شکل (۴-۹): نتایج مدل قطعی تخصیص چندگانه‌ی ظرفیت محدود به ازای ۶/۰
در شکل (۴-۹) مشاهده می‌شود که مدل گره‌های ۲۳،۱۵،۱۰ و ۳۱ را به عنوان محور انتخاب می‌کند. که اگر با دقت به شکل نگاه کنیم خواهیم فهمید که بر اساس داده‌های جدول (۴-۱) گره‌ی ۱۰ از لحاظ بزرگی جریان در رده‌ی سوم، گره‌ی ۱۵ در رده‌ی یازدهم، گره‌ی ۲۳ در رده‌ی چهاردهم و در نهایت گره‌ی ۳۱ در رده‌ی اول قرار دارد. یعنی مدل ۴ مکان بهینه را برای راه‌اندازی محور در نظر گرفته که دوتای آن جزو بزرگ‌ترین گره‌ها و دو مورد دیگر نیز بین رده‌های یازدهم تا چهاردهم این جدول سی و هفت گره‌ای قرار دارند. در این قسمت از مدل چون کم‌کم مقدار بزرگ‌تر می‌شود تعداد محورهای انتخابی به ۴ محور تقلیل می‌یابد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل (۴-۱۰): نتایج مدل قطعی تخصیص چندگانه‌ی ظرفیت محدود به ازای ۸/۰
در شکل (۴-۱۰) مشاهده می‌شود که مدل با حذف گره‌ی ۲۳ گره‌های ۱۵،۱۰ و ۳۱ را به عنوان محور انتخاب می‌کند. که اگر با دقت به شکل نگاه کنیم خواهیم فهمید که بر اساس داده‌های جدول (۴-۱) گره‌ی ۱۰ از لحاظ بزرگی جریان در رده‌ی سوم، گره‌ی ۱۵ در رده‌ی یازدهم و در نهایت گره‌ی ۳۱ که در جدول در رده‌ی اول قرار دارد. یعنی مدل ۳ مکان بهینه را برای راه‌اندازی محور در نظر گرفته که دوتای آن جزو بزرگ‌ترین گره‌ها و مورد دیگر جزو یازده گره‌ی بزرگ این جدول سی و هفت گره‌ای است. در جدول (۴-۳) مقادیر هزینه‌های انتقال و هزینه‌های راه‌اندازی به ازای مقادیر مختلف گزارش داده شده است.

ضریب کاهشی هزینه‌ی انتقال ()
هزینه‌ی راه‌اندازی محور
هزینه‌ی انتقال
محورهای بهینه
۲/۰
۲/۱۱۷
۶/۴۸
۳۳،۳۱،۲۴،۱۹،۱۵
۴/۰
۱/۱۱۷
۴/۶۸
۳۱،۲۴،۲۳،۱۵،۱۰
۶/۰
۱/۹۵
۳/۶۹
۳۱،۲۳،۱۵،۱۰
۸/۰
۸/۷۲
۱/۴۹
۳۱،۱۵،۱۰

جدول (۴-۳): نتایج مدل قطعی تخصیص چندگانه‌ی ظرفیت محدود
با توجه به جدول (۴-۳) نمی‌توان به صراحت اظهار کرد که روند خاصی در ارتباط با نتایج به دست آمده وجود دارد، اما می‌توان به این نکته اشاره کرد که با افزایش مقادیر آلفا، هزینه‌های انتقال افزایش می‌یابند اما بر خلاف حالت تخصیص ساده به علت انتخاب ۳ مکان بهینه‌ی دارای جریان بزرگ در میان محورها در آلفا برابر ۸/۰ مقدار هزینه‌ی انتقال برخلاف روند عادی در مدل تخصیص ساده کاهش می‌یابد. در ارتباط با هزینه‌های راه‌اندازی محور نیز می‌توان گفت که با افزایش آلفا از ۲/۰ به ۸/۰ مقادیر هزینه‌ی راه‌اندازی محور کاهش می‌یابد به طوری که در آلفا برابر ۸/۰ کمترین مقدار خود یعنی ۸/۷۲ را دارد. در ارتباط با انتخاب محورهای بهینه هم بایستی به این نکته اشاره کرد که چون مقدار تابع یعنی z افزایش می‌یابد تعداد محورها در ابتدا به ازای آلفاهای کوچک ۵ عدد و با افزایش آن تعداد محورها به ۴ و ۳ عدد کاهش می‌یابد که هر چه به سمت مقادیر بزرگ‌تر آلفا پیش می‌رویم گره‌های بزرگ‌تر به تدریج از محورها حذف می‌شوند البته گره‌های بزرگی چون ۳۱ و ۱۰ و ۱۵ که تقریباً در تمامی انتخاب‌ها حضور دارند مسئله‌ای طبیعی است چون میزان جریان آن‌ ها نسبت به سایر گره‌ها بسیار بیشتر است.
۴-۵٫ نتایج محاسباتی (برای حالت غیر‌قطعی)
در این بخش نتایج غیر‌قطعی مدل‌های تخصیص ساده و چندگانه‌ی مسئله‌ی مکان‌یابی محور بررسی می‌شود. در این قسمت که برای مواجهه با پارامترهای غیر‌قطعی چون هزینه‌های راه‌اندازی و ظرفیت هر محور از معیار حداقل حداکثر تأسف که رویکردی شناخته‌شده از بهینه‌سازی استوار در مرور ادبیات است، استفاده می‌کنیم. در همین راستا ۵ سناریو برای هزینه‌های راه‌اندازی و ظرفیت هر محور تعریف می‌شود که باز هم مقادیر گسسته‌ی این سناریوها را به مجموع جریان‌های نشأت‌گرفته از گره‌ها () ارتباط می‌دهیم. البته بایستی توجه داشت که بازه‌های تعریف‌شده برای این ۵ سناریو نبایستی خیلی متغیر باشند زیرا موجب ایجاد خطا در نتایج به دست آمده می‌شوند.
ضریب کاهشی هزینه‌های جمع‌ آوری و توزیع را نیز بر اساس فرض رایجی که در مرور ادبیات موجود است برابر یک می‌گیریم (). اما ضریب کاهشی هزینه‌های انتقال را از هر دوی ضرایب هزینه‌های جمع‌ آوری و توزیع کمتر فرض کرده و مدل را با مقادیر ۸/۰ و ۶/۰ ، ۴/۰، ۲/۰ پیاده‌سازی می‌کنیم.
مدل‌های این قسمت نیز با بهره گرفتن از نرم‌افزار GAMS ver.24 که در مواجهه با مسائل عدد صحیح مختلط یکی از بهترین ابزارهای تحلیل نتایج است و با بهره گرفتن از رایانه‌ی شخصی به مشخصات ریز‌پردازنده‌ی مرکزی ۶۷/۲ گیگا‌بایت هرتزی اینتل و حافظه‌ی داخلی ۴ گیگابایت تجزیه و تحلیل شده است. مدل‌های مختلف در این قسمت مدت زمان بیشتری برای حل بهینه‌ی مسئله نیاز دارند اما به دلیل اینکه در این پایان‌نامه تمرکز اصلی بر نحوه‌ی تخصیص گره‌ها به محورهای مواصلاتی است نیازی به ارائه‌ مدت زمان حل بهینه‌ی مدل ندیدیم. لیست جریان‌ها و فاصله‌ی شهرها همان طور که در قسمت‌های قبلی گفته شد، در پیوست‌های انتهایی پایان‌نامه موجود است.
۴-۵-۱٫ نتایج محاسباتی حالت غیر‌قطعی تخصیص ساده‌ی ظرفیت محدود مسئله‌ی مکان‌یابی محور (CSAHLP)
در این قسمت مدل غیر‌قطعی تخصیص ساده را با توضیحاتی که در قسمت قبل دادیم حل نموده و جواب‌های بهینه را به ازای مقادیر مختلف ۸/۰ و ۶/۰ ، ۴/۰، ۲/۰ بررسی می‌کنیم.
شکل (۴-۱۱): نتایج مدل غیر‌قطعی تخصیص ساده‌ی ظرفیت محدود به ازای ۲/۰
در شکل (۴-۱۱) مشاهده می‌شود که مدل گره‌های ۳۱،۲۸،۲۳،۱۶ و ۳۵ را به عنوان محور انتخاب می‌کند. که اگر با دقت به شکل نگاه کنیم خواهیم فهمید که بر اساس داده‌های جدول (۴-۱) گره‌ی ۱۶ از لحاظ بزرگی جریان در رده‌ی هفتم، گره‌ی ۲۳ در رده‌ی چهاردهم، گره‌ی ۲۸ در رده‌ی چهارم، گره‌ی ۳۱ در رده‌ی اول و در نهایت گره‌ی ۳۵ در رده‌ی هفدهم قرار دارد. یعنی مدل ۵ مکان بهینه را برای راه‌اندازی محور در نظر گرفته که سه تای آن جزو بزرگ‌ترین گره‌ها، یکی از آن‌ ها در ۱۴ گره‌ی اول و مورد دیگر نیز تقریباً در قسمت‌های بالای جدول قرار دارند. به علت اینکه ضریب کاهشی هزینه‌های انتقال () در این قسمت از مدل در پایین‌ترین مقدار خود یعنی ۲/۰ قرار دارد، تعداد محورهای انتخابی کمی بیشتر از حالت‌های دیگر است، چون مقدار تابع هدف کوچک‌تری دارد و چون سطح هزینه‌های آن پایین‌تر است مدل در انتخاب گره‌های بزرگ‌تر آزادانه عمل می‌کند.
شکل (۴-۱۲): نتایج مدل غیر‌قطعی تخصیص ساده‌ی ظرفیت محدود به ازای ۴/۰
در شکل (۴-۱۲) مشاهده می‌شود که مدل گره‌های ۳۱،۲۳،۱۶،۱ و ۳۴ را به عنوان محور انتخاب می‌کند. که اگر با دقت به شکل نگاه کنیم خواهیم فهمید که بر اساس داده‌های جدول (۴-۱) گره‌ی ۱ از لحاظ بزرگی جریان در رده‌ی سی‌ام، گره‌ی ۱۶ در رده‌ی هفتم، گره‌ی ۲۳ در رده‌ی چهاردهم، گره‌ی ۳۱ در رده‌ی اول و در نهایت گره‌ی ۳۴ در رده‌ی بیست و ششم قرار دارد. یعنی مدل ۵ مکان بهینه را برای راه‌اندازی محور در نظر گرفته که دوتای آن جزو بزرگ‌ترین گره‌ها و سه مورد دیگر نیز بین رده‌های چهاردهم تا سی‌ام این جدول سی و هفت گره‌ای قرار دارند. در این قسمت از مدل نیز چون مقدار هنوز به اندازه‌ی کافی زیاد نشده است تفاوت آن چنانی با حالت قبلی خود که مقدارش ۲/۰ بود ندارد و همان تعداد محور را انتخاب می‌کند با این تفاوت که در این جا نسبت به حالتی که آلفا برابر ۲/۰ بود گره‌های ۳۵ و ۲۸ که دارای جریان و ظرفیت بسیار بزرگ‌تری بودند از لیست مکان‌های بهینه‌ی محور حذف شده و مدل گره‌های ۳۴ و ۱ را که به مراتب دارای جریان و ظرفیت کوچک‌تری هستند، جایگزین می‌کند.
شکل (۴-۱۳): نتایج مدل غیر‌قطعی تخصیص ساده‌ی ظرفیت محدود به ازای ۶/۰

مقدمه
در این فصل ادبیات موضوع و پیشینه­ای از تحقیقات انجام شده مطرح می گردد. نخست فرایند بازاریابی به طور کلی تعریف شده و رفتار مصرف کننده که شاخه­ مورد مطالعه در این پژوهش است به طور ویژه همراه با کاربردهای آن تشریح می گردد. پس از ذکر کلیدی­ترین نکات در مورد مفهوم رفتار مصرف ­کننده با توجه به مورد مطالعه­ تحقیق که مصرف­ کنندگان حقوقی می باشد و ضرورت بررسی رفتار خرید سازمانها ارائه­ خدمات در حوزه­ سازمانی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
با توجه به موضوع تحقیق که رفتار مصرف­ کنندگان در حوزه­ یکی از خدمات مالی است ابتدا مهمترین ویژگی­های خدمت با تمرکز بر خدمات مالی ذکر شده، نیازهای مالی و انگیزه­ های رفتار مصرف ­کننده و سلسله مراتب نیازهای مالی به همراه تصمیم گیری خرید خدمات مالی به طور مشروح بررسی می­گردد. نظر به اهمیت وگسترش نقش خدمات بانکداری الکترونیک و متمرکز­بودن این تحقیق بر رفتار مصرف کنندگان در حوزه ی این گونه خدمات، ابتدا ضمن ذکر تعاریفی از بانکداری الکترونیک مهمترین مزایای و معایب آن ذکر شده و با توجه به ویژگی های بانکداری اینترنتی به این دسته از خدمات الکترونیک به طور ویژه پرداخته شده است؛ و در پایان این بخش نیز مروری بر بانکداری الکترونیک در ایران انجام گردیده است.
چون مبنای فناوری­های خدمات بانکداری الکترونیکی مبتنی بر فناوری اطلاعات می­باشد از این رو استفاده از آنها در قالب پذیرش فناوری­های اطلاعات مطرح بوده و بخشی از ادبیات موضوع نیز به ارائه­ مدل­ها در بحث پذیرش فناوری­های اطلاعات با تکیه و تمرکز بر فناوریهای نوین بانکداری الکترونیک اختصاص یافته است.
در بخش تبیین پیشینه­ی تحقیق بررسی مطالعات انجام شده به دو سرفصل کلی اینترنت بانک و همراه بانک تقسیم می شود که در هر مورد کلیدی­ترین نکات تحقیقات با بهره­ گیری از مدل پذیرش فناوری و نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده ازفناوری ذکر می شود. همچنین تحقیقات در حوزه­ پذیرش فناوری در سازمانها با محوریت فناوری اطلاعات ذکر می گردد. در پایان این بخش مهمترین تحقیقات در حوزه ی پذیرش بانکداری الکترونیک در ایران ذکر می گردد.
پس از بررسی پیشینه ی تحقیق و مدل­های پذیرش فناوری اطلاعات ونظریه­ی یکپارچه­ی پذیرش و استفاده از فناوری به عنوان مدل مفهومی تحقیق انتخاب و سازه­های شکل دهنده هر یک معرفی گردید.
رفتار مصرف کننده
در تعریفی کلی از بازاریابی باید اشاره نمود که انجمن بازاریابی آمریکا^[۴] قبل از تعریف رسمی بازاریابی در سال ۱۹۸۵بازاریابی را این­گونه تعریف کرده بود: بازاریابی عبارت است از انجام فعالیتهای بازرگانی که جریانی از کالاها و خدمات را از تولید کننده به مصرف کننده یا کاربر هدایت می­ کند. در مقاله­ای که در سال ۱۹۶۵ توسط بخش بازاریابی دانشگاه اوهایو انتشار یافت این تعریف مورد بازنگری قرار گرفت و به صورت فرآیندی در جامعه که از طریق آن ساختار تقاضا برای کالاها و خدمات اقتصادی پیش ­بینی و تقویت شده و بوسیله­ی مفهوم سازی ،ترفیع مبادله و توزیع فیزیکی کالاها و خدمات برآورده می­ شود، تعریف شده است. (هانت, ۱۳۸۶, ص. ۷۸) در این حوزه رفتار مصرف ­کننده به عنوان شاخه­ای از دانش بازاریابی مورد توجه است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تعریف رفتار مصرف کننده
رفتار مصرف ­کننده به مطالعه تمامى فرآیندهای انتخاب، استفاده، کنارگذاری محصول ها و خدمات، تجارب و یا ایده ها به وسیله افراد، گروه­ ها و سازمان­ها براى ارضای نیازها و نیز بررسی آثار این فرآیندها بر مشتری و جامعه می پردازد. (هاوکینز, بست, کانی, ۱۳۸۵, ص. ۶) به عبارت دیگر رفتار مصرف ­کننده شامل مجموعه ا ی از فرایند های روانی و فیزیکی است که پیش از خرید آغاز و بعد از مصرف نیز ادامه می یابد. (peer, olson, & grunert, 1999, p. 110) رفتار مصرف ­کننده به عقیده مک­دانیل به تشریح چگونگی تصمیم ­گیری خرید مصرف­ کنندگان و شیوه استفاده از کالا یا خدمت خریداری شده می پردازد. (Carl MC, Lamb, & Hair, 2003, p. 5)سالمون نیز نظر خود را این گونه مطرح کرد که رفتار مصرف ­کننده با هدف ارضای نیازها و خواسته­ های اشخاص و گروه ­های مختلف به بررسی فرایندهای مؤثر در زمان انتخاب، خرید و استفاده از محصول­ها، خدمات، ایده­ ها و تجربه­ها می پردازد (Solomon, 1999, pp. 5-7) مفهوم بازاریابی این دیدگاه را در بر می گیرد که هر رشته فعالیت، فرایند خشنود کردن مشتری و نه فرایند تولید کالا و ارائه خدمات است. هر رشته فعالیت با مصرف ­کننده و نیازهایش آغاز می­ شود، نه با حق انحصاری اختراعات، مواد اولیه خام و یا مهارت فروش تشخیص این امر که تنها وقتی یک سازمان می تواند به بقای خود ادامه دهد که بتواند نیاز­ها وخواسته­های مشتریان را برآورده کند سبب می شود که مطالعه رفتار مصرف­ کنندگان امری ضروری و مهم باشد. (موون و مینور, ۱۳۸۸, ص. ۱۶)
هدف بازاریابی تامین خواست­ها و نیازهای مشتریان مورد هدف است. از این رو بازاریابان به منظور کسب موفقیت، باید از عوامل مختلفی که بر خریداران تأثیر دارند آگاه باشند و ببینند مصرف­ کنندگان چگونه درباره خرید خود تصمیم می­گیرند. بازاریابان باید به ویژه مراحل فرایند خرید را شناخته و از آن آگاهی داشته باشند. در این مورد دانش مطالعه­ رفتار مصرف کننده اهمیت ویژه­ای یافته است. در حوزه­ رفتار مصرف کننده در مواردی چون شیوه­ای که افراد، گروه­ ها و سازمانها برای تامین نیازها و خواست­های خود کالا خدمات دیدگاه­ های جدید یا تجربه­ها را انتخاب می­نمایند، تهیه نموده، به مصرف می­رسانند و یا خود را از دست آن رها می­سازند؛ بررسی و تحقیق می­ شود (کاتلر, ۱۳۸۳, ص. ۱۶۶) در این مورد درک رفتار مصرف ­کننده و شناخت مشتریان کار چندان ساده­ای نیست. مشتریان ممکن است نیازها و خواسته­ های خود را به گونه ­ای بیان نمایند اما طور دیگری عمل کنند. آنها ممکن است از انگیزش­های عمیق­تر درونی خود خبر نداشته باشند یا نسبت به عوامل مؤثری که در آخرین لحظه عقیده­شان را عوض می­ کند عکس­العمل نشان دهند. از این رو بازاریابان باید خواسته­­ها، دریافت­های ذهنی و خرید و رفتار خرید آنها را به طور عمیق و مستمر بررسی کنند. در این حوزه توجه به اقتضائات فضای کسب و کار نوین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است .
مطالعه رفتار مصرف کننده رشته تحصیلی جدیدی است. نخستین کتابهای درسی در این مورد در دهه ی ۱۹۶۰ به رشته تحریر درآمده اند، ولی رشته های فکری و عقلانی آن بسیار طولانی تر است. برای مثال تورستن وبلن ^[۵] در ۱۸۹۹ درباره مصرف تجملی^[۶] سخن گفته است. در اوایل دهه ی ۱۹۰۰ نویسندگان بحثی را درباره این موضوع آغاز کردند که چگونه تبلیغ کنندگان می توانند از اصول روان شناسی استفاده نمایند؛ لیکن بیش از هرچیز توسعه مفهوم بازاریابی در دهه­ی۱۹۵۰ بود که نیاز به مطالعه رفتار مصرف کننده را ضروری ساخت.
مفهوم بازاریابی این دیدگاه را در برمی گیرد که هر رشته فعالیت ،فرایند خشنود کردن مشتری و نه تولید کالا را در بر می گیرد. در این صورت رفتار مصرف کننده مطالعه واحدهای خرید کننده و فرآیندهای مبادله، دست اندکار اکتساب، مصرف و دورانداختن کالاها، خدمات و تجارب و ایده­ ها تعریف می شود. (موون و مینور, ۱۳۸۸, ص. ۱۶)
این شیوه نگرش به رفتار مصرف ­کننده، وسیع­تر از نگرش سنتی است. در نگرش سنتی رفتار مصرف ­کننده، توجهات عمدتا بر خریدار و پیش زمینه های بلافصل و نتایج فرایند خرید کالا متمرکز بود در نگرش جدید گامی فراتر از این رفته و به بررسی تاثیرات غیرمستقیم شناخت رفتار مصرف ­کننده بر فرایند مصرف و سایر پیامدها و نتایجی که بیش از خریدار و فروشنده را در بر می­گیرد می ­پردازد.
این نمونه چهار واقعیت پنهان در مورد ماهیت دانش ما از رفتار مصرف ­کننده را آشکار می سازند:
اخذ تصمیمات موفق بازاریابی توسط سازمان­های تجاری و موسسات غیرانتفاعی نیازمند داشتن اطلاعات جامع از رفتار مصرف کنندگان است.
این مثال­ها همگی بر نیاز ما به جمع­آوری اطلاعات در مورد مشتریان خاصی که در هر تصمیم ­گیری بازاریابی درگیر می شوند صحه می گذارند. یک مدیر اجرایی ضرورت و اهمیت انجام تحقیق در رفتار مصرف کننده را به شرح زیر بیان می­ کند: درک عمیق و فهم مناسب خواسته­ های مشتری در بیان بسیار ساده­تر است تا در عمل.مثالها نشان می­ دهند که رفتار مصرف ­کننده، فرایندی پیچیده و چند بعدی است. مثالها مشخص می­سازند که هر فعالیت بازاریابی که به منظور تاثیر گذاری بر رفتار مصرف کنندگان طراحی شود بر خود سازمان، افراد و جامعه حول آنها تاثیرگذار است.
در مباحث تصمیم ­گیری مصرف ­کننده روش­های علمی بیان می­دارد که تصمیم ­گیری رفتار مصرف ­کننده شامل حس نیاز، جستجوی راه­­حل، ارزیابی گزینه­ ها، انتخاب بهترین گزینه و ارزیابی نتایج است. در مرحله نیاز، فرد احساس نوعی فقدان می کند، تنها در صورتی که نیاز قابل توجه باشد، وی انگیزه کافی برای آغاز مرحله جستجو را می­یابد. در مرحله جستجو، مصرف ­کننده ممکن است به دنبال اطلاعات گسترده یا محدود باشد که به سطح نیاز، محدودیت­های محیطی، درگیری ذهنی فرد و دیگر عوامل محدود­کننده همچون بودجه وزمان، بستگی پیدا می­ کند. در مرحله بعد، مصرف ­کننده در چارچوب یافته­ ها ی خویش جایگزین­های مختلف را ارزیابی می کند و سپس به انتخاب و ارزیابی پس از فروش می ­پردازد. (کاتلر, ۱۳۸۳, ص. ۲۲۵)
ضرورت مطالعه و تجزیه و تحلیل رفتار مصرف ­کننده
اهمیت درک کردن مصرف ­کننده را می توان در این تعریفی که از بازاریابی شده است یافت: فعالیت انسانی که به سوی ارضای نیازها وخواسته­ها از طریق فرآیندهای مبادله به وسیله انسان جهت­گیری شده است. از این تعریف دو فعالیت کلیدی بازاریابی پدیدار می شود. نخست آنکه بازاریابان می کوشند نیاز ها و خواسته­ های بازار هدف خود را فراهم آورند دوم اینکه بازاریابی با مطالعه فرایند مبادله­ای سر و کار دارد که به وسیله­ آن طرفین منابع را با هم مبادله می­ کنند. بازاریابان برای موفقیت در فرایند مبادله باید درک درستی از عواملی که خواسته ­ها و نیازهای مصرف ­کننده را تحت تاثیر قرار میدهد، داشته باشد. در حقیقت اصل تقدم مصرف ­کننده شالوده­ای است که رشته بازاریابی بر آن بنا شده است. براساس این مفهوم لازم است مصرف ­کننده در مرکز هرگونه فعالیت بازاریابی قرارگیرد. همان گونه که پیتر دراکر بیان می کند: بازاریابی همان کاری است که نتیجه نهایی آن از دیدگاه مشتری مشاهده می شود. (موون و مینور, ۱۳۸۸, ص. ۱۹)
فهم نظریه ­ها و مفاهیم رفتار مصرف ­کننده، برای مدیران بازاریابی و سیاست­گذاران عمومی حیاتی است. به ویژه مدیران برای ایجاد راهبرد بازاریابی باید از عوامل موثر در تهیه، مصرف و دورانداختن کالاها، خدمات و ایده­ ها آگاهی کامل داشته باشند
جورج دی (۲۰۰۲)، استاد بازاریابی دانشگاه جئوفری بویسی^[۷] و رئیس مرکز تحقیقات مدیریت و خلاقیت­های فناورانه مک در دانشکده وارتون^[۸] از دانشگاه پنسیلوانیا، اشاره می­ کند که در طی چند سال آینده، تمام صنایع به دلیل پیشرفت­های صورت گرفته در فناوری­ها به شدت دستخوش تغییر خواهند شد. مدیران برای استفاده از این فرصت­های جدید، باید بیش از پیش در مورد نحوه تفکر و عملکرد مشتری­ها بدانند. این مطلب به این معنی است که آنها باید فعالیت­های خودآگاه و و به ویژه ناخودآگاه تفکرات مشتری­ها را بشناسند، چون این فعالیت­ها بیش از طراحی محصول یا سیستم­های توزیع و تحویل آن محصول در موفقیت این فناوری جدید نقش دارند (زالتمن^[۹]، ص ۲۹، ۱۳۸۶).
زمانی بازاریابان با بررسی تجربیات حاصله از فروش روزانه به مصرف­ کنندگان، آن­ها را می­شناختند. اما هم اکنون با رشد و توسعه شرکت­ها و بازارها، تماس مستقیم بسیاری از مدیران بازاریابی با مشتریان قطع شده است. مدیران بایستی برای پرسش­های اساسی زیر درباره بازار پاسخ­های مناسبی بیابند:
بازار از چه کسانی تشکیل می­ شود؟
بازار چه چیزی را می­خرد؟
چرا بازار خرید می­ کند؟
چه کسانی در خرید مشارکت دارند؟
نحوه خرید بازار چگونه است؟
بازار چه وقت خرید می­ کند؟
بازار از کجا می­خرد؟
به طور کلی، بازاریابان به منظور کسب موفقیت، باید از عوامل مختلفی که بر خریداران تأثیر دارند آگاه باشند و ببینند مصرف­ کنندگان چگونه درباره خرید خود تصمیم می­گیرند. بازاریابان باید به ویژه مراحل فرایند خرید را شناخته و از آن آگاهی داشته باشند.
شکل گیری و تغییر باور و نگرش و رفتار
مفاهیمی چون باور، نگرش و رفتار سخت با یکدیگر مرتبط هستند. عبارت عام شکل گیری نگرش مصرف کننده اغلب برای توصیف کردن حوزه مزبور به کار می رود. در حقیقت در حوزه رفتار مصرف کننده بیشتر از هر موضوع دیگر، درباره نگرش مصرف کنندگان مطلب نوشته شده است
باورهای مصرف کننده
باورهای مصرف کننده^[۱۰] نتیجه یادگیری شناختی است. این باورها نمایانگر شناخت و استنباط­هایی است که مصرف ­کننده درباره پدیده ­ها، ویژگی­های آن­ها و منافع حاصل از آن دارد. پدیده ­ها عبارت از کالاها و مردم و … چیزهایی که مردم نسبت به آنها نظر، عقیده و نگرش دارند. ویژگی­ها خصوصیات یا مختصات یک پدیده هستند. در نهایت منافع پیامدهای مثبتی هستند که پدیده ­ها برای مصرف ­کننده به همراه می­آورند.
نگرش های مصرف کننده
در طی دهه­های اخیر، اصطلاح نگرش به شیوه ­های متعدد معرفی شده است. در این تحقیق از تعریفی استفاده شده است که به وسیله ی ال.ال. ترستون یکی از مبتکرن نظریه اندازه ­گیری نگرش نوین ارائه شده است. نگرش میزان انغعال یا احساس موافق یا مخالف نسبت به محرک است. این عقیده که نگرش­ها به انفعال یا یک واکنش کلی ارزیابانه باز می­گردند از سوی خیلی از پژوهشگران ابراز گردیده است. در حالی که باورها، معرفت شناختی پیرامون یک پدیده هستند نگرش­ها احساسات عاطفی هستند که مردم پیرامون پدیده ­ها دارند.
نگرش­ها در حافظه بلندمدت ذخیره می­شوند و چهار کارکرد مهم را برای مصرف ­کننده بر­عهده می­گیرند. نخست کارکرد سودگرایانه، گویای این است که مردم احساسات خود را به گونه ­ای بیان می کنند که حداکثر تشویق و یا تنبیه را از جانب دیگران به وجود آورد. در این معنا ابراز یک نگرش مانند پاسخ شرطی شده به صورت کنش­گر است. دوم این که نگرش­ها می­توانند کارکرد دفاع از خود را انجام دهند. نگرش­ها در نقش­های سوم و چهارم، کارکردهای معرفتی و ارزش­نمایی را ارائه می­ کنند. در کارکردهای معرفتی، نگرش ها به عنوان دستورالعمل­هایی در جهت ساده­کردن عمل تصمیم­سازی ایفای نقش می­ کنند. از طریق کارکرد ارزش­نمایی مصرف کنندگان می توانند ارزش­های اصلی و خود انگاره هایشان را به دیگران نشان دهند.
رفتار و قصد انجام رفتار
قصد رفتاری این­گونه تعریف می­­شود: انتظار برای رفتار­کردن به شیوه­ای خاص در رابطه با اکتساب،کنارگذاری و مصرف کالا یا خدمات. از آنجا که نیت­های رفتاری پیش ­بینی کننده رفتار واقعی هستند اندازه ­گیری نیت­های رفتاری برای محققین اهمیت دارد. مطالعه باورها و نگرش­ها رابطه آنها با رفتار خرید دارای پیامدهای مهمی در راهبرد ارتقا است .
سلسله مراتب باورها، نگرش­ها و رفتارها
باورها، نگرش­ها و رفتارها می توانند به طور غیر مستقیم از طریق سلسله مراتب تاثیرات شکل بگیرند و نوع فرایند خریدی را که به طور سلسله مراتبی اجرا شده است را کنترل می کند. جدول ذیل فرایند متفاوت خرید
جدول ۱ سلسله مراتب چهارگانه تاثیرها

(۱۱-۵)
α و β ضرایب وزن‌دهی برای توابع و هستند. فازی است که انتظار داریم برای هر المان بدست بیاید. فازی است که بعد از هر بار تحلیل در HFSS برای هر ساختار بدست می‌آید. تابع به منظور رسیدن به فاز دلخواه در نظر گرفته شده است. نیز دامنه ضریب انعکاس بدست آمده از تحلیل در HFSS برای هر ساختار است. تابع برای پیدا کردن ساختاری با حداقل تلفات است. با حداکثر شدن تابع و تابع شایستگی حداکثر می‌شود و ما در فرایند بهینه‌سازی به دنبال تابع شایستگی حداکثر هستیم.

ب)
(۱۲-۵)
در این تابع و تابع‌های بعد و مقادیر نرمالیزه و است.
ج)
(۱۳-۵)
د)
(۱۴-۵)
ه)
(۱۵-۵)
حال روند بهینه سازی به این صورت است که ابتدا تعدادی از حالت‌های ممکن به عنوان نسل اول توسط رشته‌های باینری تولید و ساختار تحلیل می‌شود و تابع شایستگی برای هر کدام بدست می‌آید. از بین این مقادیر تابع شایستگی، مقدار حداکثر به عنوان “پدر” نسل بعد انتخاب می‌شود. سپس فرزند nام از نسل جدید از عوض کردن بیت nام مربوط به پدر به دست می‌آید. مقادیر تابع شایستگی بدست آمده برای فرزندان در هر مرحله با پدر مقایسه می‌شود و تا وقتی که پدر بیشترین تابع شایستگی را داشته باشد این مرحله ادامه پیدا می‌کند.
پس از آن که برای تعداد معینی از حالت‌ها مقدار تابع شایستگی محاسبه شد، یک محاسبه آماری برای هر بیت از رشته‌ها انجام می‌شود و با توجه به مقدار تابع شایستگی برای هر رشته، احتمال صفر یا یک بودن هر بیت مشخص می‌شود. از این مرحله به بعد، بیت‌های رشته‌ها با توجه به مقدار به دست آمده برای احتمال صفر یا یک بودن مشخص می‌شوند. با توجه به حد بالا برای تعداد دفعات محاسبه تابع شایستگی این مراحل در یک نقطه متوقف می‌شوند.

1. 1. نتایج

۵-۶-۱- رویه‌های با ابعاد متغیر
طول رویه‌ها به اندازه‌های مساوی (۱۲میکرومتر) نسبت به اندازه رویه سلول قبل افزایش پیدا می‌کند و برای هر رویه تغییر فازی مشخصی نسبت به فاز رویه قبل در نظر گرفته شده است. به این معنی که در بخش از طراحی، هم ابعاد رویه و هم ساختار فرکانس گزین برای هر سلول متفاوت است. نمودار و جدول زیر گویای این روش برای طراحی این ساختار است.
جدول ‏۵‑۱-مقادیر مورد انتظار برای طراحی سطوح فرکانس گزین با ابعاد متغیر

N

length

Phase

۱

۱۷

۱۰

۲

۲۹

-۲۶

۳

۴۱

-۶۲

۴

۵۳

-۹۸

۵

۶۵

-۱۳۴

آن­ها در پایان اذعان داشتند عملکرد شبکه­ عصبی وابسته به ماهیت داده ­ها می­باشد و کاهش نرخ خطا و مقدار خطا می ­تواند منجر به بهبود عملکرد شبکه­ عصبی در پیش ­بینی خارج از نمونه ­ای گردد.[۴۶]
هو و همکاران (۲۰۰۲) در مقاله­ای تحت عنوان «مطالعه­ مقایسه­ ای از شبکه­ عصبی و مدل باکس و جنکینز در پیش ­بینی سری­های زمانی»، به منظور برازش مدل­های شبکه­ عصبی پیش­خور چند لایه، شبکه­ عصبی بازگشتی و مدل خود­رگرسیو میانگین متحرک انباشته و مقایسه­ عملکرد این مدل­ها در پیش‌بینی تعداد دفعات خرابی در سیستم کمپرسور، از سری زمانی ۹۰ خرابی مهم در یک کارخانه­ی نروژی در طی سال های ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۹ بهره جستند. نتایج تحقیق نشان داد عملکرد مدل­های شبکه­ عصبی بازگشتی و خود­رگرسیو میانگین متحرک انباشته، از نظر دو تابع زیان میانگین مجذور خطا (MSE) و میانگین قدر مطلق خطا (MAE)، هم در کوتاه­مدت و هم در بلندمدت نسبت به شبکه­ عصبی پیش­خور چند لایه دارای خطا کمتری می­باشند، اما عملکرد هر دو مدل در کوتاه­مدت نسبت به بلندمدت بهتر است.
آن­ها علاوه بر بررسی دقت پیش ­بینی سه مدل مذکور، توان هر یک از مدل­ها را به منظور تشخیص نقطه­ی بازگشت مورد ارزیابی قرار دادند که نتایج دال بر موفقیت دو مدل شبکه­ عصبی بازگشتی و خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته، نسبت به شبکه­ عصبی پیش­خور چند لایه است.[۳۸]
رضا روشن (۱۳۸۵) در پایان نامه­ خود تحت عنوان «پیش ­بینی تورم ایران به کمک مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته ، ARCH/GARCH و شبکه ­های عصبی مصنوعی و مقایسه­ کارآیی مدل­های مذکور» با بهره گرفتن از داده ­های فصلی سال­های (۱۳۸۳:۴-۱۳۸۴:۱)، توان پیش‌بینی تورم مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته، ناهمسانی واریانس شرطی و شبکه­ عصبی را با هم مقایسه کرده و نتایج بر کارآتر بودن مدل ناهمسانی واریانس شرطی نسبت به مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و مدل شبکه ­های عصبی مصنوعی نسبت به رقبای خود دلالت دارد.[۸]
متوسلی و طالب (۱۳۸۵) در مقاله­ای تحت عنوان «بررسی مقایسه­ ای توان شبکه ­های عصبی با ورودی شاخص­ های تحلیل تکنیکی برای پیش ­بینی قیمت سهام» به مقایسه عملکرد دو شبکه عصبی (که یکی از آن­ها فقط ارزش بازار را به عنوان ورودی و دیگری علاوه بر ارزش بازار، میانگین متحرک پنج، ده و بیست روزه، ROC^[143] و RSI^[144] دوازده روزه را نیز به عنوان ورودی لحاظ کرده بود) با مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته پرداختند و از چهل شرکت فعال در بورس برای ارزیابی توان پیش‌بینی قیمت بهره جستند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نتایج نشان داد که عملکرد مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته به طور معناداری نسبت به شبکه ­های عصبی بهتر است و در واقع مدل خطی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته بهتر از مدل­های غیرخطی (شبکه ­های عصبی) می ­تواند پیچیدگی سری زمانی قیمت سهام را تجزیه و تحلیل نماید.[۲۲]
احمدی، ذوالفقاری و نژاد مهربان (۱۳۸۸) در مقاله خود با عنوان «مطالعه­ تطبیقی روش­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه ­های عصبی مصنوعی در پیش ­بینی نیاز داخلی برق کشور» از دو مدل خطی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و غیرخطی شبکه­ عصبی برای پیش ­بینی متوسط ماهانه نیاز داخلی برق کشور برای یک دوره­ ۳ ساله استفاده کردند. نتایج تحقیق آن­ها مبنی بر توضیح­دهندگی بالای شبکه­ عصبی نسبت به مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته می باشد.[۱]
مشیری و مروت (۱۳۸۵) در مقاله­ای با عنوان «پیش ­بینی کل بازدهی سهام تهران با بهره گرفتن از مدل­های خطی و غیرخطی» اذعان داشتند که شبکه­ عصبی در پیش ­بینی شاخص روزانه و هفتگی نسبت به مدل­های ARIMA و ARFIMA و GARCH از دقت بالاتری برخوردار است.[۲۳]
همان­طور که از مطالعات بالا بر می ­آید، عملکرد شبکه­ عصبی در سری­های زمانی مختلف، متفاوت است.
۲-۲۳) مروری بر مطالعات ترکیبی
شبکه ­های عصبی به طور ذاتی غیرخطی می باشند و با تغییر در داده ­ها، توابع غیرخطی را بسیار خوب تخمین می­زنند. از طرفی دیگر مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته دارای محدودیت خطی است و نمی تواند الگوهای غیرخطی را خوب مدل سازی نماید.
از آن جایی که در دنیای واقعی دانستن الگوی داده ­ها مبنی بر خطی و غیرخطی بودن کمی دشوار است و به ندرت سری­های زمانی به طور خالص خطی و یا غیرخطی می­باشند، بنابراین ترکیب مدل­های خطی مانند خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و مدل­های غیرخطی مانند شبکه­ عصبی (ANN^[145]) می تواند منجر به افزایش دقت در پیش ­بینی شود.
ژانگ (۲۰۰۳) در مقاله­ای تحت عنوان « پیش ­بینی سری­های زمانی با بهره گرفتن از مدل­های ترکیبی ARIMA و شبکه­ عصبی»، اذعان داشت، با توجه به ماهیت خطی مدل خود­رگرسیو میانگین متحرک انباشته و غیرخطی شبکه­ عصبی، پیش ­بینی بخش خطی بوسیله­ی میانگین متحرک انباشته و پسماند غیرخطی بوسیله ی شبکه می ­تواند منجر به افزایش دقت در پیش‌بینی شود.
وی از سه سری زمانی Sunspots، Lynx کانادا و نرخ مبادله­ دلار آمریکا و پوند انگلیس و معیارهای میانگین مجذور خطا (MSE) و میانگین قدر مطلق خطا (MAD) برای آزمون این ادعا و ارزیابی دقت پیش ­بینی بهره جست.[۶۸]
نتایج این پژوهش دال بر موفقیت مدل ترکیبی نسبت به مدل­های ARIMA و شبکه­ عصبی می­باشد.
ودینگ و سیوس (۱۹۹۶)در مقاله­ای تحت عنوان «پیش ­بینی سری­های زمانی از طریق ترکیب شبکه­ عصبی RBF^[146] و مدل باکس و جنکینز»، فرض کردند، اگر پیش ­بینی سری زمانی و فاکتورهای اطمینان که توسط RBF تولید شده است را با مدل باکس و جنکینز ترکیب نماییم، این امر موجب افزایش دقت پیش‌بینی می­ شود. از این رو از سری زمانی روزانه­یsunspot طی سال­های ۱۷۰۰ تا ۱۹۷۹، نرخ بیکاری ماهانه در آلمان غربی طی سال­های ۱۹۴۸ تا ۱۹۸۰ و شمار خانه­های ساخته شده در طول یک ماه طی سال­های ۱۹۵۹ تا ۱۹۹۴ و معیار ارزیابی میانگین قدر مطلق انحرافات (MAD) به منظور برازش و مقایسه­ مدل RBF و مدل ترکیبی (ترکیب پیش ­بینی سری زمانی و فاکتور اطمینان از مدل RBF با پیش ­بینی مدل باکس و جنکینز) بهره جستند.
نتایج نشان داد در مدل ترکیبی حذف داده­هایی با فاکتور اطمینان پایین­تر از نقطه­ی انقطاع^[۱۴۷] بهینه منجر به کاهش معیار میانگین قدر مطلق خطا و در نتیجه افزایش دقت پیش ­بینی می­گردد. از طرفی دیگر دور شدن از نقطه­ی برش بهینه برای فاکتور اطمینان منجر کاهش دقت مدل ترکیبی می­گردد.[۶۵]
هانسن و نلسون (۱۹۹۷) در مقاله­ای تحت عنوان «شبکه­ عصبی و سری­های زمانی سنتی و ترکیب هم افزا در پیش ­بینی اقتصادی» بعد از بیان کردن اهمیت پیش ­بینی درآمد مشمول مالیات خاطرنشان کردند که عواملی مانند بحران مالی می ­تواند موجب انحراف تحلیل­های مبتنی بر سری زمانی سنتی گردند. آن­ها بیان کردند در این موارد شبکه می ­تواند با معرفی الگوهای جدید این مدل­ها را اصلاح نماید و نتایج تحقیق نیز دال بر موفقیت آن­ها در ترکیب شبکه ­های عصبی مانند Time-delay و پس­انتشار و مدل­های سری زمانی سنتی بود.[۳۹]
تی سنگ و همکاران (۲۰۰۲) در مقاله­ای تحت عنوان «ترکیب شبکه عصبی با مدل­های سری زمانی فصلی ARIMA» سعی در ترکیب شبکه­ عصبی پس­انتشار و مدل­های سری زمانی فصلی (SARIMA^[148] ) نمودند و آن را با (SARIMABP) نمایش دادند. آن­ها خاطرنشان کردند که مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی برای عملکرد دقیق­تر نیازمند ۵۰ و یا ترجیحاً ۱۰۰ مشاهده است، در حالی که در دنیای امروز به دلیل وجود عدم اطمینان در محیط و تغییرات سریع تکنولوژی، می­بایست پیش ­بینی خود را در دوره­ های زمانی کوتاه­مدت و با داده ­های محدودتری انجام دهیم و این محدودیت مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی محسوب می­گردد.
از طرفی دیگر خطاهای پیش ­بینی در شبکه­ عصبی، بازخوری را برای اصلاح وزن فراهم می­ کنند اما هیچ بازخوری برای اصلاح متغیرهای ورودی ایجاد نمی­گردد.
از این رو فرض کردند مدل ترکیبی (SARIMABP) با در نظر گرفتن پیش ­بینی و پسماندهای مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی بهینه به عنوان ورودی شبکه، می ­تواند توانایی پیش ­بینی مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی (SARIMA) و کاهش پسماندهای شبکه­ عصبی را دارا باشد و برای آزمون فرض خود از دو سری ارزش کل تولید در صنعت ماشین آلات و ارزش کل تولید نوشیدنی­های غیر الکلی بهره جستند و نتایج تحقیق نشان داد که عملکرد مدل SARIMABP نسبت به مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی و شبکه ­های عصبی با داده ­های تفاضلی و فصل زدا شده به طور معناداری بهتر است.[۶۳]
لیو و پای (۲۰۰۵) در مقاله­ای تحت عنوان «ترکیب ARIMA و SVM در پیش‌بینی قیمت سهام»، برای سری زمانی ده سهم بورس نیویورک^[۱۴۹]، با پیش ­بینی بخش خطی بوسیله­ی مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و پسماندهای غیرخطی حاصل از آن بوسیله ی SVM^[150]، دو مدل را ترکیب نموده و سپس عملکرد این مدل ترکیبی را با مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و SVM و جمع پیش ­بینی­های این دو مدل با چهار معیار MAE، MSE، MAPE و RMSE مقایسه کردند. نتایج نشان داد که عملکرد مدل ترکیبی به طور معناداری از سایر مدل­ها بهتر است.[۵۵]
چن و وانگ (۲۰۰۷)در مقاله­ای خود تحت عنوان «ترکیب SARIMA و SVM در پیش‌بینی ارزش تولید صنعت ماشین آلات در تایوان» بعد از برازش سه مدل ترکیبی سرانجام عملکرد مدل ترکیبی مناسب را (که در آن از و و پسماندهای مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی به عنوان ورودی شبکه­ عصبی انتخاب شده بود) با عملکرد مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی و SVM مقایسه کردند. برای این منظور از دو معیار میانگین مجذور خطای استاندارد شده (NMSE^[151]) و میاگین قدر مطلق درصد خطا، برای ارزیابی دقت مدل و از دو معیار DCA^[152] و تست رگرسیون (مدل کمبی و مودست^[۱۵۳]) برای بررسی توان پیش ­بینی نقطه­ی بازگشت، بهره جستند و نتایج تخمین بیان­گر دقت مدل ترکیبی و توان بالای آن در پیش ­بینی نقطه­ی بازگشت نسبت به سایر مدل­ها است.[۳۰]
لیانگ (۲۰۰۹) در مقاله­ای تحت عنوان «ترکیب روش سری زمانی فصلی و شبکه­ عصبی با الگوریتم ژنتیک»، اذعان داشتند که ترکیب مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی و شبکه­ عصبی و الگوریتم ژنتیک می تواند فواید زیر را دارا باشد.
توانایی تحلیل اثر فصل داده ­ها
شناسایی ورودی­های شبکه
معماری بهینه­ شبکه­ عصبی (تعداد بهینه نرون در لایه­ی پنهان و پارامترهای یادگیری بهینه)
از این رو در مدل ترکیبی خود از نتایج تحلیلی مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی به عنوان ورودی شبکه­ عصبی و از الگوریتم ژنتیک به منظور معماری بهینه­ شبکه بهره جستند و در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که عملکرد مدل ترکیبی به طور معناداری از مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی (SARIMA) بهتر است.[۴۹]
فاروق (۲۰۱۰) در مقاله خود با عنوان «مدل ترکیبی ARIMA و شبکه­ عصبی در پیش ­بینی سری­های زمانی کیفیت آب» از سه سری زمانی دمای آب، ماده­ بورون (Boron) و اکسیژن حل شده در طول سال­های ۲۰۰۴-۱۹۹۶ در رودخانه­ی بویاک مندرز^[۱۵۴] ترکیه برای مقایسه توان پیش‌بینی ترکیب مدل خطی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته­ی فصلی و شبکه­ عصبی نسبت به هر یک از مدل­ها مذکور بهره جست و نتایج دال بر موفقیت مدل ترکیبی نسبت به دو مدل دیگر می­باشد.[۳۳]
کادناس و ریور (۲۰۱۰) در مقاله­ای تحت عنوان «پیش ­بینی سرعت باد در سه ناحیه­ی مختلف مکزیک با بهره گرفتن از مدل ترکیبی ARIMA و شبکه­ عصبی» اذعان داشتند، پیش ­بینی سرعت باد ابزاری ارزشمند برای مراکز کنترل انرژی به حساب می ­آید، از این رو ارائه مدل دقیق­تر برای پیش ­بینی امری ضروری است.
از این رو، آن­ها از متوسط سرعت باد در طول یک ماه و از معیارهای میانگین مجذور خطا، میانگین خطا و میانگین قدر مطلق خطا، به منظور بررسی و ارزیابی دقت مدل ترکیبی نسبت به مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه­ عصبی در سه ناحیه­ی Isla de Cedros ، Cerro de la Virgin و Holbox بهره گرفتند و نتایج دال بر موفقیت مدل ترکیبی است.[۲۹]
آریکل و همکاران (۲۰۱۰) در مقاله­ای با عنوان «مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه­ عصبی برای پیش ­بینی کوتاه مدت قیمت در بازار آزاد» اذعان داشتند با توجه به رقابتی بودن بازار الکتریسیته، پیش ­بینی دقیق قیمت، منجر به حداکثر کردن سود و مطلوبیت برای تولید­کننده و مصرف ­کننده­ نیرو خواهد شد.
آن­ها به منظور ارزیابی دقت پیش ­بینی مدل ترکیبی مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه­ عصبی نسبت به هر یک از این مدل­ها، از قیمت­های بازار الکتریسیته بین المللی استرالیا در سال ۲۰۰۶ ، شبکه­ عصبی پیش­خور سه لایه با الگوریتم یادگیری L-M و معیارهای میانگین قدر مطلق درصد خطا (MAPE )، میانگین قدر مطلق خطا ( MAE) و جذر میانگین مجذور خطا (RMSE ) بهره جستند. نتایج تحقیق آن­ها در هر ۴ فصل سال گواه بر بهبود معنا­دار عملکرد، در مدل ترکیبی است.[۲۶]
فصل سوم:
روش تحقیق
۳-۱) مقدمه
در فصل اول به طور مختصر به روش تحقیق اشاره کردیم، اما در این فصل به تفصیل فرضیه ­های تحقیق، متغیرهای تحقیق، روش گردآوری داده ­ها و دوره­ زمانی مورد بررسی را تشریح می­نماییم. سپس از آن­جایی که هدف اصلی این تحقیق مقایسه عملکرد مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه عصبی با هر یک از مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه عصبی به صورت مجزا، مقایسه عملکرد مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و رگرسیون بردار پشتیبان با هریک از مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و SVR به صورت مجزا و در نهایت مقایسه دو مدل ترکیبی با یکدیگر به منظور پیش ­بینی شاخص کل بورس اوراق بهادار است بنابراین، نحوه­ برازش هر یک از مدل­های مذکور و روش مقایسه­ دقت عملکرد این مدل­ها نسبت به یکدیگر را به صورت کامل مورد بررسی قرار می­دهیم.

۳-۲) فرضیه ­های تحقیق

در دنیای واقعی دانستن الگوی سری­های زمانی مبنی بر خطی و غیر­خطی بودن کمی دشوار است و اغلب سری­های زمانی از هر دو الگو تبعیت می­ کنند، بنابراین فرض می­ شود که عملکرد مدل­های ترکیبی که دربرگیرنده­ی دو مدل خطی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و غیر­خطی شبکه­ عصبی و رگرسیون بردار پشتبان می­باشند ز هر یک دو مدل مذکور به صورت مجزا بهتر خطی و غیر خطی به صورت مجزا بهتر عمل ­می­نمایند. از این رو ابتدا به مقایسه عملکرد مدل­های ترکیبی مذکور با هریک از مدل­های خطی و غیر خطی سازنده مدل ترکیبی پرداخته و در نهایت عملکرد مدل­های ترکیبی را نسبت به یکدیگر مقایسه می­نماییم. فرضیه ­های تحقیق به قرار زیر هستند:
۱- پیش ­بینی مدل ترکیبی شبکه عصبی پیشخور – خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته در شاخص کل نسبت به پیش ­بینی مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته دارای خطای کمتری است.
۲- پیش ­بینی مدل ترکیبی شبکه عصبی پیشخور – خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته در شاخص کل نسبت به پیش ­بینی مدل شبکه عصبی پیش­خور دارای خطای کمتری است.
۳- پیش ­بینی مدل ترکیبی رگرسیون بردار پشتیبان – خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته در شاخص کل نسبت به پیش ­بینی مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته دارای خطای کمتری است.
۴- پیش ­بینی مدل ترکیبی رگرسیون بردار پشتیبان – خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته در شاخص کل نسبت به پیش ­بینی مدل رگرسیون بردار پشتیبان دارای خطای کمتری است.
۵- بین عملکرد مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته –شبکه عصبی پیشخور( FFNN)^[155] با مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته – رگرسیون بردار پشتیبان اختلاف معناداری وجود دارد.

۳-۳) متغیرهای تحقیق و نحوه گردآوری داده ­ها

به منظور مقایسه­ عملکرد مدل­های ترکیبی با هر یک از مدل­های خطی و غیرخطی سازنده مدل ترکیبی به صورت مجزا و در نهایت مدل­های ترکیبی با یکدیگر از سری زمانی شاخص کل که از سایت TSETMC استخراج گردیده، استفاده شده است.

۳-۴) دوره­ زمانی انجام تحقیق و روش نمونه گیری

دولت طاهریان، نخستین حکومت جدایی طلب مشرق بود که در خلال سالهای ۲۰۵-۲۵۹ ه.ق. در خراسان حکومت کرد. بنیانگذار آن «طاهربن حسین مصعب پوشنگی هروی زریق خزاعی» بود که به «طاهر ذو یمینین» معروف است. طاهر از طرف مأمون حاکم خراسان منصوب شد.^[۳۲۵] در نتیجه بر بامیان نیز مسلط شد. وی بعد از مدتی ادعای استقلال کرد و نام خلیفه را از خطبه ها حذف کرد.^[۳۲۶]
برخی از مورخان این سلسله راشیعی و برخی سنی می دانند.
قبیله خزاعی از خاندانهای بزرگ و تأثیرگذار در خراسان بود و تمایلات شیعی داشت. طاهر از موالیان قبیله خزاعه بود.^[۳۲۷] بیعت طاهر بن حسن با امام رضا(ع) به عنوان ولیعهد و شادمانی از این موضوع را،^[۳۲۸] می‎توان به عنوان گرایش شیعی وی دانست. از جمله خراسانی بودن طاهر که محل تجمع علویان بود و در ان محل وی رشد و نمو داشته، می توان قرینه ای برای تشیع وی دانست.^[۳۲۹]

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ابن اثیر جزری تمام سلسه های طاهریان را متهم به تشیع کرده‌است. ازدواج طاهریان با علویان مانند ازدواج با خاندان سید ابو جعفر احمد، نخستین دودمان علوی بود که در نیشابور ساکن شد.^[۳۳۰] علاوه بر این یکی از چیزهایی که دلالت بر شیعه بودن وی میکند، وجود اسامی خاص اهل بیت (ع) در میان خاندان طاهری است. مانند نام پدر طاهر «حسین» و نام برادرش «حسن»و … که از تمایلات درونی آنها به شیعه می توان نام برد.
از سویی عده‌ای معتقد است که در آن زمان سنی به درستی شکل نگرفته بود ولی طاهریان طبعاً پیرو خلفا بوده است؛ گرچه در برخی از موارد مانند بیعت امام رضا (ع) نشان از همراهی او با مأمون بوده است.^[۳۳۱] تبعید عالم و متکلم بزرگ شیعی «فضل بن شاذان»، و جنگ با «حسن بن زید» در طبرستان^[۳۳۲] و دستگیری «محمدبن قاسم زیدی علوی» در سال ۲۱۹ه.ق. و فرستادن وی به بغداد و درنهایت خاموش ساختن قیام او در خراسان بود.^[۳۳۳]
در مجموع می توان گفت که با توجه به برخی از اقدامات مثبت و با تعامل گونه طاهریان با تشیع، تشیع در این عصر (قرن سوم) یک روند نفوذ، تثبیت پذیری رو به رشد داشته است و شیعیان بامیان نیز از این مورد تأثیر پذیرفته است.

صفاریان و شیعیان بامیان(۲۴۷-۳۹۴ه.ق)

صفاریان که مؤسس آن یعقوب لیث صفاری است که بخشهای وسیعی از سیستان و خراسان را در اختیار داشت. در سال ۲۵۶ه.ق. بامیان به تصرف یعقوب لیث صفاری در آمد.^[۳۳۴]
صفاریان با شیعیان رابطه حسنه داشتند و آنها را محترم میشمردند. حضور صفاریان در خراسان برای شیعیان فرصتی فراهم کرد،که فعالیت فرهنگی خود را گسترش بدهند. فضل بن شاذان از متکلمان شیعه در سال ۲۶۰ه.ق. در قلمرو صفاریان در رد کرامیه و با طنیه کتاب «الایضاح فی ردّ علی سایر فرق» را نوشت.^[۳۳۵] صفاریان به اموات و شهدا شیعیان احترام می‎گذاشت. بنا بر نوشته شیخ عباس قمی در منتهی الآمال، در دوران حکومت امیر حسن بن زید معروف به داعی کبیر، وی دو نفر از سادات حسینی را شهید کرد، جسد آنان را بدون این که دفن کند در سردابی انداخت. پس از حمله یعقوب لیث صفاری به طبرستان، داعی کبیر به دیلم، فرار کرد. یعقوب جسد آنان را از سرداب بیرون آورد و با احترام به خاک سپرد.^[۳۳۶]
صفاریان به ائمه ارادت خاصی داشتند، چنانچه عمرو لیث صفاری هنگامی که در اوج قدرت بود، بعد از رژه سربازانش، به شدت گریست و آرزو میکرد که با این سربازانش در کربلا در خدمت امام حسین(ع) بودند.^[۳۳۷]
حمدالله مستوفی به شیعه بودن صفاریان تصریح دارد و مینویسد:« ارباب دول که در عهد اسلام بودند، هریک به عیبی چند ملوث بودند، چون بنی امیه به زندقیه و اعتزال و خارجیت و بنی لیث و آل بویه به رفض».^[۳۳۸]
خواجه نظام الملک وزیر سلجوقی نیز معتقد است که صفاریان در بیعت باطنیان است.^[۳۳۹] قاضی نورالله شوشتری معتقد است که بنی لیث باعث ترویج مذهب امامیه گردیده است.^[۳۴۰]
از مجموع قراین و شواهد این طور به دست می آید که صفاریان با شیعیان بامیان رابطه سازنده و مثبت داشته بلکه با بوجود آوردن فضای مساعد زمینه گسترش تشیع را فراهم نموده است.

سامانیان و شیعیان بامیان(۲۰۴-۳۹۵ه.ق.)

اسماعیل بنیانگذار دولت سامانی است. وی در سال ۲۳۴ه.ق. در شهر فرغانه متولد شد. درسال ۲۸۷ه.ق. بامیان و نواحی اطراف آن، علاوه بر خراسان و سیستان به تصرف اسماعیل بن احمد سامانی (۲۶۱-۲۷۹) درآمد.^[۳۴۱]
سامانیان علویان را احترام مینمود، امیر اسماعیل املاکی را بر آنان وقف کرد.^[۳۴۲] بنا بر روایتی که از زبان امیر اسماعیل نقل شده، وی
در کودکی از مؤدبی رافضی دانش آموخته است.^[۳۴۳] حتی در زمان نصربن احمد سامانی و امرای پس از او نیز علمای شیعه همچون ابراهیم بن علی کوفی، حرمتی بزرگ داشتند.^[۳۴۴]
سامانیان از دولتهایی بودند که نسبت به مذاهب مختلف رفتاری یکسان و معتدلی داشتند که شیعیان نیز از آن جمله بودند. در قلمرو آنها حتی یهودیان و مسیحیان و گروههایی مختلف از مجوسی پراکنده بودند^[۳۴۵]. با این حال منازعاتی بین گروه های مذهبی و غیر مذهبی بود؛لکن حسن کار در این بود که حکومت سامانی در این عصبیتها وارد نمیشد، بلکه از شدت اختلافات جلوگیری میکرد. لیکن از قرن پنجم قمری به بعد تدریجاً شاهان و رجال مملکت خود وارد این عصبیت شدند و به سخت گیری نسبت به مذاهبی که با آنها نظر مساعد نداشت مبادرت کرد.^[۳۴۶]
در کل سامانیان با شیعیان رابطه بدی نداشتند، در بامیان نیز گزارشی از بد رفتاری سامانیان با شیعیان نشده است.

غزنویان و شیعیان بامیان(۳۳۶-۵۸۲ه.ق)

پس از تصرف بامیان توسط البتکین غزنوی(۳۸۴ه.ق) و اسارت شیر بامیان در جنگ،^[۳۴۷] فرمانروایی این خاندان بر نواحی شرق هندوکش پایان یافت و قلمرو آنان ضمیمه غزنویان شد. ظاهراً تا قبل از این حاکمانی که به بامیان حمله میکردند فقط به گرفتن باج و نظارت کلی بر بامیان اکتفا میکردند و شیر بامیان به حکومت خود ادامه دادند، ولی بعد از حمله غزنویان خاندان شیران بامیان کاملاً سقوط کرد.
سلاطین غزنوی حنفی متعصب بودند و به همین جهت با خلیفه عباسی اشتراک داشتند و به او ارادت می ورزیدند. ذهبی می نویسد: « سلطان محمود غزنوی به خلیفه عباسی اعتقاد داشت و در مقابلشان و مقدم او سر تعظیم فرود می آورد و برای وی هدایایی از طلا می فرستاد».^[۳۴۸] به خاطر همین تعصبات بود که سلطان محمود بارگاه امام هشتم شیعیان را خراب کرد و مردم را از زیارت منع کرد.^[۳۴۹]
سلطان محمود غزنوی از استاد ابوبکر محمشاد که سمت پیشوایی کرامیان^[۳۵۰] را داشت، استعانت جست و او با تعصب و بی رحمی بسیار به جنگ با رافضیان و باطنیان برخاست و آزار و کشتار بی رحمانه فرقه اسماعیلیه به میل محمود و تشویق استاد ابوبکر دامنه وسیعی پیدا کرد؛ پس از پیروزی بر مخالفان خود به آزار و اذیت مردم پرداختند.^[۳۵۱]
غزنویان نسبت به اسماعیلیه و قرامطه کاملاً سرکوب گر بودند و عده‌ای را به اتهام قرامطه کشتند و مال و سرمایه شان را گرفتند.^[۳۵۲] اما برخی از دانشمندان شیعه را در دربار خود جای دادند مانند ابوریحان بیرونی که در دربار سلطان مسعودتقرب بالایی داشت.^[۳۵۳]
در کل میتوان گفت که غزنویان با شیعیان با شدت برخورد میکردند مخصوصاً با اسماعیلیان قرامطه نهایت خشونت را داشتند و شیعیان بامیان نیز از این برخورد مستثنی نبودند.

سلجوقیان و شیعیان(۴۳۱-۵۹۰ه. ق.)

سلطان سنجر در سال ۵۱۲ه.ق بامیان را تصرف کرد و بهرام شاه غزنوی را به عنوان حاکم غزنه و بامیان قرار داد.^[۳۵۴] با افول قدرت غزنویان، قلمرو آنان ضمیمه سلجوقیان شد. سلاجقه مخصوصاً در زمان نظام الملک طوسی وزیر متعصب سلجوقی سیاست حذف شیعیان از دستگاه دولتی را داشتند. مثلاً آلپ ارسلان سلجوقی «دهخدایحیی» دبیر «اردم» از رؤسای سلجوقی را به خاطر شیعه بودن احضار و تنبیه سخت کرد و سپس اخراج نمود.^[۳۵۵]
سلجوقیان به شدت اسماعیلیان را سرکوب میکردند و در مقابل اسماعیلیان نیز مخصوصاً در زمان حسن صباح مخالفان خود را ترور میکردند و وزراء و سلطان سلجوقی نیز از ترس کاردهای برّان فدائیان اسماعیلی خواب خوش نداشتند^[۳۵۶].
در کل در زمان سلجوقیان شیعیان گرچه از مقامهای دولتی حذف میشدند ولی زندگی نسبتاً آرامی داشتند وبه خاطر مذهب تشیع شکنجه و اعدام نمیشدند.

غوریان بامیان و شیعیان(۵۴۰-۶۱۲ه.ق)

دولت غوریان بامیان تا سال ۶۱۲ ه.ق.به مرکزیت فیزروزکوه یعنی اندکی قبل از حمله مغول ادامه یافت و در سال ۶۱۲ هجری قلمرو غوریان به تصرف محمد خوارزمشاه در آمد.^[۳۵۷]
در عصر علاء الدین حسین جهانسوز ، بامیان به تصرف او درآمد و وی برادر بزرگتر خود فخرالدین مسعود (۵۴۰ه.ق) را به حکومت بامیان و تخارستان گمارد.^[۳۵۸] آنان حکومت قدرتمندی را در بامیان تشکیل دادند. درباره این حکومت به طور مفصل در جغرافیای سیاسی بامیان بیان شد.
با توجه به این که غوریان خود مروج تشیع بودند و اعتقاد داشتند که از امام علی (ع) لوا گرفتند و محبت اهل بیت (ع) داشتند^[۳۵۹]، پس نمیتواند با شیعیتان رابطه بد ی داشته باشند.
اما چند گزارش نیز داریم که مذهب پادشاهان غوری را سنی تعری
ف کردند. صاحب الکامل ، مذهب سلطان شهاب الدین غوری را شافعی یا حنفی معرفی میکند.^[۳۶۰] سلطان غیاث الدین غوری خوارزمشاه را به اطاعت از خلیفه (الناصر لدین الله ) فرا میخواند.^[۳۶۱] در گزارش دیگر آمده است : «سلطان غیاث الدین نسبت به مذاهب نیز تعصب نشان نمیداد و می گفت: تعصب در مذهب از سلطان قبیح است.چیزی که بود، خود او مذهب شافعی داشت به شافعیان می‌گروید بی آنکه آنان را علیه سایر مذاهب بر انگیزاند یا به آنان امتیازی بیش از آنچه استحقاق داشتند، بدهد.»^[۳۶۲]
همچنین در این گزارشها بیان شده است که این پادشاهان نسبت به علویان احترام بسیار داشتند. سلطان شهاب الدین غوری به علویان پول زیادی بخشید.^[۳۶۳]
در احوال سلطان غیاث الدین بیان شده است که : «هر سال از خزانه خویش به همه پاداش می داد و مبالغی میان تهی دستان پخحش میکرد. علویان و شاعران و کسان دیگری که به دربار او می‌آمدند مورد نوازش وی قرار میگرفتند»^[۳۶۴]. در زمان سلطان علاء الدین حسین جهانسوز(۵۵۶ق.) اسماعیلیان الموت با موافقت او فعالیت خود را در غور آغاز کردند^[۳۶۵]. به نظر می رسد که علاء الدین حسین برای بهره گیری از استعداد آنان برای مقابله با غزنویان و سلجوقیان اجازه فعالیت به آنان را داد. با مرگ وی ستاره اقبال اسماعیلیان کرد به طوری که سیف الدین محمد جانشین وی به قلع و قمع آنان پرداخت و واحدی از آنان را باقی نگذاشت.^[۳۶۶]
همچنین در گزارشی دیگر آمده که :
فرستاده شهاب الدین غوری از نزد سرکرده اسماعیلیان خراسان برگشت و پیغامی آورد که شهاب الدین از آن بدش آمد. از این رو، به علاءالدین محمد بن علی متولی شهرهای غور فرمان داد تا با لشکریان خود به سرکوبی آنان برود و سرزمینشان را محاصره کند. او نیز با سپاه انبوهی به سوی قهستان روانه شد^[۳۶۷]..
تسلط کرّامیه به ویژه در قرن پنجم قمری بسیار بوده است و حتی غیاث الدین محمد و برادرش شهاب الدین در آغاز همانند اسلاف خویش پیرو مذهب کرامیه بودند.^[۳۶۸] غیاث ا لدین محمد و برادرش شهاب الدین از مذهب کرامیه به مذهب شافعی گراییدند.^[۳۶۹] نفوذ کرامیه به حدی که، وقتی غیاث الدین محمد، تغییر مذهب داد و مذهب شافعی گرایید ، بزرگ کرامیان وی را مذمت کرد، و غور ر ترک کرد و به مدت یک سال در نیشابور بسر برد.^[۳۷۰]
شهاب الدین محمد (۵۹۹ق) وقتی جانشین برادرش غیاث الدین شد چون مردم غزنین حنفی بود وی به خاطر همراهی با مردم این دین را انتخاب کرد.^[۳۷۱] بهاءالدین سام از ملوک بامیان (۶۰۲ق) نیز مانند عموزادگانش تعصب مذهبی نداشت و از همه فرق اسلامی حمایت میکرد و با آنان در ارتباط بود ودر دربار خویش با آنان مذاکره و مصاحبه داشت.^[۳۷۲]
بنا به نقل ابن اثیر، مردم فیروزکوه در سال ۶۰۲ ق. به دمذهب شافعی گرویدند.^[۳۷۳] این گرایش به خاطر سخت گیری کرامیه در انجام دادن عبادات موجب روی گردانی مردم غور از این مذهب گردیده و به غیاث الدین برای همسو شدن با مردم تغییر مذهب داده و یا بالعکس، ابتدا سلطان تغییر مذهب داده است و پس براساس حدیث « الناس علی دین ملوکهم » مردم تغییر مذهب داده اند.^[۳۷۴]
پادشاهان غوری حتی آنان که اظهار تسنن می کردند نیز از تعصب در مذهب تسنن راضی نبودند و به هر شکل تلاش می کردند تا روزنه ای از محبت اهل بیت ع و علویان را هرچند در قالب مذهب حنفیه که هوادار علویان بود و یا مذهب شافعی که به شدت نسبت به اهل بیت اظهار محبت می‌منمود، احیا کند. اما در باب نقش آفرینی غوریان در وضعیت فرهنگی ناحیه بامیان ، در این خصوص سند و مدرک روشنی وجود ندارد. آنچه میتوان به صورت تحلیلی در این خصوص گفت این است که اولاً با توجه به رواج اندیشه تشیع ، به خصوص تشیع اسماعیلی همراه با نوساناتی در ناحیه غور منطه بامیان به جهت همجواری با ناحیه غور عدم وجود مرزهای غیر قابل عبور در آن ناحیه و سپس تسلط بر بامیان در سالهای بعدی به طور طبیعی در معرض امواج مذهب تشیبع بوده و دولت غوریان نه تنها فشار و آزاری بر شیعیان منطق بامیان وارد نکرده بلکه تقویت کننده شیعیان در بامیان نیز بوده است. در مجموع میتوان گفت که غوریان ابتدا شیعه بوده و به خاطر فشارهایی که به خاطر شیعه بودن به آنها وارد میشد، به مذهب کرامیه و شافعیه و حنفیه گراییدند ولی همواره تساهل مذهبی را رعایت میکرند .غوریان رابطه خوبی با شیعیان داشتند. در زمان آنها شیعیان آزادانه به اعمال خود مشغول بودند.

خوارزمشاهیان و شیعیان(۴۹۰-۶۲۸ق.)

سلطان محمد خوارزمشاه سال ۶۰۹ق. بامیان را تصرف کرد.^[۳۷۵] هنگامی که سلطان محممد خوارزمشاه قدرت خود را محکم کرد لازم دید که خلیفه
عباسی بر اقدامات او مهر تأیید بزند . به همین جهت هیئتی را به بغد فرستاد. اما خلیفه عباسی در خواست سلطان محمد را رد کرد. سلطان چون تلاشهای خود را بی نتیجه یافت، تصمیم گرفت به جای «الناصر» فرد دیگری را به خلافت بنشاند، او از علمای بلاد اسلامی فتوایی گرف که بر سلطان مسلمین واجب است که خلیفه نالایق را از کار عزل کند و خلافت حق سادات حسینی است. سلطان محمد به دنبال این اقدام با «سید علاءالملک ترمذی» به عنوان خلیفه بیعت کرد.^[۳۷۶] در حقیت سلطان محمد خوارزمشاه به دنبال اختلافاتش با خلیفه دوم متوجه شیعیان اثنی عشری شد و بکارکیری آنان در مناصب دولتی به گونه ای بود که برخی احتمال دادند که خلیفه شیعه شده است.^[۳۷۷]
در مجموع می توان گفت که د رمدت کوتاهی که خوارزمشاهیان بر بامیان مسلط بودند گزارشی مبنی بر آزار شیعیان بایان نرسیده است و آنها علیه شیعیان سختگیری نداشتند.

حکومت مغولان (ایلخانی)(۷۵۶-۶۶۳)

پس از مرگ هلاکو فرزندش اباقان(۶۶۳) جانشین وی شد.^[۳۷۸] از این ببعد حکومت ایلخانان شروع می شود. در ابتدا بسیار با مردم مسلمان با خشونت برخود میکردند، ولی در سالهای بعد از دوران چنگیز که مغولان کم‌کم با اسلام آشنا شدند و با تلاش علمای شیعه آنها با تشیع آشنا شدند و برخی از آنها به شیعه امامیه گرویدند. پس از مرگ چنگیز قلمرو دولت چنگیز میان فرزندانش تقسیم شد که طی آن ، به گفته برخی از محجققان ناحیه افغانستان و خوارزم و ترکستان به جغتای واگذار شد اما در طی دوران مغول جغتائیان در ناحیه افغانستان به ویژه ناحیه دور افتاده و صعب العبور بامیان استقرار نداشتند. علاوه بر این که جغتائیان دیرتر از دیگر مغولان غربی به اسلام گرویدند و تقریباً مقارن انقراض ایلخانان ایران بخش غربی اولوس جغتای به اسلام گرویدند و پیرو مذهب تسنن بودند.^[۳۷۹]