۲-۴۷- رسانه احساسی زمینه ناامنی‌:

منشاء مشروعیت و درستی کنش‌های اجتماعی در جامعه عقلایی و قانونی، برهان عقلایی و قضاوت خردمندانه است. از این رو آن چه در هم کنشی و هنجار مجموعه سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی بسیار مهم تلقی می‌گردد، استناد به دلایل مستند و علمی‌در تحلیل وقایع اجتماعی است. از این رو هرگاه در فرایند شکل‌گیری کنش‌های اجتماعی در جامعه معاصر، احساس و قضاوت شتاب آهنگ بر جستجوی عقلایی و خردمندانه پیشی می‌گیرد، ما با رویدادهای ناهنجار روبرو خواهیم بود؛ آن گاه که یکی از اجزای جامعه بر پایه احساس تند اندیشه دست به قضاوت زده و یا رفتاری را دامن می‌زند، خود پویشی واپس گرایانه خواهد داشت و منشاء وقوع التهاب و اضطراب در لایه‌ها و سطوح مختلف جامعه خواهد بود. در این ارتباط رکن چهارم جامعه امروز یعنی مطبوعات نیز از این قاعده مستثنی نیست. مطبوعات اگر چه نقش بزرگ و بی‌بدیل روشنگری و تحلیل نقادانه را در جامعه به عهده دارند و اسباب بیداری افکار عمومی‌به حساب می‌آیند، اما نباید با برخوردهای احساسی، رویکرد عقلایی به رخدادهای جامعه را مخدوش نمایند.
یکی از مواردی که در آن با برخورد احساسی مطبوعات روبرو می‌شویم، قضاوت شتابزده و غیرمستند درباره وقایع جنایی است. اصول کارکرد خبر، پاسخ به تشنگی جامعه برای دستیابی به آگاهی است. از این رو هر چه مبانی و پایه‌های مستند و محتوای منطق خبر باشد این وظیفه به شکل درست‌تر انجام گرفته و هدف مزبور حاصل می‌آید. اگر خبری عاری از استدلال منطقی و استناد بوده و تنها برپایه نگاهی گذرا صورت گیرد، تعادلی که باید با اطلاع‌رسانی در هنگام بحران و وقوع جرم به دست آید حاصل نمی‌گردد و تشویق و اضطراب جانشین آرامش و برخورد فعال می‌شود. به تعبیر دیگر، تحلیل نامستدل خبر، مخاطب را در موضع انفعال یا برخوردی نامناسب قرار داده که در نتیجه بی‌تعادلی شخصیت و موقعیت فرد روی می‌دهد. تحلیل این رفتار نابهنجار باید برپایه بینش علمی، جستجوی مستند و نگاهی نقادانه صورت گیرد. در تحلیل برخی وقایع جنایی جامعه ما، برخورد احساسی از بررسی نقادانه و عقلایی پیش می‌افتد و این گونه موارد کم نیست. برای مثال در روزنامه صبح شماره‌. .. مورخه‌. .. در خصوص قتل دکتر پرتویی، این قتل با وجود فقدان مدارک و نشانه‌های مستند در برخوردی احساسی که متأثر از فضای جامعه در زمان وقوع قتل‌های زنجیره‌ای بود به قتل‌های زنجیره‌ای نسبت داده شد. سپس با فروکش کردن هیجان‌های ناشی از آن مقطع، خط بطلان بر این فرضیه سیاسی توسط کارآگاهان نیروی انتظامی‌کشیده شد و معلوم گردید که حادثه یاد شده نه تنها قتل سیاسی نبوده بلکه بزهی با انگیزه مادی و اقتصادی بوده و همین طور در حوادث دیگری همچون نسبت دادن بزه قتل به مرگ ناشی از فوت دو زن هنرپیشه و همین طور جنایت‌های سعید حنایی، قتل همسر ناصر محمدخانی و‌. .. می‌توان مثال‌های دیگری از این شمار را مطرح نمود. باید توجه داشت که خبرگزاری‌های بزرگ جهان نیز به منظور مستند ساختن اخبار خویش، خبرنگاران، عکاسان و فیلمبرداران حرفه‌ای را انتخاب می‌کنند که تا آن جا که ممکن است با نزدیک شدن به وقایع، محتوا و ارزش مستند و اخبار خویش را اعتباری بیشتر بخشند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

آن چه قابل ذکر است این که بی‌شک رویکرد خردگرایانه و جستجوگر مطبوعات به رویدادهای اجتماعی در پرورش نگاهی بیدار و هوشمند کمک خواهد نمود. البته این سخن بدان معنا نیست که روزنامه‌ها رسالت خود را در ثبت وقایع و تحلیل آن به فراموشی بسپارند بلکه باید علایم مستدل را مبنای قضاوت گردانند. تعادل جامعه آن گاه حاصل خواهد شد که مجموعه سازما‌ن‌ها و نهادهای آن، کنشی هماهنگ داشته باشند و مطبوعات جستجوگری که واقعیت را در ترازوی تحقیق وزن می‌کنند بیشترین خدمت را در راه توسعه اطلاع‌رسانی و امنیت اجتماعی و روانی جامعه می‌کنند
امنیت اجتماعی بخشی از مفهوم امنیت ملی است که جنبه روانی (داخلی) دارد. آنچه امکان رسیدن به امنیت داخلی یا سیاسی را فراهم می‌کند وجود نهادهای مقتدر حکومتی، دولتی، سیاسی، قوانین واقع‌بینانه و سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی است که در چارچوب قانون دارای عملکرد واحدند. در این میان، با وجود رسانه‌های قدرتمند، امکان نهادینه بروز افکار عمومی‌و امکان استیفای حقوق و آزادی‌های قانونی فراهم می‌شود. امنیت اجتماعی و اقتصادی نیز علاوه بر عوامل امنیت داخلی یا سیاسی نتیجه دستگاه قضایی کارا، پاسخگو بودن دولت، رفتار نیروهای انتظامی‌براساس قانون، کاهش جرایم با روش‌های علمی، تأمین اجتماعی، فعالیت مستمر انواع نهادهای خیریه، خدمات همگانی مثل بیمه و مانند آنهاست.
باید توجه داشت که وحدت برآمده از کارکرد واحد اجزای جامعه آن را به سمت امنیتی فراگیر رهنمون می‌شود. در جامعه مردم‌ سالاری دینی تشکل‌ها در پی تضعیف حاکمیت و نهادهای موجود نیستند. زمینه مشارکت برای نهادها و ملت فراهم است و شکاف میان دولت و ملت برداشته می‌شود، لذا امنیت بیش از آن که یک پدیده سیاسی باشد به پدیده اجتماعی تبدیل می‌گردد، به همین منظور هر چه وضعیت نیروهای اجتماعی سروسامان بیشتری داشته باشد امنیت بیشتری را می‌توان انتظار داشت.

۲-۴۸- راهکارهای ایجاد امنیت اجتماعی ازمنظر قرآن

یکی ازمهمترین دغدغه های جوامع بشری درجهت تأمین «امنیت»چگونگی طریقی است که امنیت را برآن اساس برقرار نماید و به اصطلاح امروزی به «امنیت پایدار» برسند. به عبارت دیگرچگونه می توان ایجاد امنیت را از مرحله تئوری به مرحله عمل رسانید و آن را در حیطه ی فعالیت های فردی و اجتماعی محقق نموده و نهادیه کرد و درنتیجه جامعه ای به وجود آورد که درآن،افراد هم از لحاظ زندگی شخصی و خصوصی و هم از لحاظ زندگی اجتماعی و درتعامل با دیگران احساس امنیت نمایند؟ برای پاسخگویی به این پرسش ازدیربازو ازسوی علمای جامعه شناسی و نیزنظریه پردازان امرحکومت و سیاست، اظهار نظرهای فراوانی صورت گرفته است و هریک به فراخور اندیشه و طرز تفکر و نیز میزان علم و دانش خود، پاسخ هایی ارائه نموده اند که البته هریک از آن پاسخ ها تنها می تواند امنیت را درسطح جوامع تأمین نمایند. ولی آنچه مسلم است چون اغلب این راهکارها حاصل معلومات و تجارب بشری بوده اند و معلومات و تجارب بشری هم از سوی دو عنصر «زمان» و «مکان» دچار محدودیت می باشند،نتوانسته اند آنگونه که شایسته است درجهت تأمین امنیت،گامهای مؤثری بردارند. کمااینکه درجهان کنونی،با وجود پیشرفت های صنعتی و تکنولوژی و وفور تئوری های امنیتی ارائه شده از سوی دانشمندان،بدون اغراق باید اعتراف کنیم که «امنیت» مهمترین گمشده انسان امروزی است که برای یافتن آن چشم امید به هر سو می دواند!و افزایش روز افزون آمار قتل ها و جنایت های، دزدی ها و تجاوز به عنف و هزاران نوع جرم وجنایت فردی و اجتماعی دیگر بهترین و روشن ترین دلیل این مدعاست. بنابراین انسان امروزی برای دستیابی به «امنیت پایدار و هم جانبه»چاره ای جزاین ندارد که دست یاری به سوی مکاتب آسمانی درازکند و درمیان آنها ازخالص ترین و ناب ترین مکتب،یعنی اسلام عزیز و نسخه ی شفابخش آن یعنی قرآن کریم طلب امداد و یاری کند.زیرا قوانین این کتاب آسمانی ریشه دروحی و علم خداوندی دارند که هیچگونه تردیدی در صحت و اصالت آن روا نمی باشد و راه ندارد.
اما قرآن کریم درجهت برقراری و تأمین امنیت اجتماعی، راه حل ها و راهکارهای فراوانی را ارائه نموده که به طور یقین ذکرتمامی آنها دراین مقاله نمی گنجد و از همین رو ما به طور اختصاربه دو مورد ازاین راهکارها اشاره کرده و می گذریم:
۱- توجه به عبادت و یاد خدا
با وجود پیشرفت های صنعتی و تکنولوژی،انسان امروزی بیش از گذشته درمعرض ناامنی قراردارد؛چرا که گسترش زندگی صنعتی وماشینی اگرچه توانسته است جسم او را اندکی به راحتی رساند و زحمت جسمی او را کم نماید، ولی این حقیقت بر کسی پوشیده نیست که روح و روان او را به بند کشیده و در مقابل آن آسایش جسمانی،انواع و اقسام اضطرابات، دغدغه ها ونگرانی های روحی را به او هدیه نموده است!!! و این نیزنبوده مگر به خاطر اینکه دلبستگی به ظواهرتمدن امروزی او را ازیاد خدا غافل کرده و درنتیجه این فراموشی یاد خدا،هم امنیت فردی و هم امنیت اجتماعی او به خطر افتاده است. ازهمین رو قرآن کریم همواره انسان ها را متذکر این معنا می گرداند که اگرطالب آسایش و آرامش هستید راهی جز روی آوردن به یاد خدا،فرا روی شما نیست:«الذین ءامنوا و تطمئن قلوبهم بذکرالله ألا بذکرالله تطمئن القلوب»؛(رعد، ۲۸) آگاه باشید که با یاد خدا دل ها آرام می گیرد. هنگامی که دل و جان انسان دراثر یاد خدا به ساحل آرامش رسید به طور طبیعی جامعه ی بشری نیزازامنیت اجتماعی مطلوب برخوردار خواهد شد.
قرآن کریم به منظور ایجاد روحیه به یاد خدا بودن،آدمیان را امر به اقامه نماز فرموده است چرا که نماز مهمترین و زیباترین جلوه یاد خداست؛«إننی أنا الله لاإله إلّا أنا فاعبدنی و أقم الصلاه لذکری»؛ (طه،۱۴) نماز را برای یاد من به پا دار.
۲- اجرای حدود اسلامی
اسلامی آیینی است که به منظور فراهم کردن فضایی امن و خالی ازهرگونه ناامنی و نگرانی در کنار فاکتورهای تشویقی که برای دورکردن انسان ها از عوامل مخلّ امنیت اجتماعی در نظرگرفته،برخی قوانین ومقررات تنبیهی را مقرر داشته است؛ زیرا این به تجربه ثابت گردیده که برخی انسان ها تنها هنگامی که با مجازات سخت و کیفری شدید مواجه می شوند دست از گناه کشیده و خود را آلوده به معصیت نمی نمایند. از آنجا که گناهی که از آدمی سر می زند اغلب به حیطه فردی خویش محدود نشده و عواقب و ثمرات آن دامنگیر اجتماع نیز شده و در نتیجه امنیت اجتماعی را به مخاطره می افکند، اجرای این قوانین و مقررات باید از سوی مجریان حکومت اسلامی با جدیت دنبال شود.
به عنوان نمونه دو گناه بزرگ قتل و دزدی از جمله عواملی هستند که اگر نسبت به آنها هرگونه سهل انگاری و مسامحه ای صورت گیرد بسیار زودتر از آنچه تصور کنید در جامعه فراگیرشده و درنتیجه امنیت اجتماعی را به طورجدی تهدید می نمایند.از همین رو در آیات بسیاری ازقرآن کریم نسبت به این دو گناه هشدارهایی داده شده است تا انسان ها از ارتکاب آنها خودداری کنند و چنانچه کسی پا را از این حدود الهی فراتر نهاد وعلی رغم تحذیرات خداوند،مرتکب یکی از این گناهان گردید، باید مطابق دستورات قرآن و شرع مقدس با مرتکبین آنها برخورد شود.
درقرآن کریم قاعده «قصاص» در رابطه با مرتکبین قتل وضع گردیده و خداوند متعال ازاین اصل به عنوان عاملی برای تداوم حیات اجتماعی درسایه امنیت یاد فرموده است: «یأیها الذین ءامنوا کتب علیکم القصاص فی القتلی و لکم فی القصاص حیوه یأُاولی الألباب لعلکم تتقون»؛ (بقره، ۱۷۹-۱۷۸) ای افرادی که ایمان آورده اید حکم قصاص در مورد کشتگان بر شما نوشته شده است…و برای شما در قصاص حیات و زندگی است ای صاحبان خرد تا شما تقوی پیشه کنید.
این آیه که درنهایت فصاحت و بلاغت است آنچنان جالب است که به صورت یک شعار اسلامی درذهن همگان نقش بسته است و به خوبی نشان می دهد که قصاص اسلامی به هیچ وجه جنبه ی انتقام جویی ندارد؛بلکه دریچه ای است به سوی حیات وزندگی انسان ها.از یک سو ضامن حیات جامعه است؛زیرا اگر حکم قصاص به هیچ وجه وجود نداشت و افراد سنگدل احساس امنیت می کردند جان مردم بی گناه به خطر می افتاد؛همانگونه که در کشورهای غربی که حکم قصاص به کلی لغو شده آمار قتل و جنایت به سرعت بالا رفته است (و در نتیجه جامعه از نظرامنیت اجتماعی دچاربحران گردیده است). از سوی دیگر مایه حیات قاتل است چرا که او را ازفکر آدم کشی تا حد زیادی باز می دارد و کنترل می کند (و موجب تأمین امنیت اجتماعی می گردد). (تفسیرنمونه، ج ۱، ص ۶۰۶)
همچنین درباره معضل دزدی و سرقت که یکی از عوامل بر هم زننده نظم جامعه و ایجاد ناامنی اجتماعی است قرآن کریم چنین فرمان می دهد: «والسّارق والسّارقه فاقطعوا أیدیهما جزاء بما کسباً نکالاً من الله والله عزیزحکیم»؛(مائده، ۳۸) دست مرد و زن دزد را به کیفرعملی که انجام داده اند به عنوان یک مجازات الهی قطع کنید و خداوند تواناو حکیم است.
با توجه به مفاد این آیه شریفه این مطلب به خوبی اثبات می شود که ازنظراسلام امنیت جامعه از چنان درجه ای از اهمیت برخوردار است که فرمان می دهد که به سبب برهم زدن آن، دست یک انسان قطع گردد و مرتکب ایجاد ناامنی درجامعه،یک عمربدون دست زندگی کند، ولی امنیت اجتماع محفوظ بماند.اگر امروز دزدی درجامعه فراوان است به خاطر آن است که چنین حکمی اجراء نمی شود و لذا درمحیط هایی که این حکم اجراء می گردد (مانند محیط عربستان سعودی که تا سال های اخیر این حکم در آن اجراء می شد) امنیت فوق العاده ای از نظر مالی در جامعه حکم فرما بود… و جالب اینکه این حکم اسلامی با اینکه قرن ها اجرا می شد و در پناه آن مسلمانان آغاز اسلام در امنیت و رفاه می زیستند، در مورد تعداد بسیار کمی از افراد که از چند نفر تجاوز نمی کرد ودر طی چند قرن اجرا گردید».(تفسیر نمونه، ج۴، ص ۳۷۸)
درپایان بسیارضروری است که به یکی از آیات قرآن کریم که به روشنی فرمان مبارزه با عوامل ایجاد ناامنی در جامعه را صادر فرموده اشاره کنیم تا هرچه بیشتربه اهتمام قرآن کریم درمبارزه با اخلال درامنیت اجتماع واقف شویم.درآیه ۳۳ از سوره مبارکه مائده،خداوند می فرماید:
«إنّما جزؤا الذین یحاربون الله و رسوله و یسعون فی الأرض فساداً أن یقتلوا و یصلّبوا أو تقطّع أیدیهم و أرجلهم من خلفٍ أو ینفوا من الأرض ذلک لهم خزی فی الدنیا و لهم فی الآخره عذاب عظیم»؛کیفرآنها که با خدا و پیامبر به جنگ برمی خیزند و در روی زمین دست به فساد می زنند (و با تهدید به اسلحه به جان و مال و ناموس مردم حمله می برند) این است که اعدام شوند یا به دارآویخته گردند یا (چهار انگشت از) دست راست و پای چپ آنها بریده شود و یا از سرزمین خود تبعید گردند؛این رسوایی آنها در دنیاست و درآخرت مجازات بزرگی دارند.
دراین آیه شریفه عبارت «إنّما جزاؤا الذین یحاربون الله و رسوله» بیان کننده حال کسانی است که به دشمنی با خدا و رسول خدا (ص) اقدام می کنند،و مفسرکبیر قرآن مرحوم علامه طباطبایی،درتفسیر این عبارت و توضیح کلمه «محاربه» می فرمایند:
«… مراد ازمحاربه،دشمنی با خدا در خصوص مواردی است که رسول نیزدرآن دخالتی دارد و در نتیجه تقریباً متعین می شود که بگوییم:مراد از محاربه با خدا و رسول،عملی است که برگشت می کند به ابطال اثرچیزی که رسول از جانب خدای سبحان برآن چیز ولایت دارد، نظیرجنگیدن کفار با رسول و با مسلمانان و راهزنی راهزنان که امنیت اجتماعی را خدشه دار می سازد،امنیتی که با گسترش دامنه ولایت رسول آن امنیت را گسترش داده و همین که بعد از ذکر محاربه با خدا و رسول جمله ی :«ویسعون فی الأرض فساداً» را آورده،معنای مورد نظر را مشخص می کند و می فهماند که منظور از محاربه با خدا و رسول افساد در زمین از راه اخلال به امنیت عمومی و راهزنی است…» (تفسیر المیزان، ج ۵، ص ۵۳۳)
پس از آنکه دانستیم مراد از محاربه با خدا و رسول، اخلال در امنیت اجتماعی است با نگاهی به متن آیه شریفه استفاده می شود که برای آنان که امنیت اجتماعی را برهم زده و موجبات ناامنی جامعه را فراهم می آورند خداوند متعال چهارنوع کیفر معین فرموده است که بنا به نوع جرم،حاکم اسلامی یکی از آنها را برای مجازات در نظر می گیرد،که عبارت است از: کشته شدن،به دارآویخته شدن،بریدن دست و پای آنها به طورمخالف و تبعید از محل زندگی.
درضمن،آیه شریفه به خوبی بیانگراهمیت والای امنیت اجتماعی درآیین اسلام است؛چرا که آنان را که به این امر مهم لطمه وارد می نمایند را با عنوان «محارب با خدا و رسول» یاد کرده است،یعنی «امنیت اجتماعی» امری است که به طورمستقیم وابسته به خدا و رسول است و جزء حدود الهی محسوب می گردد که هرکه به این حدود تجاوز کند در واقع حد و مرزالهی را مورد سوءقصد قرارداده است.

۲-۴۹- پیشینه تحقیق:

۱- پیشینه داخلی:

پژوهشی با عنوان بررسی تاثیر استفاده از رسانه‌ها بر احساس امنیت با تاکید بر اقدامات پلیسی انجام داده است. در این پژوهش آمده است: احساس امنیت که ارتباط مستقیم با ذهنیت ودرک مردم ازامنیت دارد، تحت تاثیر عوامل مختلفی شکل ‌می‌گیرد.رسانه‌ها به عنوان منابع واسطه ای کسب اطلاعات مردم قارند احساس افراد از واقیعت و نگرش آنان را نسبت به محیط شکل ‌می‌دهند.
بنابراین رسانه‌ها یکی از عوامل تاثیر گذاردراحساس امنیت محسوب میگردند. هدف این پژوهش بررسی تاثیر استفاده از رسانه‌های جمعی براحساس امنیت شهروندی بوشهری با تاکید برفعالیت‌های پلیسی می‌باشد. نظربه گستردگی رسانه‌های جمعی دونوع رسانه (تلویزیون وروزنامه) پلیس وازروزنامه اخبار حوادث جنایی سه روزنامه ی همشهری،ایران وجام جم مد نظرقرارگرفت.پژوهش درزمستان ۱۳۹۰انجام گردیده ؛روش انجام پژوهش پیمایشی بوده و گردآوری اطلاعات با بهره گرفتن از تکنیک پرسشنامه صورت گرفته است.حجم نمونه۵۰۰ نفرازبالای ۱۸سال شهر بوشهر ‌می‌باشد شیوهی نمونه گیری،خوشه ای چند مرحله ای است. یافت‌های پژوهشی دردو بخش توصیفی وتحلیلی ارائه گردیده است. نتایج کلی یافته‌های پژوهش نشان ‌می‌دهد.تفاوت معناداری بین سه گروه آزمودنی براساس میزان توجه به برنامه‌ها واخبار پلیسی تلویزیون به لحاظ احساس امنیت وجود دارد. (π <0/05) وهر چه میزان استفاده ازاین برنامه‌ها بیشتر باشد میزان احساس امنیت کمتر است.(معکوس)همچنین مشخص گردید بین افرادی که اخبار جنایی روزنامه‌ها را مطالعه ‌می‌نمایند با خوانندگان سایر عناوین خبری روزنامه‌ها به لحاظ احساس امنیت تفاوت معنا داری وجود ندارد.( π <0/05) ایضا” آزمونها نشان داد بین میزان توجه به برنامه‌های پلیسی تلویزیون با احساس نا امنی را بطه ی بیشتری وجود دارد تا مطالعه ی حوادث جنایی روزنامه با احساس نا امنی‌.
زنگنه (۱۳۹۱) پژوهشی با عنوان سنجش عوامل مؤثر بر احساس امنیت شهروندان شهر مشهد با تأکید بر عملکرد پلیس و رسانه‌های جمعی انجام داده است. در این پژوهش آمده است: احساس امنیت؛ در امان بودن یا در امان حس کردن شخص از هر گونه تهدید تعریف ‌می‌شود و حضور مردم در فضای عمو‌می‌شهر، مستلزم احساس امنیت از سوی آنان است. یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده حضور مردم در فضاهای عمومی، ترس یا احساس ناامنی است. ناامنی مکان‌ها و فضاهای عمومی، نشاط و سلامتی را در زندگی روزمره مختل می‌کند و با ایجاد مانع بر سر راه رشد فرهنگی و مشارکت عمو‌می‌، هزینه‌های زیادی را بر جامعه تحمیل می کند. امروزه با توجه به گستردگی شهرنشینی و رواج نا امنی‌های اجتماعی در شهرها، مطالعه موضوع امنیت‌‌، عوامل مؤثر برآن و راهکارهای تقویت احساس امنیت در شهرها ضرورت یافته است. در پی چنین ضرورتی، نوشتار حاضر بر آن است تا با تأکید بر دو عامل رسانه‌های جمعی و عملکرد پلیس، به بررسی احساس امنیت شهروندان شهر مشهد بپردازد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی‌‌، تحلیلی بوده که از طریق مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه اطلاعات جمع آوری و با بهره گرفتن از نرم افزاراطلاعات تجزیه و تحلیل و فرضیات آزمون شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که بین احساس امنیت شهروندان شهر مشهد و شاخص‌های عملکرد رسانه‌ها و عملکرد پلیس رابطه معناداری وجود دارد. و در نهایت، راهکارهای مناسب برای ارتقای امنیت اجتماعی مناطق شهری ارائه شده است.
پژوهشی با عنوان مدیریت رسانه‌ای و مهندسی افکار عمو‌می‌انجام داده است. در این پژوهش آمده است: بحران‌سازی و بحران‌‌زدایی یکی از کارکردهای رسانه‌ها با کمک گرفتن از ابزارها و اهرم‌های نوین می‌باشد. رسانه‌ها با بهره گرفتن از راهبردها و فراراهبردها در ایجاد شرایط بحرانی می‌توانند در تحولات سیاسی-اجتماعی و فرهنگی جدید در گستره وسیعی نقش‌آفرینی کنند و موجب شکل‌دهی افکار عمو‌می‌گردند. چرا که امپراتور رسانه‌ای با بهره¬گیری از امکانات سرشار موجب شکل‌گیری نوعی استبداد اطلاعاتی از طریق گزینش و انتشار اطلاعات و اخبار انحصاری، تراست‌های خبری و اطلاعاتی و کارتل‌های رسانه‌ای در پرتو انقلاب اطلاعاتی شده است. همچنین استبداد رسانه ای که رواج گسترده‌ای پیدا کرده است، با بهره گرفتن از ابزارها و اهرم‌ها و با اتکا به فناوری افکار عمو‌می‌جهان را به سوی خود جلب کرده و به ارائه چهره‌ای مخدوش از برخی از نظام‌های سیاسی، فرهنگ‌ها، قوم‌ها و یا دین‌های رقیب پرداخته است. چنین رسانه‌هایی به شکلی نظام‌مند نسبت به جهت‌دهی افکار عمومی، گرایش‌ها، عقاید و نگرش‌ها و رفتارها تلاش مضاعفی را به کار می‌بندد. به گونه‌ای که برخی همچون آلوین تافلر و‌هایدی تافلر (۱۳۷۶)- از آن به جنگ جهانی فرهنگی-اطلاعاتی تعبیر کرده اند و به نقش اطلاعات درعرصه جهانی اذعان دارند.
در این مقاله رویکردی مدیریتی به بحران رسانه‌ای مبنای کار قرار گرفته است. این رویکرد شامل مدیریت بحران از طریق واکنش‌ سریع جلوگیری از انتشار اطلاعات کنترل‌شده، بازنگری در امیددهی و جز آن می‌باشد. همچنین سعی شده فرایند بحران‌سازی در جهان امروز که به عنوان قدرت نرم ارتباطاتی نامیده شده است. بررسی و به این سئوال پاسخ داده شود که مدیریت بر رسانه چگونه و با اعمال چه شیوه‌ها و راهبردهایی افکار عمو‌می‌را در جهت رسیدن به هدف‌های تعیین شده هدایت می کند.
پژوهشی با عنوان نقش اثرات فرهنگی رسانه‌های جمعی در امنیت اجتماعی انجام داده است. در این پژوهش آمده است: امنیت در معنای کلی و فراگیر مقوله ای حساس و پر اهمیت بخصوص در جوامع امروزی است. اهداف انسان فقط در سایه امنیت قابل تحقق است. به عبارتی امنیت پایه اصلی پیشرفت و توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در جامعهه محسوب ‌می‌شود. رسانه‌ها از دو سو با موضوع امنیت در ارتباطند، از یک نگاه میزان فعالیت و روشنگری رسانه‌ها خود متاثر از میزان امنیت موجود در جامعه است به این معنا که در جامعه امن، اندیش وران رسانه به آسانی و به دور از بیم نظر خود را بیان ‌می‌کنند. از نگاه دیگر روشنگری رسانه‌ها خود به عنوان ابزار و یک کنترل اجتماعی ‌می‌تواند در افزایش امنیت و استواری ایه‌های آن مفید واقع گردد.رسانه‌های دیداری و نوشتاری، کارکردی امنیت ساز دارند و در ایجاد امنیت از نقشی موثر برخوردارند، اما آنگاه که در کارکردی منفی نقش وارونه بر عهده ‌می‌گیرند، فضای اطلاعاتی جامعه، آلوده، مبهم و تاریک خواهد شد.
پژوهشی با عنوان بررسی تاثیر رسانه‌های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی، افراد ۳۸-۱۸ سال استان چهارمحال و بختیاری) انجام داده است. در این پژوهش آمده است: ایران به عنوان جامعه ای که در راه توسعه گام نهاده است، بیش از هر چیز به مشارکت اجتماعی مردم در جامعه نیاز دارد و یکی از لوازم ضروری مشارکت، احساس امنیت از سوی آنهاست. اما به نظر می‌رسد، احساس امنیت در ایران در حد پایینی است. نتایج تحقیقی درباره احساس امنیت در ۸ شهر کشور از جمله شهرکرد، نشان می‌دهد که صرف نظر از شدت و ضعف وجود امنیت در این شهرها، میزان احساس امنیت در آنها در حد پایینی است. حدود ۸۰ درصد افراد مورد مطالعه احساس ناامنی کرده اند. همچنین تحقیقی درباره احساس امنیت در شهر فارسان، نشان دهنده احساس امنیت پایین است. بنابراین بررسی عوامل موثر بر احساس امنیت، لازم به نظر می‌رسد. به همین منظور در این تحقیق، تاثیر رسانه‌های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی در میان شهروندان شهرکرد مورد بررسی قرار می‌گیرد.هدف از انجام این پژوهش مطالعه تاثیر رسانه‌های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی در جامعه شهری می‌باشد، که شامل بررسی نظری، تجربی و سنجش ابعاد مختلف میزان احساس امنیت می‌باشد. به منظور مطالعه تاثیر رسانه‌های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی، از شاخص‌های مدت زمان استفاده از رسانه‌ها و میزان توجه و انتخاب برنامه-های خبری، سیاسی، میزان اعتماد به رسانه و نوع رسانه مورد استفاده برای سنجش میزان تاثیرپذیری از رسانه استفاده شد و برای سنجش احساس امنیت اجتماعی، امنیت اجتماعی در پنج بعد عمومی، قضائی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در قالب طیف لیکرت مورد سنجش قرار گرفت و از مجموع نمرات افراد در پنج بعد میزان احساس امنیت اجتماعی افراد به دست آمده بین میزان توجه و اعتماد به رسانه‌های داخلی و احساس امنیت اجتماعی رابطه مثبت با سطح معناداری بالا (ryα< 5%) و سطح اطمینان حداقل ۹۵ درصد وجود دارد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد: بین میزان توجه و اعتماد به رسانه‌های داخلی و ابعاد مختلف احساس امنیت اجتماعی رابطه مثبت می‌باشد سطح معناداری بالا (ryα < 5%) و سطح اطمینان حداقل ۹۵ درصد بین میزان توجه و اعتماد به رسانه‌های خارجی، در چهار بعد قضائی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی رابطه مثبتی با سطح معناداری بالا (ryα < 5%) سطح اطمینان حداقل ۹۵ درصد وجود دارد، اما بین این متغیر و احساس امنیت عمومی‌رابطه معناداری مشاهده نشد. نکته قابل توجه در نتایج تحقیق این است که وجود همبستگی بین متغیر مستقل و وابسته و لزوماً تاثیر رسانه‌ها بر احساس امنیت نیست، بلکه می‌توان گفت افراد، با احساس امنیت متفاوت، گرایش متفاوت در انتخاب و اعتماد به رسانه‌های داخلی و خارجی دارند و رسانه‌ها صرفاً نقش تقویت کننده نگرش قبلی مخاطبان را دارند.
پژوهشی با عنوان تأثیر دینداری و رسانه ‏های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی دانشجویان انجام داده است. در این پژوهش آمده است امنیت یکی از مهمترین نیازهای اساسی بشر است و نخستین شرط لازم برای پیشرفت و رسیدن به توسعه پایدار برای جامعه متمدن محسوب می‏شود. تحقیقات نشان داده ‏اند که دینداری و میزان استفاده از رسانه‏ها، عوامل فرهنگی تأثیرگذار بر احساس امنیت اجتماعی هستند. بر همین اساس هدف از این تحقیق، تأثیر دینداری و رسانه‏های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی است. روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، کلیه دانشجویان دانشگاه مازندران می‏باشند. بدین منظور نمونه‏ای ۴۰۰ نفری از دانشجویان به صورت نمونه‏گیری تصادفی طبقه‏ای انتخاب شدهاند. ابزار جمع‏آوری اطلاعات، پرسشنامه دینداری، میزان استفاده از رسانه‏ها و احساس امنیت اجتماعی می‏باشد. یافته‏های توصیفی در این تحقیق حاکی از آن بودند که میزان احساس امنیت اجتماعی در حد پایین است. اگرچه میزان دینداری در حد بالایی قرار دارد. میزان استفاده از رسانه‏ها نیز در حد متوسط می‏باشد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان می‏دهد که دینداری و تما‌می‌ابعادش (بعد اعتقادی، عاطفی، پیامدی، مناسکی) با احساس امنیت اجتماعی رابطه مستقیم و معنی‏داری دارد. همچنین احساس امنیت اجتماعی با میزان استفاده از رسانه‏های داخلی، تلویزیون، رادیو و ماهواره رابطه معنی‏داری دارد ولی با میزان استفاده از اینترنت، مجله و روزنامه رابطه معنی‏داری ندارد. رابطه احساس امنیت اجتماعی با میزان استفاده از تلویزیون، رادیو و رسانه‏های داخلی به طور کلی، مستقیم، ولی با میزان استفاده از ماهواره معکوس است. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز نشان می‏دهد که میزان استفاده از تلویزیون و بعد اعتقادی دینداری به ترتیب بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت اجتماعی دارند.مقدار ۲ P به‏ دست آمده در تحقیق نیز، ۳۳/۰ میباشد که نشان میدهد تنها میزان استفاده از تلویزیون و بعد اعتقادی دینداری ۳۳ درصد از تغییرات متغیر وابسته احساس امنیت اجتماعی را تبیین میکند.

۲-پیشینه خارجی:

پل هیرش ۱۹۸۰ معتقد است که یک رابطه آشکار بین محتوای نمایش داده شده از تلویزیون و ترس از جنایت می‌تواند به وسیله امنیت محیط زندگی بینندگان، قابل توجیه باشد‌. یعنی اینکه بر عکس آنهایی که در محیط امن زندگی می‌کنند، کسانی که در محیط‌های جنایت خیز زندگی می‌کنند، به دلیل ناامن بودن محیط اطرافشان، بیشتر سعی می‌کنند در خانه‌هایشان بمانند و به همین دلیل بیشتر تلویزیون می‌بینند‌. (در واقع این‌ها نه تحت تأثیر تماشای برنامه‌های تلویزیونی بلکه تحت تأثیر محیط ناامن اطراف زندگیشان احساس ترس و وحشت می‌کنند ).وی نشان داد که اگر متغیرهای دیگری غیر از ساعات تماشای تلویزیون را نیز کنترل کنند تغییر باقیمانده که بتوان آن را به تلویزیون نسبت داد، خیلی کم است (حبیب زاده، ۱۳۸۸)
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه توسط ﺷﺮزن (۱۹۷۸) ﺣﺎﻛﻲ ازآن اﺳﺖﻛﻪ اﺧﺒﺎر و روﻳﺪادﻫﺎی ﺟﻨﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﻋﻤـﺪه‌ای از ﻣﺤﺘﻮایﺗﻤﺎﻣﻲرﺳﺎﻧﻪﻫﺎیﮔﺮوﻫﻲرا ﺑﻪ ﺧﻮداﺧﺘﺼﺎصدادهاﺳﺖ. ﺑـﺮای ﻣﺜـﺎل، ﺗﺤﻠﻴـﻞ اﺧﺒﺎرروزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﺧﺒﺎر ﺟﻨﺎﻳﻲﺣﺪاﻗﻞ۴ درﺻﺪ، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ۲۸ درﺻـﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﺘﻮﺳﻂ۷ درﺻﺪ ازﻣﺤﺘﻮای روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎرا ﺗﺸﻜﻴﻞﻣﻲدﻫﺪ. اﻳﻦ ﻧـﺴﺒﺖدر ﻣـﻮرد رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی دﻳﺪاری وﺷﻨﻴﺪاری درﺻﺪ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲﺑﻴﻦ۱۰ ﺗﺎ ۱۳ درﺻﺪ را ﺑﺮاﺳﺎس دورهﻫﺎی زﻣـــﺎﻧﻲ و ﻣﺤـــﻴﻂﻫـــﺎی ﺟﻐﺮاﻓﻴـــﺎﻳﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﺑـــﻪ ﺧـــﻮد اﺧﺘـــﺼﺎص داده اﺳـــﺖ‌.
دو مطالعه مهم در آمریکا انجام شد که معمولا به عنوان شاهدی بر اثرات منزوی کننده اینترنت مور استناد قرار ‌می‌گیرند‌. اول مطالعه پیمایشی دانشگاه استانفورد روی ۴۰۰۰۰ نفر بود که توسط نای و اربرینگ انجام شد و دوم مطالعه معروف رابرت کراوت که در ادامه به آن اشاره خواهد شد‌. نتایج تحقیقات دانشگاه استانفورد بیانگر آن بود که کاربران اینترنت زمان کمتری را برای گذراندن با دوستان و اعضای خانواده‌‌، خرید از فروشگاه‌ها‌‌، مطالعه روزنامه و تماشای تلویزیون صرف ‌می‌کنند‌.
تحقیقات کراوت نشان ‌می‌دهد که زمان عامل مه‌می‌در این زمینه است‌. زمان در اینجا شامل مدت کاربری در شبانه روز و هم چنین سابقه ی کاربری از زمان آشنایی با اینترنت است‌. صفحات شخصیتی فرد هم در این میان مهم هستند‌. افراد برون گرا تاثیرات مثبتی را از کار با اینترنت ‌می‌پذیرند‌‌، در حالی که این مطلب در مورد افراد درون گرا بر عکس است‌. مطابق مثل معروف پول پول ‌می‌آورد‌‌، افراد برون گرا کسانی هستند که تمایل به دوست داشتن مردم دارند و از تعاملات اجتماعی لذت ‌می‌برند‌. او این فاکتور را برای توجیه تفاوت مشاهده شده در تحقیقات اول و دوم خود مورد استفاده قرار ‌می‌دهد.
یکی از اولین کتاب‌های مهم در خصوص روابط اجتماعی و اینترنت کتاب اجتماعات مجازی نوشته هوارد رینگولد است‌. هر چند که این کتاب در سال ۱۹۹۳، یعنی در اوان رشد اینترنت و زمانی که هنوز اینترنت گسترش چندانی نیافته بود، نگاشته شد. اما امروز به عنوان یک اثر کلاسیک در این زمینه شناخته شده است‌. این کتاب با طرح بحث جوامع مجازی چشم انداز جدیدی را گشود. منظور از جوامع مجازی جوامعی هستند که در آن افراد به واسطه ی ارزش‌ها و علایق مشترک از طریق شبکه اینترنت به همدیگر متصل ‌می‌شوند و پیوندهای دوستی و حمایتی میان آنان به وجود ‌می‌آید که ممکن است به ارتباط رودررو هم بیانجامد‌.
از نظر رینگولد، اجتماع مجازی نسخه تکنولوژی اجتماع سنتی است. وی بر آن است که تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی به ما فرصت بازسازی اجتماعات را در سبز فایل ‌می‌دهند، اجتماعاتی که به واسطه تحولات تکنولوژیک جدید آسیب دیده اند. آن چه از دست رفته است، اکنون ‌می‌تواند به کمک صفحه کلید، مانیتور، پردازشگر و مودم مجددا ساخته شود‌.
احساس امنیت که ارتباط مستقیم با ذهنیت ودرک مردم ازامنیت دارد،تحت تاثیر عوامل مختلفی شکل ‌می‌گیرد.رسانه‌ها به عنوان منابع واسطه ای کسب اطلاعات مردم قارند احساس افراد ازوا اقیعت ونگرش آنان را نسبت به محیط شکل ‌می‌دهند. بنابراین رسانه‌ها یکی از عوامل تاثیر گذاردراحساس امنیت محسوب میگردند. انبارکی (۱۳۹۰) طی پژوهشی با هدف بررسی تاثیراستفاده ازرسانه‌های جمعی براحساس امنیت شهروندی بوشهری با تاکید برفعالیت‌های پلیسی به این نتیجه دست یافت که تفاوت معناداری بین سه گروه آزمودنی براساس میزان توجه به برنامه‌ها واخبار پلیسی تلویزیون به لحاظ احساس امنیت وجود دارد.

۲-۵۰- چهارچوب نظری و مدل تحقیق:

امروزه رسانه‌های جمعی با کارکرد‌های مشخص و تعیین شده خود، جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند. مهم‌ترین وظایف رسانه‌‌ها بخش سرگرمی، تفریحی، اطلاع‌رسانی و همگن‌سازی اجتماعی آنهاست. ایفای نقش اثرگذار رسانه‌ها، آنها را به عنوان اثرگذارترین عامل نظم، امنیت اجتماعی، وفاق‌(consensus)، همبستگی و مشارکت مردمی ‌درآورده است. رسانه‌های جمعی نقش بسیار مهمی‌ در ارائه و اجرای برنامه‌های سیاسی، امنیتی و همچنین تحریض و برانگیختن مشارکت مردمی ‌در تامین امنیت اجتماعی ایفا می‌کنند.
این رسانه‌ها در برقراری ارتباط عقلانی و گسترش فضاهای عمومی ‌به همراه تبیین اهمیت و ضرورت یک موضوع نقش بسزایی دارند. بر همین اساس، رسانه‌ها با پوشش خبری و اطلاع‌رسانی وقایع امنیتی و جنایی به شیوه‌های مطلوب و ارائه برنامه‌های آموزشی مطلوب درخصوص ضرورت امنیت اجتماعی در جامعه و حتی آموزش چگونگی حفاظت از مال، جان و ناموس خود، زمینه مساعدی را برای این همکاری و مشارکت مردمی ‌به وجود می‌آورند.
رسانه‌ها به عبارتی یک میدان عمومی ‌جدید برای گفتگوی میان انسان‌ها تلقی می‌شوند که از طریق آنها همه می‌توانند با هم تماس بگیرند و ارتباط برقرار کنند. بر اثر همین ارتباط و نزدیکی انسان‌ها، تفاهم ایجاد می‌شود و تقابل خصمانه و خشونت (یا همان عدم امنیت عمومی) از میان می‌رود. در واقع رسانه‌ها جهانی نو ساخته‌اند که حذف آنها از این دنیا میسر نیست. (ساروخانی، ۱۳۸۱، ص ۴۵)‌
رسانه‌ها بر حسب دگردیسی کارکردی، تعاریف جدیدی یافته‌اند که با تعارف سنتی تا حد قابل توجهی متمایز است. یکی از جدیدترین تعاریفی که اندیشمندان و صاحب‌نظران رسانه‌های جمعی با تاکید بر موضوع و هدف رسانه‌ها مطرح کرده‌اند عبارت است از: . (مجله سروش، شماره ۹۳۶، ۱۳۸۷، ص ۴۲)‌
رسانه‌ها در دنیای کنونی بسیار پیچیده‌اند و در عین تنوع از پیچیدگی خاصی برخوردارند و بسان یک شمشیر دو لبه هستند که هم می‌توانند کارکرد مثبت داشته باشند و هم کارکرد منفی، بر این اساس رسانه‌ها در روند تثبیت یا وفاق و امنیت عمومی ‌و مشارکت همه‌جانبه مردم در تامین امنیت عمومی ‌و شرکت در نظام عدالت کیفری با نقش‌ها و کارکرد‌های مختلفی، نمود می‌یابند؛ کارکرد‌هایی که برآمده از توجه ‌یا بی‌توجهی به ساختار فرهنگی جامعه و شدت و شتاب تغییرات آن است. (لرنی و مصلحتی، ۱۳۸۵، ص ۹۹)‌