در بررسی اسناد ومدارک جهت کسب داده های ثانویه^[۲۱۲] مراجعه به پژوهشها و تحقیقات قبلی در کتابخانه ها، استفاده ازکتب، مقالات داخلی و خارجی، پایان نامه ها، و اسناد و مدارک موجود درکتابخانه ها الزامی خواهد بود. مهمترین ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق، استفاده از پرسشنامه محقق ساخته خواهد بود. گرچه می توان از تکنیک هایی چون مصاحبه عمیق، مصاحبه ساختمند، مشاهده، تحلیل محتوا و… در پیمایش استفاده کرد، اما پرسشنامه عمده ترین تکنیک مورد استفاده در این پژوهش است (دواس،۱۳۸۳). داده های پرسشنامه منعکسکننده شبکه ذهنی گرایشات و روابط بینشخصی است. افکار و احساسات بنیانی افراد، تمایل و آمادگیشان برای کنش با دیگران و تشخیص و ارزیابی دیگران به طرق مختلف (بیکر، ۱۳۷۷). در این پژوهش به منظور گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نظر از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۱-۳- پرسشنامه :
پرسشنامه شامل ۳۷ سئوال است که ۵ سئوال اول این پرسشنامه مربوط به متغیرهای دموگرافیک نمونه های پژوهش می باشد و شامل مواردی همچون جنسیت، تحصیلات ، وضعیت اشتغال، وضعیت تأهل و سن نمونه های پژوهش است. بقیه سئوالات نیز بر اساس مؤلفه های مو رد نظر جهت سنجش فرضیات بر اساس طیف لیکرت طراحی شده است. و شامل موارد کاملا مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، موافقم و کاملاً موافقم می باشد.
۳-۲-۳- روایی پرسشنامه :
به منظور بررسی روایی پرسشنامه از روایی صوری ومحتوایی استفاده می شود. بدین ترتیب، پس از طراحی پرسشنامه، تک تک پرسشها توسط اساتید بررسی می شود تا مناسبت گویه‌ها با متغیر مورد سنجش ارزیابی شود. پس از بررسی های انجام گرفته گویه‌های نامناسب و مبهم حذف و یا جرح و تعدیل شد.
«روایی به این اشاره دارد که یک سنجۀ تجربی تا چه حد معنای واقعی مفهوم مورد بررسی را به قدر کافی منعکس میکند.» (ببی،۱۳۸۳: ۲۸۲). در این تحقیق، جهت تعیین میزان اعتبار ابزار اندازه گیری، از اعتبار صوری^[۲۱۳] (محتوایی) استفاده می شود. منظور از اعتبار صوری میزان توافق متخصصان یک امر در رابطه با یک شاخص یا معیار است (ساروخانی، ۱۳۷۳: ۲۸۷-۲۸۶). در این پژوهش از مشاوره و مصاحبه با اساتید و صاحب‌نظران موضوعی بهره گرفته شد. همچنین از نظریهها، متون علمی و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق استفاده شده است. در ضمن، تا حد امکان سعی شده است که برای بالا بردن روایی ابزار تحقیق، از پرسشهای آزمون شدۀ قبلی در پژوهشهای مشابه و معتبر استفاده شود.
۳-۳-۳- محاسبه ضریب پایایی پرسشنامه محقق ساخته در این پژوهش:
ابتدا ۳۰ نفر از نمونه های پژوهش به صورت تصادفی انتخاب و سپس پرسشنامه اولیه را تکمیل می کنند. سنجش پایایی یا همان تکرار پذیری گویه های پرسشنامه با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ انجام شد.
جدول ۳-۱- ضریب پایایی متغیرهای تحقیق

شاخص

ضریب آلفای برآورد شده در این پژوهش

ویژگیهای خدمات بر اساس مشتری

.۸۹۴

ارتباطات و کیفیت کلی روابط مشتری – بانک

.۹۴۵

اطلاعات دریافت شده توسط مشتری

.۸۷۸

آسودگی و راحتی

.۷۶۱

کانالهای ارتباطی مشتری

.۷۵۵

اعتماد

.۹۲۱

رضایت

.۸۸۲

تعهد

.۸۹۵

حفظ مشتری

.۷۹۸

وفاداری

.۸۰۲

اسامی اعضای هیات مدیره و کارمندان اولیه
در انتخاب اعضای هیات مدیره بانک ادوارد ژوزف، مهندس محمد علی مفرح و مهندس محمد بلور فروشان به سمت اعضای اصلی و علی اکبر فخرائی و مهندس مصطفی امیر معزی به سمت اعضای علی‌البدل و مهندس ابوالفضل پاک و مهندس نصرت ا… رضائی به سمت بازرسان قانونی برگزیده شدند ولی مرحوم مهندس محمد علی مفرح چون سمت بازرس قانونی را در بانک بازرگانی ایران داشت از قبول عضویت هیات مدیره خودداری کرد و آقای حسن ملک افضلی را به جای خود پیشنهاد نمود که مورد موافقت قرار گرفت.
آقایان: سید رضا کسمائی-حبیب ا… خلیلیان –فیضی – مصطفی بلورچی-جمشید بختیان- جلال الدین میر مطهری- جمشید نوبان- رهنمای چیت ساز- سید حسین دربندی- محمد علی اصفهانی –رضا و حسن سادات گوشه- دزفولی- عبدالوهابی-گلخو- کامیابی پور- ابوالقاسم رهبری-پطروسیان و میکائیلیان از کارمندان اولیه بانک صادرات و معادن ایران بودند.
عملکرد بانک در اولین سالها
در فاصله ١۵ شهریور تا ٢٢ آبان ماه ١٣٣١ مقدمات اجرایی کار از استخدام کارمند تا ارتباطات و هماهنگی با سایر بانک‌ها فراهم شد. در روز افتتاح، موسسین و کارمندان بانک که ٢۵ نفر بودند به گرمی از مراجعین پذیرایی کردند و با دعوت از بازرگانان و صاحبان صنایع و اصناف بازار با وعده استفاده از اعتبارات کوتاه مدت با نرخ بهره و کارمزد کمتر، علاقه آنها را نسبت به انجام معاملات با بانک صادرات و معادن ایران جلب نمودند و با تلاشی پی‌گیر برای شناساندن بانک به مردم فعالیت کردند و در پایان همان سال آنچه که از ترازنامه بانک مشهود است، مجموع سپرده‌های مردم حدود ١٧ میلیون و ۶٠٠ هزار ریال و اعتبارات و تسهیلات اعطایی حدود ۶٧ میلیون ریال و مجموع دارایی‌های بانک ۴۴ میلیون و ٢٠٠ هزار ریال و سود ویژه بانک حدود ٧٠٠ هزار ریال بوده است. در حالیکه از سرمایه ٢٠ میلیونی آن فقط ١٠ میلیون پرداخت شده بود. با این ترتیب پایه‌های بانک پی‌ریزی و پس از آن آیین‌نامه‌های معاملاتی، کارگزینی و غیره به تدریج تدوین شدند و برای مدیر عامل و اعضای هیات مدیره بانک، که تا پایان سال ١٣٣١ حقوق و دستمزدی دریافت نمی‌کردند، مبلغ ۵٠٠٠ ریال و ٣٠٠٠ ریال و برای کارمندان ١٠٠٠ ریال تا ٢٠٠٠ ریال حقوق و مزایا پیش‌بینی گردید. در زمان مدیریت مرحوم ادوارد ژزف ٣ شعبه دیگر به ترتیب: شعبه سینا، فردوسی، خیام، در تاریخ‌های ١٣٣٢/١٠/١٠ و ١٣٣٣/١/٧ و و١٣٣٣/٢/١٠ با مسئولیت آقایان حبیب ا… خلیلیان، جمشید بختیان و مصطفی بلورچی گشایش یافت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

انتخاب شعار مردمی و گسترش شعب
بانک صادرات ایران از بدو تأسیس؛ نوآوری در ارائه محصولات و خدمات بانکی و احترام به مشتریان و مراجعان را به عنوان اصلی لاینفک در وجهه همت خود گمارد و با جامه عمل پوشاندن به شعارهای انتخابی خود یعنی «بانک صادرات ایران در خدمت مردم» و «حق با مشتری است»، توانست طی مدت کوتاهی حجم زیادی از نقدینگی کشور را جذب و مهمتر از آن مردم را با نظام بانکی آشنا و آشتی دهد.
اولین شعبه خارج از کشور این بانک در سال ۱۳۴۰ در هامبورگ آلمان تأسیس و پس از آن شعب خارجی این بانک یکی پس از دیگری افتتاح شدند. هم اکنون بانک صادرات ایران مالکیت بانک مستقل دایر در خارج از کشور (بانک صادرات تاشکند، لندن PLC، فیوچر بانک بحرین و آرین بانک افغانستان) را در اختیار دارد و علاوه بر این، واحدهای بانکی متعلق به این بانک در اروپا و آسیا بیش از ۲۰ واحد است.
بانک صادرات ایران در حال حاضر عنوان گسترده‌ترین شبکه شعب بانکی ایران را با داشتن بیش از ۲۷۰۰ شعبه فعال در اختیار دارد، این بانک که از سال ۱۳۷۹ ارائه خدمات الکترونیکی (Online) را آغاز کرده، هم اکنون در زمینه‌های تعداد حساب‌های الکترونیکی، تعداد دستگاه‌های خودپرداز و پایانه های فروش، تعداد کارتهای الکترونیکی صادره ، تعداد کاربران همراه بانک در نظام بانکی کشور جایگاه ممتازی به خود اختصاص داده است.
خصوصی شدن دوباره بانک
بانک صادرات ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۵۸ در اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی، “ملی” اعلام گردید و پس از ۳۰ سال در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، در ۱۹ خردادماه سال ۱۳۸۸ به جرگه بانک‌های خصوصی پیوست و با کد «وبصادر» در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. خصوصی شدن و تغییر در مالکیت بانک به منزله نقطه عطفی در جایگاه حقوقی و مدیریتی بانک بوده و زمینه ساز تحولات اساسی در راستای چابک تر شدن، خلق ارزش افزوده و داشتن نقش مؤثرتر در اقتصاد ایران گردید.
امروزه بانک معتبر و مردمی صادرات ایران به عنوان بزرگترین بانک خصوصی و بورسی کشور با بهره‌مندی از بیش از ۶ دهه تجربه علاوه بر پایبندی کامل به اصول اولیه خود و اجرای دقیق بانکداری اسلامی می‌کوشد ضمن همسویی با بانکداری بین‌المللی از طریق رعایت اصول مشتری مداری و ارائه خدمات مطلوب و نوین بانکی، سرآمدی خود را در بازار پر رقابت بانکی داخلی حفظ و ارتقاء بخشد و افزون بر این رضایتمندی مردم را جلب و نقش مؤثری را در آبادانی، پیشرفت و توسعه میهن اسلامی ایفا نماید (http://banki.ir/saderat)
۲-۲- مدیریت دانش
تعاریف دانش و انواع آن
دانش تنها منبعی است که با بکارگیری افزایش می یابد مدیران حرفه ای دانش بخاطر رشد انفجاری دانش، طول عمر کوتاه آن و ماهیت روز افزون و دانش محور همه فرآیندهای مدیریتی با تقاضای فوق العاده مواجه اند. شما بایستی سریعا عمل کنید اگر درنگ کنید تا زمانی که تلاشهای رقبای شما در زمینه مدیریت دانش به بار بنشیند آنگاه ممکن است که رسیدن به رقبا دیگر خیلی دیر باشد (حسینی خواه ، ۱۳۸۵ ، ۱۲).
تاکنون اجماعی در مورد ماهیت دانش حاصل نشده است. در تاریخ تفکر بشری نیز چنین اجماعی وجود ندارد (جونز ، ۱۹۵۲). خلاصه ای از تعاریف ارائه شده به وسیله نویسندگان و محققان مدیریت دانش در اینجا مطرح میشود.
دانش عبارت است از :
« اعتقاد درست توجیه شده »: این تعریفی است که بسیاری از فیلسوفان به ویژه فیلسوفانی که معتقدند ادعای دانش به وسیله واقعیت توجیه میشود (گلدمن ۱۹۹۱) نونکا و تاکیوچی (۵۸، ۱۹۹۵) نیز این تعریف را پذیرفته اند.
«اطلاعات در یک بستر »: این تعریف ریشه در معرفت شناسی عقل گرای کارتزین دارد. در این دیدگاه ادعای دانش زمانی معتبر است که در چارچوب بزرگتر دانش بر قرار سازد ( آن ، ۱۹۷۰ ) دیدگاه عقل گرا میگوید: که دانش اطلاعات در یک بستر است و این بستر مشخص است که اطلاعات ناشی از یک ایده را به عنوان دانشی که باید با سیستم قیاسی بزرگتری که در آن قرار میگیرد تعدیل کند (جعفر نژاد، سفیری، ۱۳۸۷ ، ۲۱ -۲۲ ).
فرهنگ لغت وبستر (۲۰۰۰) دانش را واقعیت یا حالت دانستن بعضی چیزها یا مهارت هایی که به وسیله تجربه یا تداعی حاصل می شود؛ تعریف کرده است یا مجموعه مدل هایی که ویژگی ها و رفتارها را در یک قلمرو مشخص توصیف میکند و ممکن است در مغز اشخاص یا در فرایند های تولید و اسناد موجود باشند.
پولانی و کانتر ( ۱۹۶۲ ، ۱۹۹۹) دانش را قدرت اقدام و اخذ تصمیمات ارزش آفرین تعریف کردهاند (عدلی ، ۱۳۸۴، ۸ ).
از نظر ولف دانش، اطلاعات کاربردی و سازمان بندی شده برای حل مسایل است.
تورین دانش را اطلاعاتی سازماندهی و تجزیه و تحلیل شده میداند که میتواند قابل درک و نیز کاربردی برای حل مسئله و تصمیمگیری باشد.
از نظر بروکینگ دانش سازمانی، اجتماعی از سرمایه های متمرکز انسانی، سرمایه های استعدادهای فکری و سرمایه های ساختار میباشد (عالم تبریز و محمد رحیمی ، ۱۳۸۷ ، ۴۸ – ۴۹ ).
« دانش فهمی مبتنی بر تجربه است»: این دیدگاه هسته مرکزی پراگماتیستی مدرن و دیدگاه های نظیر آن است.(جیمز ، ۱۹۰۷) این تعریف استانداردی است که در لغت نامه های انگلیسی یافت میشود. از آنجا که به فهم اشاره دارد به وضوح تعریفی از دانش را ارائه می دهد که بر اعتقاد متمرکز است (جعفر نژاد و سفیری ، ۱۳۸۷ ، ۲۲ ).
اساسی ترین تعریف دانش این است که صرفا از اعمال بالقوه و علایمی که به آنها اشاره میکند تشکیل شده است این تعریف دیگری است که از پراگماتیسم ناشی شده و مخصوصا نتیجه کار پیرس تعریف مشابه ارائه شده دیگر به این صورت است «دانش کنش اجتماعی است » که به وسیله رالف استیسی (۱۹۹۶) ارائه شده است.
«دانش ظرفیت انجام اثر بخش اقدام است» این تعریفی است که به وسیله انجمن حوزه یادگیری سازمانی مورد توجه قرار گرفته است(Argyris, 1993, 2-3) .
یکی از اولین تقسیم بندی ها در مورد دانش در سال ۱۹۴۸ و توسط پولانی ارائه شد وی دانش را به دو دسته دانش ضمنی^[۱] و دانش آشکار^[۲] تقسیمبندی نمود دانش صریح یا آشکار دانشی است که قابلیت کدگذاری دارد و میتوان آن را به صورت مکتوب یا مستند بیان نمود (شریف زاده و بودلایی، ۱۳۸۷، ۱۶).
دانش ضمنی دانشی است ابزاری برای مدیریت یا بهبود آنچه در کانون توجه قرار دارد بنا به گفته اسویبی هر نوع دانش یا ضمنی است یا ریشه در دانش ضمنی دارد ( لطیفی ، ۱۳۸۳ ، ۱۷). دانش ضمنی دانشی شخصی است که به سختی میتوان آن را مستند و کد گذاری نمود این نوع از دانش بیشتر ناشی از تجارب و مهارت های کارکنان است (شریف زاده و بودلایی ، ۱۳۸۷ ، ۱۶).
هرم دانش
نظریهپردازان و دستاندکاران مدیریت دانش، به طور معمول بحث درباره دانش چیست را با هرم دانش باز میکنند و جهان دانش را به صورت هرمی شامل داده های مراودهای خام در سطح پایین تا فرزانگی در رأس آن به تصویر میکشند برخی اختلاف نظرها در بین طرفهای گوناگون در خصوص جزئیات وجود دارد ولی در کل، وفاق عمومی در خصوص حرکت و ترکیب کلی هرم دانش وجود دارد (شکل ۲-۱)
داده های مراودهای خام و داده های ضمنی در قاعده زیرین هرم دانش جای دارند داده های مراودهای در پایگاه های داده ها و سایر انبارهای داده ها ذخیره شده به طرق مختلفی به کار میروند داده های ضمنی را بجز در ذهن افراد، نمیتوان در جایی ذخیره کرد. همه بر این باورند که داده های این سطح دانش نیستند و حتی اطلاعات هم تلقی نمیشوند در حقیقت این داده ها اصلاً اطلاعات زیادی را ارائه نمیدهند؛ زیرا فقط بخشی از مراوده و تعامل را تحت پوشش قرار میدهند در بهترین حالت این داده ها تکههای کوچک یک معما هستند (عالم تبریز و محمد رحیمی، ۱۳۸۷، ۷۴). داده های مراودهای نوعاً یک صورت ساده الفبا شمار- اعداد و کلمات یا به طور ساده رشته های متن- به خود میگیرند.
درونی شده
دانش سازمانی
کاملاً‌‌‌ انتزاعی
فرزانگی
هوش سازمانی
کاملاً تلخیص و مستند شده
اطلاعات مدیریت
تلخیص و انباشته شده
داده های عملیاتی
داده های ناچیز و جزء یکپارچه
داده های مراودهای داده های ضمنی
کاملاً مشروج و ذرهای
نمودار ۲-۱ هرم دانش (عالم تبریز و محمد رحیمی، ۱۳۸۷، ۷۴)
مرتبه بعدی داده های عملیاتی است داده های عملیاتی منعکس کننده تعاملات و مبادلات کامل و واحد منسجمی هستند که تحت عنوان جزء ناچیز^[۳] بدانها اشاره میشود این جزء نیز در پایگاه های داده ها ذخیره و مدیریت میشود داده ها حداقل متن را دارند و به تنهایی مفهوم موضوع بزرگتری را افاده نمیکنند هر عنصر فقط جزء کوچکی از داده تلقی میشود و نحوه ارتباط آن با سایر داده ها در این مرحله مشخص نیست داده ها در این مرحله فقط تکه کوچکی از معما میباشند و نمیتوان آنها را به عنوان اطلاعات معنیدار در نظر گرفت. شکل الفبا شمار آنها مشابه داده های مراودهای است اگر چه کلمات قابل شناسایی هم ممکن است جزئی از آنها باشد.
در سطح اطلاعات مدیریت، تغییرات عمدهای صورت میگیرد. این سطح داده های کمی خلاصه شده را در بر میگیرد که گروهبندی، ذخیره , پالایش و سازماندهی شده است تا بتواند زمینه را روشن سازد. این داده ها هم دانش را نشان نمیدهند؛ ولی تا حدی آغاز مدیریت اطلاعات به شمار میروند اطلاعاتی که مدیر میتواند به کار گیرد تا کاری بیش از پردازش مراوده فردی انجام دهد مدیران میتوانند اطلاعات (داده ها در برخی متنها) را بررسی کنند و شروع به اتخاذ تصمیم کرده اقداماتی را براساس اطلاعاتی که از این داده ها به دست آمدهاند صورت دهند. در واقع میتوان گفت که کاربرد اطلاعات و دانش، تنها راه تبدیل دانش به نتایج مشهود است (لطیفی، ۱۳۸۳، ۳۸).
مدل عمومی دانش
نیومن در سال ۱۹۹۹ مدل عمومی دانش را ارائه کرده است که در این مدل دانش در چهار زمینه سازمان دهی میشود.
خلق دانش : رفتار های مربوط به ورود دانش های جدید به سیستم است که دامنه وسیعی نظیر کشف، کسب، فراخوانی و توسعه، همچنین پیوند نزدیک با رفتاریکه نوآوری خوانده میشود، دارد به آن زمینه از دانش بیرونی سازی نیز گفته میشود.
حفظ دانش : تمام فعالیت هایی که منجربه بقا و نگهداری دانش بعد از ورود آن به سیستم میشود. فعالیت های حفظ دانش شامل رفتارهای متنوعی مانند اعتبار دهی به دانش، به روز کردن آن و موارد مشابه است هدف از این کارکرد جمع آوری دانش مشابه وتلفیق آن است.
انتقال دانش : شامل رفتارهای بسیار گوناگونی نظر ارتباط ، ترجمه ، تفسیر ، پالایش و ارائه دانش است. روش های انتخاب شده برای انتقال دانش بسیار بر روی این زمینه تاثیر دارد انتقال دانش تنها از طریق انسانها انجام نمیشود بلکه نظام ها و عوامل خود کار دیگری نیز هستند که نقش میانجی را بر عهده دارند.
کاربرد دانش: استفاده از دانش موجود و شناخته شده برای تصمیم گیری ها ، عمل کرد ها ، و نیل به اهداف است (سید نقوی و یعقوبی ، ۱۳۸۵ ، ۳).

بر اساس قوانین اتحادیه اروپا آزادی سفر مردم، کالاها و خدمات در کشورهای عضو اتحادیه اروپا تضمین شده است.از سال ۲۰۰۱ پول واحد اروپا با نام یورو که در سال ۱۹۹۹ معرفی شده بود،در ۱۳ کشور به جریان افتاد. همچنین این اتحادیه قوانین سیاست خارجی و قضایی خود را گسترش داد.ایست بازرسی‌های کنترل پاسپورت از میان بسیاری از کشورهای عضو بر اساس معاهده ویزای شنگن برچیده شد.اتحادیه اروپا عضو سازمان جهانی تجارت (WTO) و سازمان ملل متحد است و ۲۱ کشور از اعضای آن به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) پیوسته‌اند.
اعضای کشورهای عضواتحادیه اروپا و سال ورود:
۱-اتریش (۱۹۹۵) ۲- بلژیک (۱۹۵۸) ۳-بلغارستان (۲۰۰۷) ۴- کرواسی (۲۰۱۳) ۵- قبرس (۲۰۰۴) ۶ – جمهوری چک (۲۰۰۴) ۷- دانمارک (۱۹۷۳) ۸- استونی (۲۰۰۴) ۹- فنلاند (۱۹۹۵) ۱۰ – فرانسه (۱۹۵۸) ۱۱ – آلمان (۱۹۵۸) ۱۲ – یونان (۱۹۸۱) ۱۳- مجارستان (۲۰۰۴) ۱۴- ایرلند (۱۹۷۳) ۱۵- ایتالیا (۱۹۵۸) ۱۶ – لتونی (۲۰۰۴) ۱۷ – لیتوانی (۲۰۰۴) ۱۸ – لوکزامبورگ (۱۹۵۸) ۱۹ – مالت (۲۰۰۴) ۲۰ – هلند (۱۹۵۸) ۲۱ – لهستان (۲۰۰۴) ۲۲- پرتغال (۱۹۸۶) ۲۳- رومانی (۲۰۰۷) ۲۴ – اسلواکی (۲۰۰۴) ۲۵ – اسلوونی (۲۰۰۴) ۲۶ – اسپانیا (۱۹۸۶) ۲۷ – سوئد (۱۹۹۵) ۲۸ – پادشاهی متحده- بریتانیا (۱۹۷۳)^[۱۷۷]
کشورهای ترکیه و جمهوری مقدونیه نیز در لیست انتظار پیوستن به این اتحادیه هستند.
۶-۱-۱ ) قوانین در اتحادیه اروپا
بر اساس قوانین اتحادیه اروپا اتباع کشورهای عضو این اتحادیه می‌توانند با داشتن گذرنامه یا کارت شناسایی معتبر آزادانه بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا مسافرت کنند و بدون نیاز به اجازه اقامت در آن کشورها به مدت سه ماه اقامت کنند.شهروندان هر یک از این کشورها می‌توانند در انتخابات پارلمان اروپایی شرکت کنند و نامزد شوند.در صورتی که هر یک از موسسه‌ها یا نهادهای اتحادیه اروپا مرتکب خلاف شوند می‌توان به کارگزار اتحادیه اروپا شکایت کرد. مواردی که می‌توانند مبنای شکایت باشند برای نمونه عبارتند از اعمال تبعیض یا اجتناب از دادن اطلاعات مورد درخواست.همه کسانی که در یک کشور عضو اتحادیه اروپا زندگی می‌کنند حق دارند شکایت کنند.این حق شرکت‌ها و اتحادیه‌ها یا تجمع‌های دیگر واقع در هر یک از کشورهای عضو را نیز در بر می‌گیرد. شکوائیه باید به صورت کتبی باشد و زبان مورد استفاده می‌تواند زبان هر یک از کشورهای عضو باشد. کارگزار اتحادیه اروپا در شهر استراسبورگ واقع در فرانسه است.کشورهای عضو هر سال به اتحادیه اروپا حق عضویت می‌پردازند. از سوی دیگر همه کشورهای عضو سالانه از بودجه اتحادیه اروپا پول دریافت می‌کنند از جمله به صورت یارانه کشاورزی یا کمک به پیشرفت منطقه‌ای یا کمک هزینه به پیشبرد پژوهش یا آموزش یا فرهنگ.برای از بین بردن تفاوت بین کشورهای پولدار و بی‌پول عضو اتحادیه اروپا کشورهای پولدار معمولا بیش از آنچه که دریافت می‌کنند حق عضویت می‌پردازند و کشورهایی که وضع مالیشان خوب نیست بیش از آنچه که می‌پردازند دریافت می‌کنند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۶-۱-۲ ) ساختاراتحادیه اروپا
در اتحادیه اروپا پنج رکن اصلی وجود دارد که در آنها کشورهای عضو با هم همکاری می‌کنند و تصمیم‌های مشترک می‌گیرند.ارکان مهم اتحادیه اروپا عبارتند از: شورای اروپایی ،پارلمان اروپا، کمیسیون اروپا، شورای اتحادیه اروپا( شورای وزیران)، دیوان دادگستری اروپا و همچنین بانک مرکزی اروپا بعنوان یک نهاد بسیار مهم وتاثیر گذار در اجرای سیاست های مالی و تجاری اتحادیه اروپا است.
شورای اروپایی – بالاترین مرجع سیاسی اتحادیه اروپا شورای سران اتحادیه است که در برگیرنده روسای حکومت های دولتهای عضو و رئیس کمیسیون اروپایی می باشد. این شورا تعیین کننده رهنمودهای سیاسی است. این نهاد توسط وزاری خارجه کشورهای عضو و اعضای کمیسیون اروپایی مساعدت می شود و حداقل سالی دو بارتشکیل جلسه می دهند و معمولا در کشوری که رئیس دوره ای اتحادیه را برعهده دارد برگزار و یکی از جلسات سالانه در مقر اصلی اتحادیه اروپا – بروکسل – برگزار می گردد
پارلمان اروپایی–که نماینده مردم کشورهای عضو است. پارلمان که در ابتدا قدرت چندانی نداشت در حال حاضر دارای اختیارات فراوانی است .اعضای پارلمان از طریق آرای مستقیم وعمومی مردم کشورهای عضو برای ۵ سال انتخاب می شوند.احزاب سیاسی اروپا نقش مهمی در جهت گیری های پارلمان ایفا می کنند.از وظایف پارلمان :پذیرش اعضای جدید،تعیین بودجه سالانه ،تصویب کلیه موافقت نامه های بین المللی منعقده توسط اتحادیه اروپا. پارلمان اروپایی جلسات رسمی خود را بصورت یک جلسه در سال و در شهر استراسبورگ فرانسه مقر پارلمان وجلسات غیر رسمی را در بروکسل برگزار می نماید.
کمیسیون اتحادیه اروپا – این کمسیون متشکل از کلیه اعضای اتحادیه می باشد ( هم اکنون ۲۸ عضو ) که از سوی کشور خود به مدت ۵ سال انتخاب می شوند و وظیفه‌اش اتخاذ ترتیبی است که فعالیت اتحادیه اروپا به سود همه اتحادیه باشد.کار اصلی کمیسیون اجرای معاهدات می باشد. اعضا با توافق مشترک وپس از مشورت با پارلمان اروپایی فردی را بعنوان رئیس کمیسیون و عده ای را هم بعنوان کمیسر تعیین و جهت تصویب نهایی به پارلمان اروپایی معرفی می کنند.
شورای اتحادیه اروپا –این شورا متشکل از وزرای خارجه کشور های عضو است که مسئولیت سیاسی مسائل مطروحه در شورا را به عهده دارند . این نهاد اصلی ترین رکن تصمیم گیری اتحادیه اروپا می باشد.و مسئول هماهنگی سیاست های کلی اقتصادی کشور های عضو وتصویب تصمیمات اصلی در خصوص سیاستهای مشترک با مشارکت پارلمان می باشد.
دیوان دادگستری اتحادیه اروپا ( جوامع اروپایی ) – این رکن قضایی که متشکل از ۲۵ قاضی و ۸ دادستان می باشد در لوکزامبورگ قرار دارد. مسئولیت این نهاد رعایت قوانین و عدالت در تفسیر و اجرای معاهدات اتحادیه اروپا می باشد.قضات و دادستانها برای مدت ۶ سال با امکان تمدید از طریق توافق مشترک دولتهای عضو انتخاب می شوند.ریس دیوان توسط قضات واز میان خود برای مدت ۳ سال با امکان تمدید انتخاب می گردد.
دیوان دادگستری اروپا صلاحیت حل وفصل اختلافات را در جوامع اروپایی دارد و می تواند دعاوی را با مصالحه و از طریق پرداخت مبلغی بصورت نقدی ویا درقالب پرداخت جریمه توسط دولت محکوم علیه حل وفصل نماید.دیوان درصورت در خواست هردولت عضو،کمیسیون ویا شورا می تواند وارد رسیدگی شود .همچنین هرشخص حقیقی وحقوقی هم می تواند از دیوان تقاضای رسیدگی به تصمیماتی کند که مستقیما علیه وی یا شخص دیگری اتخاذ شده اند.
دیوان محاسبات اروپایی– این دیوان متشکل از ۲۷ عضو می باشد وظیفه حسابرسی ( بررسی دخل و خرج ) جوامع و کلیه نهادهای آن را بعهده دارد.
نهادهای مشورتی – دو نهاد مشورتی مهم در اتحادیه اروپا وجود دارد که اعضای آنها به لحاظ صلاحیت و ظرفیت خود شخص انتخاب می شوند. که شامل : الف – کمیته اقتصادی واجتماعی اروپا و ب – کمیته مناطق.^[۱۷۸]
۶-۱-۳ ) بانک مرکزی اروپا^[۱۷۹]
در واقع بانک مرکزی کشورهای حوزه یورو محسوب می شود که در راستای هماهنگی سیاست های پولی اعضا تشکیل شد. هدف از تشکیل این نهاد اقتصادی حفظ تعادل قیمت ها با کنترل تورم بوده است. بانک مرکزی اروپا بسیاری از اختیارات بانک مرکزی یک کشور را دارد، هر چند ابهاماتی درباره میزان استقلال این نهاد در مدیریت تقاضاهای پولی کشورهای عضو و جود دارد.تصمیم سازی در بانک مرکزی اروپا از سوی شورای سیاست گذاری انجام می شود که از هیئت اجرایی و سران کشورهای حوزه یورو تشکیل شده است. مقامات بانک های مرکزی کشورهای اروپایی می توانند در تصمیم گیری های این نهاد پیشنهادهای خود را ارائه کنند، اما تصمیم نهایی را خود مقامات بانک مرکزی اروپا اتخاذ می کنند.
بانک مرکزی اروپا متعهد به رعایت و اجرای اصول اقتصاد بازار آزاد و شفافیت در عملکرد مالی و تجاری خود می باشد این بانک همزمان با تشکیل اتحادیه اروپا ایجاد وخیلی سریع توسعه یافت و هم اکنون بقولی بعنوان کاپیتان سیستم پولی اروپا عمل می کند . بعد از ایجاد در حوزه پولی با معرفی یورو یکی از دو ارز مهم در سیستم معاملات ارزی جهان را وارد معاملات عرصه اقتصاد و تجارت بین المللی مالی نمود.این نهاد در اجرای سیاست های مالی و تجاری اتحادیه اروپا مخصوصا در بحث تحریم های اقتصادی نقش مهم و پر رنگی دارد.
“بانک مرکزی اروپا برای رسیدن به هدف تثبیت نرخ تورم پایین تر از سطح ۲ درصد اقدام به تغییر عرضه پول می نماید. سیاست های پولی مهمترین بخش فعالیت بانک مرکزی هر کشوری می باشد”^[۱۸۰].
نقشه کشورهای عضو اتحادیه اروپا
بخش دوم) دکترین تحریم اقتصادی اتحادیه اروپا علیه روسیه
مقدمه
پس از ورود روسیه به بحران اکراین والحاق کریمه به خاکش، مهمترین واکنش غرب به اقدامات روسیه استفاده از دکترین تحریم بود .قطعا این تحریم های اقتصادی بررویکرد مقامات کرملین و سیاست های منطقه ای آن کشور تاثیر می گذارد . اما بعید بنظر می رسد که روس ها با توجه به نوع ساختار حکومت اقتدار گرای شان و استبداد خزنده ای که همواره گریبان گیر حاکمانش بوده و آرمان های حاکمانش که در هر صورت بر خواست های مردمانش چربیده ،اقتدار نظامی خودشان را فدای این موضوع کنند.و از بعضی مسائل استراتژیکشان دست کشند و با غرب مصالحه کنند .اما اقتصاد روسیه قطعا دچار نوسان خواهد شد.
غرب بخوبی به قدرت نظامی روسیه واقف است و از تقابل مظامی با آن کشور پرهیز خواهد نمود و از سویی نیز امروزه افکار عمومی جهان تقابل نظامی را تائید نمی کند از سوی دیگر غرب به اثرات تحریم در بلند مدت کاملا” واقف است و یقین دارد که بعد از تحلیل اقتصادی یک کشور وابستگی اقتصادی آن ،تا سال های متمادی گریز ناپذیر خواهد بود.غرب در دهه های اخیر بارها از آن استفاده کرده تا به اهداف سیاسی و اقتصادی خود برسد و تجربه های تاریخی گرانباری در این زمینه دارد. حتی بعد از جنگ جهانی دوم و درتقابل با بلوک شرق به کرات از این حربه بهره برداری کرده است .غرب با قدرت اقتصادی ویرانگری که دارد گاها رقبای خود را وارد یک رقابت نابرابر در عرصه های دیگر می نماید تا توان اقتصادی آن کشور را کاملا تخلیه نموده سپس با دکترین تحریم، آن رقیب را برای همیشه و یا حداقل برای یک مدت طولانی وابسته بخود نماید. در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی یکی از حربه های فشار بر شوروی و اقمار آن تحریم های اقتصادی از یک طرف و وارد کردن آن کشور به رقابت تسلیحاتی بود که هزینه های گرانی را براقتصاد هر کشوری وارد می نماید و از سرمایه گذاری در امور زیربنایی وتوسعه ای محروم می سازد.در حافظه تاریخی اتحادیه اروپا و ایالات متحده امریکا نقش تحریم اقتصادی ، رقابت های تسلیحاتی ، فساد هیئت حاکمه در فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی فراموش نگردیده وغربی ها بدرستی فهمیده اند در عصری که به آن عصر ژئواکونومی ،می گویند اقتصاد دست برتر را در دنیا دارد و بر اساس این درک غرب امروزه بیشتر در تقابل با مخالفانش تحریم های اقتصادی اش را افزایش می دهد.
ویلسون رئیس جمهور وقت ایالات متحده امریکا درسال ۱۹۱۹ نظر خود را در مورد تحریم های اقتصادی اینگونه بیان نموده است.« اگر این درمان اقتصادی صلح آمیز آرام ومرگبار را بکار گیرید دیگر نیازی به زور نخواهد بود. با این وصف در مان وحشتناکی است . تحریم اقتصادی بر زندگی ملتها فشار وارد خواهد کرد که به عقیده من هیچ ملت معاصری در برابر آن تاب مقاومت ندارد.^[۱۸۱]» ازاین رو اتحادیه اروپا در بحران اکراین و در تقابل با روسیه از دکترین تحریم که غرب از آن بر علیه چند کشور دیگر همانند عراق ، یوگسلاوی ،لیبی وایران نیز بهر برده است^[۱۸۲] .
اتحادیه اروپا علاوه بر دکترین تحریم اقتصادی و نظامی در تقابل با روسیه از استراتژی قورباغه^[۱۸۳] نیز بهره می برد که مکمل دکترین تحریم آن اتحادیه می باشد. فرانسوی ها، در الگوی غذائی خود، برای طبخ قورباغه، روش متفاوتی دارند: آنها قورباغه را کباب نمی کنند، بلکه آن را در دیگ مملو از آب سرد قرار داده، و آن دیگ را روی آتش قرار می دهند. قورباغه، موجودی دوزیست و خونسرد است، و بدن آن روشی متفاوت برای گرم کردن خود ندارد. این موجود، اگر یکباره به درون دیگ پر از آب جوش پرتاب شود، متوجه گرما شده و واکنش نشان می دهد. اما زمانی که درون دیگ آب سرد قرار داده می شود و آب درون دیگ به مرور به نقطه ی جوش می رسد؛ او خیلی دیر متوجه این تغییر دمای اطراف خود شده و بدین ترتیب زنده زنده، آب پز می شود.
دلیل این مسأله این است که قورباغه فاقد «حساسه» های لازم به هنگام دریافت تغییرات دمائی اطراف، مبتنی بر خط قرمز بقاء خود می باشد: در واقع ساختار بدن قورباغه به گونه ای است که نمی تواند خط قرمز دمائی بقاء خود را تنظیم نماید. بدن آن، آرام آرام خود را با تغییرات مثبت – گرمائی – دمای اطراف خود بگونه ای منطبق می کند که دمای درون و بیرون هماهنگ گردد؛ اما برای این انطباق، خط قرمز و آستانه ی تحمل ندارد: منفعلانه، مدام به این انطباق دمای درون بدن خود با بیرون ادامه می دهد، تا اینکه زنده زنده، با تسلیم خود به این روند «انطباق» بپزد.داستان دکترین تحریم غربی در بخشی از آن بر گرفته از این آزمایش زیستی است ومعتقدند بجای تقابل مستقیم با تانی وحوصله ابتدا در طول یک دوره معین ابتدا حساسه لازم در تشخیص خطرات ومضرات تحریم در یک جامعه را کور و یا با بزرگ نمایی سایر الویت های کاذب آن کشور را از توجه به استهلاک زیر ساخت های اقتصادی اش منحرف و نهایتا” توان اقتصادی آن کشور را نابود سازند سپس خود درقالب سرمایه گذار وارد آن کشور شده و مجددا” به باز سازی اقتصاد ویرانه ای بپردازند که خود نابود گرآن بوده اند و از این طریق سلطه اقتصادی و سیاسی طویل المدتی برآن کشورداشته باشند. این مهم بر گرفته از تجربه تاریخی بلوک کاپیتالیستی در قبال اتحاد جماهیر شوروی و حامیان سیستم کمونیستی در دوران جنگ سرد بوده است
«هنگامی که در شب یازدهم مارس ۱۹۸۵ گورباچف دراتحاد جماهیر شوروی به قدرت رسید اقتصاد و کشاورزی شوروی بحران زده ورو به نابودی کامل بود. به طوری که شوروی (سر دمدار کشور های سوسیالیستی ) سالانه میلیونها تن گندم و غلات از آمریکا ( لیدر کشور های کاپیتالستی ) و آرژانتین خریداری می کرد. فساد و بوروکراسی کشور را از درون پوسیده کرده بود. کشوری که بعنوان یک ابرقدرت تنها و عصیانگر در برابر جهانی متخاصم و بسیار نیرومندتر خود را محکوم به تقابل در سیاست خارجی و مقاومت اقتصادی در داخل کرده بود در صف آرایی دوران جنگ سرد، در مقابل ایالات متحده بزرگترین قدرت اقتصادی و صنعتی جهان به همراه تمام قدرت های اقتصادی و صنعتی اروپا یعنی انگلستان، فرانسه، آلمان غربی بعلاوه کانادا و ژاپن و استرالیا و کشورهای نفت خیز خلیج فارس و دیگر کشورهای ثروتمند جهان سوم و نیز از دهه ۱۹۶۰ به بعد چین، قرار داشت . در برابرآن کشور با تعدادی کشور کوچک و ضعیف آسیایی و آفریقایی و اروپای شرقی قرار گرفته بود.متحدان شوروی نه تنها نمی توانستند کمک قابل توجه در کارزار جنگ سرد به مسکو بنمایند، بلکه خود باری سنگین بردوش این کشور بودند.^[۱۸۴] » چرا که به دلایلی از قبیل تحریم اقتصادی و انزوا توسط جهان سرمایه داری، مواجه شدن با حمله نظامی از طرف همسایگان یا گروه های شورشی داخلی که توسط غرب حمایت می شد، نداشتن منابع طبیعی و زیرساخت های اقتصادی و کارایی ضعیف سیستم اقتصادی و از همه مهمتر فساد گسترده هیئت حاکمه ، برای سرپا ماندن به کمک های اقتصادی و نظامی دائمی شوروی نیازمند بودند.
از سوی دیگر ایالات متحده نیز بعنوان یک ابر قدرت جهانی با قدرت اقتصادی فوق العاده خود و استفاده از امکانات مالی و استراتژیک جهان سرمایه داری قادر بود تقریبا در تمام نقاط جهان پایگاه های نظامی و سیاسی ایجاد کند،و با اعمال تحریم های نانوشته اقتصادی ،روسیه را از دستیابی به تکنولوژی پیشرفته در صنایع مختلف محروم سازد.در جبهه مقابل رهبران شوروی متاثر از ایدئولوژی مارکسیسم ـ لنینیسم خود را ملزم به تلاش برای پیشبرد کمونیسم در جهان می دانستند( مدیریت جهانی ) و در این راه از براه انداختن جنگ های چریکی و شبکه های جاسوسی ابایی نداشتند و بعلاوه براساس همان ایدئولوژی اعتقاد داشتند که جهان سرمایه داری از هر فرصتی که بدست آورد برای نابودی آن ها استفاده می کند و بنابراین باید همواره از نظر نظامی دستکم درحدی نیرومند باشند که دشمن فکر حمله به آن ها را به خود راه ندهد لذا بیشترین بودجه و منابع را به توسعه نظامی و نظامیان اختصاص می دادند^[۱۸۵]. ( دکترینی که هنوز در بسیاری از کشورهایی با حکومت استبدادی کماکان دنبال می شود.)این نوع نگرش در روسیه ریشه های تاریخی دارد به باور اندیشمندان جامعه شناسی بنا به دو دلیل همواره نگرش زمامداران وسیاستمداران روسی در قلمرو سیاست خارجی مبتنی بر سوءظن و سوء اداراک بوده است.
نخست طبیعت جغرافیای روسیه و فراز و فرودهایی که جغرافیای این کشور در گستره تاریخ بر منافع وامنیت ملی این کشور داشته است که دو وضعیت متعارض را به شکل دو ژن تاریخی به محیط روانشناختی نخبگان روسی وارد ساخته است.جغرافیای روسی همواره این کشور را در دو موقعیت تدافعی و تهاجمی قرار داده است، بدین معنا که از یک سو وسعت استثنایی جغرافیای این کشور به شکل طبیعی از آن قدرت بزرگ اور آسیایی و داعیه داری در قلمرو سیاست بین المللی ساخته است و از سوی دیگر همین وسعت قلمروجغرافیای این کشور و طبیعت چند قومیتی آن سبب آسیب پذیری تاریخی این کشور در طول تاریخ گردیده است .مهاجمات مغولان ، لهستانی ها و آلمانی ها وناپلئون و…وجود دو جنگ جهانی باعث شده تا ادراک نخبگان سیاسی این کشورهم زمان دو احساس پارا نویا یا بدگمانی تاریخی ونیز خودبینی و خود فرابینی نسبت به محیط خارجی شکل بگیرد.
صرف نظراز عامل جغرافیایی که نگرش غالب نخبگان سیاسی و زمامداران روسی را نسبت به سیاست بین الملل مبتنی بر سوء ادارک و نوعی هراس و بی اعتمادی ذاتی کرده است.عامل دیگر پیشینه نظامی، امنیتی سیاست مداران این کشور است . در عصر کنونی پوتین و اکثریت مقامات ارشد سیاسی این کشور دارای سابقه طولانی خدمت در سازمان امنیتی کا .گ.ب هستند و پوتین ارشد افسر این سازمان بوده که در دوران فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در آلمان شرقی خدمت می کرده و از نزدیک سقوط این ابر قدرت را از دریچه غرب دیده است.تحلیل روانشناختی پوتین و هیئت حاکمه کنونی روسیه نشان می دهد آنان تفکری رئالیستی و قدرت محور توام با اندیشه های تهاجمی درباره نظام بین الملل دارند،تفکری که به این نظام براساس قاعده بازی با حاصل جمع جبری صفر را می دهد. به نظر آنان در روابط بین المللی مفهوم برد برد جایی نداشته و نفع یک طرف همیشه به ضرر طرف مقابل خواهد بود.لذا قبل از اینکه متحمل ضرر در عرصه بین المللی شویم و مجبور به اتخاذ شیوه دفاعی گردیم بهتر است همیشه در حالت تهاجمی در این میدان بازی داشته باشیم.روشی که اخیرا در بحران اکراین نیز اتخاذ کردند و با حضور در اکراین و الحاق کریمه به خاک خودشان و حضور پر رنگ در شرق اکراین وضعیت روسیه را در مذاکرات با اکراین و هواداران غربی اش در حالت برد قرار داده است و اگر وارد مذاکره می شود صرفا ازسهم خواهی بیشتر صحبت می کند و مواضع تحکیم یافته اش را روی میز مذاکره نمی گذارد.در این راستا و ایضاح این وضعیت ؛ پوتین طی یک سخنرانی در همایشی که با حضور سفیران روسی در سال ۲۰۰۴ برگزار شد، عنوان داشت:«در روابط بین الملل، هیچ خلاء قدرتی نمی تواند وجود داشته باشد؛ بنابراین اگر روسیه از اعمال یک سیاست فعال در منطقه با کشورهای مشترک المنافع ^[۱۸۶]خودداری ورزد یا حتی وقفه ای نابجا روا دارد،این اقدام نتیجه ای جزء حضور دیگر قدرت های فعال برای پر کردن آن فضا در پی نخواهد داشت.»^[۱۸۷]
پس از بروز بحران اکراین در نوامبر ۲۰۱۳ ابزار غرب برای وجوب و الزام روسیه به تغییر روش ، استفاده و توجه به دکترین تحریم بود، دکترینی که به اعتقاد صاحب نظران معمولا” دیر پاسخ می دهد ولی کارایی آن از سلاح و نیروی نظامی و اشغال قدرتمندتر و ماندگارتراست. این ابزار همان چیزی است که در پنهان ابر قدرت نظامی دهه های ۵۰تا ۸۰ میلادی ، اتحاد جماهیر شوروی را نابود و سبب فروپاشی آن شد.و نمونه بارز دیگر آن تحریم کوبا است .آمریکا نزدیک به ۶۰ سال است که تحریمهای اقتصادی زیادی بر علیه کوبا اجرا کرده است تا بتواند رژیم این کشور را تغییر دهد. رژیم کوبا هم می خواست انقلاب خود را صادر کند و شماری از کشورهای آمریکای لاتین نیز تحت تاثیر آن بودند. اما پس از سی سال آغازین انقلاب کوبا، رژیم این کشور نیز از تغییرات جهان آگاه شد و تغییراتی درآرمان هایش به وجود آورد چرا که این کشور در تامین نیاز های اولیه خودش مانده بود و هرگز نتوانست ملتش را به آرمانشهر رویایی کمونیستی – سوسیالیستی که در زمان مبارزه برعلیه دیکتاتور سابق این کشور (باتیستا ) قول داده بود برساند از سوی دیگر گرفتار دیکتاتوری دیگربنام فیدل کاسترو گشت .نهایتا” امریکا امروزه (سال ۲۰۱۵) بدین نتیجه رسیده که زمان آن فرا رسیده با توجه به نابودی کامل زیر ساخت های اقتصادی، فرار مغزهای آن کشور ، عدم وجود نیروی انسانی متخصص در عرصه صنعت وتکنولوژی و… کوبا در جریان تحریم طولانی ، امریکا سعی دارد با بهبود روابط خویش با این کشور ورشکسته سیاسی اقتصادی ، راه مشارکت سرمایه گذاران اقتصادی امریکایی را در این کشور هموار کند تا از بابت سرمایه گذاری در این کشور بازار جدیدی برای محصولات خویش داشته باشد.
در بحران اکراین اتحادیه اروپا با همراهی امریکا برای مقابله با روسیه ،دکترین تحریم را برگزید و در این راستا در اولین واکنش خود به اقدامات روسیه در اکراین در مارس ۲۰۱۴ ، اقدام به تحریم روسیه نمود . آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در سخنرانی اش در پارلمان آلمان تاکید کرد که:« اقدامات روسیه در شبه‌جزیره کریمه نقض آشکار قوانین بین‌المللی است.مرکل با محکوم کردن این اقدام خواستار واکنش “متحد و روشن” اتحادیه اروپا و آمریکا شد.صدر اعظم آلمان پیش از نشست دو‌روزه سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل گفت: ما امروز در شورای اروپا در مورد مرحله دوم تحریم‌هایی که دو هفته پیش تصویب کردیم، تصمیم‌گیری خواهیم کرد.افراد بیشتری که در بحران اکراین دخالت دارند به لیست تحریم‌های ما اضافه خواهند شد.مرکل در بخش دیگری از سخنان خود در پارلمان آلمان تصریح کرد: در مذاکرات امروز و فردا، شورای اروپا روشن خواهد کرد که در صورت بدتر شدن اوضاع ما برای اجرای مرحله سوم تحریم ها آماده‌ایم. بدون شک، گام سوم گفت‌وگو در مورد تحریم‌های اقتصادی سخت خواهد بود^[۱۸۸].»تحریم‌ها علیه روسیه شامل مسدود شدن همکاری شماری از بانک‌ها و شرکت‌های روسی به پایتخت‌های اروپایی تا پایان ژانویه ۲۰۱۶ می‌شود^[۱۸۹].
فرید زکریا تحلیلگر ارشد سیاسی امریکا درشبکه سی ان ان در تحلیل خود در باره سیاست خارجی باراک اوباما رئیس جمهور امریکا و هم پیمانان اروپایی اش گفته است.” امروزه سیاست خارجی ما گسترش ائتلاف با متحدان ومنزوی کردن دشمنان غرب بدون توسل به مداخله نظامی است.طبیعی است که اگر غرب بخواهد با دشمنان خارجی خود بدون دخالت نظامی برخورد کند، گسترش تحریم های اقتصادی علیه دشمنان خود بهترین گزینه است.مسئله ای که در بحران اکراین از سوی امریکا ومتحدان غربی اش صورت گرفت .”^[۱۹۰] از این رو پس از بروز بحران اکراین و دخالت روسیه و مخصوصا الحاق کریمه به خاک روسیه عکس العمل اتحادیه اروپا درقبال آن ابتدا تحریم مقامات روسی و اکراینی طرفدار روسیه سپس تحریم اقتصادی بود که با شدت گرفتن و گسترش بحران به مناطق شرقی آن کشور روند تحریم های اتحادیه اروپا و امریکا برعلیه روسیه نیز شدت یافت .
دیوید کوهن یکی از مقامات ارشد وزارت خزانه داری آمریکا است که در وضع تحریم های اخیر علیه روسیه نقش داشته است معتقد است.” بخش تاثیرگذارتحریم ها این است که وزارت خزانه داری آمریکا این پیغام را به روسیه مخابره کرده که آماده اقدامات تحریمی بیشتر علیه روسیه است، پیغامی که باعث ایجاد بی اطمینانی نسبت به اقتصاد روسیه شده و می تواند اقتصاد روسیه را تنبیه کند. تحریم ها به اعتقاد او استراتژیک و قوی هستند و آنچه که آمریکا واتحادیه اروپا تاکنون انجام داده تحریم افرادی است که در نقض حریم اکراین نقش داشته اند. او باوردارد که تحریم برخی از فعالان اقتصادی بزرگ، بانک ها و همچنین برخی شرکت های فعال در زمینه انرژی روسیه را در بر خواهد گرفت و ضربات مهلکی بر اقتصاد آن کشور وارد خواهد کرد.” حتی آقای پوتین نیز به نقش مخرب تحریم ها اعتراف کرده است. وی گفت: “من فکر نمی کنم که هیچ رهبری در جهان بتواند نسبت به رشد منفی اقتصاد بی تفاوت باشد. در ابتدای سال جاری( ۲۰۱۴) پیش بینی می شد که اقتصاد روسیه دو درصد رشد می کند اما اکنون برآوردها نشان می دهند که اقتصاد روسیه رشد نخواهد کرد و صندوق بین المللی پول نیز برآوردش از رشد اقتصاد روسیه را کاهش داده است”^[۱۹۱].
۶-۲-۱ )تاریخچه تحریم
تحریم های اقتصادی در درجه اول در قرن ۱۹ از محاصره دریایی شروع شد که شامل محاصره محل استقرار یک نیروی دریایی درگیر شده توسط یک کشور یا ائتلافی از کشورها می شد که این محاصره منجربه قطع ارتباط ناوگان دریای مورد تحریم با بندری خاص یا سواحل کشوری که خود درگیر جنگ نبودند می گردید . به تدریج در طول زمان این روش جلوگیری از دستیابی یک نیروی دریایی درگیر به امکانات و تدارکات به روشی برای الزام یک کشور به تمکین از قوانین بین المللی گردید. تاریخ اولین محاصره دریایی در سال ۱۷۲۷ ثبت شده و به زمانی بر می گردد که یونانی ها برای استقلال از عثمانی تلاش می کردند . در آن زمان ناوگان نیروی دریایی کشور های فرانسه و انگلیس مستقر در دریای مدیترانه و سواحل یونان در حمایت از آن کشور از دسترسی ناوگان نیروی دریایی امپراطوری عثمانی جهت تامین آذوقه و یا سوخت گیری به بنادر ساحلی کشورهای حاشیه دریای مدیترانه مانند مصر جلوگیری کردند .
ازسال ۱۸۲۷ تا آغاز جنگ جهانی اول، مجموعا” ۲۱ مورد محاصره دریایی ثبت شده که اغلب آنها توسط دولت های قدرتمند اروپایی علیه کشورهای کوچک وضعیف در امریکای لاتین وآسیا اعمال شده است . برای نمونه می توان تحریم دریایی پرتغال در سال ۱۸۳۱، هلند ۱۸۳۳ ،کلمبیا ۱۸۳۴،پاناما ۱۸۳۷،مکزیک ۱۸۳۸٫ آرژانتین ۱۸۳۸-۱۸۴۰٫ السالوادور ۱۸۴۲٫ نیکاراگوئه ۱۸۴۲ و دوباره در سال ۱۸۴۴٫ آرژانتین در ۱۸۴۵-۱۸۵۰٫یونان در سال ۱۸۵۰٫ سیسیل در ۱۸۶۰-۱۸۶۱٫ برزیل در ۱۸۶۲-۱۸۶۳٫ بولیوی در سال ۱۸۷۹٫ چین در۱۸۸۴-۱۸۸۵٫ یونان، دوباره، در سال ۱۸۸۶٫ زنگبار در ۱۸۸۸-۱۸۸۹٫ سیام در سال ۱۸۹۳٫ یونان، دوباره، در سال ۱۸۹۷٫ و ونزوئلا در ۱۹۰۲-۱۹۰۳٫ اشاره کرد.چنانچه ملاحظه می شود تقریبا بدون استثنا،کشورهای هدف تحریم ومحاصره دریایی کشورهای کوچک و توسعه نیافته بوده اند. در مقابل، لیست کشورهای تحریم کننده شامل کشورهای :کشور انگلستان (دوازده بار)، فرانسه (یازده بار)، ایتالیا و آلمان(هردو سه بار)، روسیه و اتریش (دو بار هر) و شیلی (یک بار). پرواضح است که قدرت های بزرگ صاحب سلاح و قدرت نظامی جهت دستیابی به اهداف استعماری از حربه تحریم و محاصره اقتصادی در طول تاریخ همیشه استفاده کرده اند وکشورهای غربی از سال ۱۸۲۷ تا سال ۱۹۰۳ بیش از ۲۱ بار از محاصره وتحریم دریایی بر علیه کشور های ضعیف بهره برده اند. واین محاصره های دریایی سر آغازی بود برای شکل گیری دکترین تحریم ^[۱۹۲].
بطور کلی ازمشروعیت و قانونی بودن محاصره دریایی و یا تحریم ها تا قرن بیستم حرفی به میان نیامده است تا اینکه پس از جنگ جهانی اول و متعاقب آن شکل گیری مباحثی پیرامون مسائل مورد منازعه و مناقشه دولت ها و لزوم تدوین وتهیه قوانین حقوق بین الملل وضرورت آن در قانون مند کردن رفتار دولتها در قبال یکدیگرو حل وفصل اختلافات از طریق مسالمت آمیز مخصوصا پس از تشکیل جامعه ملل ، در مورد قانونی کردن تحریم در ماده ۱۶ میثاق جامعه ملل تحریم نیز بعنوان یکی از مواد قانونی گنجانده شد. که در اجرای ماده ۱۶ ،جامعه ملل مجموعا” ۴ مورد از تحریم جمعی علیه کشورهای خاطی بشرح زیر اعمال کرد.
در سال ۱۹۲۱ (در مقابل یوگسلاوی). درسال ۱۹۲۵ (در مقابل یونان).در سال ۱۹۳۲-۱۹۳۵ (در مقابل هر دو پاراگوئه و بولیوی، ). مهمترین آنها که تحریم موفقی هم نبود تحریم بریتانیا بر علیه ایتالیا در سال ۱۹۳۵ و پس از حمله ایتالیا به اتیوپی بود^[۱۹۳] .
پس از جنگ جهانی دوم وخسارات جبران ناپذیر ناشی از آن و شکل گیری سازمان ملل متحد، لزوم پیروی از قوانین بین المللی ضرورت بیشتری یافت .و اعمال تحریم ها نیز قانومندتر گردید که برگرفته از مواد ۴۳،۴۲،۴۱،۳۹،۲ و ۴۶ فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد است . شورای امنیت سازمان ملل متحد بین سالهای ۱۹۴۶ و ۱۹۹۰ تنها ۵ بار از اعمال تحریم بعنوان مجازات علیه کشورهای کره شمالی ، آفریقای جنوبی،پرتغال، رودزیا و عراق استفاده کرده است. البته در این سالها تحریم های یک جانبه از سوی کشورها علیه دولتی اعمال شده است که در این میان به تحریم های ایالات متحده امریکا علیه کوبا وایران می توان اشاره کرد.
اما در دهه ۱۹۹۰ وپس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تک قطبی شدن دنیا و ازسوی دیگر برجسته تر شدن نقش شورای امنیت در مناسبات بین المللی ، تحریم ها ی سازمان ملل متحد و ایالات متحده امریکا بطور چشمگیری افزایش یافت .از جمله یازده مورد از تحریم های اعمال شده توسط سازمان ملل متحد، اغلب با نقش مهم ایالات متحده امریکا همراه بوده است ،۱۵ مورد در دهه ۵۰، ۲۰ مورد در دهه ۶۰ ، ۳۷ مورد در دهه ۷۰ ، ۲۳ مورد در دهه ۸۰ و حداقل ۵۰ مورد در دهه ۹۰ میلادی اعمال شده است. بین سال های ۱۹۶۰ و ۱۹۹۰اکثر تحریم های یک جانبه از سوی ایالات متحده امریکا صورت گرفته اما در دهه ۹۰ این تحریم های اعمالی امریکا علیه سایر کشورها با همراهی کشورهای ائتلاف ، کشورهای غرب اروپا و بویژه انگلستان اتفاق افتاده است^[۱۹۴] .
۶-۲-۲ ) مفهوم تحریم اقتصادی
به اقدامات جمعی یا یک طرفه طراحی شده بدون توسل به قوای قهریه و مطابق با قوانین بین المللی ، علیه دولتی که قوانین و مقررات بین المللی را نقض کرده است ،تحریم می گویند.در علوم سیاسی دولت ها برای اعتراض به یک رفتار وعملکرد دولتی، ازبرقراری ارتباط و انجام کار ویا ارائه خدمات به کشورطرف مناقشه خوداری وآن را بایکوت^[۱۹۵]و تحریم می نمایند.تحریم^[۱۹۶]نوعی جریمه رفتار و یا عدول از معیار های جهانی و خواسته هایی است که با هدف واداشتن تحریم شونده به اطاعت از قانون و الزام به رعایت اصولی است که طرف تحریم کننده مدعی آن است مانند: تحریم‌های شورای امنیت علیه افریقای جنوبی، یوگسلاوی و ایران.همچنین در تعریف تحریم می توان گفت که :وقتی درروابط یک دولت و( گاها” گروهی )با دول دیگر و یا جامعه جهانی ، تعارض رخ می نماید ،برای برخورد با کشور متعارض روابط و همکاری های اقتصادی را به نحوی دستکاری و سازمان می دهند که بتوانند در سایه آن اهداف عمدتا” سیاسی خود را تامین نمایند.بعبارت دیگرتحریم اقتصادی اقدام برنامه‌ریزی شده یک یا چند دولت از طریق محدود کردن مناسبات اقتصادی برای اعمال فشار بر کشور هدف با مقاصد سیاسی است. البته تحریم صرفا” شامل تحریم اقتصادی نمی شود ومی تواند به اشکال گوناگون از قبیل امتناع از به رسمیت شناختن دیپلماتیک کشوری، تحریم های ورزشی ، فرهنگی و سلب مالکیت از شهروندان و یا ممنوعیت خروج شهروندان از کشور هدف را نام برد.
یوهان گالتونگ در سال ۱۹۶۷ و در جریان تحریم افریقای جنوبی، نظریه تحریم را چنین تعریف کرده است “فعالیتی است که به وسیله یک یا چند بازیگر بین‌المللی (مجری تحریم)، علیه یک یا چند کشور دیگر (هدف تحریم)، به منظور مجازات این کشورها، بااهداف محروم ساختن آنها از انجام برخی مبادلات یا وادار ساختن آنها به پذیرش هنجارهایی معین و مهم (از دید مجریان تحریم)، اعمال می‌شود.در اینجا منظور از «مجری تحریم» کشوری (یا گروهی بین‌المللی) است که نویسنده سناریوی تحریم باشد، هرچند ممکن است در تحریم بیش از یک کشوراصلی شرکت داشته باشد”.^[۱۹۷] به تحریم‌های چند دولت که علیه دولتی بوجود می آید اصطلاحاً «ائتلاف کشورهای داوطلب^[۱۹۸]» یا می گویند. یعنی ائتلاف کسانی که مایلند به تحریم بپیوندند.

۴-۱-۲-ترجیح منافع عمومی بر عواطف و امیال اشخاص
بین اندیشمندان گوناگون در مورد علوم انسانی یک اختلاف نظر قدیمی وجود دارد و آن اصالت فرد و اصالت جامعه است. به طوری که انسان و اجتماع را در برابر یکدیگر نهاده اند که نفع یکی ملازمه با ضرر دیگری دارد بدون اینکه افراد اجتماع را در برابر یکدیگر بنهند و تعارض منافع اینها را مورد بررسی قرار دهند.
در این راستا گروهی به طرفداری از اجتماع در برابر افراد قد علم کرده اند و شعارشان این است که اجتماع در مقابل افراد حق دارد و برای اعمال حق خود می تواند افراد را مجازات کند حتی اگر بین طرفین قراردادی در بین باشد. امروزه در اکثر جوامع چنین تفکری هست و در کشور ما نیز با نگاهی به ماده ۷۲۷ قانون مجازات اسلامی روشن می شود که قانون گذار از این اندیشه الهام گرفته است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

وقتی که نظم اجتماع به واسطه هنجار شکنی به هم می خورد، توسل به هر ابزاری برای جلوگیری از تکرار قانون شکنی توسط شخص و دیگران ساده ترین راه حل اعمال مجازات است که موجب ارعاب شخص و دیگران می شود. برای اعمال مجازات نیازی به اثبات سوء نیت نیست چون آنچه نظم اجتماع را به هم می زند و نمود عملی دارد همان فعل مجرم است که از او سر می زند و همین برای بر هم زدن نظم کافیست.
در اینجا نیز فعل شخص مست در خارج وجود دارد و جامعه از فعل او متضرر شده است به خصوص اینکه به قصد ارتکاب جرم خود را مست کرده که تجری مرتکب را نشان می دهد و بنابراین مستحق مجازات سنگین تری است.
البته همین طرفداران اجتماع نیز به این معتقدند که جامعه خود اشخاص را پرورش می دهد و آنها را به هر سمت و سو می کشاند و اینکه پدیده بزه کارانه خود معلول اجتماع است و تا اجتماع باشد بزه کاری نیز خواهد بود و این خصوصیت دایمی آن است اما چاره ای جز تنبیه بزه کار وجود ندارد.
۴-۱-۳-جرم بودن اسباب مستی
یکی از دلایلی که از سوی کسانی که خواهان مجازات مست خطا کار هستند مطرح می شود این است که چیزی که خود نامشروع است چطور می تواند سبب مشروعیت امر نامشروع دیگر شود. به عبارت دیگر این قاعده ریاضی که منفی ضرب در منفی مساوی مثبت است در روابط انسانی قابل اعمال نیست. برای اینکه بتوان از وصف رافع مسئوولیت بودن آن استفاده کرد باید طوری عمل کرد که خود این کار نامشروع جلوه نکند و آن توسل به اسباب رافع مسئوولیت یا عوامل موجهه جرم است.
مست ارادی چون مستلزم مجازات حد شرب خمر یا تعزیر استعمال مواد مخدر است نمی تواند به مستی استناد کند.
۴-۲-فقدان مسئوولیت کیفری در مستی ارادی
در مقابل کسانی که تمایل به جواز مجازات مست مانند غیر مست هستند عده ای نظر مخالف دارند. البته در میان فقها این عده قلیل اند و از جمله امام خمینی (ره) به این معتقدند که این اشخاص از مسئوولیت معاف هستند و نباید مجازات شوند و وضع ماده ۵۳ قانون مجازات اسلامی هم بر مبنای فتوای ایشان صورت گرفته است. ایشان در تحریر الوسیله می فرمایند:
اگر کسی بر اثر شرب خمر با استعمال بنگ و نظایر آن عقل خود را از دست بدهد و مرتکب جرمی شود مجازات نخواهد شد…
دلایل این افراد به این شرح است:
۴-۳-فقدان قصد حین ارتکاب جرم
قصد عصیان یا نافرمانی عامل اول در تعیین مجازات است که همان قصد مجرمانه است. البته فقط در جرایم عمدی مورد لحاظ قرار می گیرد. قصد مجرمانه جهت گیری نیت فاعل به فعل یا ترک فعل با علم به وجوب یا حرمت آن است. قصد مجرمانه همان سوء نیت خاص است که به نتیجه جرم تعلق دارد و در مقابل سوء نیت عام است. اساس مجازات قصد مقارن با عنصر مادی است.
قصد یعنی اراده، اینکه شخص بداند و بخواهد که آن کار را انجام دهد و قدرت برخودداری از آن را داشته باشد و در واقع بین ادامه و انصراف حق انتخاب داشته باشد. البته گاهی این حق به وسیله اسباب گوناگون از انسان سلب می شود مثل اکراه، اجبار، جنون و … گاهی به وسیله قرار گرفتن در حالتی که شخص از وضعیتی که در آن قرار گرفته ناآگاه است که مستی نیز در این گروه جای دارد. مستی ادراک که اساس و پایه اختیار است را از بین می برد و در نتیجه اختیار نیز محقق نمی شود. دکتر سمیعی در این باره می گوید:
«بدیهی است برای اینکه بتوان مرتکب را جزائاً مسئوول دانست بایستی ساختمان فکری و بدنی او به حد معینی و به حد کمال رسیده باشد و قوای روحی او سالم بوده و به واسطه بروز حادثه مربوط به وظایف الاعضاء قوای مزبور مختل یا زایل نشده باشد.»^[۲۹]
فقدان ادراک و اختیار انسان را در حالتی قرار می‌دهد که از گذشته چند لحظه پیش و آینده و مهمتر از همه حال فارغ البال و بی خبر می‌شود. منشاء این بی خبری چه خود شخص باشد و چه عواملی دیگر تأثیری در صورت قضیه نخواهد داشت. چون از نظر اصول مورد قبول حقوق کیفری قصد و اختیار اساس مسؤولیت کیفری است.
در مورد کسی که به منظور ارتکاب جرم خود را مست نموده باشد مثل کسی که اصلاً چنین قصدی و انگیزه‌ای نداشته خواهد بود. در واقع شخص نمی‌داند چه خورده است چه رسد به اینکه هدف خود را حین مسلول الارادگی دنبال کند. اگر چنین شخصی مرتکب جرم مزبور گردید آیا باید گفت که این عمل بدون قصد او منسوب به قصدش حین استعمال مسکر است. به نظر منطقی نمی‌رسد که این عمل را ناشی از قصد او بدانیم. چرا که داشتن یا نداشتن قصد مجرمانه حین استعمال مسکر برای ارتکاب جرم هیچ تأثیری بر رفتار مجرم ندارد. اصلاً مشخص نیست که شخص به هدف خود می‌رسد یا نه.
وقتی که قصد مقارن با عنصر مادی معتبر باشد. به نظر می‌رسد مجازات چنین شخصی در واقع مجازات کردن او به خاطر داشتن اندیشه مجرمانه باشد و قانون گذار هم از این حالت ترسیده که آنرا جدا کره و حکمی متمایز داده است. چون عمل بدون قصد پذیرفته شده است که قابل مجازات نیست بنابراین فقط می توان گفت که اندیشه مجرمانه قبل کیفر دادن است.
۴-۴-عدم تأمین اهداف مجازات
تدابیر سرکوبنده همزمان دارای جنبه‌های اخلاقی و انتقاعی است. بنابراین می‌توان هدف‌های پیچیده مجازات را حول سه محور خلاصه کرد؛ ترساندن، مکافات و اصلاح، ممکن است در هر دوره‌ای تأکید روی یکی بیش از دیگری بوده باشد. یکی از دلایلی که قانون گذار را وا می‌دارد که به نوع و میزان مجازات توجه کند ایجاد رعب و هراس در مردم است.
بازدارندگی مجازات ممکن است عمومی باشد یا اختصاصی، پیشگیری عمومی زمانی محقق می‌شود که اوضاع اجتماعی و فرهنگی آن را ممکن سازد . یعنی اینکه مجازات درباره همه یکسان به اجرا آید. در پیشگیری اختصاصی انتظار این است که بزه کار با تحمل رنج و سختی از کرده خود پشیمان شود.
در مورد کسی که به طور ارادی خود را مست کرده و مرتکب جرمی می‌شود اعمال مجازات این مهم را نمی‌تواند برآورد. چون خطا کار نمی‌داند و نخواهد فهیمد که او را برای چه مجازات می‌کنند و فکری می کند او را به خاطر گناه ناکرده کیفر می‌دهند. اعمال کیفر شرب خمر به جاست چون در حالت آزادی اراده ارتکاب یافته و شخص بعداً می‌تواند از آن دوری کند اما اعمال کیفر جرم مزبور نمی‌تواند شخص را بار دیگر از ارتکاب این جرم در چنین حالتی باز دارد چون ترس در حالت ادراک معنا پیدا می‌کند که بر روی اختیار تأثیر گذارده و مانعی برای تکرار است در صورتی که اینجا ترس بی معنی و بی جا خواهد بود.
جنبه‌ای انتقام جویی مجازات هم ناعادلانه خواهد بود. زیرا جامعه در حالی شخص را کیفر می‌دهد که هشیار است در حالیکه شخص در حال غفت و بی خبری به جامعه تعدی کرده است.
جنبه‌ی اصلاحی مجازات هم به همان دلایلی که در مبحث ارعاب گفته شد بی‌معنی به نظر می‌رسد.
۴-۵-عدم تأثیر انگیزه در ارتکاب جرم
اگر پذیرفته شود که شخص مست بدون انگیزه ارتکاب جرم از مسئولیت کیفری معاف است- که پذیرفته شده است- متعاقباً باید پذیرفته شود که شخصی که به خاطر ارتکاب جرم خود را مست کرده و مرتکب جرم مزبور می‌شود نیز از مجازات عمل موصوف معاف است. چون شرط مسؤولیت کیفری قصد است که در این شخص نیز مثل فاقد انگیزه ارتکاب جرم مفقود است. تنها چیزی که این دو را از هم متمایز می‌کند انگیزه ارتکاب جرم است که در مورد جرایمی که در حالت عادی ارتکاب می‌یابند، هیچ تأثیری در شکل‌گیری جرم ندارد. اما ممکن است در اعمال مجازات تخفیف یا تشدید مورد لحاظ قرار گیرد ولی از نظر حقوقی و نه فلسفی هیچ تأثیری در تشکیل جرم ندارد و جرم فقط سه عنصر دارد. در مورد این اشخاص نیز مطابق قواعد عمومی راجع به همه جرایم و همه افراد باید از انگیزه چشم پوشی کرد.
اگر ترس قانون گذار از بیم تجری است راه حل دیگری هم هست و آن استفاده از مجازات‌های تعزیری بدل از مجازات اصلی جرم ارتکابی با رعایت تناسب میان مجازات بدل و مخابرات اصلی است. کما اینکه در میان حقوق دانان کسانی هستند که ریشه این تفکیک را ترس قانونگذار از شیوع جرم و جنایت دانسته‌اند.
۴-۶- مستی در قانون مجازات اسلامی و قانون اقدامات تأمینی
۴-۶-۱- ماده ۵۳ قانون مجازات اسلامی قدیم
«اگر کسی بر اثر شرب خمر مسلوب الاراده شده لکن ثابت شود که شرب خمر به منظور ارتکاب جرم بوده است مجرم علاوه بر مجازات استعمال شرب خمر به مجازات جرمی که مرتکب شده است نیز محکوم خواهد شد»
این ماده حکم عامی راجع به همه جرایم است که برگرفته از فتوای امام خمینی (ره) می‌باشد.
قانون‌گذار در اینجا از نظر کسانی که مستی را رافع مسؤولیت ندانسته‌اند پیروی نکرده و فقط در قسمت دوم در مورد کسی که به منظور ارتکاب جرم خود را مست کند بنا به مصالح اجتماعی آن را از عوامل مشدده کیفر (تعدد مادی) به حساب آورده که در این صورت مجازات شرب خمر با جرم ارتکابی جمع می‌شود.
ممکن است گفته شود که قانون گذار ابزار مستی را منحصر به مشروبات الکلی دانسته و مواد مخدر را از این حکم خارج ساخته چون در مقام بیان بوده است ولی به چند دلیل باید گفت که این برداشت غلط است زیرا:
۱- بنا به قیاس مستنبط العله قطعی سایر موارد نیز مشمول این حکم هستند. چون معنای حقیقی خمر همان زوال عقل است که در مورد مواد مخدر نیز موجود است و آنچه مراد است همان مسلوب الاراده شدن است که اینجا نیز محقق است.
۲- بنا به قاعده تفسیر به نفع متهم این موارد نیز مشمول حکمند.
۴-۶-۲-ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی
«قتل در حال مستی موجب قصاص است مگر اینکه ثابت شود که در اثر مستی به کلی مسلوب الاختیار بوده و قصد از او سلب شده است و قبلاً خود را برای چنین عملی مست نکرده باشد و در صورتی که اقدام وی موجب اخلال در نظم جامعه یا خوف یا بیم تجری مرتکب و دیگران گردد موجب حبس تعزیری از سه تا ده سال خواهد بود.»
برخی حقوق‌دانان معتقدند که تفاوت این ماده با ماده ۵۳ ق.م.ا در این است که ماده ۵۳ اصل برابر عدم مسؤولیت مرتکب در حال مستی قرار داده است و این ماده اصل را بر مسؤولیت مرتکب قرار داده است^[۳۰]. ولی با امعان نظر در این دو ماده به دست می‌آید که هر دو اصل را بر مسؤولیت مرتکب در حال مستی قرار داده‌اند مگر اینکه مسلوب الاراده شدن او اثبات گردد.^[۳۱]
باتوجه به اینکه در مورد مجرم بحث می شود که مست و مسلوب الاراده شده و بعد حکم به مسئوولیت یا عدم مسئوولیت او می شود بنابراین اصل بر عدم مسئوولیت مست مسلوب الاراده است مگر اینکه اثبات شود به منظور ارتکاب جرم خود را مست کرده یا بیم و خوف تجری رود. در این صوت بحث تدافع مجرم به عنوان دلیل برای رفع مسئوولیت موضوعی غیر از اصل بر مسئوولیت یا عدم مسئوولیت است. زیرا عبارت مست ] مسلوب الاراده[ مجرم حاوی نکته رفع مسئوولیت او هست.
تنها تفاوت این دو ماده این است که قانون گذار راجع به قتل حساسیت نشان داده و علی‌رغم معافیت از قصاص مرتکب را به تحمل حبس محکرم کرده است ولی در ماده ۵۳ و سایر جرایم غیر از قتل مسئوولیت به طور کلی زایل می شود.
البته کیفر شرب خمر در هر صورت پا برجاست و در صورت سقوط قصاص به جهت حرمت ریختن و تباه شدن خون مسلمان خود شخص باید دیه را بپردازد و عمل او خطای محض محسوب می شود.
۴-۶-۳-مستی علت مشدوده کیفر (ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی)
« در مورد مواد فوق هر گاه راننده یا متصدی وسایل موتور در موقع وقوع جرم مست بوده یا . . . به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مقرر در مواد فوق محکوم خواهد شد. دادگاه می‌تواند علاوه بر مجازات فوق مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم کند. . . »
از نظر منطقی تشدید کیفر بدون احراز رابطه سببت بین تقصیرات مذکور ( از جمله مستی) در این ماده و حادثه جایز نیست. از این رو صرف مست بودن بدون آنکه در ایجاد حادثه یا در شدت آثار آن موثر باشد نمی‌تواند مبنای تشدید کیفر قرار گیرد.
در اینجا مستی نسبی مورد نظر قانون گذار می‌باشد چون مطابق ماده ۵۳ قانون مجازات اسلامی مستی تام قابل تعقیب نیست و مطابق ماده ۱۶۰ آئین نامه راهنمایی و رانندگی هر گاه میزان الکل موجود در خون شخص بیش از ۵۰ سانتی‌گرم در هر لیتر باشد راننده قانوناً مست تلقی می شود.
۴-۶-۴- ماده ۷ قانون اقدامات تأمینی
«هر گاه شخصی مرتکب جنحه یا جنایت شده و معلوم گردد اعتیاد به استعمال مواد الکلی دارد و ارتکاب جرم هم ناشی از همین حالت است، دادگاه ضمن حکم مجازات مقرر خواهد داشت قبل از اجرای مجازات مجرم برای معالجه و رفع اعتیاد در مراکز معالجه معتادین نگهداری شود.
دادگاه می‌تواند مقرر دارد مدت معالجه محکوم جزء‌مدت محکومیت او حساب شود. و به هر حال چنانچه مدت لازم برای معالجه بیش از مدت محکومیت باشد مادام که از مجرم رفع اعتیاد به عمل نیامده در مراکز معالجه معتادین نگهداری خواهد شد.
در مورد اشخاصی که معتاد به استعمال مواد مخدر بوده و به ترتیب فوق مرتکب جرم می‌شوند هر گاه حکم مجازات که در باره مجرم قابل اجراست مربوط به محکومیت او به استعمال مواد مخدر باشد طبق ماده ۹ قانون منع کشت خشخاش و استعمال تریاک مصوب ۱۳۳۸ درباره مجرم عمل خواهد شد و هر گاه حکم مجازات قابل اجرا مربوط به محکومیت او به استعمال مواد مخدر نباشد طبق مقررات این ماده راجع به معتادین به الکل درباره مجرم عمل می‌شود.»
۴-۷- مستی در قانون مجازات اسلامی جدید(ماده ۱۵۴) ایران و حقوق انگلیس:

جدول ۳-۲: محاسبه حجم نمونه آماری

نام دفتر
محاسبه حجم نمونه
حجم نمونه

شرکت بیمه دانا

۱۰۰/(۱۸۸×۷/۱۹)

۳۷

شرکت بیمه آسیا

۱۰۰/(۱۸۸×۴۶)

۸۶

شرکت بیمه رازی

۱۰۰/(۱۸۸×۳/۱۵)

۲۹

شرکت بیمه نوین

۱۰۰/(۱۸۸×۱/۱۹)

۳۶

جمع کل

۱۸۸

۱۸۸

پس ۱۸۸ پرسشنامه به طور تصادفی دربین نمایندگان فعال در چهار شرکت بیمه ای دانا ،آسیا،نوین ورازی در استان اصفهان توزیع شده است.۳۷ پرسشنامه به طور تصادفی در بین نمایندگان شرکت بیمه دانا در استان اصفهان ، ۸۶ پرسشنامه بطور تصادفی دربین نمایندگان شرکت بیمه آسیا در استان اصفهان، ۲۹ پرسشنامه به طور تصادفی در بین نمایندگان شرکت بیمه رازی در استان اصفهان و ۳۶ پرسشنامه بطور تصادفی در بین نمایندگان شرکت بیمه نوین در استان اصفهان توزیع شد. در بین پرسشنامه های توزیع شده ۱۸۸ پرسشنامه برگشت داده شده است. برای تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق از این ۱۸۸ پرسشنامه استفاده شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۴) روش نمونه گیری^[۲۵]
برای نمونه گیری در پژوهش های علوم رفتاری روش های متداولی وجود دارند که از جمله آنها نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، نمونه گیری سیستماتیک یا منظم، نمونه گیری خوشه ای و نمونه گیری چند مرحله ای می باشد.
در نمونه گیری تصادفی ساده هریک از اعضای جامعه تعریف شده شانس برابر و مستقلی برای قرار گرفتن در نمونه دارند. منظور از مستقل بودن این است که انتخاب یک عضو به هیچ شکل در انتخاب سایر اعضای جامعه تأثیری ندارد. در این روش ابتدا فهرست اسامی تمامی اعضا را بدست آورده، سپس به هریک از آنها شماره ای اختصاص می دهیم و با بهره گرفتن از جدول اعداد تصادفی تعداد موردنیاز را انتخاب می کنیم.
با توجه به اینکه جامعه مورد مطالعه در این تحقیق از پراکندگی یکسانی برخوردار نمی باشد، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده برای انتخاب افراد نمونه استفاده شده است.
۳-۵) روش گردآوری اطلاعات^[۲۶]
برای روشن شدن مباحث نظری تحقیقی و به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز در زمینه ارائه خدمات مطلوب به مشتریان و تقسیم بندی آنها از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای به عنوان مفیدترین روش استفاده شده است. از این روش برای جمع آوری اطلاعات در زمینه ادبیات و پیشینه تحقیق استفاده گردید. لذا با مطالعه کتابها، مقالات و تحقیقات دیگر پژوهشگران اطلاعات موردنیاز جمع آوری گردید.
همچنین به منظور جمع آوری اطلاعات موردنیاز برای بررسی وضعیت متغیرهای تحقیق و همچنین برای تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه شامل ۵ سوال عمومی می باشد که مربوط به نام شرکت ، جنسیت ، تحصیلات ، سابقه فعالیت ومنطقه محل فعالیت است.
سوالات پرسشنامه از بین سوالات پرسشنامه های استاندارد با توجه به نظر اساتید راهنما و مشاور انتخاب شده است. پرسشنامه در کل شامل ۲۴ سوال پنج گزینه ای می باشد که به کمک آنها می توان درستی فرضیه های تحقیق را بررسی نمود. گزینه های مربوط به هر سوال بصورت: خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد می باشند که با توجه به طیف پنج تایی لیکرت با اعداد ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ اندازه گیری می شوند.
در جدول ارتباط سوالات پرسشنامه با فرضیه های تحقیق داده شده است.
جدول ۳-۳: ارتباط سوالات پرسشنامه با متغیرهای تحقیق

فرضیه های تحقیق
سوالات پرسشنامه

فرضیه فرعی ۱

۱ ،۲ ، ۳، ۴، ۵ و۶