۲-۳، ارزیابی عملکرد شرکت

با ظهور شرکت‌های بزرگ و چند ملیتی در قرن بیستم و شکل‌گیری مبحث جدائی مالکیت از مدیریت و ایجاد تضاد منافع بین مالکان و مدیران، ارزیابی عملکرد شرکت‌ها و مدیران از موضوعات مورد توجه اقشار مختلف از جمله اعتباردهندگان، مالکان، دولت و حتی مدیران قرار گرفت. تضاد منافع دلالت بر این موضوع دارد که مدیران همیشه در جهت حداکثر نمودن منافع سهام‌داران عمل نمی‌کنند. سهام‌داران می‌توانند تضاد منافع موجود را از طریق پرداخت حقوق و مزایای متناسب با عملکرد مدیران و یا قبول هزینه های نظارت برای محدود کردن اقدامات و فعالیت‌های نابجای مدیران تعدیل کنند(نوروش و حیدری، ۱۳۸۳).

از دیگر راه‌های برخورد با تضاد منافع موجود بین سهام‌داران و مدیران استفاده از سیستم‌های ارزیابی عملکرد^[۱۳] می‌باشد. ارزیابی عملکرد بخش مهمی از هر سیستم کنترل مدیریت است. ایجاد برنامه استراتژیک و کنترل تصمیمات نیاز به اطلاعاتی درباره نحوه عملکرد واحدهای مختلف موجود در یک شرکت دارد. برای تأثیرگذاری بیشتر باید اندازه گیری عملکرد و نحوه دادن پاداش، مدیران و سایر کارکنان شرکت در همه سطوح را برای تلاش در جهت دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده و عملکرد هرچه بهتر بر انگیزد(فتحی، ۱۳۸۵).

عملکرد شرکت عوامل زیادی را بر اساس تنوع گروه ­های ذینفع شامل می‌شود و ضریب اهمیت هر یک از عوامل مذکور تا حد زیادی وابسته به نوع و ویژگی‌های محیطی است که شرکت در آن فعالیت می‌کند. ولی به طور کلی ‌در مورد اینکه متغیر‌ها و شاخص‌های عملکرد شرکت کدامند، هنوز توافق نظر کاملی در بین صاحب‌نظران وجود ندارد. آنچه مطرح است، شرکت‌ها برای اینکه بتوانند ضریب اهمیت معیارهای مختلف عملکرد شرکت را تعیین کنند باید بیشتر به شرکت‌های موفق در صنعت تحت فعالیت خود نگاه کنند و آن ها را الگوی کار خود قرار دهند. اهمیتی که عملکرد شرکت در مطالعات دانشگاهی و حوزه های کاربردی نظیر پاداش‌های مدیریتی و بقای شرکت‌ها دارد، باعث شده کسب شناخت کافی از این سازه و چگونگی اندازه ­گیری آن و درک عواملی که می‌تواند آن را تحت تأثیر قرار دهد، از اهمیت خاصی برخوردار شود(فتحی، ۱۳۸۵). دوینی و همکاران^[۱۴](۲۰۰۴) عملکرد شرکت را به صورت زیر تعریف می‌کنند:

عملکرد شرکت عبارت است از معیارهای بیرونی اثربخشی شرکت که سه حوزه کلی را در بر می‌گیرد: ۱) عملکرد مالی (سود، بازده دارایی، بازده سرمایه گذاری و ….)، ۲) عملکرد بازار (فروش، سهم بازار و…) و ۳) بازده صاحبان سهام (بازده کل صاحبان سهام، ارزش افزوده اقتصادی و…).

در اندازه گیری عملکرد شرکت، صاحب‌نظران تفاوت اساسی بین معیارهای مبتنی بر بازار و معیارهای عملکرد مالی قایل شده اند. با وجود اینکه در اغلب موارد بین سهم بازار (یکی از مهم‌ترین شاخص‌های عملکرد بازار) و سود آوری (یکی از مهم‌ترین شاخص‌های عملکرد مالی) ارتباط معناداری وجود دارد، اما در برخی موارد نظیر شرایط نفوذ بازار این ارتباط لزوماًً مثبت و معنادار نخواهد‌بود. ‌بنابرین‏ بر خلاف بسیاری از پژوهشگران که معمولاً تفکیکی بین این دو دسته شاخص قائل نمی‌شوند، در جریان ارزیابی عملکرد شرکت یکی از مهم‌ترین اقدامات تفکیک معیارهای مبتنی بر عملکرد بازار از معیارهای عملکرد مالی است(همان منبع).

طبقه بندی معیارهای‌های عملکرد به نحوه تعریف ما از موفقیت شرکت بر می‌گردد. دوینی و همکاران(۲۰۰۴ ) معیارهای عملکرد شرکت را از لحاظ ذینفعان، چارچوب زمانی و نحوه اندازه گیری طبقه بندی کرده‌اند. معیارهای عملکرد شرکت از لحاظ نحوه اندازه گیری به دو دسته معیارهای ذهنی و معیارهای عینی تقسیم می‌شوند.

۲-۵-۱، تاریخچه ارزیابی عملکرد در کشور

تاریخچه ارزیابی عملکرد به قرن هفتم هجری برمی‌گردد. این موضوع نخستین بار از سوی خواجه رشیدالدین فضل‌الله مطرح شد. قرن‌ها پس از آن در سال ۱۳۴۹ در کشور مقرر شد مدیریت و نحوه انجام امور مورد ارزیابی قرار گیرد. ‌به این منظور مرکز ارزشیابی سازمان‌های دولتی در نخست وزیری تشکیل شد. در سال ۱۳۵۲ با آغاز برنامه پنجم عمرانی به موجب بند ۸ ماده ۵ فصل سوم قانون برنامه و بودجه کشور، وظیفه ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی به عهده سازمان برنامه و بودجه گذاشته شد و به همین منظور معاونت ارزشیابی سازمان‌های دولتی در این سازمان تشکیل شد(تهرانی و همکاران، ۱۳۹۱).

در سال ۱۳۵۴ ‌بر اساس اصلاحیه مورخ ۲۸/۱۲/۵۳ قانون استخدام کشوری و به موجب بند ۶ قسمت ب ماده ۶۰۴ قانون مذکور وظیفه ارزشیابی و کارایی در دستگاه‌های اجرایی کشور، به منظور راهنمایی آن ها در جهت برقراری روش‌های صحیح اداری و اصول مدیریت و گزارش آن به نخست وزیر، به سازمان امور اداری و استخدامی کشور منتقل و در پی آن دفتر ارزشیابی سازمان‌های دولتی تشکیل شد. در سال ۱۳۵۹ دفتر ارزشیابی سازمان‌های دولتی در سازمان امور اداری و استخدامی کشور منحل و اقدامات مربوط به ارزیابی کارایی و عملکرد دستگاه‌های اجرایی تا سال ۱۳۷۶ متوقف شد. در سال ۱۳۷۹ نیز پس از ادغام دو سازمان برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی کشور و تشکیل سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، این وظیفه برعهده دفتر ارزیابی عملکرد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور گذاشته شد(همان منبع).

۲-۵-۲، اهمیت ارزیابی عملکرد

در عصر کنونی، تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزیابی را اجتناب ناپذیر ‌کرده‌است؛ به گونه‌ای که فقدان ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی استفاده از منابع و امکانات، کارکنان، اهداف و استراتژی‌ها، یکی از علائم بیماری سازمان قلمداد می‌شود. هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و کیفیت فعالیت‌های خود به ویژه در محیط‌های پیچیده پویا، نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد. از سوی دیگر نبود نظام ارزیابی و کنترل در یک سیستم به مبنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمانی تلقی می‌شود که پیامد آن کهولت و در نهایت مرگ سازمان است. ممکن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یکباره آن از سوی مدیران عالی سازمان‌ها احساس نشود اما مطالعات نشان می‌دهد نبود نظام کسب بازخورد امکان انجام اطلاعات لازم برای رشد، توسعه و بهبود فعالیت‌های سازمان را غیرممکن می‌کند، سرانجام این پدیده، مرگ سازمانی است(گونزالس و همکاران، ۲۰۱۱).

از نگاه دیگر با ملاحظه نظام آفرینش می‌توان دریافت که ارزیابی در بطن آن قرار دارد. وجود نظم بسیار موزون در جهان خلقت حکایت از حلقه بازخورد کاملاً حساب شده‌ای دارد و نظام ارزیابی به عنوان یکی از عناصر این حلقه مطرح است. هر چند ممکن است بشر به علت نقص دانش و اطلاعات قادر به تبیین آن نباشد ولی قوام و دوام یک سیستم منوط به وجود نظام ارزیابی و کنترل است.صاحب‌نظران و محققان معتقدند عملکرد، موضوعی اصلی در تمامی تجزیه و تحلیل‌های سازمانی است و مشکل بتوان سازمانی را تصور کرد که مشمول ارزیابی و اندازه‌گیری عملکرد نباشد. آنان توجه به «عملکرد سازمان» را باعث توسعه تئوری سازمانی ذکر می‌کنند و عملکرد را موضوع اصلی در فضای عملی می‌دانند. در نتیجه این بحث توجه محققان، اقتصاددانان و مدیران اجرایی را به خود جلب ‌کرده‌است(همان منبع).

به نظر می­رسد بین احساس مسئولیت ادراک شده که توسط سالکوسکیس (۱۹۸۵) مطرح شده است و کارکرد سوگیری­های شناختی هم­چون اغتشاش فکر- عمل نوعی ارتباط و پیوستگی وجود داشته باشد. راچمن (۱۹۹۷) معتقد است عقاید مرتبط با مسئولیت­ پذیری که مورد تأکید سالکوسکیس ‌می‌باشد در واقع از سوگیری شناختی اغتشاش فکر- عمل نشأت گرفته است و افراد دارای این گونه سوگیری شناختی آسیب­پذیری بیشتری برای ابتلا به مشکلات وسواسی دارند. بر همین اساس احتمال وقوع یک رویداد ناگوار و تخمین وقوع پیامدهای واقعی را، از عوامل مهم زمینه­ ساز و مولد اضطراب می­دانند (ون­اُپن و ارنتس^[۹۷]، ۱۹۹۴). طبق گزارش بیماران وسواسی، در خلال استرس­ها و حالت­های اضطرابی، وسواس­های آن ها افزایش می­یابد (راچمن، ۱۹۹۷). همچنین وسواس­ها در طول دوره ­های ملال و دلتنگی افزایش می­یابند (کلارک و پردون، ۲۰۰۴). ریکاردی و مک­نالی^[۹۸] (۱۹۹۵) نشان دادند بین وسواس­ها و خلق افسرده ارتباط وجود دارد. حالات خلقی منفی هم­چون ملال خود می ­تواند موجب افزایش و حفظ وسواس شوند زیرا در این حالات خلقی، امکان پذیرش تفاسیر منفی افکار، همانند پذیرش خود افکار افزایش می­یابد.

مدلی که سالکوسکیس مطرح کرد در افزایش درک ما از اختلال وسواسی- اجباری نقش اساسی دارد و سبب تغییر جهت درمان از مواجهه صرف، به بازسازی عقاید مسئولانه­ی مسئله­ساز، شده است. انواع خاص این دلالت­های پیش­بینانه (همانند اغتشاش فکر- عمل) را ‌می‌توان تحت عنوان «باورهای فراشناختی» مطرح کرد. گرچه سالکوسکیس آن­ها را تحت این عنوان مطرح نکرده است. نظریه راچمن نیز دیدگاه جدیدی به سوگیری­های شناختی اختلال وسواسی- اجباری ایجاد نمود و مدل او دلالت بر درمان مبتنی بر سوء­تفسیر فاجعه­آمیز مرکزی (اصلی) که شخص به افکار وسواسی می­دهد، دارد. به عبارت دیگر به جای درمان مبتنی بر خنثی­سازی، بر درمان مبتنی بر خود وسواس تأکید دارد.

۲-۶-۳٫ نظریه فراشناختی

فراشناخت به دانش فرد درباره نظام شناختی خود، و چگونگی کنترل آن گفته می‌شود. از نظر لغوی، پیشوند “فرا” به معنی ارتقاء و بالارفتن و فراشناخت به ‌معنی اطلاع و تسلط بر شناخت، و دانش در سطحی بالاتر است. ‌بنابرین‏ فراشناخت، شناختی است، ورای شناخت و تفکر عادی، و به آگاهی فرد از شناخت ، یادگیری و نحوه تفکر خود اطلاق می‌شود. (فلاول، ۱۹۸۸).

در حال که اصطلاح شناخت به فرآیندهای درونی ذهنی یا راه ­هایی که در آن ها اطلاعات پردازش می­شوند ، یعنی راه ­هایی که ما به وسیله­ آن ها اطلاعات را مورد توجه قرار می­دهیم، آن­ها را تشخیص می­دهیم و به رمز در می­آوریم و در حافظه ذخیره می­سازیم، و هر وقت که نیاز داشته باشیم آن ها را از حافظه فرا می­خوانیم و مورد استفاده قرار می­دهیم به سخن دیگر ، ما از راه فرآیندهای شناختی جهان پیرامون خود را می­شناسیم ، از آن آگاه می­شویم و به آن پاسخ می­دهیم (بایلر و اسنومن^[۹۹]، ۱۹۹۳). اما فراشناخت به بررسی فرایندها و ساختارهایی از شناخت می­­پردازد که جنبه­ های مختلف شناخت را بازنگری و کنترل ‌می‌کنند. ‌بنابرین‏، فراشناخت وجهی از نظام پردازش اطلاعات است که محتوا و فرایندهای خود را بازنگری، تعبیر و ارزیابی می­ کند (ولز، ۲۰۰۰).

از نظر فلسفی، ریشه فراشناخت را بایستی در آثار و تفکرات «کانت» ^[۱۰۰]جستجو کرد. تفکر انعکاسی کانتی با عینیت دادن بنیانی فعالیت شناختی شکل گرفت، که این فعالیت خود به موضوع شناخت «درجه دوم» تبدیل شد؛ شناخت درباره شناخت، با ایجاد اصولی درباره اصول، مقولاتی درباره مقولات. در واقع «کانت» اظهار می­دارد، ما تنها توانایی شناختن واقعیت خارجی دست دوم را داریم. اما می‌توانیم واقعیت درونی دست اول، یعنی سازمان شناخت خود را بشناسیم (ولز، ۱۳۸۳).

در روانشناسی برای اولین بار پیاژه^[۱۰۱]، فراشناخت را به گونه ­ای ضمنی مورد استفاده قرار داد. هم­چنین تفکر عملیات صوری پیاژه آشکارا ماهیتی فراشناختی دارد. چرا که مستلزم تفکر در باب گزاره ­ها، فرضیه ­ها و احتمالات متصور است (سیف، ۱۳۸۳). اما این اصطلاح، یعنی فراشناخت، نخستین بار در سال ۱۹۷۶ از سوی فلاول مطرح شده است و به دانش فرد درباره فرآیندهای شناختی خویش و مهارت در کنترل این فرآیندها اشاره دارد (فلاول، ۱۹۷۶، به نقل از پرینس، وینمن و الشوت^[۱۰۲]، ۲۰۰۶).

برای اینکه بتوانیم بین افکار فراشناختی و افکار دیگر تمایز قایل شویم، لازم است که منبع افکار فراشناختی را بررسی کنیم. افکار فراشناختی از واقعیت خارجی نشأت نمی‌گیرد و منبع آن به بازنمایی‌های ذهنی شخص از آن واقعیت مربوط می‌شود؛ که می‌تواند شامل آنچه باشد که شخص می‌داند، اینکه چطور کار می‌کند، و احساسی که شخص درباره‌ انجام تکلیف دارد. بنابـراین، فـراشناخـت به تفـکر دربـاره افـکار، شنـاخت شناخت، یا دانش و شناخت درباره پدیده شناخت توصیف شده است (فلاول، ۱۹۸۸).

بیشتر فعالیت­های شناختی به عوامل فراشناختی بستگی دارند که بر آن ها نظارت و کنترل­شان ‌می‌کنند. علاوه بر این، اطلاعاتی که از نظارت فراشناخت منشعب می­شوند اغلب به صورت احساسات ذهنی تجربه می­شوند که می ­توانند بر رفتار اثر بگذارند. برای مثال، تجربه «احساس دانستن» یک تجربه ذهنی است که در آن فرد، اطلاعات رمزگردانی شده در حافظه را می ­تواند بازیابی کند. یک مثال معمول از تجربۀ فراشناخت، پدیده­ «سرِ زبان بودن^[۱۰۳]» است که در آن فرد احساس می­ کند مطلبی را در خاطر دارد اما در حال حاضر نمی­تواند آن را به یاد آورد. در این پدیده، فرد عمدتاًً حالت ناخوشایندی را تجربه می­ کند که سبب می­ شود برای بازیابی اطلاعات تلاش کند (براون، برانسفورد، فرارا، وکمپیون^[۱۰۴]، ۱۹۸۳).

فراشناخت یک مفهوم چندوجهی است و به دانش یا باورهای مربوط به فکر کردن و راهبردهایی که افراد از آن ها برای تنظیم و کنترل فرایندهای تفکر استفاده می‌کنند اشاره دارد. ‌بنابرین‏ این مفهوم دربرگیرنده­ی دانش، فرایندها و راهبردهایی است که شناخت را ارزیابی، بر آن نظارت و یا آن را کنترل می‌کند (ولز، ۲۰۰۰).

انواع فراشناخت

برای درک فرایندهای مهم در اختلال وسواس- اجباری سه نوع فرا­شناخت وجود دارد: -۱ دانش فراشناختی؛ -۲ تجربه ­های فراشناختی و -۳ راهبردهای کنترل فراشناختی. اکنون هر یک از این طبقات را توضیح می­دهیم و رابطه آن ها را با اختلالات هیجانی مشخص می­کنیم.

دانش فراشناختی

تا آن زمان دولت به صورت مستقیم در بخش احداث فروشگاه‌های زنجیره‌ای وارد نشده بود و فروشگاه‌هایی که در سطح شهرها موجود بود مربوط به ارگان‌ها و سازمان‌های مختلفی می شد که بیشتر برای خدمت رسانی به کارکنان همان ارگان و نهاد احداث شده بودند.بالاخره نابسامانی در نظام توزیع کالا دولت را برآن داشت تا با تأسيس فروشگاه های نوین زنجیره ای از آشفتگی در بازار جلوگیری کند(همشهری آنلاین).

به دنبال آن در سال ۱۳۳۸ فروشگاه بزرگ فردوسی و سال ۱۳۴۰ فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران توسط برادران کاشانی – فروشگاه‌های صنعت نفت توسط شرکت نفت، فروشگاه اتکا و سپه توسط ارتش و در سال ۱۳۴۸ فروشگاه طبقاتی کوروش که بعد از انقلاب به فروشگاه قدس تغییر نام پیدا کرد یکی پس از دیگری باز شدند که در همان زمان نه تنها تاثیر چشمگیری در تغییر نگرش تولید کالاهای جدید و روش‌های بازاریابی و اقتصاد داشتند بلکه بعد از انقلاب اسلامی ایران و با شروع جنگ تحمیلی این فروشگاه‌ها یکی پس از دیگری خاصیت خود را از دست دادند و تبدیل شدند به مکانی برای عرضه کالاهای بی‌کیفیت و ارزان قیمت که تنها مزیت آن ها ارزان‌فروشی آن هم فقط در بعضی از کالاها بود. با خاتمه جنگ تحمیلی در سال ۱۳۷۲ نخستین فروشگاه شهروند با سرمایه‌گذاری شهرداری تهران آغاز به کار کرد و به دنبال آن فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوثر و رفاه و شرکت‌های تعاونی مصرف کارگری و کارمندی در سازمان‌ها و ارگان‌ها که همگی با سرمایه‌گذاری بخش‌های دولتی ایجاد می‌شدند دور جدیدی از این صنعت را آن‌هم با مدیریت و نگرش دولتی آغاز کردند(biznews.ir).

جریان افتتاح و راه اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای با روندی کند تا سال ۱۳۸۵ ادامه یافت و از آن سال تا امروز احداث فروشگاه‌های زنجیره‌ای با یک روند جهشی به تمام نقاط تهران و شهرهای ایران رسیده است.

احداث فروشگاه‌های پروما در سال ۱۳۷۹ در مشهد اولین سرمایه گذاری بخش خصوصی در این بخش بود که در سال ۱۳۸۳ به بهره برداری رسید. پس از افتتاح دومین شعبه این فروشگاه در کرج و افتتاح ۴ شعبه در تهران تا سال ۸۹ فاز دوم پروژه مجتمع تجاری پروما شامل رستوران، شهربازی و پارکینگ نیز به بهره برداری رسید(وبسایت رسمی گروه پروما تجارت^[۸۷]).

نخستین فروشگاه زنجیره‌ای بین‌المللی با سرمایه‌گذاری خارجی که در تهران با نام هایپراستار در سال ۸۸ آغاز به کار کرد در مدت زمان کوتاه توانست با ارائه خدمات مناسب به مشتری و ایجاد فضایی جدید در عرضه کالا نه تنها مخاطبین زیادی را جذب کند بلکه باعث تشویق بخش خصوصی شد تا در این رشته کاری سرمایه‌گذاری‌های خوبی انجام شود.

ذیلا فهرستی از فروشگاه های زنجیره ای فعال در ایران می توان بر شمرد :

1. 1. : فروشگاه بزرگ شهر و روستا نخستین بار به شیوه نوین در سال ۱۳۳۲ به در خیابان فردوسی تهران با همکاری آلمانی‌ها تأسیس شد.

1. 1. : فروشگاه‌های زنجیره‌ای قدس وابسته به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی است. نام قدیم این زنجیره فروشگاهی “کوروش” بوده است که پس از انقلاب اسلامی به “قدس” تغییر یافته است.

1. 1. : فروشگاه‎ زنجیره‌ای رفاه زیر پوشش بانک ملی ایران کالاهای مورد نیاز و مایحتاج عمومی از جمله مواد غذایی، پوشاک، لوازم آرایش، لوازم خانگی و لوازم صوتی را که شمار اقلام آن از یازده هزار می گذرد را تهیه و توزیع می‌کند.

1. 1. : فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند وابسته به شهرداری تهران است که شعب گوناگون آن در سراسر شهر تهران به طور گسترده مستقر هستند.

1. 1. : فروشگاه‎ زنجیره‌ای کوثر متعلق به بنیاد شهید انقلاب اسلامی است.

1. 1. : فروشگاه‎ زنجیره‌ای سپه متعلق به نیروهای مسلح.

1. 1. : این فروشگاه‌ها از ابتدای سال ۱۳۷۱ به صندوق بازنشستگی جهاد سازندگی واگذار گردیدند که در قالب مجتمع فروشگاه‌های زنجیره‌ای شیلات آغاز به کار نمود و از ابتدای سال ۱۳۷۶ با گسترش دامنه فعالیت مجتمع به شرکت تبدیل شد.

1. 1. : فروشگاه صنعت نفت وابسته به شرکت نفت می‌باشد و بیشتر محصولات شیمیایی آن از این مجتمع شیمیایی تهیه می‌شود.

1. 1. : فروشگاه‎ زنجیره‌ای اتکا وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است.

1. 1. فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش : فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش وابسته به گروه صنعتی گلرنگ در سال ۱۳۸۸ تأسیس گردیده و از زمان تأسیس تا کنون ۱۰ شعبه از این فروشگاه‌ها در سطح تهران، قم، کرج و اسلامشهر افتتاح شده است.

1. 1. : شعبات فعلی فروشگاه شامل شهرک گلستان(انتهای همت غرب) – محمد شهر – گوهر دشت – قزوین و مشهد می‌باشد.

1. 1. استار : نخستین فروشگاه زنجیره‌ای بین‌المللی با سرمایه‌گذاری خارجی می‌باشد.

1. : جانبو نام تجاری مچموعه ای از فروشگاه های زنجیره ای در شرکت اورست مدرن است. این شرکت دو برند دیگر با نام های «آل این آل» و «فرنا» را هم در همین زمینه در اختیار دارد. و در مجموع (سه برند) در کل کشور ۲۰ شعبه احداث ‌کرده‌است.

فروشگاه زنجیره ای پروما

احداث مجتمع تجاری پروما در سال ۱۳۷۹ با زیر بنایی در حدود ۲۵۰۰۰ متر مربع در شهر مقدس مشهد آغاز و در سال ۱۳۸۳ به بهره برداری رسید. از امکانات رفاهی پروژه مجتمع تجاری پروما می توان به فست فود ، شهربازی ، پارکینگ، بولینگ ، بیلیارد و … اشاره نمود . امکانات مدرن مجتمع تجاری پروما ،این مجتمع را از سایر مراکز تجاری مشابه متمایز می‌کند.

بخشی از این ویژگی ها عبارتند از:

• • سیستم های خنک کننده و گرم کننده مرکزی (کریر) ساخت آمریکا

• • سیستم پیجینگ مرکزی TOA ساخت ژاپن

• • سیستم تلفن سانترال Panasonic ساخت ژاپن (۵۰۰ خط (

• • سیستم مدار بسته و نظارت تلویزیونی AXIS ساخت سوئیس

• • نما تماماً از شیشه سکوریت آبی رفلکس بلژیک

• • پارکینگ های مسقف در حدود ۶۰۰ متر مربع با دارا بودن سیستم تهویه

• • تایل سقف از نوع آموستیک آرمسترانگ با ریلینگ اصلی، ساخت آمریکا

• UPSمرکزی ساخت GE آمریکا

1. 1. Kuruvilla&Joshi ↑

1. 1. Ailawadi&Keller ↑

1. 1. Louis&Lombart ↑

1. 1. Woboda,Bernards&Haelsig ↑

1. 1. Van Riel et al ↑

1. 1. Costumer Based Brand Equity ↑

1. 1. Keller ↑

1. 1. Shocker ↑

1. 1. Barwise ↑

1. 1. Sedaghat et al ↑

1. 1. Promotional Mix ↑

1. 1. Gilbert ↑

1. 1. Sales Promotion ↑

1. 1. Blech ↑

1. 1. Advertising ↑

1. 1. Barassington ↑

1. 1. Public Relations ↑

1. 1. Fiske ↑

1. 1. Direct Marketing ↑

1. 1. Kotler ↑

تعریف مفهومی برونی سازی دانش (از ضمنی به صریح) : ایده ها به یک واقعیت علمی تبدیل می شود. استفاده از استعاره ها، تمثیل ها و ضرب المثل ها از نمونه های بارز تعامل این نوع دانش صریح با ضمنی می‌باشد برونی سازی دانش ، فرایند تبدیل دانش نهفته به دانش های صریح است. در این مرحله دانش های ذهنی و غیر مکتوب افراد به دانش های مکتوب و مدون تبدیل می شود.

تعریف مفهومی ترکیب:در این مرحله، دانش صریح در قالب مجموعه های گوناگونی از دانش که پیش از آن مبادله، منتشرومستند شده‌اند و یا در طی نشست ها و جلسات گروهی مورد بحث قرار گرفته اند، پردازش و سپس به منظور خلق دانش جدید، دسته بندی می‌شوند. در این فرایند متون علمی پایگاه های اطلاعاتی و بانک های آماری که در زمره دانش صریح قرار می گیرند، توسعه می‌یابند.

تعریف مفهومی درونی سازی دانش (از صریح به ضمنی ):فرایند تبدیل دانش صریح به دانش نهفته است. این شیوه به اعضای گروه کمک می‌کند تا تصورات ذهنی خود را از مسائلی که نیازمند حل و فصل است بیان کنند ، بر این اساس ، اعضا سعی می‌کنند تا ایده های خوب را مبنای عمل خویش قرار دهند.

تعریف مفهومی عملکرد: عملکرد عبارت است از مجموع رفتارهای در ارتباط با شغل که افراد از خودشاننشان می‌دهند (مورهد و گریفین، ۱۳۸۸).

عملکرد معمولاً با دو معیار کارایی و اثر بخشی سنجیده می شود کارایی به معنی درست انجام دادن کارها از راه صرفه جویی در منابع و تجهیزات، به دست آوردن بیشترین ستاده از کمترین داده هاست؛ و اثربخشی یعنی انجام دادن کارهای درست و رسیدن به هدف. عملکرد، نحوه انجام وظایف و مسئولیت های محوله است به عبارتی همان رفتارها در ارتباط با شغل که افراد از خودشان نشان می‌دهند.

تعاریف عملیاتی متغیرها

تعریف عملیاتی اجتماعی سازی دانش: در این تحقیق، اجتماعی سازی دانش به معنی انتقال دانش نهفته ذهن فرد به دانش نهفته در ذهن فرد دیگر می‌باشد. عبارتند از مؤلفه‌ هایی که از آزمون شونده گان (کارکنان اداره) از پاسخ سوال ۱ تا ۵ در پرسشنامه مدیریت دانش به دست می‌آید.

تعریف عملیاتی برونی سازی دانش:در این تحقیق برونی سازی دانش همان تبدیل دانش نهفته به دانش های صریح است که از آزمون شونده گان(کارکنان اداره) از پاسخ سوال های ۶تا۱۰ پرسشنامه مدیریت دانش به دست می‌آید.

تعریف عملیاتی ترکیب دانش:در این تحقیق منظور از ترکیب دانش همان تبادل صورت گرفته بین دو نوع دانش صریح است که از پاسخ سوالات ۱۱ تا ۱۵ پرسشنامه مدیریت دانش توسط کارکنان اداره آموزش و پرورش به دست می‌آید.

تعریف عملیاتی درون سازی دانش:در این تحقیق درون سازی دانش به معنی تبدیل دانش صریح به دانش نهفته است که از پاسخ سوالات ۱۶ تا ۲۰ پرسشنامه مدیریت دانش توسط کارکنان به دست خواهد آمد.

تعریف عملیاتی عملکرد:منظور پژوهش گر از عملکرد مؤلفه‌ هایی است که فرد از طریق سوالات مربوط به شاخص های سنجش عملکرد از سوالات ۱ الی ۳۰ پرسشنامه عملکرد در خصوص عملکرد کارکنان اداریازمدیران، معلمان و معاونین ( کارکنان مدارس ) به دست می آورد.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

۲-۱- مقدمه

رشد بی وقفه دانش و تکنولوژی در جهان فرا مدرن و گستردگی دامنه آن ، کشورهای در حال توسعه را ملزم به سرمایه گذاری بلند مدت در تربیت و پرورش افرادی شایسته و توانمند نموده است که بنیادهای علمی را قوام بخشد و به ارتقای علمی و تکنولوژیک کشور همت بگذارند.

امروزه یکی از مهمترین و با ارزش ترین سرمایه های هر سازمانی دانش است. تغییرات سریع و رشد روزافزون دانش و اطلاعات، هر سازمانی را برآن می‌دارد تا برای بقا تمام تلاش خود را در مدیریت دانش به کار گیرد؛ لذا سازمان ها در پی شناسایی عوامل زمینه ساز و نیز بستر سازی به منظور ایجاد مدیریت دانش برآمده اند تا به موقع از منابع دانشی خود و محیط پیرامون بهره برداری کنند.

زندگی انسان در هزاره جدید با مفاهیم تازه ای چون دانایی ، مدیریت دانش و جامعه معرفتی شکل تازه ای رابر تن ‌کرده‌است. برخورداری از دانش جدید و اطلاعات بروز شرط حیات و بقا در این دوره است.

سازمان های آموزش به دلیل آگاهی و علاقه فزاینده به دانش ، نیاز به تجارت محوری و دسترسی گسترده به تکنولوژی به عنوان ابزارهای همکاری الکترونیکی با هدف ‌پاسخ‌گویی‌ ‌به این نیازها، به مدیریت دانش توجه می نمایند. مؤسسات آموزشی در نقش سازمان های دانشی ، فعالیت های اصلی خود را معطوف به یادگیری، خلق و نشر دانش می‌کنند.

در این فصل پس از مرور مختصری از تاریخچه ابتدا به مبانی نظری تحقیق و دیدگاه های صاحب نظران، دانشمندان و محققین ‌در مورد مدیریت دانش می پردازیم و در قسمت دوم به بررسی مطالعات مربوط به عملکرد کارکنان پرداخته می شود موضوعاتی چون عملکرد سازمان، ‌عملکرد کارکنان و مفاهیم مرتبط با عملکرد، دیدگاه های تاریخی ‌در مورد عملکرد و ارتباط مدیریت دانش با عملکرد موضوعات بحث این قسمت را تشکیل می دهندودرآخر تحقیقات انجام شده (داخل کشور و خارج از کشور ) مرتبط با موضوع تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.

۲-۲- مختصری از تاریخچه موضوع تحقیق

خاستگاه مدیریت دانش به گذشته بر می‌گردد؛ یعنی زمان گذر از دانش بر تکنولوژی که در انقلاب صنعتی رخ داد همان طور که پیتردراکر عنوان نموده کاربرد دانش به عنوان ابزارها، فرآیندها و محصولات در نتیجه انقلاب صنعتی به وقوع پیوسته است.

بعد ازخاتمهجنگ جهانی دوم انقلاب مدیریت صورت پذیرفت و دانش به صورتکاربردی جایگاهاجتماعی خود را پیدا کرد..

در حوالی سال‌های ۱۹۸۰ دانش به صورت فزاینده ای به عنوان یک منبع ضروری موجود مورد توجه واقع شد و در این زمان بود که مفهوم مدیریت دانایی شناخته شد، که به طور گستردهدر تشریح ابزارها ، فرایندها، سیستم‌ها، ساختارها، فرهنگ ها و به صورت صریح و آشکار در بهبود خلاقیت و مشارکت مورد استفاده قرار گرفت. در اواسط سال‌های ۱۹۸۰ با کوچک سازی سازمان‌ها افرای که سازمان را ترک می‌کردند و دارای دانش ارز شمندی بودند،مشکلاتی را به وجود آوردند از این جهت لازم بود این دانش را که منجر به استراتژی مدیریت دانش می شد برای منافع آینده سازان حفظ و حراست شود یکی ازپیشگامان مدیریت دانایی ایکیونوناکا است. او بابنا نهادن بنیان مدیریت دانایی به عنوان یک موضوع قانونی و ارائه مشاوره و توضیح ‌در مورد این عقیده دارای اعتبار زیادی شد.

او در سال ۱۹۹۰ با ارائه مقاله ای تحت عنوان ( شرکت دانش آفرین)مفاهیم ایجاد دانش را بنا نهاد.

۲-۲-۱- مدیریت دانش

تحلیل عاملی اکتشافی^[۴۰]:

تحلیل عامل اکتشافی، رایج‌ترین شکل تحلیل عاملی است که توسط چارلز اسپیرمن^[۴۱]در سال ۱۹۰۴ ابداع شد و در سال ۱۹۲۷ توسط خود او توسعه یافت.

در این نوع تحلیل عاملی، درصددیم تا ساختار زیربنایی مجموعه نسبتاً بزرگی از متغیرها را کشف کنیم. پیش‌فرض اولیه محقق در این نوع تحلیل، آن است که هر متغیری ممکن است با هر عامل ارتباط داشته باشد. به عبارتی، محقق در این روش، هیچ تئوری اولیه‌ای ندارد وسعی می‌کند تا از بارهای عامل برای کشف ساختار عاملی داده استفاده کند.

‌بنابرین‏ می‌توان گفت که دو هدف اصلی تحلیل عامل اکتشافی عبارت‌اند از :

۱- تعیین تعداد عامل‌های مشترک که بر مجموعه‌ای از متغیرها تأثیر می‌گذارند.

۲- تعیین شدت رابطه بین هر عامل و هر متغیر مشاهده‌شده .

تحلیل عاملی تأییدی^[۴۲]:

مهم‌ترین هدف تحلیل عاملی تأییدی، تعیین میزان توان مدل عامل از قبل تعریف‌شده یا مجموعه‌ای از داده های مشاهده‌شده است. به عبارتی، تحلیل عاملی تأییدی درصدد تعیین مسئله است که آیا تعداد عامل‌ها و بارهای متغیرهایی که روی این عامل‌ها اندازه‌گیری شده‌اند، با آنچه بر اساس تئوری و مدل نظری انتظار می‌رفت، انطباق دارد.

تحلیل خوشه‌ای سلسله مراتبی^[۴۳]

روش تحلیل کلاستر دومرحله‌ای به عنوان پرکاربردترین روش تحلیل کلاستر، برای داده های کم (یعنی کمتر از ۱۰۰۰پاسخگو یا متغیر) به کار می‌رود و از سه ویژگی اصلی زیر برخوردار است :

الف) توانایی کلاستربندی هم پاسخگویان (موارد )و هم متغیرها

ب) توانایی محاسبه طیفی از راه‌ حل ‌های ممکن و ذخیره عضویت (هم پاسخگویان و هم متغیرها ) در کلاسترها برای هر یک از این راه ‌حل ‌ها.

پ) استفاده از چندین روش برای تشکیل کلاستر، تبدیل متغیرها و سنجش عدم تشابه بین کلاسترها.

نحوه کلاستربندی در این روش نیز بدین گونه است که ابتدا با بهره گرفتن از یک معیار، فواصل خرده گروه‌ها را تعریف می‌کنیم. سپس روش مناسب برای تشکیل کلاسترها و پیوند آن‌ ها باهم دیگر را انتخاب می‌کنیم. درنهایت نیز، تعدد رده‌های مناسب برای داده ها را تعیین می‌کنیم.

روش فاصله^[۴۴]

اولین مرحله در تحلیل کلاستر، تشکیل ماتریس فاصله است. برای سنجش فاصله، چندین شاخص، وجود دارد:

الف) فاصله اقلیدسی^[۴۵] : رایج‌ترین شاخص فاصله، فاصله اقلیدسی است. در این روش، یک جفت مشخص از پاسخگویان بر روی دو متغیر طراحی می‌شوند. فاصله اقلیدسی عبارت است از جذر مجموع مربعات تفاوت X به‌علاوه مربع فاصله Y . در این روش، موقعی که برای تعیین فاصله، از دو یا چند متغیر استفاده می‌شود، آن متغیری که اهمیت بیشتری دارد، مسلط خواهد شد. ‌بنابرین‏، لازم است که برای جلوگیری از بروز این مسئله، تمامی متغیرها را استاندارد کنیم.

ب) نزدیک‌ترین همسایه^[۴۶]: در این روش، فاصله بین دو کلاستر، بر اساس فاصله بین نزدیک‌ترین نقاط همسایگی آن دو کلاستر در نظر گرفته می‌شود.

پ) دورترین همسایه^[۴۷]: در این روش، فاصله بین دو کلاستر، بر اساس فاصله بین دو مورد از دورترین نقاط همسایگی آن دو کلاستر لحاظ می‌شود.

قواعد ادغام کلاسترها در همدیگر

برای اینکه بتوانیم مجموعه‌ای از کلاسترها را در تعدادی کلاسترها کمتر و درعین‌حال بزرگ‌تر ادغام کنیم. چندین روش وجود دارد که در زیر به آن‌ ها اشاره می‌شود:

الف) پیوند تنها^[۴۸]: در این روش در هر مرحله، از فاصله بین رده‌های برای محاسبه فاصله بین دو تا از نزدیک‌ترین پاسخگویان در دو کلاستر استفاده می‌شود. در اینجا، نزدیک‌ترین دو کلاستر تعیین و درهم ادغام می‌شوند.

ب) پیوند کامل^[۴۹] : در این روش، فاصله بین کلاسترها بر اساس بیشترین فاصله بین دو ابژه در دو کلاستر مجزا تعیین می‌شود.

ج) پیوند میانگین بین گروه‌ها^[۵۰]: در این روش، میانگین تشابه در داخل هر کلاستر محاسبه می‌شود. ‌بنابرین‏ فاصله بین کلاسترها، در واقع فاصله بین این میانگین‌هاست. (توکر و مک کالوم، ۱۹۹۷،ص۲۰۰۰)^[۵۱]

پیشینه تحقیق

ﭘﻴﺸﻜﺎری (۱۳۷۵) در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮد ﻛﻪ از طریق پرسشنامه انجام‌شده اﺳﺖ سؤالات زﻳﺮ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ.

۱ ) آﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش در شرکت‌های اﻳﺮاﻧﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ؟

۲ ) آﻳﺎ روش‌های ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻛﻪ در ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در گردش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺑﺮ ﺑﻬﺎی تمام‌شده ﻛﺎﻻ ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺎت آن‌ ها تأثیر دارد؟

۳ ) آﻳﺎ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﻣﻨﺎﺳﺐ در شرکت‌های ﻧﻤﻮﻧﻪ اندازه‌گیری می‌شود؟

در ﻛﻞ از پرسشنامه‌های ﺑﻴﺴﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻪ به طور نمونه انتخاب‌شده ﺑﻮدﻧﺪ، دریافتند ﻛﻪ ۶۷ درﺻﺪ از شرکت‌ها از روﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺮای ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده می‌کنند ﺑﺎﻋﺚ تأثیر ﺑﺮ ﺑﻬﺎی تمام‌شده ﻛﺎﻻ ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد شده‌اند و ﻧﻴﺰ اﻳﻨﻜﻪ ۷۱ درﺻﺪ از شرکت‌ها ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺧﻮد توانسته‌اند ﺣﺠﻢ بهینه‌ای از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ.

طالبی در سال ۱۳۷۷ در پایان‌نامه خود با عنوان ” ارزیابی وضعیت موجود مدیریت سرمایه در گردش در شرکت‌های ایرانی “به بررسی وضعیت موجود سرمایه در گردش و تأثیر آن بر وضعیت نقدینگی شرکت‌ها و همچنین شناخت سایر عوامل مؤثر بر نقدینگی شرکت‌ها پرداخت. این بررسی نشان می‌دهد که وضعیت نقدینگی شرکت‌ها در دودسته شرایط تفاوت معنی‌دار از هم دارند و بیانگر تفاوت رفتار مدیریت سرمایه در گردش شرکت‌ها در شرایط اقتصادی متفاوت می‌باشد البته این فرضیه که در شرایط اقتصادی که هزینه های تأمین مالی پایین بوده است مدیریت موجودی ضعیف بوده تأیید نشده است.

ﻋﻨﺎﻳﺘﻲ (۱۳۸۳) ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش شرکت‌های موردمطالعه در ﻃﻲ سال‌های ۱۳۷۷ ﺗﺎ ۱۳۸۱ در ﻗﺎﻟﺐ ﭘﻨﺞ ﻓﺮﺿﻴﻪ، ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ زﻳﺮ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ.

۱) روش‌های ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ وﺟﻪ ﻧﻘﺪ ﺑﺮ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ شرکت‌ها تأثیر دارد و راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداری ﺑﻴﻦ آن‌ ها وﺟﻮد دارد.

۲ ) راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداری بین روش‌های مدﻳﺮﻳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت و ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ شرکت‌ها وﺟﻮد دارد.

۳ ) ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﺟﻮدی ﻛﺎﻻ بر دوره ﻣﻮﺟﻮدی ﻛﺎﻻ تأثیر دارد، وﻟﻲ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ تأثیر ﻧﺪارد.

۴ ) روش‌های تأمین ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ شرکت‌ها تأثیر دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺖ و اﻧﺪازه شرکت‌ها ﻫﻢ ﻋﻮاﻣﻞ تعیین‌کننده‌ای در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ وﺟﻪ ﻧﻘﺪ و اثربخشی آن ﻫﺴﺘﻨﺪ.

۵ ) هنگامی که شرکت‌ها را برحسب ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺖ و اﻧﺪازه آن‌ ها ﺗﻔﻜﻴﻚ و دسته‌بندی ﻛﻨﻴﻢ و تأثیر ﻣﺎﻫﻴﺖ آن‌ ها را ﺑﺮ شاخص‌های نقدینگی‌شان، ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداری ﻣﺸﺎﻫﺪه می‌کنیم.

کیائی (۱۳۸۴) در تحقیقی با عنوان “بررسی و تبیین استراتژی‌های مدیریت سرمایه در گردش در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران “در بین ۳۹ شرکت پذیرفته‌شده در دو صنعت شیمیایی و غذایی در فاصله زمانی ۱۳۸۰- ۱۳۷۵ انجام داد و نشان داد که بین استراتژی‌های مدیریت سرمایه در گردش و بازدهی شرکت‌ها ارتباط ضعیفی وجود دارد که ازلحاظ آماری معنادار نیست. مدل تحقیق رگرسیون چند متغیره بوده و متغیرها و نحوه اندازه گیری آن ها به شرح ذیل بوده است:

نسبت نقد=وجه نقد+اوراق بهادار قابل‌فروش/دارایی‌های جاری

نسبت بدهی جاری به‌کل بدهی‌ها=بدهی جاری/کل دارایی‌ها

نسبت حاشیه سود عملیاتی=