گروه ۲: پست‌های فایبرگلاس (FRC Postec plus post) که با بهره گرفتن از سمان رزین سلف ادهزیو سمان شدند.
گروه ۳: فایبر پست‌های کوارتز (D.T. Light Post) که با بهره گرفتن از سمان رزین سلف ادهزیو سمان شدند.
گروه ۴: پست‌های زیرکونیا (Cosmopost) با بهره گرفتن از سمان رزین سلف ادهزیو قرار داده شد.
نمونه‌ها در آکریل‌های سلف کیور مدفون شدند. نیروی فشاری بصورت لینگوالی با سرعت mm/min1 با زاویه ۴۵ درجه تا زمان شکست در سایش تست یونیورسال بکار برده شد.
نتیجه آنکه همه‌ی سیستم‌های پستی اثرات استحکامی مشابهی را به دندان نابالغ تحریک شده نشان دادند و ممکن است در موقعیت‌هایی که به نیروی اضافی نیاز است ترجیح داده شوند(۷۰).
در سال ۲۰۱۲، Costa و همکاران پژوهش تحت عنوان پست‌های فایبرگلاس ساختگی، خستگی و مقاومت به شکست انجام دادند. هدف آنها از این پژوهش ارزیابی مقاومت به شکست دندانهای پرمولر انسان تک ریشه ترمیم شده با سیستم‌های پست و کور ساختگی بعد از شبیه‌سازی خستگی بود.
بدین منظور ۴۰ دندان پرمولر تاجشان قطع شد و طول ریشه‌ی آنها در حد mm13 استاندارد شدند و در رزین آکریلیک بلاک شدند. نمونه‌ها براساس نوع ماده ترمیمی بکار رفته به ۴ گروه (۱۰=n) تقسیم شدند.
پست فایبر پیش ساخته (PFP)
(PFP) + پست‌های فایبر جانبی(PFPa)
(PFP) + فایبر گلاس تک جهت (PFPa)
و پست ساختگی فایبرگلاس تک جهت (CP).
تمام پست‌ها با بهره گرفتن از رزین آکریلیک چسبانده شد و کورها با کامپوزیت رزین ساخته شد.
نمونه‌ها به مدت ۲۴ ساعت در ۳۷ درجه C و رطوبت نسبی ۱۰۰% نگهداری شدند و سپس وارد چرخه‌ی مکانیکی شدند. نمونه‌ها در دستگاه تست یونیورسال تحت فشار با سرعتmm/minute5/0 تا زمان وقوع شکستگی قرار گرفتند. در میان گروه ها اختلاف آماری مشاهده نشد. همه‌ی گروه ها شکست‌های قابل ترمیمی مطلوبی را از خود نشان دادند. پست ساختگی فایبرگلاس بهبود مقاومت به شکست یا تفاوت در الگوهای شکست در مقایسه با پست‌های فایبرگلاس پیش ساخته نشان نداد(۷۱).
در سال ۲۰۱۲، مطالعه‌ای دیگر به منظور بررسی مقایسه‌ای مقاومت به شکست تحت نیروی ساکن و خستگی بر روی دندانهای اندو شده‌ی ترمیم شده با پست‌های فایبرکربین، پست‌های فایبرگلاس و یک سیستم پست عاجی آزمایشی توسط Amibica و همکارانش صورت پذیرفت. در این مطالعه ۷۰ دندان سانترال ماگزیلا آبچوره شده و به ۴ گروه تقسیم شدند. گروه کنترل بدون هیچ پستی (۱۰=n)، گروه پست فایبرکربنی (۲۰=n)، گروه پست فایبرگلاس(۲۰=n) و گروه پست عاجی(۲۰=n).
دندانهای گروه کنترل به ارتفاع mm5 تهیه شد. در تمام دندانهای دیگر فضای پست تهیه شد. پست سمان شد و بیلدآپ کور آماده شد. نیمی از نمونه‌ها از گروه تا شکست آماری بارگذاری شد ونیمه‌ی باقی مانده در سیکل بارگذاری توسط فشار مونواستاتیک تا وقوع شکستگی قرار گرفتند.
تجزیه و تحلیل واریانس و مقایسه‌ی چندگانه Bon forooni تفاوت معنی‌دار میان گروه های آزمون را نشان داد. گروه کنترل بالاترین مقاومت به شکست را تحت بارگذاری استاتیک نشان داد(N53/33±۰۵/۹۳۵)، گروه پست عاجی (N69/33±۱۲/۷۳۹)، گروه پست فایبرگلاس (N67/46±۴۴/۶۰۳) و گروه پست فایبر کربنی (N27/19±۱۹/۴۹۷).
این مقادیر بعد از سیکل بارگذاری به ترتیب به N64/29±۶۹/۷۸۶، N56/26±۳۴/۶۴۶، N34/36±۴۷۰ و N95/13±۳۷۹ کاهش یافت.
نتایج نشان می‌دهد که عاج انسانی می‌تواند به عنوان ماده پست تحت فشار استاتیک و خستگی بکار رود. اگرچه در مراحل اولیه‌ی پژوهش، استفاده از پست‌های عاجی در دندانهای آبچوره شده امیدوار کننده به نظر می‌رسد(۷۲).
پژوهش تحت عنوان مقاومت به شکست ساختاری به خطر افتاده و طبیعی دندانهای اندو شده‌ی ترمیم شده با سیستم‌های مختلف پست توسط Mortazavi وهمکاران در سال ۲۰۱۲ صورت پذیرفت. ۴۵ دندان سانترال کشیده شده و اندو شده‌ی فک بالا به ۵ گروه آزمایشی تقسیم شدند(۹=n). در ۲ گروه فضاهای پستی بوسیله‌ی دریل‌های مشابه با سیستم‌های پستی آماده شد که توسط پست‌های نوری دابل تیپر
(DT. Light-Post) (گروه (DT.N و پست‌های زیرکونیا (Cosmopost) (گروه Zr.N) ترمیم شد.
در ۳ گروه دیگر، دیواره های نازک کانالها شبیه‌سازی شد که توسط پست‌های نوری دابل تیپر(DT. W)، پست‌های نوری دابل تیپر و فیبرهای ری باند (DT+R.W) و پست‌های زیرکونیا (Zr.W) ترمیم شد. بعد از تهیه حفره‌ی ترمیم و ترموسایکل، نیروی فشاری بکار برده شد و مقاومت به شکست و مدل‌های شکست بررسی شد. دندانهای ساختگی تضعیف شده ترمیم شده با پست‌های نوری دابل تیپر و فیبرهای ری باند مقاومت به شکست بیشتری نشان دادند و مقاومتشان نسبت به ریشه‌های نرمال ترمیم شده با پست‌های دابل تیپر قابل مقایسه بود.الگوهای شکست مطلوب‌تری در دندانهای ترمیم شده با پست‌های فایبر مشاهده شد(۷۳).
مطالعه‌های دیگر در سال ۲۰۱۲ توسط Valdivia AD و همکاران تحت عنوان اثروجود فایبرپست و تکنیک ترمیم بر روی رفتار بیومکانیکال انسیزورهای ماگزیلاری اندو شده صورت پذیرفت.
۹۰ سانترال فک بالای انسان انتخاب شدند و به ۱ گروه کنترل و ۸ گروه درمان (۱۰=N) تقسیم شد.دندانها معالجه ریشه شدند و ۲ حفره‌ی کلاس III بزرگ مشابه به یک تاج تخریب شده تهیه شد. سپس دندانها با یا بدون پست‌های فایبرگلاس و با بهره گرفتن از ۴ تکنیک ترمیم ترمیم شدند: کامپوزیت رزین مستقیم، روکش ونیری کامپوزیت مستقیم، روکش ونیری سرامیکی feldspathic یا روکش سرامیک feldspathic.
بعد از فرسودگی مصنوعی بوسیله‌ی چرخه حرارتی، انسیزورها در یک زاویه‌ی ۱۳۵ درجه تحت بار قرار گرفتند و فشار با بهره گرفتن از فشار سنج قرار داده شده بر سطوح پروگزیمال و فاسیال ریشه‌ای اندازه‌گیری شد. سپس نمونه‌ها تا حد شکستن تحت فشار قرار گرفتند.
آنالیز آماری نشان داد که گروه شاهد و ترمیم کامپوزیت رزینی مستقیم با و بدون گروه های پست ارائه شده به طور قابل ملاحظه‌ای مقدار مقاومت به شکست بالاتری دارند(۰۰۱/۰P<). تفاوت‌های قابل توجهی برای سیستم پست نشان داده نشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

حضور پست‌های فایبرگلاس مقاومت به شکست انسیزورهای اندو شده را افزایش نمی‌دهد. ترمیم‌های محافظه کارانه کامپوزیت رزین مقادیر مقاومت به شکست بالاتری را نشان داد(۷۴).
Jindal S و همکاران طی مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲، اثر سیستم پست و طول را بر مقاومت به شکست دندانهای قدامی اندو شده‌ی انسان بررسی نمودند.
۷۵ دندان انسانی کشیده شده، معالجه‌ی ریشه شدند. ۶۰ دندان تاج آنها از mm2 بالاتر از CEJ قطع شد و براساس نوع سیستم پست استفاده شده به ۲ گروه تقسیم شدند: پست فایبرگلاس (GFP) و گروه های پست فایبر ری باند(RFP) .
دندانهای اندو شده‌ای که در آنها پست قرار نمی‌گرفت به عنوان گروه شاهد بودند. هر گروه به ۲ زیر گروه مطابق با طول فضای پست تقسیم شدند: mm5 و mm10 و تمام نمونه‌ها با روکش‌های فلزی ترمیم شدند. مقاومت به شکست با بهره گرفتن از بارها در یک زاویه ۱۳۰ درجه نسبت به محور طولی دندان توسط دستگاه Instron اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که گروه GFP در طول فضای پستmm 10، بطور قابل ملاحظه‌ای بالاترین مقاومت به شکست (N2133/740) را در میان تمام گروه ها و زیرگروهها داشت. کاهش در طول پست منجر به کاهش در مقاومت به شکست در گروه GFP(N1867/425) شد. در حالیکه در گروه RFP، زیر گروه mm5(N6200/299) به طور قابل توجهی مقاومت به شکست بالاتری نسبت به زیر گروه mm10(N9300/216) اما کمتر از کنترل d)8733/437) در هر ۲ زیر گروه نشان داد. پست‌های فایبر گلاس به طور موثری مقاومت به شکست یک دندان اندو شده را افزایش داد، اما تعیین طول مطلوب پست نیز ضروری است(۷۵).
Santini MF و همکاران در سال ۲۰۱۱، پژوهشی با عنوان چرخه خستگی مکانیکال بر دندانهای ترمیم شده با پست‌های فایبر، انجام دادند.
هدف آنان ارزیابی اثر قطرهای متفاوت و خواص سطحی متفاوت از یک پست فایبرگلاس بر مقاومت به شکست دندانهای ترمیم شده با فایبر پست‌های بود.
۸۰ دندان تک ریشه‌ی گاوی آماده شد و در یک لوله‌ی PVC با بهره گرفتن از رزین، آکریلیک جاسازی شد و به ۸ گروه (۱۰=N) مطابق با عمق و شکل پست اختصاص داده شد:
(پست فایبر double-tapered صاف) G3, G2, G1 و G4 به ترتیب با قطرهای سرویکال mm4/1، mm6/1، mm8/1 و mm2.
(پست فایبر double-tapered با شیراهای کرونالی) G8, G7, G6, G5 به ترتیب با قطر سرویکال mm4/1، mm6/1، mm8/1 و mm2.
یک سمان سلف-ادهزیو برای سمان کردن پست استفاده شد و بیلد آپ کور بوسیله‌ی رزین کامپوزیت، استاندارد و ساخته شد.
نمونه‌ها به مدت ۷ روز نگهداری شدند و سپس تحت تست خستگی مکانیکی(بار =N 50، زاویه=۴۵ درجه، فرکانس=H21، دما=oc1±۳۷، تعداد چرخه=۱۰۰۰۰۰۰) قرار گرفتند.
نمونه‌هایی که باقی ماندند تحت تست مقاومت استاتیک (mm/min1 و ۴۵ درجه) قرار گرفتند. بارهای شکستگی و حالت شکستگی ثبت شد. نتیجه نشان داد که قطر سرویکالی پست(۰۰۰۱/۰P<) و خواص سطحی (۰۱۰۱۳=P) بطور قابل ملاحظه‌ای، مقاومت به شکست را تحت تاثیر قرار می‌دهد.شیارها مقاوت به شکست را زمانی که قطر پست mm4/1(G2 و G1) بود کاهش داد.
یک همبستگی مثبت متوسط بین مقاومت به شکست و قطر پست فایبر (۰۰۰۱/۰P< و ۴۴۴۵/۰=r2) (تست همبستگی Pearson) دیده شد.
به نظر می‌رسد که یکی ارتباط مستقیم بین قطر پست فایبر و مقاومت به شکست ریشه‌های ترمیم شده با پست‌های فایبر وجود دارد. اما عوامل دیگر هم چون کاهش عاج داخل کانال برای آماده‌سازی مکان پست‌های فایبر عریض‌تر ممکن است مقاومت به شکست را تحت تاثیر قرار دهد، چرا که تفاوتی برای پست‌های فایبری صاف با قطر متفاوت یافت نشد. به عبارت دیگر شیارهای ناحیه‌ی کرونال پست فایبری می‌توانند سبب آسیب مقاومت به شکست شوند(۷۶).
Silva GR و همکاران در ۲۰۰۱۱، اثر انواع پست و تکنیک‌های ترمیمی را بر روی فشار ومقاومت به شکست دندانهای انسیزال گشاد شده بررسی نمودند.
۱۰۵ ریشه‌ دندان انسیزال گاوی اندو شده(mm15) به ۷ گروه (۱۵=n) ترمیم شدند. دو گروه کنترل ©، ریشه‌های دست نخورده، با (Cost post and core) CPC یا GFP(gloss fiber posts) ترمیم شد.
پنج گروه آزمایشی(F)، ریشه‌های گشاد شده، با
GfpAp(Gfp associated with accessory glass fiber posts.)،
GFP Rc(anatomic GFP, relined with composite resin) ترمیم شد.
تمام دندانها با روکش‌های فلزی ترمیم شدند. خستگی مکانیکی با N50/(5)10×۳ انجام شد. نمونه‌ها در ۴۵ درجه تحت بار قرار گرفتند و مقادیر فشار(µs) بر سطوح باکالی و پروگزیمالی ریشه به دست آمد. پس از آن، مقاومت به شکست(N) اندازه‌گیری شد. تفاوت معنی‌داری در مقادیر فشار، میان گروه ها مشاهده نشد. Cpc مقاومت به شکست کمتر و شکست‌های زیادی را در ریشه‌های گشاد شده نشان داد.Gfp در ارتباط با کامپوزیت رزین و پست‌های فایبرگلاس جانبی به نظر می‌رسد به عنوان یک روش موثر برای بهبود رفتار بیومکانیکی ریشه‌های گشاد شده است(۷۷).
مطالعه‌ای دیگر توسط Kern M و Mangold JT 2011 تحت عنوان تاثیر پست‌های فایبرگلاس بر مقاومت به شکست و الگوهای شکست پرمولرهای اندو شده با کاهش قسمتهای ساختمانی متفاوت انجام شد.
در این مطالعه ۶۴ پرمولر ماندیبول کشیده شده و اندو شده به ۴ گروه (۱۶=n) بسته به تعداد دیوارهای عاجی تاجی باقی مانده در محدوده ۳ به صفر، تقسیم شدند.
دندانها در زیر گروه ها، با پست(+) و یا بدون پست(-) با کامپوزیت رین ترمیم شدند.
بعد از ایجاد حفره‌ی -mm8/0 با فرز شولدر، یک فرول mm5/0 آماده شد. دندانها با روکش‌های تمام فلزی که با سمان گلاس آینومر سمان شده بودند، ترمیم شدند.
تمام نمونه‌ها به بارگذاری دینامیکی در یک شبیه‌ساز جونده برای ۲/۱ میلیون سیکل بارگذاری با یک بار سعی N49 در Hz2/1 همراه با سیکل حرارتی(بین ۵ وc55، ۳۰ ثانیه زمان اقامت) قرار گرفتند.
سپس نمونه‌ها در ۳۰ درجه در یک دستگاه آزمایشی یونیورسال تا زمان شکستگی تحت بار شبه استاتیکی قرار گرفتند. نتیجه آنکه مقاومت به شکست پرمولرهای اندو شده به تعداد دیوارهای عاجی تاجی باقی مانده بستگی دارد. محل پست فایبرگلاس تاثیر قابل توجهی بر مقاومت شکست زمانی که کمتر از ۲ دیواره‌های حفره باقی مانده باشد، دارد اما زمانی که ۲ یا ۳ دیواره وجود داشته باشد. تاثیر قابل توجهی ندارد(۷۸).

۱-۱- مقدمه
آرزوی دیرینه تجار بویژه در تجارت بین الملل ، یافتن ابزار و روش مناسب جهت تسلیم کالا و پرداخت وجه آن بوده است .تجارب تلخ تجار در از دست دادن اموال و سرمایه خود در سفرهای طولانی و همچنین فاصله مکانی خریدار و فروشنده از یکدیگر و عدم آشنایی هر یک از طرفین به مقررات کشور طرف دیگر همواره به عنوام مانعی در راه توسعه تجارت خارجی خودنمایی می کرده است . از طرف دیگر عدم اطمینان کامل خریدار به فروشنده مبنی بر اینکه آیا وی کالا را تحویل خواهد داد یا خیر؟ و سرمایه وی تلف می گردد یا خیر ، و همچنین عدم اطمینان کافی فروشنده به خریدار مبنی بر اینکه آیا با ارائه کالا بهای آن را دریافت خواهد کرد یا خیر؟ و چه مانتی برای تسلیم کالا و تادیه وجه آن برای طرفین خواهد بود همواره میان خریدار و فروشنده به عنوان مهمترین مشکل در قراردادهای تجارت خارجی مطرح بوده است . ( بوالحسنی،۱۳۸۷، ۲۱۸) .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در مبادلات بین المللی روش های مختلفی برای پرداخت وجود دارد و از طرف دیگر، قوانینی در سطح جهانی وضع شده است که باعث تسهیل مبادلات بین کشورها شود. برای کسب آگاهی در مورد انواع روشها و تسهیلات و امکانات لازم ، ابتدا اشاره ای به انواع روش های پرداخت در دادو ستد بین کشورها می شود و مختصری در مورد هر کدام از این روشها و گونه های مختلف آنها گفته می شود. پس از آن در خصوص شیوه های گوناگون تحویل کالا به مشتری و تعریف مسئولیت هرکدام از طرفین در قالب اینکوترمز توضیح داده میشود. به دلیل نقش قابل توجه حمل و نقل در داد و ستدهای بین المللی، به گونه های مختلف حمل و نقل محصولات، انواع بارنامه و انواع کنوانسیونهای بین المللی مربوط به حمل و نقل پرداخته خواهد شد.
۱-۲- بیان مسأله :
در معاملات بین المللی ، شیوه پرداخت وجه معامله به عنوان یکی از مهم ترین و اساسی ترین اصول و مراحل قرارداد است و از دیدگاه طرفین مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد . طبیعی است که هر کدام از طرفین با بررسی و در نظر گرفتن کلیه جوانب و امکانات وتوانایی ها ی خود سعی بر آن دارد که مطلوب ترین روش را ، از نظر حفظ حداکثر منافع خود ، به طرف مقابل تحمیل کند.
بعد مسافت ، میزان شناخت طرفین از یکدیگر ، ثبات یا بی ثباتی مقررات صادرات ، واردات و مقررات بانکی ، بود یا بنود مقررات ، محدودیت ارزی ، وضعیت اقتصادی و سیاسی و توان ارزی کشور متبوع خریدار و فروشنده نقش مهم و تعیین کننده ای در شیوه پرداخت دارد . با ملاحظه این موارد و جو حاکم بر معاملات بین المللی، باید رویه ای قابل قبول ایجاد گردد و شیوه پرداخت باید مورد توجه دولت ها و فعالان حقوق تجارت بین الملل قرار گیرد و محاسن و معایب هر روش ( پرداخت بر اساس حساب مفتوح ، وصولی ، پرداخت قیمت از پیش و اعتبارات اسنادی ) مورد تحلیل قرار گیرد . در این راستا می توان به روش اعتبار اسنادی اشاره کرد که روشی کاملاً مطمئن و مورد قبول عموم صاحب نظران این رشته می باشد و مشکلات خریدار و فروشنده را به حداقل می رساند (زردینی ،۱۳۸۱،۱۵)
اعتبار اسنادی به عنوان پر استفاده ترین شیوه پرداخت ، پدیده ای پویا و متحول است که ضوابط و مقررات حاکم بر این شیوه پرداخت ، در عین توجه به منافع خریدار و فروشنده ، ایجاد شده و همگام با پیشرفت تکنولوژی حمل و نقل و گسترش روزافزون حجم معاملات بین المللی بار ها مورد اصلاح و تغییر قرار گرفته است . بنابراین کشوری که بخواهد در تجارت بین المللی نقشی داشته باشد وبه رشد اقتصادی برسد و از این مقررات جهانشمول استفاده بهینه نماید ، باید از این روش شناخت کافی داشته باشد . ( دستباز، ۱۳۷۹ ، ۱۲ )
با وجوداینکه بانک ها در روش پرداخت اعتبارات اسنادی هیچگونه مسئولیتی را مطابق مقررات نشریه ۶۰۰ اتاق بازرگانی بین الملل و در مورد خطرات و خسارات وارده بر کالاو اسنادتقلبی بر عهده نمی گیرند و مسئولیت بانک ها به بررسی اسناد از حیث ظاهر و مطابقت ظواهر با شرایط اعتبار محدود می گردد و حذف اعتبار اسنادی قابل برگشت در مقرارات جدید یو –سی- پی ۶۰۰ که موجب ایجاد محدودیت های بیشتر برای وارد کنندگان شده است، محقق بر آ ن شده تا به بررسی علل تمایل واردکنندگان به استفاده از این روش پرداخت در معاملات بین المللی بپردازد
۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق :
در معاملات بین المللی نحوه پرداخت وجه به عنوان یکی از مهمترین و اساسی ترین اصول و مراحل معامله تلقی می شود. به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران در زمینه تجارت بین الملل روش پرداخت وجه در معاملات خود بیانگر میزان اعتماد و اطمینان طرفین قرارداد به یکدیگر و در حقیقت معرف جو حاکم در روابط بازرگانی است .بدیهی است که در انجام یک معامله تجاری و نحوه پرداخت ارزش کالا یا خدمت موضوع قرارداد علاوه بر میزان شناخت خریدار و فروشنده از یکدیگر وضعیت اقتصادی ، سیاسی و توان ارزی کشور خریدار و فروشنده و وجود و یا عدم وجود مقررات محدودیت ارزی و ثبات یا بی ثباتی قوانین و مقررات صادرات و واردات و مقررات بانکی نیز نقش مهم و تعیین کننده ای ایفا می کند .
از آنجایی که در تجارت بین الملل خریدار و فروشنده در دو کشور مختلف قرار دارند و هر یک نهایت احتیاط را در تسلیم کالا و پرداخت وجه می نمایند ، یافتن ابزاری که راه گشا باشد ضروری است و از طرف دیگر روابط اقتصادی میان کشورها از ضروریات زندگی اقتصادی امروز است . و بدین جهت با ابداع و تاسیس اعتبارات اسنادی تا حد زیادی مشکل بر طرف شده است (بوالحسنی ،۲۴۷ ،۱۳۸۷).
روش اعتبارات اسنادی منافع خریدار و فروشنده را در نظر گرفته است و تا حدی رسیک های طرفین قرار داد را پوشش می دهد بدین صورت که ارائه اسناد حاکی از حمل کالا ( طبق شرایط مورد قبول طرفین ) به یک موسسه ثالث ( بانک ) نشانگر حمل کالا تلقی گردیده و بر اساس آن پرداخت از طریق بانک انجام می پذیرد .
مزایای بیشمار اعتبارات اسنادی از قبیل: پرداخت وجه کالا در قبال تسلیم اسناد مربوطه از سوی فروشنده ، مصرف صحیح ارز توسط خریدار ، برقراری اعتماد و اطمینان دوجانبه بین خریدار و فروشنده، ایجاد امنیت بین خریدار و فروشنده،ترتیب انجام مبادلات تجاری بین المللی توسط بانکها و افزایش توانایی در جهت بهبود کیفیت کالا ، کنترل کمیت و کیفیت کالا و همچنین نحوه صدور آن ،باعث شده که این روش به عنوان یک روش معقول و مناسب در تجارت بین المللی شناخته شده و کشورهای پیشرفته در امر تجارت از آن به عنوان عنصری مطمئن و کارساز جهت برقراری مبادلات بین المللی استفاده نمایند به گونه ای که در این گونه کشورها صادرات از طریق روش ها و کانال های غیر اعتبار اسنادی هرگز توصیه نمی شود. (زینال زاده ،۱۳۸۸ ،۲۵).
روش اعتبار اسنادی سالیانی است که به عنوان جایگزینی برای پرداختهای نقدی در مبادلات بازرگانی بین المللی مرسوم شده است . محقق در این تحقیق به دنبال بررسی و شناسایی عوامل موثر بر تمایل واردکنندگان به استفاده از روش اعتبار اسنادی تا بدین وسیله واردکنندگان بتوانند ضمن استفاده از نتایج و پیشنهادهای این پژوهش با اطمینان خاطر بیشتر و همچنین با از بین بردن بعد مسافت که موجب عدم اطمینان در طرفین بیع می شود، گامهای موثرتری را در تخصیص بهینه منابع و رشد اقتصادی کشورها بردارد.
۱-۴- روش تحقیق :
از نظر دسته‌بندی تحقیقات بر حسب هدف، می‌توان این تحقیق را یک تحقیق کاربردی محسوب کرد، از آن جهت، این تحقیق از نوع کاربردی به‌شمار می‌رود که سنگ بنایی را برای تحقیقات آینده می‌گذارد که واردکنندگان می‌توانند پژوهش‌هایی را در حوزه روش پرداخت اعتبار اسنادی در بیع بین المللی کالا تعریف کنند.
با توجه به اینکه هنوز چنین پژوهشی در زمینه عوامل موثر بر تمایل واردکنندگان به استفاده از روش پرداخت اعتبار اسنادی به گونه ای که از زمان گرد آوری اطلاعات آن زمان نسبتاً زیادی نگذشته باشد در ایران صورت نگرفته است ، امید است که نتایج این تحقیق به واردکنندگان در جهت شناخت مزایای هر چه بیشتر این روش پرداخت بر سایر روش ها کمک نماید.
از آنجایی که تحقیقات توصیفی به مطالعه آنچه که هست می پردازند، بنابر این روش تحقیق از نوع توصیفی است و به دلیل توزیع پرسشنامه در جامعه آماری از نوع پیمایشی می باشد.(توصیفی-پیمایشی)
و نهایتاً به منظور جمع آوری و تهیه اطلاعات مربوط به سوابق پژوهش و چارچوب نظری آن از روش مطالعه کتابخانه ای ، جستجو در سایت های اینترنتی و مراجعه به مراکز علمی و پژوهشی استفاده شده است.
۱-۵٫ اهداف پِِژوهش
۱-۵-۱٫ هدف اصلی :
هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل موثر بر تمایل واردکنندگان به استفاده از روش پرداخت اعتباراسنادی در بیع بین المللی کالا می باشد .
۱-۵-۲٫ اهداف فرعی:
۱- شناسایی انواع روش های پرداخت در بیع بین المللی کالا از آغاز تا امروز
۲- شناسایی عوامل موثر بر تمایل واردکنندگان به استفاده از روش پرذاخت اعتبار اسنادی در بیع بین المللی کالا.
۳- اولویت بندی عوامل موثر بر تمایل واردکنندگان به استفاده از روش پرداخت اعتبار اسنادی در بیع بین المللی کالا
۱-۶٫ فرضیات تحقیق :
۱- استفاده از روش پرداخت اعتبار اسنادی موجب کاهش ریسک واردکننده در دریافت کالای مغایر با شرایط قرارداد می گردد.
۲- استفاده از روش پرداخت اعتبار اسنادی موجب افزایش توان خریدار با بهره گرفتن از تسهیلات اعتباری بانک ها در پرداخت های مدت دار می شود .
۳- حمایت قوانین بین الملل از روش پرداخت اعتبار اسنادی در صورت بروز مشکلات ، موجب تمایل واردکنندگان به استفاده از روش اعتبار اسنادی می شود .
۴- حمایت و استقبال بانک ها به استفاده از روش اعتبار اسنادی موجب افزایش تمایل وارد کنندگان به استفاده از این روش پرداخت در بیع بین الملل می شود .
۵- پایین بودن هزینه های استفاده از مکانیزم اعتبار اسنادی موجب تمایل وارد کنندگان به استفاده از این روش پرداخت در بیع بین المللی کالا می شود .
۶- آشنایی وارد کنندگان با مکانیزم پرداخت به روش اعتبار اسنادی موجب افزایش تمایل واردکنندگان به استفاده از این روش در بیع بین المللی کالا می شود .
۱-۷٫ جامعه آماری و روش نمونه گیری
جامعه ای که این پژوهش به بررسی آن می پردازد، شامل وارد کنندگان عضو اتاق بازرگانی تهران می‌باشد.
بدلیل عدم امکان مطالعه کل جامعه آماری در این پِژوهش از روش نمونه گیری به روش نسبت موفقیت استفاده گردید که در نهایت تعداد ۱۵۰ نمونه تعیین گردید و در نهایت بدلیل همگن بودن جامعه آماری از روش نمونه گیری ساده جهت انتخاب نمونه استفاده شد.
۱-۸٫ ابزار گردآوری داده ها
ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه می باشد که پاسخگو می بایست در غالب یک طیف پنج گانه (طیف لیکرت ) به سوالات پاسخ دهد.
۱-۹٫ روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این پژوهش برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی اسپیرمن، جهت بررسی روابط میان عوامل موثر بر تمایل وارد کننده در استفاده از روش پرداخت اعتبار اسنادی در بیع بین المللی کالا استفاده می‌شود. در نتیجه آزمون فرضیات ما در فضای پارامتریک توصیف می شود که در این شرایط برای آزمون فرضیات از تجزیه و تحلیل همبستگی پیرسون، همبستگی کانونی و آزمون T-Test استفاده شده است.
۱-۱۰٫ تعریف عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق :
۱) اعتبار اسنادی^[۱]:
تعهد مشروط یک بانک ( بنا به در خواست خریدار ) می باشد مبنی بر اینکه در مقابل ارائه اسناد مشخص شده و طبق شرایط اعتبار از طرف فروشنده ، در مدت معین اقدام به پرداخت و یا تعهد پرداخت به او بنماید. (مطابق مقررات نشریه شماره ۶۰۰ اتاق بازرگانی بین المللی (ICC)) .
۲) بانک گشایش کننده^[۲] :
بانکی است که اعتبار لازم را برای خریدار گشایش نموده و برای بانک کارگزارش در کشور فروشنده ارسال می دارد تا آن بانک این اعتبار را به ذینفع اعتبار(فروشنده) ابلاغ نماید. (بولحسنی ،۱۳۸۸، ۱۵)
۳) بانک ابلاغ کننده^[۳]:
بانکی است که مراتب گشایش اعتبار اسنادی به نفع صادرکننده را به او اطلاع می دهد . بانک ابلاغ کننده که معملا در کشور صادرکننده قرار دارد، اطلاعات کامل را در مورد شرایط اعبتار اسنادی بدون پذیرش تعهد پرداخت در اختیار صادرکننده قرار می دهد( دستباز،۱۳۷۹، ۳۱۸) .
۴) مقررات متحدالشکل اعتباراسنادی
تجدید نظر سال ۲۰۰۷، نشریه شماره ۶۰۰ اتاق بازرگانی بین المللی(ICC)^[4]: مقرراتی است که اگر شمول آن در اعتبار درخواست شده باشد، درمـــــورد هـــــر اعتبـــــار اسنــــــــادی(اعتبار) (از جمله اعتبار اسنادی ضمانتی (Stand-by)، تا حدی که قابل اعمال است) لازم الاجراء است. این مقررات برای همه طرف های ذیربط الزام آور است مگر اینکه صریحاً در شرایط اعتبار اصلاح یا مستثنی شده باشد . (نشریه شماره ۶۰۰ اتاق بازرگانی بین المللی (ICC)) .
۵) اتاق بازرگانی بین الملل :

1. 1. قوانین فعلی حاکم بر نظام بانکداری تا چه اندازه منطبق بر فقه اسلامی است؟

1. 1. موانع اجرایی شدن دقیق قوانین فعلی حاکم بر نظام بانکداری چیست؟

1. 1. سایر کشورهای اسلامی چگونه با این مشکل برخورد کرده‌اند؟

در مقام بیان فرضیه در پاسخ به سؤال اصلی تحقیق باید گفت با توجه به واقعیت‌های فعلی نظام حقوقی ایران شبهناک بودن این سود تا حدودی مثبت به نظر می‌رسد. در پاسخ به سؤالات فرعی در مورد سؤال اول باید گفت که در ساختار قانونی حاکم بر نظام کشورمان سعی بر هماهنگی آن با شرع بوده است، اما در عمل موانعی ایجاد شده که از اجرای دقیق قانون عملیات بانکداری بدون ربا جلوگیری می‌کند.
در پاسخ به سؤال فرعی دوم باید گفت، اصولاً نظام بانکداری ساخته کشورهای غربی است و تأسیس بانک و فعالیت آن در ایران منطبق با سیستم بانکداری غرب بوده است و روند ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ بعد از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا نشان دهنده صوری بون فعالیت آن‌هاست و از واقعیت‌های قانون مذکور یا بی‌اطلاع و یا عملاً قادر به اجرای آن نمی باشند.
در پاسخ به سؤال فرعی سوم آنچه بدواً به نظر می‌رسد این است که عدم محدودیت فقهی در اکثر کشورهای اسلامی اخذ و یا پرداخت سود در عملیات بانکی آن‌ها اصولاً بلامانع است و از این نظر نرخ سود آن‌ها قطعی است. و در برخی از کشورهای اسلامی نظام دوگانه بانکداری کلاسیک و اسلامی جاری است.
در خصوص قلمرو تحقیق باید گفت که در این تحقیق برآنیم تا ماهیت حقوقی سودی را مورد بررسی قرار دهیم که در نتیجۀ سپرده‌گذاری عاید سپرده‌گذار می‌شود.
ب : سابقۀ تحقیق
«آنچه بیش از همه در نظام بانکداری ما درخور توجه و تعمق است، تلاش برای تطبیق عملیات بانکی با آموزه های دینی و فقهی است که بحث‌های فراوانی را بر می انگیزد^[۱]».

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«نخستین گام برای بانک اسلامی در سال ۱۹۶۳ در مصر برداشته شد. در این میان بانک توسعۀ اسلامی در سال ۱۹۷۴ با تلاش سازمان کنفرانس اسلامی پایه ریزی شد. در این دوره بانک‌های اسلامی بسیاری در خاورمیانه به وجود آمدند که از آن جمله میتوان بانک اسلامی دبی (۱۹۷۵) بانک اسلامی فیصل در سودان (۱۹۷۷) و… اشاره کرد^[۲]» و اما «با توجه به نقش عمومی و فعال نظام بهره در اقتصاد امروز غرب و جهان و پیامدهای غرب و نقش ویرانگر آن در اقتصاد ملی و منافع توده ها، اقتصاد اسلامی نظام مشارکت را به عنوان راه صحیح و قانونی درآمد و تأمین مؤسسات مالی و سودآوری صاحبان سرمایه پیشنهاد می‌کند. البته باید توجه داشت که حذف بهره و ربا از ساختار اقتصادی یک جامعه به معنی تحقق کامل نظام اقتصاد اسلامی نیست. بلکه این مطلب تنها به عنوان یک اصل و ملاک در ایجاد یک اقتصاد سالم و اسلامی، می‌تواند نقش مؤثر و سازندهای ایفا کند^[۳]».
«مطابق با قسمت یکم، اصل چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران کلیۀ قوانین و مقررات باید براساس موازین اسلامی‌باشد و نیز با توجه به صراحت عنوان و متن قانون عملیات بانکی بدون ربا تنها نوع بانکداری که در کشورمان پذیرفته شده، بانکداری اسلامی (بانکداری بدون ربا) است^[۴]».
«بانک با فعالیت خود، باعث جمع‌ آوری اموال بلااستفاده مانده (راکد) و به کارگیری آن‌ها می‌شود. این مطلب در مورد بانک بدون ربا همانند ﺑﺎﻧﻚﻫﺎی ربوی صدق می‌کند، البته شیوه به کارگیری آن‌ها با هم فرق می‌کند. بانک‌های ربوی با قرض دادن دارایی‌های بلااستفاده به سرمایه‌گذاران آن‌ها را مورد استفاده قرار میدهد. اما بانک بدون ربا با شرکت دادن اموال بدون استفاده مانده در مضاربه آن‌ها را به کار میگیرد^[۵]».
«سپرده‌گذاری در بانک، پیوستن به قرارداد الحاقی جمعی، مانند خرید سهام یا پذیره‌نویسی در شرکت‌ها است. شرکتی که به حکم قانون بر مبنای نظم خاص به وجود آمده و بانک مدیر و امین آن قرار گرفته است. هر سپرده‌گذار با رضای خویش به این شرکت ملحق میشود و تابع آن نظم قرار می‌گیرد. اداره این شخصیت با سرمایه‌گذاران نیست، در واقع قرارداد میان بانک و سپرده‌گذاران در زمره ﻗﺮاردادﻫﺎی حقوق عمومی است و نباید آن را با مضاربه یا وکالت یا ودیعه قیاس کرد. وصف عمومی بودن قرارداد، اختیار گسترده ای را که ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ در انتخاب نوع سرمایه‌گذاری و تعیین سود سالانه دارند، به خوبی توجیه می‌کند. زیرا در قراردادِ تابع حقوق عمومی، همیشه نوعی اقتدار و حاکمیت، تساوی مرسوم و آرمانی دو طرف را برهم می زند و سلطه طرفی را که حافظ منافع عموم است، تأمین میکند. این سلطه پرتویی از اقتدار دولت است^[۶]».
ج : فرضیات تحقیق

1. 1. شبهناک بودن سود حاصل از سپرده‌گذاری تا حدودی مثبت به نظر می‌رسد.

1. 1. موانعی در راه اجرای دقیق قانون عملیات بدون ربا وجود دارد.

1. 1. رویه بانک‌ها بعد از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا نشان دهنده صوری بودن فعالیت آن‌ها است.

1. 1. در برخی از کشورهای اسلامی به دلیل عدم محدودیت فقهی پرداخت سود در عملیات بانکی آن‌ها اصولاً بلا‌مانع است.

د : اهداف و ضرورت تحقیق
هدف اصلی: تحقیق شناخت ماهیت سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار و سودی که از این طریق عاید سپرده‌گذار می‌شود از طریق تحلیل و بررسی قوانین حاکم بر این سپرده‌گذاری بخصوص بررسی و تحلیل تبصره ماده ۳ قانون عملیات بانکی بدون ربا است و رسیدن به تفاوت سود حاصل از سپرده‌گذاری مدت‌دار با ربای فقهی از ضرورت های انجام تحقیق می‌باشد.
هدف فرعی: رسیدن به ماهیت و دامنۀ ربا در نظام بانکداری از هدف ثانویۀ این تحقیق می‌باشد.
ز : روش تحقیق
روشی که در این تحقیق استفاده گردیده است توصیفی است و نیازی به ارقام و اعداد ندارد و با بهره گرفتن از منابع کتابخانه ای- قوانین و سایت ها، مطالب فیش‌برداری مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.
فصل اول
مفاهیم، تاریخچه، آشنایی با موضوع
مبحث اول : مفاهیم و تاریخچه سپرده‌گذاری
گفتار اول : مفهوم سود
بند الف : سود از نظر لغوی
واژۀ سود در مقابل زیان و به عربی نفع گویند^[۷]. در جای دیگر معنی سود را بهره، نفع و فایده بیان نموده است^[۸] و در لغت عرب از آن به ربح تفسیر می‌شود.
سود یا مشروع است یا نامشروع. سود مشروع که گرفتن و تصرف در آن جایز است برآمده از کسب مشروع مانند داد و ستد غیر ربایی.
سود نامشروع که دریافت و تصرف آن جایز نیست، سودی است حاصل از تجارت نامشروع مانند معامله ربایی^[۹].
بند ب : سود از نظر اصطلاحی
سود ارزش افزوده ناشی از انجام یک معاملۀ بین طرفین می‌باشد که در آن معامله علاوه بر انتظار حصول آن بیم هر گونه ضرر و زیان می رود. میزان افزایش حاصل از قبل معلوم و مشخص نیست بلکه میزان آن بستگی به اوضاع و احوال اقتصادی و مهارت و کاردانی شخص انجام دهنده معامله دارد؛ بدیهی است طرفین معامله با توجه به قوه عقل و درک و استفاده از تجارب خود قبل از انجام هر معامله در خصوص آن به اندیشه می پردازند و منافع و مضار معامله را می‌سنجد اگر منافع معامله بر مضار آن برتری داشته باشد مبادرت به انجام چنین معامله‌ای می‌کنند؛ البته این یک اصل است که در معاملات اصل سود‌آوری است و زیان خلاف اصل است در حال حاضر در هر معامله‌ای با توجه به اوضاع و احوال اقتصادی و مدت انجام عمل و تکرار آن درگذشته و هم چنین ثبات اقتصادی و تثبیت قیمت‌ها می‌توان میزان سود‌آوری آن را پیش‌بینی کرد لیکن پس از انجام معامله ممکن است این پیش‌بینی دقیقاً تحقق یابد یا آنکه سود حاصله کمتر یا بیشتر از مبلغ پیش‌بینی شود هم‌چنان که ممکن است زیان هم حاصل گردد ولی آنچه مسلم است کمتر احتمال وقوع زیان می رود. بنا به دلایل فوق است که ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ با پیش‌بینی سود مبلغی را به عنوان علی‌الحساب قبل از اتمام سال مالی به سپرده‌گذاران پرداخت می‌کنند^[۱۰].
بند ج : مقایسه سود با مفاهیم مشابه (ربا و بهره)
همانطور که گفتیم سود ارزش افزوده ناشی از انجام یک معامله است اما ربا به معنی اضافه گرفتن در معامله یا قرض است (اضافه‌ای که در قرارداد شرط شده باشد )^[۱۱]. به طور کلی در فقه اسلامی ربا بر دو نوع است ۱- ربای معاملی ۲- ربای قرضی
ربای معاملی بیشتر در گذشته در مبادلات پایاپای رواج داشت و هر گونه زیادی در معامله دو شیء هم جنس و یا معامله‌ای که مشتمل بر زیادی یکی از عوضین باشد با فرض تحقق شرایط خاص ربای معاملی می‌شود. اما رایج ترین نوع ربا چه در زمان‌های گذشته و چه عصر حاضر ربای قرضی است به این صورت که فردی برای تأمین نیازهای مالی جهت امور مصرفی یا سرمایه‌گذاری تقاضای قرض می‌کند و در ضمن عقد متعهد می‌شود آنچه را که می‌گیرد همراه با زیادی برگرداند؛ در حقیقت ربای قرضی در نوع خاصی از عقد قرض تحقق می‌یابد که در آن شرط زیادی شده است و این شرط اعم از زیاد حقیقی یا حکمی است. منظور از زیادی حقیقی پول یا کالایی است که شخص قرض دهنده علاوه بر اصل سرمایه ای که به عنوان قرض داده است می‌گیرد و منظور زیاده حکمی رسیدن هر گونه نفع ( به غیر از پول یا کالا به شخص قرض دهنده است)^[۱۲]. نظر شهید اول این است که در قرض شرط نفع و سود‌کردن جایز نیست (و لا یجوز اشتراط النفع)^[۱۳].
بنابراین سود حاصل بهره‌وری از به کارگیری عوامل تولید به ویژه کار و سرمایه است در حالی که ربا حاصل بهره‌وری از سرمایه بدون توجه به بهره‌وری از سایر عوامل تولید است^[۱۴].
اسلام همانند سایر ادیان و مذاهب الهی ربا را حرام دانسته و مؤمنان را از انجام معاملات ربوی منع می‌کند، اما در مقام تشریع، مثل دیگر معضلات ریشه دار نه به صورت دفعی، بلکه به صورت تدریجی و طی چهار مرحله اقدام به تحریم ربا کرد^[۱۵].
در مرحلۀ چهارم و نهایی می فرماید احل الله البیع و حر م الربوا^[۱۶]
همان طور که پیداست خداوند در این مرحله ربا را به صورت کلی تحریم کرده است^[۱۷].
شهید دکتر بهشتی فلسفه حرمت ربا را این طور توجیه نموده است که «اساساً سرمایه از آن جهت که سرمایه است نمی‌تواند سود داشته باشد. یعنی سود و ارزش فقط و فقط مربوط به کار است و بس. سرمایه به هیچ شکل نمی‌تواند تولید سود کند.بنابراین ربا هم که سود سرمایه است غیر طبیعی است^[۱۸]».
خطر ربا‌خواری به حدی است که می فرمایند اذا ارادالله بقریه هلاکاً ظهر منهم الربا
هنگامی که خدا بخواهد قریه ای را به هلاکت برساند رباخواری در آن شایع می‌شود^[۱۹].

۲-۲-۲- مزایای نیروگاه های خورشیدی
نیروگاه‌های خورشیدی که انرژی خورشید را به برق تبدیل می‌کنند امید است در آینده با مزایای قاطعی که در برابر نیروگاه‌های فسیلی و اتمی دارند به خصوص اینکه سازگار با محیط زیست می‌باشند، مشکل برق بخصوص در دوران اتمام ذخائر نفت و گاز را حل نمایند. تأسیس و بکارگیری نیروگاه‌های خورشیدی آینده‌ای پر ثمر و زمینه‌ای گسترده را برای کمک به خودکفایی و قطع وابستگی کشور به صادرات نفت فراهم خواهد کرد. اکنون شایسته‌است که به ذکر چند مورد از مزایای این نیروگاه‌ها بپردازیم(عیوضی، ۱۳۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

الف) تولید برق بدون مصرف سوخت
نیروگاه‌های خورشیدی نیاز به سوخت ندارند و برخلاف نیروگاه‌های فسیلی که قیمت برق تولیدی آنها تابع قیمت نفت بوده و همیشه در حال تغییر می‌باشد. در نیروگاه‌های خورشیدی این نوسان وجود نداشته و می‌توان بهای برق مصرفی را برای مدت طولانی ثابت نگهداشت.
ب) عدم احتیاج به آب زیاد
نیروگاه‌های خورشیدی بخصوص دودکشهای خورشیدی با هوای گرم احتیاج به آب ندارند لذا برای مناطق خشک مثل ایران بسیار حائز اهمیت می‌باشند. (نیروگاه‌های حرارتی سنتی هنگام فعالیت نیاز به آب مصرفی زیادی دارند).
ت) امکان تأمین شبکه‌های کوچک و ناحیه‌ای
نیروگاه‌های خورشیدی می‌توانند با تولید برق به شبکه سراسری برق نیرو برسانند و در عین امکان تأمین شبکه‌های کوچک ناحیه‌ای، احتیاج به تأسیس خطوط فشار قوی طولانی جهت انتقال برق ندارند و نیاز به هزینه زیاد احداث شبکه‌های انتقال نمی‌باشد.
ث) استهلاک کم و عمر زیاد
نیروگاه‌های خورشیدی بدلایل فنی و نداشتن استهلاک زیاد دارای عمر طولانی می‌باشند در حالی که عمر نیروگاه‌های فسیلی بین ۱۵ تا ۳۰ سال محاسبه شده‌است.
ج) عدم احتیاج به متخصص
نیروگاه‌های خورشیدی احتیاج به متخصص عالی ندارند و می‌توان آنها را بطور اتوماتیک بکار انداخت، در صورتی که در نیروگاه‌های اتمی وجود متخصصین در سطح عالی ضروری بوده و این دستگاه ها احتیاج به مراقبتهای دائمی و ویژه دارند.
۲-۲-۳- کاربردهای غیر نیروگاهی
کابردهای غیر نیروگاهی از انرژی حرارتی خورشید شامل موارد متعددی می‌باشد که اهم آنها عبارت‌اند از: آبگرمکن و حمام خورشیدی – سرمایش و گرمایش خورشیدی – آب شیرین کن خورشیدی – خشک کن خورشیدی – اجاق خورشیدی – کوره‌های خورشیدی و خانه‌های خورشیدی(سادات حسینی شکرابی، ۱۳۸۸).
الف – آبگرمکن‌های خورشیدی و حمام خورشیدی
تولید آب گرم تهیه آب گرم بهداشتی در منازل و اماکن عمومی به خصوص در مکانهایی که مشکل سوخت رسانی وجود دارد استفاده کرد. چنانچه ظرفیت این سیستمها افزایش یابد می‌توان از آنها در حمامهای خورشیدی نیز استفاده نمود. تاکنون با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران تعداد زیادی آب گرمکن خورشیدی و چندین دستگاه حمام خورشیدی در نقاط مختلف کشور از جمله استان‌های خراسان، سیستان و بلوچستان، یزد و کرمان نصب و راه اندازی شده‌است(سادات حسینی شکرابی، ۱۳۸۸).
ب – گرمایش و سرمایش ساختمان و تهویه مطبوع خورشیدی
اولین خانه خورشیدی در سال ۱۹۳۹ساخته شد که در آن از مخزن گرمای فصلی برای بکارگیری گرمای آن در طول سال استفاده شده‌است. گرمایش و سرمایش ساختمانها با بهره گرفتن از انرژی خورشید، ایده تازه‌ای بود که در سالهای ۱۹۳۰ مطرح شد و در کمتر از یک دهه به پیشرفتهای قابل توجهی رسید. با افزودن سیستمی معروف به سیستم تبرید جذبی به سیستم‌های خورشیدی می‌توان علاوه بر آب گرم مصرفی و گرمایش از این سیستم‌ها در فصول گرما برای سرمایش ساختمان نیز استفاده کرد(سادات حسینی شکرابی، ۱۳۸۸).
پ – آب شیرین کن خورشیدی
هنگامی که حرارت دریافت شده از خورشید با درجه حرارت کم روی آب شور اثر کند تنها آب تبخیر شده و املاح باقی می‌ماند. سپس با بهره گرفتن از روش های مختلف می‌توان آب تبخیر شده را تنظیم کرده و به این ترتیب آب شیرین تهیه کرد. با این روش می‌توان آب بهداشتی مورد نیاز در نقاطی که دسترسی به آب شیرین ندارند مانند جزایر را تأمین کرد. آب شیرین کن خورشیدی در دو اندازه خانگی و صنعتی ساخته می‌شوند. در نوع صنعتی با حجم بالا می‌توان برای استفاده شهرها آب شیرین تولید کرد.
ت – خشک کن خورشیدی
خشک کردن مواد غذایی برای نگهداری آنها از زمان های بسیار قدیم مرسوم بوده و انسان‌های نخستین خشک کردن را یک هنر می‌دانستند. خشک کردن عبارت است از گرفتن قسمتی از آب موجود در مواد غذایی و سایر محصولات که باعث افزایش عمر انباری محصول و جلوگیری از رشد باکتریها می‌باشد. در خشک کن‌های خورشیدی بطور مستقیم و یا غیر مستقیم از انرژی خورشیدی جهت خشک نمودن مواد استفاده می‌شود و هوا نیز به صورت طبیعی یا اجباری جریان یافته و باعث تسریع عمل خشک شدن محصول می‌گردد. خشک کن‌های خورشیدی در اندازه‌ها و طرحهای مختلف و برای محصولات و مصارف گوناگون طراحی و ساخته می‌شوند(سادات حسینی شکرابی، ۱۳۸۸).
ث – اجاقهای خورشیدی
دستگاه های خوراک پز خورشیدی اولین بار بوسیله شخصی بنام نیکلاس ساخته شد. اجاق او شامل یک جعبه عایق بندی شده با صفحه سیاهرنگی بود که قطعات شیشه‌ای درپوش آنرا تشکیل می‌داد اشعه خورشید با عبور از میان این شیشه‌ها وارد جعبه شده و بوسیله سطح سیاه جذب می‌شد سپس درجه حرارت داخل جعبه را به ۸۸ درجه افزایش می‌داد. اصول کار اجاق خورشیدی جمع آوری پرتوهای مستقیم خورشید در یک نقطه کانونی و افزایش دما در آن نقطه می‌باشد. امروزه طرحهای متنوعی از این سیستم‌ها وجود دارد که این طرحها در مکانهای مختلفی از جمله آفریقای جنوبی آزمایش شده و به نتایج خوبی نیز رسیده‌اند. استفاده از این اجاقها به ویژه در مناطق شرقی کشور ایران که با مشکل کمبود سوخت مواجه می‌باشند بسیار مفید خواهد بود(سادات حسینی شکرابی، ۱۳۸۸).
ج – کوره خورشیدی
در قرن هجدهم نوتورا اولین کوره خورشیدی را در فرانسه ساخت و بوسیله آن یک تل چوبی را در فاصله ۶۰ متری آتش زد. بسمر پدر فولاد جهان نیز حرارت مورد نیاز کوره خود را از انرژی خورشیدی تأمین می‌کرد. متداولترین سیستم یک کوره خورشیدی متشکل از دو آینه یکی تخت و دیگری کروی می‌باشد. نور خورشید به آینه تخت رسیده و توسط این آینه به آینه کروی بازتابیده می‌شود. طبق قوانین اپتیک هر گاه دسته پرتوی موازی محور آینه با آن برخورد نماید در محل کانون متمرکز می‌شوند به این ترتیب انرژی حرارتی گسترده خورشید در یک نقطه جمع می‌شود که این نقطه به دماهای بالایی می‌رسد. امروزه پروژه‌های متعددی در زمینه کوره‌های خورشید در سراسر جهان در حال طراحی و اجراء می‌باشد.
چ – خانه‌های خورشیدی
ایرانیان باستان از انرژی خورشیدی برای کاهش مصرف چوب در گرم کردن خانه‌های خود در زمستان استفاده می‌کردند. آنان ساختمانها را به ترتیبی بنا می‌کردند که در زمستان نور خورشید به داخل اتاقهای نشیمن می‌تابید ولی در روزهای گرم تابستان فضای اتاق در سایه قرار داشت. در اغلب فرهنگ‌های دیگر دنیا نیز می‌توان نمونه‌هایی از این قبیل طرحها را مشاهده نمود. در سالهای بین دو جنگ جهانی در اروپا و ایالات متحده طرحهای فراوانی در زمینه خانه‌های خورشیدی مطرح و آزمایش شد. از آن زمان به بعد تحول خاصی در این زمینه صورت نگرفت. حدود چند سالی است که معماران بطور جدی ساخت خانه‌های خورشیدی را آغاز کرده‌اند و به دنبال تحول و پیشرفت این تکنولوژی به نتایج مفیدی نیز دست یافته‌اند مثلاً در ایالات متحده در سال ۱۸۹۰ به تنهایی حدود ۱۰ تا ۲۰ هزار خانه خورشیدی ساخته شده‌است. در این گونه خانه‌ها سعی می‌شود از انرژی خورشید برای روشنایی – تهیه آب گرم بهداشتی – سرمایش و گرمایش ساختمان استفاده شود و با بکار بردن مصالح ساختمانی مفید از اتلاف گرما و انرژی جلوگیری شود. در ایران نیز پروژه ساخت اولین ساختمان خورشیدی واقع در ضلع شمالی دانشگاه علم و صنعت و به منظور مطالعه و پژوهش در خصوص بهینه سازی مصرف انرژی و امکان بررسی روش های استفاده از انواع انرژیهای تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی اجرا گردیده‌است(سادات حسینی شکرابی، ۱۳۸۸).
۲-۲-۴- نیروگاههای خورشیدی ایران
مصرف انرژی الکتریکی در اکثر کشورها با افزایش رشد صنعتی توسعه می‌یابد. آمار جهانی نشان می‌دهد که مصرف انرژی الکتریکی با رشدی بیشتر از ۶% در سال همراه است. مهمترین روش تولید انرژی الکتریکی از طریق نیروگاههای حرارتی می‌باشد که اغلب آنها با سوختهای فسیلی کار می‌کنند. این سوختها اولاً آلوده‌ساز محیط بوده ثانیاً منابع آنها محدود و روبه اتمام است. علاوه بر موارد فوق ارزش افزوده سوختهای فسیلی در تبدیل به مواد صنعتی و کشاورزی به مراتب بالاتر می‌باشد. لذا بهره‌گیری از سایر روشها هم برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و هم برای تقلیل مصرف سوختهای فسیلی در دهه گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
خورشید به عنوان یک منبع لایزال الهی می‌تواند بعنوان یکی از منابع مهم انرژی باشد، که نرخ انرژی که از آن دائماً به سطح زمین می‌رسد حدود ۱۷۳۰۰۰ بیلیون کیلووات تخمین زده می‌شود. این مقدار تقریباً ۳۰۰۰۰ برابر مصرف کنونی جهان می‌باشد. با روش های مختلفی انرژی خورشیدی برای تولید جریان الکتریکی استفاده می‌شود. یکی از آنها استفاده از نیروگاههای حرارتی-برقی خورشیدی است. در این نیروگاهها با بهره گرفتن از متمرکزکننده‌های خورشیدی برای جمع‌ آوری گرما در یک سیال و تولید انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. طی یک دهه از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۳ تعداد ۹ نیروگاه با ظرفیتهای مختلف، حداکثر ۸۰ مگاوات و جمعاً ۳۵۴ مگاوات در آمریکا نصب گردیده و در حال کار می‌باشد(تاهولت و هستنس، ۲۰۰۸)^[۲۴].
این پروژه‌ها در سایر کشورها از جمله، یونان، ایتالیا و. . . در حال بررسی و ساخت است. در کشور ما نیز استفاده از نیروی خورشیدی سالها است که موردتوجه قرار گرفته است. در این ارتباط پروژه طراحی و ساخت یک نیروگاه خورشیدی به ظرفیت kw 250 با بهره گرفتن از کلکتورهای شلجمی خطی به بخش مکانیک دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز سپرده شده است. سیکل روغن و سیکل بخار این نیروگاه بر مبنای شرایط محیطی شیراز طراحی شده است. طراحی انجام شده در شرایط پایدار ساعت ۱۲ ظهر خورشیدی اول پائیز انجام شده است، در این طراحی راندمان کلی نیروگاه ۳/۸% محاسبه شده و از توان kw 1670 تابش خورشید در نهایت kw 285 تبدیل به برق شده است. جزئیات بیشتر سیکل حرارتی و شرایط خطوط در حالت پایدار طراحی در مرجع ۴ آمده است.
از آنجا که شرایط محیطی و تشعشع خورشید که از پارامترهای عمده هستند با زمان متغیر می‌باشد عملکرد سیکل در ساعات مختلف روز در روزهای مختلف سال متفاوت از شرایط طراحی خواهد بود. لذا ضروری است سیکل روغن بصورت غیرپایدار شبیه سازی و نحوه گردآوری انرژی خورشید و انتقال آن به آب بطور زمامند در یک شرایط واقعی‌تر بررسی شود و کارائی سیکل در کل سال مشخص و سهم خورشید در تولید برق بطور دقیق‌تر محاسبه و ارائه گردد.
با شبیه سازی واقعی سیکل فوق می‌توان به سرعت تعداد زیادی از مشکلات سیستم طراحی شده را بررسی کرده و ضمن ارائه رهنمودهایی به عنوان یک سیستم نرم‌افزاری مفید، ترکیب بهینه چندین جزء طراحی شده غیروابسته به یکدیگر در سیکل را مورد ارزیابی قرار داد. با این مدل سازی قبل از ساخت یا اجرای سیستم با اجرای فرآیندهای داخلی آن جزئیاتی را که احیاناً در طراحی اصولی منظور نشده می‌توان بررسی نمود و طراحی انجام شده را مورد ارزیابی قرار داد(تاهولت و هستنس، ۲۰۰۸).
۲-۲-۴-۱- سیکل نیروگاه خورشیدی
نیروگاه خورشیدی شیراز شامل دو سیکل روغن و بخار (ترمودینامیکی) می‌باشد. سیکل روغن شامل مزرعه کلکتور، مخزن ذخیره گرما، مجموعه مبدلهای حرارتی و خطوط ارتباطی می‌باشد که وظیفه جمع‌ آوری انرژی خورشیدی و گرم کردن روغن را بعهده دارد. مزرعه کلکتور شامل ۴۸ کلکتور شلجمی خطی می‌باشد که در هشت مسیر موازی و در هر مسیر موازی و در هر مسیر ۶ کلکتور قرار دارد. کلکتورها دارای دهنه، فاصله کانونی و طولی به ترتیب برابر ۴/۳، ۸/۰ و ۲۵ متر می‌باشد و خورشید را در طول روز از شرق به غرب بطور اتوماتیک ردیابی می کند. در شرایط طراحی روغن با دبی Kg/s 74/13 با دمای ۲۳۱ درجه سانتیگراد به دمای ۲۷۵ درجه سانتیگراد تبدیل می‌شود. نوع مخزن ذخیره گرما از نوع ترموکلین می‌باشد.
در این نوع مخزن سیال سرد و گرم به خاطر اختلاف دانسیته مجموعاً در یک جا نگهداری می‌شود و سیال گرم بصورت لایه‌ای روی سیال سرد قرار می‌گیرد. این مخزن دارای قطر و ارتفاعی به ترتیب برابر ۳۳/۲ و ۷ متر می‌باشد. از این مخزن برای نگهداری انرژی مازاد جمع‌ آوری شده توسط مزرعه کلکتور استفاده می‌شود و در موقع لزوم با تخلیه آن برای تولید بخار بهره‌گیری می‌گردد. مبدلهای حرارتی شامل سه مبدل پیش گرم کن، تولیدکننده بخار اشباع و تولیدکننده بخار خشک می‌باشد. در این سه مبدل آب از حالت مایع به حالت بخار مافوق گرم تبدیل می‌شود. این مجموعه در شرایط طراحی آب با دبی Kg/s 71/0 را از دمای ۱۳۴ درجا سانتیگراد به بخار با دمای ۲۶۰ درجه سانتیگراد در فشار atm 24 تبدیل می کند. در مجموعه سیکل روغن لوله‌هایی هستند که جهت ارتباط قسمتهای مختلف سیکل استفاده شده است(معاونت پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۸۸).
۲-۲-۴-۲- آشنایی با نیروگاه خورشیدی حرارتی یزد
کشور جمهوری اسلامی ایران به لحاظ دارا بودن مناطق آفتاب‌خیز فراوان از قابلیت بالایی جهت استفاده از انرژی خورشیدی برخوردار است. مناسب‌ترین مناطق جهت احداث نیروگاههای حرارتی خورشیدی واقع در جنوب و مرکز کشور شامل استان‌های یزد، فارس، اصفهان و کرمان هستند که براساس مطالعات امکان سنجی صورت گرفته، استان یزد برای احداث اولین نیروگاه خورشیدی از انواع سهموی انتخاب شد(حسنی و سینا، ۱۳۸۹).
۲-۳ – روش های قیمت گذاری

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. قیمت گذاری به روش هزینه تمام شده (قیمت حسابداری)

قیمت گذاری بر پایه هزینه تمام شده محصول، به دلیل آن که بر اساس اصول حسابداری صورت می گیرد به قیمت حسابداری معروف است. قیمت حسابداری بر پایه هزینه عوامل و نهاده های مورد استفاده در فرایند تولید، به علاوه هزینه های فروش و اداری، هم چنین درصدی بابت سود محاسبه می شود. بنابراین، در این روش، میزان تقاضای جامعه برای کالاها، نقشی در تعیین قیمت ها ندارد. همچنین در قیمت های حسابداری هزینه های فرصت عو امل تولید در محاسبات منظور نمی شود(لاجوردی و محدث، ۱۳۸۸).

1. 1. قیمت گذاری بر پایه میزان کار اجتماعی

در این روش، قیمت کالاها متاثر از میزان کار اجتماعی است که برای تولید آنها صرف می شود. یعنی قیمت هر کالا به وسیله میزان کار اجتماعی لازم برای تولید آن کالا مورد ارزیابی قرار می گیرد و تمام عوامل تولید را می توان بر حسب مقدار میانگین واحد کار اجتماعی لازم اندازه گیری کرد. پس با توجه به قیمتی که برای واحد کار در نظر گرفته می شود، میتوان ارزش کالا را تعیین نمود. در این روش قیمت گذاری نظام بازار به طور کل مردود شناخته می شود و نظام قیمت گذاری به طور کلی در اختیار دولت قرار می گیرد. نمونه بارز این نوع قیمت گذاری در کشورهای سوسیالیستی به کار گرفته می شد که تجربه ای ناموفق بوده است(دینی، ۱۳۷۷).

1. 1. محاسبه قیمت تمام شده هر کیلووات ساعت برق (براساس بهای تمام شده)

بهای تمام شده کالا و خدمات مفهومی مالی است که برای دستیابی به آن با بهره گرفتن از روش های مرسوم و بر اساس اطلاعات متداول مالی مبادرت به شناسایی، بررسی، مقایسه و تجزیه و تحلیل عناصر هزینه، رفتار هزینه و علل آن نموده و نتایج حاصل میتواند مبنای مناسبی برای تصمیم گیری در خصوص تولید، فروش و. . . در اقتصاد باشد. برای بررسی بهای تمام شده برق ابتدا اطلاعات موثق مالی در زمینه تولید، انتقال، دیسپاچینگ، توزیع، خدمات، هزینه های اداری و فروش، هزینه های ناشی از اجرای مقررات، هزینه های مال ی و. . . جمع آوری و سپس بر اساس این اطلاعات بهای تمام شده هر کیلووات محاسبه گردید(لاجوردی و محدث، ۱۳۸۸).

منظورازمحارب باخداوپیامبر هرشخصی است که باتهدید به جان یامال مردم تجاوز کند،اعم ازاینکه محاربان ازدزدان گردنه ها دربیرون شهرها یادرداخل شهرهاباشندکه چنین فعلی رامرتکب شوند.بنابراین افرادچاقوکشی که به جان،مال ونوامیس مردم حمله می کنند، محارب اند.^[۲۸۰]درفقه سیاسی «کشیدن سلاح»که ازاعمال تهدیدآمیزشمرده می شود به عنوان یک جرم که مرتکب آن مستحق اعدام است تلقی شده وباآن قاطعانه برخوردشده است.درآیه ۳۳/مائده مجازات شدیداعدام وتبعیدبرای محارب مشخص شده است.موضوع وهدف ارعاب وتهدید به صراحت ذکرشده وبه جزکیفردنیایی وعده مجازات دردناک اخروی نیزذکرشده است.^[۲۸۱]

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

خداوند متعال می فرماید:«إنما جزا ءالذین یحاربون الله ورسوله ویسعون فی الارض فساداأن یقتلوا أو یصلبواأوتقطع أیدیهم وأرجلهم من خلاف أوینفوا من الارض ذلک لهم خزی ٌفی الدنیا ولهم فی الاخرهعذابٌ عظیم.»^[۲۸۲] سزاى کسانی که با [دوستداران‏] خداوپیامبراومی جنگندودرزمین به فسادمى‏کوشند،جزاین نیست که کشته شوندیابردارآویخته گردندیادست وپایشان درخلاف جهت یکدیگربریده شودیاازآن سرزمین تبعیدگردند. این،رسوایی آنان دردنیاست ودرآخرت عذابی بزرگ خواهندداشت. ^[۲۸۳]
جمله«یحاربون الله»که معنای تحت اللفظی وحقیقتش درموردخدای تعالی محال است بایدگفت که معنای مجازی آن منظوراست ازاین جهت معنای وسیع ودامنه داری خواهدداشت.معنای مجازی اش این می شودکه محاربه باخدا همان دشمنی کردن باخدااست ودشمنی باخدامعنای وسیعی است که هم شامل مخالفت بایک یک احکام شرعی می شودوهم برهرظلمی واسرافی صادق است امادرآیه ۳۳/مائده رسول خدا(ص)راهم ضمیمه کلمه «الله»کرده است وفرمود«الذین یحاربون الله ورسوله» این معنابه مامی فهماندکه مرادازمحاربه باخداورسول عملی است که برگشت می کندبه ابطال اثرچیزی که رسول ازجانب خدای سبحان برآن چیز ولایت داردنظیرجنگیدن کفاربارسول وبامسلمانان وراهزنی راهزنان که امنیت عمومی راخدشه دارمی سازند.امنیتی راکه باگسترش دامنه ولایت رسول انتشاریافته است.^[۲۸۴]
بانبودن امنیت درجامعه وارتکاب جرم محاربه ،به خون مسلمانان تعدی می شود.ازروش های ارتکاب محاربه می توان استفاده ازشمشیر رانام بردکه برای ارعاب مردم استفاده می شودوبستر بی حرمتی به خون مسلمین راباآلت قتّاله فراهم می کند تامحاربان به اهداف شوم خودمانندکشتن مسلمان برای کسب اموالش دست یابند.اهدافی که برای رسیدن به آن حتی امنیت عمومی وجان مسلمانان رادرخطر کشته شدن قرار می دهد.
۱-۱)شناخت شروط تحقق محاربه سبب آگاهی ازشیوه بی حرمتی به خون مسلمان:
ازطریق شناخت جرم محاربه می توان محارب راپیداکردوبااجرای سریع مجازات اوامنیت جان مسلمین را به اجتماع بازگرداند.شناخت محارب ازطریق شروط تحقق محاربه امکان پذیر است.
۱-شرط اول قوت وقدرت داشتن محارب است.بااین شرط محارب ازسارق متمایز می شود.^[۲۸۵] قدرت وقوت است که به جانی انگیزه ارتکاب جرم می دهد وجان مسلمین رادرخطرمرگ می گذارد.
برخی ازافرادهستندکه به قصدترساندن مردم دست به سلاح می برنداماازافرادقوی ترازخودمی ترسند.این موضوع مورداختلاف فقهاواقع شده که آیاچنین کسی محارب است یا خیر.ترسیدن چنین افرادی ازقوی ترهابامحارب بودن آنهاهنگام تعدی باسلاح به جان ومال انسان هاتناسب ندارد.
۲-سلاح کشیدن به سمت مردم،شرط دیگر تحقق محاربه است که می توان گفت دربردارنده قدرت داشتن محارب است وازوسایل قدرت محارب به شمارمی رود. وتهدیدکننده امنیت جان هاست.
سلاح اعم ازشمشیروامثال آن به شمارمی رود.وهرآنچه که درعرف موجب ارعاب شودسلاح محسوب می شود.هرسلاح مخصوص به یک وسیله خاص مانندشمشیرنیست چه بسا می توان ادعاکردکه اطمینان فقهی وجودداردکه هرکسی که باابزارهایی مثل چوب دستی،عصا،یاپرتاب سنگ ویاهرابزارکشنده دیگری راهزنی کند،راه راناامن کندوعابران رابکشد یااموالشان رابدزدحکم مجازات محارب برآنان مترتب است.^[۲۸۶]
۳-محارب دردارالاسلام یا غیرآن راهزنی کند.^[۲۸۷] که این نظر صاحب جواهر است. اصل اولیه، محترم بودن جان ساکنان دارالاسلام است.^[۲۸۸] دارالاسلام به کشوریا منطقه ای گفته می شودکه اکثریت آن مسلمان باشندخواه اینکه حکومت آن دینی یاسکولار ولائیک باشد.ودارالکفربه کشورومنطقه ای گفته می شودکه اکثریت مردمش کافرباشندخواه حکومت آن دینی ومبتنی بریکی ازادیان غیرازاسلام باشدیاسکولارباشدمانندکشورهای اروپایی،آمریکاونظائرآن.بنابراین ممکن است دولتی مدرن وسکولارباشدامادارالکفرودولت کفرحساب شود.^[۲۸۹] ابوحنیفه گفته است محارب در خارج شهر در فاصله بین سرزمین ها یادرصحراقطع طریق کند.چون ممکن است کسی که براوتعدی می شود درداخل شهر باشد واز دیگران کمک بخواهد.جمهور فقها بین داخل شهر وخارج شهر فرقی نگذاشته اند.پس ممکن است اجرای مجازات محاربه درموردگروههای مجرمان که به مردم بعداز نصف شب در خیابان های عمومی تعرض می کنندوآرامش آنان رابرهم می زنند،جاری شود.وهمان مصداق محارب باشند.^[۲۹۰]ارعاب مردم حرام است وفرقی بین ارعاب مسلمان وغیرمسلمان،سرزمین اسلام وغیرآن نیست.^[۲۹۱]
۴-محارب مال را آشکارابگیرد.^[۲۹۲]چون اگر آن راپنهانی بگیرد سارق است.درقواعدآمده است:محاربه زمانی محقق می شودکه محارب بخواهدمال رابه زوروآشکارابگیرد.اگراومال راپنهانی ببردسارق است واگرمال رابدزدوفرارکند منتهب است.منتهب کسی است که مال دزدیده شده رابه زوربگیردوسرقت کند.ومجازات قطع ندارد.^[۲۹۳] اگردزد مال راشخصابگیرد و فرارکند پس مال را با قهر گرفته است وحد قطع نداردواگر باقهر ازقافله بگیردیا به زور این کارراانجام دهد ومال رابدزددحد دزدی که مال راربوده نه حد سرقت است ونه حد محاربه.^[۲۹۴]اگرچه که بدون مجازات نمی مانندوبرای بازدارندگی ازارتکاب جرایم وحفظ حرمت خون مسلمان مجازات می شوند.زیرادرگرفتن مال مسلمان ازتهدید به قتل مسلمان درصورت ندادن مالش به محاربان شروع می شودومسلمان برای حفظ جانش مالش راتسلیم می کند.
محارب با تهدیدمردم بااسلحه به مال وآبروی مردم تعدی کندکه به همین جهت موجب اختلال درنظام اجتماعی وامنیت می شود.^[۲۹۵]وجان مسلمین را درخطرمرگ قرار می دهد .بااجرای مجازات برمحاربان امنیت جان ها تأمین می شود.
بنابراین هرگاه شخصی دارای قدرت وقوت باشدوباسلاح به ارعاب مردم دردارالاسلام بپردازد وآشکاراوبه زورمال مردم رابگیردمحارب است.محارب چون قدرت داردمی تواندهرجنایتی رابه مسلمان مانندکشتن اوانجام دهدوچون سلاح داردابزارقتل مسلمین برایش فراهم است.اصل دردارالاسلام حفظ حرمت خون مسلمان است وحرمت عمل محارب درکشتن مسلمان دردارالاسلام بااین اصل معلوم می شود.وچون محارب مال مسلمان رابه زوروآشکارا می گیردتهدیداولیه برجسم وجان مسلمان است وبه حدی است که درملاءعام این فعل قبیح رامرتکب می شودوآن راترویج می دهد.مسلمان هم برای حفظ جان مالش رامی دهدتاخونش تضییع نشودهرچندکه مالش راداده است. دراحادیث ازپیامبر(ص)نقل شده است«حرمه ماله کحرمهدمه»^[۲۹۶]حرمت مال مسلمان مانندحرمت خونش است.درواقع مسلمان حرمت مهم مال رافدای حرمت اهم جان می کندتاجانش حفظ شود.
۲-۱)مجازات شدید محارب عامل بازدارنده ازبی حرمتی به خون مسلمان:
دین اسلام برای ایجادیک جامعه سالم که درآن حقوق افرادمحترم شمرده شود،برنامه های تربیتی ویژه ای راترتیب داده تاافرادجامعه درامنیت وآسایش زندگی کنندوزمینه رشدوشکوفایی مردم فراهم گردد.این برنامه هاگاهی به صورت تشویقی وصرفاتربیتی است وگاهی به صورت مجازاتهایی است که درباره فتنه گران،اخلال گران،مفسدان وکسانی که درجامعه ایجادناامنی می کننداعمال می شود.این مجازاتها گاهی چنان سخت وخشن است که ترس ازآنهاعامل بازدازنده مهمی به شمارمی رود.یکی ازاین مجازاتهای سنگینی که نقش عمده ای درتأمین امنیت جان وآسایش مردم دارد،حدّومجازاتی است که برای راهزنان واخلال گران امنیت عمومی درنظرگرفته شده است وازآنان به عنوان محاربان باخدا،پیامبر ومفسدان درزمین یادمی شود.^[۲۹۷]
محاربه وافسادهردوموجب اخلال درامنیت عمومی می شود.وامنیت عمومی فقط باایجادترس عمومی وقرارگرفتن ترس به جای امنیت مختل می شودترس عمومی طبعا وعادتا ازطریق به کارگیری سلاح وتهدیدبه قتل ایجادمی شود.^[۲۹۸]اخلال به امنیت عمومی تنهاشامل آن چاقوکشی نمی شودکه به روی فردمعین کشیده شودواورا تهدیدکند چون امنیت عمومی وقتی خلل می پذیرد که خوف عمومی وناامنی جای امنیت رابگیردومحارب زمانی می تواندچنین خوفی درجامعه پدیدآوردکه مردم را بااسلحه تهدید به قتل کند.^[۲۹۹]ودرصددریختن خون آنان برآید.
دراین جالازم است به نکته ای اشاره کنیم که جرم إفسادفی الارض مستقل ازمحاربه است زیراإفسادفی الارض اعم ازمحاربه است ودرآیاتی که محاربه مطرح نیست مانندآیه ۳۲/مائده«من قتل نفسابغیرنفس أوفسادفی الارض»إفساد فی الارض مطرح شده است مواردی ازإفساد فی الارض راکه به خون مسلمان مرتبط بود وآن راتهدید می کردمانندانواع قتل موردبررسی قرارداده شد.هم چنین آیه۳۳/مائده یکی ازمصادیق إفسادفی الارض رابیان می کندتاازطرف دیگرنوعی تعلیل برای شدت گناه وجرم محاربه باشد.إفسادفی الارض مصادیق متعددی داردکه برخی ازآنهاعنوان معینی مانندمحاربه دارند.^[۳۰۰] اجرای مجازات برمحارب ازباب حدودوحق الله است وغیرقابل تغییریاعفو می باشدزیرابامصالح مهمی ازجمله حرمت خون مسلمان مرتبط است که حتی اگرمجنی علیه هم عفوکندنمی توان ازاجرای مجازات اوصرف نظرکردوخداوندمتعال دستوربه اجرای آن داده است.
غزالی وبرخی ازفقهای امامیه گفته اند:هدف شرع ازتشریع مجازات ،حمایت ازمصالح خمسه بوده که یکی ازمصالح خمسه حفظ جان است وجعل همه احکام اسلامی برای حمایت ازآنهاست.هرچه که باعث ازبین رفتن این مصالح گرددمفسده وجرم است وبرطرف کردن مفاسدمصلحتی دیگراست.^[۳۰۱]محارب اعمالی رامرتکب می شودکه مصلحتی از مصالح خمسه ازجمله جان انسان هارادر خطرقرارمی دهد.
درآیه ۳۳/مائده مجازات حدودبرای محاربه وفساداست پس کسی که شمشیربکشد،سعی درگسترش فسادکندوکسی رابکشدبدین جهت که هم مفسدوهم محارب است کشته می شودنه بدین جهت که قاتل قصاص شودتادرنتیجه اگراولیای دم ،قاتل راببخشند،قصاص ساقط شود.چنین نیست یعنی اگراولیای دم،قاتل راببخشند،بازهم قاتلی که محارب است بایدکشته شود.^[۳۰۲]
درآیه ۳۳/مائده چهار مجازات برای محارب بیان شده است :قتل،قطع،صلب ونفی.امااین مجازات تخییری است یا ترتیبی؟آمدن کلمه ی «أو»برای توزیع است پس اگرمحارب کسی رابکشد ومالش را بدزد ،کشته می شودوبه دار آویخته می شود.ومحاربی که فقط مال بدزد دست وپایش به طور مخالف قطع می شودواگر موجب إخافه طریق شود ولی کسی رانکشته ومالی را ندزدیده باشد نفی بلد می شوداین نظر اکثر علما وبزرگان مذاهب است.مالکیه گفته است :آیه دلالت بر تخییر درمجازات ها داردعمل به اقتضای «أو»تخییر است .امام معصوم مخیراست بین تطبیق یکی از عقوبات براساس مصلحتی که می بیند ،حکم کند.واگر محاربان مال را سرقت نکردندوکسی را نکشتند ،امام مخیر است که حکم به قتل یا صلب یا قطع یانفی دهد.که این براساس عمل به ظاهر آیه است دلیل مالکیه این است که حرف«أو»برای تخییر وضع شده است همان گونه که در کفاره جزاءصید آمده است :«لاتقتلواالصید وأنتم حرم ومن قتله منکم متعمدّافجزاء مثل ماقتل من النعم یحکم به ذواعدل منکم هدیابالغ الکعبه أوکفاره طعام مساکین أوعدل ذلک صیاما لیذوق وبال أمره عفاالله عمّا سلف»^[۳۰۳] درحالی که محرمید شکاررانکشیدوهرکس ازشماعمداآنرابکشدبایدنظیرآنچه کشته است ازچهارپایان کفاره ای بدهد،که(نظیربودن)آن رادوتن عادل ازمیان شما تصدیق کنندوبه صورت قربانی به کعبه برسد.یابه کفاره(آن) مستمندان راخوراک بدهد،یامعادلش روزه بگیرد،تاسزای زشتکاری خودرابچشد.خداوندازآنچه درگذشته واقع شده عفوکرده است.^[۳۰۴]ودلیلی بر خلافش اقامه نشده است،پس تخییر باقی است.ابوحنیفه گفته است تخییر برای محارب خاص است ودر موردمحاربی که شخصی راکشته ومالی راسرقت کرده است،می باشد.پس امام در حکم به هریک از این مجازات چهارگانه مخیراست وقطع به تنهایی مجازات دراین مورد از محارب نیست.بلکه ناچاربه انضمام قتل یا صلب به قطع است چون جنایت قطع وأخذ مال توسط محارب صورت گرفته است.
دلیل جمهورفقها این است که اولا عقل مقتضی این است که بایدجزاباجنایت ازنظرزیادی وکمی تناسب داشته باشد.همچنین اجماع امت برعدم اکتفاءبه مجازات نفی بلددرمورد راهزنی است که مال سرقت کرده وکسی راکشته است.ثانیاعمل به تخییرزمانی است که سبب وجوب واحدباشدمانندکفاره سوگندوکفاره جزای صید.امادرصورت اختلاف سبب به ظاهرتخییر عمل نمی شود. ^[۳۰۵]
امااگر محارب کسی را کشته باشد کشتن اومتعین می گردد وبه حدوددیگر بسنده نمی شودخواه محارب را از باب قصاص بکشند یا به عنوان حد ،خواه اولیای خون اوراببخشند یا نبخشند.درموردتناسب جرم ومجازات شیخ طوسی وبرخی فقهای دیگرکه موافق این نظرهستندگفته اند: ۱- اگر کسی را کشته باشد به عنوان قصاص درصورتی که ولی دم خون مقتول را طلب کندیا به عنوان حددرصورتی که ولی دم از اودرگذرد یا درخواست قتل اورانکند کشته می شودوواگر کسی را کشته باشد وهم مال ربوده باشد ،دست وپایش در جهت عکس بریده می شود،آن گاه کشته می شود،سپس پیکر بی جانش را بردار می زنند.۲-اگر فقط مال ربوده وکار دیگری انجام نداده باشد،خواه مال کم یازیاد باشد واز حرزیا غیر حرز دزدی کرده باشد دست وپایش در جهت عکس بریده می شود وسپس تبعید می گرددولی کشته نمی شود.۳-اگر کسی را مجروح کرده باشد وچیزی برنداشته باشدوکسی را نکشته باشدحتی اگر جراحت سرایت پیدا کرده باشد وموجب مرگ مجروح شود،به اندازه جراحت وارد ه قصاص می شود سپس تبعید می شود.۴-اگر فقط سلاحش را آشکار کرده وموجب ترساندن شده باشد،وچیزی برنداشته ،کسی را به قتل نرسانده ومجروح نکرده باشد،فقط تبعید می شود.^[۳۰۶]
مجازات متفاوتی که درباره محاربان اجرامی شود به سبب آن است که نحوه ارتکاب این جرم بسیارمتفاوت است وهمه محاربان مسلمایکسان نیستند.وطرز مجازات آنهاهم متفاوت است.مجازات فوق العاده ای که اسلام درموردمحاربان به خرج داده است برای حفظ خونهای بی گناهان وجلوگیری ازحملات وتجاوزهای افرادقلدر،زورمند،جانی،چاقوکش وآدمکش به جان،مال ونوامیس مردم بی گناه است.^[۳۰۷]انسان هایی که ریختن خونشان حرام است وشرع به شدت به مبارزه با بی حرمتی کردن به آن پرداخته است.
۲)مجازات محارب عامل حفظ حرمت خون مسلمان درروایات:
۱-۲)توجه به حرمت خون مسلمان درشأن نزول آیه محاربه:
شأن نزول آیه ۳۳/مائده ازبی حرمتی کردن به خون مسلمان وکشتن اوآغاز می شود.آیه فوق درموردگروهی است که به ساربان حمله می کنندواورامی کشند که این ازمصادیق سلاح کشیدن برای ترساندن وکشتن مردم است.^[۳۰۸]وحرمت خون انسانهادرآن نزد مرتکبان محاربه نادیده گرفته می شودوبه خون افراد تعدی می کنند.
ازامام صادق(ع)ازرسول خدا(ص)درموردداستان نزول آیه محاربه نقل شده است:«قدم علی رسول الله (ص)قوم من بنی ضبّه مرضَیَ_فقال لهم رسول الله(ص)أقیموا عندی-فإذابَرَأتم بعثتکم فی سریّه_ فقالوااُخرجنامن المدینه_فبعث بهم إلی إبل الصّدقه_یشربون من أبوالهاویأکلون من ألبانها_فلمّابَرَََََُؤا وَاشتدّوا قتلوا ثلاثهً ممن کان فی الإبل _فبلغ رسول الله (ص)الخبرُ_فبعث إلیهم علیّا(ع)وهم فی وادٍ_قدتحیّروالیس یقدرون أن یَخرُجوامنه_قریبا مِن أرض الیمنِ فأسَرَهم_وَجاءَبهماإلی رسولِ الله(ص)فنزلت هذه الایَه«إنما جزا ءالذین یحاربون الله ورسوله ویسعون فی الارض فساداأن یقتلوا أو یصلبواأوتقطع أیدیهم وأرجلهم من خلاف أوینفوا من الارض» فَاختاررسول الله(ص)القَطع_فقطع أیدیهم وأرجلهم من خلاف.^[۳۰۹] بیمارانی ازبنی ضبّه نزدپیامبر(ص)آمدند.پیامبر(ص) به آنان فرمود:نزدمابمانید وپس ازسلامتی شمارا به سریه ای می فرستم.آنهاگفتند:ماراازمدینه به جایی دیگربفرست.پیامبر(ص)آنهارابه محل نگهداری شترهای زکاتی فرستاد.آنان ازادرارشترها(برای مداوا)وازشیرآنهابه عنوان غذا استفاده کردندچون شفایافتندوقدرت گرفتندسه تن ازنگهبانان شترهاراکشتند.این خبر به پیامبر(ص)رسیدواوعلی(ع) راازپی آنان فرستاد.آنهاراسرگردان دربیابانی نزدیک یمن یافت که نمی توانستند ازآن خارج شوندآنهارااسیرکردونزدپیامبر(ص)آورد دراین هنگام آیه۳۳/مائده نازل شد.پیامبر(ص)نیزحکم قطع رابرگزیدودست وپای آنها راازچپ وراست قطع کرد.
هرچندمسلم نیست که موردروایت ازمصادیق سلاح کشیدن برای ترساندن مردم باشدبه این جهت که شترهاجزءصدقات بوده وساربان ازعمّال دولت اسلامی بودند.بنابراین یکی ازدوایرحکومت اسلامی بوده است.محاربان پس ازبهبودی باحمله به مسئولان ومأموران این اداره سه نفرازآنها راکشته وگریختند.ظاهرا این اقدام ازباب حمله مسلحانه به دولت اسلامی به منظورتضعیف آن بوده است.پس ازمصادیق قیام مسلحانه درمقابل حکومت اسلامی است که درآیه ۳۳/مائده ظهوردارد.درصورت پذیرش اینکه کشتن ساربان ازمصادیق کشیدن سلاح به قصدترساندن مردم باشد،بیان موردقرینه برشمول موضوع آیه برچنین اشخاصی است ومنافات نداردکه به ظاهرآیه۳۳/مائده تمسک کنیم وموردنزول وامثال آن راازمصادیق محاربه بدانیم.
بنابراین می توان گفت:هرکس درمقابل دولت اسلامی قیام مسلحانه کندمحارب است وشمشیرکشیدن برای ترساندن مردم وبرهم زدن امنیت ونظمی است که توسط دولت اسلامی که رسول خدا(ص)مؤسس آن بودایجادشده است،ازمصادیق محاربه است. هرچندکه برای صدق محارب ایجادرعب بایدجنبه عمومی داشته باشددرحالی که ساربان رادرخارج ازشهرترسانده اند.^[۳۱۰]چه عنوان محارب برقاتل ساربان صدق بکندیانکندقاتلان مستحق مجازات اعدام هستند چه اینکه ازباب حدیاقصاص باشد.زیرابه خون مسلمانان بی حرمتی شده وبرای عدم تضییع آن قاتلان باید کشته شوند.
۲-۲)امنیت خون باتناسب بین جرم ومجازات:
تخییری بودن مجازات به این معنانیست که حکومت اسلامی نزدخودیکی ازچهارمجازات قتل،صلب،قطع ونفی راانتخاب کندونوع ارتکاب جنایت رادرنظرنگیرد.زیرابسیاربعید است که کشتن وبه دارآویختن محارب هم ردیف تبعیدباشدوهمه به یک اندازه بازدارندگی داشته باشند.دربسیاری ازقوانین جزائی دنیاهم گاهی برای یک جرم چندمجازات درنظرمی گیرند.و قاضی درتعیین مجازات که باجهات مخففه وگاهی باتشدید همراه است کیفرمناسبی راانتخاب می کند.^[۳۱۱]
دراجرای مجازات تخییری محارب بین جرم ومجازات تناسب وجوددارد.اگرتناسب بین جرم ومجازات نباشدمثلاجزاکمترازجرم باشدموجب جرأت یافتن مجرم می شودواگرجزابیشترازجرم باشدانگیزه مجرم رابرای ارتکاب جرایم سنگین ترافزایش می دهد.جرایمی که خون مسلمان رامورد تعدی قرارمی دهد.اگرمحاربی راکه فقط ایجادرعب ووحشت کرده دستش راقطع کنند اودرصددقطع دست مجنی علیه ویاقتل اوبرمی آید.مجرم همیشه آن جرمی راکه درنظرداشته انجام نمی دهدبلکه ممکن است جرمی سنگین ترازآنچه درتصورداشته مرتکب شودوبه خون مسلمانان تعدی کند.
امام صادق(ع)ضمن تعریف محارب مجازات تخییری محارب رابیان نمودند: «أَمْرُ الْمُحَارِبِ وَ هُوَ الَّذِی یَقْطَعُ الطَّرِیقَ وَ یَسْلُبُ النَّاسَ وَ یَغِیرُ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَ مَنْ کَانَ فِی مِثْلِ هَذِهِ الْحَالِ إِلَى الْإِمَامِ فَإِنْ شَاءَ قَتَلَ وَ إِنْ شَاءَ صَلَبَ وَ إِنْ شَاءَ قَطَعَ وَ إِنْ شَاءَ نَفَى وَ یُعَاقِبُهُ الْإِمَامُ عَلَى قَدْرِ مَا یَرَى مِنْ جُرْمِهِ »^[۳۱۲]مجازات محارب وآن کسی که راهزنی می کند واموال مردم رابه غارت می بردوکسانی هماننداو،باامام است.اگرخواست اورامی کشدواگرخواست اورابه دارمی آویزد واگرخواست دست وپای اورابه طورخلاف قطع می کندواگرخواست اوراتبعید می کند.امام،محارب رابه میزان جرم اومجازات می کند.
تعیین مجازات محارب باحاکم است که دروضع آن تناسب بین جرم ومجازات رامدنظرقرارمی دهد.^[۳۱۳]
روایت دیگرکه به بیان تناسب بین جرم ومجازات درمحاربه می پردازدواختیاراامام هم براساس این تناسب است.ازامام رضا(ع) است که درموردآیه« جَزٰاءُ الَّذِینَ یُحارِبُونَ الله وَ رَسُولَهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فساداً »سوال شدکه چه کاری است که اگرکسی مرتکب آن شدمستوجب یکی ازاین مجازات های چهارگانه می شود؟امام فرمودند:« إِذَا حَارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ- وَ سَعَى فِی الْأَرْضِ فَسَاداً فَقَتَلَ قُتِلَ بِهِ- وَ إِنْ قَتَلَ وَ أَخَذَ الْمَالَ قُتِلَ وَ صُلِبَ- وَ إِنْ أَخَذَ الْمَالَ وَ لَمْ یَقْتُلْ- قُطِعَتْ یَدُهُ وَ رِجْلُهُ مِنْ خِلَافٍ- وَ إِنْ شَهَرَ السَّیْفَ وَ حَارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ- وَ سَعَى فِی الْأَرْضِ فَسَاداً- وَ لَمْ یَقْتُلْ وَ لَمْ یَأْخُذِ الْمَالَ نُفِیَ مِنَ الْأَرْضِ الْحَدِیثَ.» ^[۳۱۴]هرگاه کسی به محاربه باخداوپیامبربرخیزدوبکوشدکه درزمین فسادکندودراین راه مرتکب قتل شود،مجازات اواین است که به سبب ارتکاب قتل،به قتل برسدواگرمرتکب قتل شودومال رابگیردکشته ومصلوب شود.واگرأخذ مال کردولی مرتکب قتل نشد،به قتل نمی رسدولی یک دست ویک پای اوبه طورمخالف قطع می شود.واگرکسی شمشیرکشیدوبه محاربه باخدا وپیامبربرخاست وکوشیدتادرزمین فسادکندولی مرتکب قتل وأخذمال نشد،مجازات اواین است که تبعیدشود.
هرگاه محارب جرم سنگین تررامانندقتل مرتکب شودمجازاتش هم قتل است وازمجازت شدیداوبه شمارمی رود.^[۳۱۵]این تناسب بین ارتکاب جرم ومجازات محارب موجب حفظ حرمت خون مسلمان می شودتابامجازات قاتل دیگران مرتکب بی حرمتی به خون مسلمین نشوند.وخون مسلمان ازتعدی محفوظ بماند.بااجرای عادلانه مجازات مانندموردمحاربه می توان ازوقوع مجددجرایم وانگیزه مجرمان برای تلافی ودرنتیجه کشتن مجنی علیه ها پیشگیری کرد.
آیه هفتم:
۱)اهمیت حفظ حرمت خون هادرفلسفه مجازات قصاص:
تشریع قصاص هم عامل حفظ حرمت خون مسلمان است وهم ازکشته شدن بی رویه خانواده قاتل که مرتکب قتل نشده اند وخونشان محترم است جلوگیری می کند.قصاص تنهامختص قاتل است.
کیفرومجازات قصاص درمیان اعراب قبل ازاسلام فقط باقتل صورت می گرفت وهیچ گونه حدوحدودی وجودنداشت وصرفا بستگی به قوت وضعف طرف داشت،گاهی فردی راعوض دیگری می کشتند،وگاهی ده نفر یاقبیله ای رامقابل یک نفرازبین می بردند،ولی اسلام که درهرموضوع،واقع رادرنظرمی گیردنه همچون یهودتنهابه قصاص تکیه می کندونه مانندمسیحیان فقط راه عفو،ویادیه راملتزم می شود. ^[۳۱۶] قبل ازظهور اسلام وقتی کسی کشته می شد همه قبیله را مستوجب کیفر می دانستند واز تمامی آنها انتقام شخصی می گرفتند اسلام به جهت حفظ حیات افراد بی گناه قصاص را قانون گذاری کرد تاریشه ی خون ریزی ها و بی نظمی ها خشکیده شود وضمن سفارش به عدم ارتکاب قتل به کیفر قصاص تأکیدنموده است.^[۳۱۷]
برای هر مجازاتی که خداوند متعال برای مجرمین در نظر گرفته یک علت وفلسفه ایی مدنظر داشته است در موردفلسفه مجازات قصاص خداوند متعال می فرماید: «ولکم فی القصاص حیاه یااولی الالباب لعلکم تتقون » ^[۳۱۸] و ای خردمندان ،شما را در قصاص زندگانی است ،باشد که به تقوا گرایید.^[۳۱۹]
قصاص نفس زمانی اجرامی شودکه قاتل مرتکب قتل عمد شود.موجب قصاص نفس خارج کردن نفس معصوم وهمتا از روی عمد و ستم است.^[۳۲۰] مجازات یکی از عوامل حفظ نظم و حقوق افراد است مبنای مجازات رحمت خداوند بربندگان است که به آحاد جامعه منفعت می رساند، دفع مفسده می کند، رحمت الهی و مصلحت واقعی افراد و جامعه را مستقرمی کند .^[۳۲۱]
حکمت تشریع قصاص حفظ حیات جامعه است زیرابهترین مانع برای جلوگیری مردم ازجرأت یافتن بر قتل نفس است.اگرافراداجتماع بدانندکه هرگاه اقدام به قتل نفس کنند،قصاص می شوندودراجرای قانون قصاص استثنائی راه ندارد ازترس آن جرأت به ارتکاب قتل پیدانمی کنند پس قصاص مایه حیات قاتل است زیرااورا ازفکرآدم کشی تاحدزیادی بازمی داردوکنترل می کند.هم چنین اغلب کسانی که دست به آدمکشی می زنند اشخاص رذل وچاقوکشی هستندکه برای یک امرجزئی مرتکب قتل می شوندواگراوراقصاص نکنند صدهانفردیگررابه قتل می رساندولی اگرقصاص شودجان بسیاری حفظ شده است.^[۳۲۲]
۱-۱)حفاظت ازخون مسلمان به سبب حیات درقصاص:
وجودحیات درقصاص جانی به معنای حفظ حرمت خون انسانهاست که درآیه ۱۷۹/بقره درموردحرمت خون مسلمانان است زیراقرآن کتاب مسلمین است هرچندکه اسلام برای خون سایر ادیان باشرایطی مانندعقدذمه احترام قائل است. آیه۱۷۹/بقره«لکم فی القصاص حیاه»کلامی رسا ومختصر است وبه این معنااست که برخی از شما برخی دیگر را نکشد به این صورت که اگرمجازات قصاص برجانی اجراشود از قتل دیگران جلوگیری می کند ترس از قصاص شدن حیات را احیا می کندچون شخص هرگاه قصد قتل دیگری را داشته باشدوبه مجازات قصاص توجه کنداز قتل دیگران منصرف می شود وتوجه به عاقبت کارش و قصاص باعث می شودخودش وشخصی راکه قصد قتلش راکرده بودزنده بماندبنابراین موجب عدم تحقق قتل ودرنتیجه حیات آن دومی شود.^[۳۲۳]وبه این ترتیب ازبی حرمتی به خون مسلمان جلوگیری می کند.
حکمت تشریع قصاص اشاره دارد به دفع توهمی که ممکن است از تشریع عفو و دیه به ذهن برسد .حاصل توهم این است که آیه درصددبیان دیه و مزیت ومصلحتی است که درعفو وجود دارد که همان نشر حرمت ،ایثار ورأفت است واینکه عفو به مصلحت مردم نزدیکتر است دفع توهم با آیه به این صورت است که درعفو هرچند تخفیف ورحمت وجود داردولکن مصلحت مردم باقصاص مردم تأمین می شود.^[۳۲۴]وعفوهم معمولاباپرداخت دیه ازجانب جانی به ولی دم صورت می گیرد تاخون مسلمانی که موردتعدی واقع شده هدرنرود.عفوبه معنای سقوط قصاص نیست درصورت عدم پذیرش عفوتوسط ولی دم،حق قصاص باقی است وساقط نمی شود.
اجرای مجازات قصاص برقاتل ازارتکاب قتل توسط قاتل دیگرجلوگیری می کند.به همین جهت گفته اند:«نفی قتل باقتل دلالت براین داردکه درقصاص حفظ حیات است.»^[۳۲۵] درانتهای آیه با عبارات « یااولی الالباب لعلکم تتقون »به نهی از ارتکاب قتل می پردازد که خطاب به آنهایی است که مجازات قتل را می دانند وتصور کشتن رادرذهن خود می پرورانند.^[۳۲۶]درواقع عبارت پایانی آیه۱۷۹/بقره حتی انگیزه بی حرمتی کردن به خون مسلمین راهم نهی می کند.
آیه دیگرکه حفظ حیات رادرتشریع قصاص نفس می داندوآن عبارت است ازگفتارخداوندمتعال که می فرماید: «من أجل ذلک کتبناعلی بنی اسرا‌ﺋیل أنه من قتل نفسا بغیر نفس أو فساد فی الارض فکأنما قتل الناس جمیعا ومن أحیا ها فکأنما أحیاالناس جمیعا و لقدجاءتهم رسلنا بالبینات ثم إن کثیرا منهم بعد ذلک فی الارض لمسرفون»^[۳۲۷]
از این روی بر فرزندان اسراﺋیل مقررداشتیم که هرکسی را جز به قصاص قتل،یا فسادی در زمین بکشد چنان است که گویی همه مردم را کشته باشد.وهرکس کسی را زنده بدارد ،چنان است که گویی تمام مردم را زنده داشته است .وقطعا پیامبران ما دلایل آشکار برای آنان آوردند ،پس از آن بسیاری از ایشان در زمین زیاده روی می کنند.^[۳۲۸]
کلمه ی«أجل»به معنای جنایتی است که خوف آن رود که در بلند مدت رخ بدهدپس هرأجلی جنایت است ولی هرجنایتی أجل نیست.این کلمه به تدریج درمعنای غیر لغویش یعنی تعلیل استعمال شد.
وازظاهر سیاق برمی آید که آیه۳۲/مائده اشاره به کلمه «ذلک»به پسران آدم است.پیش آمدن حادثه فجیع پسران آدم باعث شد که بربنی اسرائیل چنین حکمی انجام دهیم.وجه اشاره «ذلک»به پسران آدم این است که این داستان از طبیعت بشر خبر می دهد طبیعتی که خاص پسران آدم نبوده است طبع انسان این گونه است که اگر دنبال هواوهوس رابگیرد وقهرا کارش به حسادت وکینه ورزیدن افراد منجرشود،آن هم کینه ورزیدن به سرنوشتی که در اختیار خود آنان نیست مانند صدا وچهره ی زیبا،وپیروی از هوای نفس اوراوادار می کند که برسر ناچیز ترین مزیتی که دردیگران هست ودراونیست به درگاه ربوبی شکایت کند که چرا دراوهست ودر من نیست ودرصددکشتن خلق خدا بر آیدوفرد محسود را حتی اگر دوست وبرادرش باشد ازبین ببرد.^[۳۲۹]وحرمت خون اورانادیده می گیردوبه سبب خشم آنی وحسادت بزرگترین جنایت یعنی تعرض به خون مسلمانان رامرتکب می شود.