در این تحقیق تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک برگ و سطح برگ اندازه‌گیری شد. در هر نمونه برداری (نمونه‌گیری) تغییرات صفات مذکور مورد بررسی قرار گرفت.
۶-نحوه اندازه‌گیری
در هر نمونه‌برداری پس از شستشوی بستر کاشت با آب و خارج شدن از بستر، مجددا شستشو داده شدندو پس از ۲۰ دقیقه که آب روی ریشه‌ها خشک شد، قلمه‌های انتخابی در پلاستیک‌های برچسب دار مخصوص قرار داده و به آزمایشگاه منتقل شد، تعداد ریشه شمارش، طول ریشه با بهره گرفتن از خط کش برحسب سانتی متر، وزن تر ریشه و وزن تر برگ بر حسب گرم با بهره گرفتن از ترازوی AND با حساسیت ۰۰۰۰۱/۰ گرم ساخت کشور ژاپن اندازه گیری شد.سپس نمونه‌ها در آون در دمای ۷۴ درجه سانتی گراد قرار داده شد و پس از ۲۴ ساعت وزن خشک ریشه و برگ اندازه‌گیری شد. سطح ریشه به وسیله دستگاه Leaf Area Meter و بر حسب سانتی‌متر مربع اندازه گیری شد.
۷-محاسبات آماری
برای تجزیه واریانس داده‌ها از نرم افزار SAS نسخه۱/۹ استفاده گردید. مقایسه میانگین‌ها از طریق آزمون دانکن انجام شد. برای رسم نمودارها از نرم افزار Excel استفاده شد. در ضمن همبستگی بین صفت‌های مورد بررسی در هر نمونه برداری با بهره گرفتن از نرم افزار SAS نسخه ۱/۹ انجام شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل چهارم
نتایج و بحث
۱- بررسی تغییرات ویژگی های مورد بررسی در نمونه برداری اول
۱-۱- تعداد ریشه
نتایج حاصل از تجزیه واریانس تعداد ریشه نشان داد که این صفت در سطح احتمال یک درصد تحت تأثیر بستر کاشت و کاربرد هورمون ایندول بوتیریک اسید، قرار گرفت. برهمکنش تیمارهای بستر کاشت و هورمون نیز در سطح احتمال پنج درصد اثر معنی‌داری بر این صفت داشت (جدول ۱-۴). نتایج مقایسه میانگین برهمکنش بستر کاشت و کاربرد هورمون بر تعداد ریشه نشان داد که بیشترین تعداد ریشه با میانگین ۷۹/۳۷ در بستر کاشت ماسه بادی به همراه مصرف ۶ میلی‌گرم در لیتر هورمون ایندول بوتیریک اسید (IBA) و کمترین آن در تیمار بستر کاشت خاک مزرعه و بدون مصرف هورمون به دست آمد (جدول ۲-۴). از آنجایی که خاک مزرعه بافتی رسی داشت، کمینه بودن میزان تعداد ریشه در قلمه‌ها را در تیمار استفاده شده از خاک مزرعه نسبت به تیمارهای بستر کاشت ماسه بادی و مخلوط خاک مزرعه و ماسه بادی را می‌توان به قدرت چسبندگی بالای بافت ر خاک مزرعه و در واقع سنگینی بافت آن و لزوم مصرف انرژی بیشتر برای نفوذ ریشه و یا احتمالا تهویه کمتر خاک، نسبت داد. در همین راستا، بیان شده است که مواد معدنی خاک از نظر اندازه ذرات و ترکیب شیمیایی بسیار متغیر می‌باشند. اگر ذرات درشت خاک بیشتر از ذرات ریز باشد، خاک حالتی شنی و در صورتی که ذرات ریز غالب باشند خاک خصوصیات رسی به خود می‌گیرد. ذرات رس در حالت مرطوب خاصیت شکل پذیری از خود نشان می‌دهند. اگر درصد رطوبت موجود از حدی بیشتر شود، این ذرات منبسط شده و حالت چسبندگی به خود می‌گیرند (مظاهری و مجنون‌حسینی، ۱۳۸۴).
در مورد بیشتر بودن تعداد ریشه در غلظت ۶ میلی‌گرم در لیتر هورمون ایندول بوتیریک اسید نسبت به شاهد نیز می‌توان آن را به نقش اکسین در ریشه‌زایی نسبت داد. بیان شده است که اکسین‌ها فرآیندهای گیاهی که در تکوین گیاه نقش دارند را هماهنگ می‌کنند. برای مثال، اکسین موجب پیشبرد رشد ریشه تازه روی کال که در روی قلمه‌ها تشکیل شده، می‌گردد. در گونه‌ها یا ارقامی که به سختی به ریشه می‌روند، لازم است اغلب از منبع اکسینی خارج از گیاه، استفاده شود (Hart and Carlson, 1967). طی بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف اکسین شامل: ۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۵۰۰۰ ppm بر ریشه‌زایی چهار گیاه زینتی (رزماری، Hedera، Syngonium و Gadenia)، گزارش شده است که ریشه‌زایی به وسیله غلظت‌های مختلف اکسین در مقایسه با شاهد (غلظت صفر) افزایش یافت. اما در این میان غلظت بهینه برای هر گیاه متفاوت بود، به طوری که بیشترین درصد ریشه‌زایی قلمه‌های رزماری و Hedera در غلظت ppm 3000 بدست آمد، در حالی که قلمه‌های Gadenia و Syngonium به ترتیب بیشترین درصد ریشه‌زایی را در غلظت‌های ppm 4000 و ۱۰۰۰ دارا بودند (Abu-Zahra et al, 2013).
در بررسی غلظت‌های مختلف دو نوع اکسین مصنوعی (IBA و NAA) بر ریشه‌زایی قلمه‌های گیاه کاملیا، گزارش شده است که تیمارهای ۲۵۰۰ پی پی ام IBA + 1250 پی پی ام NAA و ۳۰۰۰ پی پی ام IBA قادر به افزایش ۷۷ تا ۸۱ درصدی ریشه‌زایی قلمه‌ها بودند (Blythe et al., ۲۰۰۰). نتایج حاصل از پژوهش معلمی و چهرازی (۱۳۸۲) روی گل کاغذی نشان داد که استفاده از هورمون اکسین IBA باعث افزایش درصد ریشه­زایی در قلمه گردید. قلمه­هایی که با غلظت ۲۰۰۰ میلی­گرم در لیتر تیمار شده بودند ریشه­زایی را بیش از سه برابر، در مقایسه با شاهد افزایش دادند. در آزمایشی دیگر نیز در راستای تعیین تأثیر هورمون اکسین (شامل غلظت‌های ۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰ و ۴۰۰۰) بر ریشه‌زنی قلمه‌های گیاه زینتی خرزهره، گزارش شده است که کاربرد اکسین در غلظت‌های ۳۰۰۰ و ۴۰۰۰ میلی‌گرم در لیتر بر درصد ریشه‌زایی اثر معنی‌داری داشت (حبیبی کوتنایی، ۱۳۸۹). در بررسی اثرات هورمون ایندول بوتیریک اسید بر ریشه­زایی انگور یاقوتی، بیشترین تعداد ریشه در شرایط استفاده از هورمون در مقایسه با عدم استفاده (شاهد) از آن، بدست آمده است (Galavi et al., 2013).
جدول ۱- ۴تجزیه واریانس تعداد و طول ریشه، وزن تر ریشه و برگ گیاه رزماری تحت شرایط بسترهای کاشت و غلظت‌های متفاوت هورمون ایندول بوتیریک اسید در نمونه برداری اول

منابع
تغییر

درجه آزادی

تعداد
ریشه

طول
ریشه

وزن تر
ریشه

وزن تر
برگ

بلوک

۲

۳۳/۷۰

۷۹/۷۹

۷۲/۴

۲۳/۱

بستر کاشت

۲

۲۶/۱۰۸۰**

۲۳/۱۷^ns

۴۸/۸۴**

۸۳/۱۰۱**

هورمون

۳

۴۷/۳۲۰**

۰۶/۱۶^ns

۴۸/۳^ns

۳۷/۰^ns