کارتز^[۱۱۲] (۱۹۸۵، به نقل از نیازی و کارکنان، ۱۳۸۶) معتقد است کارآفرینی از طریق نوآوری، رشد، عدم اطمینان، خطر پذیری، دارندگی، کوچکی و تازگی قابل تشخیص است. در تحلیل وی فرایند کارآفرینی به مثابه تشخیص فرصت بهره برداری از آن بوده و مستلزم فعالیت های زیر است :
کارآفرین فرصت های مختلفی برای کسب و کار پیدا می کند،

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کارآفرین منابع را جمع آوری می کند،کارآفرین محصول یا خدمت را تولید و عرضه می کند،
کارآفرین شرکت یا سازمانی را تأسیس می کند.
بنابراین از نظر وی کارآفرینی شامل کلیه فعالیت هایی است که در درجه اول منشا آن ها کارآفرین بوده و در درجه دوم به تأسیس سازمان و در نهایت ارائه محصول و یا خدمات به بازار منجر می گردد. استیونسون و جاریلو^[۱۱۳] نیز معتقدند کار آفرینی تنها به فعالیت های مخاطره آمیز مستقل منحصر نمی شود، بلکه علاوه بر آن شامل سازمان کارآفرینان و مجموعه های سازمانی نیز می شود (دیس و استار^[۱۱۴]، ۱۹۹۲، به نقل از مقیمی، ۱۳۸۳).
۲-۱۲) ویژگی های کارآفرینان
همان گونه که اشاره شد، اقتصاددانان بیشتر بر جنبه های اقتصادی کارآفرینی توجه داشتند و از ویژگی ها و عوامل فردی و اجتماعی که بر کارآفرین تأثیر می گذارند غافل بودند، ولی در سال های اخیر محققان از جنبه های روانشناسی و جامعه شناسی به مطالعه کارآفرینی پرداختند. بسیاری از صاحب نظران اعتقاد داشتند که ویژگی های فردی و شخصیتی در افراد بسیار تعیین کننده است، به ویژه هنگامی که آنان مدیریت سازمانی را بر عهده می گیرند (کالیانی و چندرالخا^[۱۱۵]، ۲۰۰۲). بر این اساس تحقیقات زیادی درباره ویژگی های فردی و نیم رخ شخصیتی کارآفرینان موفق صورت گرفت. این روند ادامه یافت تا زمانی که گانتر رویکرد ویژگی ها^[۱۱۶] را به چالش کشاند. این رویکرد به این نکته اشاره می کند که ویژگی های شخصیتی مشخص و معینی افراد را مستعد کارآفرینی میکند (احمدی، ۱۳۸۷). در واقع، بررسی ادبیات موجود نشانگر تنوع مواضع و دیدگاه های متخصصان مختلفی است که هر یک با بکارگیری مفاهیم و اصطلاحات خاص خود مؤلفه ها و ویژگی های های کارآفرینی را مطرح کرده اند. در این جا ابتدا به ویژگی های شخصیتی کارآفرینان از نظر صاحب نظران مختلف اشاره می گردد و سپس برخی از عوامل و ویژگی های جمعیت شناختی که در شکل گیری رفتار کارآفرینان تأثیر گذار هستند، مورد بررسی قرار می گیرند.
۲-۱۳) ویژگی های روانشناختی
“سوجی مین^[۱۱۷] مشخصات کارآفرینان قرن بیست و یکم را چنین می شمارد، آنان منافعی را که در موقعیت های مختلفی وجود دارند، شناسایی می کنند، پرمایه، خلاق و بصیر هستند، آنان مستقل فکر می کنند، سخت کوش و پرکارند، خوش بین، نوآور، خطرپذیر و راهنما هستند” (امیری، ۱۳۸۸).
بر طبق نظر لامپکین و دس^[۱۱۸] (۱۹۹۶، نقل از فرتوکزاده و مرادی، ۱۳۸۶) پنج بعد برجسته رویکرد کارآفرینانه شامل خود اتکایی، نوآوری، ریسک پذیری، پیشرو بودن و داشتن عطش رقابتی است. البته فرتوک زاده و مرادی (۱۳۸۶) بین رویکرد کارآفرینانه و کارآفرینی تفاوت قائل شده و معتقدند که کارآفرینی به یک مقوله جدید می پردازد ولی یک رویکرد کارآفرینانه به فرآیندهای کارآفرینانه، روش ها، شیوه ها و سبک های تصمیم گیری می پردازد تا به طور کارآفرینانه مورد استفاده قرار گیرند.
“ویژگی کارآفرینان از نظر هورنادی عبارتند از : ۱. اعتماد به نفس و عزم و اراده ۲. استعداد و پویایی ۳. پشتکار و ابتکار ۴. خوش بینی و انعطاف پذیری ۵. مسئولیت پذیری ۶. دوراندیشی و همکاری ۷. سودگرایی ۸. قدرت تخیل و نوآوری” (احمدپور، ۱۳۷۹: ۸۹) .
از دیدگاه تامپسون^[۱۱۹] کارآفرینان افرادی هستند که از ظرفیت ها و قابلیت های مختلفی هم چون مدیریت ریسک، خلاقیت و نوآوری، خلق سرمایه مالی، اجتماعی و هنری بهره مندند و دانش عملی^[۱۲۰] خود را در راه ایجاد ارزش افزوده به کار می گیرند (مقیمی، ۱۳۸۳).
از نظر ارکوآرت براون^[۱۲۱] (۱۳۸۸) کارآفرینان موفق تمایل دارند ده ویژگی زیر را با دیگران به اشتراک بگذارند. یک کارافرین موفق: ۱- ریسک پذیر است ۲- دارای نوعی چشم انداز شخصی و کاری است ۳- دارای انگیزه و اراده است ۴- دارای اعتماد به نفس است ۵- انعطاف پذیر است ۶- به خوبی ارتباط برقرار می کند ۷- به طور آگاهانه به اخذ تصمیمات مبادرت می ورزد ۸- عمل گرا و نتیجه گراست ۹- توانایی انجام وظایف متعدد را داراست ۱۰- دارای نگرش مثبت است.طباطبایی و احمدی (۱۳۸۴) نیز اصول و راه کارهایی که شرایط و زمینه های مناسب را برای رشد ویژگی های کارآفرینانه و ترویج روانشناسی کارآفرینی فراهم می نمایند، را به شرح ذیل برشمارند:
۱- ابداع ۲- مشاهده گری و اقدام برای کسب فرصت های جدید (خلاقیت) ۳- استقامت (پایداری) ۴- جستجوگری برای کسب اطلاعات ۵- اهمیت دادن به کیفیت کار ۶- اقدام به انجام پاره کارها ۷- جهت یابی برای بازدهی بیشتر ۸- برنامه ریزی منظم ۹- اعتماد به نفس ۱۰- جرأت طلبی ۱۱- تعقیب و پیگیری ۱۲- حل مساله ۱۳- مراحل حل مساله ۱۴- حل خلاق مساله.
گودرزوند و فروزان فر (۱۳۸۶) مهم ترین ویژگی ها و شاخص های مشترک افراد کارآفرین را عبارت از : خودباوری، مثبت گرایی، تفکر خلاق و روحیه نوآور، اراده و پشتکار، توکل به خدا، هدفمند بودن، جمع گرایی، متعهد بودن، و علم به کار، می دانند. زالی و همکاران (۱۳۸۶) نیز با استناد به مدل ارائه شده توسط مؤسسه توسعه کار آفرینی هند، پنج ویژگی اصلی کارآفرینی را در قالب توفیق طلبی، استقلال‌طلبی، ریسک‌پذیری، خلاقیت و عزم و اراده فهرست می کنند. کاستا و مک کرا^[۱۲۲] (۱۹۹۵، به نقل از مسعودنیا، ۱۳۸۶). مهم ترین ویژگی های شخصیتی کارآفرینان را در الگوی ویژه ای با عنوان «پنج عامل بزرگ» مطرح ساختند. این پنج ویژگی، شامل برون گرایی^[۱۲۳]، وظیفه شناسی^[۱۲۴]، توافق^[۱۲۵]، سعه صدر^[۱۲۶] و روان رنجورخویی^[۱۲۷] است. از نظر آنان کارآفرینان، با سطوح بالاتر برون گرایی، وظیفه شناسی و سعه صدر و سطوح پایین توافق و روان رنجورخویی مشخص می شوند. مککللند (۱۹۶۱) نیز ویژگیهای افراد کارآفرین را شامل انگیزه پیشرفت، ریسک پذیری، کنترل درونی، خلاقیت و استقلال طلبی می داند. براساس تحقیقات انجام شده، پرورش این ویژگی در افراد باعث تقویت قابلیت های کارآفرینی آنان می گردد.به هر حال، به استناد دیدگاه ها و نظرات مختلفی که متخصصان و پژوهش گران درباره قابلیت های کارآفرینی ارائه کرده اند و با گذشتن از برخی تمایزات جزئی و ظاهری می توان مهم ترین این قابلیت ها را که البته در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند را در قالب خلاقیت، ریسک‌پذیری، استقلال‌طلبی، انگیزه پیشرفت و کنترل درونی مطرح و مورد بحث قرار داد.۲-۱۳-۱) خلاقیت
فرهنگ لغت آکسفورد خلاقیت را به عنوان قدرت آفرینندگی تعریف کرده است که این قدرت به هوش و توانایی تخیل منوط است. “در فرهنگ لغت روانشناسی خلاقیت یک فرایند روانی فرض شده است که به حل کردن، ایده سازی و مفهوم سازی اشکال هنری نظریه ها یا تولیداتی منجر می شود که یگانه بوده و بدیع هستند” (ویسی و ملاقاسمی، ۱۳۸۵: ۶۴).
از نظر رابینز^[۱۲۸] (۱۹۹۱، به نقل از همتی، ۱۳۸۸) خلاقیت به معنای توانایی ترکیب ایده ها در یک روش منحصر به فرد یا ایجاد پیوستگی بین ایده هاست و نوآوری فرایند اخذ ایده خلاق و تبدیل آن به محصول، خدمات و روش های جدید عملیات است. در واقع نوآوری عبارت از عملی و کاربردی ساختن افکار و اندیشه ای نو ناشی از خلاقیت است. به عبارتی دیگر، در خلاقیت اطلاعات به دست می آید و در نوآوری آن اطلاعات به صورت های گوناگون عرضه می شود. ساعتچی (۱۳۷۱) نیز معتقد است: خلاقیت یعنی ترکیب جدید عقاید، اندیشه ها، افکار، تصورات و انگاره هایی که پیش تر برای هر فرد شناخته شده است اما به شیوه ای جدید و متفاوت با قبل. همتی (۱۳۸۸) از مجموع تعاریف چنین نتیجه گیری می کند که خلاقیت اشاره به آوردن چیزی جدید به مرحله وجود داشته و یا به معنای دلالت بر پیداکردن چیزهای جدید است هرچند که ممکن است به مرحله استفاده در نیاید و نوآوری به عنوان هر ایده جدید که در برگیرنده توسعه یک محصول، خدمات یا فرایند می گردد که ممکن است نسبت به یک سازمان، یک صنعت، یا ملت یا جهان جدید باشد. اگرچه خلاقیت و نوآوری در بیشتر موارد به طور مترادف استفاده می شود اما اکثر محققان معتقدند که این دو اصطلاح باید به طور جدا مدنظر قرار گیرند.
۲-۱۳-۲) انگیزه پیشرفت
اصطلاح انگیزش از فعل لاتین mover به معنی حرکت دادن مشتق شده است. مفهوم کلی جنبش (تحرک) منعکس کننده این تصور عام است، که انگیزش چیزی است که ما را به جنبش و تحرک وادار می کند تا تکلیف خود را کامل کنیم (پینتریچ و شانک^[۱۲۹]،۱۳۸۶). انگیزه اصطلاحی است که غالبا با انگیزش مترادف بکار می رود، ولی می توان آن را دقیق تر از انگیزش و به عنوان حالت شخصی که سبب ایجاد رفتاری معین می شود، تعریف کرد. به عبارت دیگر انگیزش عامل کلی مولد رفتار به حساب می آید در حالی که انگیزه حالت اختصاصی رفتار شخصی می باشد. مثلا وقتی می پرسیم چرا فلان شخصی رفتار خاصی را انجام داد به دنبال انگیزه او هستیم (سیف، ۱۳۸۴).
انگیزه پیشرفت به عنوان یکی از انگیزه های مهم اجتماعی و یکی از ویژگی های شخصیتی هر فرد است که بین افراد متفاوت است و بر اساس آن می توان رفتارهای خاصی را پیش بینی نمود. انگیزه پیشرفت گرایشی است برای ارزیابی همه جانبه عملکرد خود با توجه به عالی ترین معیارها، تلاش برای موفقیت در عملکرد و برخورداری از لذتی که با موفقیت در عملکرد همراه است.
اتکینسون (۱۹۶۴) مفهوم انگیزش پیشرفت مک کللند را توسعه بخشید و مؤلفه پرهیز از شکست را مطرح کرد. شکست های مداوم منجر به انتخاب اهدافی بالاتر از توان شده و یا نیازی نیرومند برای پرهیز از شکست، فعال می شود. در صورتی که نیاز به پیشرفت در یک موقعیت خاص بیش از پرهیز از شکست باشد، تمایل کلی یا انگیزش نهایی، خطر کردن و تلاش برای پیشرفت خواهد بود. در واقع از نظر اتکینسون چهار مؤلفه انگیزه کسب موفقیت، انگیزه پرهیز از شکست، احتمال ذهنی دست یابی به موفقیت در انجام یک تکلیف و ارزش تشویقی رسیدن به موفقیت، تمایل و گرایش فرد را در انجام دادن یک تکلیف مشخص می کنند (ریو^[۱۳۰]، ۱۳۸۷). مک کللند (۱۹۶۵) اعتقاد داشت که انگیزه پیشرفت خصوصیتی است که می شود به وسیله آموزش، آن را افزایش داد و تعلیم و تربیت، محیط خانوادگی و اجتماعی در تکوین آن نقش اساسی دارند، بنابراین به نظر وی انگیزه پیشرفت یک صفت ارثی نیست.
۲-۱۳-۳) ریسک پذیری
یکی از گسترده ترین توصیف های ذکر شده درباره کارآفرینان یا کارآفرینی، تمایل به ریسک کردن است. لی و پترسون^[۱۳۱] (۲۰۰۰) معتقدند که ریسک پذیری جزئی مهم از رویکرد کارآفرینانه قوی می باشد و فقط جوامع یا سازمان هایی که از تمایل کارآفرینان به تحمل ابهام و عدم اطمینان حمایت می کنند و منابع را برای مخاطرات پر ریسک آنها تأمین می کنند، منافع ناشی از وجود کارآفرینان را جمع آوری می کنند.
“کارآفرینان از خطر استقبال می کنند، در صورتی که خطر محاسبه شده باشد. به عبارت دیگر آن ها مسئولیت فعالیت هایی که در آنها هیچ امکان موفقیتی وجود نداشته باشد و یا یک خودکشی مالی باشد را بر عهده نمی گیرند. کارآفرینان اعتدال در میزان خطر را ترجیح می دهند، فعالیت های با میزان خطر معتدل آن هایی هستند که مهارت و کوشش شخص نقش اصلی را ایف می کند. ممکن است بخت و اقبال هم در آن نقشی داشته باشد اما تاثیر آن بوسیله مهارت و کوشش شخص به حداقل رسیده است تا نتیجه کار جزء مسئولیتهای خود شخص باشد” (سالازار، ۱۳۸۳: ۴۸). امیدی (۱۳۸۸) نیز مخاطره کردن را خواه از جنبه مالی، روانی باشد یا اجتماعی بخشی از فرایند کارآفرینی می داند و معتقد است که برخلاف نظر مردم عادی که فکر می کنند کارآفرین خطر قمارگونه می کند، یک کارآفرین با ارزیابی دقیق و حساب شده از میزان مخاطره، تصمیم می گیرد، پس از آن برای دست یابی نتیجه مطلوب از هیچ کاری دریغ نمی کند. به عبارت دیگر محاسبات و پیش بینی کارآفرینان، اغلب از بروز ریسک های غیرضروری جلوگیری می کند.
۲-۱۳-۴) کنترل درونی
کنترل درونی به این معناست که شخص رویداد خاصی را ناشی از رفتار یا ویژگی های نسبتا پایدار خود می داند . (اتکینسون و همکاران ،۱۳۶۹)، به عبارت دیگر کانون کنترل درونی به این معناست که تقویت و تنبیه های شخص حاصل تلاش و رای کنترل اوست. (سیبرت واسپیلبگر^[۱۳۲]، ۱۳۷۵) در عین حال کنترل بیرونی، به این معناست که شخص نوعی تقویت مثبت یا منفی را که به دنبال رفتار خاصی آمده، معلول رفتار خود ندانسته بلکه آن را نتیجه تصادف، اتفاق و شانس تلقی می کند، یا آن را به نفوذ افراد قدرتمند نسبت می دهد و با پیش کشیدن عامل محیطی، امکان پیش بینی آن را نفی می کند (اتکینسون و همکاران، ۱۳۶۹). ” افراد با مرکز کنترل بیرونی معتقدند وقایع خارجی غیرقابل کنترل، سرنوشت آنها را تامین می کنند، در حالی که کارآفرینان به خود ایمان دارند و موفقیت یا شکست را به سرنوشت ، شانس یا نیروهای مشابه نسبت نمی دهند و خود را عامل اصلی شکست ها و پیشرفت ها ی خود می دانند” (کارلند^[۱۳۳]، ۱۹۸۴، به نقل از نیازی و کارکنان، ۱۳۸۹: ۹۳).
۲-۱۳-۵)استقلال طلبی
نیاز به استقلال^[۱۳۴] از ویژگی هایی است که به عنوان یک نیروی برانگیزاننده مورد تأکید واقع شده است. از این‌رو، آزادی عمل، پاداش دیگر کارآفرینی است. در واقع، نیاز به استقلال، عاملی است که سبب می‌شود تا کارآفرینان به اهداف و رویاهای خود دست یابند. احساس خشم آنان از نظام خشک دیوانسالاری، همراه با تعهد خالصانه در قبال ایجاد تغییر، به شخصیت استقلال‌ طلب آنان که می‌خواهند همه چیز را به شیوه خود انجام دهند، اضافه می‌شود. (جنینگز^[۱۳۵] و همکاران، ۱۹۹۴، به نقل از رحیمی، ۱۳۸۵) ” نیاز به استقلال را می توان به صورت عباراتی نظیر« کنترل داشتن بر سرنوشت خود »، « کاری را برای خود انجام دادن » و « آقای خود بودن » تعریف کرد” (مک کران و فلانیگان، ۱۹۹۶، به نقل از احمدپور، بی تا: ۸۷). البته داشتن استقلال، یک زندگی راحت را تضمین نمی‌کند. بیشتر کارآفرینان ساعات زیادی را در روز کار می‌کنند اما رضایت آنان از آنجا حاصل می‌شود که علی‌رغم محدودیت‌های اقتصادی و محیطی، خود تصمیم می‌گیرند، کارها را به شیوه خود انجام می‌دهند، طبق برنامه خود عمل می‌کنند و سودی را که خود به دست آورده ‌اند، برداشت می‌کنند. فرای (۱۹۹۳، به نقل از نیازی و کارکنان، ۱۳۸۹) نیز معتقد است ویژگی بارز کارآفرین, سلطه جویی درونی و استقلال عمل اوست. سلطه جویی درونی به این معناست که فرد احساس کند بر سرنوشت خویش حاکم است. تمایل به استقلال، عاملی است که سبب می شود تا کارآفرینان به اهداف و رؤیاهای خود دست یابند. در این راستا مطالعات مربوط به گذشته کارآفرینان موفق نشان می دهد که آن ها از خانواده هایی که ارزش های خاصی برای استقلال و اتکا به خود قائل هستند، بیرون می آیند (سالازار، ۱۳۸۳).
۲-۱۴) عوامل موثر در ایجاد روحیه کارآفرینی در سازمان هاسازمان ها برای رسیدن به اهداف خود در محیط پیچیده، پویا و رقابتی نیاز به نوآوری های سازمانی دارند که از طریق استراتژی های مختلفی قابل حصول است. امروزه شناسایی مدیران با پدیده کارآفرینی سبب شده که تمایل به ایجاد روحیه کارآفرینی به عنوان یک استراتژی برای افزایش توانایی نوآورانه کارکنان برای تسهیل دسترسی به اهداف سازمان مورد تأکید قرارگیرد. رویکردهای مختلفی در طراحی استراتژی های کارآفرینی سازمانی در ادبیات کارآفرینی وجود دارد که به دومورد زیر اشاره می شود:الف) استراتژی ایجاد کارآفرینی سازمانی: این استراتژی افراد کارآفرین را شناسایی و با گماردن آن ها در جایگاه مورد نظر تلاش می کند تا فرایند کارآفرینی در سازمان اتفاق بیافتد. کارآفرین، ایده ای را پرورش داده و سایرکارکنان ومنابع سازمان را به سوی استفاده از یک فرصت بسیج و ترغیب می کند که سرانجام منجر به تکمیل و اجرای تفکر دردرون سازمان می شود.ب) استراتژی ایجاد سازمان های کارآفرین، این استراتژی بستر سازمانی مناسب برای جذب و رشد کارآفرینان فراهم می کند. بستر مناسب نیاز به تغییرات ساختاری، فرهنگ سازمانی، حمایت مدیریت، تشکیل تیم های کارآفرینانه و در نتیجه ایجاد یک بینش و فهم مشترک در بین مدیران وکارکنان را به وجود می آورد. چنین سازمانی بطور مستمر ایده های خلاق و نوآورانه تولیدکرده و شاهد اجرای آن خواهد بود و در نهایت به یک سازمان پیشرو تبدیل می شود(کوراتکو و مونتاگو، ۱۹۹۰: ۸۴).
احساسات و انگیزه اولیه در کارآفرینان، هیجان و شور علاقه و تعهد می تواند عامل کلیدی موفقیت آن ها باشد. کارآفرینان با خدمت خود و سازمان و جامعه ای که در آن کار و زندگی می کنند، باعث خشنودی مشتریان خود می شوند. زیرا آن ها استقلال طلب و هدف گرا در ایده های خود هستند و نسبت به پاداش ها و قدردانی های دیگران واکنش نشان می دهند. آنها به روابط با دیگران اهمیت قائل می شوند و ایده های خود را رهبری و هدایت می کنند و این موارد بارز موفقیت رشد و توسعه کاری کارآفرینان را رقم می زند. موارد مشابه در این راستا را می توان سبک حل مسئله و خلق راه حل های جدید برای مسائل گوناگون، پندگیری از خطاهای گذشته، قدرت تصمیم گیری بالا، ریسک پذیری و مهارت های سازمانی برشمرد، که هرکارآفرینی برای توفیق بیشتر در امور خود باید آنها را درخود وجودی خود جستجو کند (کوراتکو و هاتجس، ۲۰۰۱ ، به نقل از رحیمی، ۱۳۸۵: ۱۰۰).
۲-۱۵) موانع کارآفرینی در سازمان ها
عواملی چند در سازمان ها، مانع کارآفرینی در سازمان ها می گردند که عبارتند از:
۲-۱۵-۱) ماهیت سازمان های بزرگ
سازمان های بزرگ برای انجام فعالیت های کارآفرینانه مشکلاتی دارند که به وسعت و ماهیت خاص آنها ارتباط می یابد، زیرا اندازه این سازمان ها ایجاب می کند تا مدیران برای اعمال کنترل ساختار مشخصی به وجود آورند، همچنین افزایش رده های مدیریتی به معنی افزایش فاصله عمودی بین مدیر عامل و سطوح پایین تر کارکنان است و این سستی ارتباط، روابط شخصی را مشکل می سازد، در نتیجه مدیر به سختی می تواند وجود سطح لازم از کارآفرینی را در سازمان تضمین نماید.مسئله دیگر نیاز به کنترل است چون کنترل در سازمان های بزرگ الزامی می باشد و دیگر اینکه فرهنگ سازمانی نیز مانع دیگری است. فرهنگ سازمان از جو و نظام تشویقی برخوردار است که از محافظه کاری در تصمیم گیری ها حمایت کند، اصول راهنما در فرهنگ سنتی سازمان ها به معنی تابعیت از ساختار سازمان، گریز از اشتباهات، دوری از شکست، پرهیز از ابتکار و حمایت از گذشته می باشد. این محیط مانع کارآفرینی سازمانی بود.
۲-۱۵-۲) فقدان استعداد کارآفرینانه
۲-۱۵-۳)شیوه های نادرست پاداش : هرنوع برنامه حقوق و دستمزد، انگیزه ای برای کارآفرینان ایجاد نمی کند گرچه پاداش های مالی برای کارآفرینان اهمیت خاصی ندارد، اما برای تداوم نوآوری، برخی از سازوکارهای پاداش باید ایجاد گردد. نه پاداش های مادی و نه غیرمادی، کارآفرینان سازمانی را تشویق نمی کند (فرای، ۱۹۹۳).
۲-۱۶) ادبیات تحقیق
در تحقیقات حوزه کارآفرینی با سه رویکرد اساسی در قالب رویکرد های روانشناختی و بررسی ویژگی های فردی مرتبط با کارآفرینی، رویکردهای اجتماعی و نقش و تعاملات کارآفرینان در اجتماع و در نهایت رویکردهای اقتصادی که به بررسی اثرات اقتصادی کارآفرینی در جامعه می پردازد مواجه هستیم. تحقیق حاضر در قالب رویکرد اول قابل بررسی است.
۲-۱۶-۱) تحقیقات صورت گرفته در داخل کشوررضازاده (۱۳۸۲) در پژوهش خود به بررسی ارتباط میان ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی در سازمان تأمین اجتماعی تهران پرداخته است. نتایج نشان می دهد بین پیچیدگی ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی رابطه معنی دار وجود دارد اما این رابطه معکوس است. هم چنین میان رسمیت و کارآفرینی سازمانی رابطه معکوس وجود دارد.
نتیجه‌ پژوهش آقاجانی و علیزاده (۱۳۸۳) نشان داد که ساختار سازمانی موجود دانشگاه از دیدگاه کارکنان به ساختار میانه(حالتی بینابین ساختار مکانیکی و ارگانیکی) گرایش دارد در حالی که‌ که ساختار سازمانی ارجح دانشگاه از دیدگاه کارکنان به ساختار مکانیکی گرایش دارد. به عبارت دیگر بین ساختار سازمانی موجود و ارجح دانشگاه از دیدگاه کارکنان تفاوت وجود دارد.
فراهانی و فلاحتی (۱۳۸۶) در پژوهش خود با عنوان “بررسی رابطه بین عوامل روان شناختی توانمند سازی و کارآفرینی سازمانی کارشناسان ادارات تربیت بدنی دانشگاه ها” به این نتیجه دست یافتند که بین پنج عامل مهم توانمند سازی شامل احساس معنی دار بودن، احساس شایستگی، احساس خود تعیینی، احساس تأثیر و احساس اعتماد با کارآفرینی سازمانی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد.

در سال ۱۸۰۶، تجارت یخ آغاز شد. تجارت یخ در شمال امریکا یک کسب و کار پر رونق تلقی می شد. یخ در محفظه­ی قطارهای عایق شده توسط عایق های چوب پنبه به قطر۳۰ سانتی­متر به ایالت های جنوبی امریکا منتقل می­شد. معاملات یخ در چند کشور دیگر از جمله بریتانیا، روسیه، کانادا، نروژ و فرانسه نیز محبوب بود. در این کشورها یخ یا از مناطق سردتر منتقل می شد و یا در فصل زمستان برداشت و در خانه های یخ ذخیره شده تا در تابستان استفاده شود. تجارت یخ در سال ۱۸۷۲ به اوج خود رسید هنگامی که امریکا به تنهایی ۲۲۵٫۰۰۰ تن یخ به کشورهای مختلف از جمله چین و استرالیا صادر می کرد. با این حال، با ظهور تبرید مصنوعی تجارت یخ به تدریج کاهش یافت.
۱-۱-۱ تبرید مصنوعی
تاریخ تبرید مصنوعی در سال ۱۷۵۵ آغاز شد، اساس سیستم تبرید مدرن، توانایی مایعات برای جذب مقدار زیادی حرارت (گرمای نهان) به عنوان جوش و تبخیر می باشد. ویلیام کولن (William Cullen) از دانشگاه ادینبورگ این روش را در سال ۱۷۵۵ با قرار دادن آب در تماس حرارتی با اتر تحت یک گیرنده از یک پمپ خلاء نشان داد. میزان تبخیر اتر با توجه به پمپ خلاء افزایش یافته و آب می تواند منجمد شود. این فرایند شامل دو مفهوم ترمودینامیکی، فشار بخار و گرمای نهان است. مایع در تعادل گرمایی با بخار خود، در فشاری به نام فشار اشباع، که بستگی به درجه حرارت دارد، قرار دارد. به عنوان مثال اگر فشار آب روی اجاق گاز افزایش بیابد، آب نیز در دمای بالاتری به جوش می ­آید. مفهوم دوم این است که تبخیر مایع نیاز به گرمای نهان بالایی در طول تبخیر دارد. اگر گرمای نهان از مایع گرفته شود، مایع سرد می شود. تا زمانی که پمپ خلاء فشار را در فشار اشباع حفظ کند درجه حرارت اتر مورد نظر ثابت باقی خواهد ماند. این امر مستلزم حذف تمام بخارات تشکیل شده به علت تبخیر می­باشد. وقتی درجه حرارت پایین مورد نظر باشد، باید فشار اشباع پایین تر بیاید که توسط پمپ خلاء انجام می شود. جزئی از سیستم تبرید مدرن که امروزه در آن خنک کنندگی انجام می شود با این روش تولید شده است که اواپراتور (Evaporator) نام دارد. در این فرایند خنک سازی بخارات باید به صورت سیکل بسته به حالت مایع بازیافت شود تا به طور مداوم چرخه انجام شود. فرایند تراکم نیاز به دفع گرما به محیط اطراف دارد، این امر را می توان در درجه حرارت محیط با افزایش فشار تراکم انجام داد. فرایند تراکم در نیمه دوم قرن هجدهم کشف شد. یو. اف. کلوت و جی. مونگ اسید سولفوریک مایع (So2) را در سال ۱۷۸۰ کشف نمودند در حالی که ون ماروم و ون تروستویک آمونیاک مایع را در سال ۱۷۸۷ کشف کردند. نکته مهم این است که، بخارهای تبخیر شده می تواند در درجه حرارت بیشتر از محیط اطراف متراکم شود. در نتیجه کمپرسور نیاز دارد در فشار بالا بماند. اولیور ایوانز یک سیکل تبرید بسته برای تولید یخ بوسیله اتر تحت مکش توصیف کرد. شکل (۱-۱) سیکل تبرید بسته برای تولید یخ به وسیله اتر تحت مکش را نشان می دهد[۱].

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل (۱- ۱) سیکل تبرید بسته برای تولید یخ به وسیله اتر تحت مکشدر شکل بالا سیال سرد کننده (اتر و یا مایع فرار دیگر) در اواپراتور (B) گرما را از آب اطرافش در ظرف (A) گرفته، پمپ © بخار دور تساوی و آن را فشرده به فشار بالاتر که در آن می توانید به مایعات در لوله های متراکم D، دادن حرارت به آب در رگ مایع E. چگال جریان از طریق وزن لود H شیر، که حفظ اختلاف فشار بین کندانسور و اواپراتور. پمپ کوچک در بالای H برای شارژ دستگاه با مبرد استفاده.الکساندر توینگ (Alexander Twining) در سال ۱۸۵۰ اختراعی را ثبت کرد که برای سیستم فشرده سازی بخار از اتر و آمونیاک (NH3) و دی اکسید کربن (CO2) استفاده می کند. جیمز هریسون در سال ۱۸۵۶ مسئول ساخت یک سیستم تبرید تراکم بخار عملی بود. وی سیستم فشرده سازی بخار با بهره گرفتن از اتر، الکل و آمونیاک را در آن زمان ساخت. چارلز تیلیر از فرانسه در سال ۱۸۶۴، یک سیستم تبرید با بهره گرفتن از دی متیل اتر ساخت که نقطه جوش نرمال آن ۲۳٫۶- درجه سانتیگراد بود[۲]. دیوید بویل (David Boyle)، اولین سیستم آمونیاک را در سال ۱۸۷۱ در سان فرانسیسکو ساخت. همچنین جان انریت یک سیستم مشابه در سال ۱۸۷۶ در بوفالو نیویورک ساخت. فرانتس ویلهانسون در آلمان در سال ۱۸۸۶ با دی اکسید کربن (CO2) و بر اساس سیستم فشرده سازی بخار سیستم تبریدی ایجاد کرد. کمپرسور دی اکسید کربن نیاز به فشار حدود ۸۰ اتمسفر داشت و در نتیجه ساخت و ساز آن بسیار سنگین بود. لینده در سال ۱۸۸۲ و لاو در سال ۱۸۸۷ تلاش کردند تا سیستم های مشابهی در ایالات متحده آمریکا بسازند. سیستم دی اکسید کربن یک سیستم بسیار امن است و تا سال ۱۹۶۰ در کشتی ها برای تبرید مورد استفاده قرار می گرفت. رائول پیکتت با بهره گرفتن از مبرد گوگرد دی اکسید (SO2) در همان زمان این سیکل را درست کرد اما فشار آن به اندازه ای بود که هوا به درون آن نشت می کرد. پالمر در سال ۱۸۹۰ از اتیل کلرید (C2H5Cl) در کمپرسور های دوار استفاده کرد. او برای کاهش اشتعال پذیری اتیل کلرید ، آن را با برومو اتان (C2H5Br) مخلوط کرد. ادموند کپلند و هری ادواردز در سال ۱۹۲۰ از ایزو بوتان در یخچال فریزرهای کوچک استفاده کرد. آنها در سال ۱۹۳۰ مبرد را با مبرد متیل کلرید (CH3Cl) جایگزین کردند[۳].یخچال فریزر خانگی با بهره گرفتن از یخ طبیعی (جعبه یخ خانگی) در سال ۱۸۰۳ اختراع شد و برای تقریبا ۱۵۰ سال بدون تغییر زیادی مورد استفاده قرار گرفت. تلاش ها، به منظور توسعه یخچال و فریزر خانگی با بهره گرفتن از سیستم های مکانیکی از سال ۱۸۸۷ شروع شد. یخچال و فریزر مکانیکی خانگی اولیه پر هزینه بودند، و نیز به صورت خودکار نبودند و خیلی قابل اعتماد نبودند. با این حال، توسعه یخچال فریزر مکانیکی خانگی در مقیاس بزرگ بود ولی توسعه کمپرسورهای کم بود. شرکت جنرال الکتریک برای اولین بار یخچال و فریزر های خانگی را در سال ۱۹۱۱ معرفی کرد، یخچال های مکانیکی خانگی در سال ۱۹۱۸ در ایالات متحده آمریکا به طور گسترده راه اندازی شد. در سال ۱۹۲۵ ، ایالات متحده آمریکا حدود ۲۵ میلیون یخچال و فریزر های خانگی تولید کرد که تنها ۷۵۰۰۰ عدد از آنها مکانیکی بودند. در یخچال و فریزرهای اولیه به طور عمده از دی اکسید گوگرد به عنوان مبرد استفاده می شد. ولی با این حال در بعضی ها نیز از کلرید متیل و کلرید متیلن استفاده می شد. در سال ۱۹۳۰ این مبرد توسط فریون۱۲ (R-12) جایگزین شد،. در ابتدا، کمپرسور این یخچال ها از نوع کمپرسور باز بود که به تسمه مجهز بودند. شرکت جنرال الکتریک در سال ۱۹۲۶ برای اولین بار از یخچال و فریزری با یک کمپرسور بسته و غیر قابل نفوذ (هرمتیک) رونمایی کرد. خیلی زود کمپرسور باز به طور کامل توسط کمپرسور های غیر قابل نفوذ جایگزین شد. ابتدا کندانسور یخچال و فریزرها از آب سرد استفاده می کردند، اما خیلی زود با کندانسورهایی که با هوا، سرد می شود جایگزین شدند.یخچال فریزر های خانگی بر اساس اصل جذب برای اولین بار توسط شرکت الکترولوکس در سال ۱۹۳۱ در سوئد، ساخته شده است. در ژاپن یخچال های مکانیکی برای اولین بار در سال ۱۹۲۴ ساخته شد. اولین بار یخچال و فریزر های خانگی جداگانه در سال ۱۹۳۹ معرفی شدند. استفاده از یخچال و فریزر مکانیکی پس از جنگ جهانی دوم به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت. در حال حاضر در یخچال و فریزر مدرن از مبرد HFC ، R-134A ( تترا فلورو کربن ) و یا ایزو بوتان استفاده می شود. ولی تعداد کمی از یخچال و فریزر خانگی هنوز از همان مبرد های قدیمی مخرب لایه اوزن استفاده می کنند.ایستمن کداک (Eastman Kodak) اولین سیستم تهویه مطبوع را در سال ۱۸۹۱ در نیویورک برای ذخیره سازی فیلم عکاسی استفاده کرد. سیستم تهویه مطبوع در یک ماشین چاپ در سال ۱۹۰۲ و در یک تلفن در هامبورگ در سال ۱۹۰۴ استفاده شد. این سیستم در کارخانجات تنباکو و کارخانجات نساجی در حدود سال ۱۹۰۰ استفاده شد. اولین سیستم تهویه مطبوع در یک خانه در فرانکفورت در سال ۱۸۹۴ نصب شد. یک کتابخانه خصوصی در سنت لوئیس آمریکا در سال ۱۸۹۵ نیز از تهویه مطبوع استفاده کرد.توسعه گسترده تهویه مطبوع را به دانشمند و صنعتگر آمریکایی ویلیس کریر (Willis Carrier) نسبت می دهند. کریر کنترل رطوبت را در سال ۱۹۰۲ مورد مطالعه قرار داد و یک نیروگاه تهویه مطبوع مرکزی بوسیله تمیز کردن هوا در سال ۱۹۰۴ طراحی کرد. در حال حاضر تهویه مطبوع به طور گسترده در مناطق مسکونی، ادارات، ساختمان های تجاری، فرودگاه، بیمارستان ها، اتومبیل، هواپیما و غیره استفاده می شود. صنعت تهویه مطبوع تا حد زیادی مسئول رشد صنایع مدرن الکترونیکی، دارویی، شیمیایی و غیره است. امروزه اکثرا از سیستم های تهویه مطبوع تبرید تراکمی و یا تبرید جذبی استفاده می شود، که ظرفیت آنها از چند کیلو وات تا چند مگاوات متفاوت است.شکل (۱-۲) اجزای اصلی یک سیستم تبرید تراکمی را نشان می دهد. همانطور که از شکل پیدا است سیستم پایه ای شامل اواپراتور، کمپرسور، کندانسور و شیر انبساط می باشد. اثر تبرید در منطقه سرد به صورت گرماگیری و تبخیر مبرد، در اواپراتور استخراج می شود. بخار مبرد از اواپراتور به کمپرسور رفته و فشار آن بالا می رود. از این رو زمانی که فشار بالا می رود، درجه حرارت مبرد بالا رفته و از طریق کندانسور دفع می شود، و تقطیر بخار به مایع صورت می گیرد. برای تکمیل این چرخه، مایع فشار بالا با عبور از شیر انبساط دچار کاهش فشار و افت دمای شدید می شود. مبرد با فشار کم و دمای کم به اواپراتور رفته و با گرفتن گرما از منطقه سرد، تبخیر می شود. باید توجه کرد که این سیستم در یک چرخه بسته است و نیاز به ورودی کار به صورت مکانیکی دارد که دوباره کمپرسور آن را تامین می کند.شکل (۱- ۲) شماتیک پایه ای و اولیه از سیستم تبرید تراکمیسیستم تبرید همچنین می تواند به عنوان یک پمپ گرما استفاده شود، که در خروجی آن گرما به وسیله ی کندانسور می شود. روش دیگر، سیستم تبرید می تواند برای خنک کنندگی در فصل تابستان و گرم کردن در فصل زمستان استفاده می شود. این سیستم ساخته شده است و در حال حاضر در دسترس می باشد[۴].شکل (۱-۳) اجزای اساسی سیستم تبرید جذبی را نشان می دهد. در سال ۱۹۲۲، بالزار فون و کارل مونترز سیستم سه سیالی اختراع کردند که نیاز به پمپ ندارد. گرمای بر مبنای پمپ حبابی برای به گردش در آوردن محلول های ضعیف و قوی مورد استفاده قرار می­گرفت، و هیدروژن به عنوان گاز غیر قابل میعان به منظور کاهش فشار جزئی آمونیاک در اواپراتور استفاده شد.سیستم های تبرید با گیره – مونترز هنوز به طور گسترده ای در برنامه های کاربردی خاص مانند اتاق های هتل استفاده می شود. شکل (۱-۴) طرح کلی از سیستم تبرید جذب بخار مایع سه گانه را نشان می دهد[۵] .شکل (۱- ۳) اجزای ضروری سیستم تبرید جذبیشکل (۱- ۴)اجزای ضروری سیستم تبرید جذبیتلاش هایی برای اجرای سیستم جذب بخار توسط انرژی خورشیدی با بهره گرفتن از صفحه تخت خورشیدی شده است. چندین سیستم های تبرید جذب انرژی خورشیدی کوچک در حدود سال ۱۹۵۰ در چندین کشور ساخته شده است. سیستم تبرید خورشیدی در تاشکند، اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۵۳ نصب شد که می توانست ۲۵۰ کیلوگرم یخ در هر روز تولید کند. در این سیستم از یک آینه سهموی به مساحت ۱۰ متر مربع برای تمرکز تابش خورشیدی استفاده می شود.توجه جدی به سیستم های تبرید خورشیدی از سال ۱۹۶۵، با توجه به کمبود منابع انرژی سوخت های فسیلی زیاد شده است. سیستم های مبتنی بر لیتیم برمید و آب برای اهداف تهویه مطبوع توسعه یافته اند. اولین سیستم تهویه مطبوع خورشیدی در یک خانه خورشیدی آزمایشی در دانشگاه کوئینزلند، استرالیا در سال ۱۹۶۶ نصب شد. بعد از آن، از سیستم انرژی خورشیدی در بسیاری از نقاط جهان از جمله هند استفاده شد. در سال ۱۹۷۶، حدود ۵۰۰ سیستم جذب انرژی خورشیدی در آمریکا وجود داشت. تقریبا تمام این سیستم به لیتیم برمید و آب استوار بود که به درجه حرارت بسیار بالا نیاز ندارند. این سیستم به طور عمده برای تهویه فضا مورد استفاده قرار گرفت. اگر چه بهره وری از این سیستم های بدلیل محدودیت فضا و همچنین کم بودن ظرفیت پنل های خورشیدی ضعیف است، ولی آنها را می توان در مناطق دور افتاده و روستایی که در آن فضای زیادی وحود دارد و محدودیت وحود برق دارند استفاده کرد. به علاوه ، این سیستم سازگار با محیط زیست است و همچنین انرژی خورشیدی پاک و تجدید پذیر است.از سال ۱۹۵۰ در سیستم خورشیدی جذب تبرید از آمونیاک ، تیوسیانات سدیم، کربن فعال، زئولیت به عنوان جاذب و از آمونیاک، الکل و یا فلورو کربن به عنوان مبرد نیز مورد استفاده قرار گرفت. این سیستم همچنین به کمپرسور نیاز ندارند. بخار مبرد توسط جذب پتانسیل جاذب ذخیره شده دربستر جاذب هدایت می شود. و آن به اواپراتور یا کندانسور، که متشکل از مبرد خالص است متصل می شوند. در سیستم جذب متناوب، در طول شب مبرد تبخیر شده و در زغال چوب و یا زئولیت اثر خنک کننده فعال جذب می شود. در طول روز، بستر جاذب تابش خورشیدی را جذب کرده و مبرد در بستر مناسب ذخیره می شود. این بخار مبرد متراکم برای استفاده در شب در مخزن کندانسور ذخیره می شود. بنابراین، این سیستم شامل یک بستر جاذب و یک مبدل حرارتی است، که به عنوان یک کندانسور یا اواپراتور در طول شب عمل می کند. از جفت آنها می­توان برای به دست آوردن یک خنک کننده به طور مداوم استفاده شود.اگر هوا در فشار بالا گسترش یابد دمای آن کاهش خواهد یافت. این واقعیت در اوایل قرن۱۸ شناخته شد. دالتون و گی جوساک آن را در سال ۱۸۰۷ مورد مطالعه قرار دادند. سعدی کارنو آن را به عنوان یک پدیده شناخته شده در سال ۱۸۲۴ ذکر کرد. با این حال، دکتر جان گوری یک پزشک در فلوریدا یک دستگاه توسعه یافته در سال ۱۸۴۴ برای تولید یخ برای تسکین بیماران مبتلا به تب خود ساخت. این دستگاه برای هوای فشرده تا ۲ اتمسفر استفاده می شود. فشار و آب نمک برای تولید یخ در دمای۷- درجه سانتیگراد مورد استفاده قرار گرفت. الکساندر کارنگی کرک در سال ۱۸۶۲ یک دستگاه خنک کننده چرخه هوا ساخت. در این سیستم از موتور بخار برای اجرای کمپرسور آن استفاده می شود. با بهره گرفتن از افزایش نسبت تراکم از ۶ تا ۸ ، آقای کرک توانست درجه حرارت را به میزان کمی کاهش دهد. پل گیفورد در سال ۱۸۷۵ به نوع کامل باز ماشین آلات دست یافت. و بیشتر توسط تی بی، پلیسی، ای، هاسلم، هنری بل و جیمز کلمن بهبود یافته است. فرانک آلن (Frank Allen) در نیویورک یک ماشین توسعه یافته چرخه بسته با بهره گرفتن از فشار بالا به منظور کاهش میزان حجم جریان ساخت. این دستگاه “ماشین تراکم هوا” نامگذاری شد. امروزه چرخه تبرید هوا تنها در هواپیمایی که کمپرسور توربو می تواند نرخ حجم جریان زیادی تحمل کنند استفاده می شود. شکل (۱-۵) طرح کلی یک سیستم تبرید چرخه هوا نوع باز را نشان می دهد. سیستم اولیه ای که در اینجا نشان داده شده است شامل یک کمپرسور، منبسط کننده و مبدل های حرارتی می باشد. هوای اتاق سرد از فشرده سازی کمپرسور بوجود می آید. گرما و فشار بالای هوا، گرما را به آب سرد در مبدل حرارتی رد می کند. اما گرما از هوای فشار بالا به منبسط کننده گسترش می یابد. هوای سرد پس از انبساط به اتاق برای تامین سرما ارسال می شود. گسترش این کار تا حدودی کار فشرده سازی را جبران می کند. از این رو منبسط کننده و کمپرسور در یک محور مشترک نصب شده ­اند[۶].شکل (۱- ۵) شماتیک اولیه ای از نوع باز سیستم تبرید چرخه هوااگر آب را به یک اتاق که در فشار کم نگهداری می شود، اسپری کنیم، بخشی از آب بخار می شود. به دلیل آنتالپی تبخیر، آب باقی مانده در محفظه در دمای و فشار اشباع خنک خواهد شد. بدیهی است که درجه حرارت پایین تر فشار کمتری مورد نیاز است. انجماد آب در ۰ درجه سانتیگراد است از این رو درجه حرارت پایین تر از ۴ درجه سانتیگراد را نمی توان با آب به دست آورد. در این سیستم، برای کشیدن بخار تبخیر شده، از بخار با سرعت بالا استفاده می­ کنند. فشار بالای بخار محرکه از طریق نازل همگرا و یا واگرا عبور می کند، جایی که سرعت آن سرعت صوت یا مافوق صوت بوده و با فشار ۰٫۰۰۹ کیلو پاسکال در ناحیه کم فشار است و دمای آن ۴درجه سانتیگراد می­باشد. بخار با سرعت بالا از کندانسور عبور می کند که کندانسور تحت فشار ۵٫۶ تا ۷٫۴ کیلو پاسکال و درجه حرارت ۳۵ تا ۴۵ درجه سانتیگراد است. بخار محرکه و بخار تبخیر هر دو در حال فشرده سازی و بازیافت هستند. این سیستم با عنوان سیستم تبرید جت بخار شناخته شده است. شکل زیر یک طرح کلی از سیستم را نشان می دهد. این سیستم نیاز دارد در خلاء مناسبی نگه داری شود. گاهی اوقات، تقویت کننده ی اجکتور برای این منظور استفاده می شود. این سیستم ها با انرژی درجه پایینی که بخار فرایند در کارخانه های شیمیایی یا یک دیگ بخار دارد هدایت می شود. شکل (۱-۶) شماتیک سیستم تبرید جت بخار را نشان می­دهد.شکل (۱- ۶) شماتیک سیستم تبرید جت بخار
در سال ۱۸۳۸ ، پلتان طرحی برای فشرده سازی بخار با بهره گرفتن از جت بخار ارائه شد. در حدود سال ۱۹۰۰، توسط چارلز پارسونز انگلیسی امکان کاهش فشار توسط اثر افزودنی حباب از جت بخار مورد مطالعه قرار گرفت. با این حال، اعتبار ساخت سیستم تبرید جت بخار به مهندس، موریس لیبلانس (Maurice Leblanc) بخاطر توسعه سیستم در سال ۱۹۰۷-۱۹۰۸ داده می شود. در این سیستم، برای تولید جت بخار با سرعت بالا ( حدود ۱۲۰۰ متر بر ثانیه) از یک پرتاب کننده استفاده می شود. که بر اساس طراحی لیبلانس در اولین سیستم های تجاری توسط وستینگهاوس در سال ۱۹۰۹ در پاریس ساخته شد. اگر چه بهره وری از جت بخار سیستم تبرید کم بوده، اما آن هنوز هم به عنوان آب بی ضرر مورد توجه است و سیستم با بهره گرفتن از بخار خروجی از یک موتور بخار می تواند اجرا شود. از سال ۱۹۱۰ به بعد، این سیستم تبرید به طور عمده در کارخانه های لبنی مورد استفاده قرار گرفت، در سال ۱۹۲۶ در کارخانه های شیمیایی، کشتی های جنگی استفاده شد، فولان دستگاه ها را با معرفی چند مرحله ای تبخیر و تراکم مکش بخار بهبود داد. بین سال های ۱۹۲۸-۱۹۳۰ ، توجه زیادی به این نوع سیستم ها در ایالات متحده آمریکا شد. در آمریکا به طور عمده برای تهویه و سرمایش کارخانه ها، سالن های سینما، کشتی ها و حتی واگن قطارها مورد استفاده قرار گرفت. شرکت های متعددی مانند وستینگهاوس، اینگرسول رند و کریر تولید تجاری این سیستم ها را از سال ۱۹۳۰ آغاز کردند. با این حال، به تدریج این سیستم ها توسط سیستم جذبی کارآمدتر با بهره گرفتن از لیتیم برمید و آب جایگزین شد. ولی برخی از کشورهای شرقی اروپا مانند چکسلواکی و روسیه تولید این سیستم ها را تا اواخر سال ۱۹۶۰ ادامه دادند.
۱-۱-۲ سیستم های تبرید حرارتیدر سال ۱۸۲۱ فیزیکدان آلمانی تی.جی. سیبک گزارش داد که هنگامی که دو فلز غیر مشابه در دو دمای مختلف به هم متصل می شوند، نیروی محرکه الکتریکی (EMF) نگهداری شده توسعه می یابد، و در نتیجه جریان الکتریکی EMF متناسب با اختلاف دما تولید می شود. در سال ۱۸۳۴، یک دانشمند فرانسوی، به نام جی پلتیر اثر معکوس را مشاهده کرد، به عنوان مثال، سرمایش و گرمایش بوجود آمده از اتصال دو موادی غیر مشابه وقتی جریان مستقیم از آنها عبور می کند، میزان انتقال حرارت با جریان متناسب است.
شکل (۱- ۷) سیستم تبرید حرارتی به وسیله مواد نیمه هادی
۱-۱-۳ سیستم های لوله گردابیدر سال ۱۹۳۱، ژرژ رنگو (Georges Ranque) یک پدیده جالب به نام “اثر رنگو ” یا ” اثر گردابی” را کشف کردند. تزریق مماس هوا در لوله استوانه ای وادارمان می­کندتصریح این جمله که :”یک حرکت چرخشی با تولید همزمان فرار هوای داغ به هوای سرد و فرار هوای سرد به هوای داغ توسعه پیدا می کند. رودلف هیلش (Rudolph Hilsch) ، فیزیکدان آلمانی، نیز این اثر را مورد مطالعه قرار داده است. اگر چه بهره وری از این سیستم بسیار کم است، ولی به دلیل سادگی قسمت های مکانیکی و خنک کنندگی فوری آن، بسیار جالب توجه است. و حتی برای قسمت­ هایی که در آن منبع هوای فشرده وجود دارد مناسب است. امروزه لوله­های گردابی به عنوان منبع توان برای فشرده سازی هوا مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا اجزاء متحرک ندارد، و از یک طرف هوای گرم و از طرف دیگر هوای سرد تولید می­ کند. حجم و دمای هوای گرم اگزوز با دریچه­ای قابل تنظیم است. تنظیم درجه حرارت از ۴۶- درجه سانتیگراد تا ۱۲۷ درجه سانتیگراد امکان پذیر است. هوای فشرده از لوله های پیچ خورده عبور کرده و پس از عبور از نازل از سوراخ داخلی آن می گذرد. این نازل هوا را به صورت حرکت گردابی تنظیم می­ کند. این جریان با چرخش هوا و عبور کردن از لوله های آب گرم در یک پوسته، شبیه به یک گردباد است. شیری در انتهای لوله تعبیه شده که اجازه می دهد تا قسمتی از هوای گرم فرار کنند. و قسمی که فرار نمی­کند، از لوله عبور کرده وارد گرداب دوم در داخل منطقه کم فشار می­ شود. گرما و دود از طریق انتهای دیگر تخلیه می­ شود. در حال حاضر از این سیستم برای خنک کردن قطعات ماشین، خنک کننده های الکترونیکی و همچنین در لباس کارگران معدن و آتش نشان­ها استفاده می شود[۷].با پیشرفت جوامع بشری و عوض شدن ساختار معماری و تغییر سبک زندگی انسان ها از سنتی به مدرن نیازهای جدیدی نیز پدید آمدند. بشر جدید برای در امان ماندن از شرایط جوی و طبیعت دست به اختراع وسایل و ابزار آلات متنوعی نموده است. یکی از وسایل ابداعی بشر برای در امان ماندن از تغییرات دمایی و جوی کولر است که این وسیله نیز از زمان پدید آمدن تا به امروز تغییرات عمده ای نموده است. کولر علاوه بر تغییر ساختاری در انواع مختلفی نیز وجود دارد که از مهمترین و مشهورترین آن می توان به کولر آبی و کولرگازی اشاره نمود .باید توجه داشت که هریک از انواع کولرگازی و کولر آبی برای شرایط جو ی و اقلیمی مخصوصی مناسب هستند مثلا کولرگازی برای محیط های شرجی مناسب تر از کولر های آبی می باشند. در واقع هدف اصلی در همه انواع کولرها سرد نگه داشتن و یا به عبارتی خنک نگه داشتن محیط زندگی است. کولر آبی به شکلی که امروزه استفاده می شود را یک آمریکایی در سال ۱۹۰۰ ساخت[۸].
کولر گازی را ولیس کریر در سال ۱۹۰۲ میلادی اختراع کرد. بعد از آقای کریر که پایه گذار کولر گازی ها بودند کار های متنوع زیادی در رابطه با بهتر کردن آنها انجام گرفت اما همه ی آنها از اصول اولیه سیستم تبرید تراکمی استفاده می کردند و تا کنون نیز این سیستم ها با همان روند و تغییرات ساختاری به کارشان ادامه می دهند[۹].
۱-۱-۴ اصول کار سیستم های تراکمیدر کولر گازی مانند یخچال از تبدیل گاز به مایع با افزایش فشار و سپس از سرمای ایجاد شده به هنگام تبدیل گاز مایع به حالت گاز (بصورت فوران) برای رسیدن به هدف مورد نظر که همان خنک نمودن فضای داخل ساختمان است استفاده می شود.بر اثر کار کمپرسور، گاز تحت فشار قرار گرفته (قدری گرم شده)و وارد لوله رفت می شود .برای کاستن از دمای گاز تحت فشار قرار گرفته ، آن را وارد کندانسور نموده و هوایی که توسط پروانه کندانسور به آن می وزد،گرمای لوله ها که در واقع از گرمای گاز جاری در آن ها ایجاد شده را به خارج از محیط هدایت می کند. در این مرحله گاز تا حدودی خنک می شود. پس از کندانسور، گاز از درایر عبور می کند تا رطوبت ویا رسوباتی را که احتمالا” از جداره های داخلی لوله های کندانسور جدا شده از آن سلب شود. گاز خشک و تمیز پس از درایر وارد لوله مویی می شود. از آن جا که سطح مقطع لوله مویی بسیار کمتر از سطح مقطع کندانسور و یا ورودی درایر است، گاز تحت فشار زیاد به حالت مایع تبدیل می شود، کمپرس کمپرسور، گاز مایع را از لوله مویی عبور داده و وارد اوپراتیور می کند. تفاوت سطح مقطع دو محیط (سطح مقطع لوله های اواپریتور بسیار بیشتر از لوله مویی است)به گاز جاری اجازه فوران داده و گاز در حال فوران تولید سرما می کند. سرما، سطح اواپراتور را در اختیار گرفته و هوایی که توسط پروانه از اواپراتور به آن برخورد می کند، این سرما را وارد محیط می سازد. فریون ۲۲ پس از اواپراتور به لوله بر گشت کمپرسور باز می گردد تا مجددا”مسیر قبلی را طی نماید. به این ترتیب و به تدریج سرمای ایجاد شده در اواپریتور، دمای محیط را تحت تاثیر قرار داده و محیط را معتدل و خنک می سازد]۱۱[.وظایفی که کولر گازی بر عهده دارد به شرح زیر است:الف)کنترل دما : هدف بالا بردن، پایین آوردن و به عبارت دیگر کنترل دما در درجه حرارت مورد نیاز فضا می باشد.ب)کنترل میزان و سرعت وزش هوا : با توجه به شرایط موجود میزان هوای مورد نیاز جهت تهویه، اگزوست، هوای تازه و سرعت وزش آن تعیین می گردد.ج)کنترل رطوبت: با توجه به رطوبت مورد نیاز عمل رطوبت زنی یا رطوبت گیری انجام میشود.د)گرفتن گرد و غبار و به عبارتی تصویه هوا: این عمل باعث محافظت کویل و اواپراتور از گرفتگی توسط ذرات موجود در هوا از ذرات آلاینده پاک می گردد.
مصرف انرژی این سیستم تبرید بالا بوده، اما طی این مدت کارهایی برای پیشرفت و کم کردن مصرف آن انجام شده که به اختصار توضیح داده می شود.
۱-۱-۵ تکنیک های بکار رفته در سیستم های تبرید برای کاهش مصرف انرژی
۱-۱-۵-۱ اینورتر (Invertor) دار کردن سیستم های تهویه مطبوعاینورتر به معنای وارونه گردان یا معکوس کننده می باشد و در سیستم های کمپرسوری به معنای دور متغیر بوده به طوری که چرخش کمپرسور دورانی و سرعت آن متغیر است و بسته به دما و رطوبت تنظیمی توسط کاربر دورکمپرسورکم یا زیاد می شود و هیچ وقت کمپرسور در زمانی که به دمای دلخواه کاربر برسد خاموش کامل نمی شود فقط دور آن کم شده و با حداقل مصرف برق کارمی کند و بسته به نیاز مجدد شروع به کار با دور بالا می کند پس همیشه دور کمپرسور زیاد یا در جهت عکس کم شده و به اصطلاح کمپرسور استارت اضافه نمی کند و عمل اتومات کردن و استارت کردن کمپرسور که علت اصلی مصرف زیاد برق است در این سیستمهای اینورتر اتفاق نمی افتد.همانطور که می دانیم، کولر گازی دستگاهی پر مصرف است و سیکل ساده ای دارد، یعنی از یک موتور، کمپرسور و بدنه توزیع هوا در فضا یا همان صفحات تشکیل شده است. آنچه که شرکت ها را به سمت تولید اینورتر کشاند، رفع نقیصه کولرهای گازی در مصرف بالای انرژی بود. اینورتر در واقع با تغییر فرکانس و ولتاژ برق باعث کاهش مصرف شده و تمام عملکرد دستگاه هوشمند می باشد. کمپرسورهای اینورتر عمدتا” با مبرد جدید۴۱۰R- که سازگار با محیط زیست است کار می کند و در نتیجه راندمان دستگاه بالاتر می باشد. کولرهای گازی اسپلیت مدل اینورتر بین ۳۰ الی ۵۰ درصد کم مصرف تر می باشند هرچند قیمت بالاتری دارند.مزایای اصلی سیستم اینورتر به شرح ذیل است:
صرفه جویی در مصرف انرژی از ۳۰% تا ۵۰%
سرمایش سریع به وسیله بازده بالا

به دلیل خواص ویژه ترکیبات پلاتین (II)، بیشتر مطالعات سینتیکی روی کمپلکسهای پلاتین (II) انجام شده است که دلایل به قرار زیر می باشند:پلاتین (II) در مقابل اکسایش ازRh(I) و Ir(I) پایدار تر است.
بر خلاف کمپلکسهای Ni(II) که اغلب تتراهدرال هستند کمپلکسهای پلاتین (II) همواره مسطح مربعی هستند.
سرعت واکنشهای جانشینی در کمپلکسهای پلاتین (II) در مقایسه با دیگر کمپلکسهای مسطح مربعی کند تر است. به عنوان مثال، کمپلکسهای Ni(II) واکنش جایگزینی را ۱۰^۶ بار سریعتر از کمپلکسهای پلاتین (II) انجام می دهند.^{۹و۱۰و۱۱و۱۲}
۱-۴ لیگاندهای فسفری نوع سوم^۱
لیگاندهای فسفری بطور کلی لیگاندهای پذیر بشمار می روند. لیگاندهای پذیر دو دسته اند:
آنهایی که^* خالی دارند مثل :C C = O , Cآنهایی که اوربیتال d خالی دارند مثل : P , Sاز طرفی لیگاندهای نرم دو دسته اند:
لیگاندهای پذیر بطور کلی نرم هستند و اگر بطور نسبی در نظر بگیریم هر چه یک لیگاند، الکترونگاتیویته کمتری داشته باشد نرم تر است.
زمانیکه یک اتم بزرگ است یا بار منفی روی اتم زیاد است، به دلیل پخش بهتر الکترونها، لیگاند نرم بشمار می رود. مثل: S^-2 , P^-3 , I^–
پس وقتی یک فلز با عدد اکسایش پایین مثل ۲+ داریم به این معناست که چگالی الکترون روی سیستم زیاد است پس یک لیگاند پذیر همچون لیگاندهای فسفری نوع سوم می تواند الکترون ها را به جریان انداخته و فلز راپایدار کند.
تری فنیل فسفین (PPh₃) ، تری فنیل فسفیت (P(OPh)₃) و۱و۳و۷ تری آزا فسفا آدامانتان(PTA) از جمله لیگاندهای دهنده فسفری نوع سوم می باشند که لیگاندهایی خنثی بوده و دهنده دو الکترون از طریق زوج الکترون ناپیوندی فسفر به فلزات واسطه می باشند.
سنتز کمپلکس های دارای فسفر های نوع سوم به دلیل کاربردهای گوناگون مورد توجه قرار گرفته اند، که عبارتند از:
کاربرد کاتالیزوری: با توجه به خصوصیات پیوندی مشتقات فسفری نوع سوم، به عنوان پیوند دهنده ی فلزی در کاتالیست های آلی فلزی نامتقارن همگن مورد استفاده قرار می گیرند. ^۱۳ کمپلکس های دارای لیگاندهای فسفیتی در چرخه های مختلف کاتالیزوری از جمله هیدروژن دار کردن، هیدروفرمیل دار کردن و هیدروسیانید دار کردن به کار گرفته شده اند. معمولاً این کاتالیزورها نسبت به سیستم های مشابه فسفینی خود فعالیت بیشتری دارند.^۱۴
خواص دارویی: به ویژه کمپلکس هایی که دارای لیگاندهای فسفری محلول در آب هستند توجه خاصی را به خود جلب کرده اند.^۱۵ همچنین فسفیت ها بدون حضور در کمپلکس فلزی نیز توانسته اند خواص ضد سرطان خوبی از خود نشان دهند.^۱۶
۱-۴-۱ – PTA ^۱۷
لیگاند ۱و۳و۵ تری آزا۷- فسفا آدامانتان(PTA) یک لیگاند قابل حل درحلالهایی مانند آب، متانول، استون می باشد اما در تولوئن، بنزن و هگزان حل نمی شود. این لیگاند دارای دو موقعیت متفاوت برای اتصال به مرکز فلزی می باشد یکی از سر P و دیگری از سرN، اما در اکثر موارد مشاهده می شود که ازسمت P به فلز مرکزی اتصال می یابدکه سه دلیل عمده را می توان برای این رفتار ذکر کرد :

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

وجود ممانعت فضایی کمتر در ناحیه اتم فسفر
اتم فسفر در مقایسه با اتم نیتروژن ، نرم تر است و بنابراین انتظار می رود که دهنده بهتری برای پذیرنده های نرم تر مثل: Pt(II) و یا Pd(II) باشد.^۱۸
این لیگاند از سمت اتم فسفر به دلیل داشتن اوربیتال d خالی، لیگاندی پذیر بشمار می رود و این خاصیت، فلز را در حالت اکسایش پایین پایدار می کند.
پس از انجام یک سری مطالعات مشخص شد کمپلکس های فلزات واسطه مختلف حاوی لیگاند PTA می توانند ویژگیهای متفاوتی را داشته باشند از جمله: خواص کاتالیستی، دارویی و فوتولومینسانس.^۱۹ بعد از گزارش اولین مقاله درباره لیگاند PTA، چندین گروه تحقیقاتی به کشف کاربردهای این لیگاند قابل حل در آب پرداختندو اینکه واکنش پذیری نیتروژن و فسفر و متیلن ها چگونه می توانست منجر به باز شدن یا نشدن قفسPTA گردد.
کمپلکس های پلاتین (II) دارای سه لیگاند PTA یا بیشتر، در آب و نسبتاً در متانول حل می شوند اما کمپلکس های پلاتین (II) حاوی دو لیگاند PTA، تنها در آب محلولند و در متانول غیر قابل حل می باشند.^۲۰

ویژگی لیگاندهای نیتروژنی آروماتیک
مطالعه کمپلکس های معدنی حاوی لیگاندهای نیتروژنی کانون توجه بسیاری از گروه های تحقیقاتی می باشد.^۲۱
محدوده لیگاندهای نیتروژن دهنده بسیار وسیع تر از سایر لیگاندها می باشد. یک طبقه بندی مناسب برای دهنده های نیتروژنی می تواند بر اساس هیبریداسیون اتم نیتروژن ( sp² ، sp ، sp³ ) باشد.لیگاندهایی که شامل اتم های نیتروژن با هیبریداسیون sp² هستند شیمی کئوردیناسیونی وسیعی دارند، بویژه هنگامی که اتم نیتروژن بخشی از یک سیستم آروماتیکی مثل پیریدین، بای پیریدین و فنانترولین باشد.
لیگاند های دهنده نیتروژنی نمی توانند بطور قابل توجهی تشکیل پیوند دهند، به همین دلیل است که پیوندهای M-N اساساً از نوع هستند پس قدرت پیوند M-N بطور گسترده تحت تأثیر خصلت کووالانسی پیوند همراه با سهم قابل توجهی از خصلت یونی خود پیوند می باشد همچنین برهمکنش های با این لیگاندها بویژه بین هتروسیکل نیتروژن دار و اتم مرکزی امکان پذیر است و از اثرات پیوند برگشتی بخصوص بین هتروسیکل های نیتروژن دار و مراکز فلزی برای توجیه بعضی از مشاهدات تجربی استفاده شده است.
پیوند M-N به مراتب از پیوند M-P در دهنده های فسفری ، استحکام بیشتری دارد و قدرت این پیوندها ( M-N )، نسبت به پیوندهای M-P ، بیشتر تحت تأثیر اثرات فضایی است.^۲۲
۱-۵-۱ پیریدین
پیریدین یک ترکیب هتروسیکل آروماتیک است که به عنوان پیش ماده در داروسازی کاربرد دارد و نیز به عنوان حلال و معرف مهم در سنتز مواد استفاده می شود. حلقه پیریدین در بسیاری از ترکیبات، از جمله در ویتامین های نیکوتینامید و پیریدکسال حضور دارد. درطیف ^۱H NMR لیگاند پیریدین، سه سیگنال در نواحی ppm59/8= و ppm61/7= و ppm23/7= مشاهده می شود.
پیریدین یک نوکلئوفیل خوب با خصلت دهندگی بالاست که بطور گسترده در شیمی کئوردیناسیون به عنوان لیگاند حضور دارد و از طرفی دارای اوربیتال ضد پیوندی خالی است که می تواند چگالی الکترونی را از فلز به سمت خود بکشد^۵ و به دلیل توانایی اش در اتصال به مراکز فلزی با تشکیل پیوند فلز – لیگاند بطور وسیعی در سنتز ترکیبات جدید کئورددیناسیونی پلاتین مورد استفاده قرار می گیرد.^۲۳
با توجه به در دسترس بودن سیستم حلقه آروماتیک، پیوند فلز- پیریدین در بر دارنده هر دو خصلت و می باشد. ^{۹و۲۴و۲۵} در نتیجه پیریدین بعضی از خصوصیات شبیه دهنده های P(III) در کمپلکس هایش را نشان می دهد، از جمله پایداری پیوند فلز – کربن^۲۶ در گونه های Pt(IV) . پیریدین به عنوان یک باز مرزی در نظر گرفته می شود و این با واکنش های مشاهده شده آن با کمپلکس های اولفین Pt(II) از نوع [Pt(olefin)₂R₂]، جائیکه اولفین جایگزین می شود تا [Pt(Py)₂R₂] ایجاد شود مطابقت دارد. ^۲۷
مطالعه روی ترکیبات مشتقات پیریدین با پلاتین، به واسطه داشتن خواص ضد سرطان بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند.^۲۸
۱-۵-۲ ۴-متیل پیریدین
۴- متیل پیریدین یا پیکولین یک ترکیب آلی است و یکی از سه ایزومر متیل پیریدین است. مایعی بی رنگ که بسیار مشابه پیریدین عمل می کند.
در طیف درطیف ^۱HNMR لیگاند پیریدین، سه سیگنال در نواحی ppm46/8= مربوط به H و در ناحیه ppm10/7= مربوط به H و در ناحیه ppm34/2= مربوط به هیدروژن های گروه متیل یاH است مشاهده می شود.
۱-۵-۳ ۱- متیل ایمیدازول^۲۹
۱- متیل ایمیدازول یا N – متیل ایمیدازول یکی از مشتقات ایمیدازول است و همانند آن دارای یک نیتروژن پیرول مانند و یک نیتروژن پیریدین مانند است که در موقعیت های ۱و۳ آن قرار گرفته اند و روی موقعیت ۱ آن یک گروه متیل قرار گرفته اند. دراین لیگاند هتروسیکل آروماتیک، ۶ الکترون بر روی ۵ اتم توزیع شده اند اما عمده تمرکز الکترونها بر روی اتم های نیتروژن می باشد. در طیف ^۱HNMR این ترکیب ۴ سیگنال درنواحی ppm86/6= مربوط به H⁵ و ppm01/7= مربوط به H⁴و ppm 38/7= مربوط بهH² و ppm64/3= مربوط به هیدروژن های گروه متیل مشاهده می شود.
بطور کلی ایمیدازول ها دسته مهمی از ترکیبات حیاتی هستند که در ساختار اسیدآمینه هیستیدین و هورمون هیستامین بکار می روند.بسیاری از داروها مانند داروهای ضد قارچ و نیتروایمیدازول، در بر گیرنده حلقه ایمیدازول هستند و نیز در داروی ضد سرطان مرکاپتوپیورین که در درمان سرطان خون توسط ایجاد اختلال در فعالیت DNA عمل می کند، ایمیدازول حضور دارد.
درباره فعالیت های فرم سیس کمپلکس های ایمیدازول نیز مطالعات زیادی انجام شده است.^۳۰

NMR روشی مفید در شیمی معدنی
طیف سنجی NMR یکی از مفیدترین تکنیک های فیزیکی مهم برای شناسایی کمپلکس‌های معدنی است که در دسترس شیمیدانان تجربی است که دلیل آن کاربرد وسیع، به نسبت آسان و مقادیر زیاد داده های شیمیایی و ساختاری است که با بکارگیری این روش می توان به دست آورد.
۱-۶-۱ ^۱H NMR در کمپلکس های پلاتینی
طیف سنجی ^۱H NMR به طور گسترده ای در حل مسائل شیمی مورد استفاده قرار گرفته است و بسیاری از مسائل ساختاری بوسیله داده های جابجایی شیمیایی و جفت شدن اسپین- اسپین حل می گردد. پلاتین یک ایزوتوپ با عدد اتمی ۱۹۵ و با درصد فراوانی ۷/۳۳% و با عدد کوانتومی هسته برابر با ۲/۱ می باشد بنابراین کوپلاژ هر اتم هیدروژن با هسته پلاتین می تواند اطلاعات گسترده ای در مورد عدد اکسایش پلاتین و همچنین شیمی فضایی کمپلکس ها به دست دهد.
۱-۶-۲ ^۳۱P NMR در کمپلکس های پلاتینی
طیف سنجی ^۳۱P NMR نیز بطور مفیدی در حل مسائل ساختاری مربوط به کمپلکس های معدنی حاوی لیگاند های فسفری ( با حداکثر۳پیوند فاصله به مرکز فلزی ) بکار گرفته می شود. در آنالیز رزونانس مربوط به فسفر و هسته های دیگر، حضور مولکول های حاوی^۱۹۵Pt از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
۱-۷ هدف

از این گذشته در ذیل به بررسی این دو نوع پرداخته می‌شود:الف. جهاد دفاعیمنظور از جهاد دفاعی، جنگی است که در برابر تهاجم و تجاوز فیزیکی دشمنان و متجاوزین به مسلمین، کشورهای اسلامی، دین مقدس اسلام و ارزش‌های آن و افراد تحت حمایت دولت اسلامی و در نهایت مظلومین و مستضعفین جهان صورت پذیرد و اقسام آن عبارتند از:۱-نبرد مسلمین هر کشور با متجاوزین به آن کشور (دفاع مشروع)۲- نبرد مسلمین در حمایت از مسلمانان یا دول دیگر که مورد تجاوز مسلحانه قرار گرفته باشند.(دفاع از دیگری).
۳- نبرد مسلمین در حمایت از مسلمانان یا مظلومین و مستضعفین و جمعیت‌های تحت ظلم (جهاد آزادی بخش) (مطهری، ۱۳۸۲، ص۴۷).
البته جهاد تدافعی در اسلام صرفاً منفعلانه نیست تا بعد از وقوع حمله مسلحانه صورت پذیرد، بلکه با احتمال خطر قطعی قریب الوقوع و تهدید جهاد تدافعی وجوب پیدا می‌کند بنابراین جهاد تدافعی علاوه بر مقابله با تجاوز صورت گرفته یا در حال جریان، شامل دفاع پیشگیرانه در مقابل تجاوز قریب الوقوع نیز می‌شود و شاید یکی از دلایل نظریه بازگشت ماهیت جهاد به طور اعم به دفاع همین باشد و بنابراین تجاوز اعم از حمله مسلحانه است و مساوی با زیر پا گذاشتن حقوق انسانی است (دهراب پور، ۱۳۸۵، ۳۱ به نقل از طباطبایی، ۱۳۶۲؛ مطهری، ۱۳۸۲).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

منشور ملل متحد دفاع مشروع را به مثابه حق طبیعی و ذاتی کشورها شناخته تا آن جا که به صورت یک اصل حقوق بین الملل، تا قبل از اقدامات لازم شورای امنیت، هیچ یک از مقررات این منشور به حق ذاتی دفاع از خود خواه فردی و خواه جمعی، لطمه‌ای وارد نخواهد کرد (منشور سازمان ملل متحد، ماده ۵۱).ب- جهاد ابتداییمقصود از این جنگی نیست که مسلمانان آغاز کننده آن باشند، بلکه منظور جنگی است که به دلایل غیر از تهاجم فیزیکی دشمنان و متجاوزین صورت پذیرد و خود به دو شاخه تقسیم می‌گردد.۱-جهاد «دعوت» با مشرکان، کافران و اهل کتاب به منظور فراهم ساختن زمینه‌های بسط توحید و رفع موانع آن به وقوع می‌پیوندد و به جهت تأمین امنیت مسلمانان و زندگی مسالمت آمیز با سایر دول و جوامع، ابتدا به اسلام دعوت می‌شوند و تنها در صورت اجتناب از دعوت با جنگ و مبارزه موانع را از سر راه بر می‌دارند و با آن‌ها مقابله و جهاد می‌کند (مکارم شیرازی، ۱۳۷۵، ج۲، ص۱۶؛ کلینی، ۱۳۸۸، ج۱، ص۳۳۵).بنابر این جهاد دعوت «ادخال غیر مسلمین الی اسلام» و وادار نمودن آنان به پذیرفتن اسلام یا پذیرفتن حاکمیت اسلام نیست، بلکه دعوت و ابلاغ تعالیم دین اسلام است و در صورت عدم موانع تبلیغ، جای برای مقابله و جنگ باقی نمی‌ماند و هدف این جهاد محو طاغوت‌های مزاحم و مانع و زمینه‌سازی برای انتخاب آگاهانه دین حق می‌باشد، البته برخی ماهیت آن « را دفاعی می‌دانند ( مطهری، ۱۳۸۲،ص۸۳).۲-جهاد برای توحید و ارزش‌های انسانی؛ جهادی است برای براندازی دولت‌های مشرک غیرموحدی که مانع تبلیغ اسلام نیستند ولی موجودیت آن، ارزش‌های انسانی و اصل توحید را خدشه‌دار می‌سازد و مروج شرکت و کفر تلقی می‌شود.شهید مطهری در این زمینه می‌فرماید: «اگر توحید را یک مسأله عمومی و جزء حقوق انسانی و از شرایط سعادت عموم بشر دانستیم، جنگ ابتدایی با مشرک به عنوان حریم و توحید و دفاع از آن به عنوان قطع ریشه فساد جایز است. اما نه به معنای تحمیل عقیده» (همان، ص۸۱).جهاد ابتدایی بر خلاف جهاد دفاعی تنها در زمان ظهور امام معصوم یا نایب خاص او قابل اجراست. در عصر غیبت امکان پذیر نیست (محقق حلی، ۱۴۰۳، ص۲۳۲؛ شهید ثانی، پیشین، ج۲، ص۷؛ نجفی، ۱۹۸۱، ص۱۱)؛ واهل سنت، تنها شرط آن را رسیدن مسلمین به قدرت و نیرومندی برای این جهاد می‌دانند(خدوری، ۱۳۳۵، ص۱۰۲-۱۰۳)؛ و همچنین بر خلاف جهاد دفاعی که به طور مطلق واجب است. تنها با شرایط زیر وجوب پیدا می‌کند(شهید ثانی، ۱۴۰۹):ادله جهاد ابتداییاز آن جا که هدف از جهاد ابتدایی دعوت به اسلام و توحید و قطع ریشه‌های شرک و بت پرستی و فساد می‌باشد و سعادت بشری به توحید بستگی دارد و از این رهگذر توحید جزء حقوق بشریت به شمار می‌رود و از والاترین مراتب جهاد تدافعی دفاع از حقوق بشریت و انسانی است، پس نمی‌توان از ماهیت دفاعی جهاد ابتدایی چشم پوشید.( مطهری، ۱۳۸۲، ص۶۴-۸۳).تنها مسبوق بودن تجاوز و تهاجم فیزیکی در جهاد دفاعی وجه تمایز آن از جهاد ابتدایی است و اگر به تجاوز از دید موسع نگاه کرد و می‌توان در جهاد ابتدایی نوعی تجاوز معنوی مشاهده کرد که می‌توان آن را «تجاوز به عقاید و ارزش‌های انسانی» نامید. از این گذشته به طور مختصر به چندی از دلایل مشروعیت جهاد در ذیل اشاره می‌شود:۱-آیات قرآنی
برای نمونه به چند آیه اشاره می‌شود:
«در راه خدا با کسانی که با شما می‌جنگند نبرد کنید و در این جهاد از حدود تجاوز نکنید^[۹]» (بقره/ ۱۹۰). این آیه در صدد بیان این است که کفار و مشرکین خود را موظف به جنگیدن می‌دانند. پس مسلمانان نیز در راه خدا با آنان باید بجنگند و این امر مشروط به شرط وقوع نبرد از سوی آن‌ها نیست.( طباطبایی، ۱۳۶۲، ج۲،ص۶۲؛ شیخ طوسی، ۱۴۰۹، ج۲، ص۴۳).
«هرگاه ماه‌های حرام (ذیقعده، ذی حجه، محرم، رجب) پایان پذیرفت مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید و…^[۱۰]» (توبه/ ۵) این آیه دلیل بر جواز جهاد ابتدایی در ماه‌‌های غیر حرام است.
«با کسانی از اهل کتاب که نه به خداوند و نه به روز جزا ایمان دارند و نه آنچه خدا و رسولش تحریم کرده‌اند؛ حرام می‌شمردند و نه آئین حق را می‌پذیرند پیکار کنید تا زمانی که با خضوع و تسلیم جزیه را به دست خود بپردازند و این همان جهاد برای توحید و ارزش‌های انسانی است^[۱۱]» (توبه/ ۲۹).
«با آن‌ها پیکار کنید تا فتنه باقی نماند و دین خدا مخصوص خدا گردد، پس اگر از روش نادرست خود دست برداشتند، ظلم بر آن‌ها نکنید، زیرا تعدی جز بر ستمگران روا نیست^[۱۲]» (بقره/ ۱۹۳).فتنه در این گونه آیات به معنی کفر و شرک گرفته شده و لذا غایت قتال با کفار و مشرکین را رفع کفر و شرک و ایمان و سلب آزادی مردم و آزار و اذیت مسلمانان ذکر می‌کنند (طباطبایی۱۳۶۲، ص۶۲؛ طبرسی، پیشین، ص۵۱۱، شیخ طوسی، ۱۴۰۹،ج۵، ص۴۶).لذا جهاد غیر از جنگ هایی که به قصد کشور گشایی و زور گویی صورت می‌گیرد، می‌باشد و تنها هدف نهایی آن بر پایی دین حق و محو تمام ریشه‌های ضد توحیدی است و درا ین راه با نهایت جدیت درصدد رفع موانع می‌باشد.۲-روایاتعلاوه بر سنت عملی رسول خدا (ص) روایات زیادی از شیعه و سنی در این مورد وارد شده است. برای نمونه امام علی (ع) می‌فرماید: جهاد دری از درهای بهشت است که خداوند برای اولیاء خاصش آن را می‌گشاید (نهج البلاغه، خطبه ۲۷)؛ و همچنین می‌فرماید: «همانا جهاد شریف ترین اعمال بعد از اسلام (آوردن) است آن پایه و اساس دین است» (محمدی نیک، ۱۴۱۶، ج۱، ص۴۵۵).و نیز عبدالله بن سنان از امام صادق (ع) نقل می کند که فرموده است: «پیامبر خدا (ص) فرمودند: هر کسی در برابر ظلمی که به او شده است، بجنگد تا کشته شود، شهید محسوب می‌شود».فصل دوم
حقوق اسیر جنگی در اسلام
۲- حقوق اسیر جنگی در اسلام
۲-۱- دستورات اخلاقی و انسانی اسلام درباره اسیرانپس از اسارت، دشمن با همه شرارتهایش در دست‏ مسلمانان یک امانت است حق تعرض به او را ندارد و نمی‏تواند او را بکشد. دستورهای اخلاقی اسلام نسبت باسیران بمراتب دقیقتر و حساب شده‏تر است‏ از موارد توصیه‏شده قراردادی که پس از قرنها بوسیله نخبگان علم و سیاست و حقوق دنیای غرب نوشته شده است. حتی مواردی را که آنان اسیر دانسته‏اند اسلام آنرا اسیر نمی‌داند و آزاد اعلام‏ می‏کند مثل زخمی‏ها یا زنان و کودکان (حسنی، ۱۳۶۹، ص۵۷).امام چهارم (ع) می‏فرماید: اگر مجروحی را اسیر کردی که از راه رفتن ناتوان‏ است و وسیله حمل او را نداری او را آزاد بگذار تا به خانه و خویشاوندانش ملحق‏ شود (حرعاملی، ‌۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۵۳).امام صادق درباره زنان و کودکان اسیر می‏فرماید در جنگ از زنان و…. رفع ید می‏شود و جزیه از آنان ساقط است چون پیامبر(ص) از جنگ با آنان نهی کرده است مگر اینکه آنان خود اقدام بجنگ نمایند (همان، ج۱۱، ص۶۸).پیامبر اسلام (ص) فرمود: «به زیر دستان و اسیران و بردگان آنچه خود می‏خورید بخوارانید و آنچه خود می‏نوشید بنوشانید، و آنچه خود می‏پوشید بپوشانید» (همان، ج ۱۱، ص ۴۸).موضوع مهم دیگری که می‌تواند الگوی خوبی برای انسان‌ها در همه زمان‌ها و مکان‌ها باشد و زیباترین جلوه‌های حقوق بشردوستانه را به نمایش گذاشته، رفتار پیامبر اعظم (ص) و امامان معصوم (ع) با افراد بی‌دفاع و اسیران جنگی است (حسنی، ۱۳۶۹، ص۵۹).در حدیثی از امام صادق (ع) چنین نقل شده است: «در غزوه ذات الرقاع، پیامبر خدا (ص) در کنار بیابانی زیر درخت نشسته بود، سیلی آمد و میان حضرت و یارانش جدایی انداخت، مردی از مشرکان- به نام غورث- دید آن حضرت تنها مانده و مسلمانان منتظرند که سیل قطع شود، گفت: اکنون می‌روم و محمد (ص) را می‌کشم، با شمشیر کشیده به سوی حضرت رفت و گفت: ای محمد! چه کسی الان می‌تواند تو را از دست من نجات دهد؟ حضرت پاسخ داد: پروردگار من و تو! ناگهان جبرئیل آمد و او را از اسبش جدا کرد، وی از پشت به زمین افتاد، حضرت شمشیر او را گرفت و بر سینه او نشست و فرمود: ای غورث! اکنون چه کسی تو را نجات می‌دهد؟ او گفت: جود و بزرگواری تو، ای محمد! حضرت او را رها کرد، غورث گفت: به خدا قسم که تو از من بهتر و کریم‌تری» (کلینی، ۱۳۸۸ق، ج ۸، ص۱۲۷).نمونه بسیار جالب دیگر رفتار حضرت رسول خدا (ص) با مشرکان در جریان فتح مکه است.پیش از آن که نیروهای اسلام وارد راه‌های اصلی شهر مکه شوند پیامبر (ص) تمام فرماندهان را احضار کرد و فرمود: تمام سعی و تلاش من این است که فتح مکه بدون خونریزی صورت گیرد! به این جهت، از کشتن افراد غیرمزاحم باید خودداری شود. آن‌گاه حضرت دستور داد که ده نفر از جنایت‌کاران سرشناس و آتش‌افروزان جنگ‌های گذشته را هر جا باشند دستگیر نموده و به قتل برسانند. وقتی که واحدهای لشکر اسلام بدون نبرد و جنگ وارد شهر شدند، پیامبر (ص) هم از بالاترین نقطه مکه با حشمت و شکوه هر چه تمام‌تر وارد شهر گردید. از یک سو ترس و لرز بر اندام گروهی از مشرکان و ساکنان مکه سایه افکنده بود، این مردم با یاد گذشته و جرایم بزرگ خویش به یکدیگر می‌گفتند: بدون شک، پیامبر و یارانش همه ما را از دم تیغ خواهد گذراند، یا گروهی از ما را کشته و گروهی را بازداشت نموده و زنان و کودکان ما را به اسارت خواهد کشید. ناگهان پیامبر (ص) سکوت آنان را شکست و فرمود: ماذا تقولون؟ و ماذا تظنون؟ «چه می‌گویید؟ و درباره من چگونه فکر می‌کنید؟». مردم حیران و بیمناک، همگی با صدای لرزان و شکسته با توجه به سوابق عاطفی آن حضرت گفتند: ما جز خوبی و نیکی چیزی درباره تو نمی‌اندیشیم، تو را برادر بزرگوار خویش و فرزند برادر بزرگوار خود می‌دانیم ! پیامبر خدا (ص) که سرشار از عواطف و مهربانی بود، وقتی با جمله‌های عاطفی و تحریک‌آمیز آنان روبه‌رو شد، فرمود: من نیز همان سخنی را که برادرم «یوسف» به برادران خود گفت، به شما می‌گویم: « امروز بر شما ملامتی نیست، خدا گناهان شما را می آمرزد و او ارحم الراحمین است» (مجلسی، ۱۴۰۳ق، ج ۲۱، ص ۱۰۷).نمونه‌ای هم از رفتار شجاع مرد تاریخ امام علی (ع) با دشمن که در روایت چنین آمده است: «حضرت علی (ع) با مردی از مشرکان در حال جنگ و مبارزه بود، آن مرد گفت: ای پسر ابوطالب، شمشیرت را به من بده! حضرت شمشیر را به سویش انداخت. وی گفت: عجبا! در چنین زمانی، شمشیرت را به من می‌دهی؟! امام پاسخ داد: تو مانند سائل از من چیزی درخواست کردی و رد سائل دور از کرامت و بزرگواری است! پس آن مرد خود را بر زمین انداخت و گفت: این رفتار، سیره اهل دین است، آن گاه پای حضرت را بوسید و مسلمان شد، در این جا جبرئیل گفت: «لا سَیْفَ اِلَّا ذُو الْفَقَارِ وَ لا فَتَی اِلَّا عَلِی» (همان، ج ۴۱، ص۶۹).مورد دیگر رفتار آن امام همام با دشمن و قاتل خویش است، در وقتی که حضرت به دست «ابن ملجم» ضربت خورده و به شدت بدنش رنجور است و در محراب افتاده و امام حسن (ع) سر پدر را بر زانو گذاشته، حضرت فرمود: «پسرم با اسیر مدارا و به او رحم کن، به او احسان نموده و با مهربانی رفتار کن. آن گاه حضرت از هوش رفت، وقتی به هوش آمد فرزندش امام حسن (ع) ظرف شیری را به او داد، حضرت مقدار کمی از شیر را نوشید پس از آن فرمود: این شیر را برای قاتل من که در دست شما اسیر است، ببرید! سپس به فرزندش امام مجتبی (ع) فرمود: به خاطر حقی که بر تو دارم اسیرت را از غذا و نوشیدنی پاکیزه بهره‌مند ساز! تا من زنده‌ام با وی مدارا کن و از آنچه خودت می‌خوری به او بخوران و از هر چه می‌آشامی به او بنوشان! تا با این رفتار کریم‌تر از او شوی» (مجلسی، ۱۴۰۳ق، ج ۴۲، ص ۲۸۷).« حفص بن غیاث گفت از حضرت امام صادق علیه السلام در رابطه با دو طائفه از مؤمنین که یکی ظالم و دیگری عادل است و طایفه ظالم از طایفه عادل شکست خورد سؤال کردم. امام فرمودند: برای اهل عدالت جایز نیست که فراری را تعقیب کند و اسیر را بکشند و همچنین جایز نیست که زخمیها و مجروحین را اذیت کرده یا بکشند و این در زمانی است که از اهل ظلم و ستم کسی نمانده و دستهای هم نباشد که به آنها بپیوندد، پس اگر برای آنها دستهای باشد که بتوانند به آنها ملحق شوند در این حالت اسیر آنان کشته میشود و فراریشان تعقیب میگردد و جایز است که بر مجروحشان بتازند؟ (حرعاملی، ‌۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۵۴).
در اسلام، اسیر دارای آزادی مذهبی نیز می‌باشد و می‌تواند مثلا در ماه مبارک رمضان روزه بگیرد (خویی، بی‌تا، ج۲، ص۱۲۶).
۲-۲- اسیر از منظر قرآن کریمنخستین دستور قرآن به هنگام گرفتن اسیر، فرمان «شدّ و وثاق» به معنای در اختیار کامل داشتن اسیر است. «فَإِذَا لَقِیتُمُ الَُّذیِنَ کَفَرَوا فَضَربَ الرَّقَابِ حَتَّی إذا أثخنتُمُوهُم فَشُدُّوا الوَثَاقَ؛ هنگامی که با کافران (در میدان جنگ) روبه رو میشوید گردنهایشان را بزنید و همچنان ادامه دهید تا به اندازه کافی دشمن را ( باکشتن و زخمی کردن) ضعیف و در این هنگام ( اسیران را) محکم ببندید …» ( محمد/۴).دربارۀ اسیر و اسارت در قرآن آیاتی به صراحت آمده است و در آیاتی نیز هر چند لفظ اسیر به کار نرفته ولی به آن اشاره دارد و با آن مرتبط است و اینک به اجمال به این آیات اشاره میشود:۱- و ان یاتوکم اساری تفادرهم و هو محرم علیکم اخراجهم (بقره/۸۵)؛ اگر اسیران بگیرید فدیه می‌گیرید برای آزادی آنان با اینکه این عمل بر شما و اخراج آنان بر شما حرام است.این آیه درباره قوم یهود بنی قریظه هم پیمان اوس و بنی نظیر هم پیمان قبیله خزرج است و آنان هنگام درگیری خون همدیگر را میریختند، ولی اگر اسیر میشدند آنان را می‌خریدند، و آزاد میکردند، با اینکه این برای آنان طبق تورات و… حلال نبود، و قرآن نیز این عمل را محکوم میکند چون هم اصل کشتارشان نسبت بهم کیش خود و هم این نوع اخراج آنان و… حرام بود (مکارم شیرازی، ۱۳۷۴، ج۱، ص۲۲۸).۲- وانزل الذین ظاهروهم من اهل کتاب من صیاصیهم و قذف فی قلوبهم الرعب فریقا تقتلون و تاسرون فریقا (احزاب/ ۲۶)؛ خداوند گروهی از اهل کتاب را که از آنها (مشرکان عرب ) حمایت کردند از قلعه های محکمشان پائین کشید، و در دلهای آنها رعب افکند (کارشان به جائی رسید که ) گروهی را به قتل می رساندید و گروهی رااسیر می کردید.).آیه باز در رابطه با بنی قریظه است که بر خلاف پیمان همکاری و دفاع از مدینه با مشرکان مهاجم در جنگ خندق هم پیمان شدند و به نفع آنان و علیه اسلام و مدینه عمل میکردند.۳- و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا (انسان/ ۸)؛ و هم بر دوستی (خدا) به فقیر و اسیر و طفل یتیم طعام می‌دهند.۴- ما کان لنبی ان یکون له اسری حتی یثخن فی الارض (انفال/ ۶۷)؛ هیچ پیغمبری را روا نباشد که اسیران جنگ فدا گرفته و آنان را رها کند تا خون ناپاکان را بسیار بریزد.این آیه اسیر گرفتن در رابطه با جنگ هنگام آغاز جنگ و در گرماگرم عملیات و پیش از تثبیت موقعیت، را ممنوع می‏سازد.۵- فاذا لقیتم الذین کفروا فضرب الرقاب حتی اذا اثخنتموهم فشدوا الوثاق فاما منا بعد و اما فداء حتی تضع الحرب اوزارها (محمد/ ۴)؛ پس چون با کسانى که کفر ورزیده‏اند برخورد کنید گردنها[یشان] را بزنید تا چون آنان را [در کشتار] از پاى درآوردید پس [اسیران را] استوار در بند کشید سپس یا [بر آنان] منت نهید [و آزادشان کنید] و یا فدیه [و عوض از ایشان بگیرید] تا در جنگ اسلحه بر زمین گذاشته شود این است [دستور خدا] و اگر خدا مى‏خواست از ایشان انتقام مى‏کشید ولى [فرمان پیکار داد] تا برخى از شما را به وسیله برخى [دیگر] بیازماید و کسانى که در راه خدا کشته شده‏اند هرگز کارهایشان را ضایع نمى‏کند (۴).
در تفسیر المیزان در تفسیر این آیه چنین آمده است:
این آیه نتیجه‏گیرى از سه آیه قبل است که مؤمن و کافر را وصف مى‏کند، گویا فرموده: وقتى مؤمنین اهل حق باشند، و خدا آن انعامها را به ایشان بکند، و کفار، اهل باطل باشند، و خدا اعمالشان را خنثى و گمراه کند، پس مؤمنین باید در هنگام برخورد با صف کفار با ایشان قتال کنند و اسیر بگیرند تا حق که هدف مؤمنین است زنده شود و زمین از لوث باطلى که مسیر کفار است پاک گردد. پس مراد از” لقاء” در جمله” فَإِذا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقابِ” برخورد با کفار است در جنگ. و کلمه” ضرب الرقاب” مفعول مطلق است که در جاى فعل خود نشسته و عاملش در تقدیر است، و تقدیر جمله” فاضربوا ضرب الرقاب” است، یعنى گردنهایشان را بزنید زدنى کشنده، چون آسانترین و سریع‏ترین راه کشتن دشمن، زدن گردن آنها است (طباطبایی، ۱۳۶۰، ج۱۸، ص۳۴۰).

نسبت پواسون

ضریب الاستیسیته
Gpa

۷۸۵۰

۰.۳

۲۰۰

۳-۳-۲-۳ تاریخچه بارگذاری وشرایط مرزی

در اینجا جهت دستیابی به یک تاریخچه بارگذاری مناسب در هر قسمت فشار ناشی از بار انفجار انفجار با در دست داشتن نتایج آزمایشگاهی به صورت تعداد گام های مناسب بارگذاری فشار-زمان به دال اعمال می شود. شکل(۳-۴۵) نحوه اعمال بارنشان داده شده است.

شکل۳-۴۵ نحوه اعمال بار

۳-۳-۲-۴ شبکه بندی

در این مدل شبکه بندی بتن مسلح به صورت دستی انجام گرفت. شبکه بندی دستی نتایج دقیق تری نسبت به استفاده از قابلیت شبکه بندی خودکار توسط نرم افزار حاصل می کند. مدل شبکه بندی شده نمونه مذکور در شکل(۳-۴۶) نمایش داده شده است.

شکل۳-۴۶ مدل شبکه بندی شده نمونه

۳-۳-۲-۵ نتایج تحلیل

در شکل(۳-۴۷) تاریخچه زمانی تغییرمکان وسط دهانه(برحسب میلیمتر) حاصل از آزمایش و نیز منحنی متناظر که از روابط تحلیلی به روش تفاضل محدود(توسط Wu و همکاران) حاصل شده نشان داده شده است. همچنین در شکل(۳-۴۸) نمودار بدست آمده از مدل اجزا محدود در آباکوس نمایش داده می شود.
از مقایسه دو شکل(۳-۴۷) و(۳-۴۸) مشاهده می­ شود تطابق بسیار خوبی بین دو مدل هم از نظر مقادیر حداکثر تغییرمکان و هم از نظر رفتار دال در طول زمان وجود دارد. بطوری که حداکثر نیروی اندازه گیری شده در آزمایش۲ میلیمتر و مقدار متناظر در مدل اجزامحدود ۲.۲۴ میلیمتر بوده است که کاملاً به یکدیگر نزدیک است.
این نتیجه حکایت از تطابق قابل قبول و صحت مدل­های انتخابی برای بتن مسلح و آرماتور دارد. .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل۳-۴۷ تاریخچه تغییرمکان حاصل از آزمایش و منحنی متناظر که از روابط تحلیلی [۱۶]
شکل ۳-۴۸ نتایج حاصل از مدل اجزا محدود
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل و بیان نتایج حاصل از تحقیق

۴-۱ مقدمه

در فصل سوم نحوه مدلسازی اعضای مربوط به مدلهای در نظر گرفته شده در این پایان نامه، یعنی تیر بتن مسلح، میلگرد و کامپوزیت های(FRP) در نرم افزار آباکوس به طور مبسوط شرح داده شد. همچنین، جهت اطمینان از فرضیات مدلسازی اجزا محدود، چند نمونه آزمایشگاهی شبیه سازی شد تا از صحت فرضیات و مدلهای مورد استفاده، اطمینان حاصل گردد.
در این فصل نتایج مطالعات پارامتریک انجام گرفته به کمک تحلیل اجزامحدود با بهره گرفتن از نرم­افزار آباکوس(ورژن ۶.۱۰.۱) بر روی دال­های مختلف با آرایش های گوناگون(FRP) جهت مقاوم­سازی آن، ارائه می گردد. هدف از این بخش دستیابی به یک هندسه مناسب و بهینه از نوارهای(FRP) جهت ارتقای عملکرد دالهای بتن مسلح می باشد. برای دستیابی به این هدف مجموعه ای از دال های بتنی(با استناد به مدل مبنای صحت سنجی شده در فصل سوم) با نسبت های مختلف طول به عرض(که این نسبت از ۱ یعنی مربعی تا ۴ می تواند تغییر کند) و نیز وضعیت های هندسی مختلف ماده کامپوزیت مورد بررسی قرار می گیرد. منظور از وضعیت های هندسی مختلف، حالت های مختلفی است که نوارهای(FRP) می توانند در بالا و پایین نصب شوند. در این پایان نامه کلیه مدل ها با فرض نوار ۵۰ سانتی(FRP) ایجاد شده اند تا امکان مقایسه بین مدل های مختلف فراهم شده باشد. با توجه به اینکه سعی شده در انتخاب آرایش های ممکن برای تقویت دال ملاحظات اجرایی نیز در نظر گرفته شود و از آرایش های غیر معمول و از نظر اجرایی سخت و غیر ممکن اجتناب شود لذا نتایج این بخش می تواند بطور گسترده در مقاوم سازی دال ها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در بخش دیگری از این فصل با بررسی میزان مصرف نوار کامپوزیت، پیشنهاداتی جهت استفاده از یک میزان مناسب(FRP) که هم از نظر هزینه به صرفه باشد و نیز عملکرد سازه ای مطلوبی را نتیجه دهد ارائه خواهد شد. این کار با ارزیابی مدل های با تعداد لایه های مختلف و آرایش هندسی گوناگون(FRP) و مقایسه نتایج حاصله انجام می گیرد. در نهایت به بررسی تاثیر زاویه فیبرهای کربنی به عنوان عنصر اصلی باربر در(FRP) پرداخته خواهد شد. در واقع در این بخش هدف دستیابی به یک امتداد بهینه برای فیبرهای تشکیل دهنده(FRP) است تا در فرایند ساخت این کامپوزیت ها مورد توجه قرار گیرد.

۴-۲ بررسی تاثیر لایه چینی های مختلف FRP بر عملکرد دال ها

۴-۲-۱ مقدمه

همانطور که در فصل ۳ بحث شد کامپوزیت ها مصالحی با خواص مختلف در جهات سه گانه افقی، عرضی و در امتداد ضخامت می باشند که به مصالح ارتوتروپیک معروف هستند. در مکانیک مصالح کامپوزیت ویژگی های این ورقه ارتوتروپیک ^[۱۷] مشخص شده است. اما اگر از چند لایه ورقه کامپوزیت که الزاما هم در یک راستا قرار ندارند استفاده می شود ویژگی های کامپوزیت کلی حاصل با خواص یک ورقه تنها متفاوت خواهد بود.
یکی از مهمترین دلایل استفاده گسترده از کامپوزیت های پلیمری در صنایع مختلف، فراهم کردن مقاومت و سختی بالا و در عین حال چگالی و در نتیجه سبکی زیاد نسبت به فلزهای رایج است. یک مزیت مهم در سازه های ساخته شده از کامپوزیت ها توانایی آنها در تامین مقاومت و سختی در معرض یک مسیر بار بخصوص و یا یک امتداد خاص می باشد. به این ترتیب یکی از مهمترین کاربردهای کامپوزیت ها یعنی استفاده از آنها به عنوان لایه های روی هم(Lamination) مطرح شده است که جهت افزایش مقاومت اعضای باربر در برابر خمش داخل صفحه و بارهای محوری، می توان از وضعیت های مختلف کامپوزیت بهره جست(شکل۴-۱). این کار با قرار دادن لایه های تک جهته(فیبرها در یک امتداد قرار دارند) روی یکدیگر و استفاده از لایه ها در جهات گوناگون انجام می گیرد. ویژگی های موثر یک کامپوزیت لایه ای^[۱۸] با توجه به جهت، ضخامت و ترتیب لایه چینی لایه تک جهته تغییر می کند. دستیابی به مدول الاستیسته و مدول برشی و حتی ضریب پواسن زیاد و بسیاری از خواص دیگر از جمله مهمترین کاربردهای کامپوزیت های لایه ای می باشد [۲۱].
کاربردهای بسیاری برای این نوع کامپوزیت ها وجود دارد که هر کدام به خواص کامپوزیت مورد نظر وابسته است.
معمولاً ترجیح طراحان بر این است که از لایه چینی متقارن نسبت به لایه مرکزی استفاده نمایند. فرض می شود که لایه های تک جهته همگن، ارتوتروپیک(سه بعدی) و یا ایزوتروپ جانبی(دو بعدی) می باشند که در فصل سوم در مورد آن صحبت گردید. لازم به ذکر است در اینجا فرض شده که لایه های مختلف کاملا به یکدیگر چسبیده شده اند.

شکل۴-۱ استفاده از لایه های کامپوزیت در جهات گوناگون
برای کامپوزیت های لایه ای وضعیت های هندسی متنوعی بصورت زیر پیشنهاد شده است [۱۵]:

• لایه­چینی بصورت عمود بر هم با زوایای صفر و نود درجه^[۱۹]: کامپوزیتهایی هستند که تنها لایه­ های با امتداد فیبرهای ۰ و ۹۰ درجه دارند. برای مثال در شکل ۲(الف) یک نمونه از این کامپوزیت ها مشاهده می شود که بصورت مشخص می گردد. یک کامپوزیت با زاویه صفر درجه (فیبرها در راستای محور اصلی عضو خمشی، X) و یک لایه با زاویه ۹۰ درجه نصب شده مجدداً لایه با زاویه صفر درجه ادامه یافته است.

• لایه چینی بصورت زاویه­ای^[۲۰]: کامپوزیتهایی هستند که دارای تعداد مساوی لایه­ های با زوایای مساوی و قرینه می­باشند. برای مثال کامپوزیت دارای ۸ لایه با زاویه ۳۰ درجه است که اولین لایه با زاویه ۳۰ درجه و لایه زیر آن با زاویه ۳۰- نسبت به افق چیده شده، لایه ­ها مجددا تکرار و در نهایت یک لایه­چینی متقارن خواهیم داشت.

• ترکیبی از حالت های ۰-۹۰ و زاویه ای: در این مورد لایه چینی مرکب از دو وضعیت اخیر خواهد بود یعنی در لایه ها هم می توان لایه های با فیبر در جهات عمود بر یکدیگر و هم فیبر با زوایای خاص داشت. در شکل۲ (ب) یک لایه چینی از این نوع با نام دیده می شود.

• لایه های شبه ایزوتروپ^[۲۱]:

کامپوزیتهایی که پاسخ الاستیک درون صفحه آنها ایزوتروپیک است. کلیه لایه های متقارن با تعداد لایه های بزرگتر مساوی ۳ و با ضخامت یکسان بطوری که اختلاف زاویه بین لایه ها از رابطه بدست آید در این دسته قرار می گیرند. دقت شود در این حالت کامپوزیت در صفحه خود نسبت به بارهای محوری و رفتار محوری ایزوتروپ است و نسبت به خمش داخل صفحه ایزوتروپ نیست. یعنی مدول سختی (E) در هر جهت و نیز مدول برشی صفحه ای در هر جهتی یکسان است اما انحناها الزاما یکسان نمی باشند.