, multiple Attribute Decision making
Islamic Azad University
Science & Research lorestan Branch
Thesis on software engineering» M.Sc. «
Provide a model to rank web documents based on user’ feedback
Supervisor
Dr. Hassan Naderi
Consulting Advisor
Dr.Fardin Abdali Mohammadi
By
Fatemeh Ehsanifar
Winter 2014
^۱ Information Retrieval ↑
Query ↑
online ↑
Brwosing ↑

شاخص­ های ثانویه خون­شناسی برای توصیف اندازه سلول­ها و میزان هموگلوبین آن­ها به­کار می­رود [۴].

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

الف- حجم متوسط گویچه قرمز (MCV)
این شاخص حجم متوسط هر یاخته قرمز خون را نشان می­دهد. این شاخص بر حسب فمتولیتر محاسبه می­ شود. هر فمتولیتر برابر یک میکرومتر مکعب است.
(۳-۶)
در این رابطه، HCT میزان هماتوکریت و RBC تعداد یاخته­های قرمز خون (بر حسب میلیون در میلی­متر مکعب) را نشان می­دهد [۴].
ب- میانگین غلظت هموگلوبین ذره­ای (MCHC)
این شاخص غلظت هموگلوبین در توده یاخته­های قرمز را بر حسب درصد نشان می­دهد.
(۳-۷)
در این رابطه، Hb میزان هموگلوبین (بر حسب گرم در دسی­لیتر) و HCT میزان هماتوکریت را نشان می­دهد [۴].
ج– میانگین هموگلوبین ذره­ای (MCH)
این شاخص متوسط هموگلوبین در یک یاخته قرمزخون را بر حسب پیکوگرم نشان می­دهد.
(۸-۳)
در این رابطه، Hb میزان هموگلوبین (بر حسب گرم در دسی­لیتر) و RBC(بر حسب میلیون در میلی­متر مکعب) را نشان می­دهد [۴].
۳-۵- تعیین سن
برای تعیین سن از روش‌ آناتومیکی (فلس) استفاده شد. اساس کار در این روش تغییرات دوره‌ای است که در رشد سالانه ماهی روی می‌دهد.در این بررسی سن ماهیان با بهره گرفتن از بررسی دوایر سنی موجود روی فلس های برداشت شده از ناحیه بین خط جانبی و جلو باله پشتی انجام شد. رشد فلس متناسب با رشد ماهی است. همزمان با رشد فلس، حلقه­های رشد سالیانه در حاشیه فلس تشکیل می شود. حلقه های رشد، یک الگوی متحدالمرکز است که مرتبط با شرایط محیطی و رشد در طی یک سال تشکیل می شود. به کمک این حلقه ها می توان سن ماهی را تعیین کرد [۸۸]. برای زایل نمودن مواد لزج موکوسی روی فلس، شستشوی آن با آب گرم و محلول های تمیز کننده مانند مایع ظرفشویی و سپس آب مقطر انجام شد. فلس‌های آماده شده به کمک میکروسکوپ مطالعه گردید.
۳-۶- محاسبه شاخص توسعه گنادی (GSI)
پس از تعیین جنسیت، گنادها به طور کامل خارج و برای محاسبه GSI با دقت ۰۱/۰ گرم وزن گردید. این شاخص به صورت زیر محاسبه می گردد [۱۷]:
(۳-۹)
در این رابطه برابر با وزن گناد و برابر با وزن بدن ماهی است.
۳-۷- تهیه بافت گناد
در این مطالعه، بخش میانی گناد تعداد ۵ قطعه ماهی ماده و ۵ قطعه ماهی نر از هر ایستگاه به­ طور تصادفی انتخاب و به منظور انجام مطالعات بافت شناسی در فرمالین ۱۰% قرار داده شد. سپس نمونه ها از مراحل آبگیری از طریق الکل­ با درجات مختلف، شفاف سازی با بهره گرفتن از گزیلول، پارافینه کردن، قالب‌گیری، برش و رنگ‌آمیزی به روش استاندارد هماتوکسیلین-ائوزین عبورداده شد. پس از رنگ­آمیزی با بهره گرفتن از میکروسکوپ نوری مرحله توسعه گنادی در جنس نر و ماده مورد شناسایی قرار گرفت [۷۱].
۳-۸- آماده ­سازی نمونه­ها جهت مطالعات مولکولی و اندازه ­گیری بیان ژن ویتلوژنین
بررسی های مولکولی شامل توالی­یابی ژن کدکننده ویتلوژنین و بررسی بیان آن، در طی دوره فرصت مطالعاتی تحت نظر پروفسور گنزالو مارتینز-ردریگز^[۷۱] در مرکز علوم دریایی اندلوسیا^[۷۲]، کادیز^[۷۳]، اسپانیا اجرا گردید. در تمام پروتوکل­ها شامل کیت­های تجاری مورد استفاده، دستورالعمل شرکت سازنده دنبال شد. تمام آغازگرها از شرکت اینتگریتد DNA تکنولوژیز^[۷۴] (کشور بلژیک) خریداری شد. توالی­یابی­ها با روش Dideoxy و توسط شرکت بیوتکنولوژی کمپانی (بیواری)^[۷۵] انجام گردید.
۳-۸-۱- نمونه­برداری و تیمار
در این مطالعه حدود ۳۰ میلی­گرم از کبد تعداد ۵ قطعه ماهی ماده و ۵ قطعه ماهی نر از هر ایستگاه به منظور انجام مطالعات مولکولی در تیوب­های ۵ میلی­لیتری حاوی محلول محافظت­کننده از RNA^[76] (ساخت شرکت فیت بیوتکنولوژی^[۷۷]) قرار داده شد و برای استخراج RNA کل در دمای C°۲۰- قرار گرفت.
از آنجایی­که برای اندازه ­گیری میزان بیان هر ژن داشتن آغازگرهای اختصاصی در همان گونه الزامی است و توالی ژن ویتلوژنین و بتااکتین عروس­ماهی زاینده­رود تاکنون در بانک جهانی ژن به ثبت نرسیده است، لازم بود توالی­یابی و همسانه­سازی^[۷۸] این دو ژن برای اولین بار در این گونه صورت پذیرد. از سوی دیگر با وجود ثبات نسبی ژن ویتلوژنین در بین ماهیان، به دلیل وجود ایزوفرم­های متعدد این ژن، به منظور جلوگیری از خطا در زمان اندازه ­گیری بیان ژن و ایجاد محصولات جانبی در واکنش­های زنجیره­ای پلیمراز (PCR)^[79]، توالی­یابی کامل این دو ژن انجام گردید و سپس آغازگرهای مناسب برای انجام Real-time PCR از روی آن­ طراحی شد.
با توجه به این­که نمونه­برداری در زمان مورد انتظار برای بالا بودن بیان ژن ویتلوژنین صورت نگرفته بود، گروهی از ماهیان پس از صید به مدت ۲۴ ساعت تحت تیمار ۲۰۰۰ نانوگرم ۱۷بتا-استرادیول/ لیتر قرار گرفتند تا بیان این ژن به میزان کافی برای ساخت cDNA اختصاصی افزایش یابد [۲۹]. کبد آن­ها به تفکیک جنسیت در تیوب­های حاوی محلول محافظت­کننده از RNA و تا زمان استخراج RNA در دمای C°۲۰- قرار گرفت.
۳-۸-۲- استخراج و تعیین کمیت و کیفیت RNA
در تمام نمونه­ها، RNA با بهره گرفتن از کیت نوکلئواسپین RNA II^[80] ساخت شرکت مچری-ناجل^[۸۱] استخراج شد و هضم DNA بر روی ستون و با بهره گرفتن از آنزیم DNase فاقدRNase موجود در کیت انجام گرفت.
کمیت RNA به روش اسپکتروفتومتری در طول موج ۲۵۰ نانومتر توسط دستگاه بیوفتومترپلاس^[۸۲] ساخت شرکت اپندورف^[۸۳] مورد بررسی قرار گرفت. به علاوه کیفیت تقریبی آن از طریق دو شاخص که از رابطه میزان جذب نوری در ۲۶۰ نانومتر/ ۲۸۰ نانومتر و همچنین ۲۶۰ نانومتر/ ۲۳۰ نانومتر به­دست می ­آید و مستقیما توسط دستگاه محاسبه می­ شود، مورد ارزیابی قرار گرفت. حداکثر جذب نوری توسط RNA در ۲۶۰ نانومتر صورت می­گیرد. درحالی­که پروتئین دارای حداکثر جذب نوری در ۲۸۰ نانومتر است. بنابراین نسبت جذب نوری در ۲۶۰ نانومتر/ ۲۸۰ نانومتر شاخص مناسبی برای ارزیابی آلودگی­های پروتئینی است. چنانچه مقدار این شاخص در دامنه ۲-۸/۱ قرارگیرد، کیفیت RNA مناسب ارزیابی می­گردد. برای بررسی بیش­تر کیفیت RNA از نسبت جذب نوری ۲۶۰ نانومتر/ ۲۳۰ نانومتر استفاده می­ شود. اما بر خلاف شاخص نسبت میزان جذب نوری در ۲۶۰ نانومتر/۲۸۰ نانومتر که بیش­تر تحت تاثیر آلاینده­های پروتئینی و نوکلئوتیدی تغییر می­ کند، این شاخص تحت تاثیر تعداد بیش­تری از آلاینده­ها قرار دارد و در نتیجه از دقت کم­تری برخوردار است. چنانچه مقدار این شاخص در دامنه ۲-۷/۱ قرارگیرد، کیفیت RNA مناسب ارزیابی می­ شود [۷۶].
برای بررسی دقیق­تر کیفیت RNA از دستگاه بیوآنالیزور ۲۱۰۰^[۸۴] و کیت RNA نانو ۶۰۰۰^[۸۵] ساخت شرکت اجیلنت تکنولوژیز، لایف ساینسیز^[۸۶] استفاده شد. این دستگاه با بهره گرفتن از شاخصی به نام RIN ^[۸۷] کیفیت RNA را نمایش می­دهد. این شاخص به منظور استانداردسازی فرایند تفسیر صحت RNA و حذف تفسیرهای شخصی از کیفیت RNA ابداع شده است که روش ازریابی به روش الکتروفورز نیز در آن مدنظر قرار می­گیرد. این روش چون بر مبنای تعیین چشمی نسبت ریبوزومی (که از تقسیم زیرواحدهای ۱۸S به ۲۸S به دست می ­آید) از روی ژل حاصل از الکتروفورز ایجاد می­ شود، معمولاً با خطا همراه است. در صورتی­که نرم­افزار الگوریتمی RIN، علاوه بر این­که این شاخص را به صورت خودکار تعیین می­ کند، یک سیستم نمره­دهی از ۱ تا ۱۰ ارائه می­دهد که در آن ۱۰ دارای بهترین و ۱ دارای بدترین کیفیت RNA است (شکل ۳-۶) [۷۳].
۳-۸-۳- سنتز cDNA
برای سنتز cDNA جهت توالی­یابی، RNA کل استخراج شده یک نمونه ماهی نر تیمار شده با ۱۷آلفا-استرادیول و همچنین یک نمونه ماهی ماده از ایستگاه چشمه­دیمه انتخاب شد. دلیل انتخاب جنس نر، حساسیت بالاتر این جنس به حضور استروژن­های محیطی و در نتیجه افزایش بیان ویتلوژنین در نتیجه تیمار است.
حدود ۵۰۰ نانوگرم از هریک از آن­ها با بهره گرفتن از کیت سنتز cDNA به نام کیواسکریپت^[۸۸] ساخت شرکت کوانتا بیوساینسیز^[۸۹] به­ صورت معکوس رونویسی شد. به­ طور خلاصه، واکنش با بهره گرفتن از کیو اسکریپت ری­اکشن میکس^[۹۰] (۱X از غلظت نهایی) و کیواسکریپت ریورس ترنسکریپتاز^[۹۱] (۵/۲X از غلظت نهایی) انجام گرفت. برنامه رونویسی معکوس شامل ۵ دقیقه در C°۲۲، ۳۰ دقیقه در C°۴۲ و ۵ دقیقه در C°۸۵ بود.
۳-۸-۴- همسانه­سازی cDNA نسبی ویتلوژنین در P. esfahani
آغازگرهای اختصاصی ژن ویتلوژنین از مناطق بسیار باثبات cDNA کامل سایر ماهیان استخوانی طراحی شد (جدول ۳-۲). PCR با بهره گرفتن از ۱ واحد بیوتک DNA پلیمراز^[۹۲] (ساخت شرکت بیولاین^[۹۳])، cDNA، بافر PCR شرکت سازنده (۱X از غلضت نهایی)، ۵/۰ میکرومولار از هر یک از آغازگرهای مستقیم و معکوس، ۲/۰ میلی مولار dNTPs و ۵/۱ میلی مولار MgCl₂ در حجم نهایی ۲۰ میکرولیتر انجام شد. برنامه PCR شامل ۱۰ دقیقه واسرشته­سازی اولیه در C°۹۵، ۳۵ سیکل تکثیر (واسرشته­سازی به مدت ۳۰ ثانیه در C°۹۵، الحاق به مدت ۳۰ ثانیه در C°۴/۶۰ و بسط به مدت ۳۰ ثانیه در C°۷۲ ) و ۱۰ دقیقه بسط نهایی در C°۷۲ توسط دستگاه مسترسایکلر پرواس^[۹۴] (ساخت شرکت اپندورف) بود.
محصول PCR در ژل آگارز ۱% با TBE 1X رنگ­آمیزی شده با جل رد^[۹۵] (ساخت شرکت بیوتیوم^[۹۶]) اجرا و توسط سیستم کمی­داک ایکس.آر.اس^[۹۷] و به کمک نرم­افزار ایمیج لب^[۹۸] (ساخت شرکت بیورد^[۹۹]) قابل رویت شد. محصول PCR توسط کیت نوکلئواسپین جل اند PCR کلین-آپ^[۱۰۰] ( ساخت شرکت مچری-ناجل) تصفیه و به منظور توالی­یابی با بهره گرفتن از کیت کلونینگ توپو-تی.آ^[۱۰۱] (ساخت شرکت اینویتروژن لایف تکنولوژیز^[۱۰۲]) به داخل وکتورpCR^®۴TOPO^® کلون شد. محصول این کیت برای انتقال به سلول­های Escherichia coli و سپس کشت در پلیت­های آگار LB آمپی­سیلین به مدت یک شب در C°۳۷ مورد استفاده قرار گرفت. پس از کشت ۶ کلون باکتریایی در ۳ میلی­لیتر از محیط کشت مایع LB آمپی­سیلین به مدت یک شب در شیکر C°۳۷، با بهره گرفتن از کیت نوکلئواسپین پلاسمید^[۱۰۳] (ساخت شرکت مچری-ناجل) پلاسمید استخراج شد. در هر دو کلون، هر دو رشته­ توسط آغازگرهای مستقیم و معکوسM13 توالی­یابی شد.
۳-۸-۵- همسانه­سازی cDNA نسبی بتا-اکتین در P. esfahani
به منظور حصول توالی اولیه بتا-اکتین در عروس­ماهی زاینده­رود، از آغازگرهای مورد استفاده برای همسانه­سازی نسبی ژن بتا-اکتین در Rhamdia quelen (KC195970) استفاده شد (جدول ۳-۲) [۱۳]. کلیه مراحل PCR، تصفیه، همسانه­سازی و توالی­یابی مطابق با روش بند ۳-۸-۴ انجام گردید.
۳-۸-۶- بسط ویتلوژنین به سمت انتهای َ۳
از آنجایی که انتظار می­رفت فاصله قطعه کوتاه میانی cDNA ویتلوژنین در P. esfahani تا انتهای َ۳ آن بسیار طویل باشد، از استراتژی بسط این قطعه به سمت مناطقی از ژنوم که در بین بسیاری از کپورماهیان باثبات بود، استفاده شد. به این منظور، با بهره گرفتن از سه آغازگر Nested مستقیم که در انتهای َ۳ قطعه ویتلوژنین میانی موجود طراحی شد و ۳ آغازگر دژنره^[۱۰۴] معکوس از مناطق باثبات سایر کپورماهیان به­ ویژه گونه ­هایی که در بلاست^[۱۰۵] قبلی قطعه ویتلوژنین میانی شباهت بیش­تری را نشان داده بودند، چندین PCR انجام شد (جدول ۳-۲). تمام PCRها مطابق با برنامه بند ۳-۸-۴ انجام گرفت. تنها زمان بسط به ۲ دقیقه و ۳۰ ثانیه افزایش یافت. پس از هر سه Nested PCR، قطعات در ژل آگارز ۱% با TBE 1X اجرا شدند. باندهای دارای اندازه پیش ­بینی شده از داخل ژل بریده و با بهره گرفتن از کیت نوکلئواسپین جل اند PCR کلین-آپ تصفیه شدند. این قطعات با بهره گرفتن از کیت کلونینگ جت PCR^[106] (ساخت شرکت فرمنتاس لایف ساینسیز^[۱۰۷]) به داخل وکتور pJET1.2/blunt کلون شدند.
۳-۸-۷- تکثیر سریع دوانتهای cDNA (RACE)^[108] در ویتلوژنین
به منظور همسانه­سازی انتهای َ۳ در ویتلوژنین، چندین مرحله PCR با ۴ آغازگر Nested مستقیم که در انتهای َ۳ قطعه طویل شده آن از مرحله قبل طراحی شده بود، در مقابل آغازگرهای معکوس خارجی و داخلی پروتوکل ۳’RACE کیت فرست چویش آر.ال.ام-ریس^[۱۰۹] (ساخت شرکت امبیون، لایف تکنولوژیز^[۱۱۰]) انجام شد. با بهره گرفتن از آداپتور ۳’RACE موجود در کیت، رونویسی معکوس RNA کل صورت گرفت. شرایط PCR مشابه بند ۳-۸-۴ بود.
برای کلون انتهای َ۵ از پروتوکل ۵’RACE کیت مذکور استفاده شد. در این پروتوکل به­ طور خلاصه cDNA با بهره گرفتن از ۱ میکروگرم RNA کل به همراه دسامرهای تصادفی موجود در کیت سنتز گردید. دو مرحله PCR با شرایط مشابه بند ۳-۸-۴ و با بهره گرفتن از ۲ آغازگر معکوس طراحی شده در انتهای َ۵ قطعه cDNA میانی به­دست آمده از مراحل قبلی، انجام گرفت (جدول ۳-۲). در این واکنش­ها، آغازگرهای خارجی و داخلی َ۵ موجود در کیت به عنوان آغازگر مستقیم استفاده شدند.
تمام محصولات حاصل از پروتوکل­های َ۳ و َ۵ در ژل آگارز ۱% اجرا شدند. باندهای دارای اندازه مورد انتظار جدا و تصفیه و به منظور توالی­یابی با بهره گرفتن از کیت کلونینگ توپو-تی.آ به داخل وکتورpCR^®۴TOPO^® کلون شدند.
در نهایت هر سه توالی cDNA بدست آمده (َ۳، میانی و َ۵) با توجه به ۱۰۰% شباهت در قسمت­ های دارای همپوشانی و با بهره گرفتن از یک ادغام کننده الگوریتمی (http://pro.genomics.purdue.edu/emboss/) به یکدیگر متصل شدند.
۳-۸-۸- تکثیر سریع دوانتهای cDNA در بتا-اکتین

رویکردهای گوناگونی برای تولید محصولات سفارشی­سازی شده بکار گرفته شده است. گیلمور و پاین (۱۹۹۷) چهار رویکرد مستقل را برای اجرای سفارشی­سازی معرفی نمودند و آنها را گروهی، تعدیلی، ظاهری و صریح نام نهادند. در رویکرد سفارشی­سازی گروهی، شرکت­ها، مصرف­ کنندگان را یاری می­رسانند تا نیازهای فردی خود را مطرح سازند. بعد از این مرحله، کالایی که نیازهای شناسایی شده را برطرف سازد تولید می­گردد. در سفارشی­سازی تعدیلی، محصول به گونه ­ای طراحی می­گردد که مصرف ­کننده می ­تواند خود آن را تعدیل نموده و بدون هیچ ارتباط مستقیمی با شرکت، از آن استفاده نماید. هر دو رویکرد ذکر شده در بالا مصرف ­کننده را به شدت در فرایند طراحی محصول درگیر می­سازند، که این امر خود موجب ترغیب مصرف ­کننده به خرید می­گردد (کان و هافمن^[۱۵۹]، ۱۹۹۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

این رویکردها، بویژه گروهی و تعدیلی، معمولاً در وب­سایت­ها مورد استفاده قرار می­گیرند. اولاً، ادعا شده است رویکرد تولید محصول بخش­مند، که در آن مخاطبان می­توانند صفحه (صفحات) را در وب­سایت­ها با بهره گرفتن از استانداردهای از پیش­تعیین شده تعدیل نمایند، مانند مورد مای­یاهو^[۱۶۰] (مانبر و دیگران، ۲۰۰۰)، یکی از بهترین روش­های تولید محصول است (برای مثال پاین، ۱۹۹۳). ثانیاً، انواع گوناگون رویکردهای توصیه محتوی وجود دارد که می­توانند بسته به سلیقه کاربر و یا شباهت محتوی یا کاربر به کاربران دیگر، مورد استفاده قرار گیرند (کار گروهی). سیستم­های تصمیم ­گیری مبتنی بر قانون دستی، به مدیران وب­سایت­ها اجازه می­دهد تا قوانینی را معین نمایند که مطابق با سلیقه­های کاربران یا جمعیت­های آماری باشد، که معمولاً از طریق فرایندهای ثبت­نام یا ثبت تاریخ عملیات کاربران قابل جمع­آوری است (مباشر و دیگران، ۲۰۰۰). بر اساس پژوهش بالابانوویچ و شوهام (۱۹۹۷)، در یک سیستم توصیه محتوی­محور، توصیه­های سیستمی بر اساس اطلاعاتی که بوسیله تحلیل محتوایی که کاربران در گذشته مورد استفاده قرار داده­اند، تولید گشته است. از سوی دیگر، یک سیستم توصیه گروهی، به هیچ وجه محتوی را مورد بررسی قرار نمی­دهد، بلکه مواردی را توصیه می­ کند که کاربران مشابه دیگر مورد استفاده قرار داده­اند (بالابانوویچ و شوهام، ۱۹۹۷). ثالثاً، فناوری­های عامل جست­وجو مورد استفاده قرار می­گیرند تا اطلاعات فیلتر شده را از منابع مختلف را از طریق نامه­الکترونیکی و یا تلفن همراه به کاربران نهایی انتقال دهند (پالمر و اریکسن، ۱۹۹۹). در آخر، اینکه یک وب­سایت بتواند خود را به صورت خودکار و از نظر فنی با نیازهای مختلف کاربران گوناگون، سیستم­های عامل متفاوت و وضوح تصاویر مختلف تطابق دهد از اهمیت بالایی برخوردار است، به­سان تیغ­های یک ریش­تراش که با صورت­های با جنس مختلف کاربران گوناگون سازگاری دارد. دو رویکرد عمومی دیگر که توسط گیلمور و پاین معرفی شده ­اند (۱۹۹۷)، ظاهری و صریح، اساساً با رویکردهایی که در بالا ذکر آنها رفت تفاوت دارند. یک سفارشی­ساز ظاهری تنها ارائه یک وب­سایت را تغییر می­دهد (مثلاً، رنگ­ها)، مادامی­که کاربری و محتوی وب­سایت برای تمامی کاربران یکسان باقی می­ماند. سفارشی­سازان صریح، بدون آنکه کاربران آشکارا از آن آگاه باشند، محصولاتی را فراهم می ­آورد که برای آنها تهیه شده است. در اینترنت، تبلیغات هدفمند، احتمالاً، رایج­ترین شکل سفارشی­سازی صریح است. در واقع به­جای پیشنهاد یک فضای تبلیغاتی خاص و استاندارد، وب­سایت­ها ممکن است آگهی­هایی پویا را از طریق تحلیل ویژگی­های جمعیت­شناختی و سلائق کاربران ارائه دهد. بعضی از رویکردهای سفارشی­سازی بیشتر مربوط به سفارشی­سازی طراحی فرایند هستند تا به سفارشی­سازی طراحی محصول. این بحث مطرح شده است که سفارشی­سازی مبتنی بر طراحی فرایند بدیهی­ترین گزینه موجود برای سازمان­هاست (مک کاتچیون^[۱۶۱] و دیگران، ۱۹۹۴). شرکت می ­تواند با خلق فرایندهای منعطف و پایگاه­های فنی، در کل زنجیره ارزش به مشتری واکنش مناسب و سریع را نشان دهد (پاین، ۱۹۹۳). در نتیجه ما دو بُعد اساسی از سفارشی­سازی را شناسایی و معرفی نمودیم، ابعاد فرایند و محصول.
۱۲-۲ نقش اطلاعات در سفارشی­سازی انبوه
هدف سفارشی­سازی ارائه خدمات و کالا برای (نسبتاً) بازاری وسیع است که نیاز تک تک مشتریان را با توجه به ویژگی­های محصولات خاص با قیمتی مطابق قیمت محصولات توده­ای استاندارد برآورده می­سازد. سفارشی­سازی توده­ای می­بایست پاسخگوی «مشتریان خاص» باشد (گلیزر^[۱۶۲]، ۱۹۹۹) که هردم خواستار محصولات فردی­ساز و شخصی­ساز می­باشد. توجیه­هایی در این زمینه را می­توان در میل به اقتصاد تجربه^[۱۶۳]، تعداد فزاینده خانه­داران مجرد، محوریت طراحی و از همه مهم­تر آگاهی تازه از کیفیت و کاربری دید که از محصولات معتبر و دوره­ای این انتظار را دارد که دقیقاً نیازهای خاص خریداران را برآورده سازد. تا به امروز، سفارشی­سازی توده­ای تا حد زیادی وابسته به فناوری­های جدید تولید است (CIM، سیستم­های تولید منعطف)، که تجارت بین تنوع و تولیدکنندگی را کاهش می­دهد (ویکتور و بوینتون، ۱۹۹۸). اما با اینکه این مفهوم برای یک دهه در ادبیات موضوع مورد بحث قرار گرفته است، اجرای عملی این استراتژی در کسب و کار تنها می ­تواند در سال­های اخیر به چشم بخورد. توجیه این تاخیر زمانی می ­تواند این باشد که تنها در چند سال اخیر فناوری­هایی به ­وجود آمده­اند که می­توانند جوابگوی نیازهای اولیه سفارشی­سازی و جریان اطلاعات مرتبط با آن باشند. به­ ویژه همانطور که سفارشی­سازی انبوه وارد بازارهای مصرف می­گردد، فناوری­های نوین اینترنت هم می­توانند تقویت­کننده آن باشند.
دلیل چنین فشردگی اطلاعات، تعامل مستقیم بین مشتری و تولیدکننده برای هرگونه معامله­ای است. هر سفارشی مستلزم همکاری راجع­به طراحی ­بخصوص محصول مشتریان است. بخش عمدۀ هزینه­ های برخاسته از سفارشی­سازی متشکل از هزینه­ های اطلاعاتی است که حاصل از تبادل اطلاعات شخصی به قسمت تولید، افزایش پیچیدگی در برنامه­ ریزی و کنترل تولید، همکاری تولیدکنندگان خارجی درگیر در پیش­ساخت اختصاصی و در نهایت توزیع اختصاصی کالا می­باشد. ویژگی خاص تمامی این فعالیت­ها فشردگی بالای اطلاعات در مقایسه با تولید انبوه سنتی است. ارزش افزوده مرتبط با مشتری در مقطع اطلاعات تولید می­گردد. بنابراین، سفارشی­سازی انبوه به نسبت زیادی مرتبط با تجارت الکترونیک و فرصت­های تازه مربوط به اقتصاد اینترنت خواهد بود.
۱۳-۲ تلاطم بازار
تلاطم بازار، نرخ تغییر مشتریان و سلائق آنها (اسلاتر^[۱۶۴] و نارور^[۱۶۵]، ۱۹۹۴)، اشاره به میزان بی­ثباتی، عدم اطمینان و عدم وجود کنترل در درون محیط بازار سازمان دارد (پاین، ۱۹۹۳). همچنین،در تعریف تلاطم بازار می­توان تغییراتی را که غیرقابل پیش ­بینی و برای برنامه­ ریزی دشوار هستند نیز اضافه نمود (دس^[۱۶۶] و بیرد^[۱۶۷]، ۱۹۸۴). علاوه بر این، تلاطم بازار بسیار شبیه به ساختار عدم­تجانس است، که به گفته میلر^[۱۶۸] (۱۹۸۷) اشاره به تغییر در تنوع روش­های تولید و تاکتیک­های بازاریابی مورد نیاز برای رفع نیازهای مشتریان دارد. شرکت­هایی که در بازارهای متلاطم فعالیت می­نمایند نسبت به شرکت­های معمولی بیشتر در محوریت بازار قرار دارند (لاسک و لاکزنیاک، ۱۹۸۷؛ دیویس و دیگران، ۱۹۹۱). از آنجایی­که الگوی کسب و کار سفارشی­سازی انبوه به طور جدی به مشتری­محوری و همکاری بین­شغلی که ابعاد محوری بازار هستند بستگی نزدیک دارد (نارور و اسلاتر، ۱۹۹۰)، احتمال می­رود که این رابطه ممکن است منتقل گردد. این فرض با یافته­های پاین (۱۹۹۳) نیز که می­گوید هر چه تلاطم بازار مورد نظر بیشتر باشد، احتمال بیشتری دارد که صنعت به سوی سفارشی­سازی پیش رود، همخوانی دارد.
پاین نقشه تلاطم بازار را مطرح کرد و از آن بهره برد تا سطح و نوع تلاطم بازار را تعیین نماید. این ابزار شامل ۱۷ مورد می­گردد که خود به دسته­های تقاضا (۹ مورد) و ساختار (۸ مورد) تقسیم می­شوند. بر اساس پژوهش پاین، تلاطم تقاضا معرف میزان قدرت کنترل سازمان در باثبات ساختن، و کاهش عدم اطمینان در بازار خود است. تلاطم ساختار هم بیانگر طبیعت بنیادین یک صنعت است که به موجب آن نمی­تواند مورد تغییر تنها یک شرکت قرار گیرد. پاین دریافت که تمامی آن هفده مورد به نسبت مساوی به سفارشی­سازی مربوط نمی­گردند. او چنین استدلال کرد که به تنهایی میانگین قرار دادن (وزن دادن) هفت متغیر اول سرنخ­های روشنی را برای روشن ساختن نیاز به به­ کارگیری استراتژی سفارشی­سازی فراهم می­سازد. چهار مورد تلاطم تقاضای ذکر شده در زیر متعلق به این گروه هفت موردی است: ۱) میزان تغییر در نیازها و خواسته­ های مشتری، ۲) تقاضاهای متجانس و نامتجانس، ۳) میزان خدمات تازه و کهنه، و ۴) آگاهی نسبت به کیفیت. علاوه­بر این چهار مورد، ساختار تلاطم تقاضای پاین شامل پنج مورد زیر نیز می­ شود: ۵) ثبات و قابل پیش ­بینی بودن سطح تقاضا، ۶) نیازهای اساسی در مقابل تجملات، ۷) آگاهی نسبت به قیمت، ۸) نیازها و خواسته­ های مشتری که به آسانی تعریف می­شوند و آنها که نسبت به آنها اطمینان نداریم و ۹) آگاهی نسبت به مد و سبک. با این وجود، به عقیده ما تنها چهار مورد از این موارد به طور مستقیم به تلاطم تقاضا بستگی دارند (موارد ۱، ۲، ۵ و ۸)، مادامی که دیگر موارد تقریباً تاثیر غیرمستقیم و کمتری بر تقاضا دارند
روزنامه­های آن­لاین به­سان اکثریت رسانه­هایی که از طریق آگهی پشتیبانی می­شوند، در بازاری دولایه فعالیت می­نمایند (پیکارد، ۱۹۸۹). بازار نخست، بازار اطلاعات، جایی است که روزنامه­های آن­لاین در تلاش برای جذب بیشترین کاربران ممکن وب از طریق خدمات و محتویات جذاب هستند، معمولاً کاملاً یا تا قسمتی رایگان (مک­میلان، ۱۹۹۸). دومین بازار، بازار آگهی­ها، مبتنی بر کاربرانی است که در بازار نخست جذب گشته­اند. در واقع، گفته شده است که درآمدهای آگهی – اساساً بنرهای تبلیغاتی در وب – تا کنون بیشترین و اصلی­ترین منبع درآمد برای روزنامه­های آن­لاین بوده است (برای مثال، پالمر و اریکسن، ۱۹۹۹). بُعد محیطی دیگر بازار، که می­توان از آن برای دسته­بندی نمودن بازار روزنامه آن­لاین بهره برد، تمرکز جغرافیایی روزنامه چاپی مادر است. هرچند اینترنت به طور قابل ملاحظه­ای تاثیر موانع جغرافیایی را با خلق محیط بازار آن­لاین به حداقل رسانده است، روزنامه­های آن­لاین هنوز هم تا حدودی محدود به موانع جغرافیایی هستند. اساساً، اکثر محتوی روزنامه­های آن­لاین از روزنامه­های چاپی مادر برگرفته می­شوند و به این ترتیب روزنامه­های آن­لاین را به تمرکز جغرافیایی شریک چاپی خود وابسته می­سازد (چای و سیلویه، ۲۰۰۱). چای و سیلویه (۱۹۹۸)، پیشنهاد دادند که بازار جغرافیایی برای روزنامه­های آن­لاین می ­تواند به دسته­های محلی، منطقه­ای، ملی و حتی جهانی تقسیم گردد.
به­هرحال­، بدون در نظر گرفتن محوریت جغرافیایی، ادبیات بازاریابی معمولاً فاکتورهای بالقوه محیط بازار را به سه بُعد ذیل تقسیم می­نماید: تلاطم بازار، فشردگی رقابتی و تلاطم فناورانه ( برای مثال، ژاوُرسکی^[۱۶۹] و کُهلی^[۱۷۰]، ۱۹۹۳؛ اسلاتر و نارور، ۱۹۹۴). تلاطم محیطی یا به­ صورت دقیق­تر تلاطم بازار، یعنی میزان تغییر مشتریان و سلائق آنها (اسلاتر و نارور، ۱۹۹۴)، اشاره به میزان بی­ثباتی، عدم اطمینان و عدم وجود کنترل در محیط بازار سازمان دارد (پاین، ۱۹۹۳). سنجه­های زیر برای تخمین چگونگی رقابتی بودن محیط مورد استفاده قرار گرفته است: میزان رشد بازار (کهلی و ژاورسکی، ۱۹۹۰)، تعداد و میزان قدرت رقبا (دی^[۱۷۱] و ونزلی^[۱۷۲]، ۱۹۹۸)، و تمرکز و قدرت ستیز رقیب (نارور و اسلاتر، ۱۹۹۴). تلاطم فناورانه، از سوی دیگر، به میزان تغییر فناوری در طول زمان در صنعت مورد نظر و همچنین میزان تاثیر چنین تغییراتی در صنعت اشاره دارد (لو^[۱۷۳] و مُهر^[۱۷۴]، ۲۰۰۱).
در ادبیات بازاریابی، فاکتورهای بالقوه محیط بازار به سه بُعد زیر تقسیم می­شوند: تلاطم بازار، فشردگی رقابت، و تلاطم فناورانه (برای مثال، ژاورسکی و کوهلی، ۱۹۹۳؛ اسلاتر و نارور، ۱۹۹۴). پیشتر، پاین (۱۹۹۳) نقشه گسترده­ای از تلاطم بازار تهیه نموده بود تا میزان و نوع تلاطم محیطی بازار را معین نماید. ابزار وی بر ۱۷ متغیر بنا نهاده شده بود، که به دو دسته تقاضا و ساختار تقسیم شده بودند. به گفته پاین، تلاطم تقاضا به میزان قدرت سازمان در کنترل، باثبات ساختن و کاهش عدم اطمینان در بازار خود اشاره دارد و تلاطم ساختاری بازتابی است از طبیعت بنیادی یک صنعت.
گسترش سریع اینترنت، به همراه تکامل و توسعه فناوری­های اطلاعات، طبیعت بسیاری از کسب و کارها را عوض کرده است. حجم عظیمی از اطلاعات مبادلاتی که از سیستم­های اطلاعاتی جمع­آوری می­گردند به یک شرکت اجازه می­دهد که نیازهای مشتری خود را بهتر درک کند و بشناسد و این دانش را با طراحی محصول و برنامه ­های بازاریابی خود ادغام نماید. برای محصولات فیزیکی (نظیر رایانه ­ها و تلویزیون­ها)، سفارشی­سازی انبوه و واکنش سریع و به­موقع به خواسته­ های بازار برای ماندن در بازار رقابت بسیار حیاتی می­نماید. برای محصولات دیجیتال (نظیر سرویس­های خبری و دیگر تهیه­کنندگان محتویات خبری) خدمات شخصی­سازی شده که محتوایی تعدیل­شده را به مشتریان گوناگون بسته به علائق آنها ارائه می­دهد بسیار محتمل و لازم به­نظر می­رسد. درواقع، اینترنت پایگاهی برتر را برای ارائه اخبار و دیگر محتویات فراهم می­سازد. در قدیم، ویراستار یک روزنامه، اهمیت نسبی گزارش­ها را تعیین می­نمود و آنهایی را که دارای جذابیت بالایی بودند در دسته­ای به نام سرتیتر قرار می­داد. تمامی خوانندگان دسته­ای از سرتیترهای خاص را، چه در روزنامه چاپی و چه در روزنامه آن­لاین مشاهده می­کرد. این راه درواقع، بهترین راه برای خدمت­رسانی به مشتریانی با سلائق گوناگون نیست. پیشتر در سال ۱۹۹۲، لُریه^[۱۷۵] سه مزیت مهم روزنامه­های الکترونیکی را که خدمات خبررسانی را از طریق وب­سایت­ها و ارسال نامه الکترونیکی ارائه می­دادند برشمرد: ۱) بهنگام، ۲) غنی و ۳) سفارشی­سازی. امکان شخصی­سازی خدمات، چیزی است که یک خواننده بدان نیاز دارد. به­منظور تولید خدمات شخصی­سازی­شده، تهیه­کننده خبر می­باید بداند که خونندگان مختلف چه چیزی را می­پسندند تا بتواند توصیه­های مناسب را ارائه دهد. سیستمی که اخبار را تعدیل می­نماید تا نیازهای خوانندگان گوناگون را برآورده سازد فیلترینگ خبر^[۱۷۶] یاسیستم توصیه خبر^[۱۷۷] نام دارد. رویکردهای متعددی برای فراهم­سازی خدمات خبری شخصی پیشنهاد شده است. با این حال، اکثر آنها نیازمند یا دسته­بندی روتین خبری هستند و یا امتیازدهی خوانندگان بعد از مطالعه خبر، که هر دوی آنها بسیار دشوار و نامناسب هستند. همچنین روش­های موجود در شناسایی و حفظ پویایی سلائق مشتری با دشواری­هایی روبرو هستند.
تعداد اندکی از سازوکارهای فیلترینگ در گذشته پیشنهاد شده است. یک نمونه آن این است که از خواننده بخواهیم بعد از مطالعه محتوی، نظر خود را گزارش دهد. آن­گاه سیستم می ­تواند شناسه­ای برای خواننده بسازد و با توجه به آن اقدامات و توصیه­های لازم را انجام دهد. برای نمونه، ماک^[۱۷۸]و وِموری^[۱۷۹] (۱۹۹۷) سیستم سازمان فیلترینگ خبری هوشمند (INFOS)^[180] را پیشنهاد دادند که در آن از هر خواننده­ای پرسش می­گشت که آیا گزارش را دوست داشته است یا خیر. این سیستم رتبه ­بندی اخبار را بر اساس سلیقه آشکارشده شناسایی می­نماید. نتایج حاصل از یک اجرای آزمایشی نشان داد که INFOS می ­تواند به­ صورت اثربخشی حجم جست­وجوی خواننده را کاهش دهد.
رویکرد دیگر، مبتنی بر رفتار است. برای مثال، ساکاگامی^[۱۸۱] و کامبا^[۱۸۲] (۱۹۹۷) آناتاگومی^[۱۸۳] را معرفی نمودند که به­وسیله آن می­ شود از سلیقۀ خواندن خوانندگان با توجه به رفتار جستجویی آنان آگاه گشت. این سیستم، موتوری یادگیرنده و موتوری امتیازدهنده دارد تا بتواند اخبار وب شخصی­سازی شده تولید نماید.
فیلترینگ اخبار و توصیه می ­تواند بر اساس بازخور دریافتی از دیگران انجام­گیرد. برای مثال، کُنستان^[۱۸۴] (۱۹۹۷) و دیگران سیستمی را پیشنهاد نمودند که لنزگروهی^[۱۸۵] نامیده می­ شود، و بازخور دریافتی از خوانندگان قبلی را خلاصه کرده و به­این­ترتیب به خواننده بعدی این امکان را می­دهد که آن متن را بخواند یا خیر. این نوع فیلترینگ، فیلترینگ مشترک^[۱۸۶] نامیده می­ شود. سیستمی که توسط بالابانوویچ و شوهام معرفی گشت و تحلیل محتوی را با فیلترینگ مشترک ترکیب می­نماید. این سیستم وجه­مشترک بین خواننده و زمینه گزارش را در نظر می­گیرد تا اختلاف بین افراد گوناگون را شناسایی نماید.
هونگ جن لای^[۱۸۷] و دیگران (۲۰۰۳) هم بر اساس ساختار محتوی و رفتار گشت­وگذار در محیط وب رویکردی جدیدی را معرفی نموده ­اند. به­خصوص این رویکرد بر زمان صرف­کرده کاربر در خواندن یک مقاله تمرکز دارد. وی این سیستم را تحلیل رفتار مبتنی بر زمان می­داند. فرضیه اساسی این رویکرد این است که خواننده مدت زمان معقولی را صرف خواندن مقاله مورد علاقه خود خواهد کرد. خواندن به مدت خیلی کوتاه و خیلی بلند معمول نیست. این رویکرد از چهار قسمت تشکیل شده است: تحلیل ساختار، تحلیل شناسه کاربر، رتبه ­بندی برای پیشنهاد، و یادگیری.
۱۴-۲ درآمد
اکثر روزنامه­های آن­لاین به­عنوان پروژه­ های آزمایشی شروع به کار نمودند و هدف نهایی آنها این بود که از نظر اقتصادی قابل اتکاء باشند. برای رسیدن به چنین هدفی، روزنامه­های آن­لاین الگوهای کسب درآمد گوناگون و متنوعی را نظیر اشتراک^[۱۸۸]، آگهی، پرداخت برای هر بار استفاده^[۱۸۹]، اسپانسر، توسعه وب­سایت، ارائه خدمات به عنوان پشتیبان خدمات اینترنتی^[۱۹۰] و تجارت الکترونیک، مورد آزمایش قرار دادند.
۱۵-۲ رقابت
نظریه­ های اقتصادی بیان می­دارند که نوع رقابت بستگی به تعداد سازمان­های موجود در بازار دارد. برای نمونه، صنعت روزنامه­های ایالات متحده مشخصاً به انحصارگرایی شهره است چرا که غالب شهرها تک­روزنامه­ای هستند، همچنان­که اکثر شهرها تک­کابلی نیز هستند. علاوه­براین، الگوی سازمانی صنعتی، اشاره می­ کند که ساختار بازار بر پیشبرد بازار نیز تاثیر می­ گذارد، که به همان نسبت بر عملکرد بازار نیز تاثیرگذار خواهد بود (البرران^[۱۹۱]، ۱۹۹۶). با این وجود، در مقایسه با رسانه­های سنتی، شرکت­های آن­لاین، به موجب ذات این رسانه، تعریف ساختار بازار را دشوار یابند. مرزهای نامعلوم و نامعین و تغییرات فناورانه ذات رقابت را – بین رسانه­ای و درون­رسانه­ای – مبهم^[۱۹۲] می­سازد (لِیسی، ۱۹۹۳). اینکه چگونه ناشران آن­لاین رقابت بازار را درمی­یابند، می ­تواند به روشن­تر شدن این بحث کمک کند.
۱۶-۲ چهار نیروی تاثیرگذار بر سازمان رسانه­ای
پیکارد (۲۰۰۴) چهار نیروی درونی و بیرونی را که بر سازمان رسانه­ای تاثیرگذارند معرفی نموده است. تاثیرات محیطی نمایانگر وسیع­ترین تغییرات جامعه و محیط برای تمامی کسب و کارهاست. سیاست­های خاص رسانه نشان­دهنده تغییرات در روش­های بروز و کنترل رسانه در جامعه است. تاثیرات مختص بازار به عواملی اشاره دارد که بازارهای خاص سازمان رسانه­ای را تغییر می­ دهند. تاثیرات خاص رسانه نیز نشانگر فاکتورهایی است در درون سازمان که به عنوان محرکی برای تغییرات آتی عمل می­ کنند.
۱-۱۶-۲ استراتژی برای شناخت بازار
ثبات سابق صنایع رسانه­ای تبدیل به افسانه­ای شده که باعث شده رسانه ­ها در محیط جدید در مقابل آن بایستند. صنایع روزنامه­ای و مجلات سه قرن است که به حیات خود ادامه می­ دهند، سینما و رادیو هم تقریباً یک قرن، و تلویزیون نیز تنها نیم قرن. به موجب گونه­گونی سیاست­­های حاکمیتی و شرایط عملیاتی، صنایع و بازارهای آن­ها نسبتاً ثابت بودند و چندان به تفکراستراتژیک در طول حیات خود نیازی نداشتند. در نتیجه، دانش مدیران رسانه­ای از استراتژی و فرایندهای استراتژی محدود بوده و اکثر سازمان­های رسانه­ای واحدهای استراتژیک یا فعالیت­های هوشمند کسب و کار سازمان­یافته­ای ندارند.
استراتژی شرکت، نتیجه برنامه­ ریزی و تصمیماتی است برای تثبیت الگوهای جذب منابع برای برآوردن چالش­ها در محیط بازار. شرایط بازار و محیط برای موفقیت شرکت­ها بسیار حیاتی است و دو مفهوم تغییرات در بازار و توسعه استراتژی در سنجش شرایط از اهمیت ویژه­ای برخوردارند: پیچیدگی بازار و تلاطم بازار. امروزه هر دوی اینها، تاثیر بسزایی بر سازمان­های رسانه­ای دارند.
۲-۱۶-۲ پیچیدگی بازار
پیچیدگی بازار بازتابی است از میزان تلاش یا مشکلاتی که سازمان­ها در زمان فعالیت در بازار با آن مواجهند. این پیچیدگی همزمان با افزایش در تعداد رقیبان، تعداد محصولات یا خدمات چندگانه برای بازار، و تعداد بازارهایی که سازمان در آن فعالیت می­ کند، افزایش می­یابد (ییپ^[۱۹۳]، ۱۹۸۵؛ فرشت­من^[۱۹۴] و کالای^[۱۹۵]، ۱۹۹۳).
همزمان با پیچیده­تر شدن بازار، با بخش­های بیشتر، رقبا و کانال­های بیشتر، نیاز به تغییر فرایند استراتژی نیز افزایش یافته و تلاش­ های اثربخش­تر در برنامه­ ریزی عملیاتی نیز اهمیت می­یابند (اسمیت^[۱۹۶]، ۲۰۰۲).
۳-۱۶-۲ تلاطم بازار
تلاطم بازار نیز با بی­ثباتی و کمبود راه روشن در بازار مشخص می­گردد. تلاطم، تردید در درآمدهای حاصل از فعالیت­های کسب و کار را افزایش می­دهد و مسیر واطلاعات لازم در جهت کاهش ریسک در تصمیمات را پس می­زند (نایت^[۱۹۷]، ۱۹۲۱، کِینِس^[۱۹۸]، ۱۹۳۷)
تلاطم در بازار، نیاز به نوآوری هر چه سریع­تر را بالا می­برد ولی در عین­حال مدیر را مجبور می­سازد که تصمیمات سرمایه ­گذاری با ریسک­پذیری بالا بگیرد (کالانتونه^[۱۹۹]، گارسیا^[۲۰۰] و دروگه^[۲۰۱]، ۲۰۰۳) و اغلب موجب ورود سریع سازمان­ها و محصولات به بازار می­ شود، مادامی که موجب خروج برخی سازمان­ها و محصولات نیز می­گردد. عدم شناسایی تغییرات در بازارهای متلاطم منجر به شکست سازمان­ها و محصولات جدید آن­ها می­گردد، لذا نظارت مستمرشدیداً لازم است و می­بایست بخشی از فرایند استراتژیک، حتی در کوتاه­مدت باشد (گرِیسون^[۲۰۲]، ۱۹۹۲).
هر چند، دستور و کنترل بر استراتژی و عملیات در بازارهای پیچیده اموری لازم هستند، اما دستور بر فرایندها در بازارهای متلاطم منتهی به شکست خواهد شد، چرا که در این­گونه موقعیت­ها انعطاف­پذیری بالاتر و واکنش­های سریع­تر نسبت به وضعیت بازار لازم است (اسمیت، ۲۰۰۲).
امروزه، این عوامل چالش­های استراتژیک قابل­ملاحظه­ای را برای سازمان­های رسانه­ای ایجاد می­نمایند، زیرا که این سازمان­ها همزمان به­ طور فزاینده­ای با هر دوی این پدیده ­ها، بازارهای پیچیده و متلاطم، دست به گریبانند.
۴-۱۶-۲ تاثیرات محیطی کلی
تعدادی از تاثیرات کلی، شرایطی را که تحت آنها سازمان­های رسانه­ای فعالیت می­نمایند تغییر می­ دهند و آن­ها را مجبور می­سازند تا در بازارها و استراتژی­ها بازنگری داشته باشند. تاثیراتی که به­ ویژه از اهمیت بالایی برخوردارند عبارتند از بازارهای مالی جهانی، پیشرفت­ها و توسعه ­های پیش­ساختارهای ارتباطی، دسترسی فزاینده به کسب و کار جهانی، و تحولات در وضعیت انسانی.
۱۷-۲ توسعه سرمایه جهانی و موسسات مالی
به­موجب توسعه پیش­ساختارهای موثر برای پشتیبانی از بازارهای مالی جهانی، سرمایه در حال حاضر در سطح جهان در جریان است و به سازمان­ها در پیشبرد عملیات و جهانی­سازی سازمان یاری می­رساند (جانسون^[۲۰۳]، ۲۰۰۰؛ رُز^[۲۰۴]، ۱۹۹۷). مقدار عظیمی از سرمایه خارجی مستقیماً در سازمان­ها از طریق بورس­های ملی سرمایه ­گذاری می­گردد و سازمان­های برجسته به­ صورت فزاینده­ای در بازارهای سهام چندگانه در حال خرید و فروش هستند، مثلاً سهام نیوزکورپ^[۲۰۵] در هر دو بازار بورس استرالیا و نیویورک در حال خرید و فروش است. اگر فردی بیانیه­های مالی سازمان­های رسانه­ای بزرگ را مطالعه نماید، به لیستی از بدهی­های مالی برخورد می­ کند که شامل بانک­های داخلی و خارجی، شرکت­های بیمه، و دیگر موسسات مالی در سرتاسر جهان می­ شود.
۱۸-۲ پیشرفت پیش­ساختارهای ارتباطی
تحولات در پیش­ساخت­ها و فناوری­های ارتباطی به­ طور قابل ملاحظه­ای توانایی سازمان­ها و افراد را برای برقراری ارتباط تغییر داده­اند. تا توسعه فناوری­های الکترونیک و ماهواره در نیمه دوم قرن بیستم، سیستم­های ارتباطی بر فناوری­های اساسی که به­کُندی رو به ­رشد بودند بنا نهاده شده بود (مک­مستر^[۲۰۶]، ۲۰۰۲). توسعه سیستم­های مخابراتی پیشرفته صحنه را برای بُعد وسیعی از تغییرات در قابلیت ­های ارتباطی که با بسیاری از صنایع – چون رسانه – گره خورده بود، آماده ساخت (پیرسون^[۲۰۷] و فریدن^[۲۰۸]، ۱۹۹۷؛ استرلینگ^[۲۰۹] و کیت­راس^[۲۱۰]، ۲۰۰۳). فناوری­ها برای ارتباطات راه­دور سیار و ثابت، اینترنت، پخش زمینی، ماهواره و توزیع کابلی به­سرعت در حال تغییرند، و در عین حال قابلیت ­های بیشتر و سهل­تری را هرروزه برای استفاده در اختیار می­گذارند (گرنت^[۲۱۱] و میدوز^[۲۱۲] (۲۰۰۲)؛ هوراک^[۲۱۳]، نیوتون^[۲۱۴] و میلر، ۲۰۰۲).
توانایی انتقال اطلاعات خام، صوت و تصویر در سطح جهانی از طریق ماهواره و دیگر سیستم­های اطلاعاتی که قابلیت­ها و توانایی­های­شان به سرعت در حال رشد است، توسعه و پذیرش اینترنت، توسعه امکانات ارتباطی سیار، همگی در حال ایجاد تحول در نحوه عملکرد کسب و کار بوده و عملیات کسب و کار جهانی و اثربخش را حتی برای سازمان­های خُرد ممکن می­سازند.
دیجیتال­سازی تلفن و پخش، تلاش برای ارائه خدمات زمینی و ماهواره­ای را برای تلفن­های همراه و دیگر ابزار الکترونیکی مشابه ممکن ساخته است. تلاش­هایی برای معرفی و توسعه این فناوری­ها هم اکنون در اروپا و آسیا در حال انجام است.
همگرایی فناوری­های آینده تلفن، رایانه و محصولات رسانه­ای فرصت­های عظیمی را برای سازمان­های رسانه­ای فراهم می­سازند و تنوع وسیعی از واکنش­های استراتژیک بالقوه را در اختیار شرکت­ها می­ گذارد. تحولی که توسط این نیروها ایجاد می­گردد تعدیل گشته و آن­گاه شرایط بازنگری زنجیره ارزش سازمان­های ارتباطی و رسانه­ای را فراهم می­سازد (بنیامین^[۲۱۵] و ویگاند^[۲۱۶]، ۱۹۹۵؛ بِیلی^[۲۱۷]و باکوس^[۲۱۸]، ۱۹۹۷؛ ریتز^[۲۱۹]، ۱۹۹۹ و ۲۰۰۱؛ پیکارد، ۲۰۰۲).
به­خاطر ادغام فناوری­های ارتباطی و اطلاعاتی، کاربری­های جدید این فناوری­ها، و تحولات در دیدگاه اجتماعی نسبت به نقش رسانه است که باعث می­گردد چنین تغییرات بنیادینی در ساختارها، اهداف و قابلیت ­های سازمان­های رسانه­ای رخ دهد. مهم­ترین تغییر، همگرایی در سه صنعت ارتباطی زیرساختی است: خلق محتوی و بسته­بندی آن، رایانه ­ها و نرم­افزارها، و تلفن. این همگرایی چگونگی رخ­دادن ارتباط، محتوی ارتباط، برقرارکننده ارتباط و سرعت ارتباط را تغییر می­دهد. این امر در نحوه استفاده کاربر از محتوی انعطاف ایجاد می­نماید و آنان را قادر می­سازد تا انواع گوناگون بهره ­برداری از اطلاعات را برای خود برگزینند. در همین حال، دیجیتالی­سازی ارتباطات و افزایش قابلیت توزیع ارتباطات دیجیتال باعث می­ شود که انتقال اطلاعات و همچنین دسترسی به آنها تسهیل گردد. این پیشرفت­ها نه­تنها نوع رسانه و تعداد کانال­های دسترسی را افزایش می­ دهند، بلکه اساساً طبیعت ابزار ارتباطی را متحول می­سازند. فعالیت­های جدید گزینه­ های ارتباطی را افزایش داده، برای هر واحد ارتباطی مخاطبین کوچکتری را به ­وجود آورده و ارتباطات سیار و ثابت را ممکن ساخته است. مهم­تر از همه، مخاطبین را در فرایند ارتباط فعال و فعال­تر ساخته و حوزه کنترل را که پیشتر در اختیار فرستندگان پیام ارتباطی بود، تغییر داده است.
۱۹-۲ دسترسی به کسب و کار جهانی
به موجب جهانی­سازی موسسات و فعالیت­های مالی، توانایی لازم برای همکاری که توسط ارتباطات راه دور و پیشرفت­های انتقال فراهم می ­آید، توسعه مناطق تجاری و توافقنامه­های چندملیتی، کسب و کارها از مرزهای اطراف محدوده خود جهت فروش بیشتر و رشد شرکت فراتر می­روند.
سازمان­های رسانه­ای به­ طور فزاینده­ای در بازارهای جهانی فعال هستند و مایل­اند تا رویکردهایی منطقه­ای و جهانی را اتخاذ نمایند، چه با خدمت­رسانی به کشورهای منطقه یا گسترش آن به نقاط مختلف جهان. رویکرد منطقه­ای مورد علاقه سازمان­های خُرد و متوسط و یا سازمان­هایی است که برای نخستین بار در بازارهای جهانی فعالیت می­نمایند. شرکت­های رسانه­ای معمولاً مایل­اند که از طریق صادرات مستقیم، مجوز، سرمایه ­گذاری مشترک، و سرمایه ­گذاری مستقیم خارجی بین ­المللی شوند (پیکارد، ۲۰۰۲).
به گفته گرشون^[۲۲۰] (۱۹۹۷) افزایش پیچیدگی بازار با توجه به تولیدات سازمانی و الزامات توزیع در قبال فعالیت­های جهانی منجر به ظهور شرکت­های رسانه­ای فراملی عظیم و برجسته شده است. تقریباً تمامی رسانه ­ها به شکلی تحت تاثیر جهانی­سازی قرار گرفته­اند (البرران و چان اُلمستد^[۲۲۱]، ۱۹۹۸)، اما اکثر آنها به دنبال فعالیت­هایی بین ­المللی در مقیاسی بسیار کوچک­تر هستند.
توانایی بازاریابی برای کتابخانه­ های موجود محصولات صوتی­تصویری، توانایی توسعه نسخه­های داخلی محصولات چاپی و آن­لاین، انگیزه نوآوری محصولات برای بازارهای جدید، و رشد فرصت­ها سازمان­های رسانه­ای را به­سوی بین ­المللی شدن سوق داده است ( گرشون، ۱۹۹۷؛ البرران و چان اُلمستد، ۱۹۹۸؛ ون­کرانِنبرگ^[۲۲۲]، کلوت^[۲۲۳] و هاگِدورن^[۲۲۴]، ۲۰۰۱).
۲۰-۲ بهبود وضعیت انسانی
تحولات قابل­ملاحظه در شرایط زندگی در جهان نیز پتانسیل فعالیت­های کسب و کار جهانی را تغییر می­دهد. توسعه اقتصادی قدرتمند در آسیا در طول دو دهه اخیر و پیشرفت­ها در آمریکای لاتین، مصارف داخلی خدمات و محصولات را افزایش داده است. به همین ترتیب، افزایش باسوادی، تحصیلات، و دستمزد نیز توانایی­های بالقوه و منابع در دسترس برای کسر عظیمی از جمعیت در این مناطق را تغییر داده است.
رشد شهرنشینی جمعیت در کشورهای توسعه ­یافته و درحال توسعه نیز بسیاری از افراد را به مناطقی می­کشاند که زیرساخت­ها برای آنها خدماتی در زمینه آب، برق، بهداشت و ارتباطات راه دور فراهم می­سازد. برق و ارتباطات راه دور برای بسیاری از کسب و کارها حیاتی است، اما برای تمامی سازمان­های رسانه­ای از نیازهای اساسی است. شهرنشینی همچنین شرایطی را می­آفریند که از بسیاری از رسانه ­ها حمایت می­ کند چرا که به این ترتیب رسانه ­ها بر موانع اقتصادی مربوط به مسافت­های توزیع و تراکم جمعیت غلبه می­نمایند (پیکارد، ۲۰۰۲). افزایش در درآمد در دست و پیشرفت­هایی که در زمینه اوقات فراغت حاصل آمده است، برای بسیاری از سازمان­های رسانه­ای قابل­ملاحظه هستند چرا که محصولات آنها بستگی معناداری به میزان صرف زمانی و پولی مشتریان دارد (پیکارد، ۲۰۰۲).
۲۱-۲ تاثیرات خط­مشی خاص رسانه