پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی ازشاخص های مهم در ارزشیابی آموزش وپرورش است وتمام کوشش ها در این نظام در واقع تلاش برای جامعه عمل پوشاندن بدین امرتلقی می شود.

به طوراعم کل جامعه وبه طور اخص نظام آموزش وپرورش نسبت به سرنوشت کودکان، رشد و تکامل موفقیت آمیز آنان جایگاه آنهادرجامعه علاقه مندونگران است ‌و انتظار دارد دانش اموزان درجوانب گوناگون، اعم ازابعاد شناختی وکسب مهارت وتوانایی ها و نیز در ابعاد عاطفی ‌و شخصیتی، آنچنان که بایدپیشرفت وتعالی یابند(پورشافعی ۱۳۷۰، ۱۵۳).

پیشرفت تحصیلی را می توان چنین تعریف کرد: پیشرفت تحصیلی، موفقیت دانش آموزان است در یکیا چند موضوع درسی مثل درک و فهم، خواندن یا حساب کردن، که چنین پیشرفت هایی به وسیله آزمون های میزان شده تحصیلی اندازه گیری می شود( ماهر ۱۳۶۹، ۲۰۹-۱۹۷).

ویا میزان یادگیری آموزشگاهی به صورتی که توسط آزمون های مختلف دروس مانند ریاضی و دیکته سنجیده شود( سیف ۱۳۷۶، ۳۶).

۲-۲۱- پیشینه تحقیق

۲-۲۱-۱ پژوهش های خارج از کشور

گلمن(۱۹۹۹) معتقد است هوش شناختی ۲۰% پیشرفت تحصیلی را پیش‌بینی می‌کند ومابقی این درصد به وسیله هوش هیجانی واجتماعی قابل توجیه است. سالووی و مایر (۱۹۹۹) در پژوهشی به دست آوردند که هوش هیجانی با سلامت روان در ارتباط است آن ها در پژوهش خود نشان داند افراد دارای هوش هیجانی بالا توانایی بهتر برای مقابله با استرس ها دارند. افراد با هوش هیجانی پایین، زمانی که تحت استرس قرار می گیرند، احتمال بیشتری دارد که دچار بیماری شوند. بار-آن (۲۰۰۰) در تحقیقی تحت عنوان هوش هیجانی وخود شکوفایی ‌به این نتیجه رسید که هوش هیجانی با توانایی تحقق بخشیدن به استعدادها و مهارت ها ارتباط بالایی دارد. بار-آن در پژوهش خود ‌به این نتیجه رسید که هوش هیجانی واجتماعی شامل توانایی‌های در هم تنیده شخصی هیجانی واجتماعی است که مجموع توانایی شخصی را برای انطباق مؤثر وفعال با فشارها روزمره تحت تاثیر قرار می‌دهد. اسکاتی^[۲۹] و همکاران (۲۰۰۱) در تحقیق خود نشان دادند که هوش هیجانی بالا در درک و فهم بهتر و مدیریت هیجان ها از گسترش حالت های هیجانی ناسازگار که با اختلالات خلقی و اضطراری رابطه دارند، پیشگیری می‌کند. پژوهش واتنرز و مکنولی^[۳۰](۲۰۰۵) حاکی از اثرات مثبت برنامه های آموزشی مهارت های هیجانی اجتماعی بر روی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بوده است. همچنین تحقیق اینگلبرگ^[۳۱](۲۰۰۴) نشانگر ارتباط میان هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی موفقیت آمیز است.

آستین^[۳۲] و همکاران( ۲۰۰۵) در پژوهشی بر روی دانشجویان نشان دادند که هوش هیجانی به طور قوی تری با اندازه وکیفیت شبکه اجتماعی ارتباط دارد اما کیفیت شبکه اجتماعی رضایت از زندگی و وضعیت بهداشتی به طور قوی تری با شخصیت مرتبط بودند.

فرانیس و دوگاس(۲۰۰۴) در پژوهشی نشان دادند که باورهای مثبت درمورد نگرانی به طور منحصر به فردی نشانه های افسردگی و اضطراب راپیش بینی می‌کند. سیاروچی واندرسون^[۳۳]( ۲۰۰۲) در پژوهش دریافتند که هوش هیجانی مهم منحصربه فردی در درک بین استرس ها و سه مؤلفه‌ سلامت روانی شامل افسردگی، ناکامی وافکار خودکشی دارند.

اسکاسی وکارت رایت (۲۰۰۲)، داوادا و هارت (۲۰۰۰)، شوتی و همکاران (۱۹۹۸) نشان دادند که هوش هیجانی با سلامت عمومی رابطه مثبت دارد وحتی قادر به پیش‌بینی آن نیز هست (به نقل از زارع ۱۳۸۰، ۹۱).

ویلز^[۳۴](۲۰۰۰) در مقاله خود ‌به این نتیجه رسید که بین سلامت عمومی و هوش هیجانی رابطه مثبت وجود دارد و مدیرانی که از هوش هیجانی بالاتری برخوردارند، سلامت عمومی بالاتری دارند.

۲-۲۱-۲ پژوهش های داخل کشور

نتایج پژوهشی انجام شده توسط باقری (۱۳۸۱) مشخص نمود که میان باورهای غیرمنطقی وسلامت روانی معلمان رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین مشخص شدکه به باورهای غیرمنطقی نگرانی زیاد توام با اضطراب بی مسئولیتی عاطفی و واکنش با درماندگی به ناکامی در پیش‌بینی و ارزیابی متغیر سلامت روان نقش دارند. پژوهش رحمانی (۱۳۸۰) در پی پاسخ گویی ‌به این سوال بوده است که سهم پیش‌بینی کنندگان عوامل انگیزش ‌و راهبردهای شناختی بر پیشرفت تحصیلی در دروس تاریخ و ریاضی در بینایان چگونه است نتیجه تحقیق نشان داد که استراتژیهای شناختی قدرت پیش‌بینی کنندگان مثبت و معنی دار از پیشرفت تحصیلی در دروس ریاضی در دانش آموزان بینا را دارند. عوامل انگیزش و راهبردهای شناختی قدرت پیش‌بینی کنندگان معنادار بر پیشرفت تحصیلی درس تاریخ در دانش آموزان نابینا داشتند که عوامل انگیزش عامل اضطراب امتحان و از عوامل شناختی و راهبردهای خود تنظیمی قدرت پیش‌بینی ‌کنندگان بر پیشرفت تحصیلی در تاریخ در دانش آموزان نابینا داشته اند. امینی و نحظور (۱۳۸۳) در پژوهشی بر روی ۵۰ دانشجوی دختر به دست آورد که بین روانی و هوش هیجانی رابطه معنی دار وجود دارد همچنین نتایج نشان داد که مجموع خرده مقیاس‌های هیجان خواهی مقیاس بار-آن ۶۷ درصد تغیرات سلامت روانی را تبیین می‌کند.

۲-۲۲- چارچوب نظری ومدل تحلیلی

چهرچوب نظری پژوهش حاضر برگرفته از نظریه دانیل گلمن وگاردنر درمورد هوش هیجانی است که از چهار مؤلفه خودآگاهی (درک عواطف) خودمدیریتی (کنترل عواطف) آگاهی اجتماعی (همدلی) و مدیریت روابط (خوش بینی) می‌داند. که به عنوان فرضیه های تحقیق مورد بررسی قرار گرفته اند.

۲-۲۳- مدل تحلیلی تحقیق

آگاهی اجتماعی

مفهوم

هوش هیجانی

• • درک عواطف

• • جرأتمندی

• • حرمت نفس

• • خودشکوفایی

• • استقلال

• • کنترل عواطف

• • تحمل تنش ها

• • کنترل تکانه ها

• • خودانگیزشی

• • حفظ آرامش

• • سازگاری

• • هم حسی

• • مسئولیت اجتماعی

• • روابط بین فردی

• همدلی

ابعاد

مدیریت روابط

• • نشاط

• • احساس رضایت ازخود ودیگران

• • ابراز احساسات

• احساس رضایت از زندگی

خودآگاهی

خودمدیریتی

شاخص

شاخص

شاخص

شاخص

۲-۲۴- مدل مفهومی تحقیق

پیشرفت تحصیلی دانشجویان

هوش هیجانی مدیران

فصل سوم:

روش شناسی تحقیق

۳-۱- مقدمه

روش شناسی ازارکان اصلی هر پژوهش می‌باشد زیرا تنها راه دستیابی به دستاورد های قابل قبول و علمی است.

در این فصل روش شناسی پژوهش (متدولوژی) که شامل روش تحقیق، جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری، ‌ابزار گردآوری اطلاعات ،شیوه تجزیه وتحلیل داده ها می‌باشد مورد بحث قرار می‌گیرد تا راهکارها وابزار معتبر صحت نتایج را پشتیبانی نماید.

۳-۲- روش شناسی تحقیق