این نظریه بیان می دارد که کشورهایی که در یک زمینه خاص عوامل تولید فراوانی دارند باید صادر کنند و کشورهایی که کمبود عوامل تولید دارند باید وارد کنند. (حقیقی۱۳۸۴: ۱۷)
اولین کسی که اقدام به آزمون نظریه هکچر و اوهلین نمود واسیلی لئونتیف بود وی در سال ۱۹۵۳ نتیجه مطالعات خود را در مورد نوع صادرات و واردات کشور آمریکا منتشر نمود، از آنجا که در ایالات متحده آمریکا سرمایه نسبت به نیروی کار فراوان است، انتظار می رفت که بر اساس نظریه وفور عوامل تولید، صادرات آن کشور بیشتر در برگیرنده محصولات سرمایه بر باشد و در مقابل فرآورده های کاربر سهم بیشتری از واردات آن کشور را در بر گیرد. اما نتایج ارائه شده لئونتیف نشان داد که آن کشور صادرکننده محصولات کاربر و واردکننده فراورده های سرمایه بر است. این نتیجه به عنوان معمای لئونتیف معروف گردید. (همان ،۱ :۱۷)
نظریه گردش تکنولوژی در جهان(چرخه حیات تکنولوژی):
این نظریه بیان می دارد، برخی کشورها در یک دوره زمانی خاص با بهره گرفتن از یک تکنولوژی جدید نوآوری انجام می دهند و محصولی را تولید کرده که سایر کشورها مصرف می کنند.یعنی کشورهای نوآور صادر کننده و سایر کشورها وارد کننده هستند.اما پس از مدتی این تکنولوژی از کشورهای نوآور به سایر کشورها منتقل می شود و چرخه تبادل برعکس می شود یعنی سایر کشورها صادر کننده و کشورهای نوآور وارد کننده می شوند.(زیرا کشورهای نوآور این تکنولوژی را رها کرده و به دنبال تکنولوژی جدیدی رفته اند)به عنوان مثال می توان به صنعت نساجی در انگلستان اشاره کرد. (همان :۲۰)
نظریه مزیت پیشتاز بودن:
این نظریه در رابطه با کالاهایی هست که صرفه جویی در مقیاس آنها بالا است و بیان می دارد که کسانی که اول وارد این صنعت می شوند در آن صنعت مزیت دارند. (همان :۲۶)
نظریه مزیت رقابتی مایکل پورتر:
پورتر در این نظریه بیان می دارد که ۴ عامل باعث ایجاد مزیت رقابتی در سازمان – صنعت-کشور می شود.
این ۴ فاکتور عبارتند از:
نوآوری
زنجیره ارزش
سیستم ارزش(سیستم تامین)
مدل الماس ملی که در سطح ملی ایجاد مزیت می کند. (همان :۲۹)
۲۲-۲- اهمیت صادرات
توسعه تجارت خارجی و بویژه صادرات که از عوامل موثر د ر رشد اقتصادی کشورها محسوب می گردد در جهان امروز، مفهوم تازه ای یافته و در اقتصاد کشورها دارای جایگاه مهمی است و از آن به عنوان موتور محرک رشد و توسعه نام می برند و بررسی مدل و سیاست های به کارگرفته شده در کشوری همانند چین نیز این موضوع را تایید می کند و نشان می دهد که آنها برای رسیدن به هدف توسعه اقتصادی،سیاست تشویق صادرات و آزادسازی تجارت رادر پیش گرفته و آنرا به عنوان دینامیزم تولیدکننده انرژی توسعه قرارداده و دولت چین نیز در این راستا هرگونه حمایتی را انجام می دهد .اگر بخواهیم اثرات توسعه تجارت در حالت کلی و صادرات در حالت خاص را بررسی کنیم می توان به موارد زیر اشاره کرد :

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

افزایش توان رقابت پذیری کشورها در عرصه های بین المللی
بهبود رشد اقتصادی
گسترش تعامل بنگاههای اقتصادی کشورها با اقتصاد جهانی
تسهیل تجارت خارجی
ظرفیت سازی برای تولید
گسترش سرمایه گذاری داخلی و خارجی به منظور ایجاد پتانسیل های جدید تولیدی
معرفی توانمندیهای صادراتی کشورها به بازارهای بین المللی و جهانی (آشنایی باصادرکنندگان نمونه۱۳۸۵: ۲۶)
۲۳-۲- نقش دولت
از سوی دیگر توسعه تجارت خارجی از وظایف اساسی دولتها ست که از طریق:
بازاریابی
تبلیغ و گسترش بازارهای جهانی کالا و خدمات صادراتی
فراهم آوردن موجبات توسعه بنگاههای تجاری و افزایش توانمندی آنها
بهبود تراز بازرگانی
اطلاع رسانی تجاری و انجام اقدامات لازم به منظور روان سازی و حذف تشریفات زائد تجاری
تهیه و تدوین قوانین و مقررات مناسب برای فعالیتهای تجاری و توسعه مناسبات بین المللی و جهانی امکان پذیر است. (آشنایی باصادرکنندگان نمونه۱۳۸۵: ۱۴)
طبیعتاً دولت ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و بحث توسعه صادرات همواره مورد توجه تصمیم گیران عرصه اقتصاد بوده است، همچنین وابستگی کشور به درآمدهای سرشار نفت و رشد بی رویه بهای آن و اثرات آن بر اوضاع و احوال اقتصادی کشور،باعث شد که سیاست کاهش وابستگی به درآمد نفت از طریق استراتژی ” توسعه صادرات ” در سند چشم انداز بیست ساله و قانون برنامه چهارم توسعه بیش از پیش مورد توجه و تا کید قرارگیرد. برای نیل به این هدف،وزارت بازرگانی و در ذیل آن سازمان توسعه تجارت این مسئولیت را بر عهده گرفته است و در همین راستا اهدافی را مد نظر قرار داده اند که عبارتند از :
-مطالعه و بررسی بازارهای جهانی و تجزیه و تحلیل و فعالیت آنها به منظور استفاده در برنامه ریزی های تجارت خارجی
-مطالعه و بررسی کالاها و خدمات قابل صدور و توانمندی های صادراتی کشور
-اطلاع رسانی به صادرکنندگان و وارد کنند گان
-ارائه خدمات مشاوره ای،بازاریابی و آموزشی به صادر کنندگان و وارد کنند گان
-کمک و مساعدت به شرکت ها و تشکلها ی تجاری در زمینه بیمه، حمل و نقل امور بانکی،امور گمرکی،ضمانت صادرات و روش های نوین تجاری از طریق طرح موضوع با نهادها و سازمانهای ذیربط و پیگیری آن
-برگزاری همایشها و کارگاههای آموزشی در خصوص موضوعات مرتبط با امر تجارت و به منظور فرصت های تجاری و سرمایه گذاری جمهوری اسلامی ایران با رعایت قوانین مربوطه در داخل و سایر کشورها
-ارائه آموزشهای کاربردی به منظور افزایش مهارتها و توانمندی های بازرگانان کشور در عرصه تجارت جهانی
-تولید هرگونه نرم افزار به زبان های مختلف جهت معرفی فرصت های تجاری و سرمایه گذاری در کشور با رعایت قوانین مربوطه و معرفی کالا و خدمات صادراتی کشور به سایر کشورها
-راهنمایی سرمایه گذاری داخلی و خارجی در جهت دستیابی به اهداف توسعه تجارت کشور
-کمک و پشتیبانی و تسهیل در امور مربوط به تبادل دانش فنی و فناوری بین واحدهای تولیدی و صادراتی و بنگاههای اقتصادی کشور با سایر کشورها
-بررسی در مورد مناقصات بازار داخلی و بین المللی و سایر کشورها جهت اعلام به صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی کشور و بالعکس
-تلاش جهت تشویق صادرکنندگان و بنگاههای تجاری د راستای تحقق اهداف خارجی
-آشنا نمودن بنگاههای اقتصادی و تجاری با روش های نوین تبلیغات،بازاریابی و مبادلات تجاری
-انجام همکاری های لازم و ارائه مشاوره های تخصصی با بنگاههای صادراتی کشور در جهت انعقاد قراردادهای بین المللی تجاری

به طور کلی می‌توان فرایند مدیریت دانش را شامل؛ شناسایی دانش، تحصیل دانش، توسعه دانش، به اشتراک‌گـذاری دانش، بهره‌برداری دانش و حفاظت از دانش دانست.
شناسایی دانش: در این مورد بسیاری از سازمانها یک طرحی از دانش، داده‌ها، اطلاعات و مهارتهای موردنیاز داخلی و خارجی ایجاد کرده‌اند. مدیریت دانش مؤثر باید در شفاف‌سازی داخلی و خارجی فعال باشد. یکی از این ابزارها نقشه دانش است. نقشه دانش تخصصها و دانش موردنیاز افراد را با محل قرارگیری آنها در سازمان مشخص می‌کند.
تحصیل دانش: روابط با مشتریها، حمایت‌کنندگان، رقبا و شرکاء باعث ارائه دانش می‌شود.
توسعه دانش: در این قسمت تمرکز بر روی ایجاد مهارت جدید، محصولات جدید، نظرات بهتر و فرایندهای مؤثر است. در این میان، نکته دارای اهمیت این است که دانش فقط از تخصص سرچشمه نمی‌گیرد، بلکه از تجربه نیز به دست می‌آید. پس داشتن یک شبکه داخل سازمانی و تسهیل در ارتباط بین افراد داخل سازمان با یکدیگر یکی از موارد کلیدی این مرحله است. توسعه مدیریت دانش شامل همه تلاشهای مدیریتی است برای ایجاد ظرفیتهایی که هنوز در سازمان به وجود نیامده. توسعه دانش می‌تواند به عنوان تکیه‌گاه تحقیقات بازاری سازمان قلمداد شود. در این امر استفاده از گروه های تخصصی، اختصاص جا و مکان برای تشکیل گروه ها^[۱۸]، اینترانت، بررسی و مرور فعالیتها بعداز اتمام آنها آموزش چندگانه افراد، استفاده از چت برای برقراری ارتباط می‌تواند مؤثر باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به اشتراک‌گذاری دانش: تقسیم و پراکندگی دانش در داخل سازمان، پیش شرط حیاتی برای ایجـــاد اطلاعات و تجاربی است که سازمان می‌تواند از آن استفاده کند. در این امر استفاده از زبان واضح و روشن برای انتقال دانش قراردادن پاداشهایی برای به اشتراک‌گذاری دانش، حمایت فرهنگ سازمانی از اشتراک و انتقال دانش می‌تواند مؤثر باشد. سؤال اساسی در این بخش این است که چطور می‌توان به اشتراک‌گذاری دانش را تسهیل کرد.
بهره‌برداری از دانش: کل توجه مدیریت دانش به این نکته است که دانش موجود در سازمانها به کار برده شود تا بتواند به سوددهی سازمان منجر شود. متأسفانه مهم بودن و اهمیت بسیار دانش تضمین کننده اجرای آن در هر زمان در فعالیتهای سازمان نیست. در این امر باید مراحلی برای اندازه‌گیری دانش ضمنی و مهارتهای در دسترس، موجود باشد. ترکیب وظایف روزانه با وظایف در ارتباط با مدیریت دانش، حمایت مدیران عالی و استفاده از دانش برای رقابت و افزایش کارایی مؤثر خواهد بود.
حفاظت از دانش: مزیتهای رقابتی برای سازمان در هر زمان دردسترس نیست. دانش سازمانی که یکی از مزیتهای رقابتی سازمان است باید به روز، حفاظت و نگهداری شود. نگهداری اطلاعات، اسناد و تجارب، نیازمند مدیریت است. کدگذاری علاوه بر اینکه در توسعه دانش و اشتراک‌گذاری دانش مؤثر است یکی از راه های حفاظت از دانش به شمار می‌رود (رمضانی، ۲۵، ۱۳۸۳).
بخش دوم
یادگیری سازمانی
۲-۲) یادگیری سازمانی
واژه «یادگیری سازمانی» اغلب با واژه «سازمان یادگیرنده» به جای هم به کار می‌روند. تسانگ (۱۹۹۷) تفاوت آنها را بدین صورت بیان می‌کند: یادگیری سازمانی مفهومی است که برای انواع مشخصی از فعالیتها که درون سازمان اتفاق می‌افتد، به کار می‌رود؛ در حالی که سازمان یادگیرنده به نوع خاصی از سازمان اشاره دارد که یادگیری سازمانی را درون خود دارد. با این حال رابطه ساده‌ای بین این دو وجود دارد، یک سازمان یادگیرنده سازمانی است که در یادگیری بخوبی عمل می‌کند. تفاوت مهمتر، تفاوت بین این دو واژه در ارتباط با کسانی است که از آنها استفاده می‌کنند. بطور خلاصه فرایند یادگیری سازمانی شامل تولید دانش جدید، مهارتها و رفتارها می‌شود و به وسیله تسهیم میان کارکردی و یادگیری همکارانه، تقویت می‌شود. نتایج این دو اصل، خلق فرهنگ یادگیری و فرهنگ مشترک درمیان همه کارکنان است. هدف اولیه هر برنامه یادگیری در سازمانها حمایت از کسب اهداف راهبردهای تجاری و بهبود عملکرد است. به عبارت دیگر، نقطه شروع برای مدیریت دانش، فهم اهداف موجود سازمانهاست. اخیراً مک کنسی تحقیقی را پیرامون ۴۰ شرکت در امریکا، اروپا و ژاپن انجام داده است که نتایج آن حاکی از این است که اغلب تفکر اجرای مدیریت دانش و پروژه‌های یادگیری سازمانی اموری هستند که سازمانهای امروزی دست به گریبان آن هستند. بیشتر پروژه‌های مدیریت دانش با شکست روبرو می‌شوند که دلیل آن ترس شرکتها از روند یادگیری سازمانی است که آینده‌ای مبهم دارند. به منظور موفقیت در مدیریت دانش نباید مدیریت دانش محور را به عنوان فرایند پایان‌پذیر در نظر گرفت، بلکه باید آن را به عنوان نیروی کسب اهداف واقعی تجاری به منظور بهبود عملکرد مستمر سازمانی در نظر داشت (حبیبی، ۱۳۹۲).
راهبردهای دانایی و نوآوریهای مدیریت دانش امور مستقلی هستند و به استراتژیهای رقابتی ارتباطی ندارند. این امور به نتایجی منجر خواهند شد که به صورت مرحله‌ای در نظر گرفته می‌شوند و مراحل آن عبارتند از توانایی بنیادی شناخت دانایی در جهت عملکرد سازمانی، رهبری دانایی محور، برنامه‌ریزی دانایی محور، شناخت شکافهای دانایی و دانش، تعریف و به کاربردن نوآوریها در بر طرف ساختن این شکافها. گریس آرجریس و دونالد شون یادگیری سازمانی را فرایند بازیابی ( کشف) و اصلاح خطاها. بعبارتی فرایند اصلاح فعالیتها از میان ادراک و دانش بهتر می‌باشد. گر چه بحث بر سر اهمیت یادگیری سازمانی طی دهه اخیر توسعه یافته است، اما این موضوع مفهومی جدید نیست. آرگریس بیش از چهل سال است که در مورد آن مباحثی مطرح ساخته است. اما به هرحال شکی نیست که علاقه به مفهوم یادگیری سازمانی یا سازمان یادگیرنده به طور قابل ملاحظه‌ای از دهه۱۹۹۹۰ افزایش یافت (طاهری، ۴۰، ۱۳۸۶).
موضوع یادگیری سازمانی به سرعت در سازمانها و ادبیات کسب و کار، اهمیت پیدا کرده است. اگر چه به نظر می‌رسد در حال حاضر سازمانها تلاش می‌کنند تا به مسائل اساسی مانند رقابت جهانی، یشرفتهای سریع فناوری، بازارهای فشرده کار و تغییر ویژگیهای جمعیتی جـــامعه پاسخ دهند، تا حدودی نگران کننده باشد. پس چگونه سازمانها، ذخیره‌های عظیم و فزاینده داده‌ها و اطلاعاتی را که مولد هستند، مدیریت کنند؟ ما در پشت ترافیک پست الکترونیک و همچنین زیــر فشار کارهای سنگین‌تر غرق شده‌ایم و در حـــال مبارزه با شیوه زندگی آشفته‌تری هستیم. به دلیل نداشتن تصویر بهتر از زندگی و آنچه که واقعاً برای ما مهم است، زیان می‌بینیم. فناوری ابزار شگفت‌انگیزی است که به ما کمک می‌کند تا در کارمان مؤثرتر باشیم و زندگی خود را راحت‌تر اداره کنیم. اما همچنان خطر جابجایی فناوری، از ابزار به ارباب وجود دارد: کدام یک به دیگری خدمت می‌کند؟ (حکمت، ۱۳۹۲).
۲-۲-۱) مفاهیم و تعاریف یادگیری سازمانی
یادگیری سازمانی فرایندی است پویا که سازمان را قادر می‌سازد تا به سرعت با تغییر سازگاری یابد. این فرایند شامل تولید دانش جدید، مهارتها و رفتارها می‌شود و به وسیله تسهیم میان کارکردی و یادگیری همکارانه، تقویت می‌شود. نتایج این دو اصل، خلق فرهنگ یادگیری و فرهنگ مشترک درمیان همه کارکنان است. یادگیری سازمانی به عنـــوان یک عامل نجات‌بخش ظهور کرده و می‌تواند موفقیت سازمانها را تضمین کند. هزاران شرکت مشاوره در سرتاسر آمریکا، برای اداره «سرمایه‌های دانش» و «سرمایه‌های فکری» سازمانها، «راهکار» ارائــه می‌دهند. این راهکارها، به گونه‌ای ثابت، جهت‌گیری تکنولوژیک دارند. اما آنچه فراموش شده است بعد انسانی مسئله است. مدیریت موازی با مدیریت دانش، همان یادگیری سازمانی است. در مفهوم سنتی انجمن منابع انسانی، یادگیری سازمانی، به دلیل فقدان ساختار از سوی مدیریت دانش، مورد انتقاد قرار گرفته است. مدیریت دانش، ابتدا از مدیریت اطلاعات، فناوری اطلاعات، بازاریابی و مالی نشأت گرفته است و ازسوی انجمن منابع انسانی، خیلی تکنولوژیک در نظرگرفته می‌شود. داونپورت و پروساک^[۱۹] (۱۹۹۸) در کتاب خودشان «دانش عملی»، توضیح می‌دهند که اگر سازمانها با تمرکز بر روی یــــادگیری سازمانی، به مدیریت دانش نزدیک شوند، بسیار مطلوب خواهد شد. آنها به یک نکته مهم به وسیله نوناکا و تاکوچی (شرکت تولید دانش، ۱۹۹۵) تأکید می‌کنند: «… ترکیب افراد، با تجربه و دانش متفاوت، یکی از شـــرایط ضروری برای خلق دانایی است» (بابایی، ۱۹، ۱۳۸۳). دو مؤلفه‌ای که واقعاً به نظر می‌رسد باعث شده‌اند یادگیری سازمانی مورد توجه قرار گیرد عبارتند از:
۱) نرخ تغییرات؛
۲) افزایش فشارهای رقابتی.
که هر دو از جهانی شدن نشئت گرفته‌اند. در توضیح یادگیری سازمانی باشل وپروبست^[۲۰] (۱۹۹۷) معتقدند که: «یادگیری سازمانی پارادایم متفاوتی را ارائه می‌دهد که توسط آن سیستمها تغییر می‌کنند و بنابراین به ما اجازه می‌دهد تا اقتصاد و جامعه را دوباره تعریف کنیم. همچنانکه موقعیتها و ادراکات افراد نیز تغییر می‌یابند، قالبهای فکری موجود مناسبتها و وابستگیهای خود را از دست می‌دهند و قالبهای فکری جدیدی ظهور می‌کنند». اما این گفته که «یادگیری سازمانی قالب فکری جدیدی است که توسط آن سیستمها تغییر می‌کنند» ادعایی تند و جسورانه است، گر چه امری است که به نظر می‌رسد در میان بیشتر نویسندگان صاحب نفوذ مشترک است. چهارگزاره مشترک که مفهوم یادگیری سازمانی را پی‌ریزی می‌کنند عبارتند از‌:
۱) به منظور بقا، سازمان می‌بایستی حدأقل بسرعت تغییرات محیطی بیاموزد. بدین معنی که توانایی یک سازمان برای تطبیق با تغییرات محیطی‌اش به توانایی سازمان در یادگیری‌اش بستگی دارد.
۲) میزانی که یک سازمان نیاز دارد تا از شکلهای سنتی یادگیری به سمت یادگیری سازمانی حرکت کند، به درجه بی‌ثباتی (تغییر) محیطش بستگی دارد.
۳) در گذشته حفظ اتحاد و سازش با محیط سازمان، مسئولیت مدیران ارشد بود، اما امروزه محیط آن قدر سریع در حال تغییراست که این کار فرای توانایی تعداد کمی مدیران نخبه است که همراه با تغییرات ضروری خود را تغییر دهند.
۴) تمامی نیروی کار نیازمند سهیم شدن در شناسایی نیاز به تغییر و اجرای آن هستند که این امر به نوبه خود مستلزم این است که آنها در یادگیری نیز سهیم شوند؛ البته اگر سازمان می‌خواهد با محیط خود متحد و همگام باشد که این چهار گزاره بر پایه عقاید طرفداران یادگیری سازمانی بنا می‌شوند (طاهری، ۴۵، ۱۳۸۶).
۲-۲-۲) یادگیری سازمانی؛ موافقتها و مخالفتها
سازمانها در قرن بیست و یکم، بی‌وقفه با تغییر مواجهند. برای اینکه آنها را به رقابت مؤثر در بازارهای کاملاً رقابتی توانا سازیم، نکته کلیدی این خواهد بود که چگونه آنها یاد بگیرند و دانایی جدید تولید کنند و به تبع آن چگونه سازمانها، این دانایی را مدیریت کنند. در مرکز و کانون این، افراد هستند. ۹ اصل زیر به عنوان پایه‌ای برای فرایند ادغام مدیریت دانش و یادگیری سازمانی به کار گرفته می‌شود:
مدیریت، رهبری و تعهد به یادگیری را آشکار می‌سازد و دانایی را به وسیله طراحی رفتارهای مطلوب و تشخیص کارکنانی که آزادانه سهیم می‌شوند (شراکت دارند)، مشترک می‌کند. آنچه افراد یاد می‌گیرند، ذخیره نمی‌شود بلکه آزادانه و بدون نظارت در این اطلاعات سهیم می‌شوند.
اعتماد، شالوده توزیع آشکار دانایی است. انجمنهای کار و شبکه‌های میان کارکردی، یادگیری همکارانه و تولید دانایی را به نحو مجازی و فردی حمایت می‌کند.
حل مسئله خلاق، نوآوری و پرسشگری، بسیار ارزشمند هستند و رسمیت می‌یابند.
تفکر و تحقیق به عنوان عناصر مهم فرایندهای کار در سطح فردی و تیمی ارزشمند هستند.
دانایی به وسیله افراد تولید می‌شود و فناوری به عنوان یک وسیله، نه به عنوان ارباب، به سازمان خدمت می‌کند.
خلق دانایی، شامل خودانگیختگی و ظهور شبکه‌های خود – سازماندهی، می‌شود.
آزمایش (به عنوان مثال، خلبانی) در آزمون تسلط دانایی، مدون‌سازی و روش های انتقال، امری مهم است که هر دو فرایند اندازه‌گیری کمی و کیفی را شامل می‌شود. ساختار به عنوان قسمتی از فرایند مهم است اما در واقع، دغدغه این است که تضمین کنیم تا خودانگیختگی، خلاقیت و نوآوری خاموش نشود. ۹ اصل فوق در جهت بعد انسانی تدوین شده‌اند، زیرا این افرادند که موفقیتهای سازمان خود را تعیین می‌کنند و آنها هستند که رهیافت جدید در یادگیری همکارانه را باور خواهند کرد (بابایی، ۲۲، ۱۳۸۳). از زمان انقلاب صنعتی با ایجاد انقلابی در یادگیری سازمانی دو خصوصیت اصلی جمع‌ آوری و حفظ دانش درون سازمانها به وجود آمده است:
اول تلاش برای دانش‌زدایی از کارکنان و دوم کسب دانش توسط مدیران. این پیشرفتهای دوگانه در قلب رویکرد کلاسیک برای اداره سازمانها قرار می‌گرفتند. نیروی پیش برنده نهفته در این دو مورد این بود که دانش، قدرت است و مشروعیت بخشیدن به قدرت وکنترل، بایستی فقط در دست مدیران ارشد باشد. بسیاری از نویسندگان، بخصوص آرگریس معتقد است که این رویکرد سنتی به یادگیری، مانع بزرگی برای یادگیری سازمانی است. شکست این نوع نگرش به یادگیری، مبنایی عقلایی برای یادگیری سازمانی است. امروزه بحث این است که محیط آن قدر سریع در حال تغییر است و دانشهای لازم آن قدر گسترده و متنوع هستند که سازمانها نمی‌توانند منتظر اقدامات مدیران ارشد باشند تا نیازهای در حال تغییر را شناسایی کنند. همچنین انتظار برای تشخیص نیاز به تغییر موجب از دست رفتن فرصتها می‌شود. در حقیقت، برخی معتقدند که تنها با اطمینان از اینکه میزان یادگیری مساوی یا بزرگتر از میزان تغییرات محیط است، سازمان می‌تواند از بقای خود مطمئن باشد. این نکته مبنای عقلایی برای گزاره اول را فراهم می‌سازد. این نکته حاوی تنها سرعت تغییر نیست، بلکه در بردارنده تداوم و اهمیت تغییر نیز هست. رابطه بین سرعت، تداوم و اهمیت تغییر و نیاز به یادگیری، پایه گزاره دوم است. برای مثال، میزانی که یک سازمان نیاز دارد تا از شکلهای سنتی یادگیری رها شود، بستگی به سرعت و ماهیت تغییر در محیطش دارد. نویس^[۲۱] (۱۹۹۵) بیان می‌دارد که فرایند یادگیری بسیار پیچیده است و با پیشروی خطی به دست نمی‌آید. نیستروم و استارباک^[۲۲] (۱۹۸۴) معتقدند که قبل از اینکه سازمانها و افراد بتوانند رفتارهای جدید را برگزینند، بایستی ابتدا رفتارهای گذشته را که با آنها مانوس شده‌اند «به دست فراموشی سپارند» تا الگوهای از قبل ساخته شده را تغییر دهند. فیول ولایلس^[۲۳] (۱۹۸۵) معتقدند که یادگیری سازمانی به معنی فرایند بهبود اقدامات از طریق درک و دانش بهتر است. آگریس^[۲۴] (۱۹۷۷) معتقد است که این مفهوم به معنی فرایند کشف و اصلاح خطاهاست. برخی نظریه‌پردازان، تغییر رفتاری را برای یادگیری ضروری می‌دانند و برخی دیگر روش های جدید تفکر را عامل اصلی تلقی می‌کنند. برخی پردازش اطلاعات را به عنوان مکانیزمی که توسط آن یادگیری اتفاق می‌افتد، می‌دانند (حبیبی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۳) انواع یادگیری سازمانها
یادگیری سازمانی که از دهه ۱۹۹۰ مورد توجه بسیاری از مراکز آکادمیک و نیز صنعتی قرار گرفت، نتیجه دو عامل مهم است: ماهیت دنیای به سرعت در حال تغییری که در آن زندگی می‌کنیم و محیط رقابتی که شرکتها در آن فعالیت می‌کنند. در حالی که برخی دیگر یادگیری جمعی و ارزشهای مشترک، مدلهای ذهنی و حافظه سازمانی را در اولویت قرار می‌دهند. گاروین^[۲۵] (۱۹۹۳)، به میزان زیادی به اینکه چه چیزی از یادگیری سازمانی جلوگیری به عمل می‌آورد همچون تأکید بر روش های همیشگی انجام کارها، تأکید می‌کند. کار گاروین هماهنگ با کارباتسون^[۲۶] (۱۹۷۲)، آرگریس و شون^[۲۷] (۱۹۷۸) و بارگین^[۲۸] (۱۹۹۵) بود که یادگیری سه‌حلقه‌ای، دوحلقه‌ای و تک حلقه‌ای و پتانسیل آنها را برای بازدارندگی با ترویج تغییر، بیان کردند (طاهری، ۴۶، ۱۳۸۶).
به طور خلاصه، یادگیری تک حلقه‌ای که پایین‌ترین سطح یادگیری و عامل مقاومت در برابر تغییر و یادگیریهای آتی است، فقط به افراد اجازه می‌دهد تا به تغییراتی که در محیط داخلی و خارجی اتفاق می‌افتد، پاسخ دهند که این پاسخ با کشف خطاها و اصلاح راهبردها، اما تنها در حیطه شرایط پذیرفته شده موجود در سازمان است. اما آرگریس و شون (۱۹۷۸) در حوزه یادگیری دو حلقه‌ای بین فرایند یادگیری و یادگیری پیشرفته تمایز قائل می‌شوند. سیستم‌های پیچیده (همچون مغز انسان) ظرفیت انعکاس و جستجوی زمینه‌های قبلی برای یادگیری یا شکست در یادگیری را دارند و می‌‌توانند در مورد متناسب بودن واکنشها (اقدامات) به جستجو بپردازند. این سیستم‌ها ممکن است، رویکردهای جایگزینی بر مبنای مفروضات جدید برای اصلاح خطاها ایجاد کنند. بنابراین سازمان را قادر می‌سازند تا به طور اثربخش با تغییر انطباق یابد و آن را مدیریت کند. گر چه این یادگیری به افراد و سازمانها اجازه می‌دهد تا با محیط خود تطابق پیدا کنند، بارگین (۱۹۹۵) بیان می‌دارد که با یادگیری سه ‌حلقه‌ای، یک سازمان، حدأقل به همان اندازه که خود را با محیطش تطبیق می‌دهد، می‌تواند آن را خلق کند. این امر در توانایی سازمان برای ایجاد شرایطی که در آن عمل می‌کند و یا روابطش با این شرایط منعکس می‌شود. بنابراین تنها در این سطح از یادگیری است که مفهوم سازمان یادگیرنده می‌تواند به طور کامل ظاهر شود، زیرا تنها در این سطح است که می‌توان تفسیرهای تجربیات موجود و تفسیرهای سنتی و فهم مدیریت افراد و کار سازمانها را به چالش کشانید. ماهیت چالشهای پیش روی سازمانها طوری است که مسئولیت یادگیری و تغییر بایستی به عهده هر فردی در سازمان باشد و نه، تنها تعدادی کمی از افراد و این همان چیزی است که مبنایی عقلایی را برای گزاره چهارم فراهم می‌آورد (بابایی، ۲۰، ۱۳۸۳).
گر چه سطح مستدلی از توافقها راجع به پایه‌های یادگیری سازمانی وجود دارد، اما توافقها در مورد اینکه یادگیری سازمانی چه هست و اینکه چگونه آن را باید به اجرا درآورد، بسیار کمتر است. از جمله افرادی که در این باره نظر داده‌اند، پیتر سنگه^[۲۹] (۱۹۹۰) است که پنج اصل بینش مشترک، توانایی های شخصی، الگوهای ذهنی، یادگیری تیمی و پنجمین و مهمترین اصل توانایی تفکر سیستمی را در یادگیری سازمانی مؤثر می‌داند. هوبر^[۳۰] (۱۹۹۱) یک رویکرد نظام‌مند و چهار مرحله‌ای برای یادگیری سازمانی ذکر می‌کند که شامل:
۱) کسب دانش؛
۲) توزیع اطلاعات؛
۳) تفسیراطلاعات؛
۴) حافظه سازمانی است.
او این فرایند را فرایندی می‌داند که موجب دسترسی‌پذیری دانش می‌شود. پروبست و باشل (۱۹۹۷) معتقدند که حداقل ۴ رویکرد مختلف وجود دارد که سازمانها آنها را برای ایجاد یادگیری در سازمان اتخاذ می‌کنند:
۱) یادگیری توسط توسعه یک راهبرد؛
۲) یادگیری توسط توسعه یک ساختار؛
۳) یادگیری توسط توسعه یک فرهنگ؛
۴) یادگیری توسط توسعه منابع انسانی (طاهری، ۴۹، ۱۳۸۶).

فرضیه اصلی۱: طراحی محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده تاثیر گذار است.
کاکس (۱۹۶۴) دریافت که خرید برنامه ریزی نشده ، به میزان فضای اختصاص داده شده به طبقه های محصولات بستگی دارد. به هر میزان که این فضا بیشتر باشد ، احتمال خرید برنامه ریزی نشده آن محصول نیز بیشتر می شود . هم چنین نمایش مناسب محصول در فروشگاه حیاتی است. آبرات و گودی (۱۹۹۰) بر این عقیده است به هر میزان که نمایش محصولات بهتر باشد، احتمال وقوع خرید برنامه ریزی نشده نیز بیشتر می شود.
به طور کلی می توان بیان کرد آن دسته از محصولاتی که در محل های اولیه خود مشتری به فروشگاه قرار می گیرند. فرصت بهتری برای فروش داخلی دارند. به نسبت آن محصولاتی که در سایر محل ها قرار می گیرند. عموماً خرده فروشان مناطقی در فروشگاه تعیین می کنند که بر پژوهشات فروش در آنجا صورت می گیرد، این مناطق به نسبت فروش بیشتری را از فروشندگان دارند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فرضیه اصلی۲ : چیدمان کالا و قفسه بندی بر خرید برنامه ریزی نشده اثرگذار است.
کتاب راهنمای انجمن مهندسی نورپردازی آمریکای شمالی بیان می کند که هدف اصلی نورپردازی در مکان های تجاری، جلب مشتری، تحریک برای خرید و اتمام فرایند فروش است. (Rea 1993).این انجمن پیشنهاد می کند که هنگام نورپردازی فضای فروشگاهی، طراحان باید محیط خوشایند امنی را برای کسب و کار فراهم کند. (Rea 1993 p: 591).
نورپردازی درون فروشگاهی یک عامل بسیار مهم از محیط است و اثرات آن بر رفتار مصرف کننده می تواند از طریق سطح انگیختگی که میان مصرف کننده اسجاد می کند ارزیابی شود(محرابیان^[۵۲]، ۱۹۷۶) . در یک محیط برانگیزاننده ، مصرف کننده تحریک به خرید می شود در حالی که در یک محیط غیر انگیزاننده مصرف کننده بی حال و خواب آلود می شود (گیفورد^[۵۳]، ۱۹۸۸).
فروشگاه هایی که نورپردازی بالایی شده اند نسبت به فروشگاه های تاریک، تحریک کننده تر است و احتمال اتخاذ تصمیم خرید برنامه ریزی نشده را افزایش می دهد(بیرن^[۵۴]، ۱۹۶۹). خرده فروشان میزان زمانی که مشتریان برای خرید صرف می کنند و حالت احساسی مصرف کننده را با انتخاب سطح نورپردازی درون فروشگاهی تحت تاثیر قرار می دهند(آرنی و کیم، ۱۹۹۴).
در نتیجه فرضیه سوم به شرح زیر شکل گرفته است:
فرضیه اصلی۳ : نورپردازی بر خرید برنامه ریزی نشده تاثیر گذار است.
هدف از تهویه هوا، به وجود آوردن راحتی و آسایش، سلامتی و شرایط ثابت دمایی است کنترل بیش از حد برای محیط داخلی فروشگاه از طرفی می تواند مشکلاتی را به وجود آورد. به وضوح مشخص است که رابطه مستقیمی بین شرایط دمایی و واکنش افراد وجود دارد.
در بخش دیگری از این پژوهش به مطالعات گولاس و بلاچ (۱۹۹۵) اشاره می کنیم که رایحه موجود در فضای فروشگاه را به عنوان یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر خرید برنامه ریزی نشده معرفی می کنند و آن را به سه بعد تقسیم میکنند که لزوما از هم مستقل نیستند؛ حالت احساسی رایحه، طبیعت تحریک کنندگی آن و شدت آن. وی بیان می کند که رایحه بر درک افراد از محیط فروشگاه و محصولات تاثیر گذار است.
از سوی دیگر رایحه موجود در محیط فروشگاه یکی از ابزار قدرتمند و موثر بر احساسات مشتری هنگام خرید است، یک رایحه ی مطلوب و خوشایند، کنجکاوی مشتریان را تحریک می کند (اورث و بورین، ۲۰۰۵).
به این ترتیب فرضیه چهارم این گونه نتیجه می شود :
فرضیه اصلی۴:درجه حرارت و رایحه ی محیط بر خرید برنامه ریزی نشده اثر می گذارد
اگر چه پژوهشات انجام شده و رابطه با این موضوع محود است، اما پر واضح است که موسیقی که در فضای فروشگاه پخش می شود، فاکتوری محیطی است که براحساسات و رفتار مشتری اثر می گذارد . میلیمن (۲۰۰۵) می گوید که موسیقی زمینه فضایی خویشاوندی و آرامش بخش را به وجود می آورد.
همینطور می توان پخش موسیقی مورد علاقه بازار هدف را نیز یکی دیگر از توجهات محیط فروشگاهی برشمرد، در این باره اسپبرگ (۱۹۹۸) بیان می‌کند که موسیقی بر احساس افراد اثر می گذارد، حتی اگر از آن اطلاعی نداشته باشند یا به آن توجه نکنند . خداداد حسینی (۱۳۹۲) به نقل از اندرسون (۲۰۱۲) بیان می کند که پخش موسیقی کاربرد چندگانه دارد، چرا که علاوه بر ایجاد آرامش برای مشتری،میتواند باعث تهییج وی به رفتاری خاص در فرایند خرید نیز بشود.
پس آخرین فرضیه این گونه نتیجه می شود:
فرضیه اصلی۵ : پخش موسیقی در فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده اثر می گذارد.
با توجه به فرضیه های فوق مدل مفهومی پژوهش به صورت شکل زیر تعریف می شود ؛
خرید برنامه ریزی نشده
شکل ۵-۲ : مدل مفهومی تاثیر توجهات سمعی و بصری محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱- مقدمه
هیچ چیز برای جوینده علم ضروری تر از تاریخ آن و منطق اکتشاف قوانین علمی نیست. راه کشف کردن خطا، به کار بردن فرضیه و روش آزمودن است. در بین شیوه های گوناگون برای شناخت، شیوه های علمی موردنظر است و چنین شیوه هایی جز با اتخاذ روش های دقیق میسر نیست (خاکی، ۱۳۸۹).
پژوهش عبارت است از فرایند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین. بنابراین پژوهش فرآیندی است که از طریق آن می توان درباره ناشناخته به جستجو پرداخت و نسبت به آن شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند از چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته ها، تحت عنوان روش شناسی یاد می شود. پایه هر تحقیق «روش شناخت یا روش تحقیق است. روش شناسی مبحثی است که به بررسی روش های شناخت در علوم می پردازد. روش تحقیق، مجموعه ای از قواعد، ابزار و راه های معتبر(قابل اطمینان) و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است (سرمد و دیگران، ۱۳۸۳).
این سؤال که چگونه داده ها گردآوری شود و مورد تفسیر قرار گیرند، به طوریکه ابهام حاصل از آنها به حداقل ممکن کاهش یابد، مربوط به روش شناسی پژوهش است. پاسخ این سؤال را می توان با توجه به قواعد و اصول مورد استفاده در پژوهشهای علوم انسانی و دیدگاه های فلسفی زیربنایی آنها بدست آورد (سرمد و دیگران، ۱۳۸۷، ۲۲).
روش های پژوهش، در واقع ابزارهای دستیابی به واقعیت به شمار می رود. روش عبارت است از مجموعه فعالیت هایی که برای رسیدن به هدفی صورت می گیرد و پژوهش عبارت است از مجموعه فعالیت هایی که پژوهشگر با بهره گرفتن از آنها به قوانین واقعیت پی می برد. روش های پژوهش متعددند و هر روشی تا اندازه ای به کشف قوانین علمی کمک می کند (دلاور، ۱۲۸۹، ۲۵).
هر تحقیق و پ‍‍ژوهش با یک مسئله آغاز می گردد. مسأله تحقیق موجب ایجاد سؤالاتی در ذهن محقق گردیده و به ارائه فرضیه منجر می شود. بنابراین وظیفه اصلی و اساسی هر محقق، بررسی و پژوهش جهت تأیید یا رد فرضیات می باشد. جهت پاسخگویی به سؤالات تحقیق و نتیجه گیری در خصوص فرضیات، داده های جمع آوری شده در خصوص تحقیق، ورودی اساسی و پایه تحقیق می باشد و در نهایت محقق بایستی با توجه به داده های گردآوری شده، در خصوص تأیید یا رد فرضیات و پاسخگویی به سؤالات تحقیق اقدام نماید. اما همان گونه که‌ آشکار و مشخص می باشد داده ها، اطلاعات خام و غیرقابل اتکائی می باشند که جهت تبدیل شدن به اطلاعات قابل استفاده بایستی تحلیل گردند،، تا با تبدیل داده ها به اطلاعات بتوان اقدام به تصمیم گیری نمود.
لذا در این فصل به بررسی چگونگی گردآوری داده ها و تحلیل آن ها جهت استفاده از داده های خام در راستای فرضیات تحقیق پرداخته می شود. هم چنین تعریف و تفصیل مفاهیم اساسی همچون (جامعه آماری، نمونه گیری و چگونگی آزمون فرضیات) ارائه گردیده و مفاهیم اساسی فوق برای تحقیق حاضر بررسی می گردد.
۳-۲- روش پژوهش
روش های پژوهش به شیوه های طراحی مطالعات پژوهشی و رویه های تجزیه و تحلیل داده ها اشاره دارد (سکاران، ۱۳۸۴ ).به طور کلی روش های پژوهش در علوم رفتاری را می توان با توجه به دو ملاک تقسیم کرد :
الف ) هدف پژوهش ، ب ) نحوه گردآوری داده ها
۳-۲-۱- هدف پژوهش
با توجه به تقسیم بندی پژوهش ها که به سه نوع پژوهشات بنیادی یا پایه ای، پژوهش کاربردی و پژوهش و توسعه طبقه بندی می شوند.پژوهش حاضر از نوع پژوهشات کاربردی است .هدف پژوهش کاربردی ، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر پژوهشات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش هدایت می شود( سرمد و همکاران، ۱۳۸۹ ).
۳-۲-۲- دسته بندی پژوهشات بر اساس نحوه گردآوری داده ها
پژوهشات بر اساس نحوه گردآوری داده ها به دو دسته تقسیم می شوند :

1. 1. پژوهش توصیفی (غیر آزمایشی )

1. 1. پژوهش آزمایشی

پژوهش توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط با پدیده های مورد بررسی استاجرای پژوهش توصیفی می تواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد. پژوهش توصیفی را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد :
پژوهش پیمایشی ، پژوهش همبستگی، اقدام پژوهی ، بررسی موردی و پژوهش پس رویدادی(بازرگان، سرمد و حجازی، ۱۳۸۵ ). این پژوهش از نظر گردآوری داده ها ، پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است.
۳-۳- جامعه و نمونه آماری
یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد و واحد ها که ذارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک یعنی صفتی که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایزکننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد(آذر، مومنی، ۱۳۹۳ ).

باتوجه به مطالب فوق، نقش فیزیوتراپ ها در فیزیوتراپی و اجرای برنامه های ورزشی برای بیماران همودیالیزی واضح است ، گرچه برای انتخاب صحیح بیماران و ارزیابی مجدد ورزش در هر جلسه به طور منظم باید در تیم حضور داشته باشد. هرچند که بیماران با ظرفیت پایین سود بیشتری به دنبال استفاده از ورزشهای طبیعی میبرند، اما باید اطمینان یافت که این ورزشها در آنها ممنوع نباشد و از آنجایی که بیماران CKD در معرض آسیب هستند ، نباید این ورزشها در آنها انجام شود . فیزیوتراپ ها همچنین بایستی از ویژگی های روانی بیماران و تاثیرات این تستها بر وضعیت روحی و روانی بیماران آگاه باشند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۱-۱۴-۳٫آموزش و توانمند سازی بیماران CKD :
باتوجه به افزایش بیماران CKD در جهان سه هدف اساسی در درمان این بیماران شامل:
۱- تغییر از مراقبت حرفه ای به خود مراقبتی
۲- تغییر به مراقبت در منزل از مراقبت در مراکز درمانی
۳- تغییر به مراقبتهای سلامتی از جریانهای اطلاعاتی
لذا پاسخ به این سوال مهم است که طرح مناسب برای مراقبت و مدیریت و آموزش این بیماران چیست؟
مدلها وتئوری های خود مراقبتی متعددی وجود دارد ، که در اینجا تئوری خود مراقبتی اورم شرح داده میشود.
۲-۱-۱۴-۳-۱٫تئوری مراقبت از خود اورم
بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه تحت درمان با همودیالیز، به علت درمان های دارویی متعدد و پیچیده، مشکلات گوناگون و تغییرات ریشه ای در الگوی زندگی دارند که بر عملکرد اجتماعی و روانی آنها تاثیرات به سزایی میگذارد. از آنجایی که درمان با همودیالیز یک روند طولانی مدت است این بیماران نیاز به استفاده از یک سری راه کارها برای بهتر کنار آمدن و اداره نمودن بیماری خود دارند. درمان این بیماران بدون مشارکت خود بیمار و انجام برخی از فعالیتهای خود مراقبتی نمیتواند به اندازه کافی موثر باشد و نتایج دلخواه درمانی حاصل گردد.
لذا پرستاران به عنوان قشری که در حیطه کاری خود، ارتباط زیادی با بیماران تحت همودیالیز دارند و با توجه به نقش حساسی که در زمینه توان بخشی بیماران با ناتوانی جسمی و روانی دارند، اگر بتوانند آموزش های ساده خود مراقبتی را به بیماران ارائه نمایند، نه تنها در جهت افزایش کیفیت زندگی گام برمیدارند بلکه در جهت ارتقای سلامت جامعه، کاهش هزینه ها و انجام مسئولیتهای حرفه ای خود، موثرتر خواهد بود. تئوری مراقبت از خود اورم یکی از کامل ترین تئوری ها ی خود مراقبتی است که می تواند برای ارائه دهندگان مراقبت در کمک به بیماران جهت ارزیابی توانایی مراقبت از خود مفید باشد مفهوم مراقبت از خود، اولین بار در سال ۱۹۵۹ توسط دورتی اورم^[۴۹] با عنوان ” تئوری پرستاری نقص مراقبت از خود “^[۵۰] مطرح و منتشر شد. اورم مراقبت از خود را فعالیتهایی میداند که شخص برای حفظ یا ارتقای زندگی، سلامتی، خوب بودن و پیشگیری و درمان بیماری خود انجام میدهد]۸۹[. این تئوری بر این باور پایه گذاری شده است که فرد نیاز به فعالیت های مراقبت از خود دارد و پرستار میتواند به فرد برای رسیدن به نیازهایی که باعث حفظ زندگی، سلامتی و تندرستی میشود کمک میکند. اورم معتقد است افراد توانایی و قدرت به عهده گرفتن مراقبت از خود را دارند لذا این الگو در افراد مختلف یا سنین مختلف و بیماریهای مختلف کاربرد دارد]۹۰[. بسیاری از سازمان های بهداشتی و مراقبین سلامتی نیز ارتقا ی مراقبت از خود را به عنوان یک راهکار برای کاهش هزینه های گزاف خدمات پزشکی در نظر گرفته اند. لذا پرستار از طریق کار کردن برای فردی دیگر، هدایت کردن، فراهم نمودن حمایت جسمی و روانی و آموزش در اجرای یک برنامه مراقبتی نقش دارد. برخی مطالعات انجام شده نشان میدهد بین افسردگی و خود مراقبتی در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه و سایر بیماریهای مزمن ارتباط وجود دارد .به طوری که عملکرد خودمراقبتی بیشتر باعث کاهش عوارض جسمی و علائم و نشانه های افسردگی در این بیماران میشود ]۹۱[. بنابراین در پژوهش حاضر خود مراقبتی یکی از برنامههای نوتوانی بیماران همودیالیز بود که با اقتباس از تئوری اورم، طراحی واجرا شد.
همچنین بین کیفیت زندگی و خود مراقبتی در بیماران همودیالیزی یک ارتباط مثبت وجود دارد . بدین معنی که بیمارانی که بیشتر از فعالیتهای خود مراقبتی پیروی میکنند از کیفیت زندگی بهتری نیز برخوردارند. به نظر میرسد افزایش عملکرد خود مراقبتی میتواند پیروی از روش های درمانی را افزایش داده و منجر به کاهش علائم و نشانه های جسمی و افزایش کیفیت زندگی گردد]۱۰۹،۹۲،۹۳٫[ برانوالد مینویسد با گسترش و کامل شدن همودیالیز جان هزاران بیمار مبتلا به نارسایی مزمن پیشرفته کلیه نجات یافته و میزان مرگ و میر این بیماران به طور چشمگیری کاهش یافته است که با افزایش تعداد جلسات همودیالیز و اصلاح تغذیه بیماران، کیفیت زندگی آنان به طور چشمگیری بهبود یافته است]۲ [.
با توجه به مشکلات عدیده ای که در این بیماران دیده میشود لذا مدیریت این عوامل از جنبه های مهم نحوه مراقبت است. گرچه سازگاری بیمار جهت رسیدن به این موارد دشوار است. لذا یک برنامه توانمند سازی در واقع مداخلات مناسب برای بهبودی مراقبت از خود بوسیله بیماران است که این میتواند به وسیله بهبود کیفیت زندگی و به کمک توانبخشی فراهم شود.
در مراقبتهای بهداشتی، توانمند سازی به معنای طراحی یک پروسه آموزشی جهت کمک به توسعه دانش ، مهارت، بینش و خود آگاهی بیمار برای موثر واقع شدن مسئولیتهای متعهد شده مرتبط با سلامتی است. توانمند سازی بیماران یک رویکرد در کمک به بیمار جهت کنترل خود و انتقال آنهاست، در حالت سنتی بیماران غیر فعال هستند اما در طرح توانمند سازی بیماران بایستی فعال و اگاه در مراقبت از خویش گردند. در این رویکرد به بیماران اجازه داده میشود که مهارتها و دانش لازم برای بهبود و افزایش سلامتی خویش را بدست آورند[۹۴] .
۲-۱-۱۴-۳-۲٫ نقش پرستاران در آموزش و توانمندسازی بیماران همودیالیزی:
پرستاران یک نقش حیاتی در کمک به آموزش بیماران کلیوی دارند. بیماران بایستی در نحوه مراقبت از خود توانمند گردند و براساس شواهد حرفه ای و علمی راهنمایی گردند، زیرا هدف از توانمندسازی افزایش استقلال میباشد. پرستاران اطلاعات و راهنمایی های لازم برای مراقبتهای بهداشتی در تسهیل بینش و رفتارهای بیمار را جهت بهبود مراقبت از خود، مدیریت خود و ترویج رفاه و توانبخشی آنها فراهم میکنند . این استراتژی شامل اهدافی است که توصیه های درمانی را منعکس میکند.
مراقبت های مذاکره ای^[۵۱] شامل حمایت از تلاش بیمار در رابطه با ملزومات زندگی مانند شیوه زندگی و رژیم غذایی است.
خود کارآمدی یک بخش مهم از توانبخشی است خودباوری و اعتماد به نفس مرتبط را تقویت مینماید و باعث موفقیت بیمار در امر مراقبت از خود میگردد.
برنامه توانبخشی شامل ۵E است وقتی که این ۵E به همراه توانمند سازی بیمار انجام گردد به تسهیل بازتوانی کمک میکند[۹۴] .
توانمند سازی خود شامل ^[۵۲]۵A است :
پذیرش، تاثیر، استقلال، اتحاد، شرکت فعال
پذیرش بسیار مهم است و بایستی بیمار مراقبتهای بهداشتی را بپذیرد.
بیماران به طور مرتب توسط پرستاران آموزش داده میشوند و برای بحث و ملاقات بیشتر تشویق میگردند و در آنها انگیزه ایجاد میکند و نشان میدهد که کیفیت زندگی میتواند بهبود یابد و زندگی را رضایت بخش نماید.
مشاوره های تغذیه ای نقش مهمی را در بیماران CKD در تمام مراحل بازی میکند. مداخلات مناسب در اوایل بیماری میتواند به حفظ رفاه بیمار از طریق تغذیه مطلوب، جلوگیری یا به حداقل رساندن سوخت و ساز و به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری کمک کند[۵۵] . متخصصین مراقبت از سلامت بایستی رژیم غذایی بیمار را بررسی کنند و به بیمار در طراحی رژیم غذایی کمک کنند. پرستاران بایستی توانایی بیماران را برای فعالیتهای جسمانی بررسی کنند و به آنها در طراحی یک برنامه تمرینی فردی کمک نمایند. اعضای خانواده نیز جهت شرکت در برنامه ورزشی تشویق شوندکه اثر آن به طور مستقیم مرتبط با ارتباط بین مراقبین حرفه ای و بیمار است[۹۴] .
پرستاران هم چنین بایستی قبل از همودیالیز با بیماران مشاوره نموده و اطلاعات لازم را به بیماران در پیگیری های در مانی ، تغذیه ای و تکنیک ها برای پیشگیری از عفونتها بدهند.
مراقبین بهداشتی بایستی توانمند سازی بیماران و خانواده هایشان را برای بدست آوردن اعتماد به نفس و استقلال بیماران فراهم کنند. لذا بیماران احساس عدم وابستگی نموده و انگیزه شان افزایش یافته و قدرت بیشتری برای بدست آوردن یکپارچگی اجتماعی و خود شکوفایی پیدا میکنند.
بیمار باید احساس موفقیت کند و توانایی کنترل خود و مراقبت از خود را بدست آورد.
بیماران عدم وابستگی را با ^[۵۳] ۵S بدست میآورند که شامل مراقبت از خود، خود کنترلی ، اعتماد به نفس ، نظم وانضباط ، تصمیم گیری است.
۵C ^[۵۴] شامل : مشارکت سازنده، همکاری، هماهنگی، تشریک مساعی
وجود یک ارتباط موثر بین پرستار و بیمار ضروری است و بایستی پرستاران یک همکاری و تعاون لازم بین بیمار و خانواده اش را نیز فراهم کنند[۹۴] .
۲-۱-۱۴-۴٫ روان درمانی:
از دیگر مشکلات بیماران همودیالیزی، میتوان به مشکلات روحی و روانی اشاره کرد که نیازمند درمانهای روان شناختی و آموزش در ارتباط با سازگاری با این شرایط میباشد . باتوجه به اینکه بیماری ESRD باعث تحمیل استرس زیادی در زندگی بیماران میشود این بیماران بایستی تلاش قابل توجهی جهت پذیرش نقص عضو، تنظیم شیوه زندگی و یادگیری تکنیک های نا آشنا و جدید برای حفظ زندگی داشته باشند. در پرداختن به نیازهای بیماران همودیالیزی هدف فقط طولانی کردن زندگی آنان نیست بلکه افزایش کیفیت زندگی آنهاست، لذا یک برنامه توان بخشی برای کمک به زنده ماندن این بیماران ضروری است [۴۶] . بیماران CKD استرس بالایی دارند که نگرانی آنها بیشتر ناشی از تغییر در مسئولیتهای اجتماعی و مسائل مربوط به نگرانی در مورد آینده است. به طور معمول، این نگرانی ها در بیمارانی که در مراحل پیشرفته ESRD هستند تشدید میگردد. توانبخشی قلبی فرصتی را برای پرورش مهارتهای مقابله با استرس و ایجاد سازگاری جهت تنظیم این تغییرات فراهم میکند[۵۵] . نیازهای سلامت روان و سطوحی از خلق و خوی افسرده در این بیماران شایع است. یکی از عوامل کلیدی خلق افسرده، از دست دادن علاقه در انجام کارها است، خلق افسرده اغلب همراه با کاهش تطابق های رفتاری است و اغلب کارکنان این بیماران را بدون انگیزه میبینند[۹۵] .
به طور کلی درمان روانی بیماران همودیالیزی در دو حوزه انجام میگیرد:
۱- آماده سازی بیمار قبل از همودیالیز و کار در زمینه انطباق با بیماری مزمن، به خصوص در برخورد با انکار و توقعات غیر واقع گرایانه که اهمیت زیادی دارد.
۲- ضمن انجام برنامه همودیالیز باید به صورت دوره ای و به گونه ای که سبب تشویق وابستگی بیمار نشود در مورد انطباق وی با بیماری پرس وجو شود. انواع مختلفی از درمان های روان شناختی در این بیماران مفید است. برخی از این شیوه ها ممکن است توسط متخصصین غیر روانپزشک استفاده شود. اما در برخی از موارد بهتر است این کار توسط روانپزشکان صورت گیرد.
روان درمانی این بیماران شامل:
۱- روان درمانی فردی
۲- گروه درمانی
۳- تکنیک های درمانی رفتار جنسی
۴- ورزش
در پژوهش حاضر از روش گروه درمانی استفاده گردید که به طور کامل به آن پرداخته میشود.
شواهد اخیر انجام ^[۵۵]CBT را ارزشمند میداند . دریک مطالعه ۱۲هفته ای مداخلات CBT در بیماران همودیالیزی در برزیل باعث بهبود در علائم افسردگی گردید[۹۶] . در مطالعه چن^[۵۶] و همکاران (۲۰۰۸) بر روی بیماران دیالیز صفاقی دریافتند که بیمارانی که تحت CBT قرار گرفته اند بهبودی در کیفیت خواب داشته اند [۳۱] . تغییرات مثبت در خلق و خوی بیماران گزارش شده است با این حال در مددکاری اجتماعی CBT یکی از برنامه های سلامت میباشد که تاکید بر توسعه مهارتهای رفتاری مثبت دارد. با انجام این برنامه ها روی بیماران میتوان به اهداف اساسی از جمله افز ایش فعالیتهای جسمانی ، مدیریت مصرف مایعات، پرداختن به مشکلات خواب و ایجاد مهارتهای اجتماعی و افزایش تعاملات اجتماعی و مدیریت افسردگی پرداخت. مداخلات روانی به دنبال تشوق بیماران به منظور دستیابی به اهداف شغلی و در چارچوب یک رویکرد حمایتی برای برنامه زندگی است[۹۷] . بسیاری از بیماران از بیماری کلیوی خود رنج میبرند و درجاتی از استرس را دارند استرس از طریق راه های گوناگون باعث کاهش مقاومت بدن در برابر بیماریها میگردد و بیمار توانایی دستیابی به اهداف مثبت را ندارد استرس باعث کاهش اثر درمان میگردد لذا پرسنل پرستاری بایستی به بیماران کمک کنند که اعتماد به نفس خود را بدست آورند. پرستاران به بیماران برای سازگاری با زندگی روزمره و نیازهای سلامتی و مراقبتی شان کمک میکنند که باعث میشود بیماران اعتماد به نفس و خود کار آمدی را بدست آورند[۹۴] .
باتوجه به مطالب فوق درمییابیم که به دنبال کاهش فیلتراسیون گلومرولی و بروز نارسایی مزمن کلیه اختلالات شدیدی که در این بیماران رخ میدهد که منجر به تنش های مختلفی در زندگی مثل تغییرات رژیم غذایی، اختلالات خواب و شغل و آزادی و عملکرد جنسی میگردد. در چنین شرایطی اولین کشمکش بیمار با خود بیماری است که به درجاتی از وابستگی مبتلا میشوند و سبک زندگیشان به حالت غیر فعال تبدیل میشود و بیمار وارد یک مرحله بحرانی میشود که به انکار و ابراز خشم و یاس و ناراحتی میپردازد که در دراز مدت میتواند به سازگاری با این بحران برسد، لذا همین مرحله بحرانی بیماران را در معرض مشکلات روانی، کاهش کیفیت زندگی، کاهش میزان امید و افزایش افسردگی قرار میدهد. با ایجاد مشکلات فوق در بیماران همودیالیزی و از سوی دیگر عوارض بالینی در تمام ارگان های بدن ، به نظر میرسد که توان بخشی اثر مثبتی در این بیماران داشته باشد. هدف از برنامه توانبخشی بیماران کلیوی بازگرداندن یک فرد به حداکثر میزان عملکرد میباشد که شامل بازگرداندن عملکرد جسمانی خوب و ثبات عاطفی و اجتماعی و شغلی میشود و در واقع این برنامه مداخله ای چند وجهی برای هماهنگی جهت بهینه سازی عملکرد جسمی، فیزیکی، روانی و اجتماعی این بیماران میباشد و از سوی دیگر باعث ثبات، کاهش و حتی معکوس کردن پیشرفت نارسایی کلیه و در نهایت کاهش موربیدیتی و مورتالیتی میشود.
عدم توانایی بیماران در انجام ورزش و از سوی دیگر ضعف در عضلات اسکلتی، اسیدوز اورمیک و … به دلیل بیماری باعث زندگی غیرفعال این بیماران میشود لذا شروع توانبخشی کلیه بایستی قبل از شروع همودیالیز و هرچه سریعتر باشد تا بتوان به حفظ وضعیت جسمانی و اجتماعی و روانی و عملکردی بیماران کمک کرد و میزان بازگشت به کار و کیفیت زندگی را افزایش داد.
لذا بایستی بیماران را تشویق به همکاری با تیم توانبخشی و شروع اقدامات مربوطه نمود و یک محیط مثبت و دلسوز را برای آنها فراهم کرد، زیرا اکثریت بیماران تمایلی برای فعالیتهای فیزیکی ندارند و همچنین مشاوره های ورزشی در برنامه های مراقبتی از این بیماران انجام نمیشود.

۲-۵-۱ تاریخچه شرکت نفت فلات قاره ایران:
شرکت نفت فلات قاره ایران، اوائل شهریورماه ١٣۵٩ جهت برآوردن اهداف مطالعاتی، عملیاتی، طرح‌های توسعه، استخراج و بهره‌برداری از نفت خام و گاز طبیعی در خلیج‌فارس تأسیس گردید.
خلیج‌فارس که ٢۴٠ هزار کیلومترمربع مساحت دارد جزء دریاهای کم‌عمق بوده و اکثرا عمق آن از ٣٠ تا ۶٠ متر تجاوز نمی‌نماید. طول آن از دهانه کارون تا ساحل دریای عمان حدود ٨٠٠ کیلومتر و عرض آن در تنگه هرمز ۵٣ کیلومتر است که حوزه عملیاتی شرکت نفت فلات قاره ایران شامل ١٨٠٠ کیلومتر طول در خلیج‌فارس و دریای عمان و به عرض متغیر از ٢٧ تا ١٢٠ کیلومتر می‌باشد.
شرکت نفت فلات قاره ایران از ادغام پنج شرکت منحل شده‌ی زیر تشکیل گردیده است:

1. 1. شرکت نفت ایران و ایتالیا (سیریپ) – فعالیت در میدان‌های نفتی هندیجان، بهرگان سر و نوروز.

1. 1. شرکت نفت ایران و پان آمریکن (ایپاک) – فعالیت در میدان‌های فروزان، سروش، ابوذر و درود.

1. 1. شرکت نفت لاوان (لاپکو) – فعالیت در میدان‌های سلمان و بلال.

1. 1. شرکت نفت بین‌المللی دریایی ایران (ایمینوکو) – فعالیت در میدان‌های رسالت و رشادت.

1. 1. شرکت نفت سوفیران – فعالیت در میدان‌های نفتی جزیره سیری.

۲-۵-۲ حوزه اصلی فعالیت شرکت نفت فلات قاره ایران در خلیج‌فارس:
حوزه اصلی فعالیت شرکت نفت فلات قاره ایران در خلیج‌فارس به شش منطقه زیر تقسیم می‌گردد:

1. 1. منطقه بهرگان: این منطقه شامل میدان‌های هندیجان، بهرگان سر، نوروز، سروش (سکوی موردمطالعه) و ماهشهر می‌باشد.

1. 1. منطقه خارک: این منطقه نیز شامل میدان‌های فروزان، ابوذر، درود، اسفندیار، آرش و فرزاد است.

1. 1. منطقه سیری: که میدان‌های الوند، اسفند، سیوند، دنا، نصرت، فارو B و A در این منطقه واقع‌شده‌اند.

1. 1. منطقه لاوان: شامل میدان‌های رسالت، رشادت، سلمان، بلال و آلفا است.

1. 1. منطقه جدید کیش در ۱۸ کیلومتری کرانه جنوبی خلیج‌فارس واقع و شامل میدان بزرگ گازی کیش است.

1. 1. منطقه جدید قشم که اقدامات اجرایی آن از سال ۱۳۸۶ شروع به کارکرد هم‌اکنون مرغوب‌ترین نفت صادراتی ایران با درجه ۷/۴۳ API در این منطقه تولید می‌گردد.

۲-۵-۳ اهداف و خط‌مشی‌های شرکت نفت فلات قاره ایران:

1. 1. اکتشاف، توسعه و تولید از میادین نفت و گاز با اولویت دادن به بهره‌برداری از میادین مشترک با کشورهای همسایه (به‌استثناء میادین گاز پارس شمالی و جنوبی)

1. 1. تولید صیانتی از ذخایر نفت و گاز و افزایش ضریب برداشت.

1. 1. 1. مطالعات مستمر برای شناخت بهتر مخازن با بهره گرفتن از فناوری‌های روز ازجمله: لرزه‌نگاری سه‌بعدی و چهاربعدی.

      ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. جلوگیری از مهاجرت نفت و گاز در میادین مشترک.

1. 1. توسعه نیروی انسانی و بالا بردن سطح کار آیی کارکنان از طریق اعمال شیوه‌های مدیریت علمی و تخصصی.

1. 1. بروز سازی و نوسازی تأسیسات.

1. 1. نگهداری و استفاده مطلوب از تأسیسات.

1. 1. بهینه‌سازی روش‌های بهره‌برداری و جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه.

1. 1. انطباق فعالیت‌های تولید نفت با کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های زیست‌محیطی بین‌المللی.(سایت علمی دانشجویان ایران ۱۳۹۳)

۲-۵-۴ منطقه بهرگان:
منطقه بهرگان که در کنار بندر امام حسن، از توابع استان بوشهر در حدفاصل بندر گناوه به بندر دیلم (۴۰ کیلومتری شمال غربی گناوه و ۲۸ کیلومتری بندر دیلم) واقع‌شده است با اکتشاف نفت در خلیج‌فارس در اواسط دهه ۱۳۳۰ و فعال شدن شرکت نفتی سیریپ، استخراج نفت برای اولین بار از این منطقه آغاز شد.
قبل از تأسیس شرکت نفت فلات قاره ایران، این ناحیه توسط شرکت نفت ایران ایتالیا (سیریپ) اداره می‌گردید. در شهریور ۱۳۳۶ قراردادی جهت اکتشاف و تولید نفت بین شرکت ملی نفت ایران (طرف اول) و شرکت سهامی ایتالیایی آجیپ مینراریا (طرف دوم) منعقد گردید و درنتیجه شرکت سهامی نفت ایران و ایتالیا به وجود آمد این منطقه که شامل میدان‌های نفتی هندیجان، بهرگان سر، نوروز و سروش است همچنین این منطقه شامل دو بخش خشکی و منطقه دریایی می‌باشد در ادامه بخش خشکی به‌اختصار و بخش دریایی سکوی سروش با توجه به موضوع مطالعه موردنظر به تفضیل توضیح داده‌شده‌اند. (سایت علمی دانشجویان ایران ۱۳۹۳)
همان‌طور که گفته شد بخش خشکی این منطقه واقع در میانه راه ارتباطی دو شهرستان دیلم و گناوه (مجاور بخش امام حسن) از استان بوشهر می‌باشد. بخش خشکی وظیفه تدارکات و پشتیبانی از سکوهای تابعه را عهده‌دار است مضاف بر اینکه نفت بهره‌برداری شده در سکوی بهرگان سر به خشکی منتقل و بعد از تصفیه توسط خط لوله به جزیره خارک برای صادرات see line نیز توسط منتقل می‌گردد. توابع این منطقه عبارت‌اند از:
۱- سکوی بهرگان سر قدیم: اولین و قدیمی‌ترین سکوی نفتی خلیج‌فارس می‌باشد که توسط شرکت ایتالیایی سریپ احداث شد و از زمان انقلاب به بعد تاکنون به دست نیروهای متخصص کاملاً ایرانی اداره می‌شود.
۲- سکوی بهرگانسرجدید: سکویی پیشرفته که توسط نیروهای ایرانی طراحی و ساخت شده است و به‌زودی در کنار سکوی بهرگان سر قدیم شروع به کار خواهد کرد.
۳- سکوی نفتی نوروز قدیم: از سکوهای قدیمی خلیج‌فارس می‌باشد.
۴- سکوی نفتی نوروز جدید: با همکاری شرکت شل حدود ۵ سال قبل ساخته‌شده است و هم‌اکنون به دست نیروهای متخصص کاملاً ایرانی استفاده و نگهداری می‌شود. نفت این سکو بعد از فراوری اولیه به spp2 سروش برای تصفیه کامل و آماده صادرات شدن منتقل می‌گردد. این سکو با همکاری شرکت شل shell حدود ۵ سال قبل ساخته‌شده است و هم‌اکنون به دست نیروهای متخصص کاملاً ایرانی استفاده و نگهداری می‌شود.
۵- سکوی نفتی سروش: از بزرگ‌ترین سکوهای جهان و ازنظر انجام مراحل پالایش نفت خام از پیشرفته‌ترین سکوهای جهان می‌باشد.
۶- بارج سورنا (fsu) یک شناور نفت‌کش می‌باشد که با انجام تغییراتی در ساختمان آن به‌عنوان یک مخزن و پایانه صادراتی از آن استفاده می‌شود.
نفت سکوهای نوروز جدید که به سروش آمده همراه با نفت سکوی سروش توسط SEE LINE به آن منتقل می‌شود و در مخازن آن ذخیره شده و با نظارت نمایندگان وزارت نفت جهت صادرات به کشتی‌های نفت‌کش تحویل داده می‌شود.
عمده‌ترین پروژه‌های انجام‌شده و در دست اقدام عبارت‌اند از:
پروژه نوسازی تأسیسات دریایی شامل سکوهای مسکونی و بهره‌برداری و تأسیسات خشکی شامل کارخانه تا ظرفیت فرآورش ۶٠ تا ٧٠ هزار بشکه در روز.
با حفاری چاه‌های اولیه در میدان سروش، بهره‌برداری اولیه از آن به میزان ۶٠ هزار بشکه محقق گردیده است.
اتمام مراحل ساخت دو مخزن ۵٠٠ هزار بشکه‌ای در منطقه که با بهره‌برداری از این دو مخزن ظرفیت ذخیره‌سازی در منطقه بهرگان به ۲/۲ میلیون بشکه افزایش‌یافته است.
راه‌اندازی کامل مجتمع فرهنگی – ورزشی شامل استخر شنا، سینما، بدن‌سازی و … (پورتال شرکت نفت فلات قاره ایران، ۱۳۹۲).
۲-۵-۵ سروش، سکوی آرامش:
میدان نفتی سروش، در سال ۱۹۶۲ میلادی کشف شد و با حفر اولین چاه ۲-S با تولید روزانه حداکثر ۱۴ هزار بشکه نفت از لایه Burgan به مرحله بهره‌برداری رسید. مساحت تقریبی این میدان حدود ۲۶۰ کیلومترمربع است که در فاصله ۸۳ کیلومتری جنوب غربی جزیره خارک قرار دارد. تولید نفت از این میدان به علت آسیب‌های وارده در طول جنگ تحمیلی، به‌طور کامل متوقف شد.