۸

سبک رهبری

۹۳۱/۰

۲۶

تعهد سازمانی

۸۲۷/۰

۲۰

کل سوالات

۸۸۴/۰

۴۶

۳-۸) روش تجزیه و تحلیل داده ­ها
در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک­های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده میشود. سئوالات مطرح شده در پرسشنامه براساس مقیاس پنج درجه­ای لیکرت (خیلی زیاد – زیاد – تا اندازه‌ای – کم – خیلی کم) تنظیم­ شده است. سعی شده است تا با بهره گرفتن از آمار توصیفی برخی از ویژگی­های نمونه آماری به صورت توصیفی و با جدول و نمودار ارائه گردد. به منظور بررسی این‌که مولفه­ها در سطح مطلوبی هستند یا نه از آزمون T تک نمونه ­ای استفاده شده است. از آزمون T دو جامعه مستقل برای بررسی این فرض که جنسیت بر مولفه‌های تحقیق تاثیر دارد یا نه استفاده شده است. از آزمون ANOVA برای بررسی این فرض که سطح تحصیلات ، سن ، سابقه خدمت و پست سازمانی بر مولفه‌ها تاثیر دارند یا نه، استفاده شده است. از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای نرمال و غیر نرمال بودن داده‌ها استفاده و در ادامه نیز برای بررسی فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۸-۱) آمار توصیفی
آمار توصیفی، به یک مجموعه از مفاهیم و روش‌های بکارگرفته شده جهت سازمان دادن، خلاصه‌کردن، تهیه‌ی جدول، رسم نمودار، و توصیف داده‌های جمع‌ آوری شده گفته می‌شود. بطورکلی، آمار توصیفی چکیده و تصویری از داده‌های مورد مشاهده را با کمک ارقام استاندارد و نمودار‌ها ارائه می‌دهد(خاکی، ۱۳۷۹، ۲۸۵). دراین تحقیق برای نشان دادن وضعیت متغیرهای جمعیت شناختی و تبیین وضعیت مؤلفه ها براساس متغیرهای جمعیت شناختی از میانگین، انحراف معیار، فراوانی، بیشینه و کمینه داده ­ها استفاده شده است.
۳-۸-۲) آمار استنباطی
در آمار استنباطی همواره محقق با جریان نمونه‌گیری و انتخاب یک گروه کوچک موسوم به نمونه از یک گروه بزرگتر موسوم به جامعه‌ی آماری یا جمعیت اصلی سروکار دارد، و پژوهشگر بوسیله‌ی داده‌ها و اطلاعات حاصله از نمونه به برآورد و پیش بینی ویژگی‌های جمعیت مورد مطالعه می‌پردازد(خاکی،۱۳۷۹، ۲۹۹).
۳-۹) آزمون‌های آماراستنباطی مورد استفاده
آزمونهای آمار استنباطی جهت بررسی وضعیت هریک از مؤلفه­ های تحقیق می­باشد که در این تحقیق بررسی وضعیت مؤلفه‌های سبک‌های رهبری و تعهد سازمانی کارکنان را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
۳-۹-۱)آزمون کولموگوروف -اسمیرنوف^[۸۶]
یک روش ناپارامتری ساده برای تعیین همگونی اطلاعات تجربی با توزیع­های آماری منتخب است و آن را با KS نشان می‌دهند. در آزمون KS فرض صفری که آزمون خواهیم کرد، توزیع مشاهدات و توزیع مشخصی است که با حدس و قرائن مختلف فکر کرده‌ایم توزیع مشاهدات با آن توزیع مشخص همخوانی دارد. آماره آزمون KS را با D_n نشان می‌دهند. آزمون KS مبتنی بر جدول خاصی است که در کتابهای آمار آورده میشود. اگر آماره آزمون از مقدارجدول کوچک تر باشد فرض صفر پذیرفته می‌شود.
Dn= Maximum │Fe – Fo│
که در آن F_e و F_o به ترتیب فراوانی نظری نسبی تجمعی و فراوانی مشاهده شده نسبی تجمعی است(آذر و مؤمنی، ۱۳۸۷، ۳۱۰). در این تحقیق از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای تعیین این‌که داده ­ها نرمال هستند یا نه استفاده خواهیم کرد. این آزمون به این دلیل است که نوع ضریب همبستگی که برای داده‌ها استفاده می‌شود مشخص شود، یعنی قبل از استفاده از ضریب همبستگی مشخص کنیم که داده نرمال هستند یا نه و بعد در ادامه از ضریب همبستگی متناسب استفاده کنیم. اگر داده‌ها نرمال بودند از ضریب همبستگی پیرسون که مربوط به آمار پارامتریک است استفاده می‌شود و اگرداده‌ها غیر نرمال بودند از آزمون همبستگی اسپیرمن که مربوط به آمار ناپارامتریک است استفاده می‌شود.
تحلیل همبستگی
در بسیاری از موارد کاربردی، به ویژه در علوم اجتماعی آنچه مورد نظر محقق است، فقط اندازه ­گیری همبستگی بین دو متغیر است. تکنیک همبستگی در رابطه با تعیین میزان وابستگی است(نادری و سیف ذاتی، ۱۳۷۶، ۵۰). همبستگی معیاری است که برای تعیین میزان ارتباط دو متغیر مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق جهت بررسی این‌که سبک رهبری لیکرت با تعهد سازمانی کارکنان ارتباط دارد یا نه از آزمون همبستگی استفاده می­ شود.
۳-۹-۲) ضریب همبستگی پیرسون(rxy)
همبستگی پارامتریک شامل ضریب همبستگی پیرسون می­باشد که آن را با علامت r و یا ρ نشان می‌دهند. ضریب همبستگی پیرسون که به عنوان ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون نیز نامیده می‌شود، برای محاسبه درجه و میزان ارتباط خطی بین دو متغیر در سطح فاصله­ای و نسبی به کار می­رود. دو متغیر x و y را با انحراف معیارهای σx و σy در نظر می­گیریم ضریب همبستگی این دو را با ρ نشان داده و به صورت رابطه ۳-۲ تعریف می‌کنیم( حبیب پور و صفری، ۱۳۸۸، ۴۵۴).
رابطه (۳-۲)

در این تحقیق برای بررسی میزان ارتباط دو متغیر سبک رهبری لیکرت و تعهد سازمانی کارکنان که داده‌های آن‌ ها نرمال است، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده می­ شود.
۳-۹-۳) ضریب همبستگی اسپیرمن
از این آزمون برای داده‌های غیر نرمال استفاده می‌شود و این آزمون همبستگی مربوط به آمار ناپارامتریک می‌باشد. اندازه‌ی همبستگی بین متغیر‌ها ضریب همبستگی نامیده می‌شود که معمولاً از (۱+) تا (۱-) تغییر می‌کند. ضریب همبستگی (۱+) را همبستگی مثبت کامل و ضریب همبستگی( ۱-) را همبستگی منفی کامل می‌نامند؛ و ضریب همبستگی صفر نشانگر آن است که بین دو متغیر هیچ نوع همبستگی وجود ندارد. این ضریب همبستگی که برای داده‌های رتبه‌ای به کار می‌رود، معادل ضریب همبستگی پیرسون در متغیر‌های کمی است. در این تحقیق از ضریب همبستگی اسپیرمن برای شناسایی نوع و میزان رابطه‌ی موجود بین سبک‌های رهبری لیکرت و تعهد سازمانی کارکنان که داده‌های آنها غیر نرمال است، استفاده شده است. ضریب همبستگی اسپیرمن (ρ) به صورت زیر محاسبه می‌شود:
رابطه (۳-۳):
که در آن Ri و Si رتبه‌های متناظر مقادیر داده‌ها و n تعداد مشاهدات است. این ضریب همبستگی که برای داده‌های رتبه‌ای به کار می‌رود، معادل ضریب همبستگی پیرسون در متغیر‌های کمی است.
۳-۹-۴) آزمون فریدمن
از آزمون فریدمن برای بررسی یکسان بودن الویت­بندی (رتبه ­بندی) تعدادی از متغیرها استفاده می­ شود (مومنی و قیومی،۱۳۸۹،۱۰۷).
۳-۹-۵) آزمون میانگین یک جامعه آماری
در این آزمون، فرضیه مطرح شده در مورد میانگین جامعه در سطح خطای مورد بررسی قرار می­گیرد. این آزمون برای متغیرهای کمی به کار می­رود و در مواردی برای تشخیص تأثیر یا عدم تأثیر یک متغیر یا متغیرها در وضعیت مورد بررسی استفاده می­ شود(مومنی و قیومی،۱۳۸۹،۶۸). در این تحقیق جهت بررسی سطح مطلوبیت مولفه­ها از آزمون میانگین یک جامعه آماری استفاده می­ شود.
۳-۹-۶) آزمون T دو جامعه مستقل
با بهره گرفتن از آزمون T دو جامعه مستقل می­توان میانگین دو گروه از پاسخگویان را با یکدیگر مقایسه کرد. از این آزمون برای محاسبه فاصله اطمینان و یا آزمون فرضیه تفاوت میانگین دو جمعیت استفاده می‏شود. به عبارتی، در این آزمون، میانگین به دست آمده از نمونه‌های تصادفی مورد قضاوت قرار می‏گیرند. بدین معنی که از دو جامعه مختلف، نمونه‌هایی اعم از این که تعداد نمونه مساوی یا غیر مساوی باشند، به طور تصادفی انتخاب کرده و میانگین‌های آن دو جامعه را با هم مقایسه می‌کنیم (حبیب پور و صفری، ۱۳۸۸، ۵۴۶). در این تحقیق جهت بررسی اختلاف میانگین بین مردان و زنان از این آزمون استفاده می­ شود.
۳-۹-۷) آزمون Fیا آنوا(ANOVA)

این مدل از ۴جزء اصلی زیر ساخت های کسب وکار ،مشتری ،مالی و اقلام قابل ارائه شرکت برای مشتریان تشکیل شده است در بخش زیر ساخت ها کسب وکار قابلیت های اصلی،ساختار خلق ارزش و شبکه همکاران BUمربوط تعیین میشود .در بخش مشتری مشتریان هدف BUتعیین می شودونحوه ارتباط و کانال های توزیع محصولات به مشتریان معلوم می شود در بخش مالی جریان های کسب در آمد و ساختار هزینه معرفی شده و نهایتا محصولات و خدمات تولیدی BUنیز در قسمت اقلام قابل ارائه شرکت برای مشتری نگاشته می شود.

مرحله سوم:تهیه نقشه استراتژیک
مرحله چهارم:تدوین کارت امتیازی متوازن
در این مرحله برای هر یک از حوزه های هدف گذاری شده در نقشه استراتژیک،شاخص یا شاخصهایی تدوین شده و برای هر شاخص هدف گذاری می گردد.
مرحله پنجم: شناسایی BU وSSU مرتبط
مرحله ششم و هفتم:برگزاری کارگاه عملی SLA ،تدوینSLA وتدوین اهداف کمی شاخص های کارت امتیازی متوازن
در این مرحله کارگاه های عملی با حضور مدیران نمایندگانBU وSLAهای مرتبط و مدیران معاونت استراتژی صادرات برگزار شده که نهایتا خروجی این مرحله تدوین SLA هاو تعیین اهداف کمی شاخص های کارت امتیازی می باشد.
مرحله هشتم: تدوین مدرک چارچوب استراتژی واحد کسب و کار
مدرک چارچوب استراتژیک واحد کسب وکار شامل موارد زیر می باشد
استراتژی واحد کسب وکار
نقشه استراتژی واحد که ترجمه کننده استراتژی هابه مناظر چهار گانه کلان می باشد.
کارت امتیازی متوازن
توافقنامه سطوح خدمات که تبیین کننده خدماتی است که واحد های کسب وکار از یکدیگر و نیز از واحد های پشتیبانی دریافت می دارند.
مرحله نهم:تعیین اقدامات اجرایی و برنامه های عملیاتی و سهم این بر نامه ها در تحقق اهداف
در این مرحله میزان تناسب اقدامات اجرایی و برنامه های عملیاتی اعلام شده و اهداف مورد بررسی قرار گرفته و سهم هر برنامه در تحقق اهداف تعیین شد.
مرحله دهم: تخصیص بودجه
مرحله یازدهم:پایش تحقق اهداف و ارائه بازخور
مرحله دوازدهم:تحلیل عملکرد سازمان در تحقق اهداف استراتژی
در مرحله آخر عملکرد سازمان در دستیابی به اهداف کلان استراتژی مورد بررسی قرار گرفت و بازخور لازم در دو دسته زیر به مدیریت ارشد ارائه گردید:
شناسایی نقاط قابل بهبود
ارائه راهکارهای پیشنهادی
۴-۸-۲- مزایای روش پیشنهادی این تحقیق برای دستیابی به عنصر سوم چشم انداز(خودرو ساز جهانی):
آن چه که مسلم است رویکرد نوین به نظام برنامه ریزی تلفیق در شرکت ایران خودرو تلاش داشته است که با بهره گیری از تجربیات ناشی از پیاده سازی این نظام در گذشته اقدام به رفع نارسایی های موجود بپردازد با این حال این رویکرد نیز به صورت مستمر نیاز به بازنگری، بهبود و در صورت لزوم تغییر داشته است تا بتواند همواره پاسخگوی نیاز شرکت در حوزه برنامه ریزی وکنترل باشد.
اکنون ما در این پژو هش به دنبال ارائه یک رویکرد جدید به منظور دستیابی و رفع نارسایی موجود در زمینه صادرات هستیم.
از این رو چون هدف اصلی مدل هوشن کانری،کنترل فرآیندها در جهت بهبود کیفیت محصول یا خدمات است به عبارتی این مدل اولویت رابه کیفیت می دهد و توجه کمتری به ذی نفعان دارد در حالی که کارت امتیازی متوازن در جهت خلق ارزش شرکت از طریق بهبود عملکرد مالی است و با به کارگیری چارچوب منظر ها،ذی نفعان متعددی را نظیر سهام داران، مشتری و… را مورد توجه قرار میدهد و چون کارت امتیازی متوازن مدیریت استراتژی بلند مدت و هوشن کانری پیاده سازی و اجرای کوتاه مدت استراتژی بلند مدت است تلفیق این دو مدل باعث اجرای بهتر استراتژی سازمان می شود و به ماکمک میکند تا به رفع نارسایی موجود در مدل هوشن کانری بپردازیم.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
مقدمه
تحقیق یا پژوهش^[۶۴]عبارت است از فرایند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین. هر تحقیق (پژوهشی) با یک مسأله آغاز می­ شود. مسأله تحقیق موجب ایجاد سئوالاتی در ذهن محقق گردیده و به ارائه فرضیه یا فرضیاتی منجر می­ شود. وظیفه محقق این است که با گردآوری داده ­ها و اطلاعات از محیط و با بهره گرفتن از شیوه‌های علمی پس از تجزیه و تحلیل داده ­ها، فرضیات را رد یا تأیید کرده و به سئوالات تحقیق پاسخ دهد. هدف از انتخاب روش تحقیق این است که پژوهشگر مشخص نماید که چه شیوه­ای را اتخاذ نماید تا او را هر چه دقیق­تر و آسان­تر به پاسخ­های احتمالی برساند (سرمد و همکاران، ۱۳۸۳: ۱۹).
در این پژوهش تلاش شده است میان مفاهیم کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری ارتباط برقرار نموده و مدلی ترکیبی ارائه گردد. بنابراین محقق کوشیده است بر مبنای ادبیات پژوهش، مدلی مناسب را توسعه داده و در صنعت خودرو سازی آزمون نماید. انتخاب روش پژوهش مناسب یکی از مراحل و فعالیت‌های ضروری در راستای اعتبار بخشیدن به نتایج تحقیق محسوب می‌شود. از این رو، روش‌ها و ابزارهای پژوهش باید با توجه به اهداف پژوهش طراحی و انتخاب شوند.
بر این اساس، در این فصل به بررسی طرح پژوهش و روش مورد استفاده برای انجام پژوهش پرداخته شده که شامل تشریح طرح کلی تحقیق، روش تحقیق، ابزارهای اندازه‌گیری، جامعه آماری، روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه، سنجش روایی و پایایی تحقیق، روش­های تجزیه و تحلیل داده ­ها و نیز آزمون‌ها و نرم‌افزار­های آماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها می­باشد .
۱- ۳ روش شناسی تحقیق
تحقیق را به عنوان کوششی منظم جهت فراهم نمودن پاسخ‌ یا پاسخهایی به سؤالات مورد نظر تعریف کرده‌‌اند. هدف اصلی هر تحقیق حل یک مشکل یا پاسخگویی به یک سؤال و یا دست‌یابی به روابط بین متغیرهاست. اهداف فوری هر تحقیق از قبیل: کاوش^[۶۵]، توصیف^[۶۶]، پیش بینی^[۶۷]، تبیین و کنترل^[۶۸] و عمل^[۶۹] محقق را کمک می‌کند تا دریابد چه سؤالاتی را بپرسد و بدنبال چه پاسخهایی بگردد. (ابراهیم فدایی، ۱۳۸۶(
بطور خلاصه هر تحقیق را بر اساس هدف یا قصدی که دنبال می‌کند می‌توان به سه دسته تقسیم نمود: تحقیقات بنیادی، تحقیقات کاربردی و تحقیقات توسعه‌ای.
این تحقیق از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه‌ای می باشد، زیرا به دنبال بررسی و تأیید مدل ارتباط بین کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری است و همچنین با تکیه بر کاربرد و آزمون مدل در یک صنعت خاص به بعد کاربردی تحقیق نیز توجه شده است.
در طی فرایند پژوهش، با بکارگیری ابزارهای جمع آوری، داده ها بطور عینی و معتبر، بررسی و استخراج می شوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی بطور کمی و غیر کمی سعی می شود که ادعاها و حدسهای علمی اولیه (فرضیه ها) آزمون شده و در نهایت فرضیه ها “رد” یا ” پذیرفته” شوند و نتیجه گیری نهایی صورت گیرد. به مجموعه این فرایند جهت حصول نتایج مورد نظر، در اصطلاح پژوهش می گوییم. (خاکی،۱۳۸۳: ۳۴)
۲-۳ جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحد ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده آن از سایر جوامع باشد (عادل آذر، ۱۳۸۳: ۱۱). جامعه آماری در این تحقیق شامل ۱۵نفر ازکارشناسان و خبرگان ارشدقسمت صادرات وامور بین هستندکه مرتبط با این قضیه بوده و اشراف کامل را براین قضیه داشته اند.
۳-۳ حجم نمونه، روش نمونه گیری
در این پژوهش با توجه به اینکه حجم جامعه کوچک می باشد ، و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در سطح مدیریت ارشد سازمان برنامه ریزی می شود. اندازه حجم نمونه، دیگر از روابط و فرمول‌های موجود به دست نخواهد آمد.
۴-۳ روش جمع آوری اطلاعات
.مهمترین روش های گرد آوری داده ها در این تحقیق بدین شرح است :

• • مطالعات کتابخانه ای: گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای شامل مقالات علمی و تحقیقاتی، پایان نامه های دانشگاهی، کتابها و شبکه جهانی اینترنت به منظور تدوین مبانی نظری و پیشینه تحقیق موضوع و طراحی مدل نظری تحقیق.

• • پرسشنامه: یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه ای از سوال ها (گویه ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می‌دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می‌دهد.از طریق سوال های پرسشنامه می‌توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی قرار داد، به تجربیات قبلی وی پی برده و به آنچه در حال حاضر انجام می‌دهد آگاهی یافت.جمع آوری داده ها و اطلاعات از جامعه آماری به وسیله پرسشنامه صورت گرفته است .

• • مصاحبه : . مصاحبه با خبرگان به منظور تدوین مدل،تایید نقشه استراتژیک تهیه پرسشنامه و تأیید روایی آن و بررسی نتایج حاصل از تحلیل داده ها استفاده شد.

۵-۳روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها
ابزار گردآوری اطلاعات وسیله ای است که برای اندازه گیری مفاهیم یا متغیر های مورد نظر محقق استفاده می شود وفرایند جمع آوری داده ها را خاص تر و عینی تر می کند. یکی از این ابزارها پرسش نامه می باشد که یک ابزار خود گزارشی است. در آن سوالات به صورت مکتوب ارائه می شود و پاسخ دهنده بایستی کتباً جواب دهد. در پرسش نامه سوالات ثابت و نمونه های پزوهش اجازه دخل و تصرف روی سوالات را ندارند( عابدی و همکاران، ۱۳۸۷)
ابزارهایی که جهت گردآوری داده های پژوهش مورد استفاده قرار می گیرند باید دقیق و حساس بوده و دارای اعتبار (روایی) و پایایی (قابلیت اعتماد) باشند. منظور از روایی یا اعتبار آن است که ابزار اندازه گیری واقعاً بتواند خصیصه مورد نظر را اندازه بگیرد. بنابراین پژوهشگر باید قبل از اقدام به گردآوری داده ها از اعتبار ابزار مطمئن گردد که روش های مختلفی جهت تعیین روایی یا اعتبار ابزار گردآوری داده ها وجود دارد که یکی از آنها روش اعتبار محتوی است. اعتبار محتوی بدین معنی است که اجزاء، مفاد و عناوین ابزار در برگیرنده تمام مشاهدات ممکن باشد. مشورت با افراد صاحب نظر در زمینه مورد پژوهش جهت تهیه ابزار گردآوری داده ها و تعیین اعتبار آن مفید است. معتبر سازی به روش اعتبار محتوی در واقع فرایند داوری افراد صلاحیت دار می باشد که بر پایه دانش، اطلاعات و تجربیات آنان و نیز استفاده از آثار و نوشته های متخصصین انجام می گیرد.(عابد سعیدی وامیر علی اکبری۱۳۸۷)

این مدل از ۴جزء اصلی زیر ساخت های کسب وکار ،مشتری ،مالی و اقلام قابل ارائه شرکت برای مشتریان تشکیل شده است در بخش زیر ساخت ها کسب وکار قابلیت های اصلی،ساختار خلق ارزش و شبکه همکاران BUمربوط تعیین میشود .در بخش مشتری مشتریان هدف BUتعیین می شودونحوه ارتباط و کانال های توزیع محصولات به مشتریان معلوم می شود در بخش مالی جریان های کسب در آمد و ساختار هزینه معرفی شده و نهایتا محصولات و خدمات تولیدی BUنیز در قسمت اقلام قابل ارائه شرکت برای مشتری نگاشته می شود.

مرحله سوم:تهیه نقشه استراتژیک
مرحله چهارم:تدوین کارت امتیازی متوازن
در این مرحله برای هر یک از حوزه های هدف گذاری شده در نقشه استراتژیک،شاخص یا شاخصهایی تدوین شده و برای هر شاخص هدف گذاری می گردد.
مرحله پنجم: شناسایی BU وSSU مرتبط
مرحله ششم و هفتم:برگزاری کارگاه عملی SLA ،تدوینSLA وتدوین اهداف کمی شاخص های کارت امتیازی متوازن
در این مرحله کارگاه های عملی با حضور مدیران نمایندگانBU وSLAهای مرتبط و مدیران معاونت استراتژی صادرات برگزار شده که نهایتا خروجی این مرحله تدوین SLA هاو تعیین اهداف کمی شاخص های کارت امتیازی می باشد.
مرحله هشتم: تدوین مدرک چارچوب استراتژی واحد کسب و کار
مدرک چارچوب استراتژیک واحد کسب وکار شامل موارد زیر می باشد
استراتژی واحد کسب وکار
نقشه استراتژی واحد که ترجمه کننده استراتژی هابه مناظر چهار گانه کلان می باشد.
کارت امتیازی متوازن
توافقنامه سطوح خدمات که تبیین کننده خدماتی است که واحد های کسب وکار از یکدیگر و نیز از واحد های پشتیبانی دریافت می دارند.
مرحله نهم:تعیین اقدامات اجرایی و برنامه های عملیاتی و سهم این بر نامه ها در تحقق اهداف
در این مرحله میزان تناسب اقدامات اجرایی و برنامه های عملیاتی اعلام شده و اهداف مورد بررسی قرار گرفته و سهم هر برنامه در تحقق اهداف تعیین شد.
مرحله دهم: تخصیص بودجه
مرحله یازدهم:پایش تحقق اهداف و ارائه بازخور
مرحله دوازدهم:تحلیل عملکرد سازمان در تحقق اهداف استراتژی
در مرحله آخر عملکرد سازمان در دستیابی به اهداف کلان استراتژی مورد بررسی قرار گرفت و بازخور لازم در دو دسته زیر به مدیریت ارشد ارائه گردید:
شناسایی نقاط قابل بهبود
ارائه راهکارهای پیشنهادی
۴-۸-۲- مزایای روش پیشنهادی این تحقیق برای دستیابی به عنصر سوم چشم انداز(خودرو ساز جهانی):
آن چه که مسلم است رویکرد نوین به نظام برنامه ریزی تلفیق در شرکت ایران خودرو تلاش داشته است که با بهره گیری از تجربیات ناشی از پیاده سازی این نظام در گذشته اقدام به رفع نارسایی های موجود بپردازد با این حال این رویکرد نیز به صورت مستمر نیاز به بازنگری، بهبود و در صورت لزوم تغییر داشته است تا بتواند همواره پاسخگوی نیاز شرکت در حوزه برنامه ریزی وکنترل باشد.
اکنون ما در این پژو هش به دنبال ارائه یک رویکرد جدید به منظور دستیابی و رفع نارسایی موجود در زمینه صادرات هستیم.
از این رو چون هدف اصلی مدل هوشن کانری،کنترل فرآیندها در جهت بهبود کیفیت محصول یا خدمات است به عبارتی این مدل اولویت رابه کیفیت می دهد و توجه کمتری به ذی نفعان دارد در حالی که کارت امتیازی متوازن در جهت خلق ارزش شرکت از طریق بهبود عملکرد مالی است و با به کارگیری چارچوب منظر ها،ذی نفعان متعددی را نظیر سهام داران، مشتری و… را مورد توجه قرار میدهد و چون کارت امتیازی متوازن مدیریت استراتژی بلند مدت و هوشن کانری پیاده سازی و اجرای کوتاه مدت استراتژی بلند مدت است تلفیق این دو مدل باعث اجرای بهتر استراتژی سازمان می شود و به ماکمک میکند تا به رفع نارسایی موجود در مدل هوشن کانری بپردازیم.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
مقدمه
تحقیق یا پژوهش^[۶۴]عبارت است از فرایند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین. هر تحقیق (پژوهشی) با یک مسأله آغاز می­ شود. مسأله تحقیق موجب ایجاد سئوالاتی در ذهن محقق گردیده و به ارائه فرضیه یا فرضیاتی منجر می­ شود. وظیفه محقق این است که با گردآوری داده ­ها و اطلاعات از محیط و با بهره گرفتن از شیوه‌های علمی پس از تجزیه و تحلیل داده ­ها، فرضیات را رد یا تأیید کرده و به سئوالات تحقیق پاسخ دهد. هدف از انتخاب روش تحقیق این است که پژوهشگر مشخص نماید که چه شیوه­ای را اتخاذ نماید تا او را هر چه دقیق­تر و آسان­تر به پاسخ­های احتمالی برساند (سرمد و همکاران، ۱۳۸۳: ۱۹).
در این پژوهش تلاش شده است میان مفاهیم کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری ارتباط برقرار نموده و مدلی ترکیبی ارائه گردد. بنابراین محقق کوشیده است بر مبنای ادبیات پژوهش، مدلی مناسب را توسعه داده و در صنعت خودرو سازی آزمون نماید. انتخاب روش پژوهش مناسب یکی از مراحل و فعالیت‌های ضروری در راستای اعتبار بخشیدن به نتایج تحقیق محسوب می‌شود. از این رو، روش‌ها و ابزارهای پژوهش باید با توجه به اهداف پژوهش طراحی و انتخاب شوند.
بر این اساس، در این فصل به بررسی طرح پژوهش و روش مورد استفاده برای انجام پژوهش پرداخته شده که شامل تشریح طرح کلی تحقیق، روش تحقیق، ابزارهای اندازه‌گیری، جامعه آماری، روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه، سنجش روایی و پایایی تحقیق، روش­های تجزیه و تحلیل داده ­ها و نیز آزمون‌ها و نرم‌افزار­های آماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها می­باشد .
۱- ۳ روش شناسی تحقیق
تحقیق را به عنوان کوششی منظم جهت فراهم نمودن پاسخ‌ یا پاسخهایی به سؤالات مورد نظر تعریف کرده‌‌اند. هدف اصلی هر تحقیق حل یک مشکل یا پاسخگویی به یک سؤال و یا دست‌یابی به روابط بین متغیرهاست. اهداف فوری هر تحقیق از قبیل: کاوش^[۶۵]، توصیف^[۶۶]، پیش بینی^[۶۷]، تبیین و کنترل^[۶۸] و عمل^[۶۹] محقق را کمک می‌کند تا دریابد چه سؤالاتی را بپرسد و بدنبال چه پاسخهایی بگردد. (ابراهیم فدایی، ۱۳۸۶(
بطور خلاصه هر تحقیق را بر اساس هدف یا قصدی که دنبال می‌کند می‌توان به سه دسته تقسیم نمود: تحقیقات بنیادی، تحقیقات کاربردی و تحقیقات توسعه‌ای.
این تحقیق از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه‌ای می باشد، زیرا به دنبال بررسی و تأیید مدل ارتباط بین کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری است و همچنین با تکیه بر کاربرد و آزمون مدل در یک صنعت خاص به بعد کاربردی تحقیق نیز توجه شده است.
در طی فرایند پژوهش، با بکارگیری ابزارهای جمع آوری، داده ها بطور عینی و معتبر، بررسی و استخراج می شوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی بطور کمی و غیر کمی سعی می شود که ادعاها و حدسهای علمی اولیه (فرضیه ها) آزمون شده و در نهایت فرضیه ها “رد” یا ” پذیرفته” شوند و نتیجه گیری نهایی صورت گیرد. به مجموعه این فرایند جهت حصول نتایج مورد نظر، در اصطلاح پژوهش می گوییم. (خاکی،۱۳۸۳: ۳۴)
۲-۳ جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحد ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده آن از سایر جوامع باشد (عادل آذر، ۱۳۸۳: ۱۱). جامعه آماری در این تحقیق شامل ۱۵نفر ازکارشناسان و خبرگان ارشدقسمت صادرات وامور بین هستندکه مرتبط با این قضیه بوده و اشراف کامل را براین قضیه داشته اند.
۳-۳ حجم نمونه، روش نمونه گیری
در این پژوهش با توجه به اینکه حجم جامعه کوچک می باشد ، و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در سطح مدیریت ارشد سازمان برنامه ریزی می شود. اندازه حجم نمونه، دیگر از روابط و فرمول‌های موجود به دست نخواهد آمد.
۴-۳ روش جمع آوری اطلاعات
.مهمترین روش های گرد آوری داده ها در این تحقیق بدین شرح است :

• • مطالعات کتابخانه ای: گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای شامل مقالات علمی و تحقیقاتی، پایان نامه های دانشگاهی، کتابها و شبکه جهانی اینترنت به منظور تدوین مبانی نظری و پیشینه تحقیق موضوع و طراحی مدل نظری تحقیق.

• • پرسشنامه: یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه ای از سوال ها (گویه ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می‌دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می‌دهد.از طریق سوال های پرسشنامه می‌توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی قرار داد، به تجربیات قبلی وی پی برده و به آنچه در حال حاضر انجام می‌دهد آگاهی یافت.جمع آوری داده ها و اطلاعات از جامعه آماری به وسیله پرسشنامه صورت گرفته است .

• • مصاحبه : . مصاحبه با خبرگان به منظور تدوین مدل،تایید نقشه استراتژیک تهیه پرسشنامه و تأیید روایی آن و بررسی نتایج حاصل از تحلیل داده ها استفاده شد.

۵-۳روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها
ابزار گردآوری اطلاعات وسیله ای است که برای اندازه گیری مفاهیم یا متغیر های مورد نظر محقق استفاده می شود وفرایند جمع آوری داده ها را خاص تر و عینی تر می کند. یکی از این ابزارها پرسش نامه می باشد که یک ابزار خود گزارشی است. در آن سوالات به صورت مکتوب ارائه می شود و پاسخ دهنده بایستی کتباً جواب دهد. در پرسش نامه سوالات ثابت و نمونه های پزوهش اجازه دخل و تصرف روی سوالات را ندارند( عابدی و همکاران، ۱۳۸۷)
ابزارهایی که جهت گردآوری داده های پژوهش مورد استفاده قرار می گیرند باید دقیق و حساس بوده و دارای اعتبار (روایی) و پایایی (قابلیت اعتماد) باشند. منظور از روایی یا اعتبار آن است که ابزار اندازه گیری واقعاً بتواند خصیصه مورد نظر را اندازه بگیرد. بنابراین پژوهشگر باید قبل از اقدام به گردآوری داده ها از اعتبار ابزار مطمئن گردد که روش های مختلفی جهت تعیین روایی یا اعتبار ابزار گردآوری داده ها وجود دارد که یکی از آنها روش اعتبار محتوی است. اعتبار محتوی بدین معنی است که اجزاء، مفاد و عناوین ابزار در برگیرنده تمام مشاهدات ممکن باشد. مشورت با افراد صاحب نظر در زمینه مورد پژوهش جهت تهیه ابزار گردآوری داده ها و تعیین اعتبار آن مفید است. معتبر سازی به روش اعتبار محتوی در واقع فرایند داوری افراد صلاحیت دار می باشد که بر پایه دانش، اطلاعات و تجربیات آنان و نیز استفاده از آثار و نوشته های متخصصین انجام می گیرد.(عابد سعیدی وامیر علی اکبری۱۳۸۷)

این مدل از ۴جزء اصلی زیر ساخت های کسب وکار ،مشتری ،مالی و اقلام قابل ارائه شرکت برای مشتریان تشکیل شده است در بخش زیر ساخت ها کسب وکار قابلیت های اصلی،ساختار خلق ارزش و شبکه همکاران BUمربوط تعیین میشود .در بخش مشتری مشتریان هدف BUتعیین می شودونحوه ارتباط و کانال های توزیع محصولات به مشتریان معلوم می شود در بخش مالی جریان های کسب در آمد و ساختار هزینه معرفی شده و نهایتا محصولات و خدمات تولیدی BUنیز در قسمت اقلام قابل ارائه شرکت برای مشتری نگاشته می شود.

مرحله سوم:تهیه نقشه استراتژیک
مرحله چهارم:تدوین کارت امتیازی متوازن
در این مرحله برای هر یک از حوزه های هدف گذاری شده در نقشه استراتژیک،شاخص یا شاخصهایی تدوین شده و برای هر شاخص هدف گذاری می گردد.
مرحله پنجم: شناسایی BU وSSU مرتبط
مرحله ششم و هفتم:برگزاری کارگاه عملی SLA ،تدوینSLA وتدوین اهداف کمی شاخص های کارت امتیازی متوازن
در این مرحله کارگاه های عملی با حضور مدیران نمایندگانBU وSLAهای مرتبط و مدیران معاونت استراتژی صادرات برگزار شده که نهایتا خروجی این مرحله تدوین SLA هاو تعیین اهداف کمی شاخص های کارت امتیازی می باشد.
مرحله هشتم: تدوین مدرک چارچوب استراتژی واحد کسب و کار
مدرک چارچوب استراتژیک واحد کسب وکار شامل موارد زیر می باشد
استراتژی واحد کسب وکار
نقشه استراتژی واحد که ترجمه کننده استراتژی هابه مناظر چهار گانه کلان می باشد.
کارت امتیازی متوازن
توافقنامه سطوح خدمات که تبیین کننده خدماتی است که واحد های کسب وکار از یکدیگر و نیز از واحد های پشتیبانی دریافت می دارند.
مرحله نهم:تعیین اقدامات اجرایی و برنامه های عملیاتی و سهم این بر نامه ها در تحقق اهداف
در این مرحله میزان تناسب اقدامات اجرایی و برنامه های عملیاتی اعلام شده و اهداف مورد بررسی قرار گرفته و سهم هر برنامه در تحقق اهداف تعیین شد.
مرحله دهم: تخصیص بودجه
مرحله یازدهم:پایش تحقق اهداف و ارائه بازخور
مرحله دوازدهم:تحلیل عملکرد سازمان در تحقق اهداف استراتژی
در مرحله آخر عملکرد سازمان در دستیابی به اهداف کلان استراتژی مورد بررسی قرار گرفت و بازخور لازم در دو دسته زیر به مدیریت ارشد ارائه گردید:
شناسایی نقاط قابل بهبود
ارائه راهکارهای پیشنهادی
۴-۸-۲- مزایای روش پیشنهادی این تحقیق برای دستیابی به عنصر سوم چشم انداز(خودرو ساز جهانی):
آن چه که مسلم است رویکرد نوین به نظام برنامه ریزی تلفیق در شرکت ایران خودرو تلاش داشته است که با بهره گیری از تجربیات ناشی از پیاده سازی این نظام در گذشته اقدام به رفع نارسایی های موجود بپردازد با این حال این رویکرد نیز به صورت مستمر نیاز به بازنگری، بهبود و در صورت لزوم تغییر داشته است تا بتواند همواره پاسخگوی نیاز شرکت در حوزه برنامه ریزی وکنترل باشد.
اکنون ما در این پژو هش به دنبال ارائه یک رویکرد جدید به منظور دستیابی و رفع نارسایی موجود در زمینه صادرات هستیم.
از این رو چون هدف اصلی مدل هوشن کانری،کنترل فرآیندها در جهت بهبود کیفیت محصول یا خدمات است به عبارتی این مدل اولویت رابه کیفیت می دهد و توجه کمتری به ذی نفعان دارد در حالی که کارت امتیازی متوازن در جهت خلق ارزش شرکت از طریق بهبود عملکرد مالی است و با به کارگیری چارچوب منظر ها،ذی نفعان متعددی را نظیر سهام داران، مشتری و… را مورد توجه قرار میدهد و چون کارت امتیازی متوازن مدیریت استراتژی بلند مدت و هوشن کانری پیاده سازی و اجرای کوتاه مدت استراتژی بلند مدت است تلفیق این دو مدل باعث اجرای بهتر استراتژی سازمان می شود و به ماکمک میکند تا به رفع نارسایی موجود در مدل هوشن کانری بپردازیم.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
مقدمه
تحقیق یا پژوهش^[۶۴]عبارت است از فرایند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین. هر تحقیق (پژوهشی) با یک مسأله آغاز می­ شود. مسأله تحقیق موجب ایجاد سئوالاتی در ذهن محقق گردیده و به ارائه فرضیه یا فرضیاتی منجر می­ شود. وظیفه محقق این است که با گردآوری داده ­ها و اطلاعات از محیط و با بهره گرفتن از شیوه‌های علمی پس از تجزیه و تحلیل داده ­ها، فرضیات را رد یا تأیید کرده و به سئوالات تحقیق پاسخ دهد. هدف از انتخاب روش تحقیق این است که پژوهشگر مشخص نماید که چه شیوه­ای را اتخاذ نماید تا او را هر چه دقیق­تر و آسان­تر به پاسخ­های احتمالی برساند (سرمد و همکاران، ۱۳۸۳: ۱۹).
در این پژوهش تلاش شده است میان مفاهیم کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری ارتباط برقرار نموده و مدلی ترکیبی ارائه گردد. بنابراین محقق کوشیده است بر مبنای ادبیات پژوهش، مدلی مناسب را توسعه داده و در صنعت خودرو سازی آزمون نماید. انتخاب روش پژوهش مناسب یکی از مراحل و فعالیت‌های ضروری در راستای اعتبار بخشیدن به نتایج تحقیق محسوب می‌شود. از این رو، روش‌ها و ابزارهای پژوهش باید با توجه به اهداف پژوهش طراحی و انتخاب شوند.
بر این اساس، در این فصل به بررسی طرح پژوهش و روش مورد استفاده برای انجام پژوهش پرداخته شده که شامل تشریح طرح کلی تحقیق، روش تحقیق، ابزارهای اندازه‌گیری، جامعه آماری، روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه، سنجش روایی و پایایی تحقیق، روش­های تجزیه و تحلیل داده ­ها و نیز آزمون‌ها و نرم‌افزار­های آماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها می­باشد .
۱- ۳ روش شناسی تحقیق
تحقیق را به عنوان کوششی منظم جهت فراهم نمودن پاسخ‌ یا پاسخهایی به سؤالات مورد نظر تعریف کرده‌‌اند. هدف اصلی هر تحقیق حل یک مشکل یا پاسخگویی به یک سؤال و یا دست‌یابی به روابط بین متغیرهاست. اهداف فوری هر تحقیق از قبیل: کاوش^[۶۵]، توصیف^[۶۶]، پیش بینی^[۶۷]، تبیین و کنترل^[۶۸] و عمل^[۶۹] محقق را کمک می‌کند تا دریابد چه سؤالاتی را بپرسد و بدنبال چه پاسخهایی بگردد. (ابراهیم فدایی، ۱۳۸۶(
بطور خلاصه هر تحقیق را بر اساس هدف یا قصدی که دنبال می‌کند می‌توان به سه دسته تقسیم نمود: تحقیقات بنیادی، تحقیقات کاربردی و تحقیقات توسعه‌ای.
این تحقیق از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه‌ای می باشد، زیرا به دنبال بررسی و تأیید مدل ارتباط بین کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری است و همچنین با تکیه بر کاربرد و آزمون مدل در یک صنعت خاص به بعد کاربردی تحقیق نیز توجه شده است.
در طی فرایند پژوهش، با بکارگیری ابزارهای جمع آوری، داده ها بطور عینی و معتبر، بررسی و استخراج می شوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی بطور کمی و غیر کمی سعی می شود که ادعاها و حدسهای علمی اولیه (فرضیه ها) آزمون شده و در نهایت فرضیه ها “رد” یا ” پذیرفته” شوند و نتیجه گیری نهایی صورت گیرد. به مجموعه این فرایند جهت حصول نتایج مورد نظر، در اصطلاح پژوهش می گوییم. (خاکی،۱۳۸۳: ۳۴)
۲-۳ جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحد ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده آن از سایر جوامع باشد (عادل آذر، ۱۳۸۳: ۱۱). جامعه آماری در این تحقیق شامل ۱۵نفر ازکارشناسان و خبرگان ارشدقسمت صادرات وامور بین هستندکه مرتبط با این قضیه بوده و اشراف کامل را براین قضیه داشته اند.
۳-۳ حجم نمونه، روش نمونه گیری
در این پژوهش با توجه به اینکه حجم جامعه کوچک می باشد ، و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در سطح مدیریت ارشد سازمان برنامه ریزی می شود. اندازه حجم نمونه، دیگر از روابط و فرمول‌های موجود به دست نخواهد آمد.
۴-۳ روش جمع آوری اطلاعات
.مهمترین روش های گرد آوری داده ها در این تحقیق بدین شرح است :

• • مطالعات کتابخانه ای: گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای شامل مقالات علمی و تحقیقاتی، پایان نامه های دانشگاهی، کتابها و شبکه جهانی اینترنت به منظور تدوین مبانی نظری و پیشینه تحقیق موضوع و طراحی مدل نظری تحقیق.

• • پرسشنامه: یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه ای از سوال ها (گویه ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می‌دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می‌دهد.از طریق سوال های پرسشنامه می‌توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی قرار داد، به تجربیات قبلی وی پی برده و به آنچه در حال حاضر انجام می‌دهد آگاهی یافت.جمع آوری داده ها و اطلاعات از جامعه آماری به وسیله پرسشنامه صورت گرفته است .

• • مصاحبه : . مصاحبه با خبرگان به منظور تدوین مدل،تایید نقشه استراتژیک تهیه پرسشنامه و تأیید روایی آن و بررسی نتایج حاصل از تحلیل داده ها استفاده شد.

۵-۳روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها
ابزار گردآوری اطلاعات وسیله ای است که برای اندازه گیری مفاهیم یا متغیر های مورد نظر محقق استفاده می شود وفرایند جمع آوری داده ها را خاص تر و عینی تر می کند. یکی از این ابزارها پرسش نامه می باشد که یک ابزار خود گزارشی است. در آن سوالات به صورت مکتوب ارائه می شود و پاسخ دهنده بایستی کتباً جواب دهد. در پرسش نامه سوالات ثابت و نمونه های پزوهش اجازه دخل و تصرف روی سوالات را ندارند( عابدی و همکاران، ۱۳۸۷)
ابزارهایی که جهت گردآوری داده های پژوهش مورد استفاده قرار می گیرند باید دقیق و حساس بوده و دارای اعتبار (روایی) و پایایی (قابلیت اعتماد) باشند. منظور از روایی یا اعتبار آن است که ابزار اندازه گیری واقعاً بتواند خصیصه مورد نظر را اندازه بگیرد. بنابراین پژوهشگر باید قبل از اقدام به گردآوری داده ها از اعتبار ابزار مطمئن گردد که روش های مختلفی جهت تعیین روایی یا اعتبار ابزار گردآوری داده ها وجود دارد که یکی از آنها روش اعتبار محتوی است. اعتبار محتوی بدین معنی است که اجزاء، مفاد و عناوین ابزار در برگیرنده تمام مشاهدات ممکن باشد. مشورت با افراد صاحب نظر در زمینه مورد پژوهش جهت تهیه ابزار گردآوری داده ها و تعیین اعتبار آن مفید است. معتبر سازی به روش اعتبار محتوی در واقع فرایند داوری افراد صلاحیت دار می باشد که بر پایه دانش، اطلاعات و تجربیات آنان و نیز استفاده از آثار و نوشته های متخصصین انجام می گیرد.(عابد سعیدی وامیر علی اکبری۱۳۸۷)

• کیو ( ۱۹۹۳ ) شایستگی را بعنوان نتیجۀ به کاربردن دانش و مهارت بطور مناسب تعریف می­ کند. به عبارتی دیگر شایستگی = مهارت + دانش.

• طبق نظر سانچر (۲۰۱۰)^[۴۰]، شایستگی­ها به عنوان یک دسته از دانش، خصوصیات، نگرشها و مهارت­ های به هم تعریف میشوند که تاثیر زیادی بر شغل افراد میگذارند و با عملکرد افراد در کار، همبستگی دارد، می ­تواند استانداردهای قابل قبول ارزیابی شود و از طریق آموزش و توسعه بهبود یابد.

• چیورز و چیتام(۲۰۰۵)^[۴۱]، یک تعریف کلی از شایستگی را بیان می­ کند، شایستگی یک عملکرد کاملا موثر درون یک حرفه است که ممکن است در دامنه­های از سطح اساسی کارایی با بالاترین سطح برتری قرار بگیرد.

• بارترام (۲۰۰۵)^[۴۲]، شایستگی­ها را بعنوان مجموعه رفتارهاییکه، ابزاری در رسیدن بر نتایج یا برون داد هستند، توصیف می­ کند.

• سیگزدینین(۲۰۰۶)^[۴۳]، معتقد است که شایستگی­ها، ویژگی­های اساسی فرد هستند که از طریق یک رابطه علت و معلولی با عملکرد اثربخش و عالی او، در یک بخش ارتباط دارد.

• ناکوین شارون و الوود(۲۰۰۳)^[۴۴]، شایستگی: دانش، مهارت ­ها و نگرشهایی است که یک فرد به منظور انجام وظیفه یا اجرای نقش خود، دارا می­باشد یا باید دارا باشد.

• • جکسون وشولر(۲۰۰۳)^[۴۵]، معتقدند که شایستگی­های مربیان بعنوان مهارت ­ها دانش، توانایی­ها، نگرش و بینش و دیگر ویژگی­هایی تعریف می­ شود که یک شخص برای انجام موثر یک شغل نیاز دارد.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• دابیس و رائول(۲۰۰۴) شایستگی را بعنوان ابزاریکه توسط مربیان مورد استفاده قرار می­گیرد تا واحدهایی از کار یا وظایف شغلی شان را انجام دهند تعریف می­ کند. دانش و مهارت ­ها آشکارترین شایستگی­ها هستند. شایستگی­های دیگر بیشتر انتزاعی هستند( مثل: اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، صبوری و. . . . ) اما به اجرای موفقیت آمیز بعضی از انوای مهارت ­ها مربوط می­ شود( دابیس و دیگران، ۲۰۰۴: دابیس و رائول، ۲۰۰۰: به نقل از کوچران، ۲۰۰۹)

• در زمینه ویژگی­های شخصیتی مربیان نیز براونز^[۴۶](۱۹۷۵) و مالهورتا و خان ^[۴۷](۱۹۸۶)

به خصایصی مانند اعتماد به نفس، هوش، خودباوری، ثبات رفتاری و تمایلات هیجانی، وادوارد^[۴۸](۱۹۹۰) استیون لارسون^[۴۹] (۱۹۹۰) به دانش مربی، سالمینن^[۵۰](۱۹۹۶) لیکونن^[۵۱](۱۹۸۶) شرمن ^[۵۲](۱۹۸۶) پنمان^[۵۳](۱۹۷۴) به ویژگی­های رفتاری مربی اشاره کرده ­اند و آن را عاملی در موفقیت مربی دانسته ­اند.
بررسی و تحلیل تعاریف فوق نشان می­دهد که نکات مشترک قابل تشخیصی در تمامی این تعاریف وجود دارد که عبارت است از:
۱- شایستگی شامل دانش، مهارت، ویژگی­های فردی از جمله( ارزش، نگرش، مفهوم ذهنی، انگیزه، ویژگی­های فیزیکی) و یا ترکیبی از این عوامل است. شایستگی آن دسته از خصوصیات مربیان است که زیربنای رفتارهای موفق شغلی را تشکیل می­دهد و موجب عملکرد برتر و موثر آنها در شغل، وظیفه یا شرایط می­ شود. همچنین شایستگی­ها باید قابل مشاهده و قابل اندازه گیری باشند و با ثبات و تکرار در رفتار فرد فرد مشاهده شود( زاهدی و شیخ، ۱۳۸۹).
۲- نکته­ی دیگر در زمینه تعریف شایستگی این است که معمولا دو تعریف در زمینه شایستگی ارائه می­ شود: نخست نشانگر توانایی یک فرد برای انجام اثربخش فعالیت­های شغلی است درحالیکه در تعریف دوم بر آنچه یک فرد برای عملکرد اثربخش نیاز دارد، تاکید می­ کند. معنای دوم، معنای واقعی شایستگی است و در این مطالعه نیز همین معنا مدنظر می­باشد( هاری، ۲۰۰۴: به نقل از کرمی و صالحی، ۱۳۸۸).
مدل هاو الگوهای شایستگی
امروزه الگوها و چارچوب­های متعددی برای شایستگی موجود است ولی می­توان گفت که بیشتر آنها تا حدودی مبتنی بر خوشه “دانش، مهارت ­ها، توانایی­ها، انگیزش، باورها، ارزشها و رغبتها” هستند؛ با بخش مهم شغل، عملکرد برتر یا اثربخشی، استانداردهای پذیرفته شده قابل مشاهده و قابل سنجش و همچنین جهت گیری استراتژیک در ارتباطند؛ و از طریق آموزش و پرورش قابل بهبود هستند.

• مدل شایستگی عبارت است از مجموعه سیستماتیک از شایستگی­ها در یک نقش یا مجموعه ­ای از نقشهای مشابه که موجب می­ شود افراد در آن نقش­ها موفق شوند.

• مدل شایستگی سرمشق و الگوی رفتارهای موفقیت آمیز برای سایرین می­باشد و به نقش­ها هویت حرفه­ای می­بخشد.

الگوی شایستگی، بعنوان توانایی انجام فعالیت­ها در محدوده شغل بر اساس استانداردهای تعیین شده تعریف شده است. در واقع الگوی شایستگی عبارت است از الگوی قابل اندازه گیری توانایی­ها و رفتارهای مورد نیاز برای انجام دادن فعالیت­های کاری به صورت موفقیت آمیز است(استنلی^[۵۴]، ۱۹۸۵).
به طور معمول، الگوی کارساز و موثر باید:
منحصر به فرد باشد. (هر شایستگی به ویژگی مشخصی تخصیص داده شود).
یکنواختی یا همگنی داخلی داشته باشد. (شایستگی­های هر ویژگی به هم شبیه و از سایر شایستگی­های دیگر متفائت باشد).
جامعیت داشته باشد. (هر ویژگی مهم باید در الگو وجود داشته باشد).
ثابت باشد. (شایستگی­ها به سهولت قابل نقل و انتقال نباشند).
نام مرتبط داشته باشد. (نام با تمام کوتاهی خود، مفهوم را منتقل کند).
در هر حال، تدوین هر الگوی شایستگی در نخستین گام نیازمند ایجاد اجماع در تعریف شایستگی است. سپس می­بایست بر مبنای تعریف و رویکرد اتخاذ شده به تدوین الگوی شایستگی اقدام کرد.
انواع شایستگی­ها:

• شایستگی­های محوری

سازمان برای دستیابی به برتری و بلوغ نیازمند ایجاد شایستگی­های محوری است. شایستگی­های محوری برآمده از قابلیت ­های سازمانی هستند. قابلیت ­های سازمانی نیز بوسیله منابع سازمان خلق می­شوند. فرایند خلق قابلیت ­های سازمانی، یک فرایند یادگیری است که با طی تجربیات مستمرسازمانی، به مرور سازمان را به سوی مزیت رقابتی سوق می­دهد. شایستگی­های محوری عبارتند از قابلیت­هایی که ارزشمند، کمیاب و قابل جایگزین، و تقلید ناپذیرند. شایستگی­های محوری، منجر به خلق مزیت رقابتی، ایجاد ارزش و بازگشت سرمایه بالاتر می­گردند.

• شایستگى هاى رهبری

شایستگی مدیریتی یا رهبری مجموعه ­ای از مهارت ­ها، خصوصیات و رفتارهای فردی رهبران ومدیران ارشد یک سازمان را شامل می­ شود. شایستگى هاى رهبران مى بایستى به صورت چند بعدى برنامه ریزى شود. براى این منظور سه رویکرد کلى موجود مى باشد که عبارتند از:
الف) توسعه مستقیم: در این حالت، فرد یاد گیرنده به طور مستقیم در معرض موضوع توسعه قرار مى گیرد،
ب) توسعه در حین کار: در این مورد محیط و اهداف براى انجام امور کارى تعریف شده ­اند، تنظیم مى کند
ج) توسعه اجتماعى: در این شرایط، رفتار و نگرش افراد در اثر مشاهده ى الگوهایى در محیط اطراف تغییر مى کند.

• شایستگی شغلی

این شایستگی­ها می­توانند به عنوان شایستگی­های مرتبط با کار یا شغلی توصیف شوند که به انتظارات عملکرد شغلی و استاندارد­هایی که از افرا د انتظار می­رود اشاره دارند. در شایستگی شغلی بیشتر بر مهارت­ های افراد تاکید می­ شود نه رفتار آنها، این شایستگی­ها می­توانند از طریق تحلیل وظیفه ­ای تعریف شوند. و آنچه را افراد در نقش­های ویژه باید قادر به انجام آن باشند و استاندارد­های که از آن­ها انتظار میرود محقق کند را مشخص می­سازند. معیارهای شایستگی هر یک از مشاغل براساس تحلیل قابلیت­ها و شایستگی­های مورد نیاز خاص هر شغل با بهره گرفتن از ابزارهای ویژه­ای تعیین می­گردد. فرآیندی که در این مرحله صورت می­گیرد تعیین نیمرخ شایستگی­های مشاغل براساس طراحی ماتریس قابلیت­ها و شناسایی دانش، مهارت و توانایی­های ضروری برای انجام مناسبِ وظایف پیش بینی شده هر یک از مشاغل است. این مرحله اطلاعات مورد نیاز را جهت مرکز ارزیابی به منظور سنجش و تطبیق قابلیت ­های شغلی و فردی فراهم می­سازد (محمدحسین افضل آبادی و همکاران، ۱۳۸۹).
شایستگی­ها بعضی یا همه خصوصیات زیر را دارند:

• دسته بندی کردن مهارت ­ها و توانایی­ها، دانش، انگیزه­ ها، ارزش­ها و علایق، انگیزه ها.

• ارتباط با عملکرد اثربخش یا عملکرد سطح بالا.

• قابل مشاهده و قابل اندازه گیری در مقابل استانداردهایی که به خوبی پذیرفته شده ­اند.