شماره و عنوان شکل
صفحه

شکل ۲ – ۱: محدوده دریاچه ارومیه در شمال غرب ایران ……………………………………………………………………………………….۲۳
شکل ۲ – ۲ : موقعیت ایستگاه های مورد مطالعه …………………………………………………………………………………………………..۲۳
شکل ۳ – ۱: ماتریس SWOT و نحوه تعیین استراتژی ها ………………………………………………………………………………..۳۱
شکل ۴ – ۱: شاخص آسایش میچکوفسکی…………………………………………………………………………………………………………۳۷
شکل ۴ – ۲: سیستم رتبه دهی اثر خنک کنندگی باد در شاخص TCI…………………………………………………………………..44
شکل۵– ۱ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه آوریل ……………………………………………………………………………۶۳
شکل۵– ۲ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه می ………………………………………………………………………………..۶۴
شکل۵– ۳ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه ژوئن ……………………………………………………………………………..۶۵
شکل۵– ۴ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه جولای ………………………………………………………………………….۶۶
شکل۵– ۵ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه اگوست ………………………………………………………………………….۶۷
شکل۵ – ۶ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه سپتامبر ……………………………………………………………………….۶۸
شکل۵ – ۷ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه اکتبر ……………………………………………………………………………۶۹
شکل۵ – ۸ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه نوامبر …………………………………………………………………………..۷۰
شکل۵– ۹ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه دسامبر …………………………………………………………………………..۷۱
شکل۵– ۱۰ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه ژانویه ………………………………………………………………………….۷۲
شکل۵ – ۱۱ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه فوریه ………………………………………………………………………….۷۳
شکل۵ – ۱۲ : وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه مارس …………………………………………………………………………۷۴
فصل اول
کلیات پژوهش
۱- ۱- مقدمه
صنعت توریسم به عنوان یکی از مهم­ترین صنایع برای رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می باشد) فونت و اهجم^[۱]، ۱۹۹۹: ۶۳(. در حال حاضر، بسیاری از کشورها منافع اقتصادی و اجتماعی خود را از توریسم دریافت می کنند و درآمدهای توریسم را برای توسعه زیرساخت های خود به کار می­برند(اکلس و کاستا^[۲]، ۱۹۹۶: ۴۴(.از بین عوامل تأثیر گذار بر این صنعت توریسم می­توان به شرایط جوی و اقلیمی اشاره کرد. به طوری که امروزی مطالعه این تأثیرات، شاخه جدیدی از علم، تحت عنوان زیست اقلیم شناسی انسانی یا زیست هواشناسی انسانی را به وجود آورده است (محمودی،۴۴:۱۳۸۷). مطالعه ویژگی های اقلیمی و تفاوت­ها و تنوعات زمانی و مکانی حاکم بر آنها و رابطه آن ها با فعالیت های انسانی، روش هایی را در راستای تجزیه و تحلیل شرایط محیطی در چارچوب برنامه ریزی گردشگری ارائه می دهد (تولایی،۲۴:۱۳۸۶). زیرا یکی از اطلاعات مورد نیاز توریست­ها برای سفر شرایط اقلیمی مقصد می‌باشد و اکثر توریست­ها برای انتخاب مقصد توریستی، ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. برای ارزیابی تأثیر عناصر اقلیمی بر روی شرایط آسایش حرارتی انسان، نیاز است که از شاخص‌های آسایش انسانی استفاده گردد (فرج زاده و احمدآبادی،۱:۱۳۸۸). منظور از شرایط آسایش انسان یا منطقه آسایش مجموعه شرایطی است که از نظر حرارتی و رطوبتی، حداقل ۸۰ درصد از افرادی که به صورت تصادفی، انتخاب و در آن شرایط قرار داده می شوند قضاوت ذهنی حالت آسایش را داشته باشند (کسمایی،۵۰:۱۳۷۲). گسترش صنعت گردشگری درمکان­هایی که پتانسیل بالقوه جذب گردشگررادارندمی­تواندبه عنوان ابزازی کار آمددرجهت رشدوتوسعه همه جانبه جوامع میزبان به کارگرفته شود. وجود جاذبه به عنوان یک عنصر لازم و نه کافی درجهت رشد و توسعه صنعت گردشگری محسوب می­ شود، زیرا توسعه صنعت گردشگری درهرمنطقه­ای نیازمند شناسایی دقیق محدوده،شناخت نوع آب وهوا وارائه خدمات وتسهیلات موردنیازگردشگران ونیزمعرفی درجهت جذب گردشگران می­باشد.رشدوگسترش گردشگری منافع زیاد ومتعددی برای جوامع میزبان به همراه دارد که یکی از آنها منافع اقتصادی است. گردشگری ازمهم­ترین منافع انسانی قرن معاصراست که همراه بابه وجود آوردنتغییرات شگرف درسیمایزمین،اوضاعسیاسی،اقتصادی،فرهنگی،منشوروشزندگیانسان­هارادگرگونمی­سازد (محلاتی، ۱۳۸۰: ۱۳).دریاچهارومیه، دریاجه­ای وسیع و با شوری زیاد است که در شمال غربی ایران و در بین استان­های آذربایجان غربی و شرقی واقع شده است. این دریاچه در پایین نقطه آبریز بسته­ای با مساحت تقریبی ۵۲۰۰۰ کیلومتر مربع، که قسمت­ هایی از آن در استان کردستان واقع شده است، قرار دارد. دریاچه ارومیه یک پارک ملی و یکی از بزرگ­ترین سایت­های موجود در ایران است که به عموان ذخیره­گاه زیست­کره یونسکو، به عنوان یک مرکز بکر طبیعی و منطقه جاذب گردشگری معرفی شده است که بیشتر به دلیلی وجود جاذبه­های طبیعی بکر و دست­ نخورده و وجود تعداد زیادی تالاب­های اقماری آب شیرین و لب شور در اطراف این دریاچه است که بسیاری از آنها از لحاظ تنوع زیستی از اهمیت جهانی برخوردارند (برنامه مدیریت جامع دریاچه ارومیه، ۱۳۸۸: ۱۳). با توجه به مطالب ذکر شده می­توان، با برنامه­ ریزی دقیق به شناسایی دقیق شرایط مناسب برای جذب گردشگر از لحاظ (شرایطاکولوژیکیوآسایشحرارتی) در دریاچه ارومیه پرداخت. هدف کلی این پژوهش بررسیعواملاقلیمیموثردرگردشگریدریاچهارومیهبااستفادهازشاخصهایTCIوSWOTبوده، که در ضمن آن به بررسیوتحلیلعواملارتباطیپدیده­هایطبیعیوانسانیجاذبگردشگردرمنطقه مورد مطالعه نیز خواهیم پرداخت.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱- ۲- بیان مسئله
اصولا در توسعه اقتصادی در هر کشوری نیازمند سرمایه ­گذاری در بخش­ها و فعالیت­های مختلف اقتصادی آن کشور است و بدون سرمایه ­گذاری در طرح­های زیربنایی و روبنایی نمیتوان انتظار گسترش اشتغال، تولید و رفاه اقتصادی را داشت. سرمایه ­گذاری در زیر ساخت­های توریسم و استفاده از توان­های بالقوه منطقه­ای به منظور جذب توریست یکی از راه­های مناسب برای توسعه اقتصادی است (ابراهیم زاده و آقاسی زاده،۱۰۸:۱۳۸۸). در عصر حاضر گردشگری به عنوان یکی از عوامل موثر در گسترش روابط بین ملت­ها به شمار میرود، اما توسعه آن نیازمند امکانات ویژه­ای از قبیل آب و هوا، آثار تاریخی و فرهنگی، جاذبه­های طبیعی، آداب و سنن، زیرساخت­ها و امکانات است. کشورها با درک این مهم شروع به فراهم نمودن امکانات و تجهیزات مناسب به منظور جذب گردشگری می­باشند. با افزایش جمعیت و رشد فزاینده شهرها از یک سو و پیشرفت­های چشمگیر اخیر در شبکه حمل ونقل و تکنولوژی و سایر عناصر زندگی بشر از سوی دیگر هر روز که می­گذرد انگیزه­ های نیاز به مسافرت و سفرهای گردشگری نیز افزایش می­یابد. از اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی ، صنعت گردشگری در ابعاد جهانی­اش رشد قابل ملاحظه­ای داشته است، چنان که در سال ۲۰۰۶ میلادی تعداد گردشگران بین المللی به ۸۰۸ میلیون نفر رسیده است و پیش ­بینی می­ شود که طی دهه ۲۰۲۰ میلادی توریسم، صنعت شماره یک جهان محسوب گردد ( مسیحائی ،۱۱۴:۱۳۸۹). ایران جزء ده کشور اول دارای پتانسیل صنعت توریسم می­باشد، درآمد حاصل از صنعت توریسم بطور بالقوه میتواند جایگزین صنعت نفت در ایران گردد. این وضعیت با ذکر مطالعات سنتی تا روش­های نوین و فناوری اطلاعات در سال­های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت موضوع به قدری روشن و شفاف است که در دنیای فناوری، بیشتر سایت­های اینترنتی استان­ها و بویژه سایت­های معروف ایران جهت معرفی قابلیت ­های محلی، منطقه­ای، ملی و بین المللی به آثار باستانی و گردشگری توجه خاصی دارند و حتی در تبلیغات محلی چه در سطح محلی و چه در سطح ملی و بین المللی، اشاره­ای به قابلیت ­های توریستی و باستانی می­نمایند. قابلیت­ها، محدودیت­ها، فرصت­ها و تهدید­های گردشگری می­بایست با توجه به روی­کردهای نوین و برنامه ­های کلان و خرد کشور تبیین گردند( کیانی،۱۳۸۹ :۲).دریاچه ارومیه بزرگترین آبگیر دایمی آسیای غربی است که در شمال­غرب ایران واقع شده است و بیستمین دریاچه بزرگ جهان و دومین دریاچه فوق شور دنیا می­باشد مساحت آن به طور متوسط ۵۱۰۰ کیلومترمربع برآورد می­ شود، این دریاچه یکی از مهم­ترین زیستگاه­های طبیعی در منطقه می­باشد و به دلایل منحصربه­فردی توسط سازمان یونسکو(۱۹۷۶) به عنوان پارک ملی شناخته شده است(رسولی و جهانبخش ۱۳۸۷). این دریاچه با برنامه­ ریزی صحیح می ­تواند بعنوان قطب جذب گردشگری ایران تبدیل گردد، این پژوهش نیز در راستای این هدف مهم به عمل می ­آید.
۱- ۳- اهمیت و ضرورت تحقیق
ایران جزء ده کشور اول جهان از لحاظ جاذبه های گردشگری و جزء پنج کشور اول جهان از نظر تنوع گردشگری می باشد. از لحاظ جذب گردشگری تقریبا در رده های آخر جهانی قرار گرفته است. طبق آمار سال ۲۰۰۲ میلادی، سازمان جهانی گردشگری^[۳](W.T.O)،فقط ۴/۲درصد از تعداد و ۶/۱ درصد از در آمدهای گردشگری دنیا، به ایران اختصاص دارد. در چشم انداز بیست ساله کشور در افق ۱۴۰۴، کسب ۲ درصد از درآمد جهانی توریسم و ۱/۵ درصد گردشگران بین المللی یعنی بیست میلیون گردشگر به عنوان هدف در نظر گرفته شده است. تحقق این اهداف در صورتی امکان پذیر خواهد بود که اولاً پتانسل­های گردشگری شناسایی گردد، ثانیاًدر سطح بین المللی و هم در سطح داخلی شناسانده شوند. در ایران تنوع تنوع آب و هوا به عنوان یک منبع گردشگری می تواند محسوب شود، که استفاده بهینه از این پتانسل­ها با هدف ارتقاء کیفیت گردشگری به توسعه گردشگری منجربهمی­شود(اسماعیلی و همکاران،۳:۱۳۸۹). دریاچه ارومیه که یکی از مهمترین و با ارزش­ترین اکوسیستم­های آبی ایران است، در اوایل دهه ۱۳۵۰، به عنوان پارک ملی و در سال ۱۳۵۵، به عنوان ذخیره‌گاه بیوسفر از سوی سازمان یونسکو اعلام شده است. همچنین این دریاچه جزو تالاب­های با اهمیت بین‌المللی محسوب و در سال ۱۳۵۴ به کنوانسیون حفاظت از تالابها (رامسر۱۹۷۱) معرفی شده است و جزو مناطق دارای اهمیت برای پرندگان است و برای مردم آذربایجان تنها یک پهنه آبی نیست، بلکه میعادگاهی برای گردش، تفریح، استراحت و منظرگاه زیبایی‌های خدادادی و شفابخش آلام و دردهاست.این دریاچه که ۱۰۲ جزیره بزرگ و کوچک را در دل خود جای داده است، هر ساله پذیرای گردشگران خارجی و داخلی ای است که برای تفریح و استفاده از جاذبه های گردشگری این دریاچه و یا برای درمان بیماری ها با بهره گرفتن از جلبک ها و املاح آب دریاچه ارومیه به قلب ارومیه پناه می­آورند.زیبایی های دریاچه ارومیه و موقعیت جغرافیایی آن سبب می شود همه گردشگرانی که وارد استان آذربایجان غربی می شوند، از این دریاچه نیز دیدن کنند.رشد عرض این دریاچه و واقع شدن آن در بین کوه­های آذربایجان و کردستان باعث ایجاد آب و هوای مناسبی در اطراف این دریاچه شده، که هر ساله علاقه­مندان زیادی را برای گردشگری و تفریح به این منطقه جذب می­ کند.
۱- ۴- اهداف تحقیق
۱-بررسی عوامل اقلیمی موثر در گردشگری دریاچه ارومیه با بهره گرفتن از شاخص­ های TCI و SWOT
۲-بررسی و تحلیل عوامل ارتباطی پدیده ­های طبیعی و انسانی جاذب گردشگر در منطقه
۱- ۵- سؤالات تحقیق
۱- آیا می­توان مناسب­ترین زمان را برای گردشگری منطقه مورد نظر مشخص نمود ؟
۲- آیا عناصر اقلیمی برای توسعه گردشگری منطقه مورد مطالعه نقش دارند ؟
۱- ۶- پیشینه تحقیق
اقلیم به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل موثر بر تصمیم گیری­ها، جهت برنامه ریزی و انتخاب مقاصد گردشگری محسوب شود. بنابراین توریست‌ها برای سفر به مناطق مختلف و استفاده از اقالیم مناسب علاقه‌ی زیادی به دانستن شرایط اقلیم در زمان­های خاصی از سال را دارند (فرج زاده و احمدآبادی،۶:۱۳۸۸).
زنگی­آبادی (۱۳۸۷: ۱۴) در پژوهشی با عنوان امکان­سنجی توانمندی­های گردشگری طبیعی استان چهارمحال بختیاری به روش SWOT، به ارائه راهبردهایی برای توسعه گردشگری طبیعی در استان چهارمحال بختیاری پرداخت و به این نتیجه رسید که این استان توانمندی­ها و فرصت­های بسیاری دارد که رشد و شکوفایی آنها نیاز به برنامه­ ریزی جامع و گسترده دارد.کیومرثی و همکاران (۱۳۸۹: ۹۹) در پژوهشی با عنوان مکان­ یابی دهکده­های گردشگری با بهره گرفتن از سیستم تطلاعات جغرافیایی و مدل SWOT(نمونه موردی : ساحل دریاچه کافتر) به این نتیجه رسیدند که بهترین مکان ایجاد دهکده گردشگری در ارتفاعات جنوبی مشرف بر دریاچه است و در نهایت راهبردهایی برای رشد و توسعه صنعت گردشگری در ساحل دریاچه کافتر ارائه کردند. تقوایی وهمکارانش(۱۳۹۱:۲۷)در پژوهشی با عنوان عوامل موثر در گردشگری شهر کرمانشاه به این نتایج دست یافتند که شهر کرمانشاه به رغم برخورداری از ظرفیت های بالای گردشگری در بخش های تاریخی، فرهنگی و طبیعی با کمبود امکانات زیر بنایی و رفاهی و ضعف تبلیغات و مسائل مدیریتی روبه روست، از سویی وجود زمینه ­های اشتغال­زایی، درآمدزایی ارزی و سرمایه گذاری محلی قابلیت ­های توسعه گردشگری این شهر هستند. سعیدی و همکاران(۱۳۹۱:۲۷۷)در مقاله­ای با نام ارزیابی اقلیم آسایش استان خوزستان با بهره گرفتن از مدل TCIبه این نتیجه رسیدند که شرایط مطلوب در این استان از لحاظ آسایش اقلیمی در ماه­های اسفند و آذر فراهم است، با این تفاوت که در اسفند ماه وسعت شرایط ایده آل اقلیمی در قسمت­ های جنوبی بیشتر است. امیدی(۱۳۹۱: ۹۳)در پژوهشی با عنوان راهبرد سنجی توسعه صنعت گردشگری در استان ایلام به این نتیجه رسید که امتیاز موزون ایلام در ماتریس های عوامل خارجی ۰۶/۳ (مطلوب) و عوامل خارجی ۰۵/۲ می باشد. آستانی و آگاه(۱۳۹۱:۴۶)در ارزیابی و برآورد شاخص اقلیم آسایش گردشگری تالاب بین المللی گاوخونی به این نتایج رسیدند که وضعیت اقلیمی گردشگری منطقه در ماه های فروردین، اردیبهشت، شهریور و مهر دارای شرایط عالی و مطلوب می باشد.ذوالفقاری(۱۳۹۱:۱۹)مطالعه­ ای بر پتانسیل های اقلیم گردشگری در منطقه آزاد ارس به این نتیجه می­رسد که بر اساسشاخصاقلیمتوریستی حداقل۹ماهازسال(اسفندتاآبان) شرایط خوبتاعالیازنظرآسایشاقلیمیبرایگردشگریدرمنطقهفراهماست. مقصودی و همکارانش(۱۳۹۱:۲۵)در پزوهشی به استعداهای بالقوه توسعه اکوتوریسم منطقه مرنجاب با روش SWOT مطالعه کردند. عطائی و هاشمی نسب(۱۳۹۱:۶۳)در مطالعه­ ای زیست اقلیمی شهر اصفهان با دورهآماریهجدهساله)۱۹۹۵الی ۲۰۱۰)بررسی و به این نتیجه رسیدند که ماه­هایمهوسپتامبررابهترینماه­هاازلحاظآسایشاقلیمی است.عمرانی و یزدان پناه(۱۳۹۲: ۳۳)در مقاله ای با نام تعیین تقویم آسایش اقلیم گردشگری مناطق توریستی استان اصفهان به این نتیجه رسیدند که ماه می و اکتبر از نظر شاخصTCIدر سطح استان برای گردشگران بهترین و مناسب­ترین ماه می باشند به طوری که در ماه می استان، شامل سه کلاس خیلی خوب، عالی و ایده آل است. در ماه مارس، آوریل و نوامبر نیز چهار کلاس خوب، خیلی خوب، عالی و ایده آل در سطح استان تشکیل شده است. هووارد^[۴] (۲۰۰۹: ۱۴۴) زمان مناسب برای فعالیت­های توریستی در آمریکای شمالی، شرق و غرب اروپا و سواحل اقیانوس آرام را بین ماه های می و آگوست و در شرق میانه، آسیا و آفریقا بین دسامبر و آوریل تعیین می کند. همچنین بهترین زمان برای فعالیت­های توریستی در کارائیب را بین ماه های دسامبر و آوریل تعیین می کند. این زمانی است که شرایط آب و هوایی خیلی خوب است و در بقیه ماه ها شرایط قابل قبول یا حد مرزی است.علت بدتر شدن شاخص آسایش حرارتی در ماه­های می و نوامبر افزایش بارندگی و درجه حرارت می باشد.مک دوال و وانگ^[۵](۲۰۰۹:۷۷)به تحلیل پیشرفت جهانگردی بین المللی در تایلند در طی سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۷ با بهره گیری از روش (SWOT) پرداخته اند. حسنی مهر و فرهادی(۲۰۱۲: ۱۱۲)در پژوهش خود درباره اقلیم گردشگری قوچان و گناباد به این نتیجه رسیدند که ماه­های می، ژوئن و سپتامبر بهترین ماه برای بهره ­برداری از گردشگری در طول روز در این منطقه است.گندمکار و خراسانی زاده(۲۰۱۲: ۴۴)در پژوهش خود با عنوان بررسی اثر تغییرات آب و هوایی در شرایط گردشگری استان اصفهان با بهره گرفتن از روش من­کندال به این نتیجه رسیدند که استان اصفهان در فصول بهار و پاییز بهترین محل برای گردشگری و کسب و کار است. اوترو و همکاران^[۶](۲۰۱۲: ۹۴)در پژوهش خود در منطقه گالیسیای اسپانیا اشاره می­ کند که یک ارتباط مثبت معنی داری بین یک پدیده هواشناسی، نوسان اطلس شمالی (NAO)، و تقاضای گردشگری این منطقه وجود دارد.روسونو سارتوری^[۷](۲۰۱۲: ۴۹)در پژوهشی با عنوان اثرات تغییر آب و هوا در گردشگری در دریای مدیترانه به این نتیجه رسیدند که تغییرات در جریان های گردشگری، ناشی از تغییرات آب و هوایی است. رمضانی وپالیس(۲۰۱۲: ۱۰۲)در پژوهشی با عنوان آسایش زیست اقلیمی انسان با شاخص TCI در رامسر به این نتیجه رسیدند که ماه­های ژوئن و اکتبر شرایط آب و هوایی “بسیار خوب” ،آوریل، جولای و سپتامبر در رده “خوب” و ماه­های اوت و نوامبر در دسته “قابل قبول” و ژانویه، فوریه، مارس و دسامبر شرایط ” نامطلوب” را از لحاظ شرایط اقلیم گردشگری دارند. مور و همکارانش^[۸](۲۰۱۳: ۱۵۵) نقش تغییرات اقلیمیرا در گردشگری کاراییب بررسی نموده و به این نتیجه رسیدند که ماه­های تابستان مناسب­ترین ماه برای گردشگری می­باشند. اریک و همکارانش^[۹](۲۰۱۳: ۲۴۴)در پژوهشی نقش تغییرات اقلیمی را در گردشگری موثر دانستند. میلوسکی^[۱۰](۲۰۱۳: ۳۷)درپژوهشی درباره اقلیم گردشگری منطقه کلودزکادر لهستان به را با روش TCIمطالعه نمود و تمایز شرایط گردشگری منطقه مورد مطالعه را با سایر مناطق مشخص کرد. کاتارزینا^[۱۱] (۲۰۱۳: ۸۸) اقلیم گردشگری ورشو را با روش TCI مطالعه نموده است.ووراسین و چوتیاپوتا^[۱۲](۲۰۱۳: ۵۶)در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که افزایش دما و بارش در هر سال تاثیر منفی در ورود گردشگران به منطقه (کائویی) دارد.
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق و ویژگیهای طبیعی وتوریستی دریاچه ارومیه
۲- ۱- مقدمه
امروزه رونق­دهی کانون­های گردشگری در جهت فراخوانی محتوی توسعه به مناطق مستعد، در کشورهای جهان سوم مورد توجه قرار گرفته است.­ ویژگی­های اقلیمی و طبیعی کانون­های گردشگری باعث جذب گردشگران به صورت انبوه می­ شود، بنابراین توجه به رشد و پایداری آنها در تداوم جذب گردشگران به صورت انبوه و ارائه خدمات، در اولویت است (باردولت، ۲۰۰۸: ۹۰۰-۹۲۳). صنعت توریسم فراترازیک صنعت، به مثابه یک پدیده­ جهانی واجتماعی دارای پیچیدگی­های خاص خویش است.پدیده­هایی که با مکانیسمی درهم تنیده وپنهان درزمان­هاومکان­های مختلف اشکال گوناگون یبهخود می­گیردوبه همین خاطرتاثیرات کاملامتفاوت یرابرجوامع انسانی برجای می­نهد.بنابراین شناخت بهترین شاخص آسایش وتحلیل علمی این پدیده می ­تواند چارچوب­های مطمئنی برای برنامه­ ریزی صنعت توریسم فراهم آورد. اهمیت این شناخت وتحلیل،زمانی افزون­ترمی­شودکه این مقوله درارتباط باعناصراقلیمی بررسی شود. اقلیم منبعی است که به وسیله توریسم مورد استفاده قرارمی­گیرد،به این طریق اقلیم میتواند به عنوان یک ثروت اقتصادی برای توریسم مطرح باشد،امادراین زمینه مشکلات زیادی وجوددارد(دی فرایتس^[۱۳]، ۲۰۰۳: ۴۳).صنعت توریسم، از جریان­هایی است که به خوبی بیانگر امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و در یک کلیت، در بر گیرنده جریانی از سرمایه، انسان، فرهنگ و کنش متقابل میان آنها است که در فضای جغرافیایی آثار مختلفی بر جای می­نهد (بریدهان^[۱۴]، ۲۰۰۴: ۷). عوامل زیادی بر این صنعت تأثیر می گذارند یکی از مهم ترین آن ها آب و هوا است. به عبارتی، توسعه فعالیت­های توریستی، غالبا منوط به جاذبه­های متنوع طبیعی، فرهنگی و تاریخی است (تقوایی و احسانی،۲:۱۳۸۸) مطالعه و شناسایی محدودیت‌ها و مخاطرات تهدید کننده جوی و اقلیمی و نیز آگاهی از جاذبه‌ها و پتانسیل‌های نهفته در ویژگی‌های جوی و اقلیمی و جغرافیای گسترده در فصل‌های مختلف سال به منظور ملحوظ داشتن آنها در برنامه‌ریزیهای مختلف ملی و استانی نظیر توسعه گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار است (فرج زاده و احمدآبادی،۹:۱۳۸۸).
۲- ۲- اقلیم آسایش
منظور از شرایط آسایش انسان یا منطقه آسایش مجموعه شرایطی است که از نظر حرارتی و رطوبتی، حداقل ۸۰ درصد از افرادی که به صورت تصادفی، انتخاب و در آن شرایط قرار داده می شوند قضاوت ذهنی حالت آسایش را داشته باشند (کسمایی،۵۰:۱۳۷۲).
۲- ۳- اقلیم‌شناسی توریستی
مطالعات «اقلیم‌شناسی توریستی» در یک دید کلی با مفاهیم «اقلیم» و «توریسم» در ارتباط است. آب وهواشناسی توریسم یک حوزه میان رشته­ای است که از یک سو با اقلیم شناسی، به ویژه گرایش کاربردی در آن پیوند خورده و از دیگر سو با موضوع گسترده­ی توریسم به هم آمیخته است. اقلیم، مفهوم هوا را در خود دارد. «توریسم» که مفهوم «تفریح و سرگرمی» را شامل می‌شود، عمل مسافرت برای تفریح و سرگرمی تعریف می‌شود و تفریح بعنوان فعالیتی اختیاری برای علایق و لذت شخصی می‌باشد. بنابراین عناصری برابر در عناوین دوگانه اقلیم و هوا از یک طرف و توریسم و تفریح از طرف دیگر وجود دارند. آنها در مطالعات اقلیم توریستی اغلب به جای هم استفاده می‌شوند (دی فرایتس^[۱۵]، ۲۰۰۳: ۴).