جدول ۲-۲- بیمه غیرزندگی در کشورهای خاورمیانه و اسلامی

ردیف

کشور

سرانه حق بیمه غیرزندگی (دلار امریکا)

سهم از بازار بیمه در کشور (درصد)

سهم از بازار جهانی بیمه غیرزندگی (درصد)

رتبه در دنیا

۱

امارات متحده عربی

۹۴۸

۸۵٫۴

۰٫۲۴

۳۸

۲

قطر

۷۸۸

۱۰۰

۰٫۰۶

۵۶

۳

بحرین

۹۴۶۲٫۹

۷۲٫۲

۰٫۰۲

۸۴

۴

کویت

۱۸۵٫۳

۸۰٫۷

۰٫۰۳

۷۶

۵

عمان

۱۵۶٫۱

۸۰٫۷

۰٫۰۲

۷۸

۶

لبنان

۱۴۰٫۷

۶۷

۰٫۰۳

۷۱

۷

مالزی

۱۱۷٫۵

۳۵٫۱

۰٫۱۸

۴۳

۸

عربستان سعودی

۱۰۹٫۳

۹۴٫۶

۰٫۱۵

۴۵

۹

ترکیه

۱۰۴٫۲

۸۶٫۴

۰٫۴۳

۲۷

۱۰

اردن

۶۸٫۲

۸۹٫۲

۰٫۰۲

۷۹

۱۱

ایران

۵۴

۹۳٫۳

۰٫۲۲

۳۹

۱۲

اندونزی

۹٫۷

۳۱٫۹

۰٫۱۲

۴۹

۱۳

پاکستان

۳٫۷

۵۸٫۳

۰٫۰۴

۶۷

۱۴

بنگلادش

۱٫۱

۲۵٫۱

۰٫۰۲

۸۷

منبع: بیمه در دنیا، Sigma, 2009

۲-۱۱-علل پیدایش و گسترش بیمه تکمیلی درمان

آنچه ما امروزه به نام بیمه گروهی می شناسیم یکی از پدیده‌های جدید به حساب می‌آید و بیشتر از ۶۰ تا ۷۰ سال از پیدایش آن نمی گذارد، اما، علی‌رغم این عمر کوتاه از چنان اقبال و گسترشی برخودار گریده که در جوامع صنعتی و پیشرفته یکی از ستون‌های حفاظتی و حمایت اغلب خانواده ها محسوب می‌گردد. بیمه های گروهی، یک طرح بیمه‌ای است که طی آن، تعداد زیادی از افراد، تحت پوشش بیمه‌ای قرار می گیرند. رشد و توسعه بیمه های گروهی در جهان، همزمان با انقلاب صنعتی در اروپا آغاز گردید و با توجه به طرح‌های رفاهی کارفرمایان و منظور تامین کارکنان خود و افراد تحت تکفل آن ها از این پوشش شرکت‌های بیمه استقبال شد. ارزان و با صرفه بودن و تا حدودی به دور از تشریفات بودن بیمه های انفرادی، باعث گسترش و توسعه این نوع از بیمه در بین جامعه صنعتی اروپا و امریکا گردیده است. یکی از جنبه‌های مهم که باعث گسترش و تکامل بیمه های درمانی گردیده، اهمیت این نوع پوشش‌ها برای جامعه بوده است، زیرا باعث شد که یک رفاه نسبی در جامعه متداول شود و جامعه، کمتر تحت فشار قرار گیرد. یکی از خصایص بارز بیمه های گروهی، نحوه پرداخت حق بیمه آن است. حق بیمه به صورت ماهانه و همزمان با پرداخت حقوق و دستمزد از گروه‌های تحت پوشش، کسر و به شرکت بیمه پرداخت می‌گردد. خصیصه بارز دیگر، این است که فرد تا زمانی که عضو گروه است تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌گیرد و نرخ حق بیمه هم بر اساس میانگین سنی افراد گروه محاسبه می‌شود(صحت و اسماعیلی، ۱۳۸۶).

۲-۱۲-مبانی نظری تابع تقاضا

تئوری رفتار مصرف کننده و بر اساس آن تئوری تقاضا از مباحث بسیار پیشرفته در علم اقتصاد است . ولی نحوه گذار از استدلالهای تئوریک به یک چهارچوب مشخص برای مطالعه تجربی همواره مورد بحث اقتصاددانانی که قصد برآورد تابع تقاضا را داشته اند ، بوده است .به طور ایده آل ابتدا باید تابع مطلوبیت خاصی مشخص شود و سپس با فرض اینکه مصرف کننده در پی به حداکثر رساندن مطلوبیت است ، تابع تقاضای مورد برآورد را از طریق ماکزیمم کردن تابع نسبت به قید بودجه استنتاج می شود. ‌به این ترتیب قیدهای مربوط به رفتار مصرف کننده خود به خود در تابع تقاضا مستتر خواهند بود.آنچه که از تحلیل کلاسیک رفتار مصرف کننده بر می‌آید ، این است که این تابع علاوه بر قید مربوط به بودجه باید قیدهای زیر را در بطن خود داشته باشد :

• • شرط مربوط به همگنی تابع : تابع تقاضا باید همگن از درجه صفر باشد

• • شرایطی که مربوط به تغییر قیمت و یا درآمد و نتیجه آن بر روی مقدار مورد تقاضا است و به شرط اسلاتسکی مشهور است (اثرات جانشینی و درآمدی)

• شرط مربوط به حاصل جمع کشش های درآمدی(شرط انگل)

اقتصاد خرد، به تقاضا به منزله نیمی از بازار می نگرد که در آن کالاها و خدمات مبادله می‌شوند. تقاضا طبیعتاً نیروی محرکۀ نیازی تلقی می شود که برای رضایت آن، بنگاه ها در ازاء دریافت پاداش مناسب، به فعالیت در تولید کالا و خدمات برانگیخته می‌شوند. بیشتر تحلیل های اقتصادی اساساً به علائم رفتار فرد توجه دارند و میزان مطلوبیت حاصل از خرید برای رفع نیازهای وی را محاسبه می‌کنند به طوری که نظریه رفتار مصرف کننده این فعالیت را مورد بررسی قرار می‌دهد.

اما از آنجا که اقتصاددانان بیشتر به تقاضای کل توجه دارند، تقاضا را می توان مقدار محصولی تعریف کرد که در یک دوره زمانی معین، خریداران مایل و قادر به خرید آن در قیمت های داده شده باشند. ‌بنابرین‏ تابع تقاضای معمولی برای یک مصرف کننده، تعداد کالاهایی را که مصرف کننده به صورت تابعی از قیمت کالا و درآمد خود خریداری می کند، نشان می‌دهد.(Somerset,1993)

۲-۱۲-۱-مبانی نظری بیمه درمانی

مدل تقاضای فرد برای بیمه، بر اساس حداکثرسازی مطلوبیت انتظاری بنا شده است. فرض کنید که مصرف کننده در صورت بروز یک حادثه به عنوان مثال در صورت بیماری، با احتمال P با زیانی برابر با A دلار مواجه باشد، که به صورت (P,W0-A, W0) نمایش داده می شود. در اینجا W0 نمایانگر موقعیت ثروت اولیه است. اگر مصرف کننده R دلار به یک شرکت بیمه پرداخت کند، شرکت بیمه در صورت وقوع زیان، مبلغ A دلار به مشتری بازپرداخت خواهد کرد؛ مثلا در زمان بیماری A دلار به عنوان هزینه خدمات درمانی دریافت می‌کند. در نتیجه چه بیماری رخ دهد یا رخ ندهد، او از داشتن ثروتی برابر WO-A مطمئن خواهد بود. حداکثر بهایی که وی حاضر به پرداخت به شرکت بیمه است از حل این رابطه برای R به دست می‌آید:

U(W0-R)=PU(W0-A)+(1-P)U(W0)