۲-۹-۵-۴ تجربه آلمان^[۸۲] (Network of E-Business Centers)

در سال ۱۹۹۹ دولت آلمان طرح «نوآوری‌ و اشتغال در جامعه اطلاعاتی قرن بیست و یکم^[۸۳]» را ارائه نمود. به منظور عملی نمودن این طرح وزارت اقتصاد و فناوری آلمان ۲۴ مرکز منطقه‌ای بوجود آورد تا از شرکت‌های کوچک و متوسط برای پذیرش ICT و تجارت الکترونیکی حمایت‌های لازم به عمل آورد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این مراکز در واقع به عنوان کانون مشاوره و کسب اطلاعات SMEs در زمینه ICT و تجارت الکترونیکی شناخته شده است. مهمترین وظایف این مراکز اطلاع‌رسانی در زمینه فواید تجارت الکترونیکی، مشاوره مجانی، برگزاری سمینار و جستجوی بازار است. این مراکز همچنین پژوهش‌های لازم را در زمینه تکنولوژی‌های نوین مرتبط با SMEs را منتشر می نمایند.
در سال ۲۰۰۱ وزارت اقتصاد و تکنولوژی آلمان مبلغ ۲/۳ میلیون یورو به این برنامه اختصاص داد. همچنین برای سال ۲۰۰۲ در حدود ۹/۳ میلیون یورو هزینه شد. پیش‌بینی شده است که تا سال ۲۰۱۰ در حدود ۱۰ میلیون یورو برای این مراکز هزینه شود.
اهداف:
اهداف شبکه مراکز تجارت الکترونیکی به قرار ذیل می‌باشد:
فراهم نمودن تسهیلاتی جهت توسعه تجارت الکترونیکی در میان شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs)
اطلاع‌رسانی در زمینه فواید بالقوه ICT و تجارت الکترونیکی.
توجه به مواردی از قبیل ۱) مسائل قانونی ۲) امنیت ۳) تکنولوژی ۴) خدمات پشتیبانی ۵) مکانهای بازاری ۶) مدیریت در تجارت الکترونیکی
نقاط قوت برنامه:
متناسب نمودن خدمات موجود نسبت به نیازهای SMEs : شاید مشخص‌ترین ویژگی مراکز تجارت الکترونیکی ارائه خدماتی است که متناسب با نیاز SMEs است. در برنامه‌های این شبکه هر ساله به اندازه خدمات اضافه شده و گسترش می‌یابد. این برنامه هدف‌گذاری نموده که در سال‌های آتی خدمات تخصصی نیز در زمینه e-Market Place ، e-Logistics،IT Security و … ارائه نماید.
استفاده از شبکه‌های موجود و توسعه خدمات.
در این برنامه دولت آلمان سعی شده، از شبکه‌های موجود و مراکز منطقه‌ای حداکثر استفاده به عمل آید. مراکز همکاری الزاماً دولتی نیستند بلکه بسیاری از مراکز تجارت الکترونیکی مؤسسات و فعالان بخش خصوصی می‌باشند. منطقه‌ای بودن این مراکز باعث شده است که SMEs به راحتی به این مراکز مراجعه نموده و از آنها اطلاعات کسب نمایند.
استفاده از تجربه‌های موفق
در این مراکز تجربه موفق SMEs در مناطق مختلف بین مراکز انتقال می‌یابد و در تسریع پذیرش تکنولوژی نوین کمک می‌کند (حاجی کریمی و عزیزی، ۱۳۸۷).

۲-۹-۵-۵ تجربه اتحادیه اروپا

یکی از تجربیات ارزشمند ملی در حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط برای کاربری تجارت الکترونیکی، تجربه اتحادیه اروپا در توسعه «شبکه اروپایی پشتیبانی کسب و کار الکترونیکی برای شرکتهای کوچک و متوسط» می‌باشد. در اتحادیه اروپا با توجه به اهمیتی که شرکتهای کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی بازی می‌کنند و به لحاظ نقشی که فناوری اطلاعات در توسعه بهره‌وری اقتصادی بازی می‌کند، اتحادیه اروپا به منظور جلوگیری از تکرار تجربیات و دوباره‌کاری‌ها، تلاش نظام مندی را در راستای اشتراک تجربیات کشورهای عضو در این رابطه شروع کرده است. این برنامه که تحت عنوان شبکه اروپایی پشتیبانی کسب و کار الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط شناخته شده است، جزئی از برنامه اروپای الکترونیکی سال ۲۰۰۵ می‌باشد. هدف اصلی اتحادیه اروپا از تشکیل این شبکه، ارتقای کیفیت سیاستهایی است که به منظور توسعه کاربری فناوری اطلاعات در SMEها در کشورهای عضو صورت می‌گیرد.
برخی اهداف این شبکه عبارتند از:۱) گردهم‌آوری تصمیم‌گیرندگان حوزه کسب و کار الکترونیکی به منظور اشتراک گذاشتن اطلاعات، و مباحث مربوط به تصمیم‌گیری استراتژیک در پشتیبانی SME ها در توسعه کسب و کار الکترونیکی، ۲) ارزیابی برنامه‌ها و سیاستهای فعلی کشورها و رفع نقاط ضعف آن و طراحی برنامه‌های آتی، ۳) تامین حمایتهای بین‌المللی برای پیشقراولان و پیشگامان توسعه کسب و کار الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط، ۴) برگزاری نشستهای تخصصی خبرگان تجارت الکترونیکی در کشورهای عضو برای کمک رسانی به سیاست‌گزاران مربوطه.
برخی ابزارهای مورد استفاده در این برنامه نیز شامل موارد زیر می‌باشد: ۱) تشکیل یک گروه راهنما متشکل از نمایندگان کشورهای عضو، نماینده کمسیون مربوطه در اتحادیه اروپا، نمایندگان دانشگاه‌ها و نمایندگان جامعه تجاری در راستای بحث روی مسائل راهبردی، ۲) راه‌اندازی پورتال توسعه کسب و کار الکترونیکی در اتحادیه اروپا مشتمل بر اطلاعات در مورد تجربیات موفق در حوزه توسعه تجارت الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط، ۳) برگزاری کارگاه‌های آموزشی توسط مشاوران توسعه تجارت الکترونیکی در کشورهای مختلف برای مجریان و شرکتهای کوچک و متوسط.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر راجع به تجربیات سایر کشورها، این اتحادیه برخی رابطان کشورها در راستای الگوبرداری از تجربیات کشورهای دیگر برای حمایت از SME ها در توسعه تجارت الکترونیکی را شناسایی و فهرست کرده است که اسامی آنها در پیوست ارائه شده است(حاجی کریمی و عزیزی، ۱۳۸۷).
۲-۹-۵-۶ تجربه فنلاند
یکی از تجربیات بسیار مفید توسعه تجارت الکترونیکی و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین شرکتهای کوچک و متوسط تجربه‌ای است که وزارت صنعت و بازرگانی فنلاند در توسعه شبکه‌ای از مراکز سازمان و استخدام (Enterprise and Employment) حاصل کرده است. در این کشور بر اساس توزیع و پراکندگی شرکتهای کوچک و متوسط، از نظر جغرافیایی مناطق مختلفی شناسایی شده است و در هرکدام از این مناطق، مرکزی برای حمایت از توسعه کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در شرکتهای کوچک و متوسط راه‌اندازی شده است. وظیفه این مراکز ارائه خدمات آموزشی، مشورتی و پشتیبانی مالی از شرکتهای کوچک و متوسط در این رابطه است. این مراکز برای این منظور دو دسته فعالیتهای حمایتی را صورت می‌دهند. یکی تهیه پایگاه اطلاعاتی برای شرکتهای کوچک و متوسط و دیگری اندازه‌گیری آمادگی الکترونیکی شرکتهای کوچک و متوسط و کمک به آنها برای برنامه‌ریزی اولین مراحل توسعه کسب و کار الکترونیکی در سازمان. تا ابتدای سال ۲۰۰۳ پانزده مرکز با این هدف در فنلاند راه‌اندازی شده بود.
از فعالیتهایی که این مراکز در راستای تامین پتانسیلهای مشاوره در داخل سیستم خود انجام می‌دهند. می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارتقای مهارت آن دسته از کارکنان مرکز که مسئول ارتقای کسب و کار الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط هستند.
تامین خدمات پایه‌ای مشاوره توسعه کسب و کار الکترونیکی و تشکیل شبکه‌ای از مشاوران کسب و کار الکترونیکی در دسترس
تهیه پایگاه اطلاعاتی و فهرستی از شرکتهایی که برنامه‌های کاربردی برای کسب و کار الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط ارائه می‌نمایند.
برنامه‌ریزی آموزشی شرکتهای کوچک و متوسط
ایجاد و راه‌اندازی ابزارهایی برای حمایت شرکتهای کوچک و متوسط نظیر eStep (شبکه‌ای از مشاوران آموزش دیده با مدارک معتبر ملی که وظیفه تحلیل‌های مربوط به توسعه فناوری اطلاعات و پیشنهاد برنامه‌های عملیاتی برای توسعه آن را به عهده دارند).
تلاش در شناخت منابع مالی موجود و ممکن برای توسعه کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین شرکتهای کوچک و متوسط
تعمیق مطالعات و آمار مرتبط با توسعه فناوری اطلاعات در شرکتهای کوچک و متوسط
ایجاد شبکه‌ای در برقراری ارتباط با پروژه‌های توسعه تجارت الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط در سایر کشورها و کسب تجربیات کاربردی از آنها
در اینجا یکی از مراکز مذکور در کشور فنلاند (مرکز سازمان و اشتغال کارلیا) به منظور شناخت عمیق‌تر از این مراکز بعنوان مثال ارائه و مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
هدف این مرکز ارتقای کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در شرکتهای کوچک و متوسط از طریق مکانیسم‌های تشویقی مشاوره‌های برنامه‌ریزی و بکارگیری برنامه‌های کاربردی تجارت الکترونیکی می‌باشد. با توجه به آمادگی لازم در شرکتهای کوچک و متوسط، مهمترین مشکل این مرکز، عدم وجود زبان مشترک بین کارآفرینان این شرکتها و تولید کنندگان و ارائه کنندگان خدمات و محصولات فناوری اطلاعات است. مهمترین فعالیت این مرکز برای این منظور، اجرای یک پروژه دوساله از سال ۲۰۰۱ می‌باشد که با همکاری مشترک این مرکز با سازمانهای آموزش و توسعه و همچنین دانشگاه‌های مربوطه در منطقه مذکور و تولید کنندگان برنامه‌های کاربردی کسب و کار الکترونیکی صورت می‌گیرد. تامین مالی پروژه از کانال برنامه جامع توسعه فناوری اطلاعات در کشور تایلند صورت گرفته است. اهداف این پروژه عبارت است از: ارزیابی مشکلات عملی مرتبط با توسعه تجارت الکترونیکی در تک تک شرکتهای کوچک ومتوسط، ایجاد درک مناسب از کسب و کار الکترونیکی آنگونه که برای برنامه‌ریزی بکارگیری تجارت الکترونیکی بصورت مرحله به مرحله لازم باشد، تسهیل امور مربوط به شناسایی ارائه کنندگان برنامه‌های کاربردی کسب و کار الکترونیکی و بهره‌گیری از محصولات و خدمات آنها و نهایتا کاهش تاخیر پذیرش فناوری اطلاعات در شرکتهای کوچک و متوسط از طریق ارائه خدمات آموزشی به کارکنان آنها قبل و بعد از خرید برنامه‌های کاربردی کسب و کار الکترونیکی.اهداف کمی این پروژه عبارت بودند از: تا سال ۲۰۰۳، تعداد ۹۵۰ شرکت به پروژه بپیوندند، تعداد ۶۰۰ برنامه کاربردی کسب و کار الکترونیکی شناسایی و به شرکتها پیشنهاد شود، ۱۰۰۰ طرح تجاری برای توسعه کسب و کار الکترونیکی از شرکتهای مخاطب گرفته شود، و ۱۲۰ شرکت ارائه کننده خدمات فناوری اطلاعات متناسب با نیاز شرکتها شناسایی و وارد پایگاه اطلاعاتی مربوطه گردد. فعالیتهای این پروژه از طریق ارتباط با میزهای کمک‌رسانی (Help Desks) برای ارتباطات بین‌المللی، تکمیل پرسشنامه از شرکتهای کوچک و متوسط، ایجاد مکانیسم ارتباط مداوم با شرکتها از طریق وب‌سایت، و سایر ابزارهای موجود صورت گرفته است(حاجی کریمی و عزیزی، ۱۳۸۷).

۲-۹-۵-۷ تجربه دانمارک

شهرداران منطقه‌ای دانمارک از بزرگترین خریداران کالاها و خدمات در دانمارک هستند. سیستم خدمات خرید کارا می‌تواند به مقدار قابل ملاحظه ای در کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از اتلاف منابع مؤثر باشد. همچنین ارائه یک سیستم مبادله online باعث افزایش سطح عمومی IT و تجارت الکترونیکی در ‌SMEs می‌شود. به منظور افزایش تجارت الکترونیکی تعدادی از شهروندان دانمارکی در اینترنت مکانی را بوجود آوردند تا صنایع کوچک و متوسط بتوانند محصولات و خدماتشان را معرفی نمایند. این سیستم Rakat نامیده شد. برای بسیاری از عرضه‌کنندگان، این اولین تجربه در انجام تجارت الکترونیکی بود.
برنامه Rakat توسط یک شرکت خصوصی بنام Comcare اجرا می‌شود. این شرکت خدمات وسیع و مکانیزم‌های حمایتی مناسبی ارائه می کند. همه شهرداران ملزم هستند هزینه‌های مربوط به طرح Rakat را به شرکت ComCare بپردازند.
از آغاز برنامه Rakat، شهرداران، بخش‌داران مسئولان شرکت ComCare با عرضه‌کنندگان محلی و ملی در ارتباط مستقیم بوده‌اند تا نیازها و چالش‌های را بهتر شناخته و راه‌ حل ‌های مناسبی ارائه نمایند. در این ارتباطات مشخص شد که عرضه‌کنندگان در جمع‌ آوری و انتقال اطلاعات به مسئولان شرکت ComCare نیاز به کمک و همکاری دارند. برای حل این مسأله شرکت ComCare برنامه‌ای بنام Bizisland ارائه نمود تا به SMEs جهت ارائه اطلاعات کمک نماید. ابتکار دیگر ComCare این است که عرضه کنندگان علاقه‌مند را به نشست ERFA Biz Island دعوت می‌نمایند تا ارتباطات افزایش یابد.
بودجه این برنامه از منابع مختلفی تامین می‌شود. در حدود ۲۷۰۰۰ یورو توسط
“Det Kommunale Momsfond” که اتحادیه‌ای از ۲۷۳ شهرداری دانمارک است، به پروژه اختصاص داده شده است.
علاوه بر این مبلغ ۱۰ شهرداری دانمارک که پروژه Raket را آغاز نموده‌اند هر کدام در حدود ۱۳۴۵ یورو برای توسعه Rakat هزینه کرده‌اند. وزارت علوم، فناوری و نوآوری^[۸۴] دانمارک، به این برنامه در حدود ۴۰۳۵۰ یورو بودجه اختصاص داده است.
اهداف:
اهدافی که در این برنامه بیان شده عبارتند از:

توسعه e-Market Place.
گسترش استفاده از تجارت الکترونیکی در سازمان‌های دولتی.
گسترش تجارت بین خریداران و فروشندگان دولتی.
گسترش تجارت از طریق جذب شهرداران و مصرف‌کنندگان در طرح Rakat .
تشویق SMEs جهت شروع تجارت الکترونیکی و روش‌های نوین تجارت ‌آنلاین.
در حال حاضر در حدود ۳۲ شهرداری از این برنامه استفاده می‌نمایند. البته بیشتر این شهرداری‌ها در درجه اول می‌خواهند نحوه انجام فعالیت‌ها در اینترنت را یاد بگیرند.
نقاط قوت برنامه:
ایجاد نقطه ورود مشترک برای دسترسی منطقه‌ای به خدمات الکترونیکی.
این سیستم کارا در حد قابل توجهی باعث صرفه‌جویی شده و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد: در کنار این مسأله، سطح عمومی IT در تجارت الکترونیکی در میان SMEs افزایش می‌یابد. این سیستم باعث می‌شود که خدمات دولتی به صورت کاراتر ارائه شود، شفافیت در بازار بیشتر و تجارت الکترونیکی گسترش یابد.

۱- ضرر و زیان ناشی از صدمات بدنی
جرائمی که موجب ضرر و زیان معنوی، اخلاقی یا حیثیتی نسبت به قربانی جرم می گردد ممکن است صدمه معنوی با صدمه بدنی همراه باشد مثل توقیف غیر قانونی که مرتکب قبل از هر چیز در صدد محروم ساختن فیزیکی مجنی علیه از آزادی وی است که در این صورت، صدمه جسمانی در درجه دوم اهمیت قرار دارد هم چنین صدمه معنوی می تواند به نتیجه ای غیر مستقیم مثل اختلال روانی شخص مورد توهین و فحاشی منتهی گردد. به عنوان مثال وقتی در اثر حادثه ای، چشمی نابینا یا پایی می شکندو یا زخمی عمیق بر چهره می نشیند در تمام این موارد و مشابه آن، سانحه دیده باید رنج ها و زیان های گوناگونی را تحمل کند تا بتواند به حالت پیشین باز گردد وچه بسا که امکان بازگشت کامل نباشد. ازجمله این رنج ها، درد و عذاب ناشی از آلام جسمی و نیز فشار های عصبی و اضطراب ها ی گوناگون است. مخارج دارو و درمان و سایر هزینه های مربوط را هم باید به آن افزود. در بسیاری از موارد، شخص بهبود یافته دیگر نمی تواند همچون سابق برای جامعه مفید باشد. به همین دلیل آیین نامه قانون خدمت وظیفه عمومی مثلاً برای اشخاصی که سابقاً عمل جراحی داشته اند بر حسب مورد معافیت هایی را پیش بینی نموده است. به این ترتیب مصدوم،منافع مادی و معنوی مختلفی را از دست می دهد.چه بسا یک ضربه مغزی ساده آثار نامطلوبی بر هوش و توانایی فکری شخص بگذارد که پیش بینی و اندازه گیری دقیق آن از قدرت فعلی بشر خارج است. بنا براین آسیبی که به بدن و سلامتی جسمی وارد می شود دارای دو جنبه مادی و معنوی است و در برخی موارد نه تنها جنبه معنوی که از لحاظ مادی هم نمی توان ادعای جبران خسارت وارده را نمود. چشمی که نابینا شده ودستی که قطع شده و عصبی که از کار افتاده، چه مقدار پول می تواند جای بینایی چشم و قدرت دست و عصب را بگیرد؟پس آیا می توان گفت که این لطمه صرفاً مادی است؟ از طرف دیگر می توان منکر هزینه های دارو و درمان و سایر مخارج و نیز تبعات مالی آسیب گردید و گفت که این فقط یک زیان معنوی است ؟ مسلماً پاسخ هر دو سوال منفی است و باید به هر دو جنبه معنوی و مادی آسیب های جسمی توجه شود و در را جبران هر دو تلاش شود.یکی از اساتید حقوق صراحتاً چنین گفته که زیان بدنی معمولاً دو جنبه مادی و معنوی است و زیان دیده می تواند هم خسارت مادی و هم خسارت معنوی را مطالبه کند.^[۲۳۹]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲- ضرر و زیان های ناشی از صدمه به جسم

ماده ۵ قانون مسئولیت مدنی که اقتباس و ترجمهای از بندهای یک و دو ماده ۳ تا ۸ قانون مدنی آلمان و ماده ۴۶ قانون تعهدات سوئیس میباشد.^[۲۴۰]
زیانهایی را که در اثر لطمه به جسم و سلامت مجنی علیه ممکن است به بار آید پیش بینی نموده است. مطابق این ماده و با توجه به مواد یک و دو این قانون هنگامی که بزه دیده دچار جراحت، نقص یا قطع عضو و یا بیماری میگردد، خسارات زیر ممکن است به وی وارد آید. الف – هزینه معالجه، ب – خسارت از کار افتادگی، ج- افزایش مخارج زندگی، د- خسارت معنوی
در این جا ما به بررسی ضرر و زیان های مادی به معنی وسیع کلمه را که از جرم ناشی شده و ممکن است بر مجنی علیه وارد آید احصاء میکنیم و در قسمتهای بعدی به خسارت معنوی میپردازیم.

۲-۱- ضرر و زیان ناشی از هزینه معالجه

هزینه معالجه شامل کلیه هزینه های درمانی، اعم از دستمزد پزشک معالج، هزینه عمل جراحی، هزینه های بیمارستانی، دارو، آزمایشهای پزشکی، مخارج دوران نقاهت، مخارج ایاب و ذهاب به بیمارستان و سایر هزینههایی که مجنی علیه جهت مداوا و درمان خویش مینماید، میگردد. بنابراین جانی مسئول پرداخت کلیه این هزینه ها که جهت بهبودی شخص آسیب دیده ضرورت داشته است، میباشد.

۲-۲- ضرر و زیان ناشی از کار افتادگی

از کار افتادگی ممکن است به دو صورت اتفاق افتد. گاهی از کار افتادگی جنبه موقت دارد و پس از مدتی شخص آسیب دیده بهبود یافته و نیروی کار خود را دوباره بدست میآورد که در این صورت ما با خسارتی مواجه هستیم که مربوط به گذشته است، و هنگام جبران مشخص است و شامل در آمدی میگردد که مجنی علیه در آن مدت از تحصیل آن محروم مانده است. و تقویم و محاسبه این نوع زیان و ارزیابی آن به سهولت انجام پذیر است. اما گاهی از کار افتادگی همیشگی است. بهطوری که نیروی کار مجنی علیه بهصورت کامل از بین رفته و یا کاهش
مییابد. از کار افتادگی دائمی بهصورت جزیی و بهصورت کلی یا همیشگی، دائم و کامل
میباشد.
از کار افتادگی دائمی به صورت جزئی: زمانی که نیروی کار مجنی علیه بهطور یکسره از بین نمیرود بلکه برای همیشه در آن کاهش یا نقصان پدید میآید، برای نمونه شخص آسیب دیده جهت تعیین میزان این کاهش به پزشک قانونی مراجعه و پزشک مربوطه پس از ارزیابی موضوع اعلام مینماید که عضو آسیب دیده ۵۰/۰ یا ۶۰/۰ نقص عضو داشته و از قوه کار زیان دیده به همین نسبت کمتر یا بیشتر کاسته شده است. بر طبق ماده ۵ ق.م. م. تعیین میزان خسارت با دادگاه است. و گفته میشود جبران خسارت و تعیین میزان آن وابسته به قطع یا کاهش در آمد شخص بر اثر فعل زیانبار و یا افزایش دستمزد وی به علت ترحم و دلسوزی کارفرما نیست. زیرا این اوضاع موقت بوده و ممکن است تغییر یابد. آن چه که باید در تعین میزان این خسارت مد نظر قرار گیرد کاهش نیروی کار و تحصیل در آمد قطع نظر از اوضاع و احوال گذرا می باشد. به عبارتی جبران خسارت باید به گونه ای باشد که آثار صدمات وارده بر نیروی کار و تحصیل در آمد مجنی علیه را از میان ببرد و هم چنین در تعیین میزان این خسارت باید شخص زیان دیده در زمان بروز حادثه و ایجاد صدمات و لطمات وارده مد نظر قرار گیرند.^[۲۴۱]

۲-۳- ضرر و زیان ناشی از افزایش مخارج زندگی

در اثر قطع یا نقص عضو بیمار یا جراحت ناشی از جرم امکان دارد هزینه های زندگی مجنی علیه افزایش یابد، مطابق ماده یک ق.م.م. که مقرر میدارد: «هرکس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا… یا به هر حق دیگر که مو جب قانون برای افراد ایجاد شده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود میباشد». این افزایش مخارج باید جبران شود به عنوان مثال اگر فردی در اثر آسیب وارده دست و پایش دچار نقص و عیب شود و نیاز به اجیر کردن شخص برای انجام امور شخصی و نظافت وی شود، طبیعی است که اینگونه زیانها که موجب افزایش هزینه زندگی گردیده و در حقیقت از عمل مجرمانه مجرم نشأت گرفته است می بایست جبران شود.

۲-۴- ضرر و زیانهای ناشی از مرگ

صرفنظر از ناراحتیهای روحی و زیانهای معنوی که در اثر مرگ مجنی علیه به بستگان وی وارد میآید؛ در بعضی موارد ممکن است مجنی علیه در زمان حیات خود نگهداری و مخارج اشخاص ثالثی را بر عهده داشته باشد و یا به کسان معینی کمک مادی میکرده است که مرگ او این اشخاص را از دریافت نفقه و یا کمکهای مالی محروم نماید. آیا این اشخاص حق مطالبه ضرر و زیان وارده را دارند یا خیر؟ ماده ۶ ق.م.م. مقرر میدارد: «در صورتی که در زمان وقوع آسیب زیان دیده قانوناً مکلف بوده و یا بعداً مکلف شود شخص ثالثی را نگهداری نماید و در اثر مرگ او شخص ثالث از آن حق محروم گردد وارد کننده زیان باید مبلغی به عنوان مستمری متناسب تا مدتی که ادامه حیات آسیب دیده عادتا ممکن و مکلف به نگهداری شخص ثالث بود ه، به آن شخص پرداخت کند…». در کشور ما متأسفانه چه قبل از انقلاب اسلامی و چه بعد از آن این قبیل ضررها مورد حکم قرار نمیگیرند و علت آن نیز این است که مدعیان خصوصی متعرض آن نگردیده و آن را مورد مطالبه قرار نمیدهند و حتی وکلای دادگستری در دادخواستهای خود آن را مطالبه نکرده و بین ضرر و زیان مادی و معنوی و عدم النفع، تفکیکی قائل نمی شوند و کلیه زیانهای خود را به طور یک جا و با تعیین مبلغی مشخص به عنوان خواسته مطالبه میکنند.^[۲۴۲]
۳- صدمات معنوی برضد شخصیت اطفال
همان طور که بعضی از رفتارها،تمامیت جسمانی دیگری را به خطر می اندازد، بعضی از رفتار ها نیز موجد خطر بر ضد شخصیت معنوی افراد دیگر می گردد. معمولاً افراد بالغ بیش از ۱۸ سال،در قبال رفتارهای اختیاری و شخصی خود از جهت حیثیتی و اخلاقی کمتر آسیب پذیر هستند و لذا قانونگذار فقط رفتار هایی را که موجب می شود تا امنیت اخلاقی اطفال تباه گردیده و در مخاطره بیفتد، در مواردی:
از قبیل خودداری والدین از انجام وظایف تربیتی نسبت به اطفال جرم شناخته است:
۳-۱-ممانعت از تحصیل کودک :
فراهم ساختن موجبات سلامت، تأمین جانی و اخلاقی و تربیتی اطفال تکلیف ابوین است و لذا مسئول به خطر افتادن امنیت اخلاقی اطفال والدین هستند. در حالی که در واقع عامل فساد و تباهی اطفال که آسیب پذیر هستند غیر از والدین هستند به عنوان مثال حق برخورداری از تعلیم و تربیت دارند. در اجرای این امر، قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب تیر ماه ۱۳۵۳، تحصیلات را اجباری و والدین را ملزم به تأمین هزینه تحصیلی آنان نمود. برابر ماده ۴ قانون مزبور، هر یک از پدر و مادر یا سرپرست قانونی کودک و نوجوان کمتر از ۱۸ سال که قانوناًمسئول پرداخت مخارج زندگی او باشد و با داشتن امکانات مالی از تهیه وسایل و موجبات تحصیل کودک یا نوجوان واجد شرایط تحصیل مشمول این قانون در محلی که موجبات تحصیل دوره ای مربوط از طرف آموزش و پرورش فراهم شده باشد امتناع کند یا به نحوی از انحاء از تحصیل او جلوگیری نماید، به حکم مراجع قضایی که خارج از نوبت رسیدگی می کند به جزای نقدی از ده هزار تا دویست هزار ریال و انجام تکالیف فوق نسبت به کودک یا نوجوان محکوم خواهد شد. هرگاه پس از ابلاغ حکم پدر و مادر یا سرپرست قانونی به تکلیف مقرر در دادگاه اقدام ننمایند یا پس از اجرای حکم مجدداًکودک را از تحصیل باز دارند به حبس از یک تا سه سال و تأمین هزینه معاش و تحصیل کودک محکوم خواهند شد^[۲۴۳]
۳-۲- بهره بر داری از کودک
یک دیگر از جرائم بر ضد شخصیت معنوی اطفال سوء استفاده والدین در بهره برداری از کودک از طریق وادار کردن کودک به تکدی گری می باشد. سوء استفاده از طفل صغیر موجب تباهی و فساد او در جامعه می گردد و در واقع طفل مزبور با سقوط در جرم تکدی به تدریج در ارتکاب سایر جرائم مالی و جنسی سوق داده می شود.
تکدی‌گری توسط والدین یکی از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی والدین تلقی گردیده سوء استفاده از اطفال برای تکدی‌گری توسط والدین یا سرپرستان قانونی می‌تواند ازمصادیق تجاوز از وظایف قیمومیت یا اعمال حق ولایت که محکومیت حبس به دنبال دارد تلقی شود و یا این که والدین یا سرپرستان قانونی در نتیجه سوء استفاده از اطفال خویش برای تکدی‌گری وفق ماده ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی محکومیت جزایی حبس از سه ماه تا دو سال واسترداد کلیه اموالی که از طریق مذکور به دست آورده است محکوم خواهد شد. ^[۲۴۴]
۳-۳ صدمه به حیثیت و آبرو
بر اساس ماده ۲ ق.م.م. هرکس بدون مجوز قانونی عمداًیا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگری که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد.
«ضرر معنوی یعنی خسارت وارد بر متعلقات غیر مالی انسان نظیر روان،آبرو و جسم »
«خسارت معنوی که می توان وارد کننده آن را محکوم به جبران نمود عبارت است از خسارت وارد بر حیثیت یا اعتبار و شخصییت و خسارات وارد بر جسم،روح و آزادی و به تعبیر ماده یک مسئولیت مدنی هر حق دیگر.»^[۲۴۵]
برخی از حقوقدانان ضرر معنوی را چنین تعریف نموده است :« صدمات روحی و کسر حیثیت و اعتبار شخص است که در اثر عمل بدون مجوز قانونی دیگری یافت شده است. ضرر معنوی بر دو قسم است : کسر حیثیت و اعتبار – صدمات روحی
الف – کسر حیثیت و اعتبار : در اثر افترا و ناسزا به وسیله نامه گشاده، اوراق چاپی،کاریکاتور در روزنامه،انتشار عکس در وضع خلاف اخلاق، نسبت های ناروا به اشخاص ظاهر الصلاح،توهین به مقدسات ملی و مذهبی، کسر اعتبار مثل نسبت ورشکستگی دادن به تاجر
ب- صدمات روحی : بسیاری از دعاوی که در کشور های اروپایی اقامه می شود ناشی از آلام روحی بر مرگ خویشاوندان است.^[۲۴۶]
طبق ماده ۱۰ ق.م.م. کسی که به حیثیت و اعتبار ات شخص یا خانوادگی او، که جزو حقوق غیر مالی شمرده می شود لطمه وارد شود می تواند زیان مادی یا معنوی خود را بخواهد. به عنوان مثال هنگامی که پاشیدن اسید به صورت یا بدن شخص باعث وارد کردن صدمات شدید روحی و روانی یا مرگ وی می گردد، خسارت های وارده را باید چگونه جبران نمود ؟آیا می توان خسارات وارده بر فرد را با پرداخت پول جبران نمود و یا زیبایی چهره اورا به وی برگرداند و یا جایگزینی برای آن در نظر گرفت.بر اساس قانون مجازات اسلامی، جرم اسید پاشی از جرائم مهم و خطرناک است و قتل ناشی از آناز مصادیق قتل شبه عمد است. در صورتی که منجر به سلب حیات مجنی علیه شود موجب تحقق و احراز قتل عمدی و مستوجب قصاص میگردد. بر اساس لایحه قانونی سال ۱۳۳۷ مجازات پاشیدن اسید به تصویب رسیده که اگر کسی موجب قتل کسی شود به مجازات اعدام و اگر موجب مرض دائمی یا فقدان یکی از حواس مجنی علیه گردد به حبس جنایی درجه یک و اگر موجب قطع یا نقصان یا از کار افتادن عضوی از اعضاء شود به حبس جنایی درجه دو از دو تا پنج سال محکوم خواهد شد.چنان چه اسید پاشی عمدی به قتل یا سایر صدمات بدنی گردد، مرتکب بر حسب نوع صدمه وارده،مستوجب قصاص یا دیه از لحاظ جنبه خصوصی آن می گردد و در صورت گذشت محکوم علیه، ادعای عمومی برای حفظ حدود الهی و حقوق و نظم عمومی به عنوان افساد فی الارض، محسوب شده و به علت تعدی به حقوق جامعه و مخل نظم همگانی مستوجب کیفرهای اعدام و حبس های مذکور در آن بر حسب مورد علاوه بر دیه در صورت مطالبه شخص ذینفع می باشد.^[۲۴۷]

۴- دلایل مطالبه خسارت مازاد بر دیه

دادن دیه همیشه نمیتواند تمام ضررهای ناشی از جرم را جبران کند و گاه بخش مهمی از آن جبران نشده باقی میماند، به ویژه در نظام دیه تفاوتهایی ناشی از شخصیت زیان دیده و رنج و لطمههای روحی و صدمه به سرمایه معنوی او نادیده گرفته شده است. از سوی دیگر قانون مسئولیت مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری و سایر احکام مربوط به جبران خسارت و قاعده لاضرر به ما حکم میکند که تمام ضررهای ناشی از جرم باید جبران شود.
قانونگذار میزان حداقل ضرر ناشی از این جرائم را معین نموده تا به عنوان مجازات مرتکب و تشفی خاطر قربانی به او داده شود تعیین این میزان مقطوع دو فایده مهم دارد که مبنای فرض را توجیه میکند:
اول اینکه زیان دیده برای میزان دیه نیازی به اثبات ورود خسارت ندارد.
دوم اینکه مجازات مرتکب به گونه ای قاطع معین می شود.
از منظر اثباتی برای جبران خسارت معنوی و جسمی زاید بر دیه پنج دلیل ممکن وجود دارد که به آن میپردازیم:

۴-۱- بنای عقلاء

جبران متعارف خسارتهای مالی و آسیبهای بدنی و جانی را ضروری می دانند.

۴-۲- قاعده لاضرر

طبق حدیث لاضرر، همان گونه که لا ضرر،ضرر ناشی از حکم وجودی را نفی می کند ضرر ناشی از حکم عدمی را نیز نفی می کند. در نتیجه عدم جعل حکم به جبران خسارت معنوی ناشی از ایراد صدمه بدنی و تلف نفس موجب ضرر به مجنی علیه است که به موجب قاعده لاضرر نفی می شود و نفی آن تنها با جبران متعارف خسارت به هر طریق عقلی ممکن است، اگرچه جبران مالی آلام و صدمات عاطفی بسیار مشکل است ولی جلب رضایت زیان دیده به شیوه مالی نوعی جبران تلقی می شود زیرا به جا ماندن و استمرار ضرر همچون ایجاد آن حرام بوده، بنابراین جبران مالی می تواند استمرار خسارت را منتفی کرده که به تبع آن حرمت نیز منتفی خواهد شد.

۴-۳- قاعده نفی عسر و حرج

چنانچه هر حکم عدمی موجب تحمیل حرج گردد قاعده نفی حرج آن را نیز نفی میکند. بدیهی است نفی حرج تنها با رفع و برداشت آن ممکن و متصور است و هر راهی که موجب برداشت حرج شود و جنبه اثباتی قاعده نفی حرج آن را اثبات میکند پرداخت مبلغی پول جهت کاهش آلام روحی و لطمههای عاطفی خشنودی زیان دیده چه بسا موجب برداشت حرج میشود بنابراین جبران مالی خسارتهای معنوی ناشی از آسیبهای جسمانی خالی از اشکال است.

۴-۴- قاعده اتلاف

در خصوص استناد به قاعده اتلاف در امکان جبران خسارت معنوی خسارت مازاد بر دیه بای گفت ؛اگرچه قاعده اتلاف در خصوص ضامن ئبودن در فرض از بین بردن مال شخص دیگر است، منافع معنوی انسان دارای ارزش و اعتبار عقلایی می باشد و اگرچه این منافع بالذات مال نیستند اما بالعرض مال تلقی شده و عرف به دلالت التزامی از تلف نفس، زیبایی جسم،صدمات عاطفی را اراده کرده و عنوان اتلاف را برآن حمل می کند، البته لازم به ذکر است که،بحث از خسارت های مادی و معنوی زاید بر دیه به صورت مستقل درفقه بیان نشده،و در نظریه های مطرح شده فقهای معاصر مسئله ای اختلافی است. عده ای اخذ هرگونه خسارت غیر از آنچه که به عنوان دیه مقرر شده را غیر مشروع دانسته اند و عده ای
نیز خسارات مازادی را که مستند به دلیل شرعی می باشد را مورد پذیرش قرار داده اند.
بر اساس قاعده اتلاف هرکس مال دیگری را از بین ببرد ضامن خواهد بود.

لاکتوباسیلوس پلانتاروم، باکتری بیهوازی اختیاری است و در محیط دارای قند گلوکونات رشد کرده و گاز دیاکسید کربن تولید میکند. رشد بهینه آن ۳۵-۳۰ درجه سانتیگراد است، در ۱۵ درجه سانتیگراد هم رشد میکند و در ۴۵ درجه سانتیگراد قادر به رشد نیست. کلنیهای آن صاف،‌ سفید و یا زرد رنگ است. این گونه به صورت طبیعی فلور میکروبی بسیاری از فراوردههای تخمیری گیاهی، ‌گوشتی و لبنی است. از نظر ظاهر، باکتریهای میلهای و به اشکال منفرد،‌ دوتایی و یا زنجیرهای وجود دارند. ازمزایای لاکتوباسیلوس پلانتاروم میتوان به کاهش نفخ و درد روده، کاهش احتمال ابتلا به اسـهال در کودکان، کاهش التهاب روده در افراد مستعد، کاهش درد در روده افراد حساس، اثرات مثبت بر روی سیستم ایمنی کودکان مبتلا به HIV و کاهش عفونتهای دستگاه گوارش اشاره کرد (دی-وریسا و همکاران، ۲۰۰۶).
۲-۵-۲- لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7
در پژوهش حاضر از باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7 با منشاء انسانی به عنوان سویهی پروبیوتیک استفاده شد. این سویه توسط میرلوحی (۱۳۸۸) از مدفوع نوزادی ایرانی جداسازی شد، این محقق خصوصیات پروبیوتیکی این سویه را بررسی کرد و به دلایل زیر آن را یک سویهی پروبیوتیک معرفی کرد:
۱- مقاومت به نمکهای صفراوی و pH های پایین و شرایط گوارش دستگاه انسان.
۲- این باکتری از نظر تولید اگزوپلیساکارید و آبگزیری سطحی شبیه پروبیوتیکهای تجاری عمل میکند.
۳- مقاومت سویه نسبت به آنتی بیوتیک.
۴- توانایی تولید لاکتیک اسید و ترکیبات ضد میکربی (اکبری و همکاران، ۱۳۸۹).
۲-۶- فرایند ریزپوشانی
اکثر پروبیوتیکها حتی در زمان نگهداری در دماهای پایین، عمر ماندگاری کمی داشته و باعث میشود تعداد آنها در زمان مصرف کمتر از حد لازم باشد (چمپاژن. س، ۲۰۰۷). روش های مختلفی برای افزایش مقاومت باکتریهای حساس پروبیوتیک پیشنهاد شده از جمله انتخاب سویههای مقاوم به اسید مناسب، افزایش تلقیح میکروبهای پروبیوتیک به مواد غذایی، افزایش پریبیوتیک به فراورده‌های غذایی، استفاده از بستهبندی غیرقابل نفوذ به اکسیژن یا استفاده از موادی که اکسیژن را مصرف میکنند مثل آسکوربیک اسید، ایجاد سازش با استرس، دو مرحلهای کردن تخمیر(اگر محصول تخمیری است)، الحاق باکتری به ریزمغذیها مثل اسیدهای آمینه و پپتیدها و ریزپوشانی پروبیوتیک (چاواری و همکاران، ۲۰۱۰؛ آنال-وجتاس و همکاران، ۲۰۰۸). ریزپوشانی^[۲۳] فرایندی شیمیایی-مکانیکی است که به معنای فن بستهبندی مواد جامد، مایع و گازی در ریزپوشینههای کوچکی است که محتویاتش با سرعت کنترل شده طی مدت زمانی مشخص آزاد میشود. این مفهوم توسط چانگ^[۲۴] در اوایل دهه ۶۰ به منظور حفاظت از موادزیستی مانند سلولهای پیوندی، آنزیمها و برخی ترکیبات جاذب مطرح شد (پراکاش و همکاران، ۲۰۰۶). از این روش به خصوص در صنعت داروسازی استفاده میشود ولی در صنایع غذایی و بیوتکنولوژی هم قابل استفاده میباشد. در این روش با ایجاد یک حائل احتمال آسیبرسیدن به باکتری کم میشود (کایلاساژاتی. ک، ۲۰۰۲). برای مثال، از موارد مصرف این روش در بیوتکنولوژی برای افزایش ظرفیت سیستمهای تخمیر است (دوهرتی و همکاران، ۲۰۱۱).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

میکروکپسول به این صورت تعریف میشود که یک غشایی نیمهتراوا، کروی، نازک ومحکم است که اطراف یک هسته را پوشانده و قطر آن از چند میکرون تا یک میلیمتر متغیر است. هدف اصلی ریزپوشانی افزایش زندهمانی کشتهای میکروبی مورد استفاده در تحقیقات آزمایشگاهی، فرایندهای تخمیری، تغذیهی دام و یا اضافه کردن آن به فراوردههای غذایی مانند انواع محصولات لبنی از جمله ماست و یا محصولاتی مانند دسرهای منجمد و غیره میباشد (مانسینی و همکاران، ‌۲۰۰۲). در تولید صنعتی غذا نیاز به اضافه کردن اجزایی است که برای تنظیم کردن طعم، رنگ، بافت بهکار میروند و یا خاصیت نگهدارندگی دارند و از این روش برای اضافه کردن به فراورده استفاده میشود (چمپاژن، ۲۰۰۷). معمولا ترکیبات ریز پوشانی شده را فعال مینامند و کلمهی فعال به ماده ترکیب شیمیایی یا ارگانیسمی برمیگردد که بعد از مصرف اثر سودمندی روی سلامتی داشته باشد (مولمان و همکاران، ۲۰۰۶).
گزارش شده که ریزپوشانی مقاومت گرمایی باکتری را افزایش میدهد. همچنین مقاومت باکتری را نسبت به خشک کردن انجمادی افزایش میدهد و احتمال زندهمانی آن را طی نگهداری بیشتر میکند. اخیرا تقاضا برای اضافه کردن مواد سودمند به غذا هم افزایش یافته است. ولی اضافه کردن این مواد با چالشهای زیادی روبروست مثلا پایدار ماندن ترکیبات زیستفعال طی فرایند کردن محصول و نگهداری آن نیازمند این است که با شبکهی غذای حامل واکنش نامطلوب نداشته باشد. که ریزپوشانی ترکیبات زیستفعال به رفع این مشکل کمک میکند (چمپاژن، ۲۰۰۷).
به طور کلی از ریزپوشانی در حوزه میکروبیولوژی در موارد زیر استفاده میشود:
تولید کشتهای آغازگر:
از ریزپوشانی برای افزایش طول عمر کشتهای آغازگر استفاده میشود. زمان ماندگاری لاکتوباسیلوس رامنوسوس VTT E-97800 ریزپوشانیشده در دمای اتاق ۶ ماه بود و زمانی که با نیتروژن مایع منجمد شدند این زمان به ۱۸ ماه رسید. ریزپوشینهها میتوانند مستقیما به محصول اضافه شده و مصرف شوند. برای تولید کشتهای آغازگر به فرم پودری با بهره گرفتن از خشک کن پاششی، ریزپوشینههای پروتئین آب پنیر استفاده شد و آسیب حرارتی به سلولها به حداقل رسید. همچنین ریزپوشانی زندهمانی کشتهای آغازگری که منجمد میشوند را بیشتر میکند (شو و همکاران، ۱۹۹۳).
افزایش زندهمانی پروبیوتیکها هنگام عبور آنها از محیط معده:
ریزپوشانی به طور موثری زندهمانی میکروارگانیسمها را در محیط اسیدی معده افزایش میدهد. اما باید توجه داشت که گذشته از نوع مواد مورد استفاده قطر کپسول و پوششدهندهها هم فاکتور موثری برای بهبود زندهمانی پروبیوتیکها هستند. کاهش زیادی قطر میتواند نقش محافظتی ریزپوشینه را ضعیف کند یا به طور کلی حذف کند (کپلا و همکاران، ۲۰۰۶).
استفاده در فرمانتورها:
ریزپوشانی پروبیوتیکها در حین تولید زیست توده میتواند مزایای زیر را داشته باشد: افزایش مقاومت میکروارگانیسم در مقابل فاکتورهایی مثل آلودگی با فاژ، عوامل مسمویتزای شیمیایی، رسیدن به مقدار تولید بالای متابولیت مخصوصا در سرعت همزدنهای بالا، تولیدزیست تودهی چگالتر و محافظت از میکروارگانیسم در مقابل تغییرات ناخواسته مانند جهشهای ژنتیکی (خلیل و همکاران، ۱۹۹۸).
تولید محصولات غذایی:
مزایای ریزپوشانی پروبیوتیکها در مواد غذایی از ۴ نقطه نظر قابل بررسی است.
۱- زندهمانی پروبیوتیکها: با محافظت از آنها در برابر عوامل نامساعد محیطی طول عمر آنها بیشتر شده و در نتیجه مدت ماندگاری محصول پروبیوتیک هم بیشتر میشود. چون ریزپوشانی آغازگرهای پروبیوتیک، فعالیت متابولیکی آنها را کاهش میدهد و بنابراین زندهمانی آنها به علت تولید آهستهتر اسید، بیشتر میشود. برای مثال گزارش شده زمان گرمخانهگذاری برای لاکتوباسیلوس کازئی و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس ریزپوشانیشده به عنوان استارترهای ماست از ۶ ساعت به ۳۰ ساعت رسید. کاهش سرعت اسیدی شدن و به دنبال آن کاهش سرعت افت pH سبب افزایش قابل ملاحظه در عمر نگهداری محصول میشود (آودت و همکاران، ۱۹۹۸).
۲- دستیابی به روش های جدید تولید مواد غذایی.
بیحرکتسازی سلولهای پروبیوتیک: به وسیله ریزپوشانی، پروبیوتیکها در محصول به صورت یکنواخت پراکنده میشوند. این ویژگی مخصوصا در محصولات ویسکوز بسیار حائز اهمیت است.
ثابتسازی و بهبود خواص حسی محصولات پروبیوتیک: به طور کلی ترشی محصولات تخمیری تولید شده با آغازگرهای ریزپوشانی شده نسبت به محصولات پروبیوتیک ریزپوشانی نشده کمتر است زیرا مقدار کمتری اسید تولید میشود. همچنین سلولهای ریزپوشانی شده کاملا یا نسبتا غیرفعال هستند و روی پروفایل طعمی محصول اثری ندارند. به عنوان مثال محصول تخمیر بیفیدوباکترها، استیک اسید است که طعمی سرکه مانند به محصولاتی مثل ماست میدهد و این طعم نامطلوب مخصوصا طی نگهداری تشدید میشود، ریزپوشانی یکی از روش های حل این مساله است زیرا مقدار اسید تولیدی در ریزپوشینهها بسیار کمتر میباشد (آنال و همکاران، ۲۰۰۷).
۲-۶-۱- ریزپوشانی پروبیوتیکها
یکی از کاربردهای فرایند ریزپوشانی، ریزپوشانی کردن پروبیوتیکها به منظور مصرف خوراکی است. ایجاد یک محافظ فیزیکی برای باکتریهای پروبیوتیک زنده در برابر شرایط خارجی موجود مورد بررسی زیادی قرار گرفته است. ریزپوشانی تکنیک جدیدی است که طی دو دههی اخیر به منظور محافظت پروبیوتیکها از آسیبهای کشندهای که پیشتر ذکر شد مورد مطالعهی زیادی قرار گرفته است. با رشد باکتریها و تولید اگزوپلیساکارید توسط آنها نیز ریزپوشانی به طور طبیعی اتفاق میافتد. در گذشته میکروارگانیسمها برای استفاده در مصارف بیوتکنولوژیکی در پلیمر محصور می‌شدند یا از تکنیک بیحرکت‌سازی^[۲۵] استفاده میشد. در حین اصلاح این تکنیکها، تکنیک ریزپوشانی ایجاد شد که سلولها را پایدار میکند و احتمال زندهمانی و پایداری سلولها را حین تولید و نگهداری بیشتر میکند. ریزپوشانی پروبیوتیکها در یک شبکهی پلیمری زیست تخریبپذیر مزایای زیادی دارد. تعداد سلولهای موجود در ریزپوشینه قابل شمارش است و در نتیجه مقدار استفاده شده به آسانی قابل کنترل است و هم‌چنین مواد محافظ میتوانند به شبکهی ژل نیز وارد شوند (چن و همکاران، ۲۰۰۶).
۲-۶-۲- ساختمان ریزپوشینه
هر ریزپوشینه شامل یک لایه یا ساختار هیدروکلوئیدی (به نام کپسول) است که اطراف سلول(های) باکتری را فرا میگیرد. خصوصیات دیواره به نحوی طراحی شده است که از مواد درونی محافظت کرده و آنها را تحت شرایط خاص و به صورت کنترل شده آزاد میکند. اگر کپسول ساختمان ژل مانند داشته باشد ریزپوشینهها دانه های ژلی نامیده میشوند. چون شکل هندسی ریزپوشینهها کروی است آنها را میکروکره^[۲۶] نیز مینامند. هر ریزپوشینه شامل یک یا چندین سلول است. سطح ریزپوشینه ممکن است است نرم و صاف یا زبر باشد همچنین ممکن است شکافهای سطحی یا عمیقی داشته باشد. گسترش این شکافها سبب ایجاد منفذهایی در ریزپوشینه میشود که بازده ریزپوشانی را کم میکند. ریزپوشینهها میتوانند با یک لایهی دوم پوشانده شوند تا بازدهی ریزپوشانی بیشتر شود. لایهی دوم را روکش^[۲۷] مینامند. در شکل ۲-۱ جزئیات ساختاری ریزپوشینهها نشان داده شده است. بسته به خصوصیات فیزیکوشیمیایی مواد مرکزی، ترکیب دیواره و همچنین روش ریزپوشانی مورد استفاده، اشکال مختلف ریزپوشینه تولید میشود که مهمترین آنها ریزپوشینههای مخزنی^[۲۸] و شبکهای^[۲۹] هستند. در ریزپوشینههای مخزنی،‌ دیواره اطراف عوامل فعال هسته را پوشانده و جهت رهاسازی این مواد از فشار استفاده میشود. در حالیکه در ریزپوشینه شبکهای عوامل فعال بیشتری درون پوشش قرار می‌گیرد و مواد هسته تا حدودی در سطح پوشش قرار دارند، مگر اینکه یک پوشش اضافه روی آن قرار داشته باشد (زویدام و همکاران، ۲۰۱۰).

ج
ب
الف

شکل ۲-۱- جزیئات ساختاری ریزپوشینهها
الف) پوشش تک سلولی a) سلول باکتری b) سطح ناصاف c) سطح صاف d) سطح شکستنی
ب) ریزدانهی چند سلولی a) سلول باکتریایی b) مایع پرکنندهی فضای بین سلولی c) ریزپوشینه
ج) ریزپوشینههای پوشش داده شده a) سلول باکتریایی b) ریزپوشینه c) پوشش/پوسته
۲-۶-۳ انواع روش های ریزپوشانی
روش های مختلفی برای فرایند ریزپوشانی باکتری و اضافه کردن آن به محصول وجود دارد که به جدا ماندن آن از محصول کمک میکند (ویدلایاشمی و همکاران، ۲۰۰۹). فرایند ریزپوشانی با بهره گرفتن از روش های مختلفی وجود دارد از قبیل خشک کردن پاششی^[۳۰]، خشک کردن انجمادی^[۳۱]، خشک کردن بستر سیال^[۳۲]. برای ریزپوشانی کشتهای میکربی و تبدیل آنها به فرم پودری غلیظ وجود دارد. باکتریهای ریزپوشانی شده با این روش کاملا در محصول آزاد میشوند. ریزپوشانی در دانه های هیدروکلوئیدی سلولها را در یک شبکه بیحرکت میکند یا گیر میاندازد که در این صورت از آنها در محیطهای مختلف محافظت میکند (خلیل و همکاران، ۱۹۹۸). هر روش دارای مزایا و معایبی است مثلا یکی از عیوب روش خشک کردن پاششی دمای بالای آن است که درصد زندهمانی باکتری‌ها را کم میکند (دی وریس و همکاران، ۲۰۰۶).
در جدول ۲-۳ به انواع ریزپوشانی به طور مختصر شده است. در نوع دیگری از گروه بندی روش های ریزپوشانی این روشها به دو دستهی شیمیایی و مکانیکی تقسیم میشوند. روش های شیمیایی از جمله روش امولسیون یا سیستم دو فازی، انباشتگی، ژلهای شدن، پلیمریزاسیون دو وجهی، ناسازگاری پلیمر- پلیمر، محبوسسازی در لیپوزوم و نانوتکنولوژی میباشد. روش های مکانیکی نیز میتوان به خشک کردن پاششی، آگلومریزاسیون یا متراکمسازی، سرد کردن پاششی، پوششدهی با بسترشناور و شکلدهی فشاری و اشاره کرد (ویدلایاشمی، ۲۰۰۹).
جدول ۲-۳- انواع روش های ریزپوشانی

روش ریزپوشانی

۲-۲-۱-۱۳-وضعیت و نگرش جوانان ایران گزارش نهایی نتایج پژوهشی طرح مشاوره ملی با جوانان۱۳۸۰

مطابق یافته‌های پیمایش مذکور در پاسخ به سوال” احساس می‌کنم شادابی و نشاطی را که یک جوان باید دارا باشد، ندارم“ ۵۶ درصد پاسخگویان فاقد شادابی و نشاط طبیعی جوانی بوده‌اند (بی نام،۱۳۸۰: ۶۰). که حکایت از پایین بودن احساس شادابی و نشاط در جوانان است . در مجموع به لحاظ بهداشت روانی نتایج واقعاً نگران کننده و هشدار دهنده است شایان ذکر است وضعیت مذکور در میان دختران و پسران تفاوت معنا‌داری ندارد بررسی وضعیت سلامت روانی با دو پرسشنامه انجام پذیرفت و مجموعاً از هر دو پرسشنامه چنین نتیجه‌گیری می‌شود که مشکل روانی در دختران بیش از پسران است هر چند مشکلات روانی خفیف در دختران شیوع کمتری دارد. (همان: ۱۵۹). در تحلیل وضعیت مذکور بر اساس سطح در‌آمد خانواده وضعیت سلامت روانی افراد با درآمد پایین نسبت به افراد، درآمد متوسط و بالا متفاوت است؛ یعنی افرادی که درآمد پایین دارند به طور معنا‌داری نسبت به افرادی که در آمد متوسط و بالا دارند کمتر است ولی بین افراد با درآمد متوسط و بالا تفاوت معنا‌داری (براساس آزمون تو کی) مشاهده نشده است(همان :۲۰۰).
به لحاظ متغیر تحصیلات؛ بهترین سطح رضامندی نسبت به سلامتی به ترتیب متعلق به جوانانی است که تحصیلاتشان راهنمایی؛ دبیرستان؛ فوق لیسانس و مقاطع بالاتر است. جوانان پیش‌دانشگاهی و دانشجویان دوره‌های فوق دیپلم و لیسانس از این بابت در وضعیت بد‌تری هستند (همان: ۲۳۹).
یافته‌های تحلیلی حکایت از آن دارد که رضایت از خانواده با سلامت روانی رابطه مستقیم دارد؛ به این معنا‌ که هر قدر رضایت از خانواده بیشتر شود، سطح سلامت روانی وی بالاتر می‌رود (همان: ۲۷۱) نیز چنانچه پاسخگویان را بر اساس میزان سلامت روانی به چهار دسته مشکل‌دار، نسبتاً مشکل‌دار، سالم و کاملاً سالم تقسیم نماییم. با گروه مشکل دار در مقایسه با گروه های دیگر، نگرش مثبت‌تری‌ به دوستانشان دارند. نیز در خصوص مشارکت سیاسی، رابطه مشارکت سیاسی با سلامت روانی رابطه‌ای مستقیم است؛ هر چه افراد سلامت روانی بالاتری بر‌خوردار باشند نسبت به مشارکت سیاسی بهتر می‌اندیشند (همان: ۲۷۶) نیز نسبت به رضایت از شغل (همان: ۲۸۱) لذت از اوقات فراغت مشارکت اجتماعی (همان: ۲۸۳) نگرش به نهاد‌های حکومتی (همان: ۲۸۵) همه رابطه معنا‌داری وجود دارد.نیز با توجه به آنکه پیش‌بینی می‌شود رضایت ازخانواده و دوستان از ابعاد رضایت از زندگی باشد و چون جامعه‌آماری ما دانشجویان است بیان آمارهایی در این خصوص مناسب به نظر می‌رسد.
به لحاظ وضعیت اقتصادی دانشجویان دختر ازنظر اقتصادی به طور معنا‌داری بهتر از دانشجویان پسر هستند. (همان: ۵۱۳). به لحاظ نگرش به خانواده نیز دانشجویان دختر به طور معنا‌داری نگرش مثبت‌تری دارند(همان: ۵۱۴) در مورد گروه دوستان دانشجویان پسر در مقایسه دانشجویان دختر نگرش بهتری نسبت به دوستان خود دارند (همان: ۵۱۵)نیز دختران به طور معنا‌‌داری نگرش مثبت به کار‌کرد مساجد و هیاتهای مذهبی دارند (همان: ۹ – ۵۱۸)در حوزه دینداری هم در بعد اعتقادات قلبی دینی و هم در اعتقادات رسمی دینی دختران دانشجو به طور معنا‌داری از پسران دانشجو نگاه مثبت‌تری دارند به ویژه در بعد اعتقادات قلبی دینی (همان:۴ـ ۵۲۳) هدف از ذکر مطالب فوق این است که ببینیم اگر رضایت از زندگی را به حوزه های خاصی تفکیک نماییم و در هر یک از حوزه ها به تفکیک زن و مرد نتایج آن را بیان نماییم ؛ در این صورت آیا می توانیم با اطمینان بالایی به تفاوت رضایت از زندگی بین دختران و پسران دست یابیم ؟ قرائن در اینجا به اندازه کافی نیست ولی می توان بر اساس مطالب مذکور احتمال داد که رضایت از زندگی پسران کمتر یا مساوی رضایت از زندگی دختران باشد .

۲-۲-۱-۱۴- سنجش توصیفی احساس خوشبختی( نایبی۱۳۷۵ )

در این اثر تحقیقی محقق به سنجش توصیفی احساس خوشبختی می‌‌پردازد. سنجش متغیر وابسته از طریق یک گویه انجام پذیرفته «کلاً چقدر احساس خوشبختی می‌‌نمائید؟»
به نظر ما بررسی متغیر وابسته ـ که متغیر اصلی تحقیق است ـ از طریق یک گویه به پایایی^[۱۸] تحقیق خدشه جدی وارد می کند. و از دقت کار می‌‌کاهد.درهر حال مشخص نیست که آیااحساس خوشبختی یک‌‌‌سازه^[۱۹] است یا یک متغیر بسیط؟
آنگاه در حالت نخست باید اهتمام به شناخت ابعاد آن داشته باشد و در حالت دوم باید با افزایش تعداد گویه‌‌ها سطح سنجش آن را از تربیتی به فاصله‌ای ارتقا بخشد.
در این تحقیق برای رضایت از زندگی به مثابه یک متغیر مستقل چهار بعد در نظر گرفته شده است:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

رضایت از زندگی خانوادگی، رضایت از مسکن، رضایت از تندرستی و رضایت از شغل. بعد نخست با یک گویه سنجیده شده است: آیا از زندگی خانوادگی خود راضی هستید؟ بعد دوم که رضایت از مسکن است؛ دارای دو مولفه است الف: رضایت از اندازه مسکن ب: رضایت از محله‌ای که فرد در آن زندگی می‌کند.
بعد سوم رضایت از تندرستی است که آن نیز با یک گویه سنجیده می‌گردد و بعد چهارم رضایت از شغل است که دارای ابعاد متعددی است- (مافوق، همکار، امکان ترفیع شغلی، امنیت اقتصادی، فاصله در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمد از در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمد مطلوب و تفاضل رتبه در‌‌‌‌‌‌‌‌آمد از در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمد مطلوب)-(نایبی،۱۳۷۵: ۲۰ ).
نظر به اینکه احساس خوشبختی با رضایت از زندگی دارای همبستگی نسبتاً زیادی است (همان:۵۵)

جدول ۲-۱۷نتایج آزمون فرضیات به کار گرفته شده در این تحقیق مفید به نظر می‌رسد.

شماره صفحه
آزمون کرامر
سطح معناداری ( )
فرضیه

۴۶

۱۱/۰

۰۷/۰

احساس خوشبختی با رتبه شغلی همبستگی دارد

۴۸

۱۴/۰

۰۰۵/۰

احساس خوشبختی با تحصیلات همبستگی دارد

۴۹

۲۰/۰

۰۰۰۱/۰

احساس خوشبختی با در‌‌آمد همبستگی دارد

۵۰

۱۸/۰

۰۰۰۱/۰

احساس خوشبختی با امنیت اقتصادی همبستگی دارد

۵۳

زبان فارسی در هندوستان زبان رسمی درباری تلقی می شد. به عنوان نمونه: در ملاقات ابن بطوطه با سلطان هند و تصدی شغل قضا، سلطان که به عزم سرکوبی شورشی که در ولایاتی کنبایه و دولت آباد در گرفته بود دهلی را ترک کرده بود سرانجام به کاخی که در هفت میلی پایتخت داشت به نام «تلبت» بازگشت و ابن بطوطه را به حضور پذیرفت و به فارسی او را خوشامد گفت:
«قدمت مبارک است. خاطرت جمع باشد. آن قدر درباره تو مرحمت و انعام می کنم که خبر آن به گوش هموطنانت برسد و همه پیش تو بیایند» ابن بطوطه خود را در هندوستان به لقب مولانا بدرالدین مشتهر ساخته بود. مولانا در این شرفیابی هر بار سلطان سخن می گفت به دستبوس او مبادرت می کرد و بدین گونه هفت بار دست سلطان را بوسید و نشان داد که راه و رسم دلبری از ارباب قدرت را خوب بلد است و متعاقب این شرفیابی سلطان او را به شغل قضا منصوب کرد.
«ملک الندما گفت «بسم الله،مولانا بدرالدین» در هندوستان مرا با این نام می خواندند و مولانا عنوان است که درباره هر یک از طلاب و اهل قلم اطلاق می شود…»(همان :۸-۵۸۷)
مولانا مذهب مالکی داشت و حال آنکه مردم دهلی حنفی بودند از این گذشته او زبان نمی دانست و تجربه ای در امر قضا نداشت. سلطان دو نفر، یک هندی و یک ایرانی به نام های بهاء الدین مولتانی و کمال الدین بجنوردی، معلوم کرد تا سمت نیابت مولانا را بر عهده بگیرند و عملاً کارها را فیصله دهند.
«سپس هبه الله تبریزی وارد شد سلطان او را به سمت«رسول دار» یعنی مامور ارسال مراسلات برگزید … و به لقب بهاء الملک ملقبش ساخت… آنگاه من وارد شدم … سلطان گفت:خیال مکن قضاوت دهلی کار کوچکی است، این در نظر ما یکی از مهمترین مشاغل است. من سخن او را می فهمیدم ولی نمی توانستم خوب جواب دهم، سلطان نیز عربی می دانست ولی نمی توانست پاسخ دهد… فرمود بهاء الدین مولتانی و کمال الدین بجنوردی را به سمت نیابت تو معین کرده ام که طرف مشاوره تو قرار بگیرند…سلطان خیال می‌کرد امیر بخت عربی خوب می داند در صورتیکه چنین نبود و چون مطلب را دریافت به فارسی به او گفت:« بروی و یک جا بخسبی و آن حکایت بر او بگویی و تفیم کنی تا فردا انشاء الله پیش من بیایی و جواب او بگویی»(همان ۲-۵۹۱).
در داستان سفر سلطان به معبر و تصدی مقبره سلطان قطب الدین به او، چون درآمد موقوفات کفاف مخارج مقبره را نمی داد، ابن بطوطه مواردی را که می خواست به عرض سلطان برساند یادداشت کرده بود و می‌خواست به فارسی که زبان رسمی دربار هند بود مطالب خود را بگوید لیکن تسلط او بر این زبان تا آن اندازه نبود که بتواند ادای مقصود کند.
«سلطان این مقبره را بسیار احترام می کرد زیرا سلطان قطب الدین مخدوم او بوده و من خود دیدم وقتی به زیارت می آمد کفش قطب الدین را که به عادت هندوستان بر سر قبر او روی متکائی قرار دارد برداشته می‌بوسید…سلطان هنگام خروج از دهلی ما را برای خداحافظی احضار کرد، … سلطان گفت به زبان خودت حرف بزن،گفتم خوند عالم مرا به منصب قضاوت بر گماشته و من هم قصوری در انجام وظیفه نکردم…. اینک چهارصد و شست تن را از این مقبره مستمری معین کرده ام لیکن درآمد اوقاف آن کفایت این مستمری و مخارج طعام را ندارد. سلطان به وزیر گفت «پنحاه هزار» … پرداخته شود… گفتم دیگر مسئله خانه ای بود به که من واگذار فرمودید زیرا این خانه احتیاج به تعمیر دارد. سلطان به وزیر گفت «عمارت کنید» و اضافه کرد که «دیگر نماند؟»گفتم نه گفت:« وصیت دیگر هست» و آن این است که قرض نکنی …» هر سه عبارت « عمارت کنید» و «دیگر نماند» و « وصیت دیگر هست» به فارسی در متن عربی سفرنامه ابن بطوطه آمده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سلطان مبلغی پول و مقداری گندم و برنج به او حواله می کند و ازآنجاییکه متوجه ولخرجی ابن بطوطه شده بود آیه هایی از قرآن کریم بر او می خواند که خداوند بر اقتصاد و میانه روی امر و از اسراف و ولخرجی نهی فرموده است(همان :۳-۶۰۲).
ابن بطوطه در جزیره مهل از کنیزی مرهتی گلستان نام که فارسی می دانست گفته است:« من کنیزکان مرهتی را خیلی دوست می داشتم و لذا گفتم از آنها می خواهم و او کنیزکی برایم فرستاد که اسمش گلستان بود و معنی آن گل باغ می باشد. این کنیزک زبان فارسی می دانست و من خیلی خوشم می آمد در صورتی که اهل این جزایر به زبانی حرف می زدند که من بلد نبودم.» (همان :۶۷۹).
۴-۳-۳- ۳ نفوذ ایرانیان در دربار هند
ابن بطوطه از مهمانانی که در آن روز از سلطان هدیه گرفتند از امیر هبه الله پسر فلکی تبریزی که مدرسه فلکیه تبریز را بنا کرده بود و شهاب الدین کازرونی تاجر نام می برد.
ابن بطوطه در سفارت به چین هم در جزو هیاتی که سلطان به سوی چین کسیل داشت از یک روحانی ایرانی ظهیرالدین زنجانی نام می برد. در میان اقلام هدایا که ابن بطوطه بر می شمارد انواع منسوجات مرغوب و گرانبهای دنیای اسلام را در آن زمان می توان شناخت چون پارچه های بیرمی که از پنبه بافته می شد و جز که پارچه ای بود ابریشمی با تارهای رنگارنگ و پارچه ای به نام صلاحی و دیگر شیرین باف و دیگر شانباف و … نیرویی مرکب از هزار سوار نیز به فرماندهی یک ایرانی دیگر به نام امیر محمد هروی مامور حفاظت از هیات بود، که نشان دهنده میزان نفوذ ایرانیان در هند می باشد. همچنانکه در شهر کنبایه یکی از بزرگان تجار شهر را نجم الدین گیلانی که مردی خوش صورت و توانگر بود و خانه بزرگی و مسجدی در این شهر بنا کرده بود نام می برد (همان :۶۳۶) و از شیخ زاده اصفهانی که نیابت از امیرکنبایه در تمام امور دخالت می کرد یاد می- کند(همان :۶۳۷).
ابن بطوطه که برای زیارت قله آدم در کوه سراندیب می رفت در سر راه خود تا قله آدم از چند مغازه مانند مغازه استاد محمود لری، مغازه نارنج، مغازه سلطان و خورهایی چون خور بوزینه و خور دیگری به نام «غوطه گاه عاشقان» سخن می گوید. این اسامی حاکی از نفوذ عجیب عناصر ایرانی در سرتاسر راه است.
«از کنکار مسافرت کرده به مغازه ای رسیدیم که به نام «استاد محمود لری» معروف است … از آنجا حرکت کرده نخست به هفت مغازه و سپس به عقبه اسکندر و پس از آن به مغازه اصفهانی و سپس به چشمه آبی و قلعه خرابه ای رسیدیم در پای قلعه مزبور خوری هست که به نام «غوطه گاه عارفان » مشهور می باشد. مغازه های «نارنج» و «سلطان» نیز در این محل است و دروازه کوه سراندیب در نزدیکی آن می باشد.» (همان :۶-۶۹۴).
عبارت غوطه گاه عارفان به همین عنوان فارسی در متن عربی ابن بطوطه ذکر شده است.
۴-۳-۳-۴ پادشاه فارسی دان سیلان
ابن بطوطه در جزیره سیلان با پادشاه فارسی دان آنجا، ایری شکروتی، ملاقات کرد. وی ابن بطوطه را که اظهار خویشاوندی با پادشاه معبر کرد حرمت فراوان نهاد. سلطان به گفته ابن بطوطه فارسی می فهمید و ابن بطوطه مطالب خود را با او به این زبان بیان می کرد.« ایری شکروتی را با پادشاه معبر رابطه دوستی بود و او بفرمود که از من پذیرایی بکنند، سه روز پیش وی بودم و هر روز بر اکرام من می افزود. این سلطان زبان فارسی می فهمید و ازحکایاتیکه من درباره پادشاهان و کشورها برای او می گفتم بسیار خوشش می‌آمد…»( همان :۶۹۱).
۴-۳-۳- ۵ ارزش های دینی، ملی و فرهنگی ایران
در موارد دیگری هم از میزان پایبندی و اعتقادات دینی سلطان و حاکمان مسلمان او می گوید؛ در هانور می گوید که حاکم این شهر مسلمانی بود به شدت پای بند فرایض دینی، به نام جمال الدین محمد.«جمال الدین به نماز جماعت اهمیت زیادی می دهد و هر روز پیش از صبح به مسجد می آید و تا طلوع فجر به قرائت قرآن می پردازد.»(همان :۶۴۳).
در مورد تعصب سلطان هند درباره نماز می گوید: « سلطان درباره نماز و اقامه جماعت بسیار متعصب بود و ترک آن را سیاستی شدید می کرد … سلطان فرمانی صادر کرد که مردم باید واجبات نماز و وضو و شرایط اسلام را فرا گیرند.» و در مورد سخت گیری سلطان درباره احکام شرع می گوید:«سلطان در اقامه احکام شرع سخت گیری بسیار می نمود.»(همان :۵۴۱).
۴-۳-۳-۶ فرهنگ ایرانی اسلامی در چین
ابن بطوطه از کنجنفو به خنسا( هانگ زویا هانگ چو) رفت که شاید در آن روزگار بزرگترین شهرهای دنیا بود. خنسا مجموعه ای از شش شهرک بود که هر کدام با روی جداگانه داشت و باروی بزرگتری هر شش شهرک را در میان می گرفت. شهرک سوم محله مخصوص مسلمانان بود که بازرگانی مصری عثمان نام در آنجا مسجد جامعی و خانقاهی با موقوفات فراوان دایر کرده بود. دارالحکومه در دژی وسط شهر قرار داشت و فرماندار شهر کسی بود که ابن بطوطه او را «امیر کبیرقرطی» می نامد ابن بطوطه سه روز مهمان این امیر بود در ضیافتی که بزرگان شهر نیز حضور داشتند به احترام میهمانان مسلمان کار پخت و پز را به آشپزهای مسلمان محول کرده بودند و شعبده بازان با تردستیها و شگفت کاریها همه را سرگرم می داشتند. در پایان ضیافت امیر پسر خود را با مهمانان به سیاحتی تفریحی در روی آب فرستاد. تعداد زیادی کشتی با بادبانهای رنگارنگ و سایبانهای ابریشمی در این سیر و سیاحت شرکت داشتند. این کشتیها که با نقش و نگارهای بدیع آراسته بودند با پرتاب نارنج و لیمو به سوی هم حمله می کردند و مطربان و خنیاگران آوازهایی به چینی و فارسی و عربی می خواندند. امیرزاده دلداده آوازهای فارسی بود و خنیاگران شعری پارسی می خواندند که به فرمان او چند بار تکرار کردند، چنان که ابن بطوطه آن را فرا گرفت و در سفرنامه خود نقل کرد و ما اینک می دانیم که آن بیتی از یک غزل سعدی است که می گوید:
تا دل به مهرت داده ام
در بحر غم افتاده ام
چون در نماز استاده ام
گویی به محراب اندری (همان :۵۰-۷۴۹).
گزارش کوتاه ابن بطوطه از چین گواه نفوذ شگفت انگیز زبان و فرهنگ ایرانی در این کشور است.روایات مورخان ایرانی و چینی، و نیز گزارش مارکوپولو که سال پیش از ابن بطوطه به چین رفت، شواهد دیگری بر این مدعا است. محمود یلواج از مشاورین مسلمان چنگز سخت مورد احترام او بود. جانشین او منکوقآن محمود را « ابوکان» یعنی پدر خطاب می کرد و به گفته خواجه رشیدالدین فضل الله« مملکت جانب شرق» را به وی ارزانی داشته بود.
پس از محمود یک ایرانی دیگر به نام سید اجل نجاری به وزارت رسید و او به قول رشید الدین« مدت بیست و پنج سال وزارت کرد و هرگز او را ایقاهی بیرون نیامد و نکبتی نرسید و به اجل مسمی وفات یافت و این از نوادر است» و چون سید اجل وفات یافت یک ایرانی دیگر، امیر احمد فناکتی، وزیر قا آن شد. وی مدت بیست و پنج سال بالاستقلال، و سه سال دیگر با مشارکت یک نفر از مردم چین شمالی ، «حل و عقد امور» را در دست خویش داشت و شوکت و قدرتی زیاد به هم زد.
باز در میان وزرای دیگر چین و در میان استانداران معتبر آن کشور که رشیدالدین در کتاب خود آورده، اسامی مسلمان مانند عبدالله فنچان و امیر خواجه و قطب الدین سم چانک و مسعود لنچون دیده می شود که همه از نفوذ بسیار گسترده فرهنگ ایرانی و اسلامی در آن سرزمین حکایت می کند.(اطلاعات مربوط به چین از دیباچه ای بر چاپ تازه سفرنامه در ۱۳۷۰ نقل شده است)
ابن بطوطه در شهر زیتون (تسئوتون سابق و چوئن چوفوی فعلی که از بنادر و مراکز عمده اداری و بازرگانی چین بود) از یک اردبیلی و یک اصفهانی و یک تبریزی و یک کازرونی نام می برد. اردیبلی (تاج الدین) قاضی مسلمانان شهر بود و اصفهانی( کمال الدین و عبدالله ) شیخ الاسلام آنان و تبریزی (شرف الدین) بازرگانی بود که قرآن را حفظ داشت و ابن بطوطه بیشتر هم در سفر به هندوستان او را دیده بود و می شناخت. اما کازرونی (برهان الدین) از مشایخ تصوف بود که در بیرون شهر خانقاهی داشت و به عنوان نماینده آستانه شیخ ابواسحق کازرونی نذوراتی را که بر عهده بازرگانان بود جمع می کرد.
ابن بطوطه در کانتون و کنجنفو(خیانفوی فعلی) و خنسا (هانگ زو) نیز از گروه های مسلمان مهاجر این شهرها سخن می گوید این گروه ها به طور عمده از بازرگانان و کاسبکاران بودند که چند تن از مشایخ و فقها را نیز برای رفع نیازهای مذهبی با خود داشتند معمولاً در هر شهر یک روحانی به نام شیخ الاسلام بود که سرپرستی امور مسلمانان را بر عهده داشت و یک نفر قاضی که به مرافعات میان آنان رسیدگی می کرد.
«تاج الدین اردبیلی قاضی مسلمان آن شهر که مردی فاضل و کریم بود با شیخ الاسلام کمال الدین عبدالله اصفهانی که یکی از صلحای روزگار به شمار می رفت به دیدار من آمد، همچنین از بزرگان تجار آن شهر عده ای از جمله شرف الدین تبریزی که از بازرگانانی بود که من هنگام ورود به هندوستان از آنان وام گرفته بودم به ملاقات من آمدند، … از مشایخ بزرگ این شهر برهان الدین کازرونی را دیدم که در بیرون شهر زوایه ای داشت و بازرگانان نذوراتی را که برای شیخ ابواسحاق کازرونی می کردند به او می- پرداختند.»(همان :۷۴۰).
۴-۳-۳-۷ آثار نفوذ فکر و ادب ایرانی در بلاد ترک (آسیای صغیر)
در دشت قبچاق (روسیه ) ابن بطوطه از مقام و منزلتی که زن در میان ترکان داشت شگفت زده می شود و می گوید:« مقام زن در میان این مردم بالاتر از مقام مرد است»
فرمانروایان عالم اسلام در آن روزگار از شرق تا غرب تقریباً همه از ترکان بودند. ترکان خود در اصل اهل فضل و سواد نبودند ابن بطوطه از مقام و موقعیت زن درمیان ترکان و مغولان سخن رانده است « … و مقام زن پیش ترکها و مغولها خیلی بلند و محترم است. چنانچه بالای فرامین شاهی می نویسند:« به فرمان سلطان و خواتین …»
و ما نمونه ای از نفوذ زبان فارسی را در میان زنان ترک در ساحت شعر و ادب فارسی می بینیم.
جهان ملک خاتون برادرزاده شاه شیخ ابواسحاق فرمانروای فارس و دختر جلال الدین امیر مسعود بود . جهان خاتون چنان که نوشته اند در حسن و جمال بی نظیر بود و از او دیوان شعری باقی است بسیاری از غزلهای جهان خاتون اقتفسا و نظیره سازی به غزلهای حافظ است که معاصر وی بود.
۴-۳-۴ موضوعات اجتماعی و فرهنگی
جامعه به گروهی از انسان ها اطلاق می­ شود که سالیان متمادی یا یکدیگر زندگی می­ کنند و فرهنگ شیوه زندگی گروهی از انسان ها است که با یکدیگر زندگی می­ کنند و با عقاید و آداب و رسوم و سنن و زبان مشترک اجتماع خود را به وجود می­آورند . زبان هر ملتی بر روی فرهنگ آن تأثیر می­ گذارد و با انباشته شدن فرهنگ انسانها،الماس­های نا تراشیده است که یک اجتماع متمدن بوجود می ­آید .
فرهنگ و جامعه جدا از یکدیگر نمی توانند باشند .جامعه ، بدون فرهنگ وجود ندارد و فرهنگ نیز بدون جامعه پدید نمی آید . جامعه و فرهنگ را به جسم و جان یک موجود زنده می توان تشبیه کرد. جامعه در حکم جسم و کالبد و فرهنگ در حکم جان و روح است.
بیشتر در سفرنامه ها است که گزارش هایی گویا و تصاویری روشن از زندگانی اجتماعی مردم مسلمان درباره آداب و رسوم و اوضاع و احوال اجتماعی مردم و وضع فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی ارائه شده است.
توجه تام ابن بطوطه به جوانب مختلف زندگی اجتماعی مردمبه سفرنامه او امتیاز ویژه ای بخشیده است.افزون بر این، وصف مساجد و دربار شاهان و نحوه مسافرتها و باردادنهای ایشان در کنار جزئیات آداب و رسوم مردمهر سرزمین که در میان طبقات مختلف مردم از ایلیاتی و روستایی و شهری و هم با قشرهای ممتاز اجتماع چون علما و مشایخ و اعیان و امرا و احکام برخورد می­ کند . با کاروانیان که نمونه کوچک متحرکی از اجتماع بوده از همه نوع آدمدر آن بودن،صفی و ملا و بازاری و دیوانی و جانی وزن ومرد در آمیزد و درنهایت ارائه تصویری زنده از قسمت اعظم جهان درسده هشتم هجری :چهارم میلادی است.
این قسمت از پایان نامه در مورد مراسم و آداب تشریفات جاری، چگونگی گذران مردم، نقش فردی و اجتماعی زنان، زندگی اهل علم و راه و رسم عالمان و فقیهان آموزش و فرهنگ ؛ مدرسه و خانقاهها ، شرع و عرف و احوال و اوضاع اجتماعی و فرهنگی ملتهای مختلف خصوصاً ایران اسلامی می باشد.
۴-۳-۴-۱ آداب و رسوم و آیین و معتقدات
آداب و رسوم: آداب ،جمع ادب به معنای فرهنگ، هنر، حسن معاشرت، روش نیک وملکه ای است که دارنده خود را از موجبات نقص و زشتی باز می داردو رسوم ،جمع رسم به معنای آیین ها ، قواعد، شیوه ها، عادات و دستورها می باشد.
ارزش مرور آداب و رسوم و معتقدات اقوام و ملتهای مختلف به لحاظ تحقیق در گذشته این سرزمین ها و شیوه زندگی آنها که نشان دهنده اوضاع اجتماعی و فرهنگی آن مرز و بوم است در مقایسه با آداب و رسوم جاری و میزان پای بندی به اعتقادات حائز اهمیت است.
۴-۳-۴- ۲ مراسم رؤیت هلال رمضان در ابیار
ابن بطوطه از ملاقات خود از قاضی شهر ابیار عزالدین ملیحی شافعی می­گوید و روز دیدار خود را مصادف با یوم الرکبه گفته است این اسم را به روزی که هلال ماه رمضان رؤیت می­ شود داده اند. از رسم و رسوم آن نواحی سخن می­گوید که روز بیست و نهم شعبان مردم از همه طبقات و فقهای شهر در خانه قاضی جمع میشوند و نقیب المتعممین(رییس دستار بندان)که جامه مخصوص و مرتبی دارد در جای مناسبی می ایستدو به استقبال تازه وارد می رود و او را در جایی که متناسب مقامش باشد می نشاند. بعد از تکمیل عده حضارقاضی و همراهان او ومردم شهر به محل مرتفعی در بیرون شهر که مخصوص رویت هلال ا ست.واز پیش آن را تزیین کرده اند می روند.پس از نماز مغرب به سوی شهر باز میگردند وپیشاپیش جمعیت شمع ها وفانوس ها می افروزند و مردم قاضی را تا خانه او همراهی میکنندونیز می گوید این مراسم همه ساله تکرار می شود.
۴-۳-۴-۳ نظام خانقاهی مصر و مراسم درویشان در قاهره
ابن بطوطه در قاهره سری به خانقاهها می­زند و شرح جالبی از نظام خانقاهی مصر و مراسم درویشان قاهره که بیشتر ایرانی بودند می ­آورد.
می­گوید: هر خانقاه مخصوص گروهی از درویشان است و بیشتر درویشها از ایرانیانند که اهل آدابند و به روش تصوف آگاهی دارند. هر خانقاه شیخی دارد که امور خانقاه را نظارت می­ کند. خادم خانقاه بامدادان سری بهدرویشان می­زند و هرکس خوراکی را که مایل است بخورد به او سفارش می­دهد . وقت غذا برای هرکس پاره نانی با یک ظرف شوربا می­آورند . دو تن از یک ظرف غذا نمی­خورند.در خانقاه روزانه دوبار غذا می دهند. هر درویش سالی یک دست جامه تابستانی ویک دست جامه زمستانی و ماهیانه بیست تا سی درهم پول توجیبی مقرری دارد.شبهای آدینه هم مقداری حلوا و صابون و پول حمام و روغن چراغ به آنان داده می­ شود. خانقاه درویشان مجرد از خانقاه درویشان متأهل جدا بود. این مطلبی است که ابن بطوطه بدان تصریح دارد و ظاهراً اختصاص به قاهره داشتهاست. در هر صورت درویش مکلف بود که در نمازهای پنجگانه حضور یابد و شب را در خانقاه بخوابد . خانقاه علاوه بر خوابگاهها محل مخصوصی هم برای اجتماعات داشت. هنگام نماز هر درویش سجّاده خودرا می آورد و می گسترد.یک بار صبح ها بعد از نماز به تلاوت قرآن و ذکر آن می­پرداختند و بار دیگر بعد از نماز عصر این مراسم را تکرار می­کردند.
« دیگر از مراسم درویشان آن است که هریک بر سجاده مخصوصی که دارد می نشیند و پس از نماز صبح سوره های «انا فتحنا» و «ملک» و «عم» را می­خواند و آنگاه جزو های قرآن می­آورند و هرکس جزوی برمیدارند و ختم قرآن می گذارند و ذکر می­گویند و سپس قاریان به عادت اهل مشرق به قرائت می پردازند و همین مراسم بعد از نماز عصر هم اجرا می شود.» (همان :۳۱)
از مراسم دیگر درویشان این بود که روزهای جمعه خادم خانقاه سجاده ها را به مسجد می برد و پهن می کرد، سپس دراویش دسته جمعی با شیخ خود به مسجد می رفتند و هرکس روی سجاده خود نماز می خواند و بعد از نماز به قرائت قرآن می پرداختند و در حضور شیخ به حالت دسته جمعی به خانقاه باز می گشتند.
« وقتی درویشی در مسافرت می خواهد وارد خانقاهی شود کمر بر بسته، سجاده به دوش افکنده، عصا به دست راست و ابریق به دست چپ، دم در خانقاه می ایستد. دربان ورود او را به خادم خانقاه خبر می دهد و اومی آید و از درویش پرسش می کند که از کدام شهر است و در سر راه در کدام خانقاه بوده و شیخ او کیست؟ درویش طهارتخانه را به او نشان می دهند . درویش پس از تجدید وضو بر سر سجاده خود می رود و کمر بر می گشاید و دو رکعت نماز می گزارد و آنگاه با شیخ خانقاه وصفیان دیگر مصافحه می- کند و در جمع آنان وارد می شود.» (همان :۳۱-۳۰)