همچنین aP^Ib توان بالاترa و نیز ضعف کمتر آن را در مقایسه با b نشان می دهد. aP^Ib بیانگر آن است که جریان­های مثبت و منفی مساوی می­باشند.
همچنین aR^Ib نشان دهنده قدرت بالای یکی از گزینه­ ها و ضعف سایر گزینه­هاست. این وضعیت در شرایطی اتفاق می­افتد که گزینه a در مجموعه ­ای از معیارها دارای قدرت زیاد و گزینه b دارای قدرت کم بوده و یا عکس این قضیه اتفاق بیافتد. در چنین مواردی اطلاعات تهیه شده توسط جریان­های فرارتبه­ای پایدار نیست. به نظر می­رسد که در این موارد گزینه بهتر است که بگوییم این دو گزینه غیر قابل قیاس با یکدیگر هستند. روش پرومته- ۱، روشی محتاط است. این روش در چنین مواردی تصمیم ­گیری را به عهده تصمیم­گیرنده می­ گذارد.
۱-۱۱-۲-۲- رتبه ­بندی کامل پرومته- ۲:
پرومته- ۲شامل رتبه ­بندی کامل (P^II, R^II) می­باشد. اصولا در مواردی از این نوع رتبه ­بندی استفاده می­ شود که تصمیم­گیرنده خواهان یک رتبه ­بندی کامل باشد. جریان رتبه ­بندی خالص به صورت زیر مطرح می­گردد:
در این نوع از طبقه ­بندی میان رتبه ­بندی مثبت و منفی نوعی توازن وجود دارد. هرچه میزان رتبه ­بندی کل بیشتر باشد، گزینه مورد نظر بهتر است. بنابراین:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

وقتی پرومته- ۲ مد نظر است همه گزینه­ ها قابل قیاس بوده و هیچ گزینه غیر قابل قیاسی باقی نمی­ماند. ولی گاهی ممکن است در این روش هنگام مقایسه تفاوت­ها کمی از اطلاعات نادیده گرفته شده و به همین گاها اشکالاتی به آن وارد است. در روش ذکر شده ویژگی های زیر وجود دارد:
وقتی ، در نتیجه a بیشتر سبب رتبه ­بندی سایر گزینه­ ها در همه معیارهاست. و هنگامی که گزینهa در همه معیارها بیشتر به وسیله سایر گزینه­ ها مورد رتبه ­بندی قرار می­گیرد. توصیه می­ شود که در دنیای واقعی، تحلیل­گران و تصمیم­گیرندگان از هر دوی روش­های پرومته-۱ و ۲ استفاده کنند. زیرا استفاده از روش رتبه ­بندی کامل بسیار راحت است ولی تحلیل موارد غیر قابل قیاس معمولا به اتمام یک تصمیم گیری مناسب کمک می کند.
از آنجایی که جریان کل رتبه ­بندی کاملی را به وجود می ­آورد، ممکن است با تابع سود مقایسه شود. یکی از مزایای آن است که بر اساس اطلاعات ترجیحی ساده و واضح ساخته شده است( وزن­ها و توابع ترجیحی) که بیشتر بر پایه جملات مقایسه­ ای هستند تا جملات قطعی.
۱-۱۱-۳- نمودارهای گزینه ها:
بر طبق تعریف جریانات رتبه ­بندی مثبت و منفی ارائه شده در ۵٫ ۱۳ و ۵٫ ۱۴ شاخص­ های تجمعی ۵٫ ۱۰ می­توان به معادله زیر دست یافت:
در نتیجه:
اگر
جریان خالص معیار واحد هنگامی به دست می ­آید که تنها معیار در نظر گرفته شود( صد در صد وزن خالص به این معیار اختصاص یابد). این امر نشان می­دهد که گزینه a چگونه می ­تواند رتبه ­بندی کند () و یا توسط سایر گزینه­ های معیار مورد رتبه ­بندی قرار گیرد(). نمودار یک گزینه شامل مجموعه ­ای از همه جریانات خالص معیار واحد است: .
نمودار گزینه­ ها در موارد زیادی، به خصوص برای مطلوب کردن کیفیت در معیارهای مختلف، مفید می­باشد. بر طبق ۵٫ ۲۰ مشاهده می شود که جریان خالص کل، یک گزینه تولیدی عددی بین بردار وزن­ها و بردار نمودار این گزینه خواهد بود. این خاصیت به طور گسترده­ای در ساخت گایا مورد استفاده قرار می­گیرد.
۱-۱۱-۴- مدل فعل و انفعالی دیداری گایا:
۱-۱۱-۴-۱- طرح گایا:
اطلاعات موجود در ماتریس M بسیار گستره­تر از اطلاعات موجود در جدول ارزیابی مطر شده می­باشد، چون درجات اولویت­های داده شده توسط معیار تعمیم داده شده در ماتریس M به شمار می­روند. به علاوه، در مقیاس خودشان توضیح داده می­شوند، در حالی که بعدی ندارد. به علاوه، M به وزن معیارها وابسته نیست.
در نتیجه، مجموعه ای از n گزینه می ­تواند به عنوان ابری از n نقطه در یک فضای k بعدی نمایش داده شود. از آنجایی که تعداد معیارها معمولا بیشتر از دو هستند، به دست آوردن دید روشنی از جایگاه نسبی نقاط با در نظر گرفتن معیارها غیرممکن به نظر می­رسد. در شکل زیر غیر از نقاط نمایش دهنده گزینه­ ها، بردارهای دستگاه مختصات معیارها نیز نشان داده شده ­اند.
شکل ۱-۱: طرح گایا
در طرح گایا پس از انجام طرح، اطلاعات تا حد ممکن نگهداری می­شوند. بر حسب روش تحلیل اجزای اصلی، این طرح توسط دو بردار مرتبط با دو تا از بلندترین بردارهای کوواریانس ماتریس M’M جریانات خالص تک­معیاره تعریف می­ شود. البته برخی اطلاعات پس از انجام عملیات از بین خواهند رفت. طرح گایا یک متا­مدل( مدل یک مدل) است. که به δ اجازه می­دهد که کمیت اطلاعات را حفظ کند. در بیشتر مطالعاتی که انجام شده δ بیشتر از ۶۰% بود و همچنین در بسیاری از موارد این عدد حتی به بیشتر از ۸۰% هم رسیده است. این اعداد نشان دهنده آن است که طرح گایا به نسبت قابل اعتماد است. اطلاعات حاصل از این طرح بسیار غنی بوده و به
فهم ساختار مسائل چند­معیاره کمک خواهد کرد.
۱-۱۱-۴-۲- نمایش گرافیکی گزینه­ ها و معیارها:
اگر (A₁, A₂, …, A_i, …, A_n)، n نقطه برای نمایش گزینه­ ها باشد و نیز (C₁, C₂,…, C_j, …, C_K) برای نمایش K واحد بر روی محور مختصات باشد IR^K برای نمایش معیارها باشد. طرح گایای حاصل به صورت زیر خواهد بود:
شکل ۱-۲: نمایش گزینه­ ها و معیارها در طرح گایا
پس از دنبال کردن ویژگی­های زیر می­توان دریافت که δ به اندازه کافی بزرگ است:
P₁: هرچه محور یک معیار در طرح گایا بلندتر باشد، تمایز آن بیشتر است.
P₂: معیارهایی که دارای ترجیحات یکسان هستند دارای جهات تقریبا یکسانی می­باشند.
P₃: معیارهایی که دارای ترجیحات مخالف هستند تقریبا دارای جهات عکس هم می­باشند.
P₄: معیارهای که از نظر میزان ترجیح با یکدیگر مرتبط نیستند توسط محورهای قائم نمایش داده می­شوند.
P₅: گزینه­ های مشابه در نقاطی نزدیک به هم نمایش داده می­شوند.
P₆: گزینه ­هایی که از نظر یک معیار مطلوب هستند توسط نقاطی در جهت محور همان معیار نمایش داده می­شوند.
اگرچه طرح گایا از کل اطلاعات، تنها شامل درصد δ می­ شود، ابزار گرافیکی دیداری قدرتمندی برای تحلیل مسائل چند­معیاره است. قدرت متمایز کردن معیارها بر اساس نقاط تضادشان، به علاوه کیفیت هر گزینه در معیارهای مختلف بسیار مشخص است.
۱-۱۱-۴-۳- تاثیر وزن­های موجود در روش پرومته بر طرح گایا:
بردار وزن ها به طور آشکاری بردار IR^K نیز هست. اگر:
در نتیجه:
شکل۱- ۳: بردار واحد وزن در مدل گایا
در شکل بالا بردار w نقش مهمی در نتیجه طرح گایا دارد. این امر را می­توان با نمایش بردار واحد وزن در مدل گایا مشاهده کرد. در این شکل π نشان دهنده بردار تصمیم گیری پرومته است.
همانطور که دیده می­ شود محور تصمیم ­گیری پرومته با این معیار در طرح گایا منطبق شده است. سپس هر دوی محورها تجسمی از بردار واحد مختصات بر روی IR^K هستند. وقتی که وزن­ها در بین همه معیارها تقسیم شده باشد، محور تصمیم ­گیری پرومته به عنوان حاصل وزن­دهی همه محورهای معیار ظاهر خواهد شد. .
اگر π بزرگ باشد، محور تصمیم ­گیری پرومته قدرت تصمیم ­گیری بالایی دارد.
اگر π کوچک باشد، محور تصمیم گیری پرومته قدرت بالایی ندارد. این بدان معناست که بر طبق وزن­ها، معیارهای موجود شدیدا در تضاد هستند و انتخاب یک روش سازشی مشکل به نظر می­رسد.
وقتی که وزن­ها تعریف می­شوند، موقعیت گزینه­ ها و معیارها در طرح گایا بدون تغییر باقی می­ماند. بردار وزن به عنوان یک بردار تصمیم ­گیری ظاهر شده که تصمیم­گیرنده می ­تواند با کمک آن ارجحیت خود را به سوی یک معیار خاص مناسب تغییر دهد. وقتی که یک آنالیزی به واسطه وزن­های موجود انجام می­گیرد، بردار تصمیم ­گیری پرومته(w) و محور تصمیم ­گیری پرومته(π) به طریقی تغییر مکان می­ دهند که نتیجه آن در امر تصمیم ­گیری به خوبی در طرح گایا قابل مشاهده است( شکل ۱-۴).
شکل ۱-۴: نتیجه تصمیم ­گیری در طرح گایا
بردار تصمیم ­گیری پرومته و محور تصمیم ­گیری پرومته ابزار تحلیلی بسیار قدرتمندی را ایجاد می­ کنند. قبل از اینکه یک تصمیم ­گیری به اتمام برسد غالبا به تصمیم­گیرنده توصیه می­ شود که توزیع وزن­های مختلف را در نظر بگیرد. این موقعیت می ­تواند به آسانی در طرح گایا درک شود، گزینه­ های توصیه شده در جهت محور تصمیم ­گیری قرار دارند. از آنجایی که گزینه­ ها و معیارها بدون تغییر باقی می­مانند، هنگامی که بردار تصمیم ­گیری پرومته تغییر مکان می­دهد مدیریت تحلیل حساسیت بسیار ساده خواهد شد. راهنمایی بردار تصمیم ­گیری بلافاصله توسط نرم افزار PROMCALC و DECISION LAB اداره می­ شود. از آنجایی که فرایند به صورت گرافیکی نمایش داده می­ شود، درک این مطالب بسیار ساده خواهد بود.
۱-۱۱-۵- پرومته- ۴، ابزار حساسیت( مغز انسان):
مدل پرومته- ۴ تصمیم­گیرنده را با اطلاعات اضافی و نیز با دیدی که در رابطه با مسئله چند­معیاره دارد وارد حل مسئله می­ کند. این روش به تصمیم­گیرنده اجازه می­دهد که بر اساس نظر شخصی خود بیان کند که آیا مسئله مورد مطالعه از نوع سخت و یا نرم است؟ بسیار واضح است که توزیع وزن­ها در تصمیم ­گیری و تشخیص نوع تصمیم بسیار حائز اهمیت است. به محض اینکه وزن­ها تعیین شدند، یک رتبه ­بندی نهایی توسط پرومته- ۲ صورت می­گیرد. در اغلب موارد تصمیم­گیرنده در رابطه با ارزش دقیق وزن­ها را دچار شک و تردید می شود. تردید وی به دلیل وجود فاکتورهایی مانند نامشخص بودن، عدم وجود دقت، عدم اطمینان، کمبود کنترل و… در دنیای واقعی است.
به هر حال تصمیم­ گیران معمولا برای اهمیت وزن­ها در ذهن خود ترتیب­هایی را مد نظر دارند. بنابراین، علی رغم وجود تردیدها، قادر هستند که برخی از فاصله­ها را برای ارزش­های واقعی در نظر گیرد. این فاصله­ها می­توانند به صورت زیر باشند:
در این موارد، مجموعه ­ای از تمام نقاط اضافی بردارهای واحد که با همه وزن­ها ارتباط داده می­شوند. این مجموعه در مساحتی از واحد Hypersphere در IR^K محدود شده است. می­توان این محدوده را بر روی طرح گایا ترسیم کرد و آن را HB یا مغز بشر نامید. مشاهده می شود. HB در بر­گیرنده محدوده­ای شامل همه نقاط اضافی محور تصمیم گیری پرومته(π) برای همه وزن­های مجاز خواهد بود.
شکل ۱-۵ : مغز بشر
در این موقعیت دو حالت خاص می تواند اتفاق افتد:
S₁: (HB) شامل اصل طرح گایا نخواهد بود. در این مورد وقتی که وزن­ها تعریف شدند محور تصمیم ­گیری پرومته(π) به طور کلی در جهت مشابهی باقی خواهد ماند ونیز همه گزینه­ های اختصاص یافته در این جهت مناسب هستند. مسئله چندمعیاره موجود در این دسته از نوع نرم بوده و حل آن ساده می­باشد.

طبق نظر نوناکا (۱۹۹۴) همه دانش‏ها بر اساس پیچیدگی‎شان می‏توانند به محدوده‎ای از عیان تا نهان طبقه‏بندی شوند. این طبقه‏بندی مبتنی بر نگرش پولانی (۱۹۶۲) در خصوص دانش است. نوناکا این دو نوع دانش را به این صورت معرفی می‏کند:
دانش آشکار^[۱۶]: دانش عیان دانشی است که به زبان رسمی بیان شده و به سادگی در میان افراد منتقل می‎شود. نوناکا معتقد است که این نوع دانش مستقل از کارکنان بوده و در سیستم‏های اطلاعات کامپیوتری، کتاب‏ها، مستندات سازمانی و نظایر اینها وجود دارد. دانش صریح، دارای قابلیت کدگذاری و بیان از طریق گویش است. علوم دانشگاهی مثلا بارز این نوع دانش است.
دانش نهان^[۱۷]: دانش شخصی است که ریشه در تجربه فردی دارد و شامل عوامل ذهنی همچون اعتقادات شخصی، دیدگاه‏ها، غرایز و ارزش‏ها است. این نوع دانش انتزاعی بوده و دستیابی به آن آسان نیست. در این زمینه پولانی تعبیر جالبی دارد. او در این خصوص می‏گوید: ” ما بیشتر از آنچه می‏گوییم، می‏دانیم.”
و در طبقه بندی معروف دیگر که توسط لیدنر و علوی^[۱۸] مطرح شده است به وجود چهار نوع دانش اشاره شده است:

• • دانش نهفته که در زمینه اقدامات و تجارب افراد دارد و تشکیل‏دهنده‏ی مدل‎های ذهنی افراد است.

• • دانش آشکار که در مقایسه با دانش نهفته عمومیت بیشتری داشته و به راحتی قابل انتقال است.

• • دانش فردی که در وجود فرد نهفته است و ریشه در اقدامات فردی دارد.

• • دانش گروهی که دانشی است که در سیستم‏های اجتماعی و فرهنگی یک سازمان نهفته است (علوی و لایندر^[۱۹]، ۲۰۰۰: ۲۲)

اهمیت دانش

سازمان‎ها همواره در پی کسب دانش و استفاده از آن بوده‏اند. آنها به هنگام استخدام نیز، غالباً برای تجربه بیشتر از هوش ارزش قائل می‎شوند، زیرا از ارزش دانشی که به مرور زمان کسب شده و خود را به اثبات رسانده باشد به خوبی آگاهند. مدیران بیشتر به دنبال افرادی باتجربه هستند تا به جای جستجو برای یافتن اطلاعات درپایگاه‎های اطلاعاتی، دانش خود را مرتباً در معرض تصمیم‎گیری قرار دهند (داونپورت و رحمان سرشت، ۱۳۷۹: ۳۸).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

علت توجه سازمان‏ها به این امر این است که دانش در ایجاد و حفظ ارزش اقتصادی میان منابع سنتی (زمین، کار و سرمایه) نقش مهمی ایفا می‏کند. در عصر حاضر که عصر اطلاعات و عصر دانایی نامیده می‎شود، دانش می‏تواند مزیت رقابتی سازمان‏ها تلقی شود و به آنها توانایی حیات، رقابت و پیشی گرفتن از سایرین را اعطا کند. در واقع دانش علت اصلی پایداری و کامیابی سازمان‎های موفق است. دانش‎آفرینی در سازمان‏ها و نیز شیوه‎های انتقال آن، تأثیری عمده بر توان نهایی سازمان‎ها دارد. برخی سازمان‎ها به اشتباه تصور می‎کنند که فن‎‎آوری می‎‌تواند جای مهارت و تصمیم‌گیری‏های کارکنان باتجربه را بگیرد. حال آنکه خاستگاه اقتصاد نوین، فن‌آوری نیست؛ خاستگاه آن تفکر بشری است. زمانی که سازمان‏ها اقدام به تدوین اجرای یک پروژه می‎کنند، نخستین مسئله‎ای که معمولاً با آن روبه‎رو می‎شوند کافی نبودن دانش سازمانی برای پشتیبانی از آن است. بدین معنا که، میان دانش موجود و دانش مورد نیاز فاصله‎ای زیاد وجود دارد. برعهد‎ه‏ی مدیریت دانش است که بر پرکردن یا کوتاه‏کردن این فاصله اقدام کند (کهن، ۱۳۸۴: ۵۲).
تافلر دانش را جانشین نهایی تولید، ثروت و سرمایه پولی می دانند (تافلر،^[۲۰]۱۳۷۷: ۱۳۵). همچنین پیتر دراکر^[۲۱] در سال ۱۹۹۳ میلادی بیان نمودکه: “در اقتصاد امروز دنیا «دانش» منبعی همانند و در عرض سایر منابع تولید مثل کار، سرمایه و زمین نیست بلکه تنها منبع اصلی رقابتی عصر حاضر به شمار می آید” ( نوناکا، ۱۹۹۶: ۸۳۳). در واقع دانش تنها منبعی است که در اثر استفاده، از ارزش آن کاسته نشده بلکه بر ارزش آن افزوده می شود (گلاسر،^[۲۲]۱۹۹۸: ۵۱۷). داونپورت نیز معتقد است سرمایه گذاری یک سازمان بر روی دانش نسبت به مواد و مصالح سودآورتر است (داونپورت و لورنس، ۱۹۹۸: ۱۴).
این دانش در رویه ها، دستورالعمل ها، دیدگاه ها، اقدامات، و تصمیمات سازمانی مستقر و مستتر است و آنگاه اهمیت دو چندان می یابد که به محصولات و خدمات ارزشمندی تبدیل شود، بنابراین می توان دریافت که تنها مزیت رقابتی پایدار سازمان، اولاً عبارت است از آنچه می دانند، و ثانیاً آنکه با چه سرعتی دانسته های خود را به کار می گیرند (کوهن^[۲۳]، ۱۹۹۸: ۲۲ ).
ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﻛﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ داﻧﺶ- ﻣﺤﻮر ﻣﻄﺮح اﺳﺖ، اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫـﺎن ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ در ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﺟﻬـﺎﻧﻲ هستند ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ارزش ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داﻧﺶ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮده و در اﻳﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ آن ﺗﻼش ﻛﻨﻨـﺪ (راوﻟـﻲ،^[۲۴] ۲۰۰۰: ۲۲).

مدیریت دانش

مدیریت دانش از اواخر دهه ۱۹۷۰ مطرح شد. در اواسط دهه ۱۹۸۰ بود که جایگاه و اهیمت دانش و تأثیر آن بر قدرت رقابت در بازارهای اقتصادی مضاعف شد. در این دهه، نظام‏های مبتنی بر هوش مصنوعی و نظام‏های هوشمند برای مدیریت دانش بکار گرفته شد و مفاهمیمی چون فراهم‏آوری دانش^[۲۵]، مهندسی دانش^[۲۶]، نظام‏های دانش مدار^[۲۷] و مانند آن رواج یافت. در اواخر دهه ۸۰ سیر صعودی انتشار مقالات مربوط به مدیریت دانش را در مجلات حوزه مدیریت، تجارت و علوم کتابداری و اطلاع ‏رسانی می‏توان مشاهده کرد. در همین دوران اولین کتاب‏های مربوط به این حوزه منتشر شدند. در آغاز دهه ۱۹۹۰ فعالیت گسترده شرکت‏های آمریکایی، اروپایی و ژاپنی در حوزه مدیریت دانش به نحو چشمگیری افزایش یافت. ظهور وب جهانی در اواسط دهه ۱۹۹۰ تحرک تازه‏ای به حوزه مدیریت دانش بخشید. شبکه‏ی بین‏المللی مدیریت دانش در اروپا^[۲۸]، مجمع مدیریت دانش ایالات متحده^[۲۹] فعالیت‏های خود را در اینترنت گسترش دادند. به تدریج شرکت‏های بزرگی مانند ارنست و یانگ^[۳۰]، بوزآلن و همیلتون^[۳۱] و دهها شرکت دیگر به شکل تجاری وارد عرصه مدیریت دانش شدند. اکنون مدیریت دانش در قرن ۲۱ برای بسیاری از کشورهای پیشرفته به عنوان نماد رقابت و عامل دستیابی به قدرت و توسعه است. (حسن‎زاده، ۱۳۸۷: ۱۴)
مدیریت دانش مفهومی پیچیده و گسترده است و به همین دلیل صاحبنظران مختلف از زوایای گوناگون به آن نگریسته‏اند و آن را تعریف کرده‎اند بعضی از این تعاریف بر فرآیندهای مدیریت دانش متمرکز هستند و برخی بر اهداف آن توجه دارند. از جمله این تعاریف، تعریفی است که حسن‏زاده (۱۳۸۷) ارائه داده است.
مدیریت دانش عبارت از اعمال مدیریت و زمینه‎سازی برای تبدیل دانش (نهان به عیان و بالعکس) در داخل یک سازمان از طریق گردآوری، به اشتراک‎گذاری و استفاده از دانش به عنوان یک سرمایه سازمانی در راستای دستیابی به اهداف سازمان است. (حسن‏زاده، ۱۳۸۷: ۱۸)
همچنین گاندری و همکاران (۲۰۱۰) مدیریت دانش را بر مبنای فرآیندهای آن اینگونه تعریف کرده‎اند:
مدیریت دانش، یک فرایند یکپارچه و سیستماتیک در سطح سازمان است که شامل فعالیت اکتساب، خلق، ذخیره، توزیع و بکارگیری دانش به وسیله افراد و گروه‏ها برای رسیدن به اهداف سازمانی است.
مدیریت شامل “مجموعه ای از فعالیت ها (از جمله ارزیابی، تعریف و تعیین هدف، توسعه کار تیمی، تخصیص منابع و غیره) می باشد که با هدف اطمینان یافتن از پیشرفتهای کاری، پروژه ای و بهبود کیفی فرآیندها یا تولیدات می باشد”. دانش به عنوان مجموعه ای از قوانین، اصول و اطلاعات
ساختاربندی شده که افراد را قادر به تصمیم گیری و حل مشکل می نماید، تعریف می شود. بنابراین مدیریت دانش، ” فرآیندی است که با تمرکز و تأکید بر دانش در موقعیت های مشکل یا در یک سیستم به حل مشکل می پردازد” (اسپکتور و ادموندز^[۳۲]، ۲۰۰۲: ۲).
در یک تعریف مدیریت دانش “مجموعه ای از فعالیت هاست که به شرکت کمک کرده تا دانش را از داخل و خارج سازمان به دست آورد”. مدیریت دانش به فرایند تسخیر تخصصهای جمعی و هوشمندی در سازمان و استفاده از آنها برای پرورش نوآوری از طریق یادگیری سازمانی مستمر اشاره دارد (شی و چیانگ،^[۳۳] ۲۰۰۵: ۵۸۵ ).
مدیریت دانش “آگاهی و عمل مدیریت از خلق، انتشار، توزیع و کاربرد دانش برای اهداف استراتژیک سازمان است” (بردرو و لین،^[۳۴]، ۲۰۰۳: ۱۵ ).
از نظر شاین (۲۰۰۱) “مدیریت دانش فرآیندی است که این امکان را به سازمان می دهد که دانش جدید را به شکل ایجاد، اعتبار و پخش و کاربرد به خدمت گیرد و بدین ترتیب گستره ای از ویژگیهای سازمانی را با قادر ساختن شرکت به عملکر÷د هوشمندانه تر، بهبود بخشد” (شاین، ۲۰۰۱: ۸ ).
دالکر (۲۰۰۵) با بررسی بیش از صد تعریف منتشر شده درباره مدیریت دانش، در سه دیدگاه آنها را خلاصه کرده است:
۱- دیدگاه کسب و کار: مدیریت دانش فعالیتی تجاری است که دو جنبه اصلی دارد. توجه به عنصر دانش فعالیت های کسب و کار به عنوان جزء آشکار کسب و کار که در استراتژی، خط مشی، و رویه در همه سطوح سازمان منعکس می شود و همچنین ایجاد روابط مستقیم بین سرمایه های فکری و نتایج مثبت کسب و کار. از همین دیدگاه، مدیریت دانش یک تلفیقی همکارانه برای خلق، کسب، سازماندهی، دسترسی و استفاده از سرمایه های فکری سازمان است.
۲- دیدگاه علم شناختی یا علم دانش: دانش- بینش ها، ادراکات و دانش فنی کاربردی- منبعی اساسی است که به ما امکان می دهد به طور هوشمندانه عمل کنیم. در طول زمان، دانش مهم به اشکال دیگر –مثل کتب، فناوری، رویه ها و سنن- در درون همه سازمان ها و به طور کلی در جامعه تبدیل می‏شود. این تغییر شکل ها به انباشت تجربه منجر و وقتی به طور مناسب استفاده شود، به افزایش اثربخشی منتج می شود. دانش یکی از عوامل اصلی است که رفتار هوشمندانه شخصی، سازمانی و اجتماعی را ممکن می سازد.
۳- دیدگاه فرایند/ فناوری: مدیریت دانش مفهومی است که بر اساس آن اطلاعات به دانش قابل کاربرد تبدیل و با تلاش اندک قابل استفاده برای افرادی می شود که می توانند آن را به کار برند.
به طور کلی، مدیریت دانش ماهیت میان رشته ای دارد (دالکر^[۳۵]، ۲۰۰۵: ۷). از جمله این رشته ها عبارتند از:

• • علم سازمانی

• • علم شناختی

• • زبان شناختی و زبان محاسباتی

• • فناوری اطلاعاتی از قبل سیستم های مبتنی بر دانش، مدیریت اطلاعات و اسناد، سیستم‏های حمایت عملکرد الکترونیکی و فناوری های پایگاه داده.

• • علم اطلاعات و کتابخانه

• • نوشتار فنی

• • مردم شناسی و جامعه شناسی

• • آموزش و توسعه

• • داستان سرایی و مطالعات ارتباطی

• • فناوری های همکارانه/ جمعی از قبیل فعالیت همکارانه مبتنی بر رایانه و گروه افزار، و همچنی اینترانت ها، اکسترانت ها، پورتال ها، و سایر فناوری های شبکه (اکبری و صالحی، ۱۳۸۸: ۶۰).

تاریخچه مدیریت دانش

مدیریت دانش و بحث دانش موضوع تازه ای نیست و حتی در ادبیات کشور خودمان شواهد خوبی از این مسأله در دست داریم، اما بحث مدیریت دانش به صورت نوین آن، از دهه ۹۰ میلادی مورد توجه قرار گرفت و از آن زمان تاکنون یکی از مباحث قابل توجه در مدیریت بوده و نویسندگانی مانند پیتر سنگه، پیتر دراکر، آلوین هایدی، تافلر، نوناکاو و تاکیوچی بر اهیمت توجه هوشمندانه به دانش تأکید کرده اند (غنی زاده، ۱۳۸۵: ۱۲).
منازعه با مفهوم دانش به قدمت تاریخ تفکر انسان است. همه اندیشمندان از افلاطون گرفته تا دکارت و کانت در جستجوی اصطلاحی بودند که ماهیت دانش را بیان کنند. جهان پس از گذار از انقلاب کشاورزی که منبع کلیدی در آن زمان بود، و انقلاب صنعتی که سرمایه و نیروی کار منبع اصلی آن بود؛ شاهد انقلاب اطلاعاتی بوده است که در آن، منبع ارزشمند و کلیدی خلق ثروت و درآمد، دانش است (منوریان و همکاران، ۱۳۸۶: ۳).

• • 1. 1. چک­لیست­ها و ماتریس­های فعل و انفعالی:

به کارگیری چک­لیست­ها و ماتریس­های اندرکنشی از فنونی است که اغلب در پیش ­بینی آثار مورد استفاده قرار می­گیرد. چک­لیست­ها طیفی است که بیشتر متشکل از فهرست­های ساده مورد انتظار پروژه تا فهرست­هایی که دارای مجموعه ­ای از پرسش­های تفصیلی فراهم آورنده فعالیت پیش ­بینی آثار می­باشند. برخی از چک­لسیت­ها شامل مقیاس، درجه، اندازه آثار مورد انتظار گزینه­ ها و همچنین وزن و اهمیت نسبی عوامل منفرد محیط­زیستی است. چنین ماتریس­هایی را می­توان برای هم­افزایی و تجمع آثار پروژه برای دستیابی به شاخص یا نمره­ای نهایی به کار برد. از شاخص یا نمره پیش گفته می­توان جهت مقایسه انجام و یا عدم انجام پروژه استفاده کرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

این روش از ماتریس­های ساده( محور x-y) برای تشخیص آثار و نیز به عنوان مبنایی برای ارزیابی بیشتر چنین آثاری بر حسب مقدار و اهمیت شروع شده و با ماتریس­های پله­ای برای مشخص کردن آثار اولیه و ثانویه ادامه می­یابد. در نهایت، ماتریس­های پیچیده­تری وجود دارد که عبارت است از شبکه­ ها و درخت آثار. در این ماتریس­ها برای ترسیم پیامدهای یک پروژه از روش­های سیستمی استفاده می­ شود.
۱-۷-۳- شاخص­ های محیط­زیستی:
این شاخص عبارت است از نمایش توصیفی و یا ریاضی اطلاعات درباره مجموعه عواملی که می ­تواند برای طبقه ­بندی کیفیت و حساسیت محیط­زیست و برای پیش ­بینی آثار یک پروژه پیشنهادی به کار رود.
مفهوم اساسی پیش ­بینی آثار عبارت است از پیش­نگری و ( در صورت امکان)کمی کردن تغییر در شاخص محیطی به عنوان پیامد پروژه و سپس ملاحظه تفاوت در شاخص به عنوان معیار آثار پروژه. برای کیفیت هوا، آب، سروصدا، دید و زندگی( شاخصی اقتصادی- اجتماعی که می تواند دربردارنده عوامل ویژه متعددی باشد) شاخص­ هایی تهیه شده است. از مزیت­های کلیدی شاخص­ های پیش ­بینی آثار ارائه رویکردهایی است که می ­تواند مرتبط با اطلاعات موجود باشد و به علاوه، مبنایی سیستمی برای ملاحظه پیامدهای یک پروژه عرضه کند.
۱-۷-۴- روش­های تجربی:
این روش­ها شامل تجربیات خاص آزمایشگاهی برای تهیه ضرایب مدل­های ریاضی و یا تجربه ­های میدانی گسترده برای اندازه ­گیری تغییرات ویژگی­های محیط­زیست در پی بروز اختلال­هایی در سیستم است. روش­های تجربی به طور عمده در رابطه با اجزای فیزیکی، شیمیایی و ویژگی­های بیولوژیک محیط­زیست به کار می­رود.

• 1. 1. مدل­های ریاضی:

پیشرفته­ترین و پیچیده­ترین فنون پیش ­بینی آثار مدل­های ریاضی برای توصیف و تبیین ویژگی­ها و کاربردهای بوم­سازگان است. درباره کیفیت هوا، بلندی دودکش­ها، بزرگ­راه ­ها، منابع آلودگی هوا و مانند آن نیز مثال­هایی در این مورد وجود دارد. مدل­های کیفیت و کمیت آب­های سطحی و زیرزمینی فراوان است. پیش ­بینی آثار محیط­های اقتصادی- اجتماعی اغلب با بهره گرفتن از مدل­های اقتصادسنجی و جمعیتی انجام می­گیرد.
عنصر مشترک فنون گوناگون پیش ­بینی آثار یک پروژه معین، تصمیم ­گیری درباره بهترین روش درباره مکان، اندازه و نوع پروژه و نیز بودجه مطالعه مربوطه است. مدل­های پیشرفته ممکن است به دلیل هزینه بالا و نیاز به داده ­های فراوان چندان مناسب نباشد. گاهی برای ارزیابی آثار یک پروژه معین ممکن است لازم باشد همزمان از چندین تکنیک استفاده شود(اقتصاد کشاورزی و توسعه، ۱۳۷۵).

• فرایند تصمیم ­گیری:

تصمیم ­گیری مطالعه­ ای است که به شناسایی و انتخاب گزینه­ ها بر پایه­ ارزش­ها و ارجحیت­های تصمیم­ گیران می ­پردازد. اخذ یک تصمیم ملزم به وجود گزینه ­هایی است که انتخاب از بین این گزینه­ ها صورت می­پذیرد. در چنین مواردی گزینه­ ها باید مورد شناسایی قرار گرفته و یکی از آن­ها نیز به عنوان بهترین گزینه­ انتخاب شود، گزینه­ انتخاب شده باید با اهداف، مطلوبیت­ها و ارزش­های مورد­نظر تحقیق تطابق داشته باشد( حاتمی- ماربینی و توانا، ۲۰۱۱).
کل فرایند تصمیم ­گیری را می­توان به هشت مرحله­ زیر تقسیم ­بندی کرد: ۱- تعریف مسئله ۲- تعریف نیازها ۳- تعیین اهداف ۴- شناسایی گزینه­ ها ۵- تعریف معیارها ۶- انتخاب یک ابزار تصمیم ­گیری ۷- ارزیابی گزینه­ ها در برابر معیارها ۸- ارزش دادن به راه­ حل­های موجود برای مسئله مورد مطالعه (کینی و ریفا، ۱۹۷۶).

• تعریف مسئله:

پیشنهادات تحقیق

پیشنهادات اجرایی

با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل داده های پژوهش می توان پیشنهادات اجرایی زیر را ارائه کرد:
۱- نتایج این پژوهش نشان داد که فرایندهای مدیریت دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد و لذا پیشنهاد می‌شود:
افراد ویژه ای مسئول مدیریت دانش باشند.
از پیشنهادات مرتبط با کار در بانک حمایت شود.
۲- نتایج این پژوهش نشان داد که اکتساب دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد و لذا پیشنهاد می‌شود:
سعی شود که افراد با تجربه از خارج از بانک استخدام شوند.
سعی شود که از چرخش شغلی کارکنان در بانک حمایت شود.
۳- نتایج این پژوهش نشان داد که ایجاد دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد و لذا پیشنهاد می‌شود:
از دانش موجود جهت توسعه دانش جدید در بانک استفاده شود.
کارکنان تشویق شوند که بهترین اقدامات برای آینده را مشخص کنند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴- نتایج این پژوهش نشان داد که ذخیره کردن دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد و لذا پیشنهاد می‌شود:
قبل از اینکه داده ها و اطلاعات در بانک ذخیره شوند، گزینش و سازماندهی شوند.
سعی شود که دانش به شکل مستنداتی مانند دفترچه های اداری، استانداردهای سازمانی، درس های آموخته شده و … ثبت شوند.
۵- نتایج این پژوهش نشان داد که توزیع دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد و لذا پیشنهاد می‌شود:
چیدمان و فضای اداری بانک به گونه ای باشد که افراد را تشویق به تسهیم دانش کند.
افراد با تجربه تشویق شوند تا نقش یک مرشد و مربی را برای افراد کم تجربه تر و جدید ایفا کنند.
۶- نتایج این پژوهش نشان داد که نگهداری دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد و لذا پیشنهاد می‌شود:
افراد ویژه ای مسئول به روز کردن منظم دانش باشند.
در زمینه چگونگی مدیریت دانش در بانک، سیاست روشنی بوجود آید.

پیشنهادات پژهشی تحقیقی

پیشنهاد می شود که بر روی جو سازمانی و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان شعب بانک ملت مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی عوامل مؤثر بر روی استقرار سیستم مدیریت دانش کارآمد در بین شعب بانک ملت شهر تهران مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی رابطه بین فرایندهای مدیریت دانش و رضایتمندی مشتریان شعب بانک ملت مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی دیگر عوامل مؤثر بر روی فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی تأثیر فشار روانی بر روی عملکرد سازمانی کارکنان شعب بانک ملت مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی میزان رضایت شغلی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران مطالعه‏ای صورت پذیرد.

محدودیت‏های تحقیق

از جمله محدودیت‏هایی که پژوهشگر در پژوهش حاضر با آنها مواجه بوده است عبارتند از:
گستردگی جامعه مورد پژوهش.
فقدان یک پایگاه اطلاعاتی مناسب و جامع درباره موضوع پژوهش در جامعه آکادمیکی.
پرسشنامه: پرسشنامه خود به عنوان یک محدودیت تلقی می شود. بدین معنا که پرسشنامه، نگرش افراد را بررسی می کند، نه واقعیت را، که این امر می تواند به عنوان یک محدودیت تلقی شود.

پیوست ها

به نام خدا
همکار گرامی
با سلام
ضمن عرض سلام و آرزوی موفقیت، به استحضار می رساند که پرسشنامه حاضر جهت پژوهشی با عنوان
” ارتباط فرایند مدیریت دانش و فشار روانی کارکنان بانک ملت شهر تهران ” طراحی شده است. خواهشمند است با دقت به پرسشها، پاسخ مناسب داده و در جایگاه ها، علامت ویژه بگذارید. این پرسشنامه بدون نام بوده و اطمینان داشته باشید که پاسخ های جنابعالی کاملاً محرمانه بوده و به طور صرف در آزمون فرضیه ها به کار برده می شود.
قبلاً از وقتی که صرف تکمیل این پرسشنامه می فرمائید کمال تشکر و سپاسگزاری را دارم.
باتشکر فراوان
الهام رستمی
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت
اطلاعات فردی
الف) جنسیت: مرد£ زن£ .
ب) وضعیت تاهل: مجرد £ متاهل £ .
ج) تحصیلات: فوق دیپلم£ کارشناسی£ کارشناسی ارشد £ دکتری £.

• تخصیص وسائل نقلیه به تسهیلات.

• مکانیابی تسهیلات

• مقدارجریان بهینه مواد حمل شده بین تسهیلات

۱-۵- کاربردهای تحقیق

آنچه به عنوان کاربردهای متصور از یک مدل بهبود یافته حمل و نقل می توان نام برد به صورت زیر می باشد:

• با کاهش هزینه های سربار اضافی در سیستم حمل و نقل شرکتهای توزیع و پخش می تواند مورد استفاده باشد.

• • می توان به عنوان یک مدل بهینه مد نظر بنگاه های اقتصادی باشد به طوری که منجر به کاهش هزینه ها و زمان و در نهایت صرفه اقتصادی برای تولیدکنندگان و مشتریان می گردد.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• به عنوان یک مدل که منجر به کاهش همزمان هزینه و زمان می شود می تواند مد نظر سازمانهای لجستیک نظامی و سازمان حمل و نقل قرار گیرد.

۱-۶- روش انجام تحقیق

مطالعه یش رو یک تحقیق نظری است و روش انجام تحقیق بر اساس مطالعات کتابخانه ای ( مرور ادبیات و کارهای تحقیقاتی پیشین) انجام می پذیرد. با توجه به مطالعه تحقیقات گذشته، مدل ریاضی طراحی شده و همچنین یک الگوریتم فراابتکاری جهت حل مدل انتخاب شده و یک ساختار برای آن پیشنهاد خواهد شد. مسائل مختلف طراحی شده و توسط الگوریتم پیشنهادی حل می گردند. جهت گرد آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و مقالات موجود در نشریه های بین المللی مانند Elsevier و springer و … و همچنین کتابهای مرتبط، پایان نامه ها و سایتهای اینترنتی استفاده خواهد شد.
جهت حل مدل و پیاده سازی الگوریتم های حل از نرم افزار MATLAB استفاده می شود.

۱-۷- ساختار پایان نامه

این پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است. در فصل دوم به مروری بر ادبیات موضوع می پردازیم. در فصل سوم مدل ریاضی به همراه توضیح فرضیات، پارامترها و متغیرهای مدل ارائه گردیده اند. در فصل چهارم ساختار پیشنهادی الگوریتم فراابتکاری جهت حل مسئله بطور کامل همراه با جزئیات و نتایج حل مدل با بهره گرفتن از روش دقیق با نرم افزار MATLAB 2009 ارائه شده است و در نهایت در فصل پنجم نتیجه گیری کلی و پیشنهاداتی جهت تحقیقات آتی مطرح می شود.

فصل دوم

مروری بر ادبیات موضوع

مقدمه

در این فصل مروری بر تحقیقات انجام شده در مسائل خرید- تولید-توزیع در زنجیره تامین صورت می­گیرد بطوری که ابتدا فاکتورهایی برای دسته بندی تحقیقات انجام شده ارائه می شود سپس تحقیقات بر مبنای آن طبقه بندی می شوند. در ادامه عدم قطعیت مسئله زنجیره تامین با پارامترهای فازی مورد بحث قرار گرفته است.

۲-۱- زنجیره تامین

در دهه ۸۰ میلادی تلاشهای زیادی برای بهبود عملکرد سازمانها از راه تمرکز بر فرایندهای درونی انجام شد. گسترش حوزه بهبود عملکرد سازمانها به ماورای مرزهای سازمانی نیازمند ابزارهای جدیدی بود. یکی از مفاهیمی که در این راستا طرح شد و اهمیت زیادی پیدا کرد، مدیریت زنجیره تامین است که در آن شرکتها با همکاری و تعامل یکدیگر توانایی اتخاذ تصمیمات کاراتر را کسب میکنند. زنجیره تامین اصطلاحی است که امروزه به وفور در تمامی جهان مورد استفاده قرار میگیرد. اکنون شرکتها نیازمندند تا یکپارچگی منظمی را در تمام فرآیندهای تولیدی، از مواد اولیه (خام) تا مصرف کننده نهایی ایجاد کنند. مدیریت زنجیره تامین به عنوان رویکردی یکپارچه برای مدیریت مناسب جریان مواد و کالا، اطلاعات و جریان پولی، توانایی پاسخگویی به این شرایط را دارد.
زنجیره تامین شامل تمامی فرایندهای مستقیم یا غیر مستقیم لازم درتامین سفارش مشتری می باشد و عموما با تقاضای مشتری آغاز و با پرداخت وجه) به ازای ارزش دریافتی) توسط او خاتمه می پذیرد. در برخی منابع گفته شده است، زنجیره تامین شامل همه فعالیتهای مرتبط با جریان و تبدیل کالاها از مرحله اولیه (استخراج ماده اولیه) تا مرحله نهایی (کالای آماده برای مصرف) و نیز جریانهای اطلاعاتی مرتبط با آنها تعریف می شود. فلسفه وجود زنجیره تامین در واقع ارضای نیازهای مشتریان در راستای کسب ارزش (مثل سود)برای حلقه های مختلف زنجیره می باشد و هدف هر زنجیره در نهایت بیشینه سازی ارزش ایجاد شده توسط حلقه ها می باشد. بطور کلی یک زنجیره تامین بر اساس تقسیم بندی چوپرا و میندل^[۲] (۲۰۰۱) شامل مراحل یا حلقه هایی مطابق شکل (۱-۲) است:
شکل ۱-۲:مراحل یک زنجیره تامین بر اساس تقسیم بندی چوپرا و میندل (۲۰۰۱)
مدیریت زنجیره تامین در واقع به مفهوم تصمیم گیری در رابطه با جریان اطلاعات، محصول(مواد)، پول و خدمات بین حلقه های مختلف زنجیره می باشد. تصمیمات مربوط در یک زنجیره تامین با توجه به تقسیم بندی چوپرا و میندل (۲۰۰۱) عموما به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:

• تصمیمات مربوط به طراحی یا استراتژی زنجیره تامین (تصمیمات بلند مدت):

مانند تصمیمات مربوط به مکان یابی تسهیلات و تجهیزات، تعیین ظرفیت تولید، نوع وسایل حمل و نقل، نوع سیستمهای اطلاعاتی مورد استفاده و …

• برنامه ریزی زنجیره تامین (تصمیمات میان مدت):

مانند تعیین سیاستهای کنترل موجودی اقلام، برنامه ریزی تخفیفات قیمت، برنامه ریزی تبلیغات، تعیین تغذیه کنندگان هر یک از بازارها و …

• تصمیمات عملیاتی زنجیره تامین (تصمیمات کوتاه مدت):

مانند تصمیم گیری در رابطه با چگونگی تخصیص سفار
ش مشتری، تعیین تاریخ تکمیل سفارش، برنامه زمانبندی حرکت کامیونها و …
علت اصلی تمرکز شرکتها بر روی زنجیره تامین شان را می توان در کوتاه تر شدن دوره عمر محصولات و تقاضاهای متغیر مشتریان به عنوان تهدید و رشد و توسعه فناوریهای اطلاعاتی به عنوان فرصت قلمداد نمود. در این راستا شرکتها به مرور دریافتند که دیگر نمی توانند تنها با توجه به عوامل درون سازمانی اقدام به تصمیم گیری و حضور در بازارها نمایند. تفکر شرکتها امروزه بر یکپارچه سازی کل زنجیره تامین شان و کاهش هزینه های کل زنجیره و نه فقط هزینه های خود شرکت (خصوصا هزینه های لجستیکی شامل هزینه های انبارش موجودی و حمل و نقل) و افزایش سطح خدمت به مشتری می باشد. در بسیاری از مواقع دیده شده است که این طرز تفکر در دراز مدت نه تنها هزینه های شرکت را نسبت به حالت قبل بیشتر کاهش می دهد، بلکه هزینه های شرکای شرکت در زنجیره نیز کاهش می یابد، امید به بقا در بازار افزایش می یابد و پیاده سازی طرحهای جدید ساده تر انجام می شود.
در منبع دیگری گفته شده است، زنجیره تأمین یک سیستم یکپارچه از فرآیندهای مرتبط و به منظور:

• دستیابی به مواد و قطعات مورد نیاز

• تبدیل مواد اولیه به محصول

• ارزش گذاری محصولات

• توزیع محصولات به مشتریان

ساده سازی انتقال اطلاعات بین اجزاء زنجیره (اعم از تأمین کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع کنندگان، واسطه ها، خرده فروشان و مشتریان) (برامل و اسمیچی^[۳]، ۱۹۹۷) .
نخستین هدف وجودی یک زنجیره، تامین و راضی کردن نیازهای مشتری در فرایند تولید ارزش برای خویش است. فعالیت های زنجیره تامین با سفارش مشتری شروع می شود و زمانی که مشتری پول خرید کالا و خدمات دریافتی خود را پرداخت می کند، خاتمه می یابد. اکثر زنجیره ها در واقع بصورت شبکه هستند (کریستوفر^[۴]، ۲۰۰۵).
هدف هر زنجیره­ای، حداکثر کردن کل ارزش تولیدی توسط آن است. اختلاف بین پولی که مشتری می پردازد با کل هزینه های متحمل شده توسط زنجیره برای تولید و توزیع کالا، میزان سوددهی زنجیره را نشان می دهد. میزان سود دهی زنجیره، کل سودی است که باید بین کلیه مراحل زنجیره تقسیم شود. برهمین اساس موفقیت یک زنجیره بر حسب میزان سوددهی آن تعریف می شود و مدیریت زنجیره تامین مستلزم مدیریت جریان های بین و داخل مراحل یک زنجیره برای حداکثر کردن کل سود دهی آن است (لامبرت و کوپر^[۵]، ۲۰۰۰).
زنجیره تامین شامل دو جریان مخالف است: حرکت مستقیم رفت محصولات از تأمین کنندگان مواد اولیه و قطعات تا مشتری وحرکت برگشت (عکس) اطلاعات و مواد از مشتری تا تأمین کنندگان. این زنجیره از دو قسمت لجستیک داخلی و لجستیک خارجی تشکیل شده است. لجستیک داخلی یا مدیریت مواد به فعالیتهای دریافت مواد، ذخیره، کنترل مواد و تأمین مواد مورد نیاز فرآیندها و …، تا تهیه محصول مورد نیاز گفته میشود. لجستیک خارجی یا توزیع محصولات در مقابل به خروج محصولات از شرکت تا رساندن به مشتری و ارائه سرویسهای لازم به او گفته میگردد. نکته مهم و قابل ذکر در زنجیره تأمین این است که شرکتهای زنجیره به صورت حلقه های یک زنجیره به یکدیگر متصل هستند و اطلاعات بین آنها باید به صورت دقیق و همزمان رد و بدل شود تا بهترین تصمیمات اخذ گردد (استیون^[۶]، ۱۹۸۹).