شکل (۵-۱۳). مد گسیختگی تیر دورپیچ شده با یک لایه­ی ۵ سانتیمتری در انتهای ورق و نزدیک تکیه­گاه ……

۶۷

فصل اول
کلیات

مقدمه
در سالهای اخیر پیشرفت­های زیادی در زمینه­ مهندسی زلزله و طراحی سازه­ها انجام گرفته است بگونه­ای که امروز با اعتماد و اطمینان بیشتری می­­توان سازه­های مقاوم در برابر زلزله را طراحی نمود. بسیاری از سازه­های بتنی به دلایل ۱- خطاهای محاسباتی ۲- اشتباه در ساخت و اجرا ۳- ضعف آیین­ نامه­ های قدیمی ۴- تغییر کاربری سازه و بارهای بهره ­برداری وارده به سازه ۵- خوردگی و زنگ زدگی آرماتورها و . . . ضوابط آیین نامه­ های جدید را ارضا نمی­کند، به همین جهت تقویت سازه­ها با پلیمرهای مسلح شده با الیاف ^[۳](FRP) به شکل صفحه یا ورق، مزایای اقتصادی قابل توجهی در صنعت ساختمان ایجاد می­ کنند. پیشرفت­های اخیر در FRP اشاره می­ کند که در آینده این مواد نقش بزرگی در کاربردهای ساختمانی و ترمیم سازه­ها خواهند داشت.
در دهه­ گذشته FRP کاربردهای زیادی در مهندسی عمران پیدا کرده است. رشد تقاضا برای استفاده از FRP در تقویت تیرها، ستون­ها، دیوارها، دال­ها و لوله­های بتنی نیاز زیادی برای درک رفتار کوتاه مدت و دراز مدت سیستم کامپوزیت تحت وضعیت بارگذاری و شرایط محیطی مختلف ایجاد کرده است. مواد مرکب ممکن است شرایط بهره ­برداری مختلفی را تحمل کنند که احتمال دارد برخی شرایط تهاجمی واقعی را شامل شوند. برای مثال، آب و هوای گرم و مرطوب، دمای بالای طولانی مدت، تغییرات ناگهانی درجه­ حرارت محیط و خوردگی شیمیایی می ­تواند دوام FRP را تحت تأثیر قرار دهد. چسبندگی و پیوستگی مواد مرکب ممکن است دستخوش فرسایش محیطی شده و بر پیوند سطح مشترک بتن و این مواد تأثیر بگذارند. این ممکن است، عملکرد و دوام سیستم کامپوزیت را دگرگون سازد. دلیل دیگری برای این­چنین عدم اتصال بین کامپوزیت و بتن، متناسب نبودن دمای بین الیاف و ماتریس است که می ­تواند تنش­های فشاری در الیاف ایجاد کند. دلیل دیگر توانایی مواد مرکب در جذب رطوبت می­باشد که ممکن است بر یکپارچگی بین الیاف و ماتریس تأثیر بگذارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هم اکنون استفاده از FRP در تقویت سازه­ها به طور چشمگیری افزایش یافته این در حالیست که در مورد دوام FRP اطلاعات کافی در دسترس نمی ­باشد که یکی از این موارد واکنش قلیایی سنگدانه­ها است. در این تحقیق از پلیمر مسلح شده با الیاف شیشه ^[۴](GFRP) از نوع E-glass^[5] که از نظر الکتریکی عایق خوبی بوده و دارای مقاومت مکانیکی نسبتاً بالایی می­باشد و در مقایسه با سایر الیاف، قیمت ارزان و مناسبی دارد، استفاده شده است.
خرابی سازه­های بتنی در نتیجه واکنش بین مایعات قلیایی درون حفره­ها (که عمدتاٌ منشأ آن­ها از سیمان پرتلند است) و کانی­های واکنش­زا که در بعضی از سنگدانه­هاست می ­تواند اتفاق بیافتد. این مکانیزم خرابی به نام واکنش قلیایی سنگدانه، شناخته شده و به شکل­های مختلف روی می­دهد که از همه معمولتر واکنش قلیایی- سیلیکاتی است. این واکنش اولین بار در سال ۱۹۴۰(۱۳۱۹شمسی) در ایالات متحده گزارش شده است[۱]. هر چند که خرابی در اثر این واکنش در کشور ما به ندرت گزارش گردیده است ولی احتمالاٌ تعداد زیادی از سازه­های بتنی کشور ما از جمله سد شهریار واقع در استان آذربایجان شرقی که سنگدانه­ها از آنجا تهیه شده است نیز تحت تأثیر این واکنش قرار دارند. این در حالیست که در صورت استفاده از با سیمان با قلیایی زیاد احتمال بروز این واکنش بیشتر می­باشد. از این­رو توجه به این واکنش با اهمیت خواهد بود.
واکنش قلیایی- سیلیسی عمومی­ترین نوع واکنش قلیایی سنگدانه­ها در جهان است و هنگامی بروز می­ کند که واکنش بین محلول قلیایی درون حفره­ها و کانی­های سیلیسی در بعضی از سنگدانه­ها رخ دهد و تشکیل ژل قلیایی سیلیکات کلسیم بدهد. ژل یاد شده آب را جذب نموده و افزایش حجم پیدا می­ کند که در نتیجه ترک خوردن بتن را به همراه دارد. از واکنش های دیگر قلیایی سنگدانه­ها، واکنش قلیایی-کربناتی است. این واکنش وقتی رخ می­دهد که قلیایی­های سیمان با سنگدانه­های آهکی دولومیتی واکنش نشان دهند. واکنش قلیایی سنگدانه­های فعال بعد از عمل­آوری بتن صورت می­گیرد و سبب انبساط درونی و تخریب بتن می­گردد، لذا مقاومت پیوستگی FRP و بتن نسبت به زمان و تحت شرایط محیطی ناملایم نیازمند بررسی و درک عوامل مؤثر بر FRP هنگامی که در معرض شرایط محیطی مختلف قرار می­گیرد، می­باشد.

ضرورت انجام تحقیق
در طی سال­های اخیر، موضوع تقویت و مقاوم­سازی سازه­ها بطور گسترده­ای در جوامع علمی و مهندسی مطرح گردیده است.در این ارتباط، بسته به نوع سازه و هدف از مقاوم سازی، روش­های متنوعی از سوی محققین پیشنهاد شده است. از سوی دیگر واکنش قلیایی سنگدانه­های فعال که بعد از عمل­آوری بتن صورت می­گیرد و سبب انبساط درونی و تخریب بتن می­گردد، می ­تواند سبب ایجاد خرابی و خسارت زیادی در سازه­های بتنی گردد. یکی از روش هایی که به طور گسترده در مورد ترمیم و تقویت اعضای بتنی مورد استفاده قرار گرفته و در حال افزایش است، کاربرد ورقهای FRP می­باشد. لذا درک رفتار کوتاه مدت و دراز مدت سیستم کامپوزیت تحت وضعیت بارگذاری و شرایط محیطی مختلف و شناخت و تشخیص انجام واکنش قلیایی در اعضای سازه­ای بتن مسلح کاملاً ضروری می­باشد.

اهداف تحقیق
از اهداف این تحقیق می­توان موارد زیر را برشمرد:
بررسی دوام تیرهای بتن مسلح تقویت شده با پلیمرهای تقویت شده با الیاف شیشه (GFRP) تحت واکنش قلیایی سنگدانه­ها.
بعد از انجام واکنش قلیایی در تیرها و تقویت آن­ها با GFRP، این تیرها از نظر تحمل بار خمشی با تیرهایی که در آن­ها واکنش قلیایی صورت نگرفته مقایسه می­شوند.
بررسی دوام تیرهای بتن مسلح تقویت شده با ورق GFRP در محلول قلیایی.
تأثیر محلول هیدروکسید سدیم یک نرمال در انجام واکنش قلیایی و نقش GFRP در بهبود مقاومت خمشی تیرها بررسی می­ شود.
بررسی تأثیر ورق GFRP بر افزایش مقاومت خمشی تیرهای بتن مسلح تقویت شده با این ورق­ها.
تاثیر ورقGFRP در بهبود مقاومت خمشی تیرهای بتن مسلح تقویت شده با این ورق­ها در مقایسه با تیرهای بدون تقویت بیان می­ شود.

روش تحقیق
با توجه به اهداف ذکر شده از روش تحقیق تجربی استفاده شده است. لذا پس از پس از جمع­آوری مطالب درباره تقویت تیرهای بتن مسلح با FRP و دوام مواد کامپوزیتی در محیط­های مختلف و همچنین تأثیر افزودنی قلیا بر بتن و تشریح واکنش قلیایی سنگدانه­ها، مصالح و مواد بکار رفته در این تحقیق تشریح می­شوند که این موارد در فصل دوم و سوم ارائه شده ­اند. سپس دو سری تیر بتن مسلح یکی حاوی ماسه فعال و دیگری با ماسه غیر فعال طراحی و ساخته شد. براین اساس ۱۶ تیر بتن مسلح ۴۰۰×۸۰×۸۰ میلیمتر قالب­بندی و بتن­ریزی گردید و پس از ۲۸ روز عمل آوری به هشت گروه تقسیم ­بندی شدند و در دو شرایط محیطی قرار گرفتند. این تیرها به مدت هشت ماه در این محیط­ها نگهداری و سپس تحت آزمایش خمش تک نقطه­ای تست شدند.
در فصل چهارم جزئیات ساخت و طراحی نمونه­ها و روند انجام آزمایش بطور کامل ارائه شده است. پس از انجام آزمایش بار گسیختگی تیرها و جابجایی متناظر با آن­ها بدست آمد که نتایج با هم مقایسه شدند و تحت بررسی بیشتر قرار گرفتند. همچنین برای اندازه ­گیری انبساط نمونه­ها ۶ تیر غیر مسلح نیز در نظر گرفته شد که در فصل پنجم نتایج آزمایش نمونه­ها و بحث و بررسی بر روی نتایج صورت گرفته و در پایان نتایج حاصل از این تحقیق بیان شده است.
فصل دوم
مروری بر تحقیقات انجام شده

مقدمه
به دنبال فرسوده شدن سازه­ها و نیاز به تقویت آنها برای برآورده کردن شرایط سخت گیرانه طراحی، طی دو دهه اخیر تاکید فراوانی بر روی تعمیر و مقاوم­سازی سازه­ها در سراسر جهان صورت گرفته است. از طرفی، بهسازی لرزه ای سازه ها بخصوص در مناطق زلزله خیز اهمیت فراوانی یافته است. در این میان تکنیک استفاده از مواد مرکب FRP به عنوان مسلح کننده خارجی به دلیل اجرای سریع در مقاوم­سازی و احیای سازه­ها جذابیت ویژه­ای یافته­اند. تکنولوژی استفاده از مصالح FRP روی اعضای سازه­ای نخستین بار در ((پژوهشگاه و آزمایشگاه مرکزی سوئیس)) معرفی شد [۲]. البته قبل از آن، از سال ۱۹۸۴، آزمایش­هایی در زمینه­ تقویت تیرهای بتن مسلح با صفحات پلیمری کربن^[۶] (CFRP)، انجام شده بود. مزیت اصلی مصالح FRP نسبت بالای مقاومت به وزن و مقاومت زیاد در مقابل خوردگی است.
مقاومت بالا با وجود وزن کم، سبب می­ شود که جابجایی و حمل و نقل آنها راحت­تر باشد و هزینه­ استفاده از آنها و نیروی کار کاهش یابد و مقاوم بودن آنها در برابر خوردگی سبب دوام و پایداری عملکرد آنها می­ شود. مقاومت صفحات FRP حداقل ۲ تا ۱۰ برابر صفحات فولادی است در حالیکه وزن آنها تقریباٌ ۲۰ درصد وزن فولاد است [۳]. استفاده از صفحه­ی پلیمر مسلح شده با الیاف شیشه (GFRP) به دلیل مقاومت بالای آن نسبت به وزن­شان و پایداری در محیط­های خورنده رو به افزایش است. الیاف شیشه بر اساس خواص و ترکیب شیمیایی آن­ها تقسیم ­بندی می­شوند یک نمونه از این الیاف نوع E-Glass^[7] است که به دلیل مقاومت کششی و الکتریکی بالا بیشتر مورد استفاده قرار می­گیرد اما، عمده دلیل استفاده از GFRP در مهندسی عمران ارزانی آن می­باشد.
دوامFRP شامل مقاومت در برابر ترک­خوردگی، اکسیده­شدن، تجزیه­ی شیمیایی، ناپیوستگی، آب، خستگی، و عوامل ناشی از اشیاء خارجی برای یک دوره­ مخصوص از زمان تحت شرایط بارگذاری مقتضی و تحت در معرض قرار گرفتن شرایط بهره ­برداری می­باشد. در تیرهای مسلح تقویت شده باFRP ، علاوه بر خود المان تیر، نواحی اصلی تأمین دوام، خود کامپوزیت FRP و سطح مشترک بتن به کامپوزیت می­باشد. دوام سیستم رزین به چند عامل بستگی دارد که شامل اجزا و خواص رزین همچنین زمان وشرایط عمل­آوری می­باشد. کامپوزیت­های FRP از عوامل گوناگونی تأثیر­ می­پذیرند، که بستگی به محیط بهره ­برداری دارد. عملکرد دراز مدت پیوند بین بتن و کامپوزیت FRP، به چسب و بتن بستگی دارد[۴].
آب منفذی بتن دارای خاصیت قلیایی بالا باpH بالاتر از ۱۳ عاملی مورد توجه در دوام کامپوزیت FRP است. تنها الیاف کربن در محیط­های قلیایی مقاوم هستند در صورتیکه الیاف شیشه در این محیط­ها مقاوم نیستند. ماتریس رزین الیاف را محافظت می­ کند و معمولاٌ تجزیه را به تأخیر می­ اندازد و عملکرد کلی کامپوزیت FRP به نوع و کیفیت ماتریس و الیاف تقویت­کننده بستگی دارد. ترکیب یون­های قلیایی و pH بالا ممکن است منجر به تجزیه رزین یا پیوند بین رزین و لایه­ی بتن شود. همچنین واکنش قلیایی سنگدانه­های فعال بعد از عمل­آوری بتن صورت می­گیرد و سبب انبساط درونی و تخریب بتن می­گردد، لذا مقاومت پیوستگی FRP و بتن نسبت به زمان و تحت شرایط محیطی ناملایم نیازمند بررسی و درک عوامل مؤثر بر FRP هنگامی که در معرض شرایط محیطی مختلف قرار می­گیرد، می­باشد[۵].

خصوصیات مواد مرکب
کلمه­ی مرکب در علم مهندسی مواد به معنی ترکیب دو یا چند ماده در مقیاس ماکروسکپی می­باشد. بعضی از مواد در مقیاس میکروسکپی نیز با هم ترکیب می­شوند مانند آلیاژها؛ اما نتیجه­ این ترکیب در مقیاس ماکروسکپی، معمولاً یک ماده­ همگن می­باشد. خصوصیاتی که در مواد مرکب می­توانند مورد بررسی قرار گیرند، عبارتند از: مقاومت مکانیکی، وزن، تأثیرات درجه­ حرارت، مقاومت در برابر سایش و خوردگی، خستگی، اقتصاد و . . . در ادامه به شرح مختصری از خصوصیات این الیاف پرداخته می­ شود.

الیاف تشکیل دهنده

در بخش سوم مبانی نظری تحول بنیادین در تعلیم و تربیت ایران که رهنامه نظام تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران بیان‌شده است واژه‌ی «حیات طیبه»، ۵۱ بار و واژه‌ی «جامعه‌ی صالح» ۵ مرتبه به‌کاررفته است.
۴ ـ ۳ سؤال سوم
راهکارهای تحقق حیات طیبه در آموزش‌وپرورش ایران با توجه به نقش عناصر مختلف نظام آموزشی چیست؟
در پاسخ به این سؤال با توجه به اینکه راهکارهای تحقق حیات طیبه در آموزش‌وپرورش با توجه به نقش عناصر مختلف نظام آموزشی مشخص و بیان‌شده است. ابتدا عناصر مختلف نظام آموزشی و تربیتی که بیشترین نقش را هم در نظام تربیتی و هم در فراهم کردن زمینه‌ی تحقق حیات طیبه دارند مشخص و ضمن بیان توضیحی در مورد اهمیت این عناصر در نظام تربیتی به بیان نقش‌های مختلف آن‌ ها در فراهم کردن زمینه‌های تحقق مراتب حیات طیبه پرداخته ‌شده است.
سپس همان‌طور که درروش تحقیق مربوط به این سؤال هم اشاره‌شده است راهکارهای تحقق حیات طیبه و نقش‌های مختلفی که برای هر یک از عناصر مختلف نظام آموزشی و تربیتی در تحقق مراتب حیات طیبه مشخص‌شده در اختیار متخصصان عرصه تعلیم و تربیت به‌عنوان صاحب‌نظران این حوزه و افرادی که بر محتوای سند تحول تعلیم و تربیت تسلط نسبی دارند و همچنین کارشناسان حوزه‌ی دینی که با مفهوم حیات طیبه آشنایی داشتند و تعدادی از مدیران آموزشی قرار گرفت و میزان اهمیت راهکارهای تحقق حیات طیبه در آموزش‌وپرورش و نقش هر یک از عناصر مختلف نظام تربیتی و آموزشی در فراهم کردن زمینه‌ی تحقق مراتب حیات طیبه ازنظر متخصصان بیان‌شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در هر نظام آموزشی و تربیتی عوامل و عناصر متعددی وجود دارند که دررسیدن به اهداف نظام تعلیم و تربیت نقش‌های مهمی به عهده‌دارند و در عین اهمیت هر یک از این عناصر به‌تنهایی، بااین‌وجود در صورتی اهداف نظام تعلیم و تربیت محقق می‌شود که این عناصر در ارتباط متقابل با یکدیگر زمینه‌ی دستیابی نظام را به اهداف از پیش تعیین‌شده فراهم کنند.
در نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران نیز همان‌طور که در مبانی نظری تحول بنیادین در تعلیم و تربیت و در تعریف تربیت و همچنین تعریف تربیت رسمی و عمومی اشاره‌شده، کسب آمادگی در متر بیان برای تحقق مراتب حیات طیبه به‌عنوان هدف جریان تربیت بیان‌شده است؛ بنابراین و با توجه به گستردگی نظام تعلیم و تربیت و وجود عناصر مختلف تأثیرگذار در این نظام در این قسمت پژوهش، مهم‌ترین عناصری که در نظام تعلیم و تربیت و فراهم کردن زمینه‌ی کسب آمادگی برای تحقق حیات طیبه نقش دارند با توجه به منابع علمی مختلف در این زمینه، سند برنامه درسی ملی و همچنین سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش مشخص و نقش‌های مختلف آن‌ ها در تحقق هدف تربیت و به عبارتی راهکارهای تحقق حیات طیبه بیان‌شده است.
معلم و نظام تربیت‌معلم:
یکی از مهم‌ترین عناصر موجود در نظام تعلیم و تربیت که نقش مهم و محوری در دستیابی به اهداف تربیتی و فراهم کردن زمینه‌ی کسب آمادگی در دانش آموزان برای تحقق حیات طیبه را دارد معلم است.
دلایل متعددی برای اهمیت جایگاه معلم در نظام تعلیم و تربیت بیان‌شده است. در حقیقت این معلم است که نسل‌ها را به همدیگر ارتباط می‌دهد، فرهنگ جامعه را حفظ می‌کند و در صورت نیاز تغییر می‌دهد و تکامل می‌بخشد. این معلم است که به رفتار دانش آموزان شکل می‌دهد و افراد موردنیاز جامعه را تربیت می‌کند. ازاین‌رو به عقیده‌ی متخصصان آموزش‌وپرورش؛ برنامه‌ی درسی، سازمان مدرسه و وسایل آموزشی هرچند که اهمیت خاص خود رادارند اما در برابر اهمیت معلم چندان ارزشی ندارند زیرا اوست که به همه‌ی آنان جان می‌بخشد و آن‌ ها را نتیجه‌بخش و سودمند می‌گرداند.
معلم از چنان ارزش و جایگاهی برخوردار است که پیامبر (ص) در روایتی فرموده‌اند: «من معلم برانگیخته‌شده‌ام»(کافی، ج ۱: ۹۷)
بنابراین به دلیل اهمیت زیاد جایگاه و نقش معلم در فرایند تعلیم و تربیت و به دلیل اینکه معلم نقش الگویی در دانش آموزان دارد و منش و اخلاق معلم تأثیر زیادی در رفتار و برخوردهای دانش آموزان می‌گذارد توجه به بحث تربیت‌معلم نیز از اهمیت زیادی برخوردار می‌شود. با توجه به این نقش الگویی و تأثیر معلم بر دانش آموزان به نظر می‌رسد ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین اقدام برای فراهم کردن زمینه‌ی تحقق حیات طیبه در آموزش‌وپرورش توجه به تربیت‌معلمانی است که خود معتقد به اصول و پایبند به آموزه‌های دینی و برخوردار از مراتبی از حیات طیبه باشند تا بتوانند زمینه کسب آمادگی متر بیان برای تحقق حیات طیبه را نیز فراهم کنند.
یکی از اقدامات و راهکارهایی که در این خصوص باید به آن توجه شود استقرار نظام ملی تربیت‌معلم است که در همین راستا پس از پیگیری‌ها وتشکیل جلسات متعدد، در نهایت متن اساسنامه ” دانشگاه فرهنگیان” با پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش، در سال ۱۳۹۰ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و فعالیت دانشگاه فرهنگیان به صورت رسمی آغاز شد.
در مبانی نظری سند تحول تعلیم و تربیت ایران نیز در بخش فلسفه‌ تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران، زیرنظام تربیت‌معلم و تأمین منابع انسانی به‌عنوان یکی از زیر نظام‌های اصلی نظام تربیت رسمی و عمومی برشمرده شده و مأموریت اصلی این زیر نظام ایجاد زمینه‌ها و فرآیندهایی بیان‌شده که از طریق آن مربیان قادر به تشخیص موقعیت، نقاط قوت و ضعف، سطح بلوغ فکری و روانی خود بوده و بتوانند تکالیفی را برای رشد و توسعه ظرفیت‌های وجودی و دستیابی
متر بیان به‌مراتب حیات طیبه فراهم نمایند.
ازجمله وظایفی که برای زیر نظام تربیت‌معلم و تأمین منابع انسانی در سند تحول بنیادین تعلیم و تربیت بیان‌شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ـ برنامه‌ریزی به‌منظور رشد و ساماندهی و تعالی مراتب هستی شناختی و ارتقای شایستگی‌های اعتقادی، اخلاقی، حرفه‌ای و تخصصی و ایجاد یکپارچگی در نقش اجتماعی و هستی شناختی مربیان از طریق تغییر در معرفت، میل، اراده، عمل و تکرار عمل تا سطح تکوین صفات و هویت حرفه‌ای آنان.
ـ استقرار سازوکارهای لازم برای رشد شایستگی‌های پایه در جهت تقویت هویت مشترک و شایستگی‌های ویژه در جهت هویت حرفه‌ای مربیان (دانش تخصصی و دانش و مهارت تربیتی) مربیان از طریق تدارک فرصت‌های متنوعی که در آن امکان انتخاب، اولویت‌بندی و به‌کارگیری آموخته‌ها در عرصه عمل، متناسب بااستعدادها و توانمندی‌های فردی و نوع مسئولیت حرفه‌ای فراهم گردد.
ـ سیاست‌گذاری، پشتیبانی، نظارت و ارزشیابی از کلیه فعالیت‌هایی که برای جذب، آماده‌سازی، حفظ و ارتقاء منابع انسانی از سوی نظام تربیت رسمی و عمومی صورت می‌گیرد.
ـ ارزشیابی از عملکرد دانشگاه‌ها و مراکز علمی ـ پژوهشی که به‌عنوان عوامل سهیم در جریان تربیت مسئولیت تربیت و به‌روز نگه‌داری منابع انسانی موردنیاز نظام تربیت رسمی و عمومی را بر عهده‌دارند.
ـ مشارکت با کلیه زیر نظام‌ها در تحقق اهداف تربیت و همسویی و هماهنگی با جهت‌گیری‌ها و فعالیت‌های زیر نظام برنامه درسی در ابعاد و مؤلفه‌های اصلی و فرعی آن.
نقش‌های مختلفی که معلم می‌تواند در فراهم کردن زمینه‌ی کسب آمادگی برای تحقق حیات طیبه داشته باشد با توجه به منابع مختلف علمی و سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش استخراج و راهکارهای تحقق حیات طیبه در ارتباط با نقش معلم در ذیل بیان‌شده است.
ـ توجه به انتخاب و تربیت‌معلمان شایسته
ـ توجه معلم به نقش الگویی خود و التزام عملی به اصول و آموزه‌های دینی توسط معلم
ـ توجه به نقش آموزشی و به‌روز و کارآمد بودن معلومات معلم
ـ توجه به همزمانی نقش آموزشی و پرورشی به‌وسیله‌ی معلم (همراهی تعلیم و تربیت)
ـ تخلق معلم به اخلاق اسلامی و آشنا کردن دانش آموزان با مسائل اخلاقی
برنامه درسی با تأکید بر نقش محتوا
یکی از عناصر مهم در هر نظام آموزشی برنامه درسی است که محور کار مربیان و معلمان در سیستم آموزشی محسوب می‌شود. درواقع برنامه‌ی درسی در هر نظام آموزشی به‌نوعی شامل محتوایی است که زمینه‌ی تحقق اهداف آموزشی آن نظام را فراهم می‌کند.
در مبانی نظری تحول بنیادین در تعلیم و تربیت ایران برنامه‌ی درسی به مجموعه فرصت‌های تربیتی نظام‌مند و طرح‌ریزی‌شده (از سطح ملی، منطقه‌ای و محلی تا مدرسه و کلاس درس با طیف مخاطبان بسیار گسترده و فراگیر تا بسیار محدود) و نتایج مترتب بر آن‌ ها اطلاق می‌شود که متر بیان برای کسب شایستگی‌های لازم جهت درک و اصلاح موقعیت بر اساس نظام معیار اسلامی در معرض آن‌ ها قرار می‌گیرند تا با تکوین و تعالی پیوسته هویت خویش مرتبه قابل قبولی از آمادگی برای تحقق حیات طیبه در همه‌ی ابعاد را به دست آورند.
بنابراین برنامه‌ی درسی به‌عنوان یکی از زیر نظام‌های نظام تعلیم و تربیت جایگاه مهمی در تحقق اهداف تربیت و آمادگی متر بیان برای تحقق حیات طیبه دارد. برنامه‌ی درسی دارای ابعاد مختلفی چون تدوین، اجرا و ارزشیابی است اما آنچه در این بخش به آن پرداخته ‌شده، تأکید بر محتوای برنامه درسی و ویژگی‌های متفاوتی است که محتوا باید داشته باشد تا زمینه‌ساز تحقق حیات طیبه باشد.
از میان ویژگی‌های مختلفی که محتوای برنامه درسی باید داشته باشد تا بتواند اهداف نظام تعلیم و تربیت را محقق کند مهم‌ترین ویژگی‌های برنامه‌ی درسی که درزمینه‌سازی تحقق حیات طیبه نقش دارند با توجه به منابع مختلف علمی و سند برنامه درسی ملی به‌عنوان راهکارهای تحقق حیات طیبه و نقش‌هایی که برنامه‌ی درسی می‌تواند در فراهم کردن زمینه‌ی تحقق حیات طیبه داشته باشد در ذیل آورده شده است.
ـ حاکمیت رویکرد فرهنگی تربیتی در تولید محتوا و تقویت شایستگی‌های پایه دانش آموزان
ـ تأکید اجزاء و عناصر محتوای برنامه‌ی درسی مبتنی بر مبانی توحیدی و اصول و ارزش‌های اسلام ناب
ـ جهت‌دهی عناصر برنامه درسی در راستای تکوین و تعالی هویت متر بیان
ـ فراهم کردن زمینه‌ی رشد همه‌جانبه‌ی استعدادهای فطری و طبیعی و توجه به همه‌ی ساحت‌های تربیت
ـ تأکید محتوای برنامه‌ی درسی بر هویت مشترک انسانی، اسلامی و ایرانی در عین توجه به تفاوت‌ها
ـ توجه به نقش مرجعیت معلم در هدایت تربیتی در محتوای برنامه‌های درسی برای تقدم تزکیه بر تعلیم
ـ فراهم کردن زمینه‌ی تقویت و پایداری هویت ملی با تأکید بر تعمیق باورها و ارزش‌های اسلامی
ـ توجه محتوای برنامه‌های درسی به نقش فعال، داوطلبانه و آگاهانه دانش‌آموز
ـ اعتبار دادن محتوای برنامه‌های درسی به نقش پایه‌ای خانواده
ـ توجه به تفاوت‌های فردی به‌ویژه هویت جنسیتی دانش آموزان و تفاوت‌های شهری و روستایی در محتوای برنامه‌های درسی
ـ بازنگری و اصلاح برنامه‌های درسی مبتنی بر رویکرد فرهنگی تربیتی و تقویت و توسعه جنبه‌های تربیتی و اخلاقی آن‌ ها به‌منظور فراهم آوردن زمینه تربیت‌پذیری دانش آموزان بر اساس فرهنگ اسلامی ایرانی
مدیران آموزشی
مدیریت مهم‌ترین عامل رشد و بالندگی و یا حیات سازمان‌هاست و مدیریت آموزش‌وپرورش عبارت است از ایجاد زمینه و فراهم ساختن وسیله به‌منظور بروز و به‌کارگیری استعدادهای دانش آموزان، تحکیم بخشیدن به روابط انسانی گروهی و اتخاذ روش و تعیین خط‌مشی اصولی در کلیه امور، برای بارور ساختن هدف‌های تربیتی.
بنابراین مدیریت آموزشی در هر نظام تعلیم و تربیت به‌عنوان یکی از زیر نظام‌های مهم به‌حساب می‌آید و مدیران آموزشی عناصری تأثیرگذار در دستیابی نظام تعلیم و تربیت به اهداف و سیاست‌هایی است که از پیش برای آن طراحی و تعریف‌شده است.
در مبانی نظری تحول بنیادین در تعلیم و تربیت ایران نیز زیر نظام راهبری و مدیریت تربیتی به‌عنوان یکی از زیر نظام‌های نظام تربیت رسمی و عمومی مطرح‌شده است و این‌طور تعریف‌شده است که: «زیر نظام راهبری و مدیریت تربیتی نظامی است جامع و چابک در سطوح مختلف کلان، عالی، میانی و اجرایی که ضمن برخورداری از ویژگی‌های سازمان یادگیرنده، قادر است با هوشمندی همه‌ی نیروها را به‌طور هماهنگ، کارا و اثربخش در جهت غایت تربیت یعنی تحقق مراتب حیات طیبه در همه‌ی ابعاد و اهداف تربیت یعنی آمادگی متر بیان برای تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه‌ی ابعاد رهنمون سازد.»

۲-۲-۲- خزش Creep
جابجایی دانه دانه­ی اجزای تشکیل دهنده ی رسوب های سطحی، در داخل سازندهای سست را اصطلاحاً خزش می نامند. این پدیده تحت تأثیر نیروری جاذبه انجام می شود. حاصل این حرکات نامرئی به صورت پایین رفتن آرام پوشش سطحی رسوب های تخریب ینمایان می شود. چهره­ی مشهود این پدیده، در امتداد دامنه ها به صورت کج شدن تدریجی و منظم تنه درختان یا پرچین مزارع و تیرهای تلفن و برق و… و سرانجام از بین رفتن و یا نازک شدن قسمت فوقانی پوشش های رسوبی ظاهر می شود. (محمودی، ۱۳۷۴؛ ۳۹). این نوع جابجایی ذرات مختص شیب های ملایم است. رشد و نمو و از بین رفتن گیاهان و عمل جانوران زمین­کاو و همچنین تغییرات حجم مواد به علت تغییر درجه­ حرارت و رطوبت به ویژه عامل بسیار مهم یعنی یخ بستن و آب شدن یخ خاک موجب شدت جابجایی نامرئی ذرات و بالاخره موجب پایین ریختن سریع آنها می شوند. عمل خزش فوق العاده ضعیف و به نسبت سانتی متر در هر قرن است. (خیام، ۱۳۷۹؛ ۲۷). سرعت حرکت در این نوع پدیده بر خلاف لغزش از سطح به عمق کاهش پیدا می کند (اصغری مقدم، ۱۳۷۸؛ ۷۱).
به­ دلیل تفاوت عوامل مستعد در ایجاد آن، خزش به صورت پدیده حمل­و­نقل بسیار گسترده­ای عمل می کند. اما میزان تأثیر آن برحسب محیط­های متفاوت کاملاً فرق می کند مساعدترین محیط­ها جایی است که هوازدگی پوششی از رسوبات دانه ریز فراهم کرده باشد. همان گونه که در نواحی مرطوب، متلاشی شدن فعال دانه ای سنگ های مولد آرن های بسیار سست، از ویژگی های آن است. به همین ترتیب خزش در ساختن تپه های کوژ، در گران کوه های خارایی مشارکت دارد. متلاشی شدن فعال ناشی از سرما که بر روی دامنه­های یخ بسته عمل می کند روی چیپ هایی که تحت تأثیر پدیده کراک هستند شرایط مساعدی در این زمینه بوجود می ­آورد. بنابراین بر روی دامنه های کوهستانی با شیب ملایم به ویژه در کوهستان­های مرتفع حاره ای و بالا تر از نواحی جنگلی که تحت تأثیر تناوب روزانه یخبندان و ذوب یخ می باشند، این پدیده به طور وسیعی فعالیت دارد. خزش، برعکس در نواحی خشک بسیار محدود است. زیرا متلاشی شدن سنگ ها غالباً به صورت درشت دانه، فقط پوشش مقطعی بر روی دانه ها تشکیل می دهند (محمودی، ۱۳۷۹؛ ۱۳۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۳- ریزش Fall
جداشدن مواد از دیواره­ی دامنه و ریختن آنها به پای دامنه ها به صورت غلطیدن، جهیدن یا سقوط کردن آن را ریزش گویند. ریزش بیشتر در دامنه­های قائم یا نزدیک به قائم صورت می­گیرد. به طور کلی اگر طبقات سخت و نرم به طور متناوب قرار گرفته باشد، در نتیجه از بین رفتن طبقه نرم، قسمت­ های زیرین طبقه­ی سخت خالی شده و در نتیجه ریزش سریع توده فراهم می شود. در آب­و­هوای بیابانی و خشک، درجه­حرارت سبب تخریب سنگ ها و در نتیجه ریزش می شود و مناطق کوهستانی یخبندان عامل اصلی ریزش می باشد.
در صخره های و سنگ ها، تخریب مکانیکی و شیمیایی موجب تغییر شیب، شستشوی دامنه های زیرین و یا انتقال مواد مانند جریان آب­ها و بادهای شدید و تند از دامنه­ها به طرف دره می گردند (ضیایی،۱۳۸۰؛ ۳۰۴).
۲-۲-۴- واریزه Debris flow
نوعی تخریب مکانیکی است که بر روی دامنه های پرشیب عمل می کند و ذرات و قطعات جدا شده به تنهایی و بطور جداگانه بر روی دامنه سقوط می کنند و در جهت شیب تا جایی به حرکت ادامه می دهند که از میزان شیب کاسته گردد و در آنجا مواد واریزه­ای برروی هم انباشته می گردد. (اصغری مقدم، ۱۳۷۸؛ ۷۳) و به شرح زیر قابل رویت می باشند :
چنانچه واریزه­ها در ضمن ریزش در داخل یک گذرگاه یا آبراهه قرار گیرند، مواد جمع شده در قسمت پایین تشکیل مخروط واریزه را می دهند.
چنانچه آبراهه هایی که واریزه در آن ریزش می کنند نزدیک به هم باشند و یا سقوط قطعات واریزه در روی شیبی صورت گیرد که مسیر فرسایش نباشد، در قسمت پایین دامنه سطح موربی بوجود می آید که به آن واریزه ی ممتد گفته می شود.
چنانچه قطعات ریزشی بزرگ باشند، در آن صورت به آن واریزه ی بلوک گفته می شود. این پدیده اغلب در جایی که توده های سنگی بوسیله ی درزها و شکاف های درشت از یکدیگر جدا شده و نیز در توده های سنگی، که مقاومت نسبی زیادتری در مقابل عوامل جوی دارند، مشاهده می گردد.
چنانچه واریزه ها به صورت قطعات ریز و درشت در پایین دامنه قرار گرفته باشند به دلیل وجود مواد ریزدانه، محیط مناسبی جهت استقرار پوشش گیاهی به وجود آمده و در نتیجه پوشش گیاهی تثبیت شده ای ایجاد می شود (ضیایی، ۱۳۸۰؛ ۳۰۸-۳۰۷).
۲-۲-۵- حرکات توده ای
این حرکات نتیجه تأثیر دو عامل آب و نیروی ثقل بر روی توده مواد ایجاد گردیده که بر حسب اندازه مواد خود دارای تقسیم بندی­های متعددی می باشند (اصغری مقدم، ۱۳۷۸؛ ۶۸) ولی توده­ی عظیمی از مواد در روی دامنه­ها، عموماً به دو صورت بهمن مانند (یا بهمن بدون برف) و لغزش یا رانش به طرف پایین حرکت می کنند (رجایی،۱۳۸۲؛ ۳۲۱).
۲-۲-۶- حرکت بهمن (بهمن بدون برف) Debris avalanche
نوع جابجایی مواد سنگی حاصل از تخریب سنگ­ها که در آن قطعات جدا شده در حین غلتیدن، یکی با دیگری مالش پیدا کرده، به طرف پایین منتقل می شوند، در این مقوله قرار می گیرند. بدیهی است که شیب دامنه و مقدار و نوع مواد، در نحوه­ این جابجایی تأثیر عظیم دارد. ابتدا قطعات حاصل از تخریب و تجزیه­ی سنگ­ها، در ابعاد گوناگون در نقطه­ای از دامنه­ بعضی از کوهستان­ها جمع می شوند. پیدایش مقداری رس در اثر تجزیه­ی سنگ­ها خصوصاً در نواحی دارای آبهای گرم معدنی، موجب لغزنده شدن مواد و کاهش ضریب اصطکاک بین قطعات می گردد. وقتی تعادل مواد جمع شده در اثر تأثیر شیب دامنه و سنگینی مواد و بویژه وقوع زلزله به هم بخورد توده های عظیم با ایجاد گسیختگی هایی از هم جدا شده، مجموعه ی قطعات درشت و کوچک هر یک از توده ها با سرعت قابل ملاحظه­ای همچون سقوط بهمن به طرف پایین حرکت می کنند (رجایی، ۱۳۸۲؛ ۳۲۲).
۲-۲-۷- لغزش landslide
زمین لغزش یک پدیده زمین­ شناسی است که شامل حرکت یک طبقه­ی عریضی از زمین مانند سنگ­های واریزه ای، فروافتادن سنگریزه های سطحی و یک اثر جاماندگی عمیق بر روی دامنه­ها می باشد. بنابراین عمل نیروی جاذبه بر روی دامنه های پرشیب عمده ترین دلیل اولیه برای وقوع زمین لغزش هاست (htttp://landslides.usgs.gov) و آن را می توان بر روی ماسه ی سنگی، مارن، سنگ های آهک ماسه ای، کنگلومرا، رسوبات میوسن، رسوبات کرتاسه بالایی در شیب های شکالی دید. قسمتی از کوه یا دامنه، چنانچه طبقه­ی رویی قابل نفوذ و طبقه زیرین غیرقابل نفوذ باشد، در اثر بارندگی به حالت لغزنده در می آید و در آن نتیجه خانه های مسکونی، جاده ها و در ختان و غیره به پایین حرکت می کنند (ضیایی، ۱۳۸۰؛ ۱۹۰).
در لغزش سرعت جابجایی توده در تمامی سطح آن یکسان است و بعبارت دیگر سرعت از سطح به عمق کاهش پیدا می کند. (افشار، ۱۳۸۵؛ ۵۳).
حرکات توده ای زمین، به هنگام جابجایی، با ویژگی مواد رابطه دارد، لیکن مطالعه­ این ویژگی ها در حین حرکت بسیار مشکل و ناممکن است. بدین جهت آنها را بیشتر براساس شکل حاصل از حرکات گوناگون تشخیص می دهند. مهمترین انواع حرکات توده­ای زمین عبارتند از :
۲-۲-۷-۱- فواراژ rockfall
جابجایی بخش بزرگی از لایه­ی سنگی نسبتاً سخت و متصل است که در روی لایه رسی یا مارنی در پی تغییرات مکانیکی صورت می گیرد. لایه ی فوقانی جابجا شده در این نوع جابجایی و حرکت توده ای زمین نسبت به سایر انواع حرکات مشابه، مانند حرکت توام با برش بسیار زیاد است بطوری که مساحت آن به چندین هزار متر مربع بالغ می شود (رجایی، ۱۳۸۲؛ ۳۲۴).
۲-۲-۷-۲ سولیفلوکسیون
دامنه هایی که مواد تشکیل دهنده ی آن از سنگ های گرانیتی و یا بازالتی نبوده بلکه از مواد رسی یا یک خاک ضخیم تشکیل شده باشد، چنانکه مواد اینگونه دامنه ها مقداری آب به خود جذب نمایند حالت ثبات و سختی خود را از دست می دهند و در نتیجه به حالت پلاستیکی در می آیند و کوچکترین فشار و نیرو موجب می شود که بصورت متحرک درآیند. در مواردی که مواد آن کاملاً خیس و مرطوب گردد، عملی شبیه یک جسم مایع انجام داده و جاری می شوند. در حالت فوق الذکر توده ای از ناحیه بالایی دامنه جدا شده و در طول آن پایین می آیند و به صورت یک زبانه گلی و یا به صورت جریانی از مواد گل آلود که بیشتر بالش­های کلی متوالی و برآمده شکل خواهند بود، جریان پیدا می کنند (خیام، ۱۳۷۹؛ ۲۵). بر اثر حرکت مواد مذکور بر روی دامنه­ها، در بالادست جایی که قسمتی از مواد از توده اصلی جدا می شود حفره ای نیم دایره (آمفی تئاتر مانند) بوجود می ­آید و در قسمت پایین­دست نیز پشته­ای عریض و برآمده ایجاد می گردد. افزایش شیب دامنه می تواند اشکال متعددی را در پای دامنه بوجود آورد (اصغری مقدم، ۱۳۷۸؛ ۶۹).
۲-۲-۷-۳ جریان گل Mudflow
گاهی بر روی دامنه­هایی با مواد رس و مارن و… حضور آب در بین ذرات به قدری زیاد می شود که مواد دامنه به شکل خمیر شل درآمده و بر روی دامنه به صورت جریانی از گل در می آید، که در ین حالت جریان گلی نامیده می­گردد. این پدیده در مناطق کوهستانی نیمه خشک و معمولاً بعد از بارندگی­های شدید ایجاد می گردد. تفاوت جریان های گلی با جریان سولی فلکسون در میزان آبی است که بین ذرات و مواد دامنه­ای قرار دارد (اصغری مقدم، ۱۳۷۸؛ ۷۰).
۲-۲-۷-۴ ضربه قاشقی
در اثر حرکت مواد پلاستیسیته ناقص، شکل حاصل به ضربه قاشقی معروف است. در مواقعی که دوره های بارانی شدید با ذوب برف ها نیز همراه است، تمامی مواد سازندهای سطحی برای رسیدن به حالت پلاستیسیته، فرصت تماس با آب را پیدا نمی کنند، در نتیجه از مواد در حالت غیرپلاستیک، همراه با مواد در حالت پلاستیک حرکت می کنند. بدین جهت در برخی نقاط، مقداری باقی مانده و مقدار دیگر حرکت می نمایند و زیربنای خود را عیان می سازد (رجایی، ۱۳۸۲؛ ۳۲۶-۳۲۵)
شکل ۲-۱ انواع حرکات دامنه ای
۲-۲-۸- مراحل لغزش
مراحل لغزش به دو دسته تقسیم می شود:
در زمین لغزش یک یک مرحله ای تمام توده سست و ناپایدار ناگهان از مکان اصلی خود جدا و دچار لغزش می شود. ولی در زمین لغزش های چندمرحله ای قسمت­ های مختلف توده ناپایدار به صورت متوالی از مکان اولیه خود جدا می شوند و موروفولوژی پلکانی بوجود می آورند. مورفولوژی پلکانی به دو صورت ایجاد می شود.
در حالت اول توده هایی که به طور متوالی می لغزند به طور کامل از یکدیگر جدا نمی شوند و همواره همپوشانی در آنها مشاهده می شود.
حالت دوم، توده ای ناپایدار لغزش پیدا می کند و در حالی که کلاً از مکان خود جدا می شود و به حرکت خود در سطح شیبدار ادامه می دهد. این عمل به طور متوالی ادامه یافته و بدین ترتییب مورفولوژی پلکانی ایجاد می شود (افشار، ۱۳۸۵؛ ۵۴).
۲-۲-۹- مشخصات زمین لغزش
یک زمین لغزش دارای مشخصات ژئوموفولوژیکی یا زمین ریخت شناسی ویژه ای است که در بازدیدهای میدانی قابل مشاهده است. این مشخصات عبارتند از: تاج، پرتگاه (افراز)، سر (رأس)، بدنه اصلی، پهلوها و پاشنه ی زمین لغزش که ممکن است تماماً در رانش انجام شده قابل رویت باشند ولی در موارد پهلوهای یک زمین لغزش ممکن است به وضوح دیده نشوند یا اینکه در زیر پوشش گیاهی پنهان مانده باشند (بلادپس، ۱۳۸۲؛ ۱۶).
شکل ۲-۲ به طور دقیق مشخصات مورفولوژیکی زمین لغزش را نشان می دهد و اجزای آن شامل:
۱- تاج یا ستیغ (Crown): به بخش گسیخته نشده ی بالای صخره ی اصلی گفته می شود.
۲- صخره ی اصلی (Main scarp): سطح شیبدار زمین متاثر نشده در لبه ی بالایی زمین لغزه را می گویند.
۳- قله (Top): به بالاترین نقطه ی مابین مواد جابجا شده و صخره ی اصلی گفته می شود.
۴- سر (Head): شامل بالاترین قسمت های زمین لغزه٬ مابین مواد جابجا شده و صخره ی اصلی می باشد.
۵- صخره­فرعی­(Minor scarp): یک سطح شیبدار بر­ روی مواد جابجا­شده است که توسط جابجایی­های حاصله از زمین لغزش ایجاد شده است.
۶- بدنه­ی اصلی (Main body): بخشی از مواد جابجا شده که روی سطح گسیختگی قرار گرفته است را می گویند.
۷- پا (Foot): بخشی از زمین لغزه است که تا آن طرف پنجه جابجا شده است.
۸- نوک (Tip): دورترین نقطه روی پنجه نسبت به قله را می گویند.
۹- پنجه (Toe): مرز پایینی مواد جابجا شده است.
۱۰- سطح گسیختگی (Surface of rapture): سطحی که مرز پایینی مواد جابجا شده را شکل می دهد.
۱۱- پنجه­ی سطح گسیختگی (Toe of surface of rapture): محل تقاطع مابین بخش پایینی­ سطح گسیختگی و سطح اصلی زمین.
۱۲- سطح جدایی­(Surface of separation): سطح اصلی زمین که در حال حاضر توسط پای زمین لغزه پوشیده شده.
۱۳- موادجابجا شده (Displaced material): به موادی گفته می شود که بوسیله ی زمین لغزش از جای اولیه خود جابجا شده اند.
۱۴- ناحیه­تخلیه (Zone of depletion): ناحیه ای که در آن، مواد جابجا شده از سطح اولیه زمین پایین­تر قرار گرفته اند.
۱۵– ناحیه­ی انباشت (Zone of accumulation): ناحیه­ای که در آن، ‌مواد جابجاشده روی سطح اولیه زمین قرار گرفته اند.

منبع تغییر

کالوس‌‌زایی

^٭٭۶۱۷/۱۰

۱۵

تنظیم‌کننده رشد

۰۸۳/۲

۳۲

خطای آزمایش

۳۶%

̶

ضریب تغییرات

^٭٭– معنی‌دار در سطح احتمال ۱%
میوه‌های کاشته شده بر روی محیط کشت به چهار صورت کاشته شده‌اند. بعد از سه هفته از کشت میو‌های نارسی که به صورت کامل کشت شده بودند در ترکیب تیماری ۲ شامل ۵ (میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-Dو TDZ) کالوس سفید رنگی مشاهده شد (تصویر ۶-۴ الف). بعد از ۴ هفته در همه‌ی ترکیبات تیماری که میوه ‌به صورت کامل کشت شده بود سفید رنگ ‌شدند (تصویر ۶-۴ ب). اما در ریزنمونه‌های که برش خورده بودند و ریز نمونه محور اصلی، قهوه‌ای شدند و واکنش قابل ملاحظه‌ای مشاهده نگردید. در ترکیب تیماری ۱۲ شامل (۵ میلی‌گرم ۲,۴-D، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) بعد از ۳ هفته کالوس سفید رنگی مشاهده شد و بعد از یک هفته چندین جنین‌ بر روی آن مشاهده شد (تصویر ۶-۴ ج). در ترکیب تیماری ۱ (۵ میلی‌گرم TDZ) بعد از ۴ هفته کالوس سفید رنگ و بعد از یک هفته یک جنین بر روی آن تشکیل شد. بعد از ۲ ماه کالوس‌ها افزایش حجم پیدا نموده و سفید‌تر شدند در ترکیب تیماری ۲ به وضوح مشخص‌تر بود (تصویر ۶ -۴ د). در ۵ ترکیب تیماری (۱- ۵- ۱۲- ۱۳- ۱۹) با نسبت‌های هورمونی ذیل جنین‌زایی رخ داده است. ترکیب تیماری ۱ (۵ میلی‌گرم در لیتر TDZ)؛ ترکیب تیماری ۵ (۱۰ میلی‌گرم در لیتر TDZ و ۵ میلی‌گرم در لیتر۲,۴-D )؛ ترکیب تیماری ۱۲ (۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ، ۲ میلی‌گرم در لیترBAP و ۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D)؛ ترکیب تیماری ۱۳ (۴ میلی‌گرم در لیتر و ۵ میلی‌گرم در لیتر۲,۴-D )؛ ترکیب تیماری ۱۹ (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D).
نمودار شماره ۴-۴ مقایسه میانگین تأثیر تیمارهای تنظیم‌کننده‌ی رشد ۲,۴-D، TDZ و BAP بر روی کالوس‌زایی میوه نارس نخل خرما با بهره گرفتن از آزمون دانکن در سطح احتمال ۱%، میانگین‌های دارای حداقل یک حرف مشترک در سطح احتمال ۱% آزمون دانکن تفاوت معنی‌داری ندارند.
کاربرد غلظت‌های مساوی از این دو تنظیم‌کننده TDZ، ۲,۴-D و همچنین غلظت دو برابری ۲,۴-D نسبت به TDZ در مطالعات سیدکی و زاید (۲۰۱۱)، منجر به حداکثر کالوس‌زایی در نخل خرما شد. همچنین اپکی و گوزوکیرمیزی^[۲۸۹] (۲۰۰۳) نشان دادند که کاربرد تنظیم‌کننده رشد TDZ با غلظت ۱۰میلی‌گرم در لیتر به تنهایی در محیط کشت باعث القاء جنین‌زایی و افزایش تعداد جنین تولیدی در درخت شاهزاده^[۲۹۰] می‌شود. ۲,۴-D فقط در مرحله انگیزش جنین‌زایی لازم است و در بعضی موارد،۲,۴-D و دیگر اکسین‌ها مانع از جنین‌زایی سوماتیکی خواهند شد (نورگارد و کروستروپ^[۲۹۱]، ۱۹۹۱). حداکثر تولید جنین سوماتیکی در نخل خرما با در غلظت ۱ میلی‌گرم در لیترTDZ (اسلام و همکاران، ۲۰۱۱)، و ۱/۰ میلی‌گرم در لیتر۲,۴-D (عثمانی و همکاران، ۲۰۰۹) مشاهده شده بود.
تاکنون هیچ مقاله‌ای روی کشت میوه نارس و بالغ در نخل خرما گزارش نگردیده است و نتایج برای اولین بار است که گزارش می‌گردد. لذا نتایج بدست آمده حائز اهمیت است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

الف
ج
د
ب
تصویر ۶-۴: الف- تشکیل کالوس سفید رنگ در ترکیب تیماری ۲ (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-Dو TDZ)، ب- سفید شدن میوه‌ها، ج- تشکیل جنین در ترکیب تیماری ۱ (۵ میلی‌گرم در لیتر TDZ)، د- افزایش حجم کالوس در ترکیب تیماری ۲ (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D و TDZ).
آزمایش دوم کشت میوه نارس، تجزیه واریانس (جدول ۵-۴) نشان داد که بین ترکیبات تیماری مختلف تنظیم‌کننده‌ی رشد تفاوت بسیار معنی‌داری وجود دارد.
جدول ۵-۴ تجزیه واریانس تأثیر تیمار‌های تنظیم‌کننده‌ی رشد برکالوس‌زایی آندوسپرم نخل خرما

میانگین مربعات

درجه آزادی

منبع تغییر

کالوس زایی

^٭۴۶۸/۸

۱۹

تنظیم‌کننده رشد

^ns11/0-

^ns00/0

^ns05/0-

^ns01/0

^ns09/0-

انواع کود

پیرسون

^ns09/0-

^ns06/0-

^ns01/0

^ns1/0-

^ns01/0

^ns07/0-

* معنی داری در سطح ۵ درصد

** معنی داری در سطح ۱ درصد

ns عدم معنی‌داری

۷-۶-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر دانش نسبت به کاربرد کودهای شیمیایی
با توجه به یافته‌های جدول ۴-۳۶، رابطه سابقه کشاورزی با دانش کشاورزان نسبت به کودهای شیمیایی معکوس و معنی‌دار است (۳۱/۰r=-). میزان سواد با دانش نسبت به کود ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد (۴۲/۰r=). فاصله تا شهر (۴۳/۰r=-) و فاصله تا مرکز خدمات (۳۹/۰r=-) و فاصله تا مرکز خرید کود (۳۶/۰r=-) با دانش نسبت به کود ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد.
۸-۶-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر رفتار کاربرد کودهای شیمیایی
همان‌گونه که نتایج جدول ۴-۳۶ نشان می‌دهد، سن (۵۷/۰r=)، سابقه کشاورزی (۳۲/۰r=) و سابقه کشت ذرت (۳۶/۰r=) با رفتار کاربرد کود رابطه مثبت و معنی‌داری دارد (۵۷/۰r=). زیرا کشاورزانی که سن بیش‌تری دارند به دلیل تجربه بیش‌تر در کشاورزی دسترسی بیش‌تری به منابع تأمین کود دارند. همچنین میزان کل اراضی (۴۹/۰r=)، میزان اراضی تحت کشت ذرت (۵۳/۰r=) و تعداد قطعات زمین (۵۲/۰r=) رابطه مثبت و معنی‌داری با میزان کاربرد کود دارند. این نتایج مطابق انتظار و منطقی می‌باشند. همچنین میزان سواد رابطه مثبت و معنی‌داری با رفتار کاربرد کود دارد (۱۵/۰r=). زیرا افراد با سطح سواد بالاتر اطلاعات بیش‌تری در رابطه با کمبودهای خاک و نیاز تغذیه‌ای گیاه دارند، نسبت به رفع این کمبودها دقیق‌تر هستند در نتیجه جهت رفع این کمبودها میزان بیش‌تری کود مصرف می‌کنند. فاصله تا شهر (۳۲/۰r=-)، فاصله تا مرکز خدمات (۳۰/۰r=-) و فاصله تا مرکز خرید کود (۳/۰r=-) با میزان کاربرد کود رابطه منفی و معنی‌داری دارد. زیرا با افزایش بُعد مسافت دسترسی به بازار جهت تأمین کود کم‌تر می‌شود. همچنین به دلیل دسترسی و ارتباط کم‌تر با کارشناسان و بهره‌مندی از توصیه‌های آنان در رابطه با میزان و زمان مصرف کود، میزان مصرف کود کم‌تر است. از طرف دیگر افرادی که فاصله بیش‌تری از شهر دارند، در واقع افراد ساکن روستا هستند و از آنجا که منبع درآمدی این افراد کم‌تر است. بنابراین پول کم‌تری جهت تأمین کودهای شیمیایی صرف می‌کنند. همچنین درآمد رابطه مثبت و معنی‌داری با رفتار کاربرد کود شیمیایی دارد (۶۸/۰r=). همان‌گونه که انتظار می‌ر‌ود، افرادی که درآمد بیش‌تری دارند هزینه بیش‌تری نیز صرف خرید این نهاده شیمیایی می‌کنند. میزان کود در هکتار (۳۲/۰r=) و انواع کود (۵۳/۰r=) با رفتار کاربرد کود رابطه مثبت و معنی‌داری دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۴-۳۶ میزان همبستگی ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیرهای دانش و رفتار نسبت به مصرف کودهای شیمیایی

ویژگی‌های فردی

نوع ضریب همبستگی

مقدار ضریب همبستگی®