اولین گام برای آزمون فرضیه ­های پژوهش، ارائه­ تعریف دقیق و مناسبی از متغیرهایی است که امکان اندازه ­گیری خصوصیات مورد توجه در این پژوهش را میسر می­سازد. متغیر یک مفهوم است که می ­تواند مشاهده یا اندازه ­گیری شود. این اندازه ­گیری ممکن است به صورت کمییا کیفی انجام شود. متغیر کمی به متغیری گفته می­ شود که از نظر کمی تغییر می­ کند و تفاوت­های ناشی از این تغییرات با استفاده عدد ثبت می­شوند. به بیان دیگر، متغیرهای کمی متغیرهایی هستند که انسان می ­تواند برای آنها واحد و مبدا اندازه ­گیری تعیین کند. متغیر کیفی به متغیری اطلاق می_­شود که تفاوت ناشی از تغییرات آن کیفی است و برای ثبت آن ممکن است از روش­های دیگری غیر از عدد استفاده شود. به بیان دیگر، متغیر کیفی، متغیری است که محقق توانایی اندازه ­گیری آن را ندارد و ویژگی آن را نمی­تواند به صورت مستقیم به وسیله­ ارقام ریاضی نشان دهد. برای ثبت مشاهده­ها یا اندازه ­گیری­هایی که از این متغیر می­ شود، از حروف الفبا یا کد استفاده می­ شود ( علی دلاور، ۱۳۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

علاوه بر این، متغیرها بر اساس نقشی که در تحقیق بر عهده دارند، به دو دسته مستقل و وابسته تقسیم می­شوند. متغیر مستقل به متغیری گفته می­ شود که از طریق آن، متغیر وابسته تبیین یا پیش ­بینی می­ شود. در واقع این متغیر توسط پژوهشگر اندازه ­گیری، دستکارییا انتخاب می­ شود. متغیر وابسته، متغیری است که مشاهده یا اندازه ­گیری می­ شود تا تاثیر متغیر مستقل بر آن معلوم و برآورد شود.
۳-۵-۱) متغیر های وابسته
متغیر وابسته دراین پژوهش، بدهی شرکت (DEBT) است .که از لگاریتم طبیعی بدهی های شرکت استفاده می کنیم.
۳-۵-۲) متغیر مستقل
فرار مالیاتی شرکت(TAG): برایاندازه گیری فرار مالیاتی شرکتاز نرخ موثر مالیاتی (ETR)استفاده میکنیم.در این پژوهش به پیروی از دیرینگ و همکاران(۲۰۰۸)، این گونه از نرخ موثر مالیاتی (ETR)استفاده می کنیم.( هانلون و هتزمن،۲۰۱۰).
که در رابطه فوق Total Tax Expence کل هزینه مالیات شرکت در سال مزبور وPre TaxIncome بیانگر سود قبل از مالیات شرکت می باشد.
تعداد اعضای غیرموظف هیئت مدیره(outBider): عبارتست از نسبت تعداد اعضای غیرموظف
Dering (2008)
Hanllon&Hetezmen(2010)
هیأت مدیره به کل اعضای آن.
متغیر کنترلی:
درآمد عملیاتی (OI ):از صورت سود و زیان استخراج می شود. شرکتی با درآمد بالاتر ممکن است ترجیح دهد از یک درجه بالاتر یا پایین تر اهرم عمل کند. (بایون ۲۰۰۸) . درجه پایین تر اهرم از درآمدهای متراکم بالاتر که به طور خودکار کاهش دهنده اهرم هستند یا از اهرم محدود کننده شرکت برای حفاظت از امتیازی که مسئول تولید این درآمدهای بالا است ناشی می شود ، در حالی که اهرم یک درجه بالاتر ممکن است توانایی شرکت برای پرداخت بدهی از جریان نقدی درآمدهایش را منعکس کند (بایون ۲۰۰۸).
نسبت ارزش بازار به دفتری (MB) : که از نسبت ارزش بازار دارایی ها به ارزش دفتری دارایی ها بدست می آید. MB بالاتر نشانه گزینه های جذاب رشد آینده است که شرکت ها با محدود کردن درجه اهرمشان تمایل به حفظ آن دارند. (آدام و گویال ۲۰۰۸).
انداز شرکت(LNA) : عبارتست از لگاریتم طبیعی مجموع دارایی ها شرکت. شرکت های بزرگتر تمایل به داشتن اهرم بیشتر (احتمالا به این علت که آنها شفاف تر هستند ) و نوسانات دارایی کمتر و یا توانایی برای فروش پیامدهای مربوط به چنین بدهیهای بزرگی تمایل دارند به طوری‌که هزینه‌های ثابت استقراض عمومی منع کننده نیستند .(بایون ۲۰۰۸).
استهلاک مجموع دارایی ها(DEP) :هزینه استهلاک دارایی ها از یادداشت های همراه صورت های مالی قسمت توضیحی دارایی ها بدست می آید. شرکتهاییکه هزینه‌های استهلاک بیشتری است نیاز کمتری برای کاهش منافع مربوط به تامین مالی از طریق بدهی دارند ( دالیوال و همکاران ۱۹۹۲، تریزیوانت ۱۹۹۲).
Adam &Gopal (2008)
(۱۹۹۲)Dhaliwa
Trezevant(1992)
Bayon(2008)
دارایی های ثابت (FA) :از مجموع دارایی های ثابت در ترازنامه بدست می آید.شرکتهای فعال
با دارایی های مشهود بیشتر ظرفیت بدهی بیشتری دارند (هریس و راویو ۱۹۹۱).
سود سهام عادی (DIV):از سود تقسیمی توسط شرکت بدست می آید و شامل کنترل برای سازگاری احتمالی بین بدهی و سود سهام در هزینه‌های رو به کاهش نمایندگی از جریان پول نقد آزاد است (فاما و فرنچ ۲۰۰۲).
ورشکستگی بر اساس مدل آلتمن (AZ ) : آلتمن نخستینفردیاستکهمدلهایپیش­بینیچندمتغیرهراعرضهکرد.ویبابکارگیریروشتحلیلتمایزیچندگانهواستفادهازنسبت­هایمالیبعنوانمتغیرهای مستقلبه­دنبالپیش­بینیورشکستگیبنگاه­هابود. اومدلمعروفخودراتحتعنوانمدلامتیاز z^[3] ارائهدادکهدرپیش­بینیورشکستگیمعروفاست. اودراینروشازبینبیستودونسبت مالیکهبهنظرویبهتریننسبت­هابرایپیش­بینیورشکستگیبود،پنجنسبتراانتخابنمود. در سال­هایبعدانتقاداتیهمچونقابلیتکاربردیانحصاریاینمدلبرایمؤسساتعمومی،از سویتحلیل­گرانومدیرانعنوانگردید،کهآلتمنبرایرفعاینگونهانتقادات،موفقبهرفع اشکالاتمدلاولیهشدومدلجدیدیراتحتعنوان Z’ در سال ۱۹۸۳ به شرح زیر ارائه نمود:
که در آن:

1. 1. نسبت سرمایه در گردش به کل دارایی­ ها ()

1. 1. نسبت سود انباشته به کل دارایی­ ها ()

1. 1. نسبت سود قبل از بهره و مالیات به کل دارایی­ ها ()

1. 1. نسبت ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری بدهی ()

1. 1. نسبت فروش به کل دارایی­ ها ()

دراینمدلهرچه پایین­ترباشددرجهبحرانمالیشرکتبیشتراست. بهطوریکه شرکت­های با بالاتر از ۹/۲ وارد طبقه شرکت­های سالم شده و با متیاز کمتر از ۲۳/۱ به عنوان شرکت­های ورشکسته طبقه ­بندی شده و بین ۲۳/۱ و ۹/۲ به عنوان منطقه تردید تلقی شده و ناحیه مزبور باید با احتیاط تفسیر گردد. آلتمن با این مدل به ۹۴ درصد پیش ­بینی صحیح دست یافت.
۳-۶) قلمرو تحقیق
۳-۶-۲) قلمرو زمانی تحقیق
دوره زمانی این تحقیق از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا انتهای سال ۱۳۹۲ (یک دوره ۳ ساله) در نظر گرفته شده است.
۳-۶-۳) قلمرو مکانی تحقیق
شرکت های مورد تحقیق نیز شرکت هایی هستند که در تاریخ مذکور به صورت فعال در بازار بورس اوراق بهادار تهران فعالیت کرده اند، نمونه گیری تحقیق به صورت هدفمند می باشد. بدین صورت که در هر مرحله از بین کلیه ی شرکتهای موجود، شرکتهایی که دارای شرایط زیر نباشند، حذف شده و در نهایت کل شرکتهای باقی مانده جهت انجام آزمون انتخاب خواهندشد.

• • شرکتها باید در طول سال مالی تداوم فعالیت داشته باشند.

• • نمونه آماری شامل شرکتهای واسطه گری مالی و سرمایه گذاری نمی شود.

• • شرکتهایی که سال مالی آنها به ۲۹/۱۲ ختم نمی شود.

• • بعد از سال ۸۴ در بورس پذیرفته نشده باشند.

• • شرکتهایی که فاقد اطلاعات کافی برای انجام آزمون می باشند.

در نهایت شرکت­های مورد بررسی در این تحقیق در مجموع شامل۱۱۴شرکت است
۳-۷) روش گردآوری اطلاعات و داده ­ها:
در این تحقیق برای گردآوری داده ­های مورد نظر از ماهنامه­های بورس و سایتهای بورس و بانک مرکزی و نرم افزار های اطلاعات مالی شرکت ها استفاده می‌شود.همچنین برای گردآوری اطلاعات مربوط به ترازنامه و صورت سود و زیان از صورت­های مالی فراهم آمده در آرشیوهای الکترونیکی سازمان بورس اوراق بهادار تهران ( لوح­های فشرده موسوم به آرشیو) استفاده شده است.
برای آماده سازی اطلاعات از نرم افزار اکسل استفاده شده است، به این ترتیب که پس از استخراج اطلاعات مربوط به متغیرهای مورد بررسی از منابع ذکر شده، این اطلاعات در کاربرگ­های ایجاد شده در محیط این نرم افزار وارد گردیده و سپس محاسبات لازم برای دستیابی به متغیرهای مورد بررسی انجام شده است.پس از آماده سازی متغیرها با بهره گرفتن از نرم افزار اکسل و انجام محاسبات لازم جهت دستیابی به متغیرهای مورد نیاز جهت انجام تحقیق، برای تخمین مدل­های اقتصاد سنجی با بهره گرفتن از داده ­های گردآوری شده از نرم افزارEviewsاستفاده شده است.
۳-۸) چگونگی انجام آزمون فرضیه ­ها
برای بررسی رابطه بین دو متغیر کمی ، متداول ترین روش ، استفاده از تحلیل رگرسیونی است . در تحلیل رگرسیون ، هدف بر اساس میزان تاثیر یک یا چند متغیر مستقل بر روییک یا چند متغیر وابسته است . از آنجایی که مبانی نظری رگرسیون های چند گانه مشابه رگرسیون ساده خطی است به تحلیل رگرسیون ساده پرداخته می شود .
در تحلیل رگرسیون ساده، معادله خط به صورت زیر است: