صفر
۱۰
۲۱

۲۰- ۱۲
۱۲- ۶
۶- ۲

۱۲- ۶
۶- ۲
۲- ۱

حداکثر مدت ماندگاری گردو، با پوست سخت ۲۰ ماه و بدون پوست سخت (مغز) ۱۲ ماه می باشد (Lutz et al., ۱۹۷۷). هنگام جدا نمودن مغزها بعضی از قسمت های غشاء طبیعی روی مغز^[۱۱] کنده می شوند و نمی ­توانند سطوح داخلی مغز را بپوشانند در این شرایط مغزها را باید در دمای ۲-۱ نگه داشت و میزان اکسیژن موجود در هوای انبار را کاهش داد تا موجب به تأخیر انداختن فساد مغزها شود. زیرا دماهای پایین­تر باعث کاهش واکنش های شیمیایی و در نتیجه باعث کاهش فساد پذیری مغزها می گردند. Pellicle ظاهرا به عنوان یک پوشش فیزیکی و شیمیایی عمل می­ کند و شامل موادی است که همانند آنتی اکسیدان از اکسیداسیون جلوگیری می کند. این ترکیبات خود با اکسیژن هوا ترکیب می­شوند و از اسیدهای چرب محافظت می کنند .(Olson et al., 1998)
ظرفیت مواد آنتی اکسیدان­ برای محافظت از مغز گردو محدود است. تیره شدن Pellicle در نتیجه اکسیداسیون تانن­های آن می باشد. بنابراین تیره شدن مغز گردو در زمان انبارداری به خاطر اکسیداسیونی است که در Pellicle آن اتفاق افتاده است. Pellicle تیره شده کارائی چندانی در محافظت از مغزها ندارد و نشانگر این است که عمر انباری مغزها کاهش یافته است .(Olson et al., 1998)دمای بالای انبار باعث افزایش افت کیفی و کمی محصول گردیده و ماندگاری آن را کم می کند به همین جهت نگهداری در انبار سرد فرایند اکسیداسیون را به تاخیر می اندازد .(Scatt & Chaplin, 1978)

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۱۹-۲- انبار با اتمسفر کنترل شده
شرایط مناسب برای نگهداری گردو در انبار با اتمسفر کنترل شده شامل دمای نزدیک به صفر درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی ۵ درصد و اکسیژن کمتر از حد معمول برای جلوگیری اکسیداسیون اسیدهای چرب اشباع نشده می باشد. مغز گردو که در خلاء بسته بندی شده باشد حتی در دمای ۲۱ به مدت ۱۹ ماه کیفیت خود را حفظ می کند. همچنین در مطالعه ای که توسط رایت در سال ۱۹۴۱ انجام شد اثرات بسته بندی در شرایط هوای آزاد، خلاء، گاز کربنیک و نیتروژن بر روی دوره انبارداری مغز گردو بررسی شد. نتایج نشان داد که بسته بندی مغز گردو در شرایط خلا باعث حفظ کیفیت بیشتر مغز گردو (رنگ و طعم) نسبت به بقیه ی حالت ها می شود (Wright, 1941).
پژوهشی که بر روی مغز گردو در دماهای مختلف و زمان یکسان انجام شده نشان داده است که مغز گردو در دمای ۳۰، ۳۶ و ۴۰ درجه سانتیگراد نسبت به دمای ۸،۱۰، ۲۰ و۲۵ درجه سانتیگراد زودتر فاسد شد (Crowe et al., 2003). همین پژوهش بر روی مغز پسته، بادام، بادام زمینی نیز نتایج مشابهی داشت (Braddock et al., 1995; Garsia-Pascual et al ., ۲۰۰۳; Maskan et al., 1999; Nepote et al., 2006). مکسیس و همکاران در سال ۲۰۰۹ تحقیق جدیدی انجام دادند که در آن علاوه بر عامل دما، فاکتور اکسیژن، نیتروژن، نور و تاریکی را در پژوهش خود دخالت دادند و نتیجه گرفتند که :
۱- مغز گردو در دمای ۲۰ و در معرض اکسیژن و در کیسه هایی از جنس پلی اتیلن پس از دو ماه فاسد شد و در همان دما و در معرض نیتروژن به جای اکسیژن و در همان کیسه ها به مدت ۴ تا ۵ ماه کیفیت خود را حفظ کرد و در همان دما در معرض نیتروژن همراه با اکسید سیلیسیم در کیسه های پلی اتیلنی کیفیت خود را تا ۱۲ ماه حفظ کرد. آزمایشات فوق در تاریکی نتیجه مطلوب تری نسبت به نور و روشنایی داشت .(Mexis et al., 2009)
۲- مغز گردو در دمای ۴ و با فاکتورهای بالا نتایج بهتری نسبت به پژوهش قبل داشته است ( Mexis et al., 2008). بنابراین نتیجه می گیریم که از بین ۳ فاکتور فوق یعنی دما، نبودن اکسیژن و نور، بیش از همه، عامل دما و پس از آن وجود نیتروژن به جای اکسیژن و در پایان عامل تاریکی برای ماندگاری مغز گردو و حفظ کیفیت آن موثر می باشد. در خشک میوه ها پیشرفت فساد در چربی عمدتا به خاطر انبارداری نامناسب و نگهداری آن ها در مدت زمان طولانی می باشد (Kaijesr et al., 2000 ; De la Cruz et al., 1966). مقادیر بالای اسیدهای اشباع نشده تکی، دوتائی و چندتائی در خشک میوه ها به خصوص گردو باعث می شود که نسبت به واکنش های اکسیداسیون حساس بوده و این عمل تحت تاثیر عوامل محیطی مانند رطوبت، دما و میزان اکسیژن موجود در انبارهای نگهداری، می باشد (Zacheo et al., 1998). ماندگاری و نگهداری مغز گردو در شرایط خلا چنانچه از دما در رطوبت نسبی پایین استفاده شود برای مدت طولانی حدود دو سال امکان پذیر است (جلیل وندیان، ۱۳۸۲). کیفیت گردو وابسته به ترکیبی از خصوصیات تغذیه ای و فیزیکو شیمیایی مختلف می باشد که به شدت تحت تاثیر شرایط نگهداری در انبار است. اولین قضاوت در رابطه با کیفیت محصول توسط مصرف کننده مربوط به ظاهر قابل مشاهده آن می باشد و رنگ یکی از مهمترین خصوصیات ظاهری است که بر روی رضایت مصرف کننده تاثیر می گذارد. رنگ غیر عادی باعث عدم قبول محصول توسط مصرف کننده می شود (Maskan, 2001).
۲-۲۰- تغییراتی که در مغز گردو در انبار به وجود می آید
۲-۲۰-۱-آمونیاکی شدن میوه و مغز
گردو به شدت نسبت به آمونیاک حساس می باشد و انبارهایی که سیستم خنک کنندگی آنها
دارای آمونیاک است باعث سیاه شدن میوه و مغز گردو می شود (مدنی و همکاران، ۱۳۸۷).
۲-۲۰-۲- تند شدن
رطوبت، نور، گرما، اکسیژن هوا و فساد چربی فاکتورهای اصلی در فاسد شدن محصولاتی مانند گردو است که مغز آن ها دارای مقادیر بالایی روغن می باشند. فسـاد پذیری مغز گـردو مطلب مهـمی است که بایـد به آن توجـه شود فساد چربی که همان تیز شدن مغز گـردو می باشد عمـده ترین مشـکل درکیفیت مغز گـردو است. علت دقیـق این فسـاد هنوز مشخص نشده است ، آنچه مسلم است این پیـشامد به خاطر واکنـش بین اکسیژن و ترکیـبات روغنی موجود درآن ها صورت می گیرد .(Olson et al., 1998)
فساد پذیری درمغز سایر خشک میوه ها مانند : بادام ، پیکان ، پسته و نظیر آن نیز اتفاق می افتد ولی این پیشامد در مغز گردو شدیدتر است زیرا گردو دارای مقادیر زیادی اسید لینولئیک و اسید لینولنیک اشباع نشده می باشد که باعث می شود خیلی زود فاسد شود و بازار پسندی آن در طول مدت نگهداری کاهش یابد .(Olson et al., 1998)
تحقیق انجام شده توسط Wells & Barber در سال ۱۹۵۹ نشان داد که تعداد زیادی از بسته های مغز گردو که به طور تصادفی از بازارهای کوچک در آمریکا خریداری شده بودند کیفیت پایینی داشتند فقط ۲۴ تا ۲۷ درصد آن ها که با آنتی اکسیدان ها پوشش داده شده بودند نسبت به بسته های فاقد آنتی اکسیدان دارای کیفیت مطلوب تری از نظر طعم و مزه بودند. بنابراین مغز گردو های بسته بندی شده که دارای علامت تیمار با آنتی اکسیدان بودند دارای کیفیت بالاتری نسبت به تیمارهای بدون آنتی اکسیدان بودند .(Wells & Barbe, 1959)
تحقیقات Swarthout و همکاران در سال ۱۹۵۸ نشان داد که تمام مغز گردو هایی که توسط آنتی اکسیدان ها، تیمار شده بودند، کیفیت خوب خود را پس از ۱۸ ماه در شیشه های در بسته حفظ کردند و مغز گردوهایی که با مواد آنتی اکسیدان تیمار نشده بودند پس از ۱۰ ماه نگهداری در شیشه های در بسته کیفیت خود را از دست دادند. جذب اکسیژن وقتی که مغز گردو با مواد آنتی اکسیدان در رطوبت ۳ تا ۵/۳ درصد تیمارشده و در شیشه دربسته نگهداری شده بود، به حداقل رسید. مواد آنتی اکسیدان مانند BHA اگر به مغز گردو درشیشه دربسته اضافه شوند جذب اکسیژن را به ۳/۲ درصد کاهش می دهند.BHA-pc جذب اکسیژن را به ۲/۱ درصد کاهش می دهد. چنانچه مغز گردو در جعبه های در بسته نگهداری شود جذب اکسیژن هوا در ناحیه سر جعبه یعنی ردیف های بالای آن که بیشتر با اکسیژن تماس دارند از ردیف های پایین بیشتر بوده و زودتر حالت تندی مغز را پیدا می کنند. در گردو، درصد اسید چرب اولئیک به عنوان شاخص اندازه گیری تند شدن می باشد. میزان اسید چرب کمتر از ۵/۰ درصد (اولئیک) برای گردو مطلوب است (Swarthout et al., 1958).
۲-۲۱- پاتوژن ها و آفات انباری
محصول گردو پس از برداشت و در طول نگهداری در انبار یا جاهای دیگر در معرض هجوم آفات یا عوامل بیماری زایی هستند که به محصول و مغز گردو آسیب می رسانند.
۲-۲۱-۱- پاتوژن ها
پاتوژن ها عوامل بیماری زایی هستند که به صورت قارچ، باکتری، ویروس و غیره خود را نشان می دهند. مهمترین پاتوژن های گردو، قارچ Aspergillus flavus و A.parasiticusمی باشد که تولید افلاتوکسین می کند. به همین جهت باید توجه داشته باشیم که وقتی محصول گردو توسط این قارچ آلوده شده باشد از حمل و نقل و مصرف آن ها جلوگیری به عمل آید تا مصرف کننده از عوارض آن در امان باشد (جلیل وندیان، ۱۳۸۲).
۲-۲۱-۲- سوسک میوه خوار (Carpophilus hemipterus)
حشره ی کوچکی به طول تقریبا ۳ میلیمتر و به رنگ قهوه ای براق می باشد این سوسک از آفات مهم میوه های خشک بشمار می آید. این آفت زمستان را به حالت حشره ی کامل در انبار میوه های خشک و یا به حالت شفیره در طبیعت در زیر خاک می گذراند (باقری، ۱۳۶۵).
۲-۲۱-۳- شپشه دندانه دار (Oryzaephilus surinamensis)
این آفت یکی از مهمترین آفات انباری بشمار می آید. حشره ی کامل سوسک کوچکی است به طول ۵/۲ تا ۵/۳ میلیمتر به رنگ های مختلف از قرمز روشن تا قهوه ای تیره. این آفت علاوه بر تغدیه از خشک میوه ها مانند مغز بادام، گردو، پسته و فندق از ریشه گیاهان دارویی خشک و دانه های روغنی نیز استفاده می نماید و به همین جهت این آفت از نظر اقتصادی زیان آور می باشد (باقری، ۱۳۶۵).
۲-۲۱-۴- شب پره هندی Plodia interpunctella))
حشره ی کامل خاکستری رنگ ، بال های جلویی در نیمه ای که به بدن متصل است خاکستری تیره و در نیمه انتهایی خاکستری روشن تا قهوه ای و بال زیرین خاکستری یکنواخت و دارای ریشک می باشد. این حشره در مرحله لاروی خسارات زیادی به مغزهای خشک وارد می آورد (جلیل وندیان، ۱۳۸۲).
۲-۲۲- روش های کنترل آفات انباری گردو
در گذشته برای مبارزه با آفات انباری خشک میوه ها از اشعه گاما و گاز متیل بروماید
استفاده می کردند که این دو روش خطراتی در بر داشت و اکنون از رده خارج شده است.
۲-۲۲-۱- تیمار حرارتی
تیمار حرارتی به عنوان جایگزین متیل بروماید استفاده می شود. تیمار حرارتی استفاده از فرکانس رادیویی^[۱۲] بین ۱۰-۱۰۰ مگا هرتز^[۱۳] است که می تواند آفات و حشرات را از بین ببرد و در عین حال روی کیفیت محصول (رنگ مغز ، طعم و رطوبت آن) اثری نگذارد (Wang et al., 2007).
در پژوهشی که توسط Wang و همکاران روی مغز گردو انجام گردید با ایجاد هوای داغ (دمای ۶۰) و استفاده از امواج رادیویی MHz 27 و kW25 به مدت ۵ دقیقه آفات و حشرات موجود در انبار را از بین برد. همچنین در دمای ۳۵ و به مدت ۲۰ روز مشاهده کرد که کیفیت گردو آسیبی ندید و رنگ، میزان پراکسید و اسیدهای چرب گردوهای تیمار شده و کنترل مشابه بودند. وقتی گردو با تیمار حرارتی به شرح بالا ضد عفونی و آفت زدایی شد، به مدت ۲ سال در دمای ۴ در انبار نگهداری شد. این تیمار علاوه بر این که سازگار با محیط زیست می باشد، با ایجاد گرمای لازم سبب خشک شدن گردو ها پس از شستشو

تترا متیل اتیلن دی آمین [ TEMED ] : 01/0 میلی لیتر
۲) ژل بالا یا ژل متراکم کننده^[۵۳]
H₂O استریل : ۴/۱ میلی لیتر
اکریل امید %۳۰ : ۴/۰ میلی لیتر
تریس ۵/۰ مولار ( ۸/۶ = PH ) : 6/0 میلی لیتر
SDS %10 : 05/0 میلی لیتر
آمونیوم پرسولفات [ APS ] %10 : 05/0 میلی لیتر
تترا متیل اتیلن دی آمین [ TEMED ] : 01/0 میلی لیتر
جهت تهیه بافر مخزن، ۳ گرم تریس، ۴/۱۴ گرم گلایسین و ۱ گرم SDS در یک لیتر آب مقطر حل شد. برای تهیه بافر نمونه^[۵۴] نیز ۱۰ میلی لیتر از بافر ژل متراکم کننده را با ۵ میلی لیتر گلایسین، ۱ گرم SDS ، ۲/۰ میلی لیتر محلول بروموفنول بلو و ۱ میلی لیتر ۲-مرکاپتواتانول در یک ظرف مخلوط کرده و سپس با آب مقطر به حجم ۲۰ میلی لیتر می رسانیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برای تهیه ژل ابتدا صفحات شیشه ای و اسپیسر ها را با آب مقطر و الکل تمیز می کنیم. اسپیسر ها را در کناره های جانبی دو شیشه قرار داده و با گیره به خوبی محکم می کنیم. ابتدا به آرامی محلول ژل پایین را
بین دو شیشه ریخته به طوری که حدود دو سانتیمتر از بالای شیشه را برای ریختن محلول ژل بالا خالی نگه داشته شود. بلافاصله بر روی ژل پائین آب مقطر یا ایزوبوتانل ریخته تا از مجاورت با اکسیژن هوا دور بماند و عمل پلیمریزه شدن به خوبی انجام گیرد. پس از حدود ۳۰ دقیقه که ژل پائین کاملا پلیمریزه شد، آب مقطر را با کاغذ صافی بطور کامل خشک می کنیم. بعد از آن محلول ژل بالا را افزوده و شانه را که از قبل با آب مقطر و الکل شسته شده است را در حد فاصل دو شیشه، درون محلول ژل بالا قرار می دهیم. پس از پلیمریزه شدن ژل بالایی، صفحات شیشه ای را درون بافر تانک قرار داده و شانه در درون بافر از ژل خارج می کنیم.
۳-۶-۲-۲ Run کردن نمونه ها
جهت Run کردن نمونه ها، ۱۵ میکرولیتر از مخلوط رسوب باکتری و اوره ۸ مولار را با ۵ میکرولیتر از بافر نمونه مخلوط کرده و به مدت ۵ دقیقه در بن ماری ۹۵ درجه سانتیگراد قرار می دهیم. ۲۰ میکرولیتر از مخلوط مورد نظر را در چاهک ژل ریخته و در ولتاژ اولیه ۱۲۰ ولت تا خارج شدن از ژل بالایی و ۱۶۰ ولت برای ژل پایینی الکتروفورز می کنیم. الکتروفورز تا زمانی ادامه پیدا می کند تا رنگ آبی کاملا به کناره پایینی ژل برسد.
۳-۶-۲-۳ رنگ آمیزی با کوماسی G-250 کلوئیدی
رنگ آمیزی با محلول کلوئیدی G-250 بر اساس روش بلاکسلی و بوئر با بعضی تغییرات انجام شد. با توجه به حالت کلوئیدی کوماسی در این روش زمینه ی ژل آنچنان رنگ نمی گیرد. حساسیت این روش بارها بیش از روش رنگ آمیزی با کوماسی R250 و در حدود ۲۰ تا ۳۰ نانوگرم پروتئین در هر باند است. در ضمن برای رنگ آمیزی پلی پپتید های کوچک روش مناسبی می باشد.جهت رنگ آمیزی از محلول های زیر استفاده شد :
۱) محلول ثبوت ( تری کلرو استیک اسید % ۲۰ ) : ۲۰ گرم تری کلرو استیک اسید را در آب مقطر حل کرده، حجم نهایی را به ۱۰۰ میلی لیتر می رسانیم.
۲) محلول رنگ آمیزی: ۴/۰ گرم کوماسی بلو G-250 را در ۲۰۰ میلی لیتر آب مقطر حل می کنیم. سپس ۲۰۰ میلی لیتر محلول اسید سولفوریک ۱ مولار اضافه کرده، ۳ ساعت با همزن مغناطیسی هم می زنیم. محلول را با کاغذ صافی، صاف می کنیم. سپس به ترتیب ۴۵ میلی لیتر محلول هیدروکسید پتاسیم ۱۰ مولار و۶۰ میلی لیتر محلول تری کلرو استیک اسید خالص اضافه می کنیم. محلول را در دمای اتاق و به دور از نور می توان نگهداری کرد.
روش رنگ آمیزی به صورت زیر است:
۱) ژل را در یک ظرف شیشه ای یا پلاستیکی درب دار قرار می دهیم. مقدار کافی محلول ثبوت اضافه می کنیم و حداقل به مدت ۱ ساعت روی شیکر با حرکت آرام قرار می دهیم.
۲) محلول ثبوت را بطور کامل تخلیه می کنیم. مقدار کافی محلول رنگ آمیزی اضافه می کنیم و ظرف را به مدت ۳ ساعت در دمای ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتیگراد یا به مدت ۱۲ ساعت در دمای اتاق روی شیکر با حرکت آرام قرار می دهیم.
۳) ژل را در به مدت ۱ تا ۲ ساعت با آب مقطر شستشو می دهیم تا زمینه شفاف گردد.
فصل چهارم : نتایج
۴-۱ نتایج حاصل از بهینه سازی توالی یا Optimization
در توالی نوکلئوتیدی اولیه پارامتر هایی وجود دارد که کارایی سیستم بیانی در میزبان E.coli را پایین می آورد. در نتیجه این پارامتر ها با جایگزینی نوکلئوتید های مناسب و ایجاد کدون هایی با راندمان بالا بهینه سازی شد. در تغییرات ایجاد شده نکات زیر مورد توجه قرار گرفت:
– هیچ اسید آمینه ای تغییر نکند.
– با توجه به دو قسمتی بودن پروتئین مورد نظر، تا حد امکان ساختار هر بخش پروتئینی در شکل نهایی تغییر ننماید.
– قالب خواندنی^[۵۵] در ژن نهایی تغییر نکند.
– کدون هایی انتخاب شود که بیشترین بیان را در میزبان داشته باشد.
– پایداری mRNA مورد بررسی و توجه قرار گیرد.
– جایگاه های آنزیم های محدود کننده در دو سر توالی بدون تغییر بماند.
پارامتر هایی که طی بهینه سازی دستخوش تغییر قرار گرفتند به شرح زیر می باشد :
) شاخص سازگاری کدون^[۵۶] یا ( CAI ) :
از لحاظ کمی مقدار تمایل کدونی، کدون های مترادف با بهره گرفتن از شاخص سازگاری کدونی یا CAI اندازه گیری می شود که بین صفر تا یک متغیر است. زمانی که این شاخص برابر صفر باشد به این معناست که همه کدون های مترادف به یک میزان در یک ژن استفاده شده اند و مقدار برابر یک به معنای حداکثر بودن میزان تمایل کدونی بوده و در این مورد فقط کدون های بهینه مورد استفاده قرار گرفته اند که بالطبع آن نشان دهنده بیان بیشتر و دائم یک ژن و به عبارتی تعیین کننده سطح بیان آن خواهد بود. با توجه به این پارامتر میزان CAI برابر با یک، بهترین حالت بیانی ممکن و بیشتر از ۸/۰ حالت بیانی خوب و ۶/۰ ، حالت بیانی متوسط را دارا خواهند بود. در توالی اولیه طراحی شده میزان CAI برابر با ۶۰/۰ بود که با تغییرات نوکلئوتیدی اعمال شده این میزان به ۸۸/۰ تغییر یافت. (شکل ۴-۲ )
شکل ۴-۱. شاخص سازگاری کدون. سمت راست: قبل از بهینه سازی، سمت چپ: بعد از بهینه سازی
بدین ترتیب میزان فراوانی کدون های بهینه^[۵۷] (FOP ) نیز افزایش یافت به صورتی که کدون های کاملا اپتیموم برای توالی آمینواسیدی در نظر گرفته شده از %۴۱ در توالی اولیه به %۶۹ در توالی بهینه شده افزایش یافتند. دیگر کدون ها هم در بهترین حالتی که در توالی می توانستند حضور یابند به صورت بهینه در آمدند. FOP اپتیموم نشان گر بیان کاملا دقیق کدون های کد کننده آمینو اسید ها هستند، بدین معنی که با توجه به میزان تغییراتی که در کل توالی می تواند صورت گیرد، برای یک آمینو اسید خاص، این کدون در میزبان بالاترین راندمان بیانی را می تواند داشته باشد. (شکل ۴-۲)
شکل ۴-۲. میزان فراوانی کدون های بهینه. سمت چپ: قبل از بهینه سازی، سمت راست: بعد از بهینه سازی
۲) شاخص محتوای G-C
میانگین محتوای G-C یک توالی مناسب بین %۳۰ تا %۷۰ ( بطور میانگین % ۵۰ ) می باشد. شاخص محتوای G-C توالی اولیه از میزان % ۵۵/۴۱ به % ۱۲/۵۱ در توالی بهینه سازی شده افزایش یافت که این امر موجب افزایش نیمه عمر mRNA ناحیه طراحی شده می شود. (شکل ۴-۳ )
شکل ۴-۳. شاخص محتوای G-C. سمت راست: قبل از بهینه سازی، سمت چپ: بعد از بهینه سازی.
با توجه به پارامتر های تغییر یافته، توالی ۴۲۲ نوکلئوتیدی نهایی برای ژن ناحیهC2 پروتئین ALCAM در شکل ۴-۴ نشان داده شده است. همچنین در شکل ۴-۶ نیز توالی اولیه و توالی بهینه سازی شده را بطور مقایسه ای و نوکلئوتید به نوکلئوتید می توان مشاهده کرد.
شکل ۴-۴. ترادف ناحیه C2مورد نظر پس از بهینه سازی کدون های مربوطه جهت بیان در میزبان E.coli .
شکل ۴-۵. مقایسه نوکلئوتید بصورت نظیر به نظیر در توالی های اولیه و بهینه سازی شده.
۴-۲ سنتز شیمیایی DNA ناحیه C2
توالی مورد نظر توسط شرکت Biomatik کانادا بصورت شیمیایی سنتز شد و درون وکتور pBSK قرار داده شد . این وکتور قبلا به نام pBMH شناخته می شد که طولی برابر با bp 2907 دارد. این وکتور دارای ژن مقاومت به آنتی بیوتیک آمپی سیلین می باشد که می توان از آن برای جداسازی کلونی های
نوترکیب استفاده کرد. طول توالی بعد از سنتز ژن به داخل پلاسمید به bp 3725 رسید. توالی سنتز شده تمام مراحل کنترلی کیفیت را با موفقیت گذارند. از جمله این مراحل می توان به موارد زیر اشاره کرد.
– تائید صحت توالی ژن نوترکیب
– تائید صحت توالی پلاسمید حامل
– تائید صحت شکل خواندن ( Reading Frame ) در فرایند رونویسی
– تائید اندازه ژن سنتز شده به کمک هضم آنزیمی ( شکل ۴-۶ )

ملاک قرار گرفتن جنسیت زمان ارتکاب جرم برای اجرای مجازات محل شک و تردید است زیرا در مواردی احکام مجازات زن و مرد در یک جرم واحد تفاوت دارد، مثل ارتداد فطری و یا جرم واحد که فقط از یک جنسیت قابل تحقق است مثل لواط که از یک مرد قابل تحقق است و یا مساحقه که از یک زن قابل تحقق میباشد، و در این موارد شاید بتوان قائل به جاری شدن قاعده درأ شویم و مجازات فرد را در جنسیت مخالف منتفی بدانیم، چرا که اثبات مجازات در جنسیت جدید بدون دلیل میباشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در مورد کیفیت اجرای مجازات هم میتوان گفت که شاید مطابق جنسیت فعلی باشد بدین معنا که مثلاً هرگاه حد جلد ثابت شده باشد و مرد به زن تغییر جنسیت دهد هنگام اجرای مجازات، کیفیت اجراء به همان شکلی است که بر زن تازیلانه میزنند یعنی او را در حالت نشسته در حالی که لباس بر تن دارد تازیانه میزنند و در مورد مرد فعلی نیز در حالی که او را برهنه کردهاند و ایستاده است حد اجراء میشود^[۱۳۵].
بنابراین جنسیت زمان وقوع و ثبوت جرم مبنای تعیین کیفیت و نحوه اجراء قرار نمیگیرد بلکه جنسیت فعلی در جرم، ملاک تعیین کیفیت اجرای مجازات میباشد.
و نیز یکی از مسائل حدود ارتداد میباشد که در آن سوالی که مورد پرسش واقع میشود این است که هرگاه زن یا مرد محکوم به ارتداد شوند و پس از صدور حکم و قبل از اجرای مجازات به جنسیت مخالف تغییر پیدا کند آیا در نحوه و نوع مجازات ایشان تغییری حاصل میشود یا خیر؟
علت بیان چنین پرسشی این است که در مسأله ارتداد مجازات مرتد فطری، اگر مرد باشد کشتن است و توبه او پذیرفته نمیشود اما اگر مرتد فطری، زن باشد حبس میشود تا توبه کند یا بمیرد. بنابراین اگر مبنای مجازات ارتداد، جنسیت زمان مرتد شدن باشد هرگاه مردی پس از ارتداد فطری به جنسیت زن درآید آیا حکماش همان کشتن است و مجازات مرتد فطری زن یعنی زندان در مورد او اجراء نخواهد شد و بالعکس اگر مرتد فطری زن باشد. پس از تغییر جنسیت به مرد آیا باز هم حکم قبلی او یعنی زندان در مورد او اعمال میشود و کشته نخواهد شد؟
در پاسخ شاید بتوان گفت در مواردی که زن مرتد به جنسیت مرد درآید حکم به کشتن او براساس جنسیت جدید (مرد) محل تردید و شبهه باشد چون که حکم مرد مرتد فطری کشتن است و حکم زن مرتد فطری حبس میباشد تا توبه کند یا بمیرد و در مواردی هم که شبهه و شک و ترید باش بنابه نظر فقها و حقوقدانان قاعده درأ جاری میشود.
بند دوم: قاعده درأ
قاعده درأ، آن است که در مواردی که وقوع جرم و یا انتساب آن به متهم و یا مسئولیت و استحقاق مجازات وی به جهتی، محل تردید و مشکوک باشد؛ به موجب این قاعده بایستی جرم و مجازات را منتفی دانست^[۱۳۶].
برای قاعده درأ و مستندات آن مهمترین دلیلی که میآورند روایاتی میباشند که از فقهای نامدار شیعه نقل شده است. بعنوان مثال: شیخ صدوق (ره) چنین نقل میکند: «قال رسول الله (ص): ادرثوا الحدود الشبهات…»^[۱۳۷].
در مورد واژه شبهه در قاعده درأ نوشتهاند که: شبهه در لغت به معنی شک، بدگمان، اشتباه و التباس درست به نادرست و حق به ناحق و همچنین واقع به موهوم است. و در اصطلاح فقهی نیز فقهای امامیه در تفسیر شبهه اختلاف نظر دارند. برخی گفتهاند منظور از شبهه در فقه و این قاعده به معنای عدم العلم و عدم القطع به حرمت و ممنوعیت عمل ی ترک فعل است، که شامل ظن و شک و احتمال میشود. بعضی دیگر هم معتقدند که شبهه قطع به حلیّت و اباحه آنچه که در واقع محرّم است. عدهای نیز آن را به ظن و تعبیر نمودهاند^[۱۳۸].
در فقه امامیه شبهه گاهی مربوط به حکم است و گاهی مربوط به موضوع، بر همین اساس، شبهات به دو قسم کلی شبهه حکمیه و شبهه موضوعیه تقسیم میشود.
شبهات حکمیه منظور از شبهات حکمیه آن است که حکم کلی چیزی مورد تردید باشد. جهل به حکم کلی یا ناشی از فقدان نصّ معتبر است و یا اجمال نصّ و یا تعرض نصوص؛ مثلاً به علت فقدان در ممنوعیت عملی مانند استعمال دخانیات تردید میشود. در این مورد شبهه حکمیّه است^[۱۳۹].
شبهات موضوعیه، مقصود از شبهه موضوعیه آن است که شخص حرمت و ممنوعیت عمل را میداند ولی جهل بر موضوع حکم دارد؛ مثلاً میداند که شرب خمر در اسلام حرام است ولی نمیداند که مایع حاضر از مصادیق خمر است یا آب؛ در اینجا در حقیقت، به علت اشتباه خارجی تردید حاصل شده است ولی در اصل حکم، بلکه در حکم جزیی فرد خاص حاضر. (محقق داماد، سید مصطفی، همان).
سوالی که در قاعده درأ مطرح میشود این است که آیا قاعده درأ مختص شبهات موضوعیه است و یا شامل شبهات حکمیه نیز میشود؟
برای پاسخ این سؤال، دکتر محقق داماد مینویسند: تردیدی نیست که قاعده مورد بحث شامل شبهات موضوعیه میشود، زیرا همانگونه که در مدارک این قاعده اشاره میشود، حتی در صورت فقدان ایت قاعده و روایات مربوط به آن، به مقتضای قواعد اولیه، تا موضوع احراز نگردد، حکم بر آن مترتب نمیشود و از آنجا که مجازات یک موضوع حکم و معلول به موضوع است، با عدم احراز موضوع (جرم)، حکم مجازات بر آن مترتب نمیشود از این رو فقها در مورد شمول قاعده نسبت به شبهات موضوعیه بحثی ندارند و اساساً مخالفتی در این مسأله نیست^[۱۴۰].
نتیجهگیری
احیاء جنسیت از گذشته تا کنون وجود داشته است و برای آن هیچ مخالفتی وجود ندارد چون بیماری آنان محرز و ثابت است حتی فقهای سنی که با تغییر جنسیت مخالف هستند با احیاء جنسیت مخالفتی ندارند. و آنرا خروج از بلاتکلیفی می‌دانند و حدود سال ۱۳۴۲ با فتوای امام خمینی کاملاً وضعیت فقهی و حقوقی پیدا کرده است.
ولی در مورد تغییر جنسیت علمای اهل سنت از جمله معروف‌ترین آنها یوسف قرضاوی تغییر جنسیت را قبول ندارد و جایز نمیدانند و آن‌را تغییر در خلقت خدا می‌دانند.
ولی اصولین شیعه پیرامون این بحث به فرمایش پیامبر (ص) که می‌فرمایند نه چیز چیز از امت من برداشته شده است یکی از آنها چیزی است که مردم نسبت به آن اضطرار می‌ابند یعنی وقتی کسی از روی اضطرار مجبور به انجام عملی می‌شود نسبت به آن تکلیفی ندارد و خدمت و مورد عقوبت قرار نمی‌گیرد.
از نظر حقوق موضوعه نیز از آنجایی که بسیاری از اصول و قواعد حقوق فعلی خاستگاه فقهی دارند و مبتنی بر قواعد و اصول فقه اسلامی می‌باشند در این باب نیز می‌توان عیناً همان حمایلی که بر مشروعیت و غیر مشروع بودن تغییر جنسیت به آنها استناد شد مطرح کرد.
در مورد تغییر جنسیت رویه‌های قضای موجود در تغییر جنسیت را در مواردی که متقاضی دارای شرایط لازم پزشکی باشد جایز داشته‌اند.
عملاً تغییر جنسیت با وجود شرایطی لازم در حقوق کنونی مورد پذیرش قرار گرفته است اگر چه قانون خاصی در این مورد وجود ندارد.
تغییر جنسیت در ایران مجاز است و قانون خاصی در مورد شرایط تغییر جنسیت و آثار حقوقی آن وضع نشده است.
فتوای امام خمینی که عمل جراحی تغییر جنسیت را مجاز دانستند تأثیر پایداری بر جای گذاشت و اکنون ایران به صورت کشوری پیشگام در عمل جراحی برای تغییر جنسیت درآمده است. تعدادی موارد جراحی تغییر جنسیت در ایران نسبت به کشورهای اروپایی بسیار بالاتر است زیرا در ایران زندگی همجنس‌گرایی ممنوع است و آنان نیز به دلیل فشارهای اجتماعی به عمل تغییر جنسیت روی می‌آورند.
منابع
اراکی، آیت اله شیخ محمد علی. استفتائات، قم: چاپ الهادی، ۱۳۷۱٫
امامی، اسداله و صفایی، دکتر حسین. حقوق خانواده، چاپ هشتم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ۱۳۸۰٫

– عدم وجود پایگاه دانشی و بانک اطلاعات از مشخصات و عملکرد پیمانکاران برون‌سپاری
— فرصت‌های برون‌سپاری شهرداری قم
– وجود ظرفیت‌های بخش خصوصی در حوزه‌های فنی مهندسی مدیریت شهری
– وجود ظرفیت‌های بخش خصوصی در حوزه خدمات شهری
– وجود ظرفیت‌های بخش خصوصی در حوزه نگهداری فضای سبز
– وجود ظرفیت‌های بخش خصوصی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
— تهدیدهای برون‌سپاری شهرداری قم
– کمبود ظرفیت بخش خصوصی و عدم رقابتی شدن خدمت در برخی از فرآیندها
– عدم مبنای قانونی برای اعمال نظارت دستگاه‌های نظارتی شهرداری و حسابرسی موردنیاز بر بخش خصوصی

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

– نبود استاندارد کاری مشخص در برون‌سپاری‌ها
– ریسک‌های مربوط به قرارداد و موارد حقوقی در برون‌سپاری
– پایین بودن کیفیت خدمات و یا محصولات پیمانکار
– هزینه‌های پنهان و اضافی
– اصلاحات و تغییرات در قرارداد
– کاهش یادگیری سازمانی به علت واگذاری وظایف به یک شرکت خارج از سازمان
– ریسک‌های محیطی در برون‌سپاری
– تغییرات پیوسته نیازمندی‌ها
مروری بر مطالعات گذشته
مروری بر پژوهش‌های صورت گرفته در ایران و جهان بیانگر این مطلب است که درزمینه موضوع حاضر پژوهشی در بستر مطالعاتی آن (مدیریت شهری) به‌صورت مستقیم و جامع انجام نگرفته است، اما پژوهش‌های در خصوص آسیب‌شناسی نظام برون‌سپاری در حوزه‌های مختلف و اثرات آن انجام‌گرفته است که به برخی از این پژوهش‌ها به‌طور خلاصه اشاره می‌شود.
الف: تحقیقات داخلی
— در تحقیقی که توسط آقای سلمانی و همکاران تحت عنوان «ارزیابی تجربه برون‌سپاری خدمات بهداشتی در شهر: امکانات و خدمات ارائه‌شده در پایگاه‌های بهداشتی دولتی و برون‌سپاری شده تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران» در سال ۱۳۹۲ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله پژوهشی حکیم چاپ‌شده است. هدفش مقایسه امکانات ارائه خدمت در پایگاه‌های برون‌سپاری شده و پایگاه‌های دولتی است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل نحوه نظارت و استانداردهای نظارتی بر رفتار بخش خصوصی تأثیر مستقیم دارد. ضمناً روش تحقیق از نوع مطالعه مقطعی بوده و جامعه آماری، کلیه پایگاه‌های بهداشتی تحت پوشش دانشگاه بررسی شدند. ابزار گردآوری پرسشنامه محقق ساخته بوده است که در آخر محقق نتیجه گرفت: که بین دانش و برنامه‌های کارکنان پایگاه‌های دولتی و برون‌سپاری شده اختلاف معناداری وجود نداشت. درنتیجه نحوه نظارت و استانداردهای نظارتی بر رفتار بخش خصوصی تأثیر مستقیم دارد. ازآنجایی‌که ناظران، بیشتر به ساختار فیزیکی و استانداردهای تجهیزاتی اهمیت داده‌اند، بخش خصوصی نیز آن را رعایت کرده است. پایگاه‌ها وظایف ذاتی شبکه بهداشت را مانند بخش دولتی انجام داده بودند. (سلمانی و همکاران،۱۳۹۲)
— در تحقیقی که توسط خانم حجاری دهقی و همکاران تحت عنوان «آسیب‌شناسی و ارزیابی ریسک‌های فرایند برون‌سپاری شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان به بررسی مزایا، معایب و تعیین زیرساختارهای آسیب‌شناسی برون‌سپاری در شرکت توزیع برق اصفهان» در سال ۱۳۹۲ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین ارائه‌شده است. هدفش آسیب‌شناسی و ارزیابی ریسک‌های فرایند برون‌سپاری در شرکت توزیع برق در بازه زمانی اسفند ۹۱ تا تیر ۹۲ است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل ریسک‌های ناشی از منابع انسانی ضمناً روش تحقیق از نوع مطالعه مقطعی بوده و جامعه آماری مدیران و کارشناسان و نیروی پیمانکار شرکت بوده است. ابزار گردآوری پرسشنامه که محقق نتیجه گرفت: که منابع انسانی در فرآیندهای فعالیت بیشترین نقش را دارد. (حجاری دهقی و همکاران، ۱۳۹۲)
— در تحقیقی که توسط آقای خدا وردی و همکاران تحت عنوان «راهبرد برون‌سپاری؛ فواید، مشکلات و چالش‌ها» در سال ۱۳۸۹ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد چاپ‌شده است؛ که در محقق نتیجه گرفت: که هر چه خدمت ملموس‌تر و استاندارد پذیرتر باشد، تمایل به برون‌سپاری آن افزایش می‌یابد. (خدا وردی و همکاران، ۱۳۸۹)
— در تحقیقی که توسط خانم کاوسی و همکاران تحت عنوان «بررسی سطح تمایل به برون‌سپاری بر اساس ویژگی‌های واحدهای مختلف بیمارستانی از دیدگاه مدیران و کارکنان در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی شیراز،۱۳۸۹» در سال ۱۳۹۰ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله فصلنامه بیمارستان چاپ‌شده است. هدفش استفاده از ماتریس تصمیم‌گیری، سطح تمایل مدیران به برون‌سپاری خدمات به‌صورت استاندارد تعیین‌شده و الگویی برای تصمیم‌گیری در مورد برون‌سپاری است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل میزان (ناملموسی، تفکیک‌ناپذیری، ناهمگونی،‌پیچیدگی و عدم اطمینان تقاضای) خدمات بیمارستانی بیشتر باشد، تمایل کمتری به برون‌سپاری آن وجود دارد. ضمناً روش تحقیق از نوع مقطعی بوده و جامعه آماری مدیران بیمارستان‌ها و کارکنان واحدهای تغذیه، پرستاری، رادیولوژی و آزمایشگاه در بیمارستان‌های منتخب ابزار گردآوری پرسشنامه که در محقق نتیجه گرفت: یکی از دلایل وجود تفاوت بین نتایج حاصل از ماتریس تصمیم‌گیری خدمات رادیولوژی و آزمایشگاه و تمایل به برون‌سپاری خدمات ازنظر مدیران، عدم توجه کافی مدیران به ویژگی‌های واحدهای مختلف بیمارستانی در حین تصمیم‌گیری جهت واگذاری این خدمات می‌باشد. به‌عبارت‌دیگر در غالب اوقات مدیران بدون توجه به ویژگی‌های خدمات، با توجیه کاهش هزینه‌ها، اقدام به برون‌سپاری خدمات می‌نمایند؛ بنابراین بهتر است برون‌سپاری واحدهای بیمارستانی بر اساس اصول علمی باشد. (کاوسی و همکاران، ۱۳۹۰)
— در تحقیقی که توسط خانم موسی زاده و همکاران تحت عنوان «شناسایی و اولویت‌بندی واحدهای بیمارستانی قابل برون‌سپاری بر اساس شاخص‌های مرتبط: یک مطالعه کیفی» در سال ۱۳۹۲ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله سلامت و بهداشت چاپ‌شده است. هدفش بهره‌گیری از نظرات خبرگان سلامت به‌منظور شناسایی و اولویت‌بندی واحدهای بیمارستانی قابل برون‌سپاری و شاخص‌های مدنظر است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. سؤال اهم شامل شاخص‌های کیفیت، رضایت ذی‌نفعان ضمناً روش تحقیق از نوع کیفی کاربردی بوده و جامعه آماری ۲۹ واحد بیمارستانی ابزار گردآوری پرسشنامه که در محقق نتیجه گرفت: استفاده از برون‌سپاری به‌منظور مدیریت کارآمد منابع، افزایش کیفیت و رضایت ذینفعان است. با توجه به وجود قابلیت برون‌سپاری در میان بسیاری از بخش‌های بیمارستانی می‌توان از آن در اداره بیمارستان‌ها بهره برد و با تعریف شاخص‌های مشخص میزان موفقیت را سنجید. (موسی زاده و همکاران، ۱۳۹۲)
— در تحقیقی که توسط خانم برومند و کیخاونی‌موسی تحت عنوان «برون‌سپاری فعالیت‌های خدماتی شرکت‌ها» در سال ۱۳۸۹ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله فصلنامه مدیریت کسب‌وکار چاپ‌شده است. هدفش کمک به تصمیم‌گیری سازمان در استفاده از چارچوب مناسب تصمیم‌گیری برای برون‌سپاری فعالیت‌های خدماتی (شناسایی عوامل مهم برون‌سپاری و بررسی مدل‌های مختلف برون‌سپاری) است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. سؤال اهم شامل عوامل مؤثر در برون‌سپاری خدمات در شرکت‌های توزیع تهران بزرگ و نواحی شرکت توانیر کدم‌اند؟ اولویت‌بندی این عوامل چگونه است؟ و چه چارچوبی برای برون‌سپاری در این سازمان مناسب است؟ ضمناً روش تحقیق از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری شرکت‌های توزیع نواحی و تهران بزرگ شرکت توانیر ابزار گردآوری پرسشنامه و مصاحبه به‌صورت توأمان که محقق نتیجه گرفت: با توجه به متغیر تعدیلی مطرح در مورد اصلی بودن فعالیت مطرح‌شده در مقابل غیر اصلی بودن آن و اینکه فعالیت‌های موردنظر دارای اهمیت زیادی در استراتژی کلان شرکت بوده و موفقیت سازمان درگرو این فعالیت‌ها است، لذا پیشنهاد می‌شود فعالیت اصلی خود را تقویت کنید چون بقا و اعتبار سازمان شما خیلی به این مورد بستگی دارد. نسبت به فعالیت اصلی سازمان خود تمرکز و توجه بیشتری را اختصاص دهید و آن را برون‌سپاری نکنید. شناسایی فعالیت‌های غیر اصلی و واگذاری این فعالیت‌ها به برون سازمان، نیز به سازمان‌ها امکان می‌دهد که علاوه بر ارتقای کارایی کارکنان، بتوانند بر روی فعالیت‌هایی تمرکز کنند که خود بهتر و بهینه‌تر انجام می‌دهند و بقیه فعالیت‌ها را به بیرون واگذار نمایند. (برومند و کیخاونی‌موسی، ۱۳۸۹)
— در تحقیقی که توسط آقای اصغری زاده و همکاران تحت عنوان «مدل برون‌سپاری خدمات و وارانتی با بهره گرفتن از روش تصمیم‌‌گیری چند معیاره» در سال ۱۳۹۰ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله پژوهشنامه‌ مدیریت اجرایی چاپ‌شده است. هدفش کمینه کردن هزینه‌های انجام تعمیر و همچنین بیشینه کردن رضایت مشتریان است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. سؤال اهم شامل یافتن راه‌حلی برای برنامه‌ریزی تعمیر محصولات معیوب در زمان وارانتی است ضمناً روش تحقیق از نوع پرومتی بوده و جامعه آماری شرکت مهرگستر ابزار گردآوری فرم‌های اطلاعاتی ظرفیت پیمانکاران که در محقق نتیجه گرفت: با داشتن یک سیستم خدمات پس از فروش مناسب به‌عنوان گامی مؤثر در جهت افزایش فروش به شمار می‌رود؛ با کاهش زمان انتظار برای تعمیر محصول یا کاهش فواصل در ارسال محصول برای تعمیر، می‌توان افزایشی برای رضایت مشتری متوقع بود. شرکت‌ها به سمتی پیش می‌روند که فعالیت‌های غیر اصلی و حتی در برخی موارد، فعالیت‌های اصلی خود را به شرکت‌های دیگری که در موضوع موردنظر دارای تخصص و توانایی می‌باشند، واگذار می‌کنند تا تجهیزات، منابع و به‌طورکلی ظرفیت آزادشده را در امور دیگری که از ارزش‌افزوده‌ی بالاتری برخوردار است درگیر کنند. (اصغری زاده و همکاران، ۱۳۹۰)
— قاضی‌زاده فرد و اتابکی (۱۳۹۱)، در پژوهشی با عنوان معرفی الگوی برون‌سپاری در سازمان‌های نظامی می‌پردازند. در این پژوهش به بررسی مزایا و معایب و انواع برون‌سپاری به مقوله برون‌سپاری در سازمان‌های نظامی پرداخته است. پژوهش از نوع کیفی بوده و با روش کتابخانه‌ای و از طریق بررسی مقاله‌های داخلی و خارجی، کتاب‌ها، وب‌گاه‌ها و پایان‌نامه‌ها و به‌صورت تحلیل محتوا، موارد مرتبط با موضوع تحقیق گردآوری، بررسی، تجزیه‌وتحلیل، مقایسه، تفسیر و مورداستفاده قرارگرفته است. سپس فرضیه‌هایی مبنی بر رشد اجرای برون‌سپاری در سازمان‌های امروزی، وجود مزایا و معایب برای اجرای برون‌سپاری و تحلیل آن‌ها از سوی سازمان‌های برون سپارنده و وجود ملاحظه‌های خاص در اجرای برون‌سپاری در سازمان‌های نظامی بررسی شد. سپس به بیان مزایا و معایب عمومی و کلی برون‌سپاری پرداخته شد که در هر سازمانی امکان وقوع دارد. از مهم‌ترین مزایای برون‌سپاری می‌توان به طرفه جویی مالی، تمرکز بر فعالیت راهبردی، دستیابی به فناوری‌های برتر، بهبود کیفیت، افزایش بهره‌وری و بهره‌مندی از تخصص و مهارت نیروی انسانی متعلق به تأمین‌کنندگان اشاره کرد. در این میان مخاطره‌هایی مانند کاهش روحیه کارمندان، کاهش ارزش، ورود فروشنده به بازار، کاهش واپایش و نظارت و وابستگی به ارائه‌دهندگان خدمت نیز می‌توان برای برون‌سپاری متصور شد.
— در تحقیقی که توسط آقای احمدی و همکاران تحت عنوان «بررسی عوامل مؤثر در برون‌سپاری فعالیت‌های هتل‌ها با بهره گرفتن از ویژگی دارایی‌های خاص در تئوری هزینه تراکنش (TCE)» در سال ۱۳۹۰ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات جهانگردی چاپ‌شده است. هدفش شناسایی و درک عواملی که در تصمیم‌گیری مدیران هتل‌ها در برون‌سپاری فعالیت‌های هتلداری نقش دارند، است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل میان خاص بودن انسانی دارایی‌ها با برون‌سپاری فعالیت‌های هتلداری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. ضمناً روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و ابزار گردآوری پرسشنامه و مصاحبه‌های نیمه ساخت‌یافته که در محقق نتیجه گرفت: دارایی‌ها خاص زمانی و دارایی‌های خاص فیزیکی رابطه مثبت و معناداری با برون‌سپاری فعالیت‌های هتلداری نداشته و هتل‌ها بیشتر مایل‌اند که خود آن فعالیت‌ها را بر عهده بگیرند. وجود چهار نوع دیگر دارایی‌ها می‌تواند سبب شود که مدیران هتل‌ها تمایل بیشتری به برون‌سپاری فعالیت‌های خود داشته باشند. (احمدی و همکاران، ۱۳۹۰)
— در تحقیقی که توسط آقای آسوشه و همکاران تحت عنوان «شناسایی عوامل حیاتی موفقیت در مدیریت ریسک برون‌سپاری سیستم‌های اطلاعاتی در بانک‌های تجاری ایران» در سال ۱۳۸۸ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله نشریه مدیریت فن‌آوری اطلاعات چاپ‌شده است. هدفش عوامل مؤثر در موفقیت مدیریت ریسک برون‌سپاری سیستم‌های اطلاعاتی را در بانک‌های تجاری ایران است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل شناسایی ریسک‌های برون‌سپاری سیستم‌های اطلاعاتی ضمناً روش تحقیق از نوع توصیفی – پیمایشی بوده و جامعه آماری خبرگان حوزه بانکداری تجاری ابزار گردآوری پرسشنامه که محقق نتیجه گرفت: مهم‌ترین ریسک‌ها و درنهایت عوامل مؤثر در موفقیت این‌گونه ریسک‌ها هستند. ۱- بستن قراردادهای کوتاه‌مدت یا تغییر در قرارداد به‌صورت دوره‌ای برای افزایش انعطاف‌پذیری. ۲- حفظ ظرفیت‌های کلیدی در داخل شرکت، درحالی‌که تکنولوژی برون‌سپاری می‌شود. ۳- به‌کارگیری یک شرکت مشاوره‌ای واسط ۴- مدیریت عملکرد از طریق استاندارد ساختاریافته مناسب ۵- استخدام متخصص درزمینه مسائل قانونی برای کاهش ریسک‌های قانونی ۶- ایجاد یک دفتر مدیریت برنامه جهت متمرکز کردن و بهینه کردن برنامه‌ریزی ۷- ایجاد پایگاه داده مسائل و مشکلات ۸- فعال کردن تحلیل، ردیابی و گزارش کردن نتایج ۹- تفکر عمیق پیرامون طیف وسیعی از ریسک‌هایی که سازمان شما با آن مواجه است ۱۰- درک درخواست کارفرما توسط پیمانکار ۱۱- حمایت و مشارکت مدیران عالی ۱۲- انتخاب درست پیمانکار ۱۳- تعدد قراردادهای بین کارفرما و پیمانکار ۱۴- توجه دقیق به مشکلات خاص مشتری ۱۵- داشتن یک دیدگاه درست از قرارداد برون‌سپاری ۱۶- دانستن هدف برون‌سپاری. (آسوشه و همکاران، ۱۳۸۸)
— در تحقیقی که توسط آقای عالم تبریز و شایسته تحت عنوان «ارزیابی و اولویت‌بندی برون‌سپاری فرآیندهای کاری مالیات ستانی در سازمان امور مالیاتی با رویکرد TOPSIS فازی» در سال ۱۳۹۰ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله پژوهش‌نامه مالیات چاپ‌شده است. هدفش برون‌سپاری فرآیندهای سازمان و تغییر و تحولات در این جهت منطبق باسیاست‌های بلندمدت، استراتژی و اهداف است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. سؤال اهم شامل این است که چگونه باید برون‌سپاری استراتژیک را با موفقیت به انجام رساند. ضمناً روش تحقیق از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری خبرگان سازمان امور مالیاتی ابزار گردآوری پرسشنامه که محقق نتیجه گرفت: شیوه ارائه‌شده در این تحقیق به دلیل روشمندی ریاضی و استفاده از مفهوم نزدیکی گزینه منتخب به حل ایده آل مثبت و دوری آن از حل ایده آل منفی از پذیرش بسیار خوبی جهت تصمیم‌گیری‌های گروهی جهت انتخاب و رتبه‌بندی گزینه‌ها، در میان صاحب‌نظران برخوردار است. (عالم تبریز و شایسته، ۱۳۹۰)
— در تحقیقی که توسط خانم الفت و همکاران تحت عنوان «چارچوبی برای تصمیم برون‌سپاری راهبردی (مطالعه موردی: تعیین راهبردهای تأمین مجموعه‌های تولیدی بدنه خودرو سمند)» در سال ۱۳۹۱ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی چاپ‌شده است. هدفش تعیین راهبردهای برون‌سپاری در مورد مجموعه‌های تولیدی بدنه خودرو سمند است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. سؤال اهم شامل انتخاب راهبرد مناسب تأمین عناصر زنجیره ارزش یک شرکت تولید است ضمناً روش تحقیق از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری مدیران و کارشناسان واحد برنامه‌ریزی و مطالعات استراتژیک، مدیران و کارشناسان معاونت مهندسی بدنه و معاونت خودرو سواری و سرپرستان و کارگران سالن شاتل ابزار گردآوری کتابخانه‌ای – مصاحبه ساخت‌مند که محقق نتیجه گرفت: تقریباً در مورد هیچ مجموعه تولیدی تأمین‌کننده قوی وجود ندارد. ازاین‌رو تقویت تأمین‌کنندگان فعلی و حتی ایجاد تأمین‌کنندگان جدید توصیه می‌شود. با توجه به ضعف رقابتی شرکت در ۸۰٪ از مجموعه‌های تولیدی (۲۶ مجموعه از ۳۳ مجموعه) و نیز فقدان تأمین‌کنندگان توانمند در شرایط کنونی، تقویت توانمندی شرکت در حوزه‌های فناوری، کیفیت و قیمت توصیه می‌گردد. (الفت و همکاران، ۱۳۹۱)
— در تحقیقی که توسط آقای حسینیان و همکاران تحت عنوان «آسیب‌شناسی نظام نگه داشت منابع انسانی در ناجا (موردمطالعه فرماندهی انتظامی استان همدان)» در سال ۱۳۹۰ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی چاپ‌شده است. هدفش شناخت آسیب‌های نظام نگه داشت منابع انسانی در ناجا است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل ضعف بهداشت جسمی بر نظام نگه داشت منابع انسانی ناجا تأثیر دارد. ضمناً روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری کلیه کارکنان فرماندهی انتظامی شهرستان همدان و معاونت‌های تابعه استان همدان ابزار گردآوری پرسشنامه محقق ساخته که محقق نتیجه گرفت: که ضعف بهداشت جسمی و روانی هم‌چنین ضعف در سیستم پرداخت حقوق و مزایا و نیز ضعف در سیستم ارائه خدمات رفاهی بر نظام نگه داشت منابع انسانی ناجا تأثیر داشته و هرگونه بی‌توجهی و سهل‌انگاری که موجب افزایش این ضعف در سازمان ناجا گردد. باعث آسیب‌های مختلفی به‌نظام نگه داشت منابع انسانی خواهد شد. (حسینیان و همکاران، ۱۳۹۰)
— در تحقیقی که توسط آقای مهر علیزاده و همکاران تحت عنوان «آسیب‌شناسی عوامل درونی و بیرونی نظام فنی و حرفه‌ای استان خوزستان در چارچوب اهداف و انتظارات نظام جامع آموزش مهارت و فناوری» در سال ۱۳۹۰ انجام‌شده است؛ و هدفش آسیب‌شناسی عوامل بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدها) و عوامل درونی (قوت‌ها و ضعف‌ها) نظام آموزش فنی و حرفه‌ای استان خوزستان است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل راهکارهای رسیدن به شرایط مطلوب نظام آموزش فنی و حرفه‌ای خوزستان کدم‌اند. ضمناً روش تحقیق از نوع ترکیبی بوده و جامعه آماری کلیه مدیران و مربیان سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای استان خوزستان است ابزار گردآوری پرسشنامه و مصاحبه که محقق نتیجه گرفت: که در نظام فنی و حرفه‌ای استان خوزستان، در ارزیابی محیط بیرونی، تهدیدها بر فرصت‌ها غلبه داشته و در ارزیابی محیط درونی، قوت‌ها بر ضعف‌ها غلبه دارند. (مهر علیزاده و همکاران، ۱۳۹۰)
— در تحقیقی که توسط آقای مشبکی و خادم تحت عنوان «آسیب‌شناسی ارزیابی کارایی کارکنان معاونت نیروی انسانی ناجا» در سال ۱۳۹۰ انجام‌شده است و چکیده تحقیق آن در مجله فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی چاپ‌شده است. هدفش آسیب‌شناسی ارزیابی کارایی کارکنان معاونت نیروی انسانی ناجا است که در راستای تحقیق این هدف فرضیه‌ها تدوین گردید. فرضیه اهم شامل روش کنونی ارزیابی کارکنان ناجا مطابق با اهداف و منظورهای آیین‌نامه ارزیابی کارایی است. ضمناً روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری شامل کلیه کارکنان معاونت نیروی انسانی ناجا به تعداد ۲۹۰ نفر بوده است. ابزار گردآوری پرسشنامه محقق ساخته که محقق نتیجه گرفت: روش کنونی ارزیابی کارکنان ناجا مطابق با اهداف و منظورهای آیین‌نامه ارزیابی کارایی نمی‌باشد. ارزیابی کارایی در تعیین میزان توان و مهارت کارکنان ناجا از اثربخشی لازم برخوردار است. ارزیابی کارایی در تعیین میزان حمایت سازمانی از کارکنان ناجا معنادار نیست. ارزیابی کارایی در ایجاد انگیزه در کارکنان ناجا نقش مؤثری دارد. ارزیابی کارایی به ارائه بازخورد عملکرد کارکنان ناجا منتهی گردیده است. نتیجه‌گیری: ارزیابی کارایی نتوانسته است به تصمیمات مدیریتی اعتبار ببخشد. ارزیابی کارایی در شناسایی عوامل محیطی مؤثر بر کارایی کارکنان ناجا مؤثر نبوده است. (مشبکی و خادم، ۱۳۹۰)
ب: تحقیقات خارجی
— در تحقیقی که توسط سی رنبرگ در سال ۱۹۹۶ در کشور امریکا انجام گردید؛ نتایج تحقیق نشان داد که روند واگذاری خدمات پرستاری بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ یک رشد دو برابری را در برداشته است و این امر به دلیل آن است که برون‌سپاری در این حوزه با یک موفقیت خوبی به همراه بوده است.
— در تحقیقی دیگر که توسط سوزان یانگ در سال ۲۰۰۴ در کشور استرالیا در بخش خدمات درمانی و بهداشتی انجام پذیرفته است نتایج حاکی از آن است که به‌جز دو قسمت داروخانه و رادیولوژی، هیچ‌کدام از بخش‌های بیمارستان‌های تحت مطالعه برون‌سپاری انجام‌نشده است.
—در تحقیقی دیگر که توسط چای یانگ هسپا در سال ۲۰۰۹ در کشور تایوان درزمینه توجه به مقوله برون‌سپاری در سازمان‌های خدماتی انجام گردیده است نتایج نشان می‌دهند که در این کشور مقوله برون‌سپاری به‌طورجدی موردتوجه نبوده و با آن به‌صورت محافظه‌کارانه برخورد می‌شود.
—در تحقیقی دیگر که توسط لاسیر در سال ۲۰۰۲ در کشور فرانسه انجام‌گرفته است نتایج حاکی از آن است که برون‌سپاری در بخش‌های دولتی می‌تواند باعث کاهش تصدی‌گری مناسب و هدفمند شود و اگر به این مقوله به‌صورت جدی و یکپارچه در دستگاه‌های دولتی توجه شود منافع و دستاوردهای خوبی به‌ویژه در کاهش هزینه‌ها ایجاد می‌شود.
—در تحقیقی دیگر که توسط یانگ در سال ۲۰۰۵ در کشور کانادا انجام پذیرفت نتایج تحقیق حاضر که درصدد شناسایی عوامل تأثیرگذار بر موفقیت برون‌سپاری بود، نشان داد که پنج عامل استراتژی، کیفیت، مدیریت، اقتصاد و فناوری ازجمله مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر موفقیت برون‌سپاری محسوب می‌گردند.
—در تحقیقی دیگر که توسط مکدوناد در سال ۲۰۱۰ با موضوع بررسی برون‌سپاری نظامی از منظر اقتصادی انجام گرفت نتایج این تحقیق نشان داد که اثر بلندمدت سطح برون‌سپاری را بر مجموع مخارج نظامی قابل برآورد بوده ورقمی حائز اهمیت است.
—در تحقیقی دیگر که توسط لری لاک در سال ۲۰۰۶ با موضوع واپایش بودن یا نبودن برون‌سپاری نظامی انجام گردید. هدفش ارزیابی کاربرد برون‌سپاری در جنبه‌های نظامی بود. و درنهایت نتیجه گرفت که برون‌سپاری در برخی از حوزه‌های نظامی ازلحاظ کاربردی و هزینه‌ای قابل‌اجرا و مطلوب است.
—در تحقیقی دیگر که توسط لاستینی و همکاران در سال ۲۰۰۱ در امریکا، استرالیا و اروپا با انجام مصاحبه با مدیران شرکت‌ها و سازمان‌ها در خصوص روند برون‌سپاری در طی سال‌های قبل انجام گرفت نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که ۸۴ درصد از این شرکت‌ها و سازمان‌های تحت مطالعه، کل یا بخشی از فعالیت‌ها یا فرایندهای سازمانی خود را برون‌سپاری نموده‌اند
—در تحقیقی دیگر که توسط هارتلی در سال ۲۰۰۲ در حوزه برون‌سپاری نظامی انجام گرفت، نتایج این تحقیق نشان داد که اعتماد می‌تواند همکاری بین خریدار و تأمین‌کننده را در برون‌سپاری نظامی بلندمدت افزایش دهد.
فصل سوم:روش‌شناسی پژوهش
۳-۱- مقدمه

مبحث دوم: فضولی

هرگاه مالک معامله فضولی را ردّ کند حق رجوع به هر کسی که مال نزد او باشد، بلااشکال است زیرا مورد معامله فاسد ملک اوست و هر مالکی حق رجوع به متصرّف غیرمجاز مال خود را خواهد داشت.^[۴۹۶]
اما در صورت تلف آن نزد فروشنده یا خریدار هر کدام از آن‌ها طبق قاعده علی‌الید به طور تضامنی مسؤول تحویل بدل آن به مالک هستند. هم‌چنین است نسبت به منافع مستوفات و غیرمستوفات^[۴۹۷] حتّی ید سابق، زیادت عینی که تحت ید هر کدام از آن‌ها فوت شده باشد^[۴۹۸] و زیادتی قیمت بازار هر گاه در ید شخصی منتقل‌الیه تنزل کرده باشد مسؤول خواهد بود.^[۴۹۹] نکته قابل توجه این است که اگر مالک معامله را تنفیذ کند ولی قبض و اقباض ملک وی را ردّ نماید بر فرض این‌که مورد معامله مذکور بیع باشد مشتری باید مجدداً ثمن را به مالک پرداخت کند.
سؤالی در این‌جا مطرح است که بر فرضی افزایش قیمت مورد معامله در اثر کار خریدار و رجوع مالک آن آیا وی بدون پرداخت ارزش ناشی از کار خریدار، ولو با حسن نیت، صاحب این افزایش قیمت می‌شود؟ به عبارت دیگر آیا ارزش این کار به این دلیل که بر مال دیگری انجام شده هرچند جاهل باشد باکسی که در تصرّف نامشروع خود با فروشنده تبانی کرده وآن را بدون حسن نیّت تصرّف نموده یکسان است. از نظر قانون مدنی ایران حکم هر دو یکی است.^[۵۰۰] مگر این‌که کار مذکور باعث ایجاد عین زیادتی مستقل باشد که در این صورت ملک متصرّف خواهد بود. پس تغییری که متّصل به بیع باشد هرچند باعث افزایش قیمت آن گردد، ملک بایع خواهد بود.
بحث در این است که هر چند مشتری جاهل، مطابق ماده ۳۹۱ ق.م حق رجوع به بایع را خواهد داشت ولی چرا باید مالکیّت نسبت به آن مشروع باشد. تملک وی هرچند که برای احترام به مالک است ولی چرا باید مالکیّت نسبت به آن مشروع باشد. تملک وی هرچند که برای احترام به مالک است ولی در مورد جهل خریدار عادلانه نیست زیرا مالک بیهوده از دسترنج و هزینه خریدار بهره‌مند می‌گردد.^[۵۰۱] برای مثال، اگر هنرمندی با حسن نیّت قطعه سنگ مرمری را بخرد و از آن شاهکار هنری به وجود آورد که از حیث ارزش در حد بالایی باشد آیا در تملک مالک در می‌آید؟^[۵۰۲] در این خصوص با توجه به این‌که مالک را نباید بدون سبب، صاحب دسترنج دیگران دانست، می‌توان قائل به حق مطالبه ارزش افزوده مذکور برای متصرّف مذکور دانست.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل چهارم: عدم ضمان در موارد مشابه

نسبت به ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد برخی از فقها، نقض‌هایی به عمل آورده و بعضی دیگر به این نقض‌ها پاسخ داده‌اند. موارد نقض، مواردی است که در آن ملازمه بین صحیح و فاسد عقد در ضمان متصرّف در موضوع عقد منتفی است. این موارد که اساساً در تألیفات فقهی انعکاس یافته مربوط به مورد عقد، موضوع معامله و اهلیّت طرفین می‌باشد.
در این فصل به ذکر موارد مشابه که گیرنده مال ضامن نیست می‌پردازیم.

مبحث یکم: فروشنده نسبت ثمن در بیع مال مغصوب

یکی از مواردی که در کتب فقهی بیان شده است، عدم ضمان فروشنده مال مغصوب نسبت به تلف و نقص ثمن است. نظریه مشهور، بلکه اجماع فقها^[۵۰۳] آن است که اگر در فرض فوق، ثمن مبیع مغصوب در ید بایع تلف شود، مشتری برای مطالبه خسارت حق رجوع به بایع نخواهد داشت و فقط بایع مادام که عین ثمن باقی است مسؤول ردّ آن به مشتری خواهد بود زیرا مشتری مالک آن است.
توضیح این‌که در بیع صحیح همان‌گونه که خریدار ضامن مبیع و بایع نیز ضامن ثمن است، بنا به قاعده ملازمه بین عقد صحیح و فاسد در حکم ضمان، در بیع فاسد مال مغصوب نیز باید بایع ضامن ثمن باشد در حالی که در صورت علم خریدار به مغصوب بودن مبیع چنین نیست یعنی غاصب در صورت تلف ثمن ضامن آن نیست اگر چه در صورت بقای عین ثمن در نزد او باید آن را به خریدار برگرداند.
ایرادکنندگان با ذکر یک مثال مورد نقض را توضیح داده، گفته‌اند: میان ثمن مشروبات الکلی، با ثمن مبیع مغصوب چه فرق است که در مورد اول بایع ضامن ثمن است، به این معنی که در فرض بقای عین، مسؤول رد و در فرض تلف، مسؤول رد ثمن یا قیمت آن است ولی در دومی هیچ‌گونه ضمانی ندارد؟
در پاسخ گفته شده که خریدار عین مغصوب، در فرض علم و آگاهی به غصب، علی‌رغم این‌که ممکن است مالک مبیع جهت استرداد مال مراجعه و عین را استرداد کند به تسلیم ثمن اقدام کرده است. بنابراین گویی خود به ضرر خویش اقدام کرده است و کسی مسؤول زیان او نیست، اما در مورد دوم چنین نیست، زیرا خریدار مشروبات الکلی به این گمان که از طریق معاوضه مالک مبیع می‌شود، ثمن را تسلیم کرده و حال که نامشروع بودن معامله مشخص شده، فروشنده مسؤول ثمن است زیرا خریدار اقدامی به زیان خود نکرده است.^[۵۰۴]
علت دیگر که برای عدم ضمان و فرق بین ثمن مغصوب و ثمن در بیع فاسد بیان شده این است که خریدار عین مغصوب در واقع ثمن معامله را به کسی که باید تحویل بدهد (یعنی مالک) تحویل نداده و به اجنبی تسلیم کرده است، پس اگر مالک معامله را امضا کند بدان معنی نیست که تسلیم ثمن را قبول کرده است، بلکه مشتری مسؤول پرداخت ثمن به مالک است. به هر حال تسلیم ثمن توسط مشتری به غاصب، گویی یک تسلیم مجانی و به تعبیر فقهی یک «تسلیط بلا عوض» است و بر این پایه مشتری در قبال بایع عالم به غصب، ضمانی ندارد بلکه به منظور تملیک مبیع انجام شده است. بنابراین هر چند این معامله مورد امضاء و تأیید شرع قرار نگرفته، مشتری از آن‌جا که به انگیزه معاوضه ثمن را تسلیم کرده است، بایع ضامن ثمن است.^[۵۰۵]
البته در فرض تلف، عدم حق رجوع برای مشتری عالم به غصب، نظریه مشهور فقهاست، ما طبق قول مخالف، مشتری به طور مطلق حق رجوع به بایع دارد خواه ثمن تلف شده باشد و خواه هنوز باقی باشد.^[۵۰۶]
به نظر ما، بیع مال مغصوب را نمی‌توان از مواردی که نقض ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد دانست زیرا:
اولاً؛ چنین معامله فاسد و باطل نیست بلکه غیرنافذ است که اگر مالک آن را تنفیذ کند معتبر شده و تمام آثار بیع بر آن مترتب خواهد شد.
ثانیاً؛ طرف حقیقی معامله غاصب نیست و خریدار خود عالماً غاصب را که بیگانه از عقد است به‌طور رایگان مسلط بر ثمن کرده است. در این نظریه صورت رد معامله مال مغصوب بررسی نشده اما روشن است که اگر این معامله به وسیله مالک رد شود معامله باطل خواهد بود.^[۵۰۷]
ثالثاً؛ باید اضافه کرد که مطابق نظر اقوی^[۵۰۸] در این صورت نیز بایع غاصب، ضامن ثمن است زیرا خریدار ثمن را رایگان به غاصب تملیک نکرده تا نتواند عین یا بدل آن را استرداد کند بلکه به عنوان عوض مبیع مغصوب و به امید این‌که مبیع ملک او شود ثمن را به خریدار تسلیم کرده است. بنابراین طرق قاعده «علی‌الید» غاصب، ضامن ثمن است.
قانون مدنی در ماده ۲۶۳ و نیز ۳۲۶ حق رجوع به بایع غاصب یا فضول را به منظور استرداد ثمن به طور مطلق برای خریدار عالم به غصب یا فضولی بودن عقد، شناخته است. از ماده ۲۶۳ ق.م که بیان می‌دارد: «هرگاه معامله اجازه نکند و مشتری هم بر فضولی بودن آن جاهل باشد، حق دارد که برای ثمن و کلیه غرامات به بایع فضولی رجوع کند و در صورت عالم بودن فقط حق رجوع برای ثمن را خواهد داشت.» و ماده ۳۲۶ ق.م مقرر دارد که: «اگر عوضی که مشتری عالم بر غصب در صورت تلف مبیع به مالک داده است، زیاد بر مفدار ثمن باشد، به مقدار زیاده نمی‌تواند رجوع به بایع کند ولی نسبت به مقدار ثمن حق رجوع دارد» استنباط می‌شود که مشتری نسبت به مقدار ثمن، مطلقاً حق رجوع دارد اعم از آن که ثمن تلف شده و یا نشده باشد.^[۵۰۹]

مبحث دوم: طرف قرار داد سبق فاسد در برابر سابق (سبقت گیرنده)

یکی دیگر از مواردی که به عنوان نقض ضمان گیرنده مال مورد عقد فاسد معرفی شده است، عدم ضمان طرف قرارداد سبق فاسد در برابر سابق است. این نقض چنین توجیه شده است که در صورت صحیح بودن عقد سبق، طرف قرارداد ضامن سبق سابق است و باید عوض آن را بپردازد در حالی که اگر عقد سبق باطل باشد، طرف قرارداد ضامن عمل سبق و ملزم به تأدیه مال السبق به سابق نیست، زیرا عمل سبق برای طرف قرارداد فایده‌ای ندارد و به دستور او نیز انجام نشده است پس موجب برای ضمان طرف قرارداد نمی‌توان شناخت.^[۵۱۰]
به این نقض پاسخ داده شده که چون عمل سبق محترم است و او اقدام به سبق مجانی نکرده پس در سبق فاسد نیز استحقاق اجرت دارد که در این حالت مستحق اجرت‌المثل می‌شود و طرف قرارداد ضامن است لذا خدشه‌ی بر ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد، از این جهت وارد نیست.^[۵۱۱]
در مورد این‌که آیا سبق فاسد می‌تواند به عنوان یکی از موارد نقض معرفی شود، می‌توان گفت که بر اساس این‌که طرف قرارداد به منظور خود از سبق رسیده باشد یا نرسیده باشد، پاسخ متفاوت است.^[۵۱۲]
مطابق آن‌چه که ما به عنوان مبنا و مدرک برای ضمان در عقود معوّض مربوط به عمل بیان کردیم یعنی قاعده اقدام، اگر طرف قرارداد به منظور خود از سبق رسیده باشد، مانند مشهور ساختن اسب سابق، این شخص را باید ضامن اجرت‌المثل عمل سابق شناخت، زیرا صرف‌نظر از این‌که سابق عمل به رایگان انجام نداده، بلکه برای دریافت عوضی انجام داده است. قاعده اقدام در مورد شخص ملتزم به پرداخت حق‌السبق که به هدف خود رسیده حاکم است، زیرا ملتزم در این مورد از عمل سابق در حقیقت بهره‌مند شده است مانند این‌که در عقد اجاره فاسد، مستأجر به منظور خود از عقد اجاره شخص مانند نقاشی کردن خانه رسیده باشد.^[۵۱۳]
اما اگر سبق هیچ فایده‌ی برای طرف قرارداد نداشته باشد بلکه فایده منظور این شخص صرفاً برنده شدن خود در اثر سبقت نگرفتن راکب در مسابقه بوده است، ضامن دانستن طرف قرارداد، خالی از اشکال نیست، زیرا فرض بر این است که عمل سابق هیچ‌گونه نفعی برای برای طرف ملتزم به پرداخت حق‌السبق نداشته و پرداخت مالی در این فرض به سابق، هرگز مورد اقدام او نبوده و فرض این است که در اثر قرارداد نیز ملزم به پرداخت نیست. به همین ترتیب از قاعد احترام نیز نمی‌توان ضمان او را ثابت دانست زیرا هر چند سابق یه نیت حق‌السبق اقدام به مسابقه کرده است اما طرف قرارداد دستور انجام دادن مسابقه را نداده و مسابقه به تقاضای او انجام نشده است تا خودداری از پرداخت اجرت‌المثل با قاعده احترام عمل سابق منافات داشته باشد.^[۵۱۴] مضافاً بر این‌که در صورت تردید در ضمان، اصل عدم حاکم است.
بنا به توضیحات ارائه شده اگر طرف قرارداد به منظور خود از سبق رسیده باشد شخص را باید ضامن اجرت‌المثل عمل سابق شناخت چرا که قاعده اقدام در مورد شخص ملتزم به پرداخت حق‌السبق که به هدف خود نیز رسیده حاکم است و دانسته شد که قاعده اقدام به عنوان مبنا و مدارک برای ضمان در عقود معوّض مربوط به عمل انجام شده است. بنابراین می‌توان مواردی از نقض اصل قاعده را در عقد سبق فاسد ملاحظه کرد.
در فقه اهل سنّت تنها مذهبی که به این بحث اشاره کرده است مذهب شافعی است. نویسنده الاشباه و النظایر بعد از بیان علت ضمان در صحیح و فاسد، بیان می‌دارد که علت ضمان در صحیح و فاسد بدین علت است که اگر صحیح عقد موجب ضمان باشد فاسد به طریق اولی ضمان‌آور است لیکن در مورد عقدی که صحیحش ضمان‌آور نیست، عدم ضمان در فاسد بدین جهت است که از سویی اثبات ید به مال به اذن مالک صورت گرفته و از سویی خود ایجاب ضمان نمی‌کند. سپس وی از قاعده عکس مسایل را مورد استثناء می‌داند که عبارتند از:

1. 1. اگر در عقد قراض (مضاربه) شرط شود که سود متعلق به مالک سرمایه باشد چنین مضاربه‌ی فاسد است با این حال موجب ضمان می‌شود و عامل بنابر قول صحیح مستحق اجرت عمل خویش است.

1. 1. اگر در قرارداد مساقات شرط کند که میوه مال مالک باشد در این حالت هم حکم مسئله مانند حالت قراض فاسد است …

1. 1. هبه صحیح موجب ضمان نیست لیکن در هبه فاسد بنا به وجهی موجب ضمان می‌شود و مانند بیع فاسد است.^[۵۱۵]از آن‌چه که بیان شد معلوم می‌گردد که در نظر این دسته از فقها قاعده اصل مورد نقض قرار نگرفته است.

مبحث سوم: زوج در عقد نکاح باطل با علم زوجه به فساد

یکی دیگر از مواردی که به عنوان نقض ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد معرفی شده عدم ضمان زوج نسبت به مهر در نکاح فاسد است به این بیان که در عقد نکاح صحیح، زوج ضامن مهر است در صورتی که در نکاح فاسد اگر زوجه مطلع بر فساد نکاح باشد، زوج ضامن مهر نیست. زیرا در این صورت زن زناکار است و زناکار مهر ندارد.^[۵۱۶]
به این ایراد چنین پاسخ داده شده است که اولاً؛ مورد قاعده عقود معاوضی است که مورد عقد تحت تصرّف طرفی که ضامن است قرار می‌گیرد در حالی که نکاح جزء چنین عقودی نیست و زوجه در ید زوج قرار نمی‌گیرد.
ثانیاً؛ عدم ضمان زوج مستند به دلیل خارجی است که منافات با اقتضای ذاتی نکاح نسبت به ضمان ندارد.^[۵۱۷]
به این پاسخ چنین ایراد گرفته شده که فرض این است که ضمان مقبوض به عقد فاسد عام است و شامل هر گونه عقدی حتّی نکاح می‌شود و این که عدم ضمان زوج مستند به دلیل خارجی است رفع اشکال نمی‌شود زیرا مفاد ضمان مقبوض به عقد فاسد این است که در عقد فاسد، ضمان بالفعل موجود است نه اقتضای ضمان به نفسه در صورت فقدان مانع.^[۵۱۸]
به نظر می‌رسد ضمان مهر در عقد نکاح در مقابل بضع و سایر استمتاعات نیست تا در نکاح فاسد هم وجود داشته باشد بلکه در مقابل زوجیت است که منحصراً در ازدواج صحیح وجود دارد بنابراین ضمان مهر به خود عقد به وجود می‌آید نه به استمتاعات که آثار عقد است پس چنان‌چه به حکم شارع، عقد وجود نداشته باشد ضمان هم وجود ندارد.^[۵۱۹] محل سخن در باب ضمان مقبوض به عقد فاسد موردی است که سبب ضمان امر دیگری جز خود عقد باشد مانند قبض در عقد بیع که تا محقق نشده باشد ضمان مبیع به عهده بایع است.
از نظر شارع اسلام بضع و سایر استمتاعات مالیت ندارد و لذا اگر کسی زن دیگری را در جایی نگهدارد و او را از جمیع استمتاعات محروم کند ضامن چیزی نخواهد بود و این نیست جز بدین جهت که بضع و سایر استمتاعات در مقابل مال قرار نمی‌گیرد و اگر در موارد وطی به شبهه به تعبد شرعی مهرالمثل در نظر گرفته شده است این نه به جهت این است که مهر در مقابل استمتاعات است بلکه به جهت احترام به نوامیس و اعراض مردم است. چنان‌که برخی از فقها این گونه بیان کرده‌اند: «… ان ثبوت المهر … مع الزواج الفاسد لیس من آثار عقد هذا الزواج، بل من آثار الواقعه المادیه، و هی الوطء بشبهه …»^[۵۲۰]
گزیده سخن این‌که مورد ضمان مقبوض به عقد فاسد عقود درست و نادرستی است که ضمان در آن‌ها به غیرعقد مستند است بنابراین ثبوت مهر در نکاح صحیح و عدم ثبوت آن در زنا به کلی از محل کلام بیگانه است.^[۵۲۱]
از آن‌چه که بیان شد وضع مهر در عقد منقطع نیز روشن می‌شود چرا که مهر در عقد منقطع نیز در مقابل تحقق زوجیت خاص (همسری موقت) است نه در مقابل بضع و استمتاع و اگر در مورد عدم تمکین در پاره‌ای از مواقع، از مهر نیز به نسبت کاسته می‌شود. این تعبد به نحو خاص است نه از این جهت که مهر در مقابل بضع و استمتاع است و لذا چنان‌چه زن در اثناء مدت بمیرد به طبق قاعده هیچ چیز از مهر کاسته نمی‌شود.^[۵۲۲]
علاوه بر آن‌چه که بیان شد باید دانسته شود که ملازمه بین ضمان مقبوض به عقد صحیح و ضمان مقبوض به عقد فاسد در این مورد موضوعاً منتفی است، زیرا معنای ضمان، تحمل خسارت تلف و نقض مال به وسیله گیرنده در حالت صحّت و فساد عقد است در حالی که در این مورد مالی دراختیار زوج قرار نمی‌گیرد تا تحمل خسارت تلف و نقض آن به وسیله زوج قابل تصوّر باشد. بنابراین نقض به نکاح هم ضمان گیرنده مال مورد عقد فاسد، وارد نیست.
در میان فقهای اهل سنّت به عقیده حنابله اگر در نکاح فاسد دخول انجام گیرد باید مهرالمسمّی ادا شود و در صورت عدم تعیین آن مهرالمثل پرداخت شود.^[۵۲۳] ابن رجب حنبلی گوید: «میان نکاح و بیع تفاوت است زیرا نکاح با وجود فساد منعقد می‌شود و اکثر احکام عقد صحیح از جمله انحلال به طلاق و لزوم رعایت عده وفات و طلاق بر آن مترتب می‌گردد. مهر به محض خلوت ولو بدون دخول واجب می‌شود بدین جهت در عقد فاسد هم همچون عقد صحیح مهرالمسمی لازم می‌گردد زیرا ضمان مهر در نکاح فاسد ضامن عقد است درست مانند ضمان در نکاح صحیح لیکن ضمان در بیع فاسد، ضمان تلف است و در صحیح ضمان عقد.
به عقیده شافعیه در نکاح صحیح به مجرد دخول، مهرالمسمی لازم می‌شود و نکاح فاسد مهرالمثل.^[۵۲۴] شافعیه هچون مالکیه، صرف خلوت را خواه در نکاح فاسد و خواه در نکاح صحیح موجب صداق می‌دانند و نیز می‌گویند هرگاه مرد، زن را به زنا اکراه کند برای زن صداق واجب می‌شود هر چند از محارم مرد باشد ولی در صورت رضای زن چیزی به وی تعلق نمی‌گیرد.^[۵۲۵].
حنفیان معتقدند که در عقد فاسد صرف خلوت موجب صداق نمی‌شود ولی هرگاه دخول انجام گیرد باید مهرالمثل اداء شود.^[۵۲۶]
با توجه به آن‌چه که بیان شد در فقه اهل سنّت، عقاید در این مورد متفاوت است در فقه مالکی و شافعی اگر زن راضی باشد به وی صداق تعلق نمی‌گیرد که به نحو ضمنی دلالت دارد بر این‌که اگر زوج آگاه به فساد نکاح باشد و به تمکین رضا دهد صداق به وی تعلق نمی‌گیرد ولی اگر اکراه شد به وی صداق تعلق می‌گیرد. در فقه حنبلی مطلقاً چه زن آگاه باشد و چه نباشد هرگاه دخول انجام گیرد باید مهرالمسمی ادا شود و در صورت عدم تعیین آن، مهرالمثل پرداخت شود.