این گروه همچنین در توجیه ادعای خود ضمن استناد به روایت مفضل از امام جعفر صادق (ع) که می­گوید از حضرت ‌در مورد مقدار مهریه­ زن که نباید از آن تجاوز گردد سؤال کردم. ایشان فرمودند: “سنت محمدی ۵۰۰ درهم است پس کسی که بیشتر از آن مهریه تعیین کند، به سنت پیامبر بازگشت داده می­ شود و ملزم به پرداخت بیش از ۵۰۰ درهم نیست”[۹۵]، چنین استدلال ‌می‌کنند چون سنت حضرت رسول (ص) بر این بوده که مهریه­ زنان خود را ۵۰۰ درهم قرار دهد و با توجه به اینکه مهر هم تابع احکام شرع است، پس در صورتی که مهریه بیشتر از آنچه گفتیم تعیین شود، چون اجماعی بر اینکه مازاد جزء مهریه تلقی شود وجود ندارد و دلیل شرعی دیگری نیز در این خصوص نیست، نفی زیاد از ۵۰۰ درهم واجب می­ شود. [۹۶]

مهریه سنگین دلیل بر نامبارک بودن ازدواج است. طبق روایات زنِ خوشبخت کسى است که مهر و مخارج او کم باشد. در تمام مراحل زندگى اگر بار زندگى سنگین شود، تهیۀ آن از طریق حلال مشکل است. حلال و حرام مخلوط مى‌شود، ولى اگر مؤونه و مخارج زن کم باشد، زندگی آسان است. البتّه چشم و هم‌چشمى‌ها اجازه نمى‌دهد که ازدواج ها به سهولت صورت گیرد.

“عن أبى عبد اللّه علیه السلام: … فامّا شوم المرأه‌ فکثره مهرها، و عقوق زوّجها‌”

شوم بودن زن این است که مهریه اش زیاد باشد و اخلاقش بد .[۹۷]

عن أبی عبد اللّه علیه السلام قال:” من برکه المرأه خفّه مؤنتها‌ و تیسیر ولادتها‌ “

برکت زن در این است که مخارج او کم باشد و زاییدنش آسان.

امام جواد(علیه‌السلام) در وقت خواستگاری و اجرای عقد نکاح دخترمامون، پس از حمد و سپاس و شکر نعمتهای الهی فرمودند: “… محمد بن علی بن موسی دختر مأمون ام الفضل را برای خود خواستگاری می‌کند و صداق آن را مهر جدّه خود حضرت فاطمه علیهاالسلام دختر پیامبر، که پانصد درهم است قرار می‌دهد” .

از امام رضا(علیه‌السلام) روایت شده است که فرمودند: “اذا تزوّجت فاجهد أن لا تجاوز مهرها مهر السّنّه و هو خمسمأه درهم فعلی ذالک زوّج رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله و تزوّج نسائه.” هنگام ازدواج تلاش کن که مهریه از مهر السنه تجاوز نکند. و آن پانصد درهم است. پس رسول خدا به همین مهریه دیگران را به نکاح در می آورد و خود نیز با همین مهر با زنانش ازدواج نمود.[۹۸]

و آن گونه که از روایات به دست می‌آید امامان معصوم(علیهم‌السلام) نیز همین سیره را پیاده می‌کردند و از آن عدول نمی کردند، حتی بشرحی که گذشت، مهریه ام الفضل دختر مأمون از سوی امام جواد(علیه‌السلام) نیز همین مقدار بوده است.

البته روایت دیگری حاکی از این است که آن حضرت اصل مهر را پانصد درهم مقرر فرمود، ولی صد هزار درهم دیگر جدای از مهر، به او بخشید.

یعنی اهل بیت(علیهم‌السلام) اگر هم می‌خواستند بخشش بیشتری داشته باشند، آن را جدای از مهریه اعطا می‌فرمودند تا هم موجب رواج مهریه های سنگین نشوند و هم از سیره و سنت پیامبر خارج نگردند.

البته می‌توان هم به ثواب بخشش رسید و هم از مهرالسنه تبعیت نمود. مهریه به عنوان حلالترین مال یاد شده و برکت دارد لذا می توان آن مقدار از مهریه را که معادل مهرالسنه است را دریافت کرد و مابقی را بخشش نمود شاید این کار هم نزد خداوند کمتر از بخشش تمام مهریه نباشد.

اسلام، مهریه را وسیله ارزش گذاری زن نمی‌داند، از این رو کوشیده است نگرش به مهر را تغییر داده، برای ارزش زن و استحکام خانواده عوامل دیگری معرفی کند. از نگاه دینی، مهریه سنگین زن مایه شومی و بد قدمی اوست و برترین زنان کسانی هستند که خوبرو و کم‌ مهرند.

آنچه در جامعه رواج یافته، صحیح نیست، ولی اگر مقدار مهریه زیاد باشد، اصل عقد ازدواج باطل نیست.
امام خمینی فرموده : مستحبّ مى‌باشد که مخارج ازدواج و همچنین ‌مهریه را کم کنند. نیز مستحبّ است مقدار ‌مهریه از مهر السنّه که پانصد درهم است، زیادتر نباشد.[۹۹] بنا به فتوای آیت الله مکارم اگر مقدار مهریه آنقدر زیاد باشد که آن را سفیهانه بدانند در این صورت مهر باطل و تبدیل به مهر المثل می شود ولی عقد صحیح است.[۱۰۰]

در مقابل قول مشهور امامیه برخی معتقدند که مهریه نمی تواند از مهر السنه که معادل ۵۰۰ درهم است تجاوز کند و در صورت تجاوز به همان میزان باز می‌گردد.ظاهراً تنها قائلین این قول شیخ صدوق و سید مرتضی علم الهدی رحمه الله علیه‌ ما هستند، این در حالی است که برخی از امامیه تجاوز از مهر السنه را مکروه دانسته و برخی دیگر مانند حضرت امام رحمه الله علیه عدم تجاوز را مستحب دانسته اند.

مهریه در ناحیه کثرت محدود است و حد آن مهرالسنه است که پانصد درهم است و قیمت آن پنجاه دینار باشد. این قول به سید مرتضی علم الهدی و ابن جنید و شیخ صدوق نسبت داده شده است. همچنین به سید در انتصار نسبت داده شده که ایشان فرموده اجماع در شیعه این است که نباید از مهرالسنه بیشتر باشد.

عبارت نسبت داده شده به ایشان “و مما انفردت به الإمامیه: أنه لا یتجاوز بالمهر خمسمائه درهم جیادا قیمت‌ها خمسون ‌دین‌آرا، فما زاد على ذلک رد إلى هذه السنه. و باقی الفقهاء یخالفون فی ذلک.

می فرمایند: امامیه در فتوای به حد به مهرالسنه منفرد است و نباید از مهرالسنه بیشتر باشد و اگر مهر بیشتر از مهرالسنه بود به مهرالسنه بر می‌گردد و مازاد حذف می شود و فقها اهل سنت مخالف با این هستند.”[۱۰۱]

و به شیخ صدوق در دو کتاب ایشان یعنی من لایحضره الفقیه و هدایه نسبت داده شده است: ” و سنه المحمدیه فی الصداق خمس مائه درهم فمن زاد علی السنه ردّ الیها ثم قال و انما صار مهرالسنه خمس مائه درهم لان الله تعالی اوجب علی نفسه ما من مومن کبّره و سبّحه و هلّله و حمده و صلّ علی نبیه مائه مائه ثم قال اللهم زوّجنی الحورالعین الا زوجه الله حوراء من الجنه و جعل ذلک مهرها”.

می فرمایند: سنت پیامبر در مهریه پانصد درهم است و بیشتر از آن به مهرالسنه بر می‌گردد. و دلیل اینکه مهرالسنه پانصد درهم شده این است که خداوند متعال بر خودش واجب کرده که هر مومنی ۱۰۰ مرتبه تکبیر، تسبیح، تهلیل، حمد و صلوات بگوید و بعد بگوید خدایا من را با حورعین تزویج کن خداوند او را در بهشت با حورعین تزویج می‌کند و همین اذکار را مهریه آن قرار می‌دهد.[۱۰۲]

می فرمایند: در وقت ازدواج مهریه از مهرالسنه بیشتر نباشد و پیامبر مهریه زنان خود و دختران خود را پانصد درهم قرار می‌دادند.

پیام تعداد زیادی از روایات تشویق و توصیه به آسان گرفتن در مهریه و در مقابل مذمت مهریه سنگین است.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...