ج) درمتن چک قید نشده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله است .
د) هرگاه در من چک ، وصول آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.
ه) چک بدون تاریخ نباشد .
و) تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج بر روی چک نباشد .( به روز باشد)
ز) صاحب حساب با علم به بسته بودن حساب بانکی خود مبادرت به صدور چک نکرده باشد .
شکایت کیفری علیه ظهرنویسان یا ضامن چک بی محل ذیرفته نمی شود،و فقط دعوای حقوقی مسموع است.هرگاه چک بی محل به وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از حقیقی یا حقوقی،امضاء یا صادر شده باشد،صاحب حساب و امضاء کننده مشترکاً مسئولیت تضامنی دارند.در این صورت شخص حقوقی که وجود معنوی دارد مسئولیت کیفری ندارد و فقط امضاء کننده چک یعنی وکیل یا نماینده قانونی صاحب حساب ، مشمول مسئولیت کیفری است.(همان،صص۸-۱۱)
۲-۱-۷-۶- بند ششم : مسئولیت ضامن و مدت ضمان
این شرایط مربوط است به موضوع ضمانت در برات ـ چه کسی می تواند در برات ضمانت کند ـ مضمون عنه در برات ـ زمان مجاز برای تضمین در برات.هر یک از مسائل فوق ذیلا مورد بحث قرار میگیرد .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با توجه به مندرجات ماده ۲۴۹ قانون تجارت موضوع ضمانت در برات عبارت از تضمین پرداخت وجه برات در راس مدت ، در صورت عدم تادیه و اعتراض میباشد.
نظر به عمومات و اطلاقات ماده سابق الذکر و همچنین با عنایت به مفهوم مقررات ماده ۲۳۷ قانون تجارت، ضمانت در برات علاوه بر تادیه وجه برات شامل ضمانت قبولی برات از طرف گیرنده برات نیز می شود مگر آنکه ضامن از ضمانت قبولی برات صریحاَ خودداری کرده باشد .
بنابر این اگر ضمانت بطور مطلق بوده و گیرنده برات از قبولی آن استنکاف کند،دارنده برات حق دارد از ضامن مانند مضمون عنه تقاضا کند،ضامنی برای تادیه وجه آن در سر وعده بدهد و یا آن که وجه برات را به انضمام مخارج متعلقه فوراَ بپردازد.
به اتکاء اصل آزادی اراده در قراردادها و به مدلول ماده(۱۰)و ماده(۷۱۳)قانون مدنی ضامن برات مانند ظهرنویسان میتواند مسئولیت خود را در ضمانت محدود و یا مقید به شروطی کند.
مثلا ضامن می تواند ضمانت خود را به پرداخت قسمتی از وجه برات محدود کند و یا فقط در مقابل دارنده فعلی برات ضمانت کند یا مدت ضمانت را در براتهای به رویت کمتر از موعد یک سال مقرر در ماده ۲۷۴ قانون تجارت تعیین کند.همچنین ضامن میتواند به شرط تصریح در برات از حامل برات(مضمون له)بخواهد که بدواَ به مدیون اصلی مراجعه کرده و در صورت عدم وصول طلب به او رجوع کند(ماده۴۰۲ قانون تجارت)بطور کلی ضامن میتواند هر نوع شرطی که خلاف مقتضای عقد و یا مباین با قوانین آمره نباشد در برات قید کند. چنانکه ضامن میتواند التزام بتادیه مضمون به را در برات به وقوع شرطی معلق نماید به همین جهات اگر ضامن یکی از شرایط اساسی مذکور در فقرات۲ ـ ۳ ـ ۴ ـ ۵ ـ ۶ ـ ۸ ـ ماده ۲۲۳ قانون تجارت را در موقع تضمین حذف ویا تغییر دهد ضمانت مزبور مشمول مقررات مربوط به بروات تجارتی نخواهد بود.(اسکینی، ۱۳۸۵، ص ۸۵)
ضمانت افراد در برات :مستفاد از مقررات ماده ۲۴۹ قانون تجارت این است که ضمانت در برات ممکن است از طرف شخص ثالث و یا یکی از ظهرنویسان برات به عمل آید.در قوانین خارجی ضمانت شخص ثالث و یا یکی از ظهرنویسان برات صریحاَ پیش بینی گردیده است.
ضمانت در برات به وکالت شخص ثالث نیز ممکن است واقع شود.در این صورت هرگاه حامل برات بخواهد علیه موکل اقامه دعوی کند باید قبلا به حدود اختیارات وکیل اطمینان حاصل کند.(همان،ص۱۱۲)
اگر ضامن در برات شخص ثالث باشد نامبرده باید اهلیت داشته باشد (ماده ۶۸۶ قانون مدنی )
لازم نیست که ضامن مال دار باشد ولی اگر حامل برات(مضمون له)در موقع وقوع ضمان به عدم تمکن ضامن جاهل بوده میتواند ضمان را فسخ کند ماده ۶۹۰ قانون مدنی همچنین علم ضامن به مقدار و اوصاف و شرایط دین که ضمانت میکند شرط نیست(ماده ۶۹۴ قانون مدنی)بنابر این چنانچه ضامن به وثایق رهن جاهل باشد ضمان صحیح است.
ضمانت در برات ممکن است به وسیله شخص ثالث یا یکی از ظهرنویسان واقع شود ولی باید توجه داشت که این ضان در صورتی تحقق مییابد که مفید فایده باشد . مثلا اگر یکی از ظهرنویسان از صادر کننده برات که مبلغ برات را به برات گیر رسانده و یا از برات گیری که برات را قبول کرده ضمانت کند این ضمان موثر است.
بالعکس ضمانت برات گیری که برات را قبول کرده از یکی دیگر از ظهرنویسان بلا وجه است زیرا نامبرده مسئول اصلی پرداخت بوده و در هر حال،ولو در صورت غفلت حامل برات از انجام دادن تشریفات مقرر قانونی،مکلف به پرداخت وجه سند حامل برات میباشد مگر آنکه طلب مزبور مشمول مرور زمان شده باشد .
چند نفر ممکن است از مضمون عنه در برات ضمانت کنند(ماده ۶۸۹ قانون مدنی)در این صورت چون ضامنین بوسیله برات ضمانت کرده و پشت آن را امضاء کرده اند در مقابل حامل برات متضامنا مسئول پرداخت وجه میباشند.(همان)
مضمون عنه ،طبق مندرجات بند دوم ماده۲۴۹قانون تجارت ممکن است برات دهنده یا محال علیه یا ظهر نویس باشد . بعلاوه بنا به اطلاعات مقررات همین ماده میتوان گفت که چند نفر از مسئولین برات ممکن است دفعتا واحده مضمون عنه در برات قرار گیرند.از طرفی ضامن میتواند از برات گیر(محال علیه)ضمانت کند اعم از که نامبرده برات را قبول کرده یا نکرده باشد ولی این ضمان وقتی محقق میشود که برات گیر سند را قبول و امضاء کرده باشد زیرا در غیر این صورت ضمان بدون موضوع بوده و موثر در مقام نیست.
هر گاه مضمون عنه در برات معلوم نباشد بموجب قانون متحد الشکل ژنو و بند(۶) ماده۱۳۰قانون تجارت فرانسه و همچنین قسمت اخیر ماده۱۰۲۱قانون تعهدات سویس صادر کننده برات مضمون عنه محسوب می شود.(ستوده تهرانی، ۱۳۸۷، ص ۵۰)
در قانون ایران این موضوع صریحا پیش بینی نشده ولی چون صرف امضای برات بدون درج هر گونه مطلبی ظهور در ضمانت تضامنی امضاء کننده دارد، و بنا به عرف و عادت تجارتی درصورت عدم تعیین مضمون عنه،صادر کننده برات مضمون عنه محسوب است علیهذا در این قبیل موارد هرگاه وجه برات از طرف مسئول برات پرداخت نشود حامل برات میتواند به صادر کننده برات و ضامن متضامناَ ، برای وصول مبلغ برات مراجعه کند . به موجب ماده ۶۸۸ قانون مدنی ممکن است از ضامن ضمانت کرد بنابر این با توجه به این که صرف امضاء در پشت برات موجب ضمانت تضامنی است،علیهذا حامل برات لذی الاقتضا میتواند مشترکن متضامناَ از هر یک از دو ضامن ، وجه برات را مطالبه کند.
طبق مقررات ماده ۶۹۷ قانون مدنی ضمان عهده از مشتری یا بایع نسبت به درک مبیع یا ثمن در صورت مستحق للغیر در آمدن آن جایز است . به نظرنگارنده با تنقیح مناط و با تعمیم مقررات این ماده به نقل و انتقال برات که عموماَ یک نوع بیع است ، ضمانت در برات صحیح است ولو آنکه مورد ضمان باطل اعلام شود . بدهی است اگر علت ابطال فقد یکی از شرایط مقرر در فقرات ۲ ـ ۳ ـ۴ ـ ۵ ـ ۶ ـ ۸ ـ ماده ۲۲۳ ـ قانون تجارت باشد ضمانت مشمول مقررات راجب بروات تجارتی نخواهد بود ( ماده ۲۲۶ قانون تجارت ).(همان)
زمان مجاز برای تضمین در برات :مانند ظهرنویسی ضمانت در برات بین زمان صدور و انقضای مدت سند واقع می شود.بنابر این اگر ضمانت در برات بعد از انقضای مدت برات یعنی پس از تنظیم اعتراض یا بعد از انقضای مدت مقرر برای تنظیم اعتراض(ماده ۲۸۰ قانون تجارت)به عمل آمده باشد مشمول مقررات قانون تجارت نبوده و آثار آن محدود به ضمانت مدنی خواهد بود.حال می خواهیم بدانیم آیا ضمانت قبل از صدور برات هم ممکن است واقع شود.
در قانون تجارت ایران این مسئله پیش بینی نشده است و به موجب ماده ۶۹۱ قانون مدنی ضمان دین که هنوز سبب آن ایجاد نشده،باطل است.بنابر این ضمانت در برات که به موجب سند جداگانه قبل از صدور برات صورت گرفته باشد باطل است ولی اگر نوع سند(برات ـ سفته) و دین(بطور کلی)و مشخصات مضمون عنه و مضمون له در سند جداگانه پیش بینی شده باشد میتوان گفت که سبب دین ایجاد شده و ضمانت مزبور ولو اینکه قبل از صدور برات واقع شده باشد صحیح است(همان،ص۷۰).
اشکال ضمانت در برات :