فصل دوم
ادبیات موضوعی تحقیق
۲-۱- مقدمه
به منظور بررسی عوامل مرتبط با خرده فروشی و تأثیر آن‌ها بر تجربه و رضایت مشتری در صنعت خرده فروشی لازم است مروری تئوریک بر روی مباحث مطرح شده در این مقوله صورت گیرد، لذا در این فصل ابتدا تعریفی از متغیرها و انواع آنها ارائه میشود و همچنین رابطه بین آنها نیز بیان میشود و سپس مفهوم صنعت خرده فروشی و زیر مجموعه‌های آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این راستا صنعت خرده فروشی را تعریف کرده و انواع آن، مورد توجه قرار می‌گیرد. سپس عوامل مرتبط بر خرده فروشی و انواع دسته بندی آن ارائه خواهد شد. پس از آن تجربه مشتری و انواع آن، مورد توجه قرار خواهد گرفت. در ادامه نیز به بیان ماهیت و مفهوم رضایت مشتری پرداخته و در انتها پیشینه کاربردی تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۲-۲- فروش
فروش عبارتست از ایجاد انگیزه و تمایل در مخاطب و هدایت او در جهت تصمیم گیری برای خرید. فروش+۹ یکی از عوامل زیرمجموعه ی بازاریابی است، به عبارتی فروش انتهائی‌ترین عملیات بازاریابی در یک معامله است ولی در عین حال شروع یک رابطه بلندمدت با مشتریان است. در شکل‌گیری این رابطه بلندمدت، به‌نحوی‌که منجر به پیوند دائمی با مشتریان بشود مهندسی تمامی عملیات (اعم از موفق و ناموفق) ضروری است.(تریسی، روانشناسی فروش)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۱- انواع فروش
۲-۲-۱-۱- فروش مستقیم
فروش مستقیم یا فروش خانه به خانه که از یک صد سال پیش آغاز شده، هم اکنون به یک صنعت عظیم تبدیل شده است. در حال حاضر بیش از ۶۰۰ شرکت محصولات خود را در منازل، ادارات یا از طریق مهمانی‌های فروش خانگی می‌فروشند. در این نوع فروش مصرف کننده بسیار راحت است و توجه خاصی به وی می‌شود. اما این روش هزینه‌های پرسنل فروش بالا دارد و این امر موجب افزایش قیمت فروش کالا می‌شود.
۲-۲-۱-۲- فروش اتوماتیک
در این روش برای فروش از ماشین‌های فروش اتوماتیک استفاده می‌شود که در همه جا قابل نصب است و تنها ایراد آن هزینه بالای نصب و راه اندازی این دستگاه‌ها است.
۲-۳- تجاری سازی ^[۲]
تجاری سازی کالا یک عنوان عمومی برای توضیح مجموعه ای از فعالیت‌های پیشبرد فروش در داخل فروشگاه‌ها یا محل‌های عرضه است که تکمیل کننده وپشتیبانی کننده فعالیت‌های تبلیغاتی است. این عملیات که اغلب باهزینه بسیار کم یا بدون هزینه انجام می‌شود، کلا باعث افزایش ثمربخشی فعالیت‌های خرده فروشی است.
عوامل تجاری سازی عبارتند از:
استندینگ
استندینگ یکی از عوامل مؤثر و مهم در تجاری سازی کالا و همچنین افزایش بازده سرمایه گذاری می‌باشد. استندینگ این امکان را به فروشنده می‌دهد که نمونه اجناس خود را با وضوح بیشتر در معرض دید خریدار قرار دهد.
چیدمان
به نحوه قرار گیری، دسته بندی و سازماندهی کالا در فروشگاه چیدمان گفته می‌شود. هدف از چیدمان افزایش منفعت در فضای قفسه و به منزله ی دسترسی سهل و آسان مشتری به کالا در فضای مناسب و جذاب می‌باشد.
سمپلینگ
واژه سمپلینگ که در لغت به معنای نمونه گیری و یا مزه کردن است، در حرفه ما با ارائه اشناتیون‌های رایگان از محصول و به کار بردن تکنیک‌های جدید تبلیغاتی جهت فرهنگ سازی برای ترویج استفاده عموم مردم از محصول مورد نظر و افزایش فروش میباشد. زمانی که محصول جدید و نا آشنایی به بازار عرضه می‌شود یا مورد استقبال مردم قرار نمی گیرد با ارائه نمونه‌های کوچکتر از این محصول بصورت رایگان و آشنا کردن مردم با مزایای آن محصول، آنها را به خرید تشویق کرده و یا حتی هُل می‌دهیم.
بین تجاری سازی کالا و میزان فروش رابطه معنا داری وجود دارد. همچنین استندینگ، سمپلینگ و چیدمان رابطه معنا داری با میزان فروش دارند.
۲-۴- خرده فروشی
خرده فروشی شامل همه فعالیت‌های مربوط به فروش مستقیم کالاها یا خدمات به مصرف کننده نهایی می‌شود (یعنی کسی که این اقلام را برای مصرف شخصی و غیر تجاری می‌خرد). یک خرده فروش یک واحد تجاری است که کل فروش آن از محل خرده فروشی انجام می‌شود (روستا و بطحایی، ۱۳۸۵). هر سازمان که محصولات خود را به مصرف کننده نهایی بفروشد، چه اینکه یک شرکت تولیدی، عمده فروش یا خرده فروش باشد، خرده فروش نامیده می‌شود (فروزنده، ۱۳۸۱).
خرده فروشی دارای گونه‌های بسیار زیاد است و شکل‌های جدیدی هم به وجود می‌آیند. در زمان کنونی خرده فروشی‌ها به صورت فروشگاهی و خرده فروشی‌های بدون فروشگاه وجود دارند (فروزنده، ۱۳۸۱). بسیاری از مؤسسات از جمله تولید کنندگان عمده فروشان و خرده فروشان به خرده فروشی اشتغال دارند ولی خرده فروشی عمدتاً توسط خرده فروشان انجام می‌شود. اگر چه قسمت اعظم خرده فروشی در فروشگاه‌های خرده فروشی است اما در سال‌های اخیر خرده فروشی غیر فروشگاهی نظیر فروش پستی، تلفنی، خانه به خانه، ماشین‌های فروش اتوماتیک و ابزار و وسایل الکترونیکی رشد بسیار قابل توجهی داشته است. خرده فروشی فروشگاهی به دلیل این که قسمت اعظم خرده فروشی را تشکیل می‌دهد اول مورد بررسی قرار می‌گیرد و پس از آن به بررسی خرده فروشی غیر فروشگاهی پرداخته خواهد شد.
۲-۴-۱- خرده فروشی فروشگاهی
فروشگاه‌های خرده فروشی اشکال و اندازه‌های متفاوتی دارند و به طور دائم انواع جدید خرده فروشی نیز در حال ظهور است. فروشگاه‌های خرده فروشی را می‌توان بر حسب یک یا چند مشخصه طبقه بندی کرد. از جمله: سطح خدمات ارائه شده توسط فروشگاه، نوع کالایی که در فروشگاه برای فروش عرضه می‌شود، سطح نسبی قیمت‌های فروش، نحوه کنترل مجاری فروشی و نحوه گرد همایی‌های آنان. جدول ۲-۱، این طبقه بندی‌ها را با خرده فروشی‌های مربوطه نشان می‌دهد^[۳].
جدول ۲-۱- انواع خرده فروشی فروشگاهی

سطح خدمات

کالائی که می‌فروشند

قیمت‌های فروش

کنترل مجاری فروش

نحوه گرد همائی فروشگاه

سلف سرویس
خدمات
محدود
خدمات کامل

فروشگاه‌های اختصاصی
فروشگاه‌های بزرگ
سوپر مارکت‌ها
فروشگاه‌های راحت
سوپراستورها
فروشگاه‌های ترکیبی
وفوق بازارها

۱-۵٫ سوالات تحقیق
۱-۵-۱٫ سؤال اصلی
ارزیابی شاخصهای عملکرد مدیران در شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه چگونه است؟
۱-۵-۲٫ سؤالات فرعی
سؤال ۱. رتبه بندی میانگین مؤلفه های ارزشیابی عملکرد بین مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه چگونه است ؟
سؤال ۲. رابطه جنس با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه چگونه است ؟
سؤال ۳. رابطه سن با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه چگونه است ؟
سؤال ۴. رابطه تحصیلات با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه چگونه است ؟
سؤال ۵. رابطه سابقه خدمت با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه چگونه است ؟
۱-۶٫ فرضیه های تحقیق

• • • • 1. 1. فرضیۀ اصلی:

بین شاخصهای ارزیابی عملکرد مدیران با متغیرهای جمعیتی- اجتماعی در شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه ارتباط معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲٫ فرضیات فرعی:
فرضیۀ ۱. بین جنس با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیۀ ۲. بین سن با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیۀ ۳. بین تحصیلات با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیۀ ۴. بین سابقه خدمت با نظام ارزشیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیۀ ۵. بین میزان تأثیر متغیرهای زمینهای (جنس، سن، تحصیلات و سابقه خدمت) با شاخصهای ارزیابی عملکرد مدیران شرکت نفت و گاز غرب کرمانشاه رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۷٫ تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم و شاخصها
ارزیابی عملکرد^[۲۱]
فرایندی است که به وسیلۀ آن کار کارکنان در فواصلی معین و به طور رسمی، مورد بررسی و سنجش قرار می گیرند (سعادت، ۱۳۷۵: ۲۱۴). به عبارت دیگر، ارزیابی عبارت است از «فرایند منظمی از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات به منظور اینکه آیا اهداف برآورده شده است یا نه و اگر برآورده نشده به چه میزان(به نقل از زارع،۱۴۰؛ L. R. Gay. 1996:7).
مدل هرسی^[۲۲] و گلداسمیت^[۲۳]، یا مدل اچیو^[۲۴]: یکی از مدل هایی است که به وسیلۀ هرسی و گلداسمیت، به منظور کمک به مدیران در تعیین علت وجود مشکلات عملکرد و به وجود آوردن استراتژی های تغییر به منظور حل این مشکلات، طرحریزی گردید. در تدوین مدلی برای تحلیل عملکرد انسانی، هرسی و گلداسمیت دو هدف اصلی را در نظر داشتند. قدم اول در مدل اچیو توجه به انگیزش و توانایی پیروان است. پیرو باید تا حدی میل و مهارت های لازم را جهت انجام تکلیف داشته باشد در قدم دوم، پورتر و لاولر^[۲۵] با افزودن تصور نقش یا درک مستقل، این ایده را بسط دادند. پیروان جهت انجام مناسب هر کار و وظیفه باید درک صحیحی از نحوه انجام آن داشته باشند. مدل اچیو بازخورد را که شامل آموزش هر روزه و ارزیابی رسمی در عملکرد افراد است، بسیار مؤثر می داند. هرسی و گلداسیمت هفت متغیر مربوط به مدیریت عملکرد اثر بخش را از میان بقیه برگزیده اند و با ترکیب حرف اول هر یک از متغیرهای عملکردی واژه هفت حرفی اچیو را جهت به خاطر سپردن مطرح نمودند. در واقع مدل Achieve عوامل ذیل را به عنوان عوامل اصلی و تأثیر گذار در عملکرد نیروی انسانی معرفی نموده است(هرسی و گلداسمیت،۱۳۷۸: ۱۹۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. توانایی^[۲۶] (دانش و مهارت): اصطلاح توانایی به دانش و مهارت های کارکنان گفته می شود که اجزای کلیدی آن عبارتند از: دانش مربوط به تکلیف، تجربه مربوط به تکلیف و قابلیت های مربوط به تکلیف(هرسی و بلانچارد، ۱۳۷۸: ۴۲۵).

1. 1. وضوح ^[۲۷](درک یا تصور نقش): به واضح بودن و پذیرش نحوۀ انجام کار، محل و چگونگی انجام آن گفته می شود. برای آنکه کارکنان درک درستی از مشکل داشته باشند، باید اهداف عمدۀ کار، نحوۀ رسیدن به آن ضمن تعیین اولویت ها برای کارکنان کاملاً واضح باشند(همان، ۴۲۵).

1. 1. کمک^[۲۸] (حمایت سازمانی): این اصطلاح به کمک سازمانی، یا حمایتی گفته می شود که کارکنان سازمان برای تکمیل و اثر بخشی کار خود به آن نیاز دارند. برخی از عوامل حمایت سازمانی عبارتند از: بودجه، وسایل و تسهیلاتی که برای ایجاد انگیزه و حمایت همه جانبه از سوی تمام بخش های سازمان برای افزایش توان نیروی انسانی و بهره وری لازم است(همان، ۴۲۵).

1. 1. انگیزه^[۲۹] (انگیزش یا تمایل): به وظایف کارکنان یا انگیزش در آنان برای کامل کردن انجام کار خاص مورد تحلیل به گونه ای موفقیت آمیز اطلاق می شود(همان، ۴۲۵).

1. 1. ارزیابی^[۳۰] (آموزش و بازخورد عملکرد): به ارزیابی بازخورد روزانۀ عملکرد و مرور گاه به گاه آن گفته می شود. روند بازخورد مناسب، به کارکنان اجازه می دهد تا پیوسته از چگونگی انجام کار خود مطلع باشند(همان، ۴۲۵).

1. 1. اعتبار^[۳۱] (اعمال معتبر و حقوقی کارکنان): این اصطلاح به مناسب بودن خط مشی و عملکرد حقوقی تصمیمات مدیران در خصوص منابع انسانی اطلاق می شود. مدیران باید اطمینان کسب کنند که تصمیمات آنها در برخورد با حقوق کارکنان و مراجعین با قوانین حقوقی و خط مشی شرکت های دیگر هماهنگی دارد(همان، ۴۲۵).

1. 1. محیط^[۳۲] (تناسب محیطی): به آن دسته از عوامل خارجی گفته می شود که می تواند حتی با وجود توانایی، وضوح، حمایت و انگیزۀ لازم برای انجام کار همچنان بر عملکرد آنان تأثیر گذار باشد. عوامل محیطی عبارتند از: رقابت، شرایط بازار، آیین نامه های دولتی، تدارکات و نظایر آن(همان، ۴۲۵).

در این پژوهش جهت سنجش ارزیابی عملکرد مدیران از مدل هرسی و گلداسمیت (۱۳۷۴) استفاده می شود. مؤلفه های ارزیابی عملکرد مدیران در جدول ذیل شامل:
جدول شماره (۱-۱): مؤلفه های متغیر مستقل و وابسته تحقیق با تعریف عملیاتی آنها
منبع: نگارنده۱۳۹۲

با اجرای قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب سال ۱۳۷۳، که با هدف اسلامی کردن قوانین دادرسی و مراجعه مستقیم به قاضی و تقلیل مدت رسیدگی در۳۸ ماده و ۲۱ تبصره به تصویب رسید؛ دادگاه‌های کیفری یک و دو حذف و ملغی و دادگاه‌های عمومی صلاحیت رسیدگی به دعاوی و امور حقوقی و امور کیفری را دارا شدند. به موجب قانون مذکور دادسرای عمومی و انقلاب از نظام قضایی کیفری حذف و امور حسبی و کلیه اختیاراتی که در سایر قوانین بر عهده دادستان عمومی گذارده شده بود به رئیس دادگستری شهرستان و استان تفویض شده است.
لیکن در معیت دادگاه‌های نیروهای مسلح و دادگاه‌های ویژه روحانیت، داسراها ابقاء و به وظایف خود ادامه خواهند داد. همچنین تعقیب، تحقیق و رسیدگی بر عهده مرجعی واحد یعنی دادگاه عمومی نهاده شد و دادگاه می‌توانست به استناد تبصره ماده ۱۴ انجام تحقیقات را به قاضی تحقیقی که زیر نظر حاکم آن دادگاه انجام وظیفه می کند یا سایر ضابطان دادگستری واگذار نماید(هاشمی،۱۳۸۳).
مهمترین ابتکار در این قانون احیای دادگاه‌های استان به منظور تجدید‌نظر در احکام دادگاه‌های عمومی است. صلاحیت دادگاه‌های عمومی با توجه به صلاحیت قاضی و حدود صلاحیت قاضی از طریق رئیس قوه قضاییه مشخص می‌شود. حذف دادسرا و عدم پیش بینی وظایف قضات تحقیق در قانون فوق‌الذکر شبهات و مشکلات فراوانی را ایجاد نمود لیکن با تصویب قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب ۲۸/۷/۸۱ مجدداً نظام مختلط دادسرا – دادگاه احیاء شد (شهری و ستوده جهرمی و صمدی احمدی،۱۳۷۴).
به موجب ماده ۳ ق.ا.ق.ت.د.ع.ا، در حوزه قضایی هر شهرستان یک دادسرا نیز در معیت دادگاه‌های آن حوزه تشکیل و انجام وظیفه می کند و به موجب ماده ۴ همان قانون، در حوزه‌هایی که دادگاه عمومی بیش از یک شعبه داشته باشد، شعب به حقوقی و جزایی تقسیم می‌شوند بدین ترتیب که شعب حقوقی، دادگاه عمومی حقوقی و شعب جزایی، دادگاه عمومی جزایی (کیفری) نامیده می‌شوند.
صلاحیت دادگاه عمومی جزایی رسیدگی به امور کیفری یعنی اعمالی است که به موجب قانون به قید مجازات، ممنوع است و جرم به مفهوم اعم شمرده می‌شود. مع‌الوصف به موجب تبصره ۳ ماده ۳ و تبصره الحاقی به ماده ۴ ق.ت.د.ع.ا، جرائمی را که رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت دادگاه‌های کیفری استان و نه دادگاه‌های عمومی کیفری است احصاء نموده و این جرایم شامل جرایم مشمول حد زنا و لواط، جرایم مهم، جرایم مطبوعاتی و سیاسی و نیز کلیه اتهامات مقامات و مسئولان ارشد نظام می‌باشد.
دادگاه‌های عمومی جزایی و انقلاب با حضور رئیس دادگاه یا دادرس علی‌البدل و دادستان یا معاون او یا یکی از دادیاران به تعیین دادستان تشکیل می گردد و فقط به جرایم مندرج در کیفر خواست وفق قانون آیین دادرسی مربوط رسیدگی می نماید و انشاء رأی پس از استماع نظریات و مدافعات دادستان یا نماینده او وفق قانون بر عهده قاضی دادگاه است.
قلمرو محلی دادگاه عمومی جزایی همان قلمرو محلی دادگاه حقوقی است. در حوزه قضایی بخش، به علت فقدان دادسرا، در جرایمی که در صلاحیت رسیدگی دادگاه استان نیست، نیازی به صدور قرا مجرمیت و کیفرخواست وجود نداشته و در حقیقت تمام تعقیب و تحقیق در یکدیگر ادغام شده و دادگاه مبادرت به صدور رأی می نماید لیکن در صورت وقوع و کشف جرایمی که رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت دادگاه استان است، رئیس یا دادرس علی البدل دادگاه به جانشینی بازپرس و تحت نظارت دادستان شهرستان مربوط تحقیقات مقدماتی را معمول و اقدام به صدور قرارهای مناسب از جمله قرار مجرمیت می کند . صلاحیت کیفری عبارت از توانایی، شایستگی قانونی، اختیار و نیز تکلیف مرجع قضایی است که به موجب قانون جهت رسیدگی به امور (دعوای) کیفری به مراجع جزایی واگذار شده است^[۴۷].
قواعد و مقررات مربوط به صلاحیت کیفری از قوانین آمره بوده و ناظر به نظم عمومی است و بنابراین بر خلاف امور حقوقی که در برخی موارد اصحاب دعوی می‌توانند با اراده و توافق یکدیگر از صلاحیت مرجع خاص عدول کنند، در امور کیفری اراده و توافق افراد و مراجع کیفری تأثیری در آن (صلاحیت کیفری) نداشته و بدون استثناء از قوانین آمره و ناظر به نظم عمومی بوده و عدول از آن‌ها به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست لذا عدم رعایت قواعد و مقررات مذکور جز در موارد استثنایی مصرّح در قانون مانند احاله که در مواد ۶۲، ۶۳ و ۶۴ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری پیش بینی شده است، نقض حکم یا قرار صادره از سوی مراجع تالی توسط دادگاه‌های عالی را در پی خواهد داشت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تشخیص صلاحیت هر مرجع کیفری برای رسیدگی به امری که به آن ارجاع شده با همان مرجع است و کلیه مراجع کیفری مکلفند، قبل از شروع به تحقیق و رسیدگی به دقت صلاحیت خود را بررسی نمایند به عبارت دیگر صرفظر از ایراد اصحاب دعوا (دادستان، شاکی و متهم)، خود مرجع رسیدگی کننده می‌بایست صالح بودن خود جهت رسیدگی را احراز کند که در این وضعیت شروع و اقدام به رسیدگی، دلیل ضمنی بر قبول صلاحیت بشمار می‌آید و نیازی به صدور قرار مستقل قبولی صلاحیت نیست و در صورت لزوم نیز قرار عدم صلاحیت صادر نماید.^[۴۸]
۲-۱۳- مراجع قضاوتی غیرقضایی
۲-۱۳-۱- مراجع عمومی اداری (دیوان عدالت اداری)
حقوق عمومی ناظر بر نوعی از روابط
اجتماعی است که بین اشخاصی که قدرت را در دست دارند یعنی اداره کنندگان از حیث اعمال حاکمیتی دولت و اشخاصی که اطاعت می‌نمایند یعنی اداره شوندگان برقرار می‌باشد .
در هر جامعه، تعدادی سازمان‌های عمومی وجود دارد که در مجموع، دستگاه اداری جامعه را به معنی اخص کلمه تشکیل می‌دهد. دستگاه اداری کشور ما شامل سازمان قوه مجریه، شوراهای محلی، مؤسسات عمومی و نظام‌های صنفی و حرفه‌ای می‌باشد. بنابراین حقوق عمومی، بر روابطی حکومت می کند که طرفین آن خصوصیتی نابرابر دارند و در حقیقت یک طرف این رابطه قوای سیاسی یا اداری کشور و حافظ منافع عمومی می‌باشند که از قدرت سیاسی برخوردارند و طرف دیگر، اشخاص خصوصی که از منافع خصوصی خود دفاع می‌نمایند.
دعاوی افراد معمولاً دو دسته‌اند: ۱- دعاوی عادی ۲- دعاوی اداری : در دعاوی عادی هر دو طرف دعوی اشخاص و افراد عادی می‌باشند در صورتی که در دعاوی اداری، یک طرف دعوی فرد و طرف دیگر آن یک واحد دولتی یا مأموران آنها در رابطه با وظایف و مسئولیت‌هایشان می‌باشد. رسیدگی به دعاوی عادی اعم از حقوقی و جزایی در صلاحیت دادگاه‌های عمومی دادگستری است، در صورتی که رسیدگی به دعاوی اداری با دادگاه‌ها و مراجع اداری است.
در رأس دادگاه‌های عمومی، دیوان عالی کشور قرار دارد و در رأس دادگاه‌ها و مراجع اداری، دیوان عدالت اداری قرار دارد. بنابراین دیوان عالی کشور و دیوان عدالت اداری دو رکن اصلی قوه قضائیه را تشکیل داده و زیرنظر رئیس قوه قضائیه انجام وظیفه می‌نمایند. چنانچه در صلاحیت بین دیوان عدالت اداری و دادگاه‌های دادگستری اختلافی پیدا شود، حل اختلاف بر عهده دیوان عالی کشور است)آخوندی ، ۱۳۸۲).
دیوان عدالت اداری یک دادگاه عالی کاملاً جدای از دادگاه‌های عمومی دادگستری است که بموجب اصل ۱۷۳ قانون اساسی، شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم علیه دستگاه اداری و مأموران آن در صلاحیت ذاتی و اصلی این دیوان است؛ به این معنی که چنانچه هیچ مرجعی به موجب قانون برای این کار معین نشده باشد، دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی خواهد داشت .بنابراین دیوان عدالت اداری عالی‌ترین مرجع اداری و تنها مرجع عمومی اداری است، زیرا مراجع اداری دیگر تنها به امور داخل در صلاحیت خود رسیدگی و رأی صادر می‌نمایند. لیکن آنها را می‌بایست مراجع اختصاصی (استثنایی) اداری بشمار آورد و آراء صادره از مراجع اختصاصی اداری قابل شکایت شکلی و قانونی در دیوان عدالت اداری است.
۲-۱۴- مراجع استثنایی (اختصاصی) و صلاحیت آنها
دادگاه‌های اختصاصی را نباید با دادگاه‌های تخصصی اشتباه کرد. دادگاه‌های تخصصی شعبی از دادگاه‌های عمومی هستند که برحسب تقسیم کار به نوع معینی از امور حقوقی و جرایم رسیدگی می‌کنند و در آن امر خاص تخصص و تبحر می‌یابند، لیکن دادگاه‌های اختصاصی تنها به اموری رسیدگی می‌کنند که بموجب نص قانون در صلاحیت آنها قرار گرفته است.
۲-۱۵- مراجع استثنایی (اختصاصی) دادگستری
مراجعی هستند که نصب و عزل قضات آنان کلاً در صلاحیت قوه قضائیه باشد. بنابراین مراجع استثنایی دادگستری عبارتند از: دادگاه انقلاب، دادگاه‌های نظامی و دادگاه ویژه روحانیت
۲-۱۵-۱- دادگاه انقلاب
دادگاه انقلاب مانند دادگاه عمومی از یک رئیس یا دادرس علی‌البدل تشکیل می‌شود و اگر رئیس دادگاه به هر جهتی از حضور و انجام وظیفه معذور باشد، دادرس دادگاه به جای او انجام وظیفه نموده و دارای کلیه اختیارات رئیس دادگاه می‌باشد.
بموجب ماده ۵ ق.ت.د.ع.ا، در مرکز هر استان و مناطقی که ضرورت آن را رئیس قوه قضائیه تشخیص می‌دهد، به تعداد موردنیاز دادگاه‌های انقلاب تحت نظارت و ریاست اداری حوزه قضایی تشکیل می‌گردد و به جرائم ذیل رسیدگی می کند. به عبارت دیگر رسیدگی به جرائم ذیل‌الذکر در صلاحیت دادگاه انقلاب می‌باشد:
۱) کلیه جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی و محاربه یا افساد فی‌الارض.
۲) توهین به مقام بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مقام معظم رهبری.
۳) توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران یا اقدام مسلحانه و ترور و تخریب مؤسسات به منظور مقابله با نظام. ۴) جاسوسی به نفع اجانب.
۵) کلیه جرائم مربوط به قاچاق و مواد مخدر.
۶) دعاوی مربوط به اصل ۴۹ قانون اساسی.
۷) دعاوی مربوط به اموال مصادره شده غیرمنقول که بموجب رأی وحدت رویه شماره ۵۸۱-مصوب ۱۳۷۱.۱۲.۲ در صلاحیت دادگاه‌های انقلاب قرار گرفته است.
بنابراین دادگاه انقلاب حق رسیدگی به سایر مواردی را که در ماده مزبور ذکر نشده، ندارد.
براساس ماده ۱۶ ق.ت.د.ع.ا، ترتیب رسیدگی در دادگاه‌ها (از جمله دادگاه انقلاب) طبق مقررات آیین دادرسی مربوط به دادگاه‌ها خواهد بود. لذا از آنجا که بموجب ماده ۵ همان قانون، دادگاه انقلاب به جرائم رسیدگی می‌کند، مقررات آیین دادرسی کیفری حاکم است و در رسیدگی، صدور حکم، اجرای آراء و غیره آیین دادرسی کیفری رعایت می‌شود.^[۴۹]
۲-۱۵-۲- دادگاه‌های نظامی
افراد نیروهای مسلح به مناسبت نوع اشتغال و وظایفی که بر عهده دارند ناگزیر از رعایت موازین و مقررات خاصی هستند که در صورت نادیده گرفتن آن مقررات مرتکب جرائمی می‌شوند که برای شهروندان معمولی موضوعیت نداشته، جرم تلقی نمی‌گردد.
برهمین اساس قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۹/۱۰/۱۳۸۲ ^[۵۰]مجلس شورای اسلامی افرادی را که رسیدگی به جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی آنان در صلاحیت دادگاه‌های نظامی است، در ماده ۱ قانون مزبور بدین شرح احصاء نموده است:
ماده ۱: دادگاه‌های نظامی به جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی کلیه افراد زیر که در این قانون به اختصار «نظامی» خوانده می‌شوند رسیدگی می‌کنند:
الف) کارکنان ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و سازمانهای وابسته.
ب) کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازمان‌های وابسته.
ج) کارکنان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و سازمان‌های وابسته و اعضای بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
د) کارکنان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان‌های وابسته.
هـ) کارکنان مشمول قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
و) کارکنان وظیفه از تاریخ شروع خدمت تا پایان آن.
ز) محصلان موضوع قوانین استخدامی نیروهای مسلح، مراکز آموزش نظامی و انتظامی در داخل و خارج از کشور و نیز مراکز آموزش وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
ح) کسانی که به طور موقت در خدمت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هستند و طبق قوانین استخدامی نیروهای مسلح در مدت مزبور از اعضای نیروهای مسلح محسوب می‌شوند.
تبصره ۱: جرائم نظامی و انتظامی کارکنان مذکور که در سازمان‌های دیگر خدمت می‌کنند در دادگاه‌های نظامی رسیدگی می‌شود.
تبصره ۲: رهایی از خدمت مانع رسیدگی به جرائم زمان اشتغال نمی‌شود.
در صورتی که در حین تحقیقات و رسیدگی به جرائم خاص نظامی یا انتظامی جرائم دیگری کشف شود، سازمان قضایی نیروهای مسلح مجاز به رسیدگی می‌باشد.
جرائمی که اسرای ایرانی عضو نیروهای مسلح، در مدت اسارت مرتکب شده‌اند و نیز جرائم اسرای بیگانه که در مدت اسارتشان در ایران مرتکب شده‌اند در سازمان قضایی نیروهای مسلح رسیدگی می‌شود. رسیدگی به جرائم نظامیان دارای درجه سرتیپی و بالاتر در صلاحیت مراجع قضایی ذیربط در تهران می‌باشد.
۲-۱۵-۳- دادگاه ویژه روحانیت
دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت که آیین‌نامه آن در سال ۱۳۶۹ تصویب شد از قوه قضائیه مستقل و «تحت نظارت عالی مقام رهبری» ایجاد و فعالیت دارد. به استناد ماده ۱۶ آیین‌نامه، روحانی اعم است از کسانی که ملبس به لباس روحانیت هستند یا در حوزه‌های علمیه به تحصیل مشغولند و یا اگر هم ملبس نبوده و به تحصیل نیز اشتغال نداشته باشند، کسانی که عرفاً روحانی تلقی می‌شوند.
ماده ۵۲۸ ق.آ.د.م مقرر داشته، «دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت که براساس دستور مقام ولایت، رهبر کبیر انقلاب امام خمینی(ره) تشکیل گردیده طبق اصول پنجم و پنجاه و هفتم قانون اساسی تا زمانی که رهبر معظم انقلاب اسلامی ادامه کار آن را مصلحت بدانند به جرائم اشخاص روحانی رسیدگی خواهد کرد و پرداخت حقوق و مزایای قضات و کارکنان آن تابع مقررات مربوط به قوه قضائیه می‌باشد.
در معیت دادگاه ویژه روحانیت، دادسرا متشکل از دادستان، معاون ارشد، معاون تحقیقات و عملیات، مدیر اداری و مالی و به تعداد کافی دادیار و کادر اداری انجام وظیفه می‌کند.
“دادستان منصوب» از سوی مقام معظم رهبری در تهران برگزیده می‌شود و عزل و نصب دادستان‌ها و دادیاران شهرستان‌ها برعهده دادستان منصوب است. همچنین حاکم شرع شعبه اول دادگاه ویژه از سوی مقام معظم رهبری و سایر قضات دادگاه‌ها «حسب مورد طبق نظر مقام رهبری» گمارده می‌شود.
همچنین طبق ماده ۱۴ آیین‌نامه مذکور، دادگاه‌های ویژه روحانیت به منظور رسیدگی به جرائم ارتکابی از سوی روحانیون ایجاد و در امور حقوقی، دعاوی مطروحه علیه آنان باید در دادگاه‌های عمومی دادگستری رسیدگی شود مگر آنکه به نظر دادستان منصوب و به حکم ضرورت، اولی آن باشد که دادگاه ویژه به آن رسیدگی کند که در این صورت سایر دادسراها و مراجع دادگستری مکلفند متعاقب بر درخواست دادگاه ویژه یا دادسرای آن، پرونده را ارسال کنند.
بنابراین رسیدگی به دعاوی حقوقی علیه روحانیون، علی‌الاصول از صلاحیت دادگاه ویژه روحانیت خارج و در صلاحیت مراجع عمومی می‌باشد.
به استناد ماده ۱۳ آیین‌نامه مزبور، موارد صلاحیت ذاتی دادگاه ویژه روحانیت یعنی مواردی که دادگاه‌ها و دادسراهای ویژه صالح به رسیدگی می‌باشند، عبارت است از:
۱) کلیه جرائم عمومی روحانیون.

دسته دیگر از فرضیات تحقیق به بررسی ارتباط بین دو نظریه مطرح در بین شاخص های ارزیابی عملکرد ، یعنی تئوری مدرن پرتفوی و تئوری فرا مدرن پرتفوی، می پردازد. در این گروه از فرضیات محقق به دنبال این مطلب است که آیا میان شاخص های ارزیابی عملکرد مبتنی بر نظریه های مدرن و فرامدرن پرتفوی ارتباط معناداری وجود دارد. این گروه از فرضیات عبارتند از :

1. 1. به نظر می رسد میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس شاخص شارپ و سورتینو همبستگی معنا داری وجود داشته باشد.

1. 1. به نظر می رسد میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس ریسک کل و ریسک نامطلوب رابطه معنا داری وجود داشته باشد.

1. 1. به نظر می رسد میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس شاخص ریسک سیستماتیک در هر دو نظریه رابطه معنا داری وجود داشته باشد. به عبارت دیگر این فرضیه ارتباط میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس بتای سنتی و بتای نامطلوب هارلو- رائو و استرادا را بررسی می نماید.

۳- ۱۰ فرضیه صفر و فرضیه جایگزین
فرضیه شماره یک: به نظر می رسد رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس شاخص های هفت گانه یکسان نباشد:
رتبه بندی صندوق ها یکسان است

رتبه بندی صندوق ها متفاوت است
فرضیه شماره دو : به نظر میرسد میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای نرخ بازده سالانه و رتبه بندی آنها بر اساس مدل جنسن و سورتینو همبستگی معنا داری وجود نداشته باشد:

فرضیه شماره سه : به نظر می رسد بین سن صندوق های سرمایه گذاری و عملکرد آنها بر اساس شاخص های ارزیابی عملکرد سورتینو و جنسن، رابطه معناداری وجود ندارد:
فرضیه شماره چهارم: به نظر می رسد میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس شاخص شارپ و سورتینو همبستگی معنا داری وجود دارد :

فرضیه شماره پنجم : به نظر به نظر می رسد میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس ریسک کل و ریسک نامطلوب رابطه معنا داری وجود داشته باشد.

فرضیه شماره ششم : به نظر می رسد میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس بتای سنتی و رتبه بندی آنها بر اساس بتای نامطلوب هارلو – رائو و استرادا همبستگی وجود داشته باشد.

۳- ۱۱ روش تحلیل داده ها و آزمون فرضیات
هدف این تحقیق، ارزیابی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری است و برای ارزیابی عملکرد، از هفت شاخص ترینر، جنسن، شارپ، سورتینو، فاما، مودیلیانی و نسبت اطلاعات استفاده می شود. بر همین اساس، ابتدا پارامترهای مورد نیاز برای محاسبه این شاخص ها، از قبیل بازده ماهانه پرتفوی صندوق ها، بازده بازار، ریسک کل، ریسک سیستماتیک، ریسک نامطلوب پرتفوی و سایر مقادیر مورد نیاز برای تک تک صندوق های مورد بررسی، محاسبه شده و سپس اقدام به محاسبه هر یک از شاخص های ذکر شده میشود. در مرحله بعد، صندوق های سرمایه گذاری بر اساس شاخص های هفت گانه رتبه بندی می شوند. در این مرحله به منظور آزمون فرضیه اول و بررسی یکسان بودن رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس شاخص های هفت گانه و با عنایت به این مطلب که ماهیت متغیر های تحقیق ترتیبی است، لذا از فنون و روش های آمار ناپارامتریک و آزمون فریدمن^[۱۸۷] استفاده میشود. این آزمون به منظور بررسی یکسان بودن رتبه بندی تعدادی از متغیرهای وابسته توسط شاخص های مختلف، استفاده میشود.(مؤمنی و قیومی،۱۳۸۶)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در فرضیه دوم به منظور بررسی همبستگی میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس شاخص شارپ و سورتینو از ضریب همبستگی استفاده خواهد شد. ضریب همبستگی مناسب برای آزمون این فرضیه، ضریب همبستگی رتبه ای است. بر این اساس در این تحقیق برای آزمون فرضیه دوم از ضریب همبستگی اسپیرمن^[۱۸۸] و ضریب همبستگی کندال^[۱۸۹] در سطح معنا داری ۹۵ درصد استفاده می شود، زیرا هر دوی آنها برای سنجش همبستگی هایی که دارای مقیاس رتبه ای هستند، مناسب هستند.
۳- ۱۱- ۱ ضریب همبستگی
تحلیل همبستگی، ابزاری آماری است که به وسیله آن می توان درجه ای که یک متغیر به متغیر دیگر، از نظر خطی، مرتبط است، اندازه گیری کرد. ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه، مستقیم یا معکوس، را نشان می دهد. مقدار ضریب همبستگی همواره بین ۱+ تا ۱- در نوسان است. ضریب همبستگی ۱+ نشان دهنده همبستگی کامل و مستقیم و همبستگی ۱- نشان دهنده همبستگی کامل و معکوس است. اگر ضریب همبستگی صفر باشد، به معنای عدم همبستگی است. (آذر و مؤمنی، ۱۳۸۰)
مفهوم معنا داری در همبستگی این است که آیا همبستگی به دست آمده بین دو متغیر را می توان شانسی یا تصادفی دانست یا واقعاً نشان می دهد بین دو متغیر همبستگی وجود دارد. این موضوع که عدد به دست آمده معنی دار است یا نه از خود عدد به دست آمده با اهمیت تر است.(مؤمنی و قیومی، ۱۳۸۶)
در فرضیه سوم نیز جهت سنجش رابطه میان رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس نرخ بازده و رتبه بندی آنها بر اساس معیار جنسن و سورتینو، از ضریب همبستگی اسپیرمن و کندال در سطح معنا داری ۹۵ درصد استفاده می شود.
در فرضیه چهارم نیز به دنبال این مطلب هستیم که آیا بین رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای بتای سنتی و رتبه بندی آنها بر اساس بتای نامطلوب هارلو- رائو و استرادا، همبستگی و رابطه معناداری وجود دارد؟ برای آزمون این فرضیه نیز از ضریب همبستگی اسپیرمن و کندال در سطح معنا داری ۹۵ درصد استفاده میشود
در فرضیه پنجم و ششم به دنبال بررسی رابطه بین ریسک نامطلوب و سن صندوق های سرمایه گذاری و عملکرد صندوقها بر اساس شاخص جنسن و سورتینو هستیم. برای بررسی این فرضیه ها نیز از ضریب همبستگی مناسب استفاده می شود.
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل و نتایج آزمون فرضیه های تحقیق
مقدمه
داده ها به عنوان اطلاعات خام و پردازش نشده، ابتدایی ترین شناخت پژوهشگر پیرامون پاسخهای احتمالی هستند که در رابطه با مسأله تحقیق مطرح میباشند. لذا پژوهشگر پس از این که روش تحقیق خود را مشخص کرد و با بهره گرفتن از ابزارهای مناسب، داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع آوری کرد، در این مرحله نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیکهای آماری مناسبی که با روش تحقیق، نوع متغیرها و سایر پارامترهای تحقیق سازگاری دارد، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید و در نهایت فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند در بوته آزمون قرار دهد و سرانجام بتواند پاسخی برای پرسشهای تحقیق بیابد.(خاکی،۱۳۸۴)
بر همین اساس، پژوهشگر در این فصل ابتدا عملکرد صندوق های سرمایه گذاری را بر اساس معیارهای ارزیابی عملکرد هفت گانۀ شارپ، ترینر، جنسن، فاما، مودیلیانی، سورتینو و نسبت اطلاعات، مورد ارزیابی قرار داده و سپس اقدام به رتبه بندی هر یک از صندوق های سرمایه گذاری بر اساس معیار های فوق نمود و در نهایت با بهره گرفتن از تکنیکهای آماری مناسب، اقدام به آزمون فرضیات تحقیق شد.
۴- ۱ تجزیه و تحلیل توصیفی و تحلیل ریسک و بازده صندوق های سرمایه گذاری
در این نوع تجزیه و تحلیل، پژوهشگر داده های جمع آوری شده را با بهره گرفتن از شاخص های آمار توصیفی خلاصه و طبقه بندی میکند، به عبارت دیگر در این نوع تجزیه و تحلیل پژوهشگر از شاخص های آمار توصیفی مانند میانگین، میانه و غیره جهت خلاصه کردن اطلاعات استفاده می کند.( خاکی، ۱۳۸۴)
در جدول شماره( الف- ۳ ) در بخش پیوست، اطلاعات مربوط به ۱۴ صندوق سرمایه گذاری مشترک که جامعه نمونه تحقیق محسوب می شود، آورده شده است. در این جدول ابتدا بازدهی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس هر ماه که با بهره گرفتن از رابطه های ذکر شده در فصل سوم محاسبه شده، آورده شده و سپس میانگین نرخ بازدهی صندوق های سرمایه گذاری بر اساس میانگین هندسی به صورت ماهانه و سالانه محاسبه شده و آورده شده است. سپس از شاخص های آمار توصیفی برای خلاصه کردن اطلاعات و درک بهتر آنها استفاده شده است. در این جدول از شاخص های میانه، واریانس، انحراف معیار، ماکزیمم، مینیمم، چولگی، کشیدگی و سایر شاخص ها استفاده شده است.
با بهره گرفتن از اطلاعات این جدول به راحتی می توان مشخص نمود که هر یک از صندوق های سرمایه گذاری چه میزان ریسک(انحراف معیار) و بازده برای سرمایه گذاران فراهم نموده اند. همچنین از اطلاعات مربوط به چولگی بازده صندوق های سرمایه گذاری برای نتیجه گیری در خصوص فرضیه ای که به بررسی رابطه میان نسبت شارپ و سورتینو می پردازد، استفاده خواهد شد.
۴- ۲ تجزیه و تحلیل صندوق های سرمایه گذاری بر اساس معیارهای ارزیابی عملکرد هفت گانه
هدف اصلی این تحقیق بررسی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری بر اساس معیارهای ارزیابی عملکرد هفت گانۀ شارپ، ترینر، جنسن، فاما، مودیلیانی، سورتینو و نسبت اطلاعات می باشد. بر این اساس پژوهشگر بعد از محاسبۀ داده های مورد نیاز برای این شاخص ها اقدام به محاسبه هر کدام از این شاخص ها نمود و سپس بر اساس هر یک از این شاخص ها عملکرد صندوق های سرمایه گذاری را رتبه بندی نمود.
۴- ۲- ۱ شاخص شارپ
همان گونه که در فصول گذشته بدان اشاره شد، شاخص شارپ،شاخصی است که از طریق نسبت بازده اضافی صندوق های سرمایه گذاری به شاخص ریسک کل که با انحراف معیار بازده محاسبه میشود، به دست می آید.
فرمول شماره(۴-۱)

بر همین اساس ابتدا بازده اضافی صندوق های سرمایه گذاری محاسبه گردید. برای این کار ابتدا بازده صندوق های سرمایه گذاری را از بازده بدون ریسک کم کرده و در نهایت از مقادیر محاسبه شده، میانگین گرفته شد. سپس از شاخص انحراف معیار بازده، جهت محاسبه ریسک کل استفاده گردید و در نهایت پس از محاسبه شاخص شارپ، اقدام به رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس شاخص مذکور گردید. نتایج مربوط به این شاخص در جدول شماره( الف- ۴) پیوست ذکر شده است. همان گونه که در جدول مذکور مشخص است، صندوق های سرمایه گذاری آگاه ، یکم ایرانیان و شاداب در رتبه های اول و صندوق های بانک صادرات، بانک پاسارگاد و خبرگان در رتبه های آخر بر اساس رتبه بندی این شاخص قرار گرفته اند.

در بررسی دیگری که در قالب طرح تحقیقاتی به شماره ۷۸۱۱۶-۱۲-۱۰۷ در سال زراعی ۷۸-۱۳۷۷ انجام پذیرفت، نتایج نشان داد که لاین گندم ۹۰ Zhong 87، رقم کویر و رقم پیشتاز از مقادیر شاخص برداشت بالایی در شرایط آبیاری نرمال و تحت تنش خشکی پس از مرحله گلدهی برخوردار هستند (به ترتیب برای شرایط آبیاری نرمال و تنش این مقادیر ۵۵/۰ و ۵۲/۰ برای ۹۰ Zhong 87، ۴۹/۰ و ۴۵/۰ برای رقم کویر و ۴۹/۰ و ۴۶/۰ برای رقم پیشتاز محاسبه گردید) که در حال حاضر از این ژنوتیپ ها در برنامه های دورگ گیری استفاده می گردد. در تجزیه پایداری عملکرد دانه گندم نان، ۱۹ لاین امید بخش با بهره گرفتن از روش های مختلف پایداری به مدت دو سال زراعی در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی اقلیم ساحل خزر انجام گرفت و لاین شماره ۱۱ با شجرهALTAR84/AE. SQUARROSA(219)//SERI بر اساس معیارهای پایداری مختلف به عنوان لاین پایدار و پرمحصول سازگاری عمومی خوبی را نشان داد (سوقی و همکاران، ۱۳۸۸). محفوظی و همکاران (۱۳۸۸) با بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین سازگاری و پایداری عملکرد دانه گندم بر روی ۲۰ لاین جدید و ارقام پیشرفته در مناطق سرد کشور و در نظر گرفتن دو شرایط محدودیت آب و آبیاری معمول در دو سال زراعی لاین شماره ۲ با شجره MV17/Zrn و لاین شماره ۹ با شجره Bkt/90-Zhong87 جهت تکثیر بذر انتخاب نموده و چهار لاین را با انجام کلیه روش در شرایط تنش خشکی معرفی نمودند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

علیزاده و تاری نژاد (۲۰۰۲) جهت بررسی پایداری عملکرد لاین های امیدبخش جو در شرایط آبی، ۱۸ لاین پیشرفته جو را طی سه سال در منطقه مغان به همراه رقم شاهد منطقه بررسی کردند و لاین شماره ۱۲ را با انحراف معیار رتبه ۷۹/۳ و تغییرات محیطی ۳۷/۹ پایدارترین لاین ارزیابی نمودند (Alizadeh and Tarinejad, 2002).
به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های جو برای مناطق گرمسیر دیم، ۱۹ ژنوتیپ به مدت سه سال زراعی مورد آزمایش گرفتند. نتایج تجزیه پایداری نشان داد ژنوتیپ های شماره ۱۲ (Wi2291) و ۱۴ (Alanda/Harma-01/7/Gustoe/M64-76/Bon//) با داشتن
خصوصیات مطلوب زراعی و پایداری عملکرد دانه، به عنوان لاین های جدید برتر جهت مناطق مطالعه شده بوده و ژنوتیپ های ۱۵ و ۱۶ به ترتیب برای گچساران و مغان انتخاب شدند (انصاری ملکی و همکاران، ۱۳۸۸).
تکرارپذیری ۶ آماره پایداری عملکرد در گیاه گندم مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق آماره های ضریب فینلی و ویلکنسون (b_i) و ابرهارت راسل (S²d_i) در محیط های تحقیق تکرارپذیری نداشته در حالی که آماره های واریانس محیطی (S²_i) و ضریب تشخیص r² دارای تکرارپذیری پایینی بودند همچنین تنها آماره های ضریب رگرسیون و ضریب تغییرات ژنوتیپی دارای تکرارپذیری پایینی بودند (Jalaluddin and Harrison, 1993).
در بررسی و انتخاب ژنوتیپ های پرمحصول و سازگار با شرایط دیم گیاه نخود، ۱۷ لاین و ژنوتیپ در چهار تکرار به مدت دو سال در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی در شرایط دیم اجرا گردید. که بر اساس نمودار بای پلات مدل AMMI₂، ژنوتیپ های FLIP97-79 ،X95TH1 و FLIP97-114 از پایداری مناسب برخوردار بودند و ژنوتیپ FLIP97-114 با عملکرد بالا به عنوان ژنوتیپ سازگار با عملکرد پایدار معرفی شد (زالی و همکاران، ۱۳۸۶).
امیری فر و همکاران (۱۳۹۰) تحقیقی بر روی ۲۰ ژنوتیپ برتر گندم نان به همران دو رقم شاهد سرداری و آذر به مدت دو سال، در دو ایستگاه تحقیقاتی و دو شرایط رطوبتی متفاوت انجام داده و با توجه به نتایج تجزیه پایداری ملاحظه نمودند که از بین ژنوتیپ هایی که دارای عملکرد بالا، رتبه پایین و انحراف رتبه کمتری در شرایط دیم، آبی و هر دو شرایط دیم و آبی داشتند ژنوتیپ های شماره ۱،۱۹،۷،۱۱،۱۴ با داشتن ضریب ریک کمتر نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارای پایداری عملکرد زیادی بودند. در بین این ژنوتیپ ها، ژنوتیپ شماره ۱ فقط ۰٫۲۷% از مقدار کل ضریب ریک را به خود اختصاص داده و بنابراین پایدارترین ژنوتیپ تشخیص داده شد. با بهره گرفتن از همبستگی ساده روابط موجود بین صفات مورد مطالعه، عملکرد دانه در شرایط دیم همبستگی مثبت و معنی داری با صفات ارتفاع بوته، شاخص تحمل به تنش و میزان پایداری (توسط ضریب اکووالانس ریک) نشان داد (امیری فر و همکاران، ۱۳۹۰).
آکورا و همکاران (۲۰۰۶) با مطالعه بر روی ۱۵ ژنوتیپ گندم دوروم در هشت محیط کشور ترکیه با بهره گرفتن از پارامترهای پایداری ارقام ۹۸-Ylimaz و ۷۹-Cakmak را با کلیه روش های به کار برده شده پایدار معرفی کردند (Akcura et al., 2006).
ضرایب همبستگی خطی بین صفات مختلف در ژنوتیپ های مورد آزمایش شامل ۵۴ ژنوتیپ به همراه سه رقم شاهد انجام گرفته در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز و در قالب طرح آگمنت با شش بلوک نشان داد عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و شاخص برداشت با عملکرد دانه در سطح احتمال ۱% همبستگی مثبت و معنی داری داشته اند ولی وزن هزار دانه با این صفت در سطح احتمال ۵٪ همبستگی مثبت نشان داده است (r=0.30). همچنین در بین اجزا عملکرد، تعداد سنبله در مترمربع قوی ترین همبستگی را با عملکرد دانه نشان داد. محققین دیگر نشان دادند که در گیاه جو تعداد سنبله در متر مربع با عملکرد دانه در سطح احتمال ۱٪ همبستگی مثبت و معنی داری داشته است.
فتحی و رضایی مقدم (۱۳۷۹) نیز به ترتیب بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه رقم های جو را ناشی از اثر تعداد دانه در سنبله با تعداد سنبله در مترمربع در سطح احتمال ۱٪ همبستگی منفی گزارش نمودند. این موضوع می تواند به دلیل رقابت برای جذب و استفاده از منابع طبیعی باشد که در شرایط تعداد سنبله بیشتر در واحد سطح، رقابت بین آن ها زیادتر می گردد. برخی محققین نیز همبستگی بین تراکم سنبله و تعداد دانه در سنبله را منفی و معنی دار گزارش نموده اند (فتحی و رضایی مقدم، ۱۳۷۹ و ثباتی و هاشمی دزفولی، ۱۳۷۷).
عملکرد ۸ ژنوتیپ پنبه به همراه ارقام ساحل و ورامین به عنوان ارقام شاهد در مناطق عمده پنبه کاری در طی دو سال زراعی ۸۵-۱۳۸۴ مورد بررسی قرار گرفت. طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بود. اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط و پایداری عملکرد ژنوتیپ ها در ۶ منطقه استان از طریق روش های تک متغیره پارامتری و غیرپارامتری و مدل امی نشان داد ۷۵/۸۱ درصد از مجموع مربعات آن، توسط دو مولفه اصلی اول اثر متقابل تبیین می گردد و اثرات اصلی ژنوتیپ و محیط و اثر متقابل ژنوتیپ* محیط معنی دار بودند. در مجموع، ارقام سپید و ۴۳۲۰۰ با بالاترین عملکرد، به ترتیب به عنوان ارقامی با سازگاری عمومی و خصوصی شناسایی شدند. برعکس رقم ساحل با کمترین میزان عملکرد دارای سازگاری وسیع با مناطق نامساعد بوده و جهت کشت در این گونه مناطق قابل توصیه است. رقم چکوروا به عنوان پایدارترین رقم با عملکرد متوسط برای کلیه مناطق شمالی کشور، شناسایی گردید (دماوندی کمالی و همکاران، ۱۳۹۰).
پایداری لاین های مختلف امید بخش جو با بررسی ۲۰ ژنوتیپ در آزمایشات ناحیه ای عملکرد در ۹ منطقه و به مدت دو سال زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت (آزمایشات در ایستگاه های تبریز و اردبیل به مدت یک سال انجام شد). نتایج تجزیه مرکب داده ها حاکی از تاثیر گذاری اثر محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر عملکرد ژنوتیپ ها بود همچنین روش های تجزیه پایداری ژنوتیپ ۱۹ را به عنوان ژنوتیپ برتر و پایدار و ژنوتیپ ۲۰ را به عنوان ژنوتیپ ناپایدار شناسایی نمودند. با توجه به روش های GGE biplot وAMMI و تجزیه مختصات اصلی، ژنوتیپ ۱۹ به عنوان ژنوتیپ پایدار و با عملکرد بالا شناخته شد (مرادی، ۱۳۸۸).
به منظور بررسی پاسخ لاین های مختلف جو به شرایط متفاوت محیطی و تعیین پایداری عملکرد در آن ها، ۱۸ ژنوتیپ امیدبخش جو به همراه دو ژنوتیپ شاهد در قالب آزمایش با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هشت منطقه سرد کشور مورد بررسی قرار گرفتند. کاربرد پنج پارامتر پایداری مدل امی چند متغیره ، پارامتر شوکلا و ترسیم بای پلات سه ژنوتیپ پایداری عمومی مناسبی را به همه محیط ها نشان دادند و ژنوتیپ ۳ به جز در روش AMMI ، در سایر روش های تجزیه رتبه آخر پایداری عملکرد را به دست آورد و به عنوان ناپایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. همچنین با بررسی همبستگی بین رتبه های پارامترهای مختلف به روش های مذکور نشان داد رتبه های تمامی این پارامترها به جز پارامتر AMGE همبستگی بالایی با یک دیگر دارند دو ژنوتیپ در ایستگاه های کرج و مشهد و ژنوتیپ دیگری در ایستگاه های جلگه رخ و اراک سازگاری خصوصی بالایی را نشان دادند. در نهایت ژنوتیپ های ۱۶، ۱۱ و ۱۰ به ترتیب بالاترین پایداری عملکرد را داشتند و به عنوان ژنوتیپ‌هایی پایدار معرفی گردیدند (اکبرپور و همکاران، ۱۳۹۰).
بهرامی و همکاران (۱۳۸۹) عملکرد دانه ۲۰ ژنوتیپ جو لخت را به منظور بررسی پایداری و تشخیص ارقام پرمحصول و سازگار، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شش منطقه به مدت دو سال مورد بررسی قرار دادند. نتایج تجزیه واریانس ساده و مرکب حاکی از وجود تفاوت‌های معنی دار بین عملکرد دانه در ژنوتیپ ها بود. در کل با توجه به همسویی نسبی نتایج حاصل از روش‌های مختلف و عمدتا بر اساس روش ابرهارت- راسل ژنوتیپ های آی سی ان ۳۲۸-۹۳ و آللی /۴/مولا ۲ به عنوان پایدارترین ارقام شناخته شدند و ژنوتیپ گلوریا به عنوان ناپایدارترین رقم و مخصوص مناطق نامساعد ضعیف تشخیص داده شد.
جهت پی بردن به اینکه آیا شاخص برداشت یا اجزای آن می توانند به عنوان معیاری جهت انتخاب ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا در برنامه های اصلاحی گندم زمستانه و بهاره مورد استفاده قرار گیرند، آزمایشی با شرکت ژنوتیپ های زمستانه در سه منطقه و ژنوتیپ های بهاره در چهار منطقه هریک در طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در دو شرایط کشت تنک و متراکم با دو تکرار در سال های ۹۴-۱۳۹۳ و ۹۵-۱۹۹۴ در استان اونتاریو در کانادا انجام گرفت (Yazdansepas, 1997). نتایج نشان داد مقادیر وزنی و عددی برای اکثریت صفات گندم های زمستانه بیشتر از گندم های بهاره بود. همچنین در کشت متراکم، شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری با تعداد دانه و صفت نسبت وزن سنبله به وزن بقیه ساقه نشان داد. در نتیجه در کشت تنک، شاخص برداشت بعد از گرده افشانی و در کشت متراکم قبل از گرده افشانی معین می شود. شاخص برداشت نمونه ها همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه همان نمونه ها هم در کشت تنک و هم در کشت متراکم نشان داد همچنین وجود همبستگی بین وزن میان گره اول زمان رسیدن و سهم اندوخته ساقه قبل از مرحله گرده افشانی در عملکرد دانه مثبت و بسیار معنی دار بود. رویهمرفته نتایج نشان داد که صفات مرفولوژیکی اندازه گیری شده در نمونه‌ها معمولا با عملکرد دانه همان نمونه ها همبستگی نشان دادند، اما با عملکرد دانه در واحد سطح همبستگی دیده نشد (Yazdansepas, 1997).
نتایج تجزیه علیت صورت گرفته بر گندم دوروم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی تبریز نشان داد بیشترین اثر مستقیم و مثبت به ترتیب مربوط به تعداد دانه در سنبله، طول سنبله و وزن هزار دانه می باشد. ضرایب همبستگی صفات شاخص برداشت، ارتفاع بوته و تعداد پنجه بارور با عملکرد دانه به ترتیب بالاترین همبستگی را داشته و همبستگی های مذکور در سطح ۱٪ معنی دار بودند (نفوذی و همکاران، ۱۳۸۶).
در ارزیابی پایداری عملکرد ارقام آبی و دیم، روش ضریب تغییرات دو رقم زرین و الوند را مشابه و حدود دو برابر پایداری رقم الموت دانست و همچنین در روش لین و بیننز ارقام زرین و الوند پایداری مشابهی داشتند و در رابطه با ارقام دیم سرداری و آذر ۲ تفاوتی با هم نداشتند (حبیبی و همکاران، ۱۳۸۶).
فصل سوم
مواد و روش ها
مواد و روش ها
آزمایشات سراسری پایداری عملکرد با کد C-88 مربوط به ۱۸ ژنوتیپ گندم زمستانه و بینابین (Facultative) (رقم شهریار به عنوان شاهد ملی در نظر گرفته شده است) در ۱۱ ایستگاه تحقیقاتی سرد کشور شامل : کرج، همدان، مشهد، اراک، جلگه رخ، تبریز، اقلید، زنجان، اردبیل، میاندوآب و قزوین در طول دو سال زراعی ۸۹-۱۳۸۸ و ۹۰-۱۳۸۹ انجام گرفت. موقعیت و شرایط اقلیمی مزارع اجرای آزمایش در جدول ۳-۱ آورده شده است.
جدول ۳-۱ مشخصات اقلیمی مناطق آزمایش

مکان های دوساله

ارتفاع از سطح دریا (m)

عرض جغرافیایی

طول جغرافیایی

مکان آزمایش

(۱) E

۱۴۶۶

۴۸/۳۵

۵۷/۵۰

کرج

(۲) E

۱۸۲۴

۴۶/۳۶

۳۴/۴۸

همدان