ارتباطات دهان به دهان الکترونیکی با کیفیت درک شده رابطه معنی دار دارد.
ارتباطات دهان به دهان الکترونیکی با وفاداری برند رابطه معنی دار دارد.
آگاهی از برند با ارزش ویژه برند رابطه معنی دار دارد.
تداعی برند با ارزش ویژه برند رابطه معنی دار دارد.
کیفیت درک شده از یک برند با ارزش ویژه برند رابطه معنی دار دارد.
وفاداری به برند با ارزش ویژه برند رابطه معنی دار دارد .
۱-۷٫ تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها:
تعریف مفهومی متغیرها
ارزش ویژه برند:
ارزش ویژه برند، ارزش افزوده­ای است که از طریق افزایش قدرت نگرشی برای یک محصول به واسطه استفاده از یک برند، ایجاد می­ شود(هالبوک^[۱۵]،۲۰۰۰،ص۳۸۹). کلارک عنوان می دارد که ارزش ویژه نام و نشان تجاری منحصراً از وفاداری مشتری ناشی می شود و می توان آنرا اثرمتفاوتی که شناخت نام و نشان تجاری بر پاسخ مشتری به فعالیت های بازاریابی آن نام و نشان تجاری دارد(بامنی مقدم،۱۳۹۰).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ارتباطات دهان به دهان الکترونیکی: هر بیان مثبت یا منفی درباره یک محصول یا شرکت که توسط مشتریان بالقوه ، واقعی و در آینده ایجاد شده که توسط اینترنت می تواند قابل دسترس بسیاری از مردم و سازمانها باشد(هنینگ- تورا و همکاران، ۲۰۰۴) . مانند شخصی که پیامی راجع به محصول یا شرکتی بر روی اینترنت قرار می دهد که قابل دسترس دیگران باشد.
وفاداری به برند : وضعیتی است که نشان دهنده میزان احتمال پیوستن یک مشتری به سایر برند های تجاری است، مخصوصاً زمانی که قیمت آن برند و یا ویژگی های محصول تغییر کند. این متغیر به وسیله شاخص هایی از قبیل تمایل به تکرار خرید برند، توصیه برند به دیگران، تعهّد به برند و … مورد استفاده قرار می گیرد(دیواندری،۱۳۹۱). وفاداری برند^[۱۶] نوعی نگرش مثبت به یک محصول است که بر اثر استفاده مکرر از آن به وجود می آید که می توان دلیل آن را فرایند های روانی بیان کرد. به بیان دیگر، تکرار خرید تنها یک واکنش اختیاری نیست بلکه نتیجه عوامل روانی، احساسی و هنجاری است)صفرزاده و همکاران،۱۳۹۰).
نظرات مثبت خانواده درباره یک برند: خانواده به عنوان کوچکترین و اولین بنیادی که هر فرد حتماً در آن عضویت دارد به عنوان یکی از موثرترین عوامل تاثیرگذار بر رفتار مصرف کننده در نظر گرفته میشود. خانواده شامل همسر و فرزندان خریدار است و تاثیر مستقیم بر رفتار و خرید مشتریان دارد. خانواده مهمترین سازمان خرید مصر ف کننده در جامعه به شمار می رود و تحقیقات به عمل آمده در این زمینه نیز بسیار گسترده است. بازاریابان به نقش و نفوذ نسبی هر کدام از اعضای خانواده )شوهر، زن و بچه ها( بر خرید کالا و خدمات توجه زیادی دارند. اعضای خانواده قادرند شدیداً رفتار خرید را تحت تاثیر قرار دهند. حتی اگر خریدار دیگر هیچ گونه تماس و ارتباطی با آنها نداشته باشد آنها کماکان بر رفتار ناخودآگاه او نفوذ بسیاری دارند در کشورهایی که والدین همچنان با فرزندان خود زندگی می نمایند این تاثیر چند برابر خواهد شد(ابراهیمی،۱۳۸۸).
آگاهی از برند : آگاهی از برند را می توان توانایی مصرف کننده در شناسایی یا به خاطر آوردن یک برند در یک طبقه محصول مشخص تعریف کرد (آکر،۱۹۹۱). مثلا به یاد آوردن نام و نشان خاصی مانند کوکاکولا. میزان یادآوری نام، نماد و شعار تبلیغاتی و ویژگی های برند، شناسایی برند و … در این متغیر سنجیده می شوند(ابراهیمی،۱۳۸۸).
تداعی برند: تداعی برند، به عنوان معنای خاص برند برای مشتری تعریف می شود و همچنین عبارت است از دارایی هایی که بطور ضمنی به برند متّصل شده باشند. این متغیر به وسیله ی شاخص هایی از قبیل شخصیت برند، صداقت و اعتماد ، تداعی سازمانی(مسئولیت اجتماعی برند) و … مورد سنجش قرار می گیرد(ابراهیمی،۱۳۸۸).
کیفیت ادراک شده : کیفیت ادراک شده ، کیفیت واقعی محصول نیست بلکه ارزیابی ذهنی مشتریان از محصول است و به عنوان ادراک مشتری از کیفیت کلّی یک کالا و یا خدمات تعریف می شود. شاخص هایی از قبیل عملکرد برند، رفتار کارکنان ، میزان مطلوبیت نرم افزارهای کاربردی و کیفیت خدمات رسانی و … در این متغیر مورد سنجش قرار می گیرند(ابراهیمی،۱۳۸۸).
تعریف عملیاتی متغیرها
ارتباطات دهان به دهان الکترونیکی: در این تحقیق ارتباطات دهان به دهان الکترونیکی یعنی بیان مثبت یا منفی درباره یک محصول که برای اندازه گیری آن سوالات ۲۹-۲۰-۱۱-۲ پرسشنامه با طیف و مقیاس اندازه گیری فاصله ای استفاده شده است.
ارزش ویژه برند:
در این تحقیق ارزش ویژه برند یعنی ارزش ویژه نام و نشان تجاری که برای اندازه گیری آن سوالات ۲۷-۱۹-۱۲-۴ پرسشنامه با طیف و مقیاس اندازه گیری فاصله ای استفاده شده است.
وفاداری به برند:
در این تحقیق وفاداری به برند یعنی تکرار خرید مشتری در طولانی مدت و برای اندازه گیری آن سوالات ۲۶-۲۱-۱۵-۶ پرسشنامه با طیف و مقیاس اندازه گیری فاصله ای استفاده شده است.
نظرات مثبت خانواده درباره یک برند:
در این تحقیق نظرات مثبت خانواده درباره یک برند یعنی نظرات و عقایدی که خانواده خریدار نسبت به یک برند خاص دارند و برای اندازه گیری آن سوالات ۲۸-۲۲-۱۷-۷ پرسشنامه با طیف و مقیاس اندازه گیری فاصله ای استفاده شده است.
آگاهی از برند:
در این تحقیق آگاهی از برند یعنی به یاد آوردن نام و نشان تجاری خاصی برای مشتری که برای اندازه گیری آن سوالات ۲۳-۱۶-۸-۱ پرسشنامه با طیف و مقیاس اندازه گیری فاصله ای استفاده شده است.
تداعی برند:
در این تحقیق تداعی برند یعنی ویژگی هایی که یک برند را مطرح می سازد و برای اندازه گیری آن سوالات ۲۴-۱۸-۱۳-۹-۳ پرسشنامه با طیف و مقیاس اندازه گیری فاصله ای استفاده شده است.
۱-۸٫ قلمرو تحقیق
۱-۸-۱٫ قلمرو موضوعی تحقیق:
قلمرو موضوعی تحقیق بررسی عوامل موثر بر ارزش ویژه برند با توجه به نظرمصرف کننده در بازار خدمات در حوزه علم بازاریابی قرار دارد.
۱-۸-۲٫ قلمرو مکانی تحقیق:
قلمرو مکانی تحقیق شرکت مخابرات استان­گلستان است.
۱-۸-۳٫ قلمرو زمانی تحقیق:
این تحقیق در بازه زمانی اسفند ماه ۱۳۹۲ تا خرداد ماه ۱۳۹۳ انجام شده است.

فصل دوم

ادبیات تحقیق

۲-۱٫ مقدمه
انجمن بازاریابی آمریکا برند را اینگونه تعریف می کند : برند عبارت است از یک نام ، واژه ، علامت ،طرح و یا ترکیبی از آنها که برای شناسایی فروشنده یا گروهی از فروشندگان و متمایز کردن کالاها و خدمات آنها از کالاها یا سایر رقبا بکار می رود(اخلاصی،۱۳۹۲).
ساختن برندهای قوی نقش بسیار مهمی در بخش خدمات دارد و تعداد معدودی از سازمان ها می دانند که چگونه می توان برندهای قدرتمندی در بخش خدمات ایجاد کرد. امروزه بانک ها تحت فشار رقابتی زیادی از جانب دیگر موسسه های مالی و دیگر سازمان های تازه وارد به این صنعت هستند و همچنین به علت رشد سریع فناوری ارتباطات و اطلاعات و تغییرات غیر قابل پیش بینی بازار، به طور مستمر به دنبال بازارهای جدید وارائه خدمات مالی جدید و همچنین راه های جدیدی برای افزایش سهمشان از بازار و بهبود عملیات مالی شان هستند (توکلی و جعفری،۱۳۹۲).
۲-۲٫ تعاریف و مفاهیم ارزش ویژه برند
یک شرکت با دارابودن برندی محبوب و معروف، در مقایسه با کمپانی دیگری که از برندی با محبوبیت و معروفیت کمتری برخوردار است، در فرایند تولید و فروش کالایی مشابه، سود بیشتری به دست می آورد. این ویژگی برند کمپانی اول که موجب فروش بیشتر و سودآوری بیشتری در تولید محصولی مشابه با رقبا می شود، در علم برندینگ، نام دارد که در زبان فارسی به “ارزش ویژه برند^[۱۷]” ترجمه می شود(بامنی و مهرزادی،۱۳۹۰).
به عبارت ساده تر، اگر تمام پارامترها برای دو مجموعه A و B که کالایی مشابه را تولید می کنند، ثابت فرض شود و تنها پارامتر متغیر، بیشتر بودن قدرت برند مجموعه A در مقایسه با مجموعه B باشد، مجموعه A الزاماً بیشتر خواهد فروخت و سود بیشتری کسب خواهد کرد. این ویژگی برند مجموعه A در مقایسه با برند مجموعه B، ارزش ویژه برند نامیده می شود(دیواندری،۱۳۹۱).
ارزش ویژه برند پارامتری است که در طول زمان و با رفتارهای برند دستخوش تغییرات می گردد. از این رو شاید از این دیدگاه، بتوان برندینگ را تلاش برای افزایش ارزش ویژه برند معنی کرد. تا کنون با وجود تلاشهای فراوان برای ارائه مدلهایی در راستای اندازه گیری کمی ارزش ویژه برای برندها، هیچ مدلی مورد پذیرش در سطح جهانی واقع نشده و می توان گفت ارزش ویژه برند، پارامتری قابل اندازه گیری نیست.
یک نگرش رو به گسترش در جهان مدیریت بازاریابی به وجود آمده است: ایجاد دارائیهای غیر ملموس جهت ایجاد وفاداری و ارتباط بیش از پیش با مشتریان. کیفیت، تجربیات شخصی، فرهنگ سازمانی، دانش و ارزش وی‍ژه برند از این قبیل دارائیها هستند. همچون دیگر دارائیهای غیر ملموس، ارزش ویژه برند نیز می تواند به ابزاری قدرتمند در بازار رقابتی تبدیل گردد(سید جوادین،۱۳۸۸).
مطالعاتی که از سوی صاحب نظران مختلف در خصوص ارزش ویژه برند ارائه شده است را
می توان در سه دسته جای داد: (پرهیزگار و ابراهیمی،۱۳۹۱).

۶

۱۱۰

۳.۸۷۵

۰.۰۷۲۷

۰.۰۵

عدم رد فرض صفر در سطح ۰.۰۵

همانطور که در جداول فوق دیده می شود، چون سطح معنی داری هر دو آزمون بزرگتر از مقدار خطای ۰.۰۵ است، فرض برابری میانه نظرات با حد متوسط طیف لیکرت یعنی عدد ۳ در سطح خطای ۰.۰۵ رد نمی شود که نشان دهنده این مطلب است که متوسط توزیع نظرات برابر حد متوسط طیف لیکرت یا عدد ۳ است.
نتیجه: بر اساس نتایج حاصل از آزمون های آماری بر روی داده های جمع آوری شده با بهره گرفتن از پرسشنامه، آگاهی از برند بر ارزش ویژه برند تأثیرگذار نیست و درنتیجه فرضیه چهارم تحقیق رد می شود.
جمعبندی بررسی فرضیات تحقیق
در جدول ذیل خلاصه نتایج آزمون فرضیات تحقیق ارائه شده است:
جدول ۴-۳۰: خلاصه نتایج حاصل از آزمون ویلکاکسون و علامت (آزمون میانه)

نتایج آزمون فرض آماری

عوامل موثر بر ارزش ویژه برند

ردیف

وفاداری به برند بر ارزش ویژه برند اثر مستقیم و مثبت دارد

وفاداری به برند

۱

کیفیت متصور شده بر ارزش ویژه برند اثر مستقیم و مثبت دارد

کیفیت متصور شده

۲

تداعی برند بر ارزش ویژه برند اثر مستقیم و مثبت دارد

تداعی برند

۳

آگاهی از برند بر ارزش ویژه برند تأثیرگذار نیست

آگاهی از برند

۴

۳-۲-۴ رتبه بندی شاخص ها و متغیرهای تحقیق با بهره گرفتن از آزمون فریدمن
از آزمون فریدمن برای بررسی یکسان بودن اولویت بندی (رتبه بندی) تعدادی از متغیرهای وابسته استفاده می شود. فرض صفر بیان می کند که میانگین رتبه ها یکسان هستند و فرض مقابل بیان می کند که حداقل دو عامل وجود دارند که دارای میانگین رتبه متفاوت هستند. البته متذکر می گردد که در آمار هیچ روشی برای رتبه بندی وجود ندارد و آزمون فریدمن تنها می تواند به بررسی یکسان بودن رتبه ها بپردازد. مابقی نتایج استخراج شده از این آزمون حالت توصیفی دارد و قابلیت اتکا ندارد (مومنی، ص۱۰۹).

آزمون فرض فریدمن به صورت زیر مطرح می شود:

میانگین رتبه تمام متغیرها یکسان است
حداقل دو متغیر وجود دارد که دارای میانگین رتبه متفاوت هستند

در ادامه ابتدا به رتبه بندی شاخص های هر متغیر می پردازیم و درنهایت به رتبه بندی متغیرهای اثرگذار بر ارزش ویژه برند پرداخته می شود.

سواد الوجه فی الدّارین
«سواد الـوجه فـی الـدّارین درویش سـواد اعظـم آمـد بـی کـم و بیش»
شرح گلشن راز، بیت۱۲۷، ص۸۷
«سواد الوجه فی الدارین عبارت است از آن که سالک، به طور کلی در حقّ فانی شود، و در ظاهر و باطن و دنیا و آخرت از وجود او چیزی باقی نماند و آن فقر حقیقی و رجوع به عدم اصلی است و از این جا گفته اند که: «اذا تمّ الفقر فهو اللّه».»^[۷۰۴]
سیاهی
«سیـاهی گـر بـدانی نـور ذات است بـه تـاریکی درون آب حیات است»
همان، بیت۱۲۳، ص ۸۴
«سیـه جـز قـابض نـور بصـر نیست نظـر بگـذار کـاین جـای نظر نیست»
همان، بیت ۱۲۴، ص۸۵
لاهیجی شارح گلشن راز معتقد است که سیاهی، نور ذات مطلق است و همچنین می توان گفت مراد از آن کثرات وتعینات است؛ چرا که کثرات بر حسب ذات خویش در ظلمت و عدم به سر می برند و وجود کثرات نمایانگر تجلی ذات حضرت حق تعالی است که به اسم النور در صورت تمام اشیا و کاینات هستی ظاهر و آشکار گشته است و هر پدیده ای نشانگر وجود بی بدیل اوست.^[۷۰۵]
دکتر سجّادی می گوید: «ذات حق را به سیاهی تشبیه نموده اند »و دلیل آن این است که همان طور که در سیاهی امتیازی وجود ندارد؛ یعنی چشم نگرنده نمی تواند امتیازی برای آن قائل شود و در آن بر اساس تعیین به هیچ چیز نمی توان اشاره کرد، همچنان که ذات خداوند را نیز هییچ دیده ای نمی تواند به هیچ وجه از طریق امتیاز مشاهده نماید مگر به روش محویت، همان طور که در سواد و سیاهی نیز چنین است.^[۷۰۶]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سیر
«شود بـا وجـه بـاقی غیـر هـالک یکـی گـردد سلـوک و سیر و سالک»
شرح گلشن راز، بیت۴۵۰، ص۳۱۹
سیر در نزد صوفیان دارای دو معنی است: ۱- سیر الی اللّه ۲- سیر فی اللّه
سیر الی اللّه پایان و نهایتی دارد و سالک چندان سیر می کند که خدا را شناسد و هنگامی که او را شناخت این سیر تمام می شود و سیر الی اللّه آغاز می شود و این سیر را نهایت و پایانی نیست. اولین درجه از درجات سیر این است که از تنگنای جهان خارج شوی و اول مقامی که سالک در طریق سیر از آن می گذرد، مقام توبه است که آن را «باب الابواب» نامیده اند در سیر الی اللّه حجاب ها رفع می شود و در
سیر فی اللّه حجاب ها می سوزد.^[۷۰۷]
سیر زورق
«یکی از بحر وحدت گفت انا الحقّ یکـی از قـرب و بعـد و سیـر زورق»
همان، بیت۲۵، ص۱۶
لاهیجی گوید: «سیر زورق عبارت از عبور نشأه ی انسانی از منازل امواج کثرت و رسیدن به مقام وحدت است».^[۷۰۸]
دکتر عباسی داکانی می گوید: «زورق یا کشتی در برخی از آثار حکیمان و عارفان مسلمان نمادی از تن سالک است که به هر روی سیر این جهانی در او صورت می گیرد».^[۷۰۹]
سیر کشفی
«سلـوکش سیر کشفی دان ز امکان سوی واجب به ترک شیـن و نقصـان»
همان، بیت۳۱۴، ص۲۰۵
سیر کشفی عبارت است از «رفتن سالک از مقام تقیّد به جانب اطلاق».^[۷۱۰]
سیمرغ
«بگـو سیمـرغ و ـوه قاف چه بـود؟ بهشت و دوزخ و اعـراف چـه بـود؟»
شرح گلشن راز، بیت۱۶۷، ص۱۱۲
«جناب قدس وحدت دیرجان است کــه سیـمــرغ بقــا را آشیــان است»
همان، بیت۹۳۰، ص۵۶۵
در اصطلاح صوفیان «سیمرغ، عبارت از ذات واحد مطلق است».^[۷۱۱]
برتلس در این باره با لاهیجی هم نظر است و گوید: «حضرت رب الارباب و مسبب الاسباب را به این نام مخصوص دارند».^[۷۱۲]
به اعتقاد دکتر سجّادی، سیمرغ، مرغ افسانه ای است که در ادبیّات عرفانی فراوان به کار رفته اگر چه عرفا معانی مختلفی از آن اراده کرده اند، ولی اغلب، مراد از آن انسان کامل است. «روزبهان گاه، آن را کنایه از روح گاه کنایه از پیامبر اکرم، ترکیب سیمرغ ازل را کنایه از عقل مجرد و فیض مقدّس دانسته است».^[۷۱۳]
این اصطلاح از پرکاربردترین الفاظ در منطق الطیر بوده است و عطّار نیشابوری به طور مفصّل در این باره صحبت کرده است.
«مشهور است که سیمرغ در میان عوام، مرغی بزرگ بوده و در کوه قاف مسکن داشته و با کسی آمیزش نداشته و زال را پرورش داده و آموزگار و حامی رستم بوده است. امّا حقیقت این است که سیمرغ نام حکیمی مرتاض بوده و در کوه البرز می زیسته است.
لانه ی سیمرغ بنا به افسانه های ملّی و شاهنامه در البرز کوه است و شاید دریای سیرنگ هم که نام دیگر سیمرغ است از نظر نزدیکی همان دریای مازندران است که برخی دریای فراخکرت مذکور اوستا را با آن یکی دانسته اند باشد. بیت:
یکـی کـوه بُـد نامش البـرز کـوه به خورشید نزدیک و دور از گروه
بـدان جتای سیمـرغ را لانه بـود که آن خـانه از خلق بیگانـه بود »^[۷۱۴]
دکتر صارمی درباره ی سیمرغ می گوید: «حضرت حق است که جایگاه او در حریم عزّت است و نام او حدّ هر زبانی نیست و صد هزاران پرده از نور و ظلمت در پیش روی دارد ( انّ للّه سبعین الف حجاب من نور و ظلمه لوکشفها لاحترقت سبحات وجه ربّنا )^[۷۱۵] او پادشاه مطلق و در عزّ خود مستغرق است و علم و خرد را بدو راه نیست، و هیچ کس ره به جمال و کمال او نمی برد».^[۷۱۶]
سیه رویی
«سیـه رویـی ز ممکـن در دو عـالم جـدا هـرگـز نشـد والـله اعـلـم»
شرح گلشن راز، بیت۱۲۶ ،ص ۸۶
لاهیجی می گوید: مراد از سیه رویی ظلمت و نیستی وجه امکانیت ممکنات است، و هرگز از ممکنات منفک نمی شود، چرا که جدایی شیء از نفس خود غیر ممکن می باشد. هستی ممکن، عبارت است از ظهور وجود واجب به صورت ممکنات، و آن وجه است که باقی و پایدار به حق است که «و ما عندکم ینفد و ما عندالله باق^[۷۱۷]».^[۷۱۸]
دکتر سجّادی در ایـن بـاره می گویتد: « جنبـه ی امکانیـت که اعتباری و عـدمی و ظلمت است همان
سیه رویی است؛ و جنبه ی هستی، نورانیت اوست».^[۷۱۹]
۲-۱۵. «ش»
شام
«نیاید زلف او یک لحظه آرام گهـی بـام آورد گـاهی کنـد شـام»
همان، بیت۷۷۳، ص۴۹۱
از دیدگاه لاهیجی شام به خفای حقّ در تعیّنات مظاهر اطلاق می شود، و به این علّت است که گفته اند که در عین ظهور، مخفی و پنهان است و در عین خفا، ظاهر و آشکار است و صبـح و شام کنایـه از این خفا و ظهور است. ^[۷۲۰]
دکتر سجّادی در فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، ص ۴۹۵ مطالب بالا را ذکر کرده است.
شاهد

تعادل منابع و مصارف

بازده داراییها

ضریب همبستگی پیرسون

۷۸۱/-

۱۴۳/-

۵۳۶/

۴۴۲/-

۹۰۴/-

۶۸۳/

مقدار احتمال

۰۰۰/

۴۵۲/

۰۰۲/

۰۱۴/

۰۰۰/

۰۰۰/

تعداد

۳۰

۳۰

۳۰

۳۰

۳۰

۳۰

مقادیر احتمال آزمون همبستگی در سطر Sig جدول فوق، مشخص می کند که همه متغیر ها به جز متغیر “مدیریت تسهیلات” با متغیر وابسته، همبستگی معناداری دارند. منفی یا مثبت بودن ضرایب همبستگی، جهت همبستگی رانشان می دهد. به این ترتیب که همبستگی مثبت، نشان دهنده تأثیر مستقیم و همبستگی منفی نشان دهنده تأثیر معکوس متغیر می باشد.
نمودار زیر، نمودار ماتریسی پراکنش دو به دو متغیر ها رانشان می دهد.
در مدل رگرسیون خطی مطرح شده در این فصل با دو متغیر مدیریت هزینه و مدیریت تسهیلات می‌توان تا میزان ۴/۸۴ درصد سودآوری را پیش بینی نمود. البته باید توجه داشت که مدیریت تسهیلات در کنار سایر متغیرها در مدل رگرسیونی پذیرفته شده است ولی به تنهایی با متغیر “بازده دارایی ها” همبستگی معناداری ندارد.
در نتیجه با توجه به آزمون‌های صورت گرفته در این فصل این گونه می‌توان نتیجه گرفت که:
تمامی فرضیه‌ها به غیر از فرضیه دوم (بین مدیریت تسهیلات و سودآوری مدیریت شعب رابطه معنی‌داری وجود دارد) مورد تایید می باشد.
۴-۶ خلاصه فصل
با تهیه داده ها و آماده سازی آن‌ها از طریق نرم افزار اکسل، تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق این نرم افزار انجام می‌گردد. با بررسی و تحلیل توصیفی داده ها میانگین ۵ ساله از داده‌ها گرفته می‌شود که هریک از داده‌ها بعنوان یک متغیر تلقی می‌شود که در آنها ROA متغیر وابسته و ۶ عامل دیگر یعنی سهم سپرده از دارایی ها، مدیریت تسهیلات، مدیریت نقدینگی، مدیریت ریسک اعتباری، مدیریت هزینه ها و تعادل منابع و مصارف بعنوان متغیرهای مستقل؛ برای تدوین مدل رگرسیونی باید توزیع متغیر وابسته از توزیع نرمال پیروی نماید که در این تحقیق داده‌ها متغیر وابسته نرمال نبود که داده‌های مدیریت شعب هرمزگان دارای داده پرت بودند که این داده‌ها از نمونه مورد مطالعه حذف گردید که با انجام این کار داده‌های تحقیق به نرمال نزدیک شدند حال با توجه به نرمال بودن از رگرسیون خطی استفاده می‌شود. بر اساس جداول آنالیز واریانس و ضرایب رگرسیونی دو متغیر مدیریت هزینه و مدیریت تسهیلات در مدل قرار گرفت و مابقی متغیرها در مدل قرار نگرفت. در بخش رگرسیون هم‌خطی بودن داده‌ها از شاخص دوربین واتسون، تلورانس داده و باقیمانده مدل مورد بررسی قرار گرفت. در ضریب همبستگی با آزمون پیرسون متغیرهای مستقل تحقیق با سودآوری مورد بررسی قرار گرفت که نتایج فرضیه ها حاکی از آن است به جز فرضیه دوم مابقی فرضیه‌ها مورد تایید می باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل پنجم
خلاصه،
نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق
۵-۱ مقدمه
امروزه بانک‌ها یکی از نهادهای مهم و اساسی سیستم مالی هر اقتصاد به شمار می‌روند و به عنوان واسطه ارائه خدمات متنوع مالی و اعتباری، نقش تعیین کننده‌ای در توسعه و رشد اقتصادی ایفا می‌نمایند. بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی و اعتباری، با سازماندهی و هدایت دریافت‌ها و پرداخت‌ها، امر مبادلات تجاری و بازرگانی را تسهیل کرده و موجب گسترش بازارها و رشد و شکوفایی اقتصاد می‌گردند. از طرف دیگر، با تجهیز پس‌اندازهای ریز و درشت و هدایت آنها به سمت بنگاه‌های تولیدی و تجاری، اولاً: سرمایه‌های راکد و احیاناً مخرب اقتصادی را تبدیل به عوامل مولد می‌کنند، ثانیاً: دیگر عوامل تولید را که به دلیل نبود سرمایه، بیکارند و یا با بهره‌وری پایینی کار می‌کنند، به سمت اشتغال کامل با بهره‌وری بالا سوق می‌دهند. چنانچه جذب، تخصیص و به جریان انداختن این منابع به صورت کارا صورت گیرد، خواهد توانست بستر لازم برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی را فراهم کند(رستگار، ۱۳۹۰، ص۶۴).
نتایج حاصل از پژوهش باتوجه به داده‌های جمع‌ آوری شده و آزمون‌های آماری در فصل چهارم به تفصیل توضیح داده شد و در فصل حاضر با مروری مختصر به یافته‌های به دست آمده از فصل چهارم به پیشنهادهای کاربردی جهت تقویت سودآوری مدیریت شعب بانک نمونه پرداخته می‌شود. همچنین در این فصل از محدودیت‌هایی که در مسیر پژوهشی وجود داشت و تحقیقاتی که در آینده می‌توان به آنها پرداخت، اشاره‌ خواهد شد.
۵-۲ خلاصه موضوع تحقیق
در فصل اول توضیحاتی در رابطه با کلیات تحقیق صورت گرفت و سپس در فصل دوم با ادبیاتی از پژوهش و تحقیقات گذشته در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت. سپس به روش های تحقیق و بررسی جامعه مورد مطالعه اشاره‌ای صورت گرفت در ادامه در فصل چهارم روش های آماری بر روی نمونه مورد نظر انجام گرفت و در نهایت در این فصل کلیاتی از تحقیق و راهکارهای پیشنهادی ارائه خواهد شد. در این بخش سعی شده موضوع تحقیق باز شود تا بتوان درک مناسب و دقیق‌تری از موضوع مورد پژوهش در ذهن مخاطب ایجاد نماید.
سودآوری برای همه واحدهای اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ شناسایی عوامل تاثیرگذار بر سودآوری می‌تواند مدیریت و مدیران مالی را در شناخت بهتر از واحد اقتصادی یاری نماید.
عوامل سودآوری بانک‌ها به دو عامل تحت کنترل مدیریت(داخلی) و خارج از کنترل مدیریت(خارجی) تقسیم بندی می‌شود. در این پژوهش به دلیل اهمیت شناخت مدیران از سازمانی که در آن فعالیت دارند و همچنین شناسایی عوامل سودآوری سازمان به عواملی که با تصمیمات و سیاست‌های مدیران در ارتیاط هستند، عوامل تحت کنترل مدیریت را بررسی شده است بعبارت دیگر به دلیل قابلیت اعمال تصمیمات مختلف بر این عوامل، این دسته از عوامل را مورد بررسی قرار گرفته است.
عوامل زیادی می‌توانند بعنوان عوامل تحت کنترل مدیریت تلقی گردند اعم از عوامل مالی و غیر مالی؛ در این پژوهش به عوامل مالی پرداخته شده است البته لازم به ذکر است که عوامل مالی خود نشأت گرفته از مواردی بسیار زیادی می باشند که سعی شده است به اهم عواملی که بر عملکرد مالی تاکید دارد (با توجه به تحقیقات انجام شده داخلی و خارجی که به نتجه اثر گذاری منجر شده است)، اشاره شده است.
همچنین این تحقیق برای مورد مطالعه قرار دادن اطلاعات و شاخص‌ها، یکی از بانکهای تجاری کشور را مورد آزمون و تجزیه و تحلیل قرار داده است که معمولا بانک‌ها برای اعمال مدیریت قوی‌تر بر شعب خود در هر استان مدیریت شعب(سرپرستی) قرار داده‌اند که در این تحقیق مدیریت شعب این بانک مد نظر قرار گرفته است.
با توجه به توضیحات مطرح شده موضوع این پژوهش « عوامل مؤثر تحت کنترل مدیریت بر سودآوری عملکرد مالی مدیریت شعب بانک نمونه » می باشد که هدف اصلی در این پژوهش شناسایی برخی از عوامل مالی موثر یر سودآوری است تا بتواند کمکی بر شناخت بهتر مدیریت و مدیران ارشد از بانک مذکور داشته باشد.

یکی از رایج ترین اصطلاحاتی که امروزه در بحث های مربوط به جامعه شناسی به کار برده می شود «از خود بیگانگی» است. صاحب نظران جامعه شناسی برای نخستین بار از خود بیگانگی را حالتی تعریف کردند که در آن آدمی در زندگی روزمره بخشی از وجود خود را فراموش می کند تا بتواند به وظیفه شغلی – سازمانی خود بپردازد و یا در واقع نقش بازی کند. ولی در این نقش بازی کردن از آن نوع زندگی که برای آن توانایی دارد، جدا مانده یا دور می افتد، و یا بیگانه میشود .جامعه شناسان کلاسیک ادعا می کردند که کارگر قرن نوزدهم میلادی در میان چرخ دنده های زنجیره تولید، به دلیل نقش هایی که به ایفای آنها ناگزیر بود به از خود بیگانگی دچار شده بود. این از خود بیگانگی در چند سطح روی می دهد.اول کارگر از فرآورده کار خود ودوم از نظام سازمانی (یا وسیله تولید) که این فرآورده را تولید می کند بیگانه می شود. بنابر نظر اینان، دلیل این بیگانگی این است که کارگر اختیار، آزادی و تسلط بر سرنوشت خود و آرزو برای اظهار وجود را در ازای دریافت یک دستمزد ناچیز از دست می دهد. این از دست دادن مفهوم خود، در نتیجه پیوستن به نظام کارخانه و یا سازمان تولید وی را بر آن می دارد تا از فرآورده های آن نظام بیزار و یا بیگانه شــود. آن جا که فرد به ناچار باید آرزوهای خود را برای اظهار وجود و تسلط بر سرنوشت خود رها سازد تا بتواند در نظام کارخانه یا سازمان باقی بماند، از آن جنبه های خویش که خواهان تسلط بر خود و تجربه با معنا هستند نیز بیگانه می شود و دور می افتد. در واقع وی از آن جنبه های منش یا روان خویش که قادر به ابزار آنها در زندگی روزمره نیست بیگانه می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

“به نظر مارکس تاریخ نوع بشر جنبه ای دوگانه دارد، یعنی از یک سوی تاریخ نظارت آفریننده انسان بر طبیعت است و از سوی دیگر تاریخ از خودبیگانگی هر چه بیشتر انسان است. از خود بیگانگی به وضعی اطلاق می شــود که در آن انسان ها تحــت چیرگی خود آفریــده شان قــرار می گیرند و این نیروها به عنوان قدرت های بیگانه در برابرشان می ایستند به عقیده مارکس همه نهادهای عمده جامعه سرمایه داری از دین و دولت گرفته تا اقتصاد سیاسی، دچار از خودبیگانگی اند وانگهی این جنبه های گوناگون از خود بیگانگی وابسته به یکدیگرند. عینیت بخشی کار از خود بیگانگی است. پس انسان در همه نهادهایی که گرفتارشان شده است با از خود بیگانگی روبرو است اما به نظر مارکس از خود بیگانگی در محل کار از همه بیشتر اهمیت دارد. زیرا انسان به عقیده او گذشته از هر چیز دیگر یک انسان سازنده است. بر خلاف صورت های دیگر از خود بیگانگی، از خود بیگانگی اقتصادی نه تنها بر اذهان انسان ها بلکه در فعالیت های روزانه شان نیز رخ می نماید. از خود بیگانگی مذهبی تنها در عرصه آگاهی و در زندگی درونی انسان رخ می دهد، اما از خود بیگانـگی اقتصادی به زندگی واقعی باز بسته است و از همیـن روی بر هر دو جنبه زنـــدگی تأثیر می گذارد”(کوزر،۸۷:۱۳۷۳-۸۴).
از خود بیگانگی در قلمرو کار چهار جنبه دارد: انسان از محصولی که تولید می کند، از فراگرد تولید، از خودش و سرانجام از اجتماع همگنانش بیگانه می شود. به هر روی از خود بیگانگی تنها نه در نتیجه تولید بلکه در فراگرد تولید و در چهارچوب خود فعالیت تولیدی نمایان می شود . اگر محصول کار از خود بیگانگی است خود تولید نیز باید یک نوع از خود بیگانگی فعال باشد. از خود بیگانگی محصول کار تنها بیانگر از خود بیگانگی در خود فعالیت کار است. انسانی که از محصولات کــارش و از فراگرد تولید بیگانه میشود، از خودش نیز بیگانه می گردد. او دیگـر نمی تواند جنبه های گوناگون شخصیتش را به گونه ای کامل بپروراند کارگر در حال کار نه به خودش بلکه به شخص دیگری تعلق دارد. کارگر با فعالیت خودش در چنان ارتباطی است که کارش را بسان چیزی بیگانه و نه متعلق به خودش می انگارد و فعالیتش را رنج (انفعال) نیرویش را بی قدرتی و خلاقیتش را به عنوان عدم مردانگیش تلقی می کند. انرژی ذهنی و جسمانی شخصی کارگر و زندگی خصوصی اش به فعالیتی تبدیل می شود که علیه او جهت گرفته و مستقل از اوست و به او هیچ تعلق ندارد.سرانجام ،انسان از خود بیـگانه از اجتــماع بشری و از هستی نوعی اش نیز بیگانه می گردد.انسان از انسانهای دیگر بیگانه شده است.انسانی که در برابر خـودش قرار می گـیرد،در برابر انسانهای دیگر نیز قـرار می گیرد.هر آنچه که در مورد رابطه انسان با کارش،محصول کارش و با خودش صدق دارد،در مورد رابطه اش با انسان های دیگر نیز مصداق پیدا می کند.هر انسانی از دیگران بیگانه است و هر یک از دیگران نیز به همین سان از زندگی بشری بیگانه است.اصطلاح از خودبیگانگی را در نوشته های بعدی مارکس ،بویژه در سرمایه نمایان است.مارکس در مفهوم بت انگاری کالاها که برای تحلیل اقتصادی او جنبه ای کانونی دارد ،بارها اصطلاح از خود بیگانگی را به کار بسته بود.کالاها محصولات کار از خود بیگانه انسان و تجلیات تبلور یافته همین کارند که بسان هیولایی برای آفرینندگانش چیره گشته اند. مفهوم از خود بیگانگی چه با بیان آشکار و به صورت ضمنی،همچنان در کانون تحلیل اقتصادی و اجتماعی مارکس جایش را حفظ می کند.در یک جامعه از خود بیگانه،کل وضع ذهنی انسان ها و آگاهی شان تا حد زیادی باز تاب شرایطی اند که انسان ها در آن ها خودشان را می یابند و نیز منعکس کننده جایگاههای متفاوت آن ها در فراگرد تولیدند.این همان موضوع اصلی جامعه شناسی معرفت است.
“بنابر نظر مارکس ، تقسیم کار انسان ها را از کارشان ، بیگانه می کند . کار هم چون چیزی بیگانه به نظر می رسد ؛ وظیفه ای که کارگر مجبور است انجام دهد ، برای اینکه درآمدی بدست آورد ؛ اما ذاتاً غیر رضایت بخش است . بیگانگی ، فقدان کنترل مادی کارگـران را بر محیط های کارشان بیان می کند . امـا اغلـب مطالعـات جامعه شناسی جـدیـدتر ، در مورد بیگانگــی توجه خــود را بیشتر بر احساسات و نگرش های کارگران متمرکز ساخته اند تا ماهیت عینی وضعیت کار “(گیدنز ،پیشین :۵۲۳) .
امروزه از دید نظریاتی که بیگانگی از کار را علت ناخشنودی شغلی می دانند بیگانگی نسبت به کار نوعی واکنش عاطفی- نگرشی نسبت به تجربه شغلی محسوب می گردد. بیگانگی ازکار ،حالت و وضعیتی است که فرد احساس می کند کارش برای او فاقد معناست و از حیطه کنترل و اقتدار خود او خارج است.
(۲-۴-۲-۲)دید گاه هومنز^[۳۹]
جورج هومنز احساس می‌کرد که صورت‌های پدیدار شونده در کنش متقابل را می‌توان با اصول روانشناختی تبیین نمود. به عقیده وی آنچه را که باید تبیین کرد، رابطه میان علت و معلول و این قضیه است، که چرا یک واقعیت اجتماعی علت یک واقعیت اجتماعی دیگر می‌شود. او می‌پنداشت که تبیین به ناگزیر ماهیت روانشناختی دارد. باید یادآور شد که منظور او از کاربرد اصطلاح روانشناختی “رفتار انسان‌ها به عنوان انسان‌ها” است. هومنز می‌پذیرفت که جامعه‌شناسی به مقولات و طرح‌های رفتاری نیاز دارد ولی در ضمن معتقد بود که جامعه‌شناسی به یک رشته قضایای کلی درباره روابط این مقولات نیز نیاز دارد، زیرا بدون چنین قضایایی، تبیین، امکان‌پذیر نیست. اگر قضایایی در کار نباشد، تبیین نیز وجود نخواهد داشت. از همین‌روی هومنز خود را موظف به ساخت قضایایی می‌دانست که بر سطح روانشناختی تأکید داشته باشند، همین قضایا هستندکه زمینه نظریه تبادل را فراهم می‌سازند.
” اصولی که او برای تبیین رفتار افراد به کار برد در قالب قضایای بنیادی مطرح شدند. هدف او به طور کلی تبیین رفتار بنیادی اجتماعی بر حسب پاداش ها و خسارت ها در قالب نظریه تبادل بود. به نظر او وظیفه جامعه شناسان بررسی رفتار اجتماعی است که در آن، فعالیت دست کم یکی از دو تن، فعالیت طرف دیگر را تقویت یا تحذیر می کند و هر یک بر دیگری نفوذ متقابل می گذارند. «در این نظریه نیز همچون نظریه کنش متقابل بشر باید انسان بودن خود را از طریق کنش متقابل کسب کند. هومنز با توسل به متغیرهای ارزش و کمیت سعی در تبیین قضایایی دارد که برای توضیح نظریه مبادله ساخته و پرداخته است. این قضایا شامل قضایای عام و قضایای خاص می شود .
۱-قضیه موفقیت:از میان تمام اعمالی که شخص انجام می دهد. بیشتر اوقات ممکن است شخص آن عملی را که به پاداش منتهی می شود تکرار می کند.تکرار افزاینده پاداش منجر به تکرار افزاینده یا عمل می شود. هم چنین هر چه یک عمل کمتر به پاداش منجر شود همان قدر آن عمل کمتر مستعد تکرار است.واگر افراد به طور نامنظم پاداش بگیرند، بیشتر آن عمل را انجام می دهند.
۲-قضیه انگیزه محرک: اگردر گذشته وجود محرک خاصی،یا یک رشته محرک ها باعث شده که شخص با کنش خود پاداش گرفته باشد.هر قدر وضعیت کنونی شبیه گذشته باشد.احتمال اینکه فرد به انجام عمل یا اعمال شبیه آن دست بزند بیشتر است.
۳- قضیه ارزش:هر اندازه نتیجه عمل یک شخص برای اوبا ارزش تر باشد به همان اندازه علاقه او نسبت به انجام آن عمل بیشتر می شود. تغییر ارزش ممکن است مثبت یا منفی باشد.(تشویق وتنبیه)
۴-قضیه محرومیت واشباع:هر اندازه فرد در گذشته نزدیک نوع خاصی از پاداش را بیشتر دریافت کرده باشد.به همان اندازه واحدهای بعد آن پاداش به برای وی ارزش کمتری خواهد داشت.اگر کسی پاداش معینی را بارها دریافت کرده باشد. می گوییم در حال اشباع شدن از آن پاداش است.اگر کسی آموخته باسد که نوع خاصی از پاداش را ارزشمند بشمارد ولی در گذشته نزدیک به ندرت آن پاداش را دریافت کرده باشد، می گوییم وی از آن پاداش محروم مانده است.
۵-قضیه پرخاشگری (تجاوز)وتایید:هنگامی که رفتار فرد پاداش مورد انتظارش را دریافت نمی کند ویا به تغییری که انتظارش را نداشته باشد روبه رو می شود،عصبانی شده بیشتر به انجام دادن رفتار پرخاشگرانه متمایل می شود ونتایج چنان رفتاری برایش ارزشمندتر می گردد.
پس از طرح قضایای بنیادی که بیشتر معطوف به روابط دونفره بود او متوجه گروه چندنفره شد.هومنز در اینجا از سطح خرد به سطح متوسط منتقل می شود.در نظر گرفتن گروه به عنوان یک نظام از نظریات او بود”( توسلی، پیشین:۴۱۲-۳۸۸).
“نظریه مبادله احساس های باارزش بین افراد به عنوان مبنایی برای نظم اجتماعی توجه دارد. نظریه مبادله بر این فرض استوار است که افراد، آرزوها و هدف های شخصی روشنی برای خود دارند. هر کسی ممکن است به چیزهایی نیاز داشته باشد، اما این نیازها، هدف های مشترک نیستند. در اینجا فرض شده است که هدف ها و خواسته های شخصی و منحصر به فرد افراد، انگیزه های خود خواهانه ای به آنان می دهد. کـنش فرد در خلاء صورت نمی گیرد. هر کسی در ازای آنــچه می گیرد چیزی باید بدهد. اگر رضایت متقابل وجـود نداشته باشد، هیچ تعامل اجتماعی صورت نخواهد گرفت . نظریه پردازان مبادله معتقدند که در این مبادله همیشه دریافت پاداش متضمن هزینه است. هزینه معمولاً به عنوان کوششی تعریف می شود که صرف حصول رضایت و پاداش های بالقوه ای شده است که در نتیجه یک انتخاب معین و کنار گذاشتن انتخاب های دیگر از دست رفته است. سود ، تفاوت بین پاداش و هزینه است و زمانی بدست می آید که پاداش بیشتر از هزینه باشد”( اسکیدمور، ۱۳۷۵: ۷۹ ).
هومنز گزاره های کارکردگرایی را به سه دسته تقسیم میکند:
۱-گزاره های ساختی:که آزمون پذیرند اما باید توسط احکام دیگر توضیح داده شوند.
۲-گزاره های روانشناختی :که خود آزمون پذیرند اما به تبیین گزاره های طبقه اول می آیند.
۳-گزاره های کارکردی:که نه آزمون پذیرند ونه به کار تبیین می آیند.
“او گزاره های جدید را گزاره های « پرخاشگری- تأیید» می نامد . از آنجا که نقطه محوری این دو گزاره « انتظار^[۴۰] » می باشد ، ذکر آن ها را در قالب نظریه اختلاف ، لازم می دانیم .
هومنز باور داشت زمانی که کنش شخص ، پاداشی را که انتظار دارد ، دریافت نکند ، یا کنش او منجر به تنبیهی غیر منتظره شود او عصبانی خواهد شد و احتمال بیشتری وجود دارد که رفتاری پرخاشگرانه از خود نشان دهد و نتیجه رفتاری برای او پرارزش تر نخواهد بود . این گزاره ، واژه نظری تازه ای را مطرح می سازد که آن همان انتظار است، و می گوید که انتظار پاداش یا باید ارضاء شود ، یا نارضایتی به دنبال خواهد داشت .
وقتی کنش یک شخص ، پاداش مورد انتظار را دریافت دارد ، به ویژه اگر از حد مورد انتظارش بیشتر باشد ، یا به تنبیهی که انتظار می رفت ، منجر نشود ، خشنود خواهد شد ؛ و به احتمال بیشتر ، رفتار تأیید کننده ای از خود بروز خواهد داد ، و نتایج چنین رفتاری برای او پر ارزش تر خواهد بود”(توسلی ،پیشین :۴۱۲-۳۸۸).
آنچه فرد در مجموعه ای از شرایط معین انتظار دریافت آن را به صورت پاداش یا مجازات دارد چیزی است که وی واقعاً در گذشته دریافت و یا مشاهده کرده است و یا به وی گفته شده که دیگران تحت شرایط مشابه درگذشته آن را دریافت کرده اند؛و هیچ کدام از این چیزها، وقایعی صرفاً شخصی که در اندیشه انتزاعی فرد وجود داشته باشد ، نیست . هومنز با تکیه براین تعاریف است که از رفتارگرایان افراطی فاصله می گیرد و مفهوم«انتظار» را تبیین می کند
در اینجا لازم است که تفاوت وتباین آرزوها و آمال را با توقعات و انتظارات متذکر شویم . سطح آرزوها و آمال ، مفهومی نزدیک به جاه طلبی دارد و متمایز از توقعات و انتظارات است . در واقع ، انتظارات و توقعات جز شرایط پیشین ، برای ارزیابی پست کنونی است و آرزوها و آمال ، مجموعه طرح هایی است که به سمت پست آتی متوجه است . این مجموعه برداشت ها نشان می دهد که رضایت از پست کنونی ، با کاهش انتظارات حاکم بر این رضایت تغییر می کند.
به نظر او وظیفه جامعه شناسان بررسی رفتار اجتماعی است که در آن، فعالیت دست کم یکی از دو تن، فعالیت طرف دیگر را تقویت یا تحذیر می کند و هر یک بر دیگری نفوذ متقابل
می گذارند.
(۲-۴-۲-۳) قفس آهنین ماکس وبر^[۴۱]
ماکس وبر بیان می نماید دنیای مدرن با عقلانیت آن قابل تشخیص است و برای شناخت عقلانیت و مطالعه آن باید به محملهائی توجه کنیم که عقلانیت خود را در آنها متجلی می‏سازد. در این معنا سازمانها تجلی گاه عقلانیت مدرن هستند. وبر از بوروکراسی به عنوان قفس آهنینی یاد می‏کند که تا کسانی که در آن نظام کار می‏کنند را محبوس دارد. برای فهم این مطلب باید در معنا و مفهوم عقلانیت و مفهوم سازمان ها تامل بیشتری کینم.
همان‏طور که بیان شد ، گسترش فرایند عقلانی شدن امور در جامعه مدرن را در گسترش سازمانها در جامعه مدرن و در جهان مثال زد. هنگامی که از عقلانی شدن سیستم بوروکراسی سخن می‏گوئیم منظور ما مورادی چون کارائی، دقت، ثبات، قابلیت اعتماد، سنجش پذیری و سودآوری است. در واقع عقلانی شدن، یعنی سازمان دادن زندگی به واسطه تقسیم و همسازی فعالیتهای گوناگون بر پایه شناخت دقیق مناسبات میان انسانها با ابزارها و محیطشان به منظور کسب کارائی و بازده بیشتر. عقلانی شدن از نظر وبر به این معناست که هیچ نیروی اسرار آمیز و غیرقابل پیش بینی وجود ندارد که در جریان زندگی مداخله کند و اینکه ما می‏توانیم هرچیزی را به واسطه پیش بینی مهار کنیم. باید بدانیم که عقلانی شدن ناظر به سازمان اجتماعی خارجی زندگی فرد است و نه زندگی خصوصی و عقل انسانی.این خصیصه‏هائی است که وبر آنها را می‏ستود اما در عین حال وبر منتقد چنین نظامی نیز بود. نظامی که در شکل قفس آهنین خود را بر تمامیت زندگی ادمیان مسلط کرده بود.بلی با پیشرفت علم و گسترش عقلانیت انسان اعتقاد خود را به نیروهای غیبی از دست داده است و دنیا از افسون تهی شده‏است.
بارزترین مشخصه قفس آهنین همین بوروکراسی است. بوروکراسی نوعی از سلطه است که مشروعیتش از گردن نهادن به نظم حقوقی غیر شخصی ناشی می‏شود.(سلطه عقلانی و قانونی). جایگاه این سلطه البته در اداره است که در آنها مامورانی به کار مشغولند که بر اساس تخصص و دانش به کار برگزیده شده اند. منظور از عقلانیت صوری یا فرمال این است که ماموران تابع فرمان شخص رئیس نیستند بلکه در خدمت اداره و قواعد آن هستند. این قوعد مجرد و قدرتی که اداره بر انها اعمال می‏کند صوری و غیر شخصی است. در اینجا عقلانیت بنیادنی و ارزشی جائی ندارد. مامور اداری تجسم کامل عقلانیت صوری است چراکه فعالیتهاتش نه ناشی از فکر او بلکه تابع نظمی غیر شخصی است.
وبر معتقد بود که بوروکراسی یا دیوانسالاری، ادمی را به چرخ دنده‏ای مبدل می‏کند که تنها نقطه تحولش تبدیل شدن به چرخ دنده‏ای بزرگتر است. در واقع منظور وبر از قفس آهنین میل شدید به سازمانی شدن امور و گسترش سازمانها در جامعه است.
بزرگترین پیامد منفی عقلانی شدن جهان، قفس آهنینی بود که وبر با تلخی از آن یاد می‏کرد. البته چنین فرایندی را هم گریز ناپذیر می‏دانست. بلی آینده همان طور که وبر فکر می‏کرد به نظام دیوانسالاری و بورکراسی تعلق دارد و ادارات هرچه بیشتر قلمروهای جوامع را در می‏نوردند و تحت تصرف خود قرار می‏دهند.
وقتی که از عقلانیت رسمی یا ابزاری سخن می‏گوئیم منظور عقلانیتی است که به حداکثر کارائی بدون توجه به ارزشهای انسانی می‏ّپردازد. هنگامی که می‏گوئیم سازمان در واقع ما از بهترین شکل عقلانیت یاد کردیم اشکال پلید این عقلانیت را منتقدان عقلانیت مدرن بارها به ماگوشزد کرده‏اند. اردوگاه مرگ نازیها(آشوتیس یا روسها گولاک) نظام بوروکراتیک بی رحمی است که انسانهای بسیاری را با کمک ابزراهای عقلانی مدرن از میان برده‏است. در عوض عقلانیت ذاتی و ارزشی عمل منطقی است که تابع ارزشهای انسانی است.
برای فهم عقلانیت ابزاری بهتر این است که از سایر اشکال عقلانیتها نیز سخن بگوئیم. وبر چهار نوع عقلانیت را از هم تفکیک می‏کند. عقلانیت عملی ( در فعالیتهای روزمره) ، عقلانیت نظری ( در حوزه مفاهیم و نظریه) ، عقلانیت ذاتی و ارزشی(عقلانیتی تابه منطق انسانی و ارزشهای بشری است) و عقلانیت صوری و رسمی(که به وسیله و قواعد صوری می‏اندیشد نه ارزشهای بشری).
عقلانیت عملی صرفا به جوامع غربی اختصاص ندارد. افرادی که از این نوع عقلانیت برخوردارند در رابطه با مشکلات زندگی بسیار حسابگرانه عمل می‏کنند.
عقلانیت نظری را باید از طریق مفاهیم مجرد شناخت نه از طریق فرایند عمل. این هم مختص تمدن غرب نیست. در واقع عقلانیتی است که فیلسوفان و روشنفکران توسعه می‏دهند.
عقلانیت ارزشی یا ذاتی کنشها را مستقیما از طریق ارزشها هدایت می‏کند. انتخب وسایل و اهداف در یک نظام ارزشی صورت می‏گیرد. این خصیصه در بسیاری از تمدنها وجود داشته است.
عقلانیت رسمی، نسبت به وسائل و اهدف حسابگرانه عمل می‏کند. بر خلاف عقلانیت عملی که این محاسبه را بر اساس علائق شخصی و عملی انجام می‏دهد، عقلانیت رسمی بر مبنای قواعد عام عمل می‏کند. این خصیصه عقلانیتی تنها در جوامع غربی ایجاد شده است.
خصیصه‏های این عقلانیت از نگاه ریتزر عبارتست از:

1. 1. ساختارها و نهادهای رسمی بر حسابگرانه بودن و محاسبه عددی تاکید دارند.

1. 1. تاکید بر کارائی است یعنی انتخاب بهترین وسائل برای رسیدن به اهداف

1. 1. پیش بینی پذیر است

1. 1. تکنولوژی انسانی به نفع تکنولوژی غیر انسانی کاهش می‏یابد(کامپیوتر)

وبر از اینکه عقلانیت ابزاری یا رسمی در جامعه مدرن سلطه یافته ناخشنود بود. به نظر وی سایر اشکال عقلانیت بالاخص عقلانیت ارزشی در جامعه مغفول نهاده شده‌است.
از نظر وبر فرایند عقلانی شدن با پیروزی عقلانیت رسمی بر عقلانیت ارزشی همراه است.
اما چنین عقلانیتی که اکنون در جامعه مدرن غالب شده‏است خود در چه چیزی ریشه دارد؟ برای این منظور بهتر است به یکی از درخشانترین آثار جامعه شناسی یعنی «اخلاق پروتستان و روح سرمایه‏داری» اشاره کنیم.