(۲-۱۲)
که HC(i) بردار سرمایه انسانی در واحد پولی ملی متناظر را ارائه می کند و آن سرمایه انسانی تجربی متناظر با طرح مدنظر تحقیق را ارائه می کند( داگوم و اسلوت [۶۴] ۲۰۰۰).
ب ) روش گذشته نگر
از آن جا که داده های درآمدی برای یک دوره طولانی به ندرت قابل دسترس هستند، روش گذشته نگر هنوز هم بسیار رایج است. این روش سرمایه انسانی را به عنوان مجموع تمامی هزینه های انجام شده در طی شکل گیری سرمایه انسانی اندازه گیری می نماید. انگل[۶۵] (۱۸۸۳) نخستین کسی بود که این روش را به هنگام ارزیابی سرمایه انسانی از هزینه های پرورش یک کودک، به کار گرفت. دستاورد وی در تمامی بسط های انجام شده توسط شولتز[۶۶] (۱۹۶۱) ومچلاپ[۶۷] (۱۹۶۲) مورد پذیرش قرار گرفت. یک کاربرد بسیار رایج تر از دستاورد هزینه مدار توسط کندریک[۶۸] (۱۹۷۶) صورت پذیرفته است، کسی که موجودی سرمایه انسانی را برای ایالات متحده در دوره زمانی ۱۹۶۹-۱۹۲۹ از طریق جمع زدن هزینه های ملموس (پرورش یک کودک تا سن ۱۴ سالگی) و هزینه های ناملموس (سلامتی، امنیت، تحصیلات، و هزینه های فرصت حضور دانش آموز در مدرسه) ارزیابی نمود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

چنانچه توسط جادسون[۶۹] (۲۰۰۲) پیشنهاد شد، این دستاورد مشابه اندازه گیری موجودی سرمایه فیزیکی است. او روشی را برای محاسبه سرانه موجودی سرمایه انسانی ازطریق هزینه های جایگزینی اش ارائه می نماید:

(۲-۱۳)
که در آن dijt مخارج تحصیلات به ازای هرسطح تحصیلی j در کشور i و در سال t می باشد، aijt سهم نیروی کار در سال t با سطح معینی از تحصیلات، و hit میانگین موجودی سرمایه انسانی به ازای هر کارگر را نشان می دهند. به دلیل فقدان داده، جادسون مخارج خصوصی تحصیلات و حقوق های سابق را به موجودی سرمایه انسانی خود اضافه نمی کند، اگر چه که در جهت گیری تئوریک، این موارد هم باید در نظر گرفته شود.نتیجه ممکن از روش جادسون بسیار به نتیجه به دست آمده از سال های میانگین تحصیلی شبیه است. ( ون لوون[۷۰])
۲- ۳ – پیشینه تجربی تحقیق
موضوعات مربوط به سرمایه انسانی و اجزای آن مانند آموزش و تأثیر سرمایه انسانی روی رشد و توسعه اقتصادی هر ساله عناوین بسیاری از تحقیقات و پایان نامه های تحصیلی دانشجویان داخل کشور را تشکیل می دهد. هرچند که موضوع مورد بررسی این تحقیق تاکنون مورد مطالعه محققان کشور قرار نگرفته است، اما در زیر به بررسی اجمالی تعدادی از پایان نامه ها و کارهای تحقیقاتی که به مطالعه سرمایه انسانی پرداخته اند، اشاره می شود.
اولین کار پژوهشی جهت تجزیه وتحلیل اقتصادی آموزشی در ایران، در سال ۱۳۵۷ توسط رضوی و همکارانش صورت گرفت. در این گزارش که تحت عنوان” تجزیه و تحلیل هزینه فایده های آموزشی” می باشد، از روش تحلیل هزینه فایده به محاسبه بازدهی فردی و اجتماعی آموزش پرداخته شده است و در آن هزینه ها و فایده های سرمایه گذاری آموزشی در سطوح مختلف تحصیلی مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از نتایج این تحقیق بدین قرار است که از نظر فرد آموزش گیرنده میزان تحصیل از مهمترین عوامل تعیین درآمد می باشد و سطح تحصیل بالاتر نه تنها موجب درآمد بیشتر در آغاز به کار می گردد، بلکه باعث می شود که درآمد سریعتر افزایش یابد.
در گزارش دیگری تحت عنوان” نقش آموزش همگانی در توسعه اقتصادی” به منظور بررسی نقش تعلیم و تربیت در توسعه اقتصادی، رابطه همبستگی بین شاخص های آموزش( درصد با سوادی، درصد ثبت نام در مدارس، درصد ترک تحصیل، درصد مردودین، بودجه اختصاص یافته به آموزش ابتدایی از کل بودجه آموزشی، درصد اختصاص یافته از GNP به آموزش) و یکی از شاخص های اقتصادی( تولید ناخالص سرانه) اندازه گیری شده است و برای روشن تر شدن موضوع ،مقایسه ای از وضعیت آموزشی همگانی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته به عمل آمده است.( محمدی ۱۳۷۰)
در تحقیقی با عنوان “بررسی نقش آموزش در بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران” با بهره گیری از روش های اقتصاد سنجی در تحلیل نحوه ارتباط بین تغییرات نیروی کار به تفکیک برخورداری از سواد و عدم برخورداری از آن و همچنین به تفکیک سطوح مختلف تحصیلی از یک سو و تغییرات تولید از سوی دیگر به تحلیل مبحث فوق پرداخته شده است. نتایج بدست آمده دال بر تأثیر مثبت بکارگیری شاغلان با سواد در تمامی بخش های مورد مطالعه می باشد. در دو بخش صنعت و خدمات نیاز به نیروی کار با سواد در سطوح متوسط و عالی مشاهده می شود و در بخش کشاورزی به لحاظ نسبت بالای اشتغال بی سوادان، نیاز به تحصیلات ابتدایی تر احساس می شود.(انصاری ۱۳۷۱)
رحمان سعادت به بررسی جایگاه سرمایه انسانی در رشد و توسعه اقتصادی پرداخت. وی سه شاخص برای سرمایه انسانی برای آزمون های علی و رگرسیونی خود تحت عنوان ۱- تعداد فارغ التحصیلان مدارس۲- شاخص تعداد ثبت کنندگان دانشگاههای دولتی و آزاد ۳- تعداد دانش آموزان و دانشجویان را در نظر گرفت که نتایج حاصل حاکی از رابطه دو سویه میان سرمایه انسانی و رشد اقتصادی است .
تحقیقات دیگری نیز در زمینه برآورد نرخ بازده سرمایه گذاری آموزشی در بخ
ش آموزش متوسطه، آموزش عالی( گروه علوم پزشکی) و آموزش عالی دولتی و خصوصی صورت گرفته که در هرکدام به تخمین نرخ بازده خصوصی و اجتماعی در هر کدام از موارد فوق پرداخته شده است(داونی ۱۳۷۴)و (نصرت آبادی ۱۳۷۳)و(نوروزی ۱۳۷۲).
تحقیقاتی نیز در زمینه نقش آموزش در رشد بخش کشاورزی ایران صورت گرفته است که نشان می دهند آموزش در بخش کشاورزی رابطه مثبتی بر ارزش افزوده این بخش دارد( سعید محمدزاده ۱۳۷۴)و(غفر پور ۱۳۷۸).
محاسبه ارزش پولی سرمایه انسانی تنها در یک پایان نامه کارشناسی ارشد و یک رساله دکتری در دانشگاه تربیت مدرس در سال های گذشته انجام گرفته است که هر دو کار به راهنمایی دکتر کاظم یاوری بوده است.
در گزارش پایان نامه کارشناسی ارشد تحت عنوان ” تخمین سطح و توزیع سرمایه انسانی خانوارها (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)” که توسط علی همت جو در سال ۱۳۸۱ انجام پذیرفته است ،هدف اصلی برآورد سطح سرمایه انسانی خانوارها در استان مذکور می باشد که از روش داگوم برای این محاسبه استفاده شده است. با فرض ثابت بودن بهره وری سرمایه انسانی، متوسط سرمایه انسانی سرپرست خانوارهای آن استان یک بار با نرخ تنزیل ۱۳ درصد و یک بار با نرخ تنزیل ۱۵ درصد محاسبه گردیده که نتایج حاکی از آنست که متوسط سرمایه انسانی در بین افراد ۳۷ و ۳۸ ساله بیشترین مقدار را دارد ( متغیرهایی نظیر درآمد سرپرست خانوار، سطح سواد سرپرست خانوار و همسر او، جنس سرپرست خانوار، سن، تعداد افراد خانوار و … متغیرهای متناسب با سرمایه انسانی سرپرست خانوار در این تحقیق می باشند).
در رساله دکتری تحت عنوان «تجزیه و تحلیل وضعیت و روند سرمایه های فیزیکی، انسانی و اجتماعی در اقتصاد ایران»که توسط رحمان سعادت در سال ۱۳۸۴ انجام پذیرفته است که با بهره گرفتن از روش داگوم به برآورد سرمایه انسانی خانوارها در ایران پرداخته می شود. این برآورد در همان دو نرخ تنزیل ۱۳ و ۱۵ درصد انجام گرفته و نتایج حاکی از این است که بالاترین سطح سرمایه انسانی متعلق به افراد ۳۷ تا ۴۱ ساله و به ترتیب در استان های تهران، اصفهان، فارس و یزد می باشد.
فصل سوم :
برآورد سرمایه انسانی در استان های ایران
۳–۱– مقدمه
در این فصل به برآورد سرمایه انسانی از روش “میانگین سال های تحصیل” ونیز”روش گذشته نگر”که توسط جادسون[۷۱] ارائه شده است، می پردازیم. البته قابل ذکر است که در این روش تغییراتی داده شده است، بدین علت که روش ایشان برای محاسبه سرمایه انسانی در کشورهای مختلف و در مقایسه هم می باشد در صورتی که این تحقیق فقط برای برآورد سرمایه انسانی ایران بر حسب پول داخلی (ریال) انجام شده است.
در زیر چندتعریف را که با توجه به آنها داده ها جمع آوری شده است، بیان می شود:
تحصیل : منظور از تحصیل، اشتغال به تحصیل طبق برنامه های رسمی آموزشی ایران است بنا براین آموزش در دوره های آموزشی غیر رسمی ( مانند ، آموزش زبان در آموزشگاه های خصوصی با نزد معلم آموزش خصوصی ) تحصیل به حساب نیامده است .
آموزش رسمی، مجموعه آموزش هایی است که شخص در نظام آموزشی، اعم از دولتی و غیردولتی، کسب کرده و مدرک مورد قبول وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا دیگر موسسات دولتی را دریافت میکند.
آموزش عالی، یکی از سطوح نظام آموزشی است که شرط ورود به آن طی دوره پیش دانشگاهی یا پایان تحصیلات چهارساله متوسطه میباشد. فارغ التحصیلان این سطح از آموزش به اخذ مدرک کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترای حرفه ای، دکترای تخصصی و فوق تخصصی نایل می شوند.
آموزش فنی و حرفه ای ،آموزشی است که به منظور ایجاد مهارت و توانایی برای احراز شغل و یا افزایش مهارت در نظام رسمی آموزش یا نظام غیر رسمی به صورت خصوصی یا دولتی ارائه می شود و منجر به کسب مدرک تحصیلی رسمی یاگواهینامه مهارت میگردد.
۳–۲– روش میانگین سال های تحصیل:
جمعیت هدف این بررسی از لحاظ سال های تحصیل به دو گروه فارغ التحصیل و در حال تحصیل تقسیم شده اند.
الف ) جمعیت فارغ التحصیل:
جمعیت فارغ التحصیل شامل باسوادانی که در حال حاضرتحصیل نمی کنند و فارغ التحصیلان همه دوره ها می باشد.
تعداد سال های تحصیلی باسوادانی که در حال حاضر تحصیل نمی کنند، برحسب اینکه افراد گواهینامه پایان دوره را اخذ کرده اند یا دارای مدرکی کمتر از گواهینامه پایان دوره باشند ارزش گذاری می شود ولی بدین علت که این داده ها به طور مجزا برای سال ۱۳۸۵ در دست نبود، فرض می شود که تمامی افراد با سواد گواهینامه پایان دوره را اخذ نموده اند. بنابراین تعداد سال های تحصیل از جمع تراکمی سال های مورد نیاز هر یک از مقاطع تحصیلی که فرد پشت سر گذاشته، محاسبه شده است.
برای مثال تعداد سال های تحصیل برای با سوادان دوره راهنمایی عبارتست ازمجموع ۵ سال آموزش دوره ابتدایی و ۳ سال آموزش دوره راهنمایی.
جدول ۳–۱– تعداد سال های تحصیل با سوادانی که در حال حاضر تحصیل نمی کنند به تفکیک مقطع

ابتدایى

راهنمایى

نظام شش ساله

نظام چهارساله

نظام واحدی

اظهارنشده متوسطه

پیش دانشگاهى

سوادآموزى بزرگسالان

سایردوره هاى تحصیلى نامشخص واظهارنشده

ابتدایى

راهنمایى

نظام شش ساله

نظرى

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...