انرژی باد در سالهای اخیر بسیار مورد توجه محققین قرار گرفته است. ویژگی های منحصر به فرد این نوع انرژی و روش های مختلف تبدیل انرژی باد به انرژی الکتریکی در بسیاری از مقالات مورد مطالعه قرار گرفته است. در این راستا، بحث مربوط به عدم قطعیت توان تولیدی این نوع منابع نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور در تعدادی از مقالات از روش های پیش بینی کوتاه مدت^[۴۶] به منظور کاهش عدم قطعیت در تولید استفاده شده است. کالمن فیلتر^[۴۷]، روش های مبتنی بر شبکه های عصبی^[۴۸] و روش های مبتنی مبتنی بر تئوری سیستم خاکستری^[۴۹] از این دسته هستند. با بهره گرفتن از این روش ها سرعت باد در لحظه های پیش رو با مقداری خطا پیش بینی می‌شود که این موضوع مقداری از عدم قطعیت باد می‌کاهد. همچنین استفاده از سیستم های ذخیره سازی انرژی و مدیریت انرژی به منظور کاهش اثرات نامطلوب عدم قطعیت بر روی شبکه های قدرت در چندین مقاله مورد بررسی قرار گرفته است [۱۵-۱۶]. در اغلب این مطالعات هدف کاهش عدم قطعیت است به نحوی که بتوان این منابع را بصورت منابعی قطعی^[۵۰] در نظر گرفت.
پایداری در شبکه های قدرت را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد. یکی از مهم ترین این دسته ها پایداری سیگنال کوچک^[۵۱] است. در مطالعات مربوط به پایداری سیگنال کوچک، رفتار دینامیکی هر جزء می‌تواند بر پایداری و یا ناپایداری کل سیستم تاثیرگذار باشد. تعدادی از مقالات این موضوع را مورد مطالعه قرار داده اند و به بررسی تاثیر ادوات مختلف بر روی پایداری سیستم پرداخته اند. از این دسته می توان به بررسی تاثیر توربین های بادی، سیستم های مبدل التریکی ، ماشین های سنکرون و… در مقالات مختلف اشاره کرد [۱۷-۲۰]. افزایش پایداری سیستم های قدرت با بهره گرفتن از ادواتی مثل پایدار ساز سیستم قدرت^[۵۲] و ادوات FACTS^[53] نیز بطور جامع مورد بررسی قرار گرفته است [۲۱-۲۲].
روش های احتمالی در سیستم های قدرت برای اولین بار در سال ۱۹۷۴ میلادی و توسط Borkowska مورد استفاده قرار گرفتند که پخش بار^[۵۴] یک سیستم قدرت به صورت احتمالی محاسبه شد [۲۳]. کاربرد این نوع از مطالعات در شبکه های قدرت به سرعت مورد توجه قرار گرفت. در سال ۱۹۷۸مطالعات احتمالی برای اولین بار به منظور بررسی پایداری سیگنال کوچک استفاده شد [۲۴]. پس از آن در چندین زمینه از جمله مطالعات پخش بار، مدیریت انرژی، بررسی انواع پایداری و حتی به منظور طراحی ادوات قدرت از روش های احتمالی استفاده شده است. به طور کلی می توان این نوع مطالعات را به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول شیوه های مبتنی بر روش های عددی است. در روش های عددی^[۵۵] عموما از حل شبکه قدرت در دفعات زیاد احتمال پایداری شبکه مشخص می‌شود. روش هایی همچون مونت کارلو^[۵۶]، کوانتایز^[۵۷] و … از این دسته هستند[۲۵-۲۶]. معمولا روش های عددی زمان و حجم بسیار زیاد محاسبات را می‌طلبند. دسته دیگر مطالعات احتمالی در شبکه های قدرت روش های مبتنی بر شیوه های تحلیلی^[۵۸] هستند. این روش ها معمولا بسیار سریع تر از روش های عددی هستند. هرچند ممکن است در این روشها میزان خطا بیشتر باشد و در بعضی از مسایل معادلات لازم برای دستیابی به جواب بسیار پیچیده شوند. روش های تحلیلی عموما مبتنی بر مومنت^[۵۹] و کیومولنت^[۶۰] هستند. ایده کلی استفاده از این روش ها به دست آوردن مشخصاتی آماری متغیر خروجی از روی مشخصات احتمالی ورودی با تعداد دفعات کم حل شبکه قدرت و بازسازی تابع چگالی احتمال^[۶۱] متغیر خروجی از روی این مشخصات است. روش های گرم-چارلیر^[۶۲] و تخمین دو نقطه^[۶۳] ای از این سته روش ها هستند [۲۷-۳۰].

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تعریف مساله
موضوع این پایان نامه در مورد بررسی احتمالی^[۶۴] پایداری سیگنال کوچک ریزشبکه ها ناشی از عدم قطعیت در توان تولیدی توسط توربین های بادی است. با توجه به آنچه که در بالا اشاره شد، سطح توان و ولتاژ ریزشبکه ها نسبتا پایین است و غالبا انرژی باد به عنوان یک منبع اصلی تولید توان در این سیستم ها در نظر گرفته می‌شود. در نتیجه انرژی باد نقشی اساسی در تعیین عملکرد دینامیکی ریز شبکه ها دارد. در شبکه های بسیار بزرگ قدرت این اثرگذاری کم رنگ تر است در حالی که در ریز شبکه ها حتی کوچکترین بارها می‌توانند باعث ناپایداری سیستم شوند. این موضوع نیاز به بررسی پایداری احتمالی در ریزشبکه ها را نشان می‌دهد. در نتیجه در این پایان نامه به وسیله انواع روش های بررسی احتمالی، پایداری سیگنال کوچک ریزشبکه ها تحت تاثیر عدم قطعیت ناشی از انرژی باد بررسی می‌شود. همچنین برای کامل شدن تحقیق در این زمینه انواع توربین های بادی در نظر گرفته خواهند شد و تاثیر دینامیک سیستم تولید بر روی احتمال ناپایداری بررسی خواهد شد.
سر فصل ها
مطالب این پایان نامه در شش فصل گردآوری شده است. فصل اول که پیش از این به طور کامل توضیح داده شد. در ادامه به توضیح مختصری در مورد هرکدام از فصل ها خواهیم پرداخت.
فصل دوم: مدلسازی و تعریف معادلات توربین های بادی
در این فصل به معرفی انواع توربین های باد می‌پردازیم. در فصل اول به طور مختصر توضیحاتی در مورد سه نوع توربین بادی مرسوم داده شد. این توربین ها عبارتند از: توربین با ژنراتور القایی قفس سنجابی، توربین با ژنراتور القایی دو سو تغذیه و توربین با ژنراتور تمام توان (در مقالات این توربین ها به ترتیب به نام های توربین بادی Type A و Type C و Type D نیز شناخته می‌شوند) [۳۱]. در فصل دوم معادلات دیفرانسیل این توربین ها به طور مفصل ارائه خواهند شد و مطالبی تکمیلی نیز آورده خواهد شد.
فصل سوم: معرفی و مدل سازی ریزشبکه
در این فصل مشخصات کلی ریز شبکه مورد بررسی بیان خواهد شد. تمامی اجزای شبکه مدل سازی شده و به صورت معادلات دیفرانسیل نوشته خواهند شد. این موضوع مستلزم مدل سازی ماشین سنکرون، خطوط انتقال توان، بارها، بانک های خازنی و استفاده از مدل های توربین بادی است. سپس با بهره گرفتن از مدل اجزای سیستم معادلات حالت کل ریزشبکه نوشته خواهد شد و به کمک آن پایداری مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فصل چهارم: معرفی روش های آنالیز احتمالی
انواع روش های احتمالی برای بررسی پایداری ریزشبکه قدرت معرفی خواهند شد و تمامی روابط ریاضی آنها نیز آورده خواهد شد. مزایا و معایب هر کدام از این روش ها مطرح می‌شود. از هر دو دسته روش های آنالیز احتمالی یعنی روش های عددی و روش های تحلیلی چندین نمونه معرفی و بررسی می‌شوند.
فصل پنجم: شبیه سازی و مقایسه
مقایسه ای میان روش های ارائه شده در فصل چهارم به منظور بررسی بازده و دقت آن ها صورت خواهد گرفت. این روش ها با توجه به میزان حجم محاسبات، مدت زمان اجرا و دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند. به علاوه بررسی میان پایداری احتمالی انواع توربین های بادی صورت می‌گیرد. پیکر بندی^[۶۵] های مختلف ریزشبکه و نحوه عملکرد توربین های بادی و تاثیر آنها بر پایداری احتمالی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فصل دوم
مدل سازی و تعریف معادلات توربین های بادی
توربین های بادی سرعت ثابت [۳۳]
در این پایان نامه، توربین بادی با ژنراتور القایی قفس سنجابی به عنوان یک نمونه از توربین های بادی سرعت ثابت بررسی خواهد شد. معمولا به منظور بررسی پایداری سیگنال کوچک شبکه های قدرت از مقادیر ویژه سیستم استفاده می‌شود [۳۲]. برای به دست آوردن مقادیر ویژه سیستم باید ابتدا ماتریس فضای حالت^[۶۶] سیستم را با توجه به معادلات دیفرانسیل حاکم بر سیستم تشکیل داد. در اینجا از روشی برای به دست آوردن معادلات حالت ریزشبکه استفاده می‌شود که طبق آن در ابتدا هر جزء سیستم^[۶۷] بصورت تک و مجزا مدل می‌شود و سپس این مدل ها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و معادلات کلی سیستم و متعاقبا مقادیر ویژه آن به دست می‌آیند. این موضوع به طور مفصل در فصل بعد مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در اینجا به بررسی و استخراج معادلات و روابط ریاضی توربین بادی با ژنراتور القایی قفس سنجابی پرداخته می‌شود.
همانطور که در فصل سوم بیان خواهد شد، برای استفاده از این روش باید جریان ها و سرعت های زاویه ای به عنوان متغیر های حالت در نظر گرفته شوند و ولتاژ ها و سایر متغیر های هر جزء شبکه، به شکل تابعی از این متغیر های حالت نوشته شود. برای مثال اگر فرم استاندارد معادلات حالت به شکل زیر در نظر گرفته شود:

معادلات حالت هر جزء سیستم باید به صورت زیر تعریف شوند:

در روابط بالا x نشان دهنده متغیر های حالت که غالبا جریان و سرعت زاویه ای هستند، u ورودی های سیستم و v ولتاژ های هر جزء سیستم است. در مرحله ای که معادلات دیفرانسیل اجزا برای تشکیل معادلات دیفرانسیل کلی ریزشبکه کنار هم قرار م‌یگیرند، این بردار کمکی v است که به اتصال این اجزا به یکدیگر کمک می‌کند. در نتیجه در مدل سازی سیستم باید به این موضوع توجه داشت که جریان ها و سرعت های زاویه ای به عنوان متغیر حالت در نظر گرفته شوند.
ولتاژی که ژنراتور القایی در مبنای سه فاز ماشین^[۶۸] در ترمینال خروجی خود تولید می‌کند وابسته به جریان و شار پیوندی^[۶۹] در این ماشین است. ولتاز روتور و استاتور ماشین القایی از روابط زیر به دست می‌آیند:

زمره تحقیقات کاربردی است. از آنجائیکه در این پژوهش از ابزار پرسشنامه و مصاحبه برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز استفاده خواهد شد، بنابراین از زاویه دیگر میتوان این پژوهش را یک تحقیق پیمایشی (میدانی) (survey research) نیز قلمداد کرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۷-۱ محدوده ومقطع زمانی تحقیق
محدوده مورد مطالعه مناطق نمونه گردشگری در استان مازندران می‌‌باشد‌. این استان با مساحت حدود ۲۳۸ هزار کیلومتر مربع به لحاظ مساحت خاکی هیجدهمین استان کشور می‌باشد. (معاون برنامه‌ریزی و اشتغال مازندران ، ۳،۱۳۹۱)همچنین قرار گرفتن در شمال کلان‌شهر تهران(پایتخت ایران)با فاصله‌ای ۲۵۰ کیلومتری با مرکز استان از موقعیت جغرافیایی استراتژیکی برخوردار است.(ویکی‌پدیا، دانشنامه ی آزاد)
۱-۷-۲ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
پس از جمع آوری اطلاعات میدانی که با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه تکمیل خواهد شد، با بهره گرفتن از نرم افزارSPSS و آزمون های آماری کای اسکویر(x2)، T تک دامنه ایی، Binomial Test و Feridman اقدام به تحلیل روابط بین متغییرهای تحقیق خواهد شد‌. همچنین برای نمایش نتایج داده های تحلیلی و توصیفی از انواع نمودارها، دیاگرامها، نقشه ها، منحنی‌‌ها و‌… نیز استفاده خواهد شد.
۱-۸ متغیرهای تحقیق
۱-۸-۱متغیر وابسته
– نقش و جایگاه مناطق نمونه گردشگری در توسعه پایدار استان مازندران
۱-۸-۲ متغیرهای مستقل
– سطح توسعه زیرساختهای حمل ونقل
– کمبود امکانات رفاهی ( هتل‌‌ها و اماکن اقامتی )، بهداشتی در مناطق نمونه گردشگری
– عدم تبلیغات مناسب در معرفی مناطق نمونه گردشگری
– پایین بودن سطح آگاهی جامعه در مورد مناطق نمونه گردشگری و جاذبه‌های گردشگری در توسعه پایدار
– مشکلات قانونی و ضعف قوانین و مقررات حمایتی از بخش خصوصی در مناطق نمونه گردشگری
– نیاز به تغییر نگرش مدیران، سیاستگذاران و مردم به مقوله گردشگر و مناطق گردشگری و پذیرش آن به عنوان یک اصل مهم اقتصادی
– کمبود نیروهای متخصص
– فقدان یک برنامه جامع و استراتژیک و همچنین مشخص نبودن هدفها و سیاست‌‌ها در قالب یک برنامه اجرایی
– شناخت تنگنا‌‌ها و موانع توسعه پایدار در مناطق نمونه گردشگری مازندران
–ارائه راهکارهای مناسب برای توسعه پایدار در مناطق نمونه گردشگری مازندران
کاربرد نتایج تحقیق
با انجام این تحقیق ارگان هایی همچون: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداری، شهرداری، و فرمانداری‌‌ها‌… می‌‌توانند از نتایج این پژوهش بهره مند گشته و کمک شایانی را در رابطه با اتخاذ سیاستهای مناسب برای توسعه نقش آن در جذب توریست به استان داشته باشند.
۱-۹ تعاریف اصطلاحات و واژه ها
گردشگر: کسانی هستند که به مقصد گذران اوقات فراغت، کسب و کار و اهداف دیگر مدتی از یکسال متوالی را در سفر و اقامت خارج از اقامتگاه معمول خود می‌‌گذرانند(زاهدی ورنجبریان، ۱۲،۱۳۸۵).
گردشگری: صنعت گردشگری آمیزه‌ای از فعالیت های گوناگون از حمل و نقل و تغذیه تا اقامت و مدیریت رویدادها است که در جهت خدمت رسانی به گردشگران، بصورت زنجیره‌ای بهم پیوسته ایفای نقش می‌‌کنند (رنجبریان و زاهدی ، ۱۳۹۱، ۹ )
مناطق نمونه ی گردشگری منطقه یا مناطقی هستند که در جوار جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی، طبیعی و گردشگری قرار دارند که به منظور ارائه ی خدمات به گردشگران توسط بخش غیردولتی تأسیس و اداره می‌شوند.(محمودی نژاد و بمانیان، ۱۳۸۸، ۳۶۷)
مناطق نمونه گردشگری بین المللی: منطقه‌ای است که با هدف جذب گردشگران خارجی طراحی و تجهیز می‌‌شود و حداقل مساحت آن ۳۰۰ هکتار خواهد بود.
ب) مناطق نمونه گردشگری ملی: منطقه‌ای است که با هدف جذب گردشگران ایرانی از سراسر کشور طراحی و تجهیز می‌‌شود و حداقل مساحت آن ۱۰۰ هکتار خواهد بود.
ج) مناطق نمونه گردشگری استانی: منطقه‌ای است که با هدف جذب گردشگران استانی طراحی و تجهیز می‌‌شود و حداقل مساحت آن ۵۰ هکتار خواهد بود.
د) مناطق نمونه گردشگری محلی: منطقه‌ای است که با هدف جذب گردشگران یک یا چند شهرستان طراحی و تجهیز می‌‌شود و حداقل مساحت آن ۳۰ هکتار خواهد بود.(افتخاری و همکاران، ۱۳۹۰، ۲۸)
توسعه‌ای پایدار: کمیسیون برانتلند اعلام کرد، “توسعه‌ای پایدار است که بتواند احتیاجات نسل حاضر را بدون فدا کردن توانایی نسل های آینده برای برآورده سازی نیازمندی هایشان تامین کند. ( Gorden,2007,29)
فصل دوم
مبانی نظری و ادبیات تحقیق
۲- مبانی نظری تحقیق
۲-۱ تعریف لغت گردشگر:
گردشگر، کسی است که به منظوری غیر از کارو کسب درآمد برای مدتی بیش از یک شب و کمتر از یکسال به سرزمینی جز محیط متعارف خودپای میگذارد و در آن اقامت می‌‌گزیند.
گردشگری (توریسم) شامل کلیه فعالیتهایی است که گردشگران در هنگام سفر انجام میدهند و به ایشان مرتبط می‌شود و این میتواند شامل برنامه‌ریزی برای سفر جا به جایی میان مبدأ و مقصد، اقامت و نظایر آن باشد.(رنجبریان و زاهدی ، ۱۲،۱۳۹۱)
۲-۲ تعریف واژه گردشگری (توریسم)
واژه گردشگری (Torism) از واژه (Tour) به معنای گشتن اخذ شده که ریشه در لغت لاتین Turns به معنای دور زدن، رفت و برگشت بین مبدأ و مقصد می‌باشد که از نظر یونانی به اسپانیایی و فرانسه و در نهایت به انگلیسی راه یافته است.(پاپلی یزدی و سقایی، ۱۹،۱۳۸۸)
۲-۳ تعریف گردشگری
گردشگری، سیاحت یا توریسم به طور کلی به عنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته می‌شود. هرچند که در سال‌های اخیر شامل هرگونه مسافرتی می‌شود که شخص به واسطه آن از محیط کار یا زندگی خود خارج می‌شود. گردشگری صنعت است؛ بنابراین می‌توان گفت صنعت گردشگری مجموعه‌ای از فعالیت‌ها، خدمات و صنایع مختلفی است که به یک تجربه منحصر به فرد می‌ انجامد. این صنعت و فعالیت‌ها شامل برنامه سفر، جابه جایی میان مبدأ و مقصد که همان حمل و نقل می‌باشد، اقامت و پذیرایی، خرید، تفریح و سرگرمی و دیگر خدمان مهمان نوازی است که در اختیار فرد یا گروه‌های مختلف قرار می‌گیرد که از موطن خود به قصد سفر خارج می‌شوند (رنجبریان و زاهدی، ۱۱،۱۳۸۹).
در فرهنگ لغت فارسی، گردشگری به معنای در اقطار عالم سفر کردن، مسافرت برای تفریح و سرگرمی، ویاسفی که در آن مسافر به مقصدی می‌‌رود وسپس به محل سکونت خود باز می‌‌گردد (الوانی و دهدشتی، ۱۸،۱۳۷۳).
در سال ۱۹۶۴ از طرف سازمان ملل و براساس پیشنهاد کنفرانس بین‌المللی ترانسپورت و جهانگردی آن سازمان، در رُم تعریفی برای گردشگری(جهانگردی) به تصویب رسید که بدین شرح است: «فرآیندی که شخص یا گروهی به منظور تفریح، بازدید از نقاط دیدنی، معالجه، مطالعه، تجارت، ورزش و یا زیارت به کشوری غیر از کشوری که در آن اقامت دارند، سفر کنند؛ مشروط براین که حداقل مدّت اقامت آن‌‌ها از ۲۴ ساعت کمتر و از شش ماه بیشتر نباشد»(کریمی، ۲۰،۱۳۸۷).
در حقیقت گردشگری مجموع پدیده‌‌ها و ارتباطات ناشی از کنش متقابل میان گردشگران، سرمایه، دولتها و جوامع میزبان دانشگاهها و سازمانهای غیر دولتی، در فرایند جذب حمل و نقل، پذیرایی و کنترل گردشگران و دیگر بازدیدکنندگان است.
در تعریف فنی دیگری سازمان جهانی گردشگری (WTO) گردشگری را از ابعاد مختلف براساس تمایز در رویکرد به مکان بازدید، به صورت زیر تقسیم کرده است.
گردشگری عبارت است از فعالیتهای افرادی که برای استراحت، کار و دلایل دیگر به خارج از محیط سکونت معمول خویش سفر کرده، حداکثر برای یک سال متوالی در آنجا اقامت می‌‌کنند.
گردشگری داخلی (یا بومی): در این حالت اشخاص مقیم یک کشور حداکثر برای مدت دوازده ماه به محلی در کشور خودشان که خارج از محیط معمولی زندکی آنهاست سفر می‌‌کنند و هدف اصلی آنها از این سفر انجام کاری نیست که سرانجام آن دریافت مزد از محل مورد بازدید باشد.
گردشگری خارجی (یا بین المللی): افرادی برای حداکثر مدت دوازده ماه به که محل اقامت معمول آنها نیست و خارج از محیط معمول زندگی شان قرار دارد سفر می‌‌کنند و هدف اصلی آنها از این بازدید انجام کاری نیست که سرانجامش دریافت مزد از کشور مورد بازدید باشد.
در بعد جغرافیایی گردشگری زمانی از فعالیت گذراندن اوقات فراغت یا تفریح که مستلزم غیبت شبانه از مکان مسکونی عادی است تعریف میشود.

شکل ۶- ۲ مدل نظری تحقیق ۹۴
شکل ۱- ۴ نقشه موقعیت شهر جدید پرند ۱۱۳
شکل ۲- ۴ نقشه موقعیت نسیم­شهر ۱۱۵
شکل ۳- ۴ جنسیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت ۱۱۶
شکل ۴- ۴ وضعیت تأهل پاسخگویان بر حسب محل سکونت ۱۱۸
شکل ۵- ۴ وضعیت اشتغال پاسخگویان بر حسب محل سکونت ۱۱۹
شکل۶- ۴ نوع شغل پاسخگویان بر حسب محل سکونت ۱۲۰
شکل ۷- ۴ وضعیت قومیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت ۱۲۱
شکل ۸- ۴ شیوه تصرف واحد مسکونی پاسخگویان بر حسب محل سکونت ۱۲۲
شکل ۹- ۴ مدت زمان سکونت پاسخگویان بر حسب محل سکونت ۱۲۴
شکل۱۰- ۴ نمودار تحلیل مسیر متغیرهای تبیین­کننده حس تعلق مکانی بر حسب محل سکونت ۱۴۲
فصل ۱
کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
انسان موجودی اجتماعی و وابسته به زندگی جمعی است که در این حیات جمعی، هویت می­یابد و نیازهای خود را برآورده می­سازد. زندگی در بستر جمعی ویژگی­های خاصی دارد، یکی از مهمترینِ این ویژگی­ها که حیات جمعی و روابط از آن متاثر می­شوند، مکانمندی و تعلق داشتن به مکانی خاص است. مکانمندی موجبات روابط پیچیده فرد با مکان را پدید می­آورد. آدمی با محیط زندگی خود در­می­آمیزد و مکان یکی از مؤلفه­ های هویت­بخش زندگی او می­ شود تا جایی که بخشی از وجود خود را با مکان می­فهمد و به دیگران می­شناساند. به عبارتی، ورود مکان به حیطه هویت فردی سبب شکل­ گیری حس تعلق به مکان در فرد و اهمیت یافتن مکان برای او می­گردد، به گونه ­ای که مکان به جزئی مهم و تاثیرگذار در متن زندگی فرد و روابطش بدل می­ شود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سالهاست که محققین در حوزه ­های روانشناسی، جامعه ­شناسی و برنامه­ ریزی به مطالعه رابطه انسان و محیط و عوامل مؤثر بر آن می­پردازند. انسان و محیط تاثیرات متقابلی بر یکدیگر دارند که اساس این پژوهش­ها را بنیان نهاده است. توجه به این روابط، سعی در روشن ساختن چگونگی آن و اثرگذاری­های متقابل انسان و مکان بر یکدیگر، امروزه با توجه به پدید آمدن گونه ­هایی جدید از روابط انسان و محیط اهمیتی دوچندان یافته است؛ روابطی که تا پیش از عصر حاضر بدین گونه پدید نیامده و مورد توجه نبود.
رابطه انسان و مکان­ سکونت مهم­ترین وجه رابطه انسان با محیط است، آدمی بیش­ترین و مهم­ترین ساعات زندگی خود را در مکان­ سکونت خود می­گذارند و عمده روابط اجتماعی خود را بر اساس آن سامان می­بخشد. حس تعلق آدمی به مکان­سکونت و نیز فضای کالبدی آن، عاملی مهم در کیفیت زندگی فرد و رفتار در قبال مکان محسوب می­ شود. پدید آمدن انواع جدیدی از رابطه انسان و مکان در عصر حاضر، لزوم توجه به این بُعد مهم و تاثیرگذار از زندگی را ضروری­تر ساخته است، مهاجرت­های گسترده به حومه شهرها(اسکان غیررسمی) و یا شهرهای جدید(اسکان رسمی) از جمله روابط جدید انسان و مکان هستند. بنابراین توجه به حس تعلق مکانی ساکنین چه در اسکان رسمی و چه در اسکان غیر­رسمی می ­تواند موجبات فهم بهتر از زوایای مختلف این رابطه را سبب شود و با ارائه راهکارهایی، زمینه­ ساز ایجاد و تقویت حس تعلق به مکان در مدت زمان کوتاه­تری، در مراحل مختلف شکل­ گیری و توسعه این نوع اسکان­ها باشد.
۲-۱ طرح مسئله
امروزه شهرنشینی در جهان با چنان سرعتی به پیش می‌­رود که در تاریخ شهرنشینی بی­سابقه بوده و همه کشورهای جهان اعم از توسعه‌­یافته و در­حال­توسعه را به نوعی متاثر ساخته است. این پدیده نتایج و پیامدهای گوناگونی در کشورهای مختلف در پی داشته است. از یک ‌سو در کشورهای توسعه­‌یافته، این نیروی انسانی وسیع در شهرها با رشد اقتصادی و برنامه­­ریزی‌­های مدون همراه بوده و توسعه­ای همه­‌جانبه را رقم زده است. از سوی دیگر در کشورهای در­حال­‌توسعه، به دلیل عدم برنامه­ ریزی­ها و زیرساخت­های مناسب، از این نیروی انسانی گسترده چندان بهره گرفته نشده و سبب مشکلات عظیم و پیچیده­ای گردیده است.
با وجود تفاوت­های بسیاری که در شکل، شیوه، رشد و گسترش شهرنشینی در نقاط مختف و در شرایط اجتماعی- اقتصادی گوناگون جهان وجود دارد، شهرنشینی در طی سالیان اخیر به دلیل کاهش مرگ و میر، افزایش جمعیت و نیز مهاجرت­های روستاشهری سیر صعودی داشته است و بر جمعیت شهرها روز به‌ روز افزوده و شهرهای چند میلیون نفری با حومه­هایی متعدد در گوشه ‌و کنار جهان پدید آمده­اند. در این راستا، روستا و زندگی روستایی نیز تا حد زیادی کمرنگ و جای خود را به مرور زمان به شهر و زندگی شهری به عنوان یک الگوی مسلّط در نقاط مختلف جهان داده است.
رشد زندگی شهری، سیل مهاجرت افراد به سوی مادرشهرها و رشد خارج از قاعده این مراکز، معضلات بسیاری را گریبانگیر شهرها، دولت­ها و ساکنین آنها نموده است. شرایط و معضلات اقتصادی مهاجرین و ظرفیت محدود شهرها برای اسکان افراد، مشکلات گوناگونی از جمله: ازدحام جمعیت، آلودگی­های زیست­محیطی، عدم تناسب امکانات و خدمات شهری با جمعیتِ موجود، اختلافات و تفاوت­های فرهنگی، تضاد طبقاتی و… را در جامعه شهری سبب شده است. در ایران نیز افزایش جمعیت و تحولات ساختاری که در نظام اقتصادی روستایی در بعد از سالهای ۱۳۴۵ پدید آمد، سبب شد تا شهرها بویژه شهرهای بزرگ(تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و…) به عنوان مقصد مهاجرت­های مناطق روستایی کشور، جاذب مهاجرت­های وسیع و گسترده­ای گردند. در این میان، بیشتر مهاجران که توانایی مالی و اقتصادی استقرار و سکونت در محدوده اسکان رسمی و پرداخت هزینه مسکن و اقامت در محدوده قانونی شهرها را نداشتند، برای تامین سر پناه خود به ویژه در شهرهای بزرگ به حاشیه شهرها روی آوردند، هر چند که شدت و حجم این مسئله در استان­های کشور و شهرهای آنها بسته به شرایط اقتصادی و تمرکز صنایع متفاوت است.
شهر تهران – به عنوان بزرگترین مرکز شهری ایران- به دلیل مهاجرت­های گسترده و مداوم از سراسر کشور با مسائل و مشکلات عدیده­ای مواجه گردیده است. تراکم بیش از حد جمعیت و مهاجرت­های فراوان به تهران، امروزه ابعاد بسیار گسترده­تری از یک مسئله شهریِ صرف را یافته و به معضلی اساسی بدل شده است، چنانکه به نوعی اسکان­های رسمی اطراف خود را به خوابگاه­هایی برای شاغلین در تهران بدل نموده است و در بسیاری از مناطق، اسکان­های غیررسمی بسیاری را در اطراف شهر پدید آورده که هر روزه نیز با افزایش جمعیت و تداوم مهاجرت­ها، گسترش بیشتری می­یابند. با توجه به اینکه شهر تهران تا مدت­ها مقصد مهاجرت عمده مهاجرین کشور به شمار می­آمد، مهاجرین از نقاط مختلف کشور به سوی تهران روانه می­شدند و به اشکال متفاوت، متناسب با شرایط اجتماعی و اقتصادی­شان در آن اسکان می­یافتند؛ اما مدتی است که با توجه به افزایش سرسام­آور قیمت زمین و مسکن در تهران، بالا رفتن هزینه­ های زندگی، دشواری شرایط اقتصادی، عدم توانایی این شهر در نگهداشت جمعیتِ بیش از حد و نا متناسب با ظرفیتِ خود و… فوج جمعیت به سمت شهرها و روستاهای حومه تهران حرکت کرده است و موجب رشد و گسترش نامنظم و نامتوازن شهرها و روستاهای اطراف و ظهور انواع و اقسام اسکان­های غیررسمی در اطراف تهران گردیده است.
به دنبال مهاجرت­های گسترده و رشد روزافزون جمعیت شهری ایران(به خصوص در تهران) ناشی از عدم توزیع متناسب امکانات و زیرساخت­های اقتصادی- اجتماعی، توسعه نامتوازن در سراسر کشور و پدید آمدن اسکان­های غیررسمی در ابعاد و اشکال مختلف در حاشیه شهرها؛ موضوع ایجاد اسکان­های رسمی(شهرهای جدید) به عنوان یک ضرورت در جهت جذب سرریز جمعیت شهری، تمرکززدایی، کاهش مشکلات کلانشهرها و جلوگیری از گسترش اسکان­های غیررسمی، مطرح شده است.
برخی از طرح­های اسکان رسمی(شهرهای جدید) نوعی از اسکان سرریز جمعیتی ساکنین شهرهای بزرگ و پرجمعیت است و به عنوان راه­حلی مناسب سالهاست که در محافل گوناگون مطرح و در نقاط مختلف جهان اجرایی گشته است. اما این طرح نیز با تمامی مزایایی که برای آن متصورند در برخی از مناطق با شکست روبرو شده و جمعیت در آن ساکن نشده یا مهاجرین پس از مدتی دوباره به مبداء مهاجرت­­- مراکز شهری پرجمعیت- بازمی­گردند و­­ گاه به اسکان­های غیررسمی دامن می­زنند و موجب وخیم­تر شدن مشکلات و معضلات آنها می­شوند. در ایران نیز رشد شتابان جمعیت شهری در شهرهای بزرگ کشور و لزوم هدایت سرریز جمعیت و فعالیت­های اقتصادی از شهرهای بزرگ(تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و…) به سوی شهرهای جدید، ایجاد آنها را ضروری ساخته است. علاوه بر این، به منظور جلوگیری از تخریب حاشیه­های زراعی و طبیعی شهرها، حل معضل مسکن، کمبود خدمات و امکانات شهری و همچنین تمرکززدایی از کلانشهرها، احداث شهرهای جدید و کاهش مهاجرت به مادرشهرها الزامی می­باشد.
راه­حل ایجاد شهرهای جدید در شهر تهران(به عنوان یک مرکز جمعیتی بزرگ و مهاجرپذیر) با وجود معضلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و شهری گسترده­ای که در آن به چشم می­خورد، همانند بسیاری از کشورهای جهان مطرح گردید و شهرهای جدید(از جمله شهر جدید پرند، پردیس، اندیشه، هشتگرد) با هدف توزیع متناسب و برنامه‌ریزی شده جمعیت در ناحیه شهری تهران از طریق هدایت سرریز جمعیت شهری و کاهش مشکلات ناشی از ازدحام جمعیت، در اطراف این شهر طرح­ریزی و احداث شدند.
رویکرد مورد توجه در غالب اسکان­های رسمی- شهر جدید پرند- رویکردی تک بُعدی­نگر بوده که در آن صرفاً ساخت فضاهایی مسکونی؛ رعایت کمّی استانداردهای شهری و چشم­پوشی از استانداردهای کیفی؛ اولویت مسائل مالی و توجیهات اقتصادی در کنار فقدان تاریخ، خاطره و روح جمعی سبب شده است که مسائل و مشکلات عدیده­ای در این شهرها ظهور یابد و به هدف نهایی خود که کاهش مشکلات شهرهای بزرگ و هدایت سرریز جمعیتی آنان است، دست نیابند و در نتیجه مسئله هویت(حس تعلق مکانی) در آنها مسئله­ای فرعی و یا تزئینی تلقی گردد. به عبارتی وجود رویکرد تک­بُعدی­نگر و کمّی­گرایانه، می ­تواند سبب ضعف حس تعلق مکانی، عدم شکل­ گیری یک محل سکونت برای افراد به معنای تامّ آن، نادیده انگاشتن ابعاد اجتماعی محیط و مانع جذب و پایداری جمعیت به عنوان اصلی­ترین شاخص و هدف ایجاد شهرهای جدید و در نهایت زمینه­ ساز ظهور مسائل و مشکلات عمیق­تری به خصوص از لحاظ اجتماعی در این نوع اسکان­ها گردد. بنابراین به نظر می­رسد ایجاد و تقویت حس تعلق به مکان در ساکنین شهرهای جدید می ­تواند در جهت ماندگاری، عدم بازگشت مهاجرین به مبداء مهاجرت یا گاهاً اسکان­های غیررسمی و در نتیجه دستیابی به هدف ناشی از شکل­ گیری اسکان­های رسمی و رهایی از مشکلات پیش گفته، مؤثر واقع شود و بستری مناسب جهت جذب سرریز جمعیت کلانشهرها، از جمله تهران را فراهم آورد.
در مقابل اسکان رسمی، اسکان غیررسمی- نسیم­شهر- قرار دارد. اسکان غیررسمی یکی از چهره­ های بارز فقر شهری است که در درون یا مجاور شهرها به ویژه شهرهای بزرگ به شکلی خودرو، فاقد مجوز ساختمان و برنامه رسمی شهرسازی، با تجمعی از اقشار کم­درآمد و سطح نازلی از کمیّت و کیفیت زندگی شکل می­گیرد و با عناوینی همچون حاشیه نشینی، اسکان غیررسمی، سکونتگاه­های خودرو و نابسامان نامیده می­ شود. به عبارتی اسکان غیررسمی را می­توان به شیوه زندگی و فضای خاصی از زندگی شهری اطلاق کرد که در تمامی یا غالب جهاتِ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی، حقوقی، سابقه استقرار، نحوه شکل­ گیری و سیر تحولات تاریخی با بخش­های مجاور تفاوت اساسی دارد(کمانرودی،۱۹:۱۳۷۷). مسکن غیر­معمول، خیابان­ها و کوچه­های تنگ و باریک، مشکلات زیست­محیطی و بهداشتی، فزونی و تراکم جمعیت، فقر­فرهنگی و آسیب­های اجتماعی، آسیب­پذیری بالا در برابر حوادث طبیعی، عدم برخورداری لازم از امکانات و خدمات شهری، تصرف و عدم مالکیت قانونی زمین و… از ویژگی­های اسکان غیررسمی محسوب می­شوند؛ با این حال شکل­ گیری سکونتگاه­های غیررسمی به دست خود ساکنین و تداوم و گسترش زندگی در این نوع از سکونتگاه­ها، علی­رغم مشکلات گوناگون موجود در آنها، باعث شکل­ گیری نوعی هویت جمعی حاشیه­ای، حس تعلق مکانی و اعتماد متقابل در بین ساکنین این نوع از اسکان­ها می­ شود. به عبارتی تعلق مکانی موجود در بین ساکنین اسکان­های غیررسمی، می ­تواند به عنوان یک نیروی محرکه قوی در مشارکت ساکنین این مکان­ها برای بهبود و ارتقای شرایط­شان باشد و به عنوان یک پتانسیل قابل توجه، زمینه­ ساماندهی و بهسازی مطلوب سکونتگاه­های غیررسمی را فراهم آورد.
بنابراین در این پژوهش، حس تعلق مکانی ساکنین نسیم­شهر(اسکان غیررسمی) و ساکنین شهرجدیدپرند(اسکان رسمی) و عوامل مؤثر برآن، مورد بررسی و مقایسه قرار خواهند گرفت.
۳-۱ اهمیّت و ضرورت مسئله
اسکان­های رسمی طرحی همه­جانبه و برنامه­ ریزی شده ­اند که هزینه­ های بسیار سنگینی را در جهت بهبود شرایط و وضعیت کلانشهرها و نیز حل نمودن بخشی از مشکلات آنها مصروف به خود می­دارند. پایداری انتقال جمعیت در اسکان­های رسمی(شهرجدیدپرند) مسئله­ بسیار مهمی است که در صورت عدم توجه به آن می ­تواند، تمامی نتایج این طرح­ها را که زمان، هزینه و نیروی انسانی بسیاری صرف مطالعه و اجرای آنها شده است، دستخوش تغییر و حتی عدم دستیابی به نتایج از پیش تعیین شده، نماید. عامل اصلی و تعیین­کننده در پایداری و ماندگاری جمعیت، ایجاد علقه­های هویتی- اجتماعی و حس تعلق به مکان است که متاثر از عوامل گوناگون و متنوعی می­باشد و عدم توجه به آن می ­تواند سبب نوعی مهاجرت بازگشتی به تهران و گاه دامن زدن به اسکان­های غیررسمی و وخیم­تر شدن معضلات و مشکلات آنها شود. از سویی مسئله میزان تعلق به مکان در میان ساکنین اسکان­های غیررسمی(نسیم­شهر) هم که خود با مشکلات و مسائل عدیده­ای روبرو هستند، می ­تواند به عنوان یک نمونه مهم در برابر اسکان­های رسمی مطرح و مورد مقایسه و ارزیابی قرار گیرد.
از آنجاییکه حس تعلق به مکان از جمله عواملی است که در اسکان جمعیت(به صورت رسمی و غیررسمی) حائز اهمیت است، می ­تواند به عنوان یک مسئله مطرح و از طریق مقایسه میزان حس تعلق به مکان در اسکان­های رسمی که بر مبنای طرح و برنامه­ ریزی­های از پیش تعیین شده، توسط دولت ساخته شده است و اسکان­های غیررسمی که به صورت خودرو و در نتیجه بی­برنامگی و کم­توجهی به مسکن اقشار کم­درآمد، توسط خود آنها ساخته شده است؛ به عوامل اثرگذار بر شکل­ گیری حس تعلق به مکان دست یافت. عدم توجه به بُعد اجتماعی زیست­بوم­های جدید و نگرش تک ­بُعدی به امر سکونت چه در شهرهای جدید به عنوان اسکان رسمی و چه در اسکان­های غیررسمی می ­تواند سبب پدید آمدن حس لامکانی و یا به عبارت بهتر احساس عدم تعلق به مکان در ساکنین گردد، که به شدت اهداف طرح­های اسکان رسمی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. حس تعلق به مکان می ­تواند به عنوان یک عامل مؤثر در جذب افراد به مکان سکونت عمل نماید، مشروط به اینکه عوامل تقویت­کننده این حس به خوبی شناسایی و مورد بررسی قرار گیرند. از این رو در این پژوهش کوشش می­ شود تا رابطه حس تعلق مکانی و عوامل اجتماعی- فرهنگی، کالبدی و فردی مؤثر بر آن مورد بررسی قرار گیرد. بررسی و شناخت حس تعلق به مکان در میان ساکنین و عوامل تاثیر گذار بر آن، زمینه­ ساز طراحی برنامه­ ها و سیاست­هایی در جهت تقویت حس تعلق مکانی خواهد بود که به دنبال آن پایداری و ماندگاری ساکنین را در این مناطق رقم خواهد زد.
۴-۱ سئوالات تحقیق
حس تعلق به مکان در ساکنین شهر جدید پرند و نسیم­شهر به چه میزان است؟
حس تعلق به مکان در ساکنین شهر جدید پرند و نسیم­شهر در مقایسه با یکدیگر چگونه است؟
تاثیر عوامل(سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، نگرش به ویژگی­های فضایی- کالبدی، مدت زمان سکونت، ویژگی­های فردی) بر حس تعلق مکان در ساکنین شهر جدید پرند و نسیم­شهر چقدر است؟
۵-۱ اهداف تحقیق
۱-۵-۱ هدف اصلی
بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر حس تعلق به مکان میان ساکنین شهر جدید پرند(اسکان رسمی) و ساکنین نسیم­شهر(اسکان غیررسمی)
۲-۵-۱ اهداف عملیاتی
بررسی میزان حس تعلق به مکان در ساکنین شهر جدید پرند و نسیم­شهر
بررسی عوامل مؤثر بر حس تعلق به مکان در ساکنین شهر جدید پرند و نسیم­شهر
مقایسه حس تعلق به مکان در ساکنین شهر جدید پرند و نسیم­شهر
۶-۱ قلمرو تحقیق
۱-۶-۱ قلمرو زمانی
این تحقیق بازه­ی زمانی شهریور تا بهمن ماه سال ۱۳۹۳ را در بر می­گیرد. سه ماه نخست صرف مطالعه­ منابع داخلی و خارجی گوناگون اعم از کتب، مقالات، طرح­های پژوهشی و پایان نامه­ ها گردید و در نهایت مبانی و چارچوب نظری تحقیق از آن استخراج شد، آذر ماه صرف تدوین پرسشنامه، مصاحبه و گردآوری داده ­های تحقیق شد و در نهایت در دو ماه آخر تجزیه و تحلیل داده ­ها، نتیجه ­گیری و ارائه­ راهکارها و همچنین چرخه­ی اصلاحات مورد نیاز طی شد.
۲-۶-۱ قلمرو مکانی
قلمروی مکانی این تحقیق، شهر جدید پرند به عنوان اسکان رسمی و نسیم­شهر به عنوان اسکان غیررسمی، واقع در جنوب غربی استان تهران می­باشد.
فصل ۲
ادبیات و مبانی نظری تحقیق
۱-۲ مقدمه

در این قسمت به طور تلویحی میزان شادمانی و عوامل مؤثر بر آن از نگاه گیدنز بررسی می شود. فیلیپ کسل، نظرات و دیدگاه های گیدنز را در دو بخش«قدیم» و «جدید» تقسیم می­ کند. به گفته او، آثار گیدنز نخست را می­توان تاحدی به منزله برخورد انتقادی با مکاتب و سنت­هایی دانست که او در پی پشت سر گذاشتن آن­هاست و گیدنز دوم را می­توان به عنوان خالف نظریه «ساخت­یابی» و برجسته­ترین تحلیل­گر مدرنیته، دانست. آنچه که در این قسمت از نظریات گیدنز مطرح خواهد شد به تعبیر کسل به گیدنز دوم ارتباط دارد(موسوی،۱۳۹۲: ۱۲۵). گیدنز، مدرنیته را به عنوان فراگیر­ترین واقعیت عصر حاضر، هم نوید دهنده فرصت­هایی برای بشر می­داند و هم بار آورنده مخاطرات.گیدنز معتقد است که مدرنیته احتمال خطر را در بعضی حوزه ها کاهش داده است اما در عین حال خطرات و ناامنی­های دیگری را جایگزین آن ساخته است. در جهان پیش از مدرن ترس و دلهره همیشه وجود داشت. گیدنز معتقد است که محیط های مخاطره آمیز در جهان پیش از مدرن بیشتر از محیط فیزیکی بود: مانند بیماری ها، مسائل آب و هوایی، مرگ و میرکودکان، سیل، طوفان و خشک سالی و … علاوه بر این گیدنز رواج خشونت­های ناشی از جنگ، غارت، دزدی و … را بر این عوامل می­افزاید و ادعا می­ کند که کمتر جوامعی در دوران پیش از مدرن وجود داشته اند که یک دوره نسبتاً طولانی بدون ناامنی را تجربه کرده باشند. در دوران مدرن اگر چه انسان توانست بر بسیاری از عوامل محیطی و فیزیکی چیرگی، و یا حداقل در مقابل خطرات احتمالی آن مقاومت و آمادگی پیدا کند اما محیط­های اجتماعی همچنان پر خطر بود. اما این بار این خطرات حاصل پیشرفت و توسعه جوامع بشری بود. به بیان دیگر منبع ناامنی این بار ساخته خود بشر بود. گیدنز بی ­اعتمادی را «به معنای شک داشتن یا باور نداشتن به ادعاهای صداقتی می داند که افراد در کنش های خود بروز می دهند»(همان: ۱۲۵- ۱۳۴). از نظرات گیدنز می­توان استنباط کرد که مدرنیته خالق بسیاری از وقایع پیش ­بینی نشده و در عین حال دلهره آور و خطرناکی است که هیچ تضمینی بر شادمانی و خرسندی با ثبات برای انسان­هایی که در این عصر زندگی می­ کنند، وجود ندارد و به عبارت دیگر پایه­ های احساس امنیت هستی­شناختی در دوران مدرن متزلزل شده است. گیدنز در جایی دیگر از “شک بنیادین” به عنوان یکی از پیامدهای پیچیده مدرنیته و تأثیرگذار بر هویت شخصی افراد بحث می کند. البته نباید دیدگاه های مزبور را این­گونه تفسیر کرد که از نظر گیدنز شادمانی بشر روز به روز در حال زوال است. گیدنز اعتماد به نظام­های انتزاعی و شکل­ گیری رابطه ناب در دوران مدرنیته را به عنوان تخفیف دهنده و تعدیل کننده مخاطرات این عصر دانسته و از تغییر شکل صمیمیت و فراگیر شدن چیزی به نام “عشق” به عنوان یکی از پیامدهای مدرنیته بحث می­ کند. بنابراین به طور کلی می­توان مدرنیته را واجد دو سویه تاریک و روشن قلمداد کرد که در نتیجه آن، هویت انسان­ها در رفت و آمد بین این دو مدام در حال شکل­ گیری و بازسازی است. گیدنز اظهار می­­کند که جامعه­شناسان کلاسیک در مجموع بیشتر بر سویه روشن مدرنیته تأکید داشته و از پیامدهای عظیم مخاطره­آمیز این عصر تا حد زیادی غافل بوده ­اند(همان: ۱۳۵).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جمع­بندی دیدگاه آنتونی گیدنز و شناسایی عوامل مرتبط با شادمانی: گیدنز، مدرنیته را به عنوان فراگیر­ترین واقعیت عصر حاضر، هم نوید دهنده فرصت­هایی برای بشر می­داند و هم بار آورنده مخاطرات. به طور کلی می­توان مدرنیته را واجد دو سویه تاریک و روشن قلمداد کرد که در نتیجه آن، هویت انسان­ها در رفت و آمد بین این دو مدام در حال شکل­ گیری و بازسازی است. بنابراین عوامل تهدید کننده و تأمین­کننده شادمانی انسان­ها در عصر مدرنیته متأخر را به زبان گیدنز می­توان به صورت زیر نمایش داد:
جدول شماره(۲-۱۴): جمع­بندی دیدگاه آنتونی گیدنز و شناسایی عوامل مرتبط با شادمانی

عوامل تهدید کننده شادمانی

عوامل تامین کننده شادمانی

تهدید های خشونت آمیز ناشی از صنعتی شدن جنگ

اعتماد همراه با احتیاط نسبت به نظام های انتزاعی

متزلزل شدن ریشه های اعتماد به نظام های انتزاعی از جمله آثار و خیمی که تولیدات صنعتی به بار می آورند

اعتماد و وانهی امور زندگی شخصی به دست نظام های تخصصی

بی معنایی شخصی و احساس نا امنی و اضطراب وجودی

دگردیسی صمیمی و شکل گیری ” رابطه ناب”

۲-۱-۱-۱-۵-۱۳. هالر^[۷۲] وهادلر:^[۷۳]
هالر و هادلر در بحث تأثیر ساختارها بر هیجانات و به طور خاص شادی، چهار حوزه مرتبط با هم را از یکدیگر متمایز می­نمایند. آن چهار حوزه عبارتند از :

1. 1. شبکه­ ها و روابط اساسی (پایه­ای) شخصی (بافت اجتماعی خرد)

1. 1. همبستگی­ها و وابستگی­های اجتماعی – فرهنگی و نوع­دوستی (بافت اجتماعی خرد)

1. 1. مشارکت­ها و موفقیت­های شغلی و وضعیت پایگاه اجتماعی (بافت اجتماعی خرد)

1. 1. بافت نهادی و کلان اجتماعی – سیاسی (بافت اجتماعی کلان)

در واقع آنچه هالر و هادلر در بافت اجتماعی خرد برآن­ها تأکید می­ کنند شامل پیوندها و تعاملات اجتماعی، تعهد و مسئولیت­ پذیری اجتماعی، وابستگی­ها و تعلق­های اجتماعی، نوع دوستی و به طور کلی سرمایه اجتماعی اشخاص است و آنچه که آن را بافت اجتماعی کلان می دانند، شامل نهادهایی است که وظایف ایفای نقش­های توزیعی خدمات و سرویس­های رفاهی در جامعه، اعطای آزادی و دموکراسی سیاسی و مهیا نمودن شرایط لازم جهت دستیابی افراد به حقوق اجتماعی و سیاسی و یا به طور کلی، احقاق حقوق شهروندی را به عهده دارند که هر کدام به نوعی در بروز و ظهور هیجانات خاص و به ویژه شادی نقش مؤثری را ایفا می­ کنند(هالر و هادلر، ۲۰۰۶).
جمع­بندی دیدگاه هالر و هادلر عوامل مرتبط با شادمانی: بافت اجتماعی خرد(پیوندها و تعاملات اجتماعی، تعهد و مسئولیت­ پذیری اجتماعی، وابستگی­ها و تعلق­های اجتماعی، نوع دوستی) با افزایش سرمایه اجتماعی اشخاص و بافت اجتماعی کلان(اعطای آزادی و دموکراسی سیاسی و مهیا نمودن شرایط لازم جهت دستیابی افراد به حقوق اجتماعی و سیاسی) با احقاق حقوق شهروندی در بروز و ظهور هیجانات خاص به ویژه شادی نقش مؤثری را ایفا می­ کنند.

بافت اجتماعی خرد

پیوندها و تعاملات اجتماعی، تعهد و مسئولیت­ پذیری اجتماعی، وابستگی­ها و تعلق­های اجتماعی، نوع دوستی

افزایش سرمایه اجتماعی

شادمانی

بافت اجتماعی کلان

اعطای آزادی و دموکراسی سیاسی و مهیا نمودن شرایط لازم جهت دستیابی افراد به حقوق اجتماعی و سیاسی

احقاق حقوق شهروندی

درگیری ذهنی و عاطفی اشخاص در موقعیت های گروهی است که آنان را بر می انگیزاند تا برای دستیابی به اهداف گروهی، یکدیگر را یاری دهند و در مسئولیت کار شریک شوند. در تعریف فوق سه جزء زیر اهمیت دارد که به تشریح آنها می پردازیم:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

الف) درگیری ذهنی و عاطفی: مشارکت تنها به کوشش های بدنی محدود نمی شود. در مشارکت خود شخص هم درگیر است و تنها مهارت و توانایی های وی یا امکانات فراهم شده توسط او درگیر نیست.
ب) انگیزش برای یاری دادن: شخص در مشارکت این فرصت را پیدا می کند تا از قابلیت ها، ابتکارات و آفرینندگی خود برای دستیابی به هدف های گروهی استفاده کند. مشارکت یک داد و ستد دو سویه میان مردم است نه روش قبولاندن اندیشه های مسئولان بالا دست. در واقع در مشارکت نقش اصلی با مشارکت کننده است که می کوشد تا توانایی هایش را آشکار سازد.
ج) پذیرش مسئولیت: مشارکت اشخاص را بر می انگیزد تا در کوشش های گروه خود مسئولیت بپذیرد. در واقع مشارکت هنگامی محقق می شود که بی تفاوتی و بی مسئولیتی جای خود را به احساس وابستگی، هم سرنوشتی و مسئولیت بدهد.
مشارکت در چهار بعد قابل تفکیک است: الف) موضوع ب) چگونگی دخالت مردم ج) سطوح اجرایی د) کیفیت دخالت مردم
مشارکت از بعد موضوع دارای چهار مولفه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. مشارکت از بعد چگونگی دخالت مردم هم دارای دو بعد دموکراسی مستقیم و غیر مستقیم یا نمایندگی است. مشارکت از نظر بعد سوم یعنی سطوح اجرایی دارای مولفه های روستایی یا محلی، منطقه ای و ملی است و در نهایت از بعد کیفیت دخالت مردم دارای مولفه های ارادی – اجباری و برانگیخته – خود انگیخته می باشد.
مشارکت اجباری: این مشارکت غیر داوطلبانه است مانند استفاده رایگان از مردم برای ساخت دیوار چین، اهرام مصر و … که باعث نارضایتی مردم و ایجاد خرابکاری می شود.
مشارکت داوطلبانه: خود به دو صورت می باشد یکی غیر منصفانه و دیگری منصفانه.
مشارکت داوطلبانه غیر منصفانه: تنها تفاوتی که با مشارکت اجباری دارد در اختیاری بودن آن است.
مشارکت داوطلبانه منصفانه: مناسب ترین و مطلوب ترین نوع مشارکت است که مستقیماً در خدمت توسعه قراردارد. این مشارکت با رعایت انصاف و اشتغال سودمند انجام می گیرد.
مشارکت خود انگیخته: به صورت خود جوش و نهادی در بین افراد یک جامعه وجود دارد و محصول سال های متمادی زندگی مشترک افراد با جامعه است.
مشارکت برانگیخته: بر این اساس راجرز مطرح می کند که در جوامع سنتی مشارکت مردمی در سطح بالایی قرار دارد. راجرز مشارکتی را مثبت و مهم می داند که برانگیخته شده توسط دولت ها و با برنامه ریزی باشد.
فصل دوم :
مبانی نظری تحقیق
۲-۱-مقدمه
حکمرانی و حکمرانی خوب مفاهیمی هستند که امروزه در علوم سیاسی، امور دولتی و بویژه مدیریت توسعه مطرح و به کارگرفته می­شوند. این مفاهیم در کنار مفاهیمی دیگر مانند دموکراسی، جامعه متمدن، مشارکت شهروندان، حقوق بشر و توسعه اجتماعی و پایدار معنی می­یابند. بنابراین با توجه به موضوعیت یافتن این مفاهیم و ضرورت توجه به آن­ها به دلیل تغییرات مستمر جوامع و ارتباط آن­ها با یکدیگر، تعیین سطوح به­ کارگیری و متولیان جاری سازی آن اهمیتی قابل توجه دارد. به همین دلیل ایجاد تمایز و تعریف دقیق هر یک از مفاهیم حکومت، حکمرانی، حکمرانی خوب و مدیریت در دو سطح کشور و شهر می ­تواند به طور اعم نقش هر یک از عاملان اصلی و به طور اخص نقش و مسولیت مدیران شهری را مشخص کند و بر اساس آن، امکان تعیین الگوی مناسب و ایجاد زیرساخت­های لازم برای مدیریت شهر و بهره­ گیری از مزایای حکمرانی خوب شهری در سایه سازماندهی مناسب فراهم آید.
۲-۱-۱-مفهوم حکمرانی
اصطلاحات حکمرانی و حکومت، دارای مفاهیم محض و تخصصی بوده که بعضاَ فارغ از مفهوم، معمولاً جایگزین یکدیگر به کار می­روند. اما قدمت حکمرانی به تاریخ تمدن بشری برمی­گردد. واژه حکمرانی از لغت یونانی (Kybernan) و (Kybernetes) گرفته شده و معنی آن هدایت کردن و راهنمایی کردن و یا چیزها را در کنار هم نگه‌داشتن است. در حالی که مفهوم حکومت دلالت بر واحد سیاسی برای انجام وظیفه س سیاستگذاری داشته و برجسته­تر از اجرای سیاست­ها است. پس می­توان گفت واژه حکمرانی اشاره به پاسخگو بودن هم در حوزه سیاستگذاری و هم در حوزه اجرا دارد (شریفیان ثانی، ۱۳۸۰،ص،۱۴۹)
حکمرانی طی دهه ۱۹۹۰ میلادی، به یکی از واژه های محوری علوم اجتماعی، به ویژه در حوزه نظریه سیاسی، علوم سیاسی و جغرافیایی انسانی تبدیل شده­است. بنابراین حکمرانی را می­­توان کنش، شیوه یا سیستم اداره دانست که در آن مرزهای بین سازمان­ها و بخش عمومی و خصوصی در سایه یکدیگر محو می­شوند. جوهره حکمرانی به وجود روابط متعامل بین و درون حکومت و نیروهای غیرحکومتی اشاره دارد(برک پور؛ اسدی۱۳۸۸،ص،۱۸)
۲-۱-۳-حکمرانی شهری
حکمرانی شهری، طبق تعریف زیست بوم سازمان ملل^[۱] عبارت است از مجموع روش­های برنامه‌ریزی و مدیریت عمومی شهر از سوی افراد، نهادهای عمومی و نهادهای خصوصی و نیز فرایند مستمری است که از آن طریق، منافع متضاد یا متعارض با یکدیگر همراه شده و زمینه همکاری و کنش متقابل فراهم می ­آید. طبق این تعریف حکمرانی شهری، هم نهادهای رسمی و هم اقدامات غیررسمی و سرمایه اجتماعی شهروندان را در برمی‌گیرد(۲۰۰۶ UN-HABITAT,).
بعلاوه نباید از نظر دور داشت تحقق سبک و شیوه مدیریت امور محلی و شهری که از آن به عنوان حکمرانی یاد می شود منوط به شکل گیری یک مجموعه روابط رسمی و ساختارهایی از قبیل قانون مداری، چارچوب­های حقوقی مدون و مشخص، تعریف و تعیین حدود رژیم­های سیاسی، تعیین سطوح تمرکززدایی و فراهم کردن زمینه مشارکت­های همگانی در امور تصمیم گیری راجع به خط‌مشی‌هاست (اکبری، ۱۳۸۱، ص۱۳۶)
حمکرانی شهری بر خلاف مدیریت شهری، فرایندی مدیریتی است که به اتخاذ و حفظ زیربناها و خدمات شهری می‌پردازد. حکمرانی شهری فرایندی کاملاً سیاسی در نظر گرفته میشود (شریفیان ثانی، ۱۳۸۰، ص،۹) و از آنجا که حکمرانی یا حاکمیت شهری، وظیفه به اجرا در آوردن تصمیمات و سیاست‌های عمومی در جهت منافع عامه را دارد (پاداش و همکاران، ۱۳۸۶،ص،۴) به عنوان فرایند مشارکتی توسعه، تعریف می­ شود و به موجب آن همه ذینفعان شامل حکومت، بخش خصوصی و جامعه مدنی تمهیداتی را برای حل مشکلات شهری فراهم می­آورند که نتیجه آن رفع ناپایداری توسعه شهری، رفع ناپایداری­ها از بدنه نهادهای مدیریتی، برنامه­ ریزی شهری، کارآمد سازی و مسئولیت پذیری بیشتر در اداره امور شهری و تفویض قدرت، وظایف و صلاحیت­ها به حکومت­ها و سایر ذی­نفعان محلی خواهد بود(لاله­پور،۱۳۸۶،ص۶۸) بنابراین حکمرانی شهری را می­توان فرایندی دانست که بر اساس کنش متقابل میان سازمان­ها و نهادهای رسمی اداره شهر از یک طرف و سازمان­های غیردولتی و تشکل‌های جامعه مدنی از طرف دیگر شکل می‌گیرد.
جدول شماره (۲-۲): مقایسه ویژگیهای اصلی حکومت و حکمروایی

عوامل مقایسه
حکومت
حکمروایی
بازیگران
تعداد بسیار محدود شرکت کنندگان
عوامل اجرایی اساساً دولتی تعداد بسیار زیاد شرکت کنندگان
بازیگران بخش خصوصی و عمومی
کارکردها
مشاوره­ای صورت نمی گیرد
هیچگونه همکاری در صورت بندی سیاست ها و اجرای آنها صورت نمی گیرد انجام مشاوره
همکاری تا حد امکان در صورت بندی سیاست ها و اجرای آنها
ساختار
مرزهای بسته
عضویت غیر ارادی مرزهای بسیار زیاد
عضویت داوطلبانه
قراردهای تعامل
اقتدار سلسله مراتبی، رهبری متصل از بالا
تعامل خصمانه/ روابط متضاد
برخوردهای غیررسمی
پنهان کاری