۳۳۶۱۹

۵/۹۵

۳/۱۶۴

بانک اعتبارات صنعتی

۷۲۷۹

۱۲۹۱۱

۲/۱۶۳

۴/۷۷

بانک توسعه سرمایه‌گذاری ایران

۱۶۵۴

۴۲۶۲

–

۷/۱۵۷

جمع

۲۱۶۵۵

۵۰۷۹۲

۳/۱۰۶

۶/۱۳۴

سهم دولت در گسترش صنایع به استفاده از پول نفت برای تأمین سرمایه اولیه صنایع دولتی و اعطای وام به بخش خصوصی محدود نمی‌شود؛صنعتی شدن نیازمند تامین انرژی مورد نیاز صنایع، گسرش شبکۀ حمل و نقل و گسرش شبکۀ توزیع محصولات صنعتی و … است. همۀ این زمینه ها توسط دولت و با بهره گرفتن از درآمد نفت مهیا شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در موج اول صنعتی‌شدن در فاصله سالهای ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۰ حدود ۲۰۰ کارخانه صنعتی در کشور ایجاد شد که حدود ۵۰
در حدود ۵/۲ میلیون نفر در استخدام صنایع بودند و از مجموع ۲۵۰ هزار موسسۀ صنعتی، تقریباً ۶۰۰۰مؤسسه بیش از ۱۰نفر در استخدام خود داشتند و بنابراین در طبقه‌بندی مؤسسات صنعتی مدرن جای می‌گرفتند. علاوه بر بخش پتروشیمی، واحدهای صنعتی بزرگ دیگری نیز تاسیس شد ، مانند: کارخانه ذوب آهن اصفهان، صنعت رشد یابندۀ اتومبیل، کامیون و اتوبوس‌سازی، کارخانه‌های تولید ماشین‌آلات و کارخانه‌های مونتاژ لوازم الکترونیک. بازده خودروسازی نیز از ۲۳۰۰دستگاه درسال ۱۹۶۴ به ۷۳۰۰۰ اتومبیل سواری، حدود ۱۹۰۰ اتوبوس و ۲۹۳۶۵ کامیون و وانت در سال ۷۵-۱۹۷۴ افزایش یافت.^[۱۸۷]
رونق شهرنشینی که از دهه ۱۳۴۰ به همراه افزایش درآمدهای نفت آغاز شد ، صنعت ساختمان‌سازی را به میزان زیادی گسترش داد. صنعت ساختمان‌سازی از یک سو به عنوان بخشی از صنایع کشور باعث گسترش بخش صنعت و افزایش شاغلان این بخش گردید و از سوی دیگر بصورت غیرمستقیم باعث رونق صنایع مرتبط گردید؛ این صنعت که عمدتاً تحت تأثیر درآمد های نفت و
سهم آنها در تولید صنعتی هنوز ۵/۵ درصد بود. طی این دوره فعالیت‌های ساختمانی به طور مداوم سهم بالایی داشت (حدود یک‌چهارم کل تولید صنعتی)”^[۱۸۸]
افزایش تعداد کارگاه‌های صنعتی در دهه ۱۳۵۰ نسبت به دهه‌ های قبل از آن، به خوبی وجود رابطۀ مستقیم میان دو متغیر اقتصادی نفت و صنعت را نشان می‌دهد. در سال ۱۳۳۲ تعداد کارخانه‌های کوچک (با ۱۰ تا ۴۹ کارگر) کمتر از ۱۰۰۰ واحد بود اما در سال ۱۳۵۶ به بالاتر از ۷۰۰۰ واحد رسید.^[۱۸۹]
در دوره جمهوری اسلامی نیز نقش آفرینی نفت در گسترش صنایع استمرار یافت. با پایان یافتن جنگ، دولت به ایجاد صنایع جدید و افزایش ظرفیت صنایع پیشین اقدام کرد و با بهره گرفتن از درآمد های نفتی صنایع بخش خصوصی را نیز مورد حمایت قرار داد. در برنامۀ خصوصی سازی که در دهۀ ۱۳۷۰ اجرا شد، صاحبان صنایع خصوصی شده از تسهیلات بانکی با بهره های پایین استفاده کردند و این تسهیلات عمدتاً از محل درآمد نفت تامین می گردید.
بررسی تحولات درآمد نفت و تعداد کارگاه های صنعتی در دوره جمهوری اسلامی نیز وجود رابطۀ مستقیم میان رشد این دو متغیر را نشان می دهد: براساس سالنامه آماری سال ۱۳۶۹، تعداد واحدهای صنعتی بزرگ کشور در نیمه اول دهه ۱۳۶۰ نه تنها افزایش نیافته بلکه سیر نزولی داشته است. اگرچه این کاهش تحت تأثیر ناامنی و شرایط انقلابی و سپس جنگ تحمیلی بوجود آمده است اما این دوره، درست همزمان با کاهش درآمد نفت ( شوک منفی قیمت ها)می‌باشد. مطابق جدول شماره ۱۰ درآمد نفت در سال۱۳۶۱، ۵/۱۶۸۹ میلیارد ریال است و تا سال ۱۳۶۵ (بجز سال ۶۲) از روند نزولی برخوردار است. در همین سال ها، صنایع بزرگ کشور نیز از پویایی چندانی برخوردار نبوده اند.
جدول شماره۱۰، درآمد نفت و تعداد کارگاه‌های بزرگ صنعتی در سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۵^[۱۹۰]

سال

درآمد نفت به میلیارد ریال

تعداد کارگاه‌های بزرگ صنعتی

۱۳۶۱