بالغ بر یک قرن است که مردم، شبکه اجتماعی مجازی را برای اشاره‌های ضمنی به مجموعه روابط پیچیده میان افراد درسیستم‌های اجتماعی در تمامی مقیاس‌ها از روابط بین فردی گرفته تا بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌دهند. در سال ۱۹۴۵ “جان بارنز” برای نخستین بار از اصطلاح قاعده مند برای مشخص کردن الگوهایی از رشته‌ها استفاده کرد که مفاهیم را مشخص می‌کنند و به صورت رایج توسط عموم و دانشمندان علوم اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد : گروه‌های محدود مانند: قبایل و خانواده‌ها و طبقات اجتماعی مانند: جنسیّت و قومیت. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

آنالیز شبکه‌های اجتماعی از طریق احکام نظری و روش‌ها و تحقیق‌های مربوط به آن از یک
صنعت ضمنی به معبری تحلیلی برای پارادایم‌ها تغییر یافته‌است. براهین تحلیلی از کل گرفته تا جزء؛ از ساختار گرفته تا روابط و افراد، از اخلاق گرفته تا رفتار همگی شبکه‌های سراسری را مورد بررسی قرار می‌دهند که در آن‌ها، همه رشته‌ها شامل روابط ویژه‌ای در میان جمعیت ِ تعریف شده‌اند و یا شبکه‌های فردی را مورد بررسی قرار می‌دهند که شامل رشته‌ها یی است که افراد مشخصی آن‌ها را دارند از قبیل انجمن‌های خصوصی. گرایش‌های تحلیلی متعددی آنالیز شبکه‌های اجتماعی را تمیز می‌دهند: هیچ فرضی وجود ندارد که گروه‌ها، بلوک‌های بنا کننده اجتماع هستند این معبر برای مطالعه سیستم‌های اجتماعی با محدودیت کمتر باز است از اجتماعات غیر محلی گرفته تا لینک‌های درون وبلاگ‌ها.آنالیز شبکه‌های اجتماعی علاوه بر سروکارداشتن با اشخاص (افراد، سازمان‌ها، ایالات) به عنوان واحدهای گسسته تحلیل، برروی چگونگی ساختار رشته‌ها که اشخاص و روابط میان آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد نیز تمرکز می‌کند. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
۴-۳-۲- پیشرفت های مهم در شبکه های اجتماعی:
بعد از به وجود امدن اولین شبکه های اجتماعی که غالباً شبکه های دوست یابی بودند فراخور پیشرفت های تکنولوژیک در زمینه ارتباطات، شبکه های اجتماعی نیز در سال ۲۰۰۰ دستخوش تحولاتی شدند. اولین شبکه ی اجتماعی مدرن سایت دوستیابی[۴۲] است که در سال ۲۰۰۲ راه اندازی شد و امروزه نیز از آن استفاده می شود و کاربران زیادی دارد. آمار نشان داده است که ۹۰ در صد ترافیک سایت مربوط به قاره ی آسیا می باشد. هدف سایت ایجاد مکانی پر سرعت امن برای یافتن دوستان در زندگی واقعی و مجازی بود و به نوعی می توان آن را سایت دوستیابی نیز به شمار آورد. تمرکز اصلی امروزه سایت بروی بازی های آنلاین است. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
های پنج [۴۳]
های پنج یکی دیگر از شبکه های اجتماعی بزرگ است که در سال ۲۰۰۳ راه اندازی گردید و دارای اعضای بسیاری است. حریم خصوصی پروفایل اشخاص در این وب سایت کمی متفاوت بوده و دارای سه درجه دوستی است. اگرچه های پنج در ایالات متحده طرفداران زیادی ندارد در آسیا، امریکای لاتین و افریقا ی مرکزی از محبوبیت بالایی برخوردار است. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
لینک ادین :[۴۴]
لینک ادین در سال ۲۰۰۳ بنیان گذاری شد و یکی از شبکه های اجتماعی است که هدف اصلی تجارت را مد نظر قرار داده است. در اصل ، لینک ادین به کاربران امکان ایجاد پروفایل ( رزومه ) و برقراری ارتباط خصوصی با یکدیگر را می داد. در ادامه کار سایت ویژگی های دیگری نیز به آن اضافه شد که ، گروه ها، سخنگاه های پرسش و پاسخ، امکانات پیشرفته تر پروفایل و بروز رسانی های بلادرنگ از آن نمونه اند. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
مای اسپیس[۴۵]
مای اسپیس نیز در سال ۲۰۰۳ آغاز بکار کرد و در سال ۲۰۰۶ به محبوب ترین شبکه ی اجتماعی دنیا مبدل شد. یکی از تفاوت های مهم آن با دیگر سایت های اجتماعی آن بود که به کاربران امکانات شخصی سازی ویژه ای برای پروفایل ها می داد. کاربران می توانستند در آن موسیقی و ویدئو های مورد علاقه شان را پست نمایند. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
فیس بوک[۴۶]
فیس بوک ابتدا در سال ۲۰۰۴ به عنوان یک شبکه اجتماعی در هاروارد راه اندازی شد و بعدها با سرعت چشمگیری به مدارس ، مراکز آموزشی و تجاری دیگر نفوذ نموده و در سال ۲۰۰۶ از آن نیز فراتر رفت و به عنوان یک شبکه اجتماعی همگانی تا به امروز مور فیس بوک بزرگ ترین شبکه ی اجتماعی دنیا در حال حاضر حدود ۴۰۰ میلیون نفر کاربر دارد. اگر فیس بوک به جای دنیای مجازی در دنیای فیزیکی حضور داشت این تعداد جمعیت آنرا به یکی از چند کشور پرجمیعت دنیا تبدیل می کرد. به جز فیس بوک چندین شبکه ی اجتماعی دیگر نیز کاربران چند صد میلیون نفری دارند. در رده بندی برترین وب سایت های دنیا بر اساس آمار الکسا، فیس بوک در رده ی دوم قرار دارد و در لیست ۱۰۰ وب سایت برتر نام چندین شبکه ی اجتماعی دیگر نیز به چشم می خورد. فیس بوک در بسیاری از کشورها پربیننده ترین وب سایت محسوب می شود و در بیش از ۱۰۰ کشور محبوب ترین شبکه ی اجتماعی است.(قاسم زاده،۱۳۹۰ )
فیس بوک در سه سال اخیر با رشدی جهشی به چنین جایگاهی رسید و توانست سایر رقبا را در بازار شبکه های اجتماعی پشت سر بگذارد. در فاصله زمانی سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ زمانی که کاربران در سایت فیس بوک صرف کردند رشدی ۵۶۶ درصدی پیدا کرد، این در حالی بود که زمان صرف شده در کل فضای اینترنت تنها ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده بود. آمارهای اعلام شده از طرف گوگل نیز نشان می دهد نسبت تعداد بازدیدکنندگان مستقل از فیس بوک و سایر شبکه های اجتماعی به تعداد صفحات بازدید شده ی آنها حدود ۱۰۰ برابر است. آمار بیانگر این است که شبکه ها ی اجتماعی نه تنها به پربیننده ترین وب سایت های اینترنتی تبدیل شده اند، بلکه کاربران اینترنتی بیشتر زمان حضورشان در فضای مجازی را نیز در این وب سایت ها می گذراننددر استفاده قرار می گیرد. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
۵-۳-۲-کارکرد های شبکه های اجتماعی:
استقبال از شبکه های اجتماعی از آن روست که کاربران اینترنتی می توانند برای اغلب نیازهای آنلاین خود در این وب سایت ها پاسخ مناسب بیابند. در شبکه های اجتماعی کاربران می توانند پروفایل های شخصی برای خودشان بسازند که شامل مشخصات، تصاویر، علاقه مندی ها و سایر موارد اینچنینی است. اما شبکه ای شدن این وب سایت ها از جایی آغاز می شود که هر کاربر لیستی از دوستان تهیه می کند و این پروفایل های شخصی به یکدیگر متصل می شوند. هر کاربر می تواند دوستان و آشنایانی که در همان شبکه ی اجتماعی حضور دارند را به لیست دوستان خود بیفزاید. همچنین کاربران می توانند با جست وجو در پروفایل های کاربران و مشاهده ی مشخصات آنها با افراد جدیدی آشنا شوند و لیست دوستان خود را گسترده تر کنند. اینها ابتدایی ترین امکانات شبکه های اجتماعی است و این وب سایت ها در سال های اخیر تلاش کرده اند، تا گزینه های بیشتری در اختیار کاربران خود قرار دهند. امکانی شبیه به وبلاگ ها و میکروبلاگ ها برای نوشتن مطالب کوتاه و یادداشت های روزانه و فضایی شبیه به سایت های عکس برای قرار دادن تصاویر شخصی، ایجاد فضایی شبیه به چت برای گفت وگوهای فوری میان کاربران، قابلیت ساختن اتاق های گفت وگو و صفحات هواداری شبیه به فروم های اینترنتی از جمله ساده ترین این امکانات است. شبکه های اجتماعی متناسب با نوع موضوع فعالیت شان امکانات دیگری از قبیل خبرخوان های اینترنتی، بازی های آنلاین، قابلیت آپلود کردن ویدئوها و فایل های کامپیوتری و برقراری ارتباط با سایر رسانه های شخصی را نیز در گزینه های شان دارند. بدین ترتیب می بینیم که اغلب امکاناتی را که کاربران اینترنتی پیش از این از طریق مراجعه به چندین وب سایت کسب می کردند، یک جا در شبکه های اجتماعی دریافت می کنند. پس بی دلیل نیست که کاربران بخش قابل توجهی از زمانی را که در اینترنت به سر می برند در شبکه های اجتماعی حضور دارند. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
۶-۳-۲- شبکه های اجتماعی و دیپلماسی دیجیتال:
در ادبیات سیاسی، واژه دیپلماسی یا دیپلماتیک به فعالیت بین کشورها گفته می شود که در عرصه بین الملل این روابط دارای اهدافی از جمله بهبود روابط سیاسی، هم پیمانی له یا علیه کشورهای دیگر، بستن قراردادهای اقتصادی، فرهنگی، نظامی و… است. اما در سال های اخیر و با گسترده شدن فضای رسانه ها از جمله شبکه های اینترنت و ماهواره، کشورهای غربی و در رأس آن دولت آمریکا فعالیت های رسانه ای خود را در حمایت یا علیه هر کشوری که بخواهد دنبال می کند. به عنوان مثال آمریکا در فضای مجازی در حمایت از رژیم صهیونیستی سنگ تمام گذاشته و به نوعی به دنبال متقاعد کردن افکار عمومی جهان در پذیرش اشغالگران فلسطین است، یا در تخریب چهره کشورهای اسلامی و ایران به منظور نشان دادن به عنوان یک کشور تروریست بسیار فعال است، که همین فعالیت امروزه به عنوان دیپلماسی دیجیتال یا رسانه ای معروف شده است. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
دیپلماسی رسانه ای واژه تقریبا جدیدی در دنیای رسانه به حساب می آید و دولت ایالات متحده آمریکا در حال حاضر پرچمدار آن محسوب می شود که بودجه های بسیار کلانی را هم در همین راستا اختصاص داده است.براساس اخبار موجود دولت باراک اوباما برای سال مالی ۲۰۱۰ میلادی مبلغ ۷۴۵ میلیون دلار برای گسترش برنامه صدای آمریکا [۴۷]و راه اندازی فیلترشکن برای ایران از کنگره این کشور درخواست کرده است. استراتژیست‌های دیپلماسی دیجیتال آمریکا تأکید می‌کنند مساله مهم دیگر این است که مسلمانان تاثیرگذار در تویتیر، فیس‌بوک و سایر شبکه‌های اجتماعی را بشناسیم و با دیپلماسی مناسبی به آنها دسترسی یافته و بگوییم که “هی، ما می‌خواهیم این پیام‌ها را به شما برسانیم، این‌ها پیام‌هایی هستند که ما فکر می‌کنیم با ارزش‌های شما سازگارند این همان صدایی است که شما می‌خواستید از آمریکا بشنوید. “جارد کوهن” و “الک راس” وهمکارانشان در وزارت امور خارجه امریکا از سوی “هیلاری کلینتون” که او را مادر خوانده ی دیپلماسی دیجیتال می نامند، ماموریت یافتند تا برای توسعه دمکراسی و پیشبرد اهداف ایالات متحده در خاورمیانه وکشورهای اسلامی از فناوریهای نوین ارتباطی استفاده کرده از این رو از بهار سال گذشته، راس و کوهن با سفر به کشورهایی نظیر عراق، روسیه، کنگو و هائیتی نمایندگی‌های تکنولوژی‌های مدنظر خود را در این کشورها دایر کردند. از آن زمان این سفرها که شهره شده‌اند بخشی از سیاست خارجی ایالات متحده دانسته می‌شوند. در این کشورها از مهندسین نرم‌افزار، کارآفرینان و … خواسته شده است تا راه‌های غیرعرفی برای توسعه دموکراسی و پیش‌برد امر توسعه در کشور پیدا کنند.راس و کوهن در همین ماه های گذشته در جلسه‌ای با “فرح پندیت” نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور جوامع اسلامی دیدار کردند.وی به تازگی از سفر خود به پاکستان، هندوستان، قطر و هلند بازگشته و به همراه معاون خود با راس و کوهن دیدار کرده است. به این ترتیب آنها طراح نقشه‌های وزارت خارجه آمریکا برای نفوذ در جوامع اسلامی از طریق شبکه‌های اجتماعی اینترنتی را که در قالب طرح “دیپلماسی دیجیتال”می باشند. همچنین مرکز مطالعات استراتژیک و بین الملل [۴۸]قصد دارد نشستی را با عنوان “دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی در عصر تکنولوژی ” برگزار کند. این نشست سه شنبه ۱۳ آوریل (۲۴ فرودین) برگزار می‌شود و انتظار می‌رود ابزارهای ارتباطی مانند شبکه‌های اجتماعی، بویژه در عرصه فضای مجازی در این نشست مورد بحث و بررسی قرار گیرد. کارشناسان دیپلماسی عمومی آمریکا معتقدند: آمریکا سعی می‌کند به منظور مشارکت دادن بیشتر مردم جهان در گفتگو‌ها و بازخوردها به کمک تکنولوژی‌های ارتباطی وب ۲ و رسانه‌های جدید ارتباطی مانند سکند لایف،فیس بوک، یوتیوب و مای اسپیس اهداف خود را در عرصه دیپلماسی عمومی پیاده سازی کند. رسانه‌های جدید با ایجاد امکان تعامل متقابل امکانی که ۱۰ یا ۱۵ سال گذشته قابل تصور نبوده است؛ فرآیندهای دیپلماسی عمومی را در کشورهای هدف سامان می‌دهند. یکی از مشکلات دیپلماسی عمومی آمریکا بازاریابی است که به خاطر عدم وجود وضوح کافی در پیام است. کارشناسان دیپلماسی عمومی آمریکا معتقدند این مشکل می تواند با بهره گرفتن از تبلیغات حل شود که تکنولوژی‌های جدید می تواند این کار را تسهیل کند. (قاسم زاده، ۱۳۹۰ )
۷-۳-۲- اهمیت شبکه های اجتماعی در شکل گیری جنبش ها در جهان امروز:
شبکه های اجتماعی و نقش آنها در جهت دهی به افکار مردم موضوعی است که در دو جنبه قابل بررسی می باشد:
اولاً شبکه سازی در فضای مجازی و اینترنت . ثانیاً شبکه های اجتماعی حقیقی در جوامع.
در باب اهمیت شبکه های اجتماعی و سایت های ارتباط جمعی در فضای مجازی باید عنوان کرد که جوامع در حال توسعه ، با تغییرات فاحش در بافت اجتماعی خود مواجهند. با افزایش پرشتاب قشر تحصیلکرده دانشگاهی، روزبه روز به میزان طبقه نوظهور متوسط افزوده می شود.
پیامد ایجاد چنین طبقه اجتماعی در جوامع انسانی، تولید نخبگان جدید در سطح جامعه و تغییر در ترکیب و ساختار نخبگان قبلی می باشد. این فرایند تدریجی در بلند مدت، منجر به تغییر ذائقه ارتباطی عموم جامعه می شود. این حقیقت همان نکته اساسی توجهات طراحان جنگ نرم برای تمرکز بر فضای مجازی را تشکیل می دهد. به عبارتی دیگر با شکل گیری طبقه جدید و تحصیلکرده دراین جوامع این گروه برای دسترسی به اطلاعات و اخبار دیگر خود را محدود به رسانه های سنتی نظیر رادیو و تلویزیون و روزنامه ها نمی کنند. بلکه با بهره گرفتن از امکانات نوین نظیر اینترنت و بهره گیری از قابلیت های آن نیاز های اطلاعاتی خود را برطرف می سازند و از این رهگذرایجاد شبکه های مجازی در اینترنت فرصت بسیار مناسبی برای سازماندهی و تاثیرگذاری بر این قشر می باشد. تحقیقات نشان می دهد که سایت هایی نظیرتویتر[۴۹]،فیس بوک ویوتیوب[۵۰] در شکل دهی به اعتراضات جمعی و شبکه سازی دراجتماع به سادگی عمل می کند. همچنین فیس بوک نقش مهمی در جمع آوری کمک و حمایت برای معترضین دارد. (سلطانی ، ۱۳۸۹)
۵-۲- چارچوب نظری تحقیق :
در انتخاب چارچوب نظری تحقیق برآن هستیم که در خصوص جنبش های اجتماعی ، اینترنت و نگرشهای حاکم بر آن را دسته بندی نموده و چشم اندازهای آنان را در رابطه با توصیف وضعیت تاثیر پذیری جنبش های مردمی جوامع عربی بویژه کشور های مصر و تونس نشان دهیم. بر این اساس در چارچوب نظری این تحقیق، با عنایت به وجود عناصر ذکر شده در نظریات متفکرین مختلف؛ بر آنیم از سه اصل مو جودیت جنبش اجتماعی آلن تورن جامعه شناس بر جسته فرانسوی در زمینه رویکرد جامعه مدنی استفاده کرد و در زمینه رویکرد رفتار گرایی از نظریات نیل اسملسر و شش شرط جنبش اجتماعی او بهره برد . سپس از نظریات چارلز تیلی در زمینه رویکرد نهادی و چهار نظریه دو ناتلا دلا پورتا و ماریو دیانی برای فهم بیشتر استفاده خواهد شد .
اما مساله ای که ذکر آن در اینجا ضروری است اینکه سنخ شناسی جزئیات مربوط به اینترنت و جنبش اجتماعی در این دو کشور هرگز کامل نبوده و نمی تو اند تصویر چند پهلو و تنوع این جنبش ها را در تمامی کشورها و فرهنگها پوشش دهد. بهر حال علیرغم مسائل مطرح شده چیزی که سنخ شناسی و مقوله بندی های یاد شده را واجد کاربرد می سازد، جنبه های تحلیلی آنهاست.
در این تحقیق با توجه به سئوالات آن به دنبال ترکیب چند دید گاه نظری در زمینه های رویکرد رفتار گرایی ، رویکرد جامعه مدنی و رویکرد نهادی می باشیم و از نظریه شخصیت هایی که ذکر شد استفاده می کنیم و متعاقبا به شرح قضایای نظری پرداخته و در انتها به مدل نظری تحقیق خواهیم رسید .
رویکرد رفتار گرایی ویژگیهایی را برای جنبش اجتماعی بیان می کند که دراین جا از شش شرط نیل اسملسر می توان یاد کرد او معتقد است که زمینه ساختاری ممکن است مشوق و یا مانع تشکیل جنبش اجتماعی شده و زمینه را برای توسعه آن فراهم کند اما به تنهایی به وجود آورنده آن نیست و فشار ساختاری تنش ها و نگرانی در باره آینده ، اضطراب ، ابهام یا برخورد مستقیم هدف ها با عث ایجاد منافع متعارض در درون جامعه می گردد . جنبش ها تحت تاثیر اید ئولوژیهای معین نارضایتی ها را متبلور ساخته و راه های عملی رفع آنها را نشان می دهد . حوادث و رویدادها موجب می شود کسانی که در جنبش شرکت می کنند مستقیما وارد عمل شده و موجب شدت یافتن جنبش می گردند . و هیچ رویدادی به ظهور جنبش نمی انجامد مگر اینکه یک گروه هماهنگ بسیج شده برای عمل ، رهبری و نوعی وسایل ارتباط منظم بین شرکت کنندگان همراه با پشتوانه مالی وجود داشته باشد . اما مقامات حاکم ممکن است با مداخله و تعدیل زمینه و فشار ساختاری به جنبش پاسخ دهند و بر پیدایش و توسعه آن تاثیر گذارند .
مدل نظری نیل اسملسر
مدل نظری که می توان برای نظریات نیل اسملسر ترسیم کرد به شرح ذیل می باشد .
زمینه ساختاری
فشار ساختاری
ایدئولوژی ها ی گسترش یافته
عوامل شتاب دهنده
گروه هماهنگ
عملکرد کنترل اجتماعی
رویکرد جامعه مدنی ویژگی هایی را برای جنبش اجتماعی بیان می کند که دراین قسمت به نظریات آلن تورن می توان اشاره کرد . او معتقد است که جنبش اجتماعی باید از هویتی مشخص برخوردار باشد یعنی از چه افرادی تشکیل شده ، سخنگوی چه افراد و گروههایی است و مدافع و محافظ چه منافعی است. همیشه در برابر نوعی مانع یا نیروی مقاوم قرار دارد و پیوسته سعی در درهم شکستن دشمنانی دارد . بدون اصل مخالفت ، ضدیت جنبش اجتماعی نمی تواند و جود داشته باشد . اکثر جنبش های اجتماعی همیشه با وضع موجود مخالفند و اهداف خود را با وضع موجود در تعارض می بینند . یک جنبش اجتماعی به نام ارزش هایی برتر با ایده هایی بزرگ ، فلسفی یا ایده هایی مذهبی آغاز می گردد و کنش آن هم ملهم از تفکر و عقیده ای است که تا حد امکان سعی در گسترش و پیشرفت دارد دلایلی که باعث کنش یک جنبش اجتماعی می شود ممکن است به صورت منافع ملی ، آزادی بشریت ، رفاه و خوشبختی جمعی ، حقوق انسانی ، سلامت همگانی ،خواست الهی و …… باشد .
مدل نظری آلن تورن
مدل نظری که می توان برای نظریات آلن تورن ترسیم کرد به شرح ذیل می باشد
جنبش اجتماعی
اصل مخالفت
اصل عمومیت
اصل هویت
جنبش با ارزش هایی برتر باایده هایی بزرگ ، فلسفی یا مذهبی شروع می شود
جنبش در برابر نوعی مانع و نیروی مقاوم قرار دارد
از چه افراد و گروههایی تشکیل شده

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...