۲

۲۱/۴-

۳۴۸/۴-

۲/۴-

۴۷/۴-

۱۳/۴-

۳

۲۹/۴-

۳۴۶/۴-

۲۳/۴-

۴۴/۴-

۲۳/۴-

۴

۴۱/۴-

۵۴/۴-

۳۷/۴-

۴۶/۴-

۳۳/۴-

مأخذ: یافته‌های تحقیق
با توجه به نتایج جدول ۴-۲ مشهود است که کمترین مقدار معیار شوارتز- بیزین برابر ۵۹/۴- و مربوط به فرآیندی با تعداد جملات خودرگرسیو ۴ و میانگین متحرک ۱ است. لذا از میان ۲۵ حالت برآورد شده، فرایند (۴,۱,۱) به عنوان بهترین مدل برای پیش‌بینی انتخاب گردید. پس از یافتن مدل بهینه، پارامترهای مدل با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات معمولی () برآورد شد. پس از تشخیص و تخمین مدل بهینه، به دنبال پاسخ به این سؤال که آیا مدل انتخابی، داده‌ها را به خوبی برازش می‌کند یا به عبارت دیگر آیا مدل انتخابی، مدل مناسبی برای توصیف داده‌ها و استفاده از آن به منظور پیش‌بینی مقادیر آینده متغیر مورد نظر است، باید بود. برای بررسی میزان مناسبت مدل، برازش بیش‌ از حد یا برازش جامع‌تر^[۷۱] می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب که پس از تشخیص یک مدل مناسب، مدل عمومی‌تری برای داده‌ها برازش می‌شود. بنابراین اگر فرایند ARIMA(p,d,q) به عنوان یک مدل مناسب انتخاب شود، مدل‌های بزرگتری مانند ARIMA(p+1,d,q) و ARIMA(p,d,q+1) برازش خواهد شد. اندرس در این زمینه بیان می‌کند: «جدای از اینکه چه نوع معیاری برای انتخاب مدل مورد استفاده قرار گرفته است؛ می‌بایست با دیده تردید به مدل انتخاب شده نگریست. به ویژه زمانی‌که مجموعه مشاهدات زیادی وجود دارد؛ امکان انتخاب یک مدل که نسبت به همه‌ی مدل‌های دیگر مرجح باشد وجود ندارد و در این شرایط محقق می‌تواند نتایج برآورد و پیش‌بینی حاصل از چند مدل رقیب را نیز گزارش نماید» (اندرس،۱۵۶:۱۳۸۶). با توجه به توضیحات فوق در ادامه نتایج تخمین و پیش‌بینی‌های دو مدل (۴,۱,۲)ARIMA و (۵,۱,۱)ARIMA نیز در کنار مدل (۴,۱,۱)ARIMA بررسی و در نهایت از بین آن‌ها مدلی که قادر به ارائه پیش‌بینی‌های دقیق‌تر باشد به عنوان مدل مطلوب برگزیده خواهد شد. نتایج برآورد مدل‌های یاد شده و پیش‌بینی آن‌ها در پیوست‏ ۲ تا ۴ نمایش داده شده است. برای مقایسه‌ی قدرت پیش‌بینی مدل‌ها از معیارهای خطای پیش‌بینی این مدل‌ها استفاده می‌شود. این معیارها عبارتند از: میانگین قدر مطلق خطا^[۷۲] ()، جذر میانگین مجموع مربعات خطا^[۷۳] ()، میانگین قدرمطلق درصد خطا^[۷۴] ()، ضریب نابرابری تایل^[۷۵] ()، بدین ترتیب که مدلی که معیارهای خطای پیش‌بینی در آن کمتر باشد؛ آن مدل برای پیش‌بینی سری‌زمانی تورم مورد استفاده قرار خواهد گرفت. نتایج این مقایسه در جدول ۴-۳ نشان داده شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۳: معیارهای خطای پیش‌بینی

ARIMA(4,1,1)

ARIMA(4,1,2)

ARIMA(5,1,1)

۰۲۲/۰

۰۱۹/۰

۰۲۱/۰

۰۱۵/۰

۰۱۳/۰

۰۱۴/۰

بر اساس تحقیقات به عمل آمده از جمله مخمرهای پروبیوتیک می­توان به جنس Saccharomyces اشاره داشت. گونه­ های Saccharomyces boulardii و Saccharomyces cerevisiae بعنوان پروبیوتیک معرفی شده اند (Gatesoupe , 2007).
۱-۴ بخش چهارم: ماهی قزل­آلا
۱-۴-۱ تاریخچه پرورش ماهی قزل­آلای رنگین کمان
اگر چه نظریاتی وجود دارد که نشان می­دهد پرورش ماهی قزل­آلا را نخستین بار سرخ پوستان آمریکا با انتقال تخم­های لقاح یافته از یک رودخانه به مراکز اولیه پرورش آغاز نمودند ولی با این وجود ماهی قزل­آلای رنگین کمان^[۲۱]و فرم مهاجر آن، قزل­آلای سر فولادی^[۲۲] از زیستگاه طبیعی خود یعنی نیمه غربی آمریکای شمالی به تمام نقاط جهان منتقل شده است (فروزانفر،۱۳۸۴ )، سپس در مدت کوتاهی بعد از جنگ جهانی دوم، اولین مزرعه پرورش ماهی قزل­آلای رنگین کمان در دره هگرمن^[۲۳] ایالت آیداهو^[۲۴] در آمریکا تاسیس شد (Stickney , 2001). شروع پرورش ماهی قزل­آلای رنگین کمان در مقیاس وسیع­تر به سال۱۹۳۰ در اروپا برمی­گردد که در استخرهای خاکی دانمارکی صورت گرفت، که به عبارت دیگر دانمارکی­ها پیشتاز پرورش ماهی قزل­آلای رنگین کمان برای تغذیه انسانی بودند و سپس در اواخر دهه ی۱۹۶۰ پرورش ماهی قزل­آلا در کانال، توسط آمریکای­ها ابداع شد و در کشورهای دیگر گسترش یافت (فروزانفر، ۱۳۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۴-۲ مشخصات ماهی قزل­آلای رنگین­کمان
قزل­آلای رنگین کمان نخستین گونه از آزاد ماهیان است که به عنوان غذای اصلی انسان رام شد و پرورش یافت. این ماهی در حال حاضر سهم با ارزشی در تأمین غذای انسان دارد. علت این امر فقط ارزش غذایی بالای این ماهی و کمیاب و گران شدن ماهیان وحشی که از طبیعت صید می­شوند نیست، بلکه به این دلیل است که این ماهی­ها غنی از چربی­های اشباع نشده­ای هستند که وجودشان در غذا ضروری است (پاشاپور، ۱۳۸۹) (شکل ۱-۶).
شکل ۱- ۶ ماهی قزل­آلای رنگین کمان (پاشاپور، ۱۳۸۹؛ uk.m.wikipedia.org)
ماهی قزل­آلای رنگین کمان که قبلاً تحت عنوان نام علمی salmo gairdneri خوانده می­شد، به خاطر ویژگی­های ریخت­شناسی خود از جنس salmo جدا و به جنس Oncorhynchus پیوسته و به نام علمیOncorhynchus mykiss خوانده می­ شود که به انگلیسی Rainbow trout می­باشد. انکورینکوس به معنای قلابدار بودن پوزه ماهیان نر است که در اثر رشد عضو قلاب مانند بسیار مشخصی در پوزه این ماهیان در فصل تولید مثل ایجاد می­ شود (پاشاپور، ۱۳۸۹).
۱-۴-۳ جایگاه ماهی قزل­آلا در رده بندی جانوران
ماهی قزل­آلای رنگین کمان از لحاظ رده بندی جزء خانواده آزاد ماهیان^[۲۵]، راسته آزاد ماهی شکلان^[۲۶] ، زیر رده ماهیان استخوانی حقیقی و رده ماهیان استخوانی است (پاشاپور، ۱۳۸۹).
۱-۴-۴ زیستگاه اصلی ماهی قزل­آلای رنگین کمان
ماهی قزل­آلای­ رنگین­ کمان، بومی حوضه آبریز بخش شرقی اقیانوس آرام از آلاسکا تا مکزیک است. زیستگاه اصلی آن از رودخانه کاسکوکوئیم در آلاسکا شروع شده و به سمت جنوب ادامه یافته و به منطقه باجا در کالیفرنیا می‌رسد.
۱-۴-۴-۱زیستگاه ماهی قزل آلای رنگین­کمان در ایران
تکثیر و پرورش ماهی قزل­آلای رنگین کمان، که یکی از سه گونه خانواده آزاد ماهیان حاضر در ایران می­باشد، از سال ۱۳۳۸ در ایران آغاز شده است و گونه ­ای است که بصورت مصنوعی در آبهای ایران وارد شده و گسترش پیدا نموده است.
ماهی قزل­آلای رنگین کمان در حوضه آبریز دریای خزر، رودخانه‌های دجله، کارون، تجن، دریاچه نمک و بعضی از نقاط انتشار دارد. بطور کلی قزل­آلای رنگین کمان متعلق به آب­های سرد و شفاف، بستر سنگی، سنگلاخی و شنی است. این ماهی در شرایط طبیعی در رودخانه‌ها و دریاچه‌های سرد و خنک زیست می‌کند ((www.fishbase.ir.
۱-۵ بخش پنجم: روش­های شناسایی مخمرها
۱-۵-۱ محیط های کشت کابردی برای تشخیص مخمرها
الف- محیط سابورود^[۲۷] آگار (s): حاوی پپتون، دکستروز یا گلوکز و آگار است. ب- محیطSC: با اضافه کردن کلرامفنیکل^[۲۸] به میزان ۰٫۰۵ درصد به محیط S حاصل می­ شود که با این غلظت مانع رشد باکتری­ ها در آن محیط می­گردد و لذا رشد قارچ ها در محیط خالص صورت می­گیرد. پ- محیطSCC: با اضافه کردن سیکلوهگزامید^[۲۹] به محیط SC حاصل می­گردد. برخی از قارچ های ساپروفیت ممکن است بعنوان آنتاگونیست رشد در مقابل قارچ های بیماریزا عمل کنند که سیکلوهگزامید مانع رشد قارچ های ساپروفیت علاوه بر باکتری های مزاحم می­ شود. قارچ های پاتوژن نظیر: درماتوفیت­ها، برخی گونه­ های مخمر کاندیدا و قارچ­های دوشکلی بیماریزا معمولاً در محیطSCC قادر به رشد هستند (دیبا، ۱۳۹۰). ت- محیط CHA^[30] که حاوی سوبستراهای کروموژنیک می­باشد، رنگ­های منحصر به فرد و مخصوصی برای شناسایی تولید می­ کند.
بر اساس مطالعات انجام شده در محیط کشت CHA رنگ کلنی­های Candida albicans سبز روشن، dubliniensis Candida سبز تیره، Candida tropicalis آبی تیره مایل به بنفش (Coleman et al., ۱۹۹۷; Kirkpatrick et al., ۱۹۹۸; Sullivan et al.,1998) و کلنی­های Candida krusei به رنگ قرمز روشن با حاشیه های سفید می­توانند تظاهر یابد (larone , 1939). حصول نتایج موفق در شناسایی مخمرهای فوق با بهره گرفتن از محیط­های کشت اختصاصی موجب شده است که بتوان با اطمینان بیشتری جهت شناسایی تعدادی از مخمرهای تک سلولی با بهره گرفتن از محیط­های کشت، بدون استفاده از روش­های مولکولی اقدام نمود. به طور مثال Candida glabrata می ­تواند در محیط کشت CHA کلنی های صورتی مایل به بنفش تشکیل می­دهد اما نمی­تواند با این روش به صورت قطعی جهت شناسایی آنها از دیگر جنس­ها و یا گونه­ های مخمر اقدام نمود.
بسیاری از محققان دریافتند که استفاده از محیط کشت CHA برای شناسایی احتمالی مخمر Candida albicans، Candida tropicalis و Trichosporon به کار می­رود (Odds&Bernaerfs, 1994؛San-Millan et al, 1996). Pfaller و همکارانش نیز دریافتند که این محیط می ­تواند برای شناسایی Candida glabrata روش قابل اعتمادی باشد. این در حالی است که تعدادی از محققین با بیان این نکته که Candida glabrata توسط کشت در محیط CHA به تنهایی قابل شناسایی نیست و ظاهراً شبیه به Candida parapsilosis، Saccharomyces cerevisiae، P. wickerhamii، Cryptococcus neoformans وC.guilliermondii ایجاد می­ کند با نظر فوق موافق نبودند (Odds&Bernaerfs, 1994 ؛San-Millan et al, 1996). به هر حال وجود ویژگی­های خاصی از جمله تولید رنگدانه آنچنانکه در کلنی­های C. tropicalis درمحیط CHA دیده می­ شود می ­تواند در شناسایی موثر باشد (Odds&Bernaerfs, ۱۹۹۴).
ج– محیط اختصاصی ^[۳۱]CMAنیز برای شناسایی بیشتر مخمرها استفاده می­ شود. مخمرها به روش جوانه زدن تولید مثل می­ کنند. ادامه عمل جوانه زنی از یک طرف یا دو طرف مخمر منجر به ایجاد مجموعه هایی از سلول­های متصل به هم می­ شود و نهایتاً اشکال خوشه­مانند بنام بلاستوکونیدی یا بلاستوسپور را می­سازد. گاه در نتیجه­ رشد و طویل شدن برخی جوانه­ ها، اشکال هایف­مانند بدون تیغه­های میانی ایجاد می­گردد و هایف کاذب یا سودوهایف نامیده می­ شود؛ در محیط CMA ظاهر میکروسکوپی این اشکال بسته به گونه مخمر بسیاراختصاصی می­باشد. البته شناسایی قطعی گونه­ های مخمرها نیازمند تست­های بیوشیمیایی و مورفولوژیک مفصل­تری است (دیبا، ۱۳۹۰) (شکل ۱-۷ و ۱-۸).
شکل۱- ۷ سودوهایف مخمر ()
شکل ۱- ۸ کلنی های رشد یافته در محیط CHA و CMA
(D) T. beigelii. (E) C. krusei. .(A) C. albicans. (B) C. dubliniensis. © C. tropicalis
(F) C. glabrata. (G) C. parapsilosis. (H) C. neoformans. (I) C. guilliermondii.
(et al., ۱۹۹۹ Koehler) (J) S. cerevisiae. (K) P. wickerhamii.
۱-۵-۲ بررسی رشد کلنی مخمرها در محیط کشت جامد و مایع
مطالعات متعددی درباره کلنی باکتری­ ها و قارچ­های رشته­ای صورت گرفته اما توجهات بسیار ناچیزی به کلنی­های مخمر­ها شده است. Pirt در سال۱۹۶۷ فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی موثر در سرعت رشد کلنی­ها را در محیط کشت جامد مشخص کرده است (Cooper et al, 1968؛ Wimpenny , 1979؛ Wimpenny&Parr, 1979).
مطابق با تحقیقات Pirt، زمانیکه مواد مغذی انتشار طولانی در مسیر رو به بالای کلنی داشته باشند، رشد به مناطق بیرونی (محیطی) کلنی محدود می­ شود. Reyrolle و Letellier در سال ۱۹۷۹ دو منطقه­ رشد، منطقه­ محیطی (مسئول افزایش قطر) و یک منطقه­ مرکزی (مسئول افزایش ارتفاع) را یافتند. در منطقه­ محیطی عامل اصلی برای رشد، تحرک بود. افزایش تقریباً خطی در ارتفاع کلنی­ها که بعدها پایین می­آیند، در طول دوره­ قبل از رشد گزارش شده است (Wimpenny , 1981).
Wimpenny و Lewis در سال ۱۹۷۷ میزان مصرف واقعی اکسیژن را برای پیش بینی عمق نفوذ اکسیژن به داخل کلنی­ها بررسی کردند. میزان اکسیژن در کلنی­ها و محیط کشت جامد با بهره گرفتن از میکرو الکترود­ها اندازه ­گیری شد (Wimpenny&Coombs, 1983؛ Bungay et al, 1983).
Wimpenny در سال ۱۹۸۱گزارشی مبنی بر تنوع در اندازه و میزان رشد کلنی­ها با توجه به در دسترس بودن اکسیژن و شرایط مختلف تغذیه­ای ارائه داد. همچنین Fraleigh و Bungay در سال ۱۹۸۶میزان اکسیژن و شیب سوبسترا را در کلنی­ها طراحی کردند (Cooper et al, 1968). کلنی سویه­های هوازی مصرف کننده­ گلوکز (منبع کربن و انرژی) محیط کشت بوده، در حالی که اکسیژن (گیرنده­ی نهایی الکترون) از فاز گازی منتشر می­یابد.
Fraleighدر سال ۱۹۸۵ به دنبال غلبه بر مدل Gray and Kirwan شبیه سازی اکسیژن و شیب گلوکز در یکی از کلنی­های میکروبی با بهره گرفتن از روش دوبعدی و همچنین با توجه به دو بستر (گلوکز و اکسیژن)، سنتیک­های رشدی محدود می­ شود. او همچنین از بخش کروی شکل کلنی استفاده کرد.
۱-۵-۳ محیط کشت جامد یا مایع اختصاصی مخمرها
مخمرها می­توانند در محیط کشت مایع و یا سطح آگار جامد رشد کنند. سلول­های مخمر در محیط کشت حداقل حاوی دکستروز (گلوکز) به عنوان منبع کربن و نمک، که تامین کننده­ نیتروژن، فسفر و مقدار کمی از فلزات است، رشد می­ کنند.
سلول­های مخمر به سرعت در حضور محیط کشت غنی که شامل معرف­هایی مانند عصاره مخمر و پپتون می­باشند، رشد می­ کنند. این موضوع بسیاری از متابولیت­ها را زمانیکه سلول تحت شرایط رشد حداقل است، سنتز می­نماید (www.springer.com).
در فاز لگاریتمی رشد در محیط کشت غنی، سلول­های مخمر تقریباً هر ۹۰ دقیقه یکبار تقسیم می­شوند. اوایل فاز لگاریتمی، دوره­ای است که تراکم سلول کمتر از ۱۰^۷ سلول بر میلی لیتر است. اواسط فاز لگاریتمی دوره­ای است که در این زمان تراکم سلولی بین ۱×۱۰^۷ و ۵ ×۱۰^۷سلول بر میلی لیتر است و فاز لگاریتمی تاخیری (نهایی) زمانی اتفاق می­افتد که تراکم سلولی بین ۱۰^۷×۵ و ۱۰^۸×۲ سلول بر میلی­لیتر است (www.springer.com).
تیپ وحشی مخمر در دمای ۳۰ درجه با هوادهی خوب و گلوکز بعنوان منبع کربن رشد می­ کند همچنین می ­تواند از انواع منابع کربن بجز گلوکز استفاده کند. بطور خاص از رافینوز و گالاکتوز تحت شرایطی برای از بین بردن سرکوب گلوکز (در مورد رافینوز) و یا برای القاء بیان پروموتر وابسته به Gal4p مانند GAL1 و GAL10استفاده می­ شود. همه آنها در غلظت (wt/vol) (20 g/L)2% استفاده شده و برای جایگزینی دکستروز محیط کشت مشخص یا غنی کاربرد دارد (www.springer.com).
۱-۵-۴ تعیین تراکم سلولی (بهترین روش برای اندازه گیری تعداد سلول های مخمری)
تعداد تقریبی سلول­ها در یک محیط کشت را می توان با دستگاه اسپکتروفتومتر با اندازه ­گیری چگالی نوری (OD) درطول موج ۶۰۰ نانومتر بدست آورد. محیط کشت باید رقیق شود بطوریکه مقدار مشاهده شده (OD₆₀₀) کمتر از ۱ شود. در این محدوده یعنی OD₆₀₀ = ۱٫۰تقریباً برابر با ۳×۱۰^۷ سلول بر میلی لیتر است. با این حال، دراین اندازه ­گیری تنوع سویه­ای وجود دارد و یا ممکن است بیان محصول ژن خاص در یک سویه تحت تاثیر قرار بگیرد.
بهترین کار برای تعیین نمودار OD₆₀₀ به عنوان تابعی از سلول­های واقعی، شمارش با هموسیتومتر است. بسیاری از روش های استفاده از ترانسفورماسیون و رشد مخمر در محیط کشت به تراکم سلولی خاص قبل از برداشت (محصول دادن) بستگی دارد (www.springer.com).
۱-۵-۵ حفظ و تقویت سویه
سویه­های مخمر را می­توان در دمای ۷۰- درجه در گلیسرول ۱۵% ذخیره سازی نمود و برای مدت طولانی (بیش از ۳ سال) نگه داشت. به صورت متناوب، می توان آنها را در دمای ۴ درجه بر سطح محیط کشت غنی به مدت ۶ ماه تا ۱ سال نگه داشت (www.springer.com).
۱-۵-۶ اسپور زایی بر روی پلیت یا محیط کشت مایع
احتیاج سلول­های دیپلوئید به منبع نیتروژن و کربن سبب انجام میوز و تشکیل اسپور خواهد شد. اسپورزایی را می­توان در سلول­های رشد یافته در محیط کشت جامد و یا مایع مشاهده نمود. با این حال ممکن است سویه­های خاصی در محیط کشت جامد یا مایع سبب تشکیل اسپورهای بهتری شوند.
سلول­هایی که در محیط انتخابی رشد کرده اند، به مدت ۳ تا ۵ روز در دمای ۲۵ درجه انکوبه شده چراکه اسپورزایی معمولاً در دماهای بالاتر کارایی چندانی ندارد. بطور کلی تشکیل اسپور بدلیل وجود تتراد (خوشه­های چهار­تایی داخل آسک) با میکروسکوپ (۴۰۰-۲۵۰×) دیده شد. نسبت اسپورزایی از گونه ­ای به گونه­ دیگر متفاوت است.
همانگونه که گفته شد برخی گونه­ ها در محیط کشت مایع، بهتر اسپورزایی می­ کنند. اغلب اسپورزایی در محیط کشت مایع در مدت زمان ۴۸ ساعت به اتمام می­رسد. به طور خلاصه سلول­ها در محیط کشت انتخابی تا اواخر فاز لگاریتمی یا اوایل فاز ثابت، رشد می­ کنند (www.springer.com).
۱-۵-۷ فرمولاسیون محیط های کشت در سیتم های دی هیبریدی

حمایت از زنان بی سرپرست دارای سابقه ای بسیار طولانی است ، هرکجا که زنان تحت انقیاد بوده اند،که تقریبا همیشه و در همه جا چنین بوده است ، زنانی نیز بوده اند که این موقعیت را تشخیص داده و به صورتی آن را مورداعتراض قرار داده اند (چافتس ودورکین،۱۹۸۶ ؛جورج ریتزر،۱۹۹۵ ).
درگذشته خانواده به مفهوم گسترده جایگاه ویژه ای داشت وبسیاری ازمسائل ومشکلات دردرون آن حل می شد. حمایت واحترام سالمندان یک امر بدیهی بوده وفرد نسبت به آینده خانواده اش زیاد نگران نبود زیرا یقین داشت که درصورت فوت او فرزندانش مورد حمایت قرار خواهند گرفت . این شبکه حمایتی متقابل به او واعضای خانواده اش نوعی تامین اجتماعی اولیه راهدیه می کرد که رفع کننده نگرانی هاو اضطرابهای او بود .
زنان درجوامع غربی همیشه یک گروه به نسبت کم قدرت و زیر دست ، یا یک نوع ((اقلیت))بوده اند . اعتراض فمینیستی به این منزلت اقلیتی نیز همیشه ((اکثریت))قدرتمندتر و مسلط تر- یعنی مردان- را تهدید می کرده ودر نتیجه پیوسته مورد مخالفت آنها بوده است۰(اسپندر،۱۹۸۲؛جورج ریتزر ، ۱۹۹۵).
حمورابی حکمران مشهور بابل تقریبا دوهزار سال قبل ازمیلاد مسیح مراقبت اززنان بیوه وکودکان یتیم را به عهده داشت ودفاع از افراد ضعیف وبی پناه قسمتی از قوانین او را تشکیل می داد.(زاهدی۴۳:۱۳۸۱)
در واقع حمایت ازنیازمندان به دوران قبل از تاریخ بر می گردد. زمانی که کمک های دو جانبه برای بقاء نیاز بودوقبایل وطوایف، ازاعضای قبیله مراقبت می کردند. بعدها انگیزه های مذهبی یا سیاسی عامل کمک به نیازمندان شدند. تمدنهای منقرض شده ای مانند سوری ها، سازمان کمکی برای حمایت از افراد نیازمند تشکیل دادند. خدایان آنان “نانش” توجه ویژه ای به عدالت وتساوی داشتند(ماکارو،۴۲:۱۳۷۸)

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این درحالی است که در ادیان الهی از جمله تعالیم اسلامی توجه خاصی به حمایت از زنان بویژ ه زنان بی سرپرست ویتیمان وضعیفان شده است.
۲-۱-۵- تعاریف متغیرها
۲-۱-۵-۱- تعاریف حمایت اجتماعی
حمایت اجتماعی به مراقبت ، محبت ، عزت ، تسلی وکمکی که سایر افراد یا گروه ها به فرد ارزانی می دارند گفته می شود(کاب،۱۹۷۶؛جنتریو کوباسا، ۱۹۸۴؛والستون، آلاگناولیس،۱۹۸۳؛ویلز، ۱۹۸۴).
حمایت اجتماعی یک کمک دوجانبه است که موجب خلق تصور مثبت ، پذیرش ، پذیرش خود ، احساس عشق وارزشمندی می گردد ودر همه این موارد به فرد فرصت خود شکوفایی ورشد می دهد (مازلو۱۹۵۴. به نقل از «برهمن وفلیپس» ۱۹۸۵).
«در دهه شصت قرن بیستم پیرو یک دیدگاه غالب محیط نگر در روانشناسی ، محیط علت اصلی ناراحتی- های روانی و فیزیکی محسوب می شد. یکی از متغیرهای اجتماعی که مورد نظر محققان قرار گرفت حمایت اجتماعی بود.دران زمان امید می رفت که حمایت به عنوان یک نوشداروی اجتماعی توضیح دهدکه چرا عده ای از مردم در مقابل استرس ها غافلگیر شده درحالی که عده ی دیگری به همان اندازه دچار استرس می شدند درمقابل آن مقاومت داشتند» ( عبدی فرد۶۹:۱۳۷۴).
«درتحقیقات مربوط ببه استرس دخالت حمایت های اجتماعی عمومی و مشترک است. حمایت معمولا رابطه معکوس با فشاردارد بطوریکه اگر این حمایتها موجود باشد آرامش برای آنها فراهم می شود. امروزه ثابت شده است که افرادی که در محیط های حمایتی قوی بسر می برند از لحاظ روانی نسبت به افرادی که از چنین فرصتی برخوردار نیستند در وضعیت بهتری بسر می برند ز یرا حمایت برسلامت روانی فرد، خانواده و جامعه اثر مستقیم دارد» (بیرو و همکاران۹۴:۲۰۰۰).
تعریف براندت و نیرت از حمایت اجتماعی شامل ایجاد تعلق، صمیمیت، یکپارچگی اجتماعی، فرصت و امکاناتی برای رفتارهای مثمرثمر، تضمین مجدد ارزش انسانها و ایفای نقش آنان، امکان کمکهای اطلاعاتی، عاطفی و مادی می باشد.«فرانکلین» ودیگران(۲۰۰۰به نقل از خیرا..پور ۷۲۲:۱۳۸۳)
کوهن و مک‌کی^[۱۳] معتقدند اساساً پنج نوع حمایت اجتماعی وجود دارد:
حمایت عاطفی که شامل ابراز همدردی، توجه، محبت و علاقه نسبت به فرد است. در این صورت فرد در زمان استرس، احساس آسایش اطمینان و تعلق به جایی داشتن می‌کند.
حمایت ارزشی از طریق ابراز احترام‌^[۱۴]، تشویق^[۱۵] یا موافقت با نظرها یا احساسات فرد، و ارزیابی مثبت فرد در مقایسه با کسانی که وضعیت‌شان بدتر از اوست، صورت می‌گیرد. این نوع حمایت موجب افزایش احساس با ارزش بودن^[۱۶]، لیاقت و اعتبار در فرد می‌شود. حمایت ارزشی به ویژه در زمان ارزیابی استرس مفید واقع می‌شود.
حمایت عملی و مادی، که شامل کمک‌های مستقیم به فرد است، مانند انجام دادن کارهای خانه یا قرض دادن به او و از نظر مالی و وقت کمک کردن.
حمایت اطلاعاتی شامل توصیه کردن، دادن پیشنهاد یا دادن جهت پسخوراند^[۱۷] به فرد است.
حمایت شبکه‌ای به فرد احساس عضویت در گروهی با علایق و فعالیت‌های اجتماعی مشترک می‌دهد (میرزایی ۱۳۸۷: ۱۷۸؛ به نقل از تقی‌پور، ۱۳۸۹).
تلسدورف^[۱۸] (۱۹۷۶) حمایت را به عنوان محصول همه پیوندهای اجتماعی که فرد را: ۱) از نظر کالاها و خدماتی مانند کمک‌های مادی یا کمک در کارخانه، ۲) اطلاع‌رسانی و راهنمایی مانند توصیه در مورد اینکه برای کمک به کجا و چه کسی مراجعه کند، ۳) پشتیبانی و حمایت روانی مانند ترغیب، تسلی عاطفی و صمیمیت را تأمین می‌کنند، در نظر می‌گیرد (ایمانی، ۱۳۸۲).
کاسل، مگور و کاپلان^[۱۹] (۱۹۷۷) با تأکید و تمرکز بر مقدار، فراوانی و شدت تأمین حمایت، حمایت اجتماعی را به عنوان میزانی که دیگران نیاز به محبت، تأیید، احساس تعلق و امنیت فرد را برآورده می‌کنند، تعریف می‌کنند (همان منبع).
کوهن و آنتونیسی^[۲۰] (۱۹۸۰) اظهار نموده‌اند که حمایت اجتماعی ترکیبی از سه عنصر عاطفه، تصدیق و یاری است. عاطفه شامل ابراز عشق و محبت است. تصدیق، شامل آگاهی از رفتار و بازخوردهای مناسب است. یاری، شامل مساعدت مستقیم پول قرض دادن و یاری دادن در انجام کارها است (همان منبع).
ارتباط حمایت اجتماعی با مرگ و میر مورد بررسی قرار گر فته است و در این بررسی ثابت شده است افرادی که از حمایت اجتماعی برخوردارند دارای مرگ و میر کمتری هستند واز طرف دیگر سلامت روانی اجتماعی متاثر از حمایت اجتماعی است «آرمسترانگ» (۹۸:۱۹۷۲).
شافر، کوین و لازاروس^[۲۱] (۱۹۸۱) با تأکید بر ادراکات ذهنی فرد حمایت اجتماعی را به عنوان ارزشیابی‌ها یا ارزیابی‌های فرد از اینکه آیا و تا چه حد یک تعامل و یا اگوی تعاملات یا روابط برای وی سودمند است (همان منبع).
از دیدگاه بریل و شوماخر^[۲۲] (۱۹۸۱) حمایت اجتماعی تبادل منابع بین حداقل دو نفر است که این تبادل با قصد و به منظور افزایش سعادت و بهزیستی فرد دریافت‌کننده انجام می‌پذیرد (همان منبع).
از دیدگاه هاوس (۱۹۸۱) و ترنر^[۲۳] (۱۹۸۳) حمایت اجتماعی، اغلب به طور معمول به اعمال انجام شده برای یک فرد محتاج بوسیله اعضای خانواده، دوستان، همکاران، خویشاوندان و همسایگان اطلاق می‌شود. این اعمال معمولاً شامل کمک ابزاری، عاطفی و اطلاعاتی می‌باشد (همان منبع).
هاوس، معتقد است که حمایت اجتماعی از بعد حمایت عاطفی، حمایت ابزاری و حمایت اطلاعاتی تشکیل شده است. حمایت عاطفی شامل عشق و محبت و همدلی است. حمایت ابزاری اشاره به انواع کمک‌ها و مساعدت‌های محسوس دارد، مثل وام دادن، قرض گرفتن از کسی و … و حمایت اطلاعاتی یعنی انتقال اطلاعات یا راهکارها برای سازگاری و مقابله با مسائل و مشکلاتی که فرد با آن مواجه است. برای مثال وقتی فرد با مشکلی مواجه می‌شود اطرافیانش راهکارهایی را برای او پیشنهاد می‌کنند (قدسی، ۱۳۸۲: ۶۳).
“سارا فینو^[۲۴] ” معتقد است که حمایت اجتماعی به مراقبت، محبت، تسلی و کمکی که سایر افراد یا گروه‌های اجتماعی به فرد ارزانی می‌دارند، گفته می‌شود. این حمایت را ممکن است منابع گوناگونی مانند همسر، نامزد، خانواده، اقوام، دوستان، همکاران و یا سازمان‌های اجتماعی و حمایتی به عمل آورند (سارا فینو، ۱۹۸۴، به نقل از شیری، ۱۳۹۰).
کالتیلا و همکاران (۲۰۰۰) حمایت اجتماعی ناظر بر دریافت‌ها و ادراکات افراد از کمک‌ها و پشتیبانی‌هایی است که در موقعیت‌های استرس‌زا از اطرافیان و دوستان و سایرین قابل وصول هستند و این کمک‌ها همچون سپری اجتماعی در برابر عوامل استرس‌زا عمل کرده و اثرات آن‌ها را تخفیف می‌دهند (حسینی بادنجانی و همکاران^[۲۵]، ۱۳۹۱: ۱۱۹).
اسویندل، روسنبرگ^[۲۶]وهلر (۱۹۸۶) ذکر نموده‌اند که یک فعالیت اجتماعی زمانی حمایت اجتماعی به حساب می‌آید که بوسیله گیرنده آن به عنوان کاهش‌دهنده استرس یا افزایش‌دهنده احترام ادراک شده باشد، بنابراین حمایت اجتماعی به عنوان یک تجربه شخصی و ذهنی در نظر گرفته شده است (ایمانی، ۱۳۸۲).
وکس^[۲۷] (۱۹۸۸) حمایت اجتماعی را فراسازه‌ای که از چند سازه نظری تشکیل شده است، در نظر می‌گیرد. این سازه‌ها عبارتند از:
منابع شبکه حمایت (به عنوان مثال اندازه، ساختار، روابط و ویژگی‌های شبکه حمایت).
رفتار حمایتی (به عنوان مثال، گوش دادن به درد دل‌ها، تسلی دادن، راهنمایی و نصیحت کردن، معاشرت کردن و کمک کردن در انجام وظایف خانه، پول قرض دادن).
ارزیابی ذهنی از حمایت (ادراک در دسترس بودن حمایت، و این احساس و باور که شخص مورد احترام، پشتیبانی واقع شده است) (همان منبع).
کاترونا^[۲۸] و همکارانش (۱۹۹۰)، حمایت اجتماعی را به عنوان فرایند مبادله‌ای در درون روابط اجتماعی تعریف می‌کنند. کاترونا و همکارانش انواع حمایت اطلاعاتی، عملی، عزت، عاطفی و شبکه‌ای را به دو دسته تقسیم می‌کنند و برای هر دسته کارکردی را تعریف می‌کنند:
حمایت تسهیل‌کننده کنش
حمایت تشویق‌کننده کنش را تعریف می‌کنند.
حمایت تسهیل‌کننده کنش به فرد در معرض استرس کمک می‌کند تا مسئله‌ای را که موجب پریشانی او شده است حل یا برطرف کند. حمایت عملی و اطلاعاتی در این طبقه از حمایت قرار می‌گیرند.
حمایت تشویق کننده در برگیرنده تلاش برای دلداری و تسلی دادن فرد است، بدون اقدامی مستقیم برای حل مسئله‌ای که موجب استرس برای او شده است. حمایت عاطفی و شبکه‌ای در این طبقه قرار می‌گیرند (همان منبع).
پرلین^[۲۹] (۱۹۸۵) عقیده دارد که مشارکت در روابط نقشی متقابل برای افراد حمایتی را فراهم می‌کند که منابع اصلی آن، الگوها، هنجارها و انسجام درونی شبکه نقش است. به علاوه، این روابط چنین ادراک و باوری را برای شخص پدید می‌آورند که باور کند شخص مفیدی است و وجود سودمندی دارد (همان منبع).
حمایت اجتماعی، فرآیندی پویا است و نیاز به حمایت ، در طول زندگی تغییر پیدا می کند ، بعضی عوامل درون فردی ، تعیین می کند که فرد ، گیرنده یا دهنده حمایت باشد. (بودهد و همکاران ، ۱۹۸۳؛ورتمن و دانکل- شتر ،۱۹۸۷به نقل از میرزایی).
می‌توان گفت حمایت اجتماعی، دو بعد رسمی و غیررسمی می‌باشد. بعد رسمی شامل حمایت‌های است که از طرف ارگان‌های رسمی مثل کمیته امداد و بهزیستی به زنان سرپرست ارائه می‌شود و بعد غیررسمی شامل حمایت‌هایی که زنان از طرف اطرافیان خود یعنی خانواده، دوستان و همکاران دریافت می‌نمایند، می‌باشد.
۲-۱-۵-۲- تعاریف سلامت اجتماعی
سلامت به معنی تندرستی وگاهی اوقات هم به معنی بهداشت به کار می رود وموضوعی مهم دربسیاری از فرهنگهاست، از نظر تجربی مفهوم سلامت اجتماعی ریشه درادبیات جامعه شناسی مربوط به ناهنجاری وبیگانگی اجتماعی دارد و بطورکلی سلامت موضوعی چند بعدی است، تعریف wHo سه بعد سلامت یعنی سلامت جسمی، روانی، اجتماعی را در بر می گیرد.
درسال۱۹۹۶«ریف۲»مدل سلامت اجتماعی را مطرح نمود که این مفهوم شامل ابعاد عملکرد مثبت ذهن وروان بود شامل پذیرش خود، رشد شخصی، روابط مثبت با دیگران، تسلط بر محیط، هدفمند بودن در زندگی و استقلال« ریف »۱۹۹۶ (، به نقل از ملیحه تقی پور،۳۸:۱۳۸۹).
الستاد درسال ۱۹۹۸ معتقد بود که دوران کودکی فرد تنها از نقطه نظر بیولوزیکی دارای اهمیت نمی باشد بلکه از لحاظ روانی و اجتماعی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است همچنین بخش مهمی از تصور فرد از میزان سلامتی بالقوه خود به شدت تحت تاثیر همبستگی قرار دارد، افرادی که احساس همبستگی در آنها در حد مطلوبی می باشد، وضعیت سلامتی خود را مناسب توصیف می کنند«الستاد۱»۱۹۹۸ (، به نقل از خیرالله پور، ۴۲:۱۳۸۳).
سلامت اجتماعی به چگونگی وضعیت ارتباط فرد با دیگران در جامعه یا همان جامعه‌پذیری وی اشاره دارد. به دلیل اینکه موضوع این تحقیق عمدتاً بر بعد اجتماعی سلامت تأکید دارد، تعاریف متفاوتی که از سلامت اجتماعی بیان شده است را مطرح خواهیم کرد:
برابر تعریف سازمان جهانی بهداشت عبارت است از: «در کمال مناسب بودن از نظر جسمی، روانی و اجتماعی و نه صرفاً نداشتن بیماری» (پارک و پارک^[۳۰]، ۱۳۷۶: ۲۸).

پس از بیان مباحثی درخصوص شناخت مفهوم زندان و آگاهی از مقوله تکرار جرم، بحث اصلی درخصوص آثار ناشی از مجازات زندان است که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد. اهمیت طرح این مباحث، در تأثیری است که این مجازات سالب آزادی در شخصیت فردی و خانواده زندانی در درجه اول، و در درجه بالاتر و مهمتر، بر اجتماع خواهد گذاشت.
«وجود معایب عدیده و تبعات منفی مجازات زندان باعث گردیده تا از نظر عدهای از علمای حقوق جزا، زندان و مجازات حبس نه تنها مؤثر واقع نگردیده بلکه عاملی برای سوق دادن محکومین به تکرار جرم میباشد. این تأثیرگذاری یا به صورت مستقیم است و یا از طریق آثاری است که آن آثار به نوبه خود در وقوع جرم و بزهکاری نقش اساسی خواهند داشت و بدیهی است که عوامل فردی و متغیرهای زندان را در این تأثیرگذاری نباید نادیده گرفت. عوامل فردی شامل عوامل غیرجرمی مانند سن، محل سکونت، وضعیت خانوادگی و وضع تأهل، طلاق و ارتباط خانوادگی، سواد، اشتغال، وضع اقتصادی و غیره و عوامل جرمی نظیر نوع جرم، کیفیت ارتکاب جرم، شرکت در جرم، اعتیاد، سابقه و مدت حبس تحملشده، وضع قضایی (متهم، محکوم) و غیره است. متغیرهای زندان شامل تفکیک و طبقهبندی زندانیان (بر حسب نوع جرم، مدت حبس، سابقه، سن و غیره) امکانات زندان و مدیریت آن است^[۹۱].»
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مبحث اول: چگونگی اثرگذاری زندان در ارتکاب مجدد جرم
هر پدیده نوظهوری پس از مدتی دچار مشکلاتی شده و با چالشها و موانع مختلفی روبرو میگردد. زندان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و این پدیده که زمانی خود به عنوان جانشین کیفرهای بدنی مطرح شد و توانست به جای بسیاری از آنان قرار گیرد، بعدها در مقام عمل خود دچار مشکلات فراوانی شد. بعنوان مثال تعداد زندانیان روز به روز افزایش پیدا کرد، آزادشدگان دوباره مرتکب جرم میشدند و نرخ تکرار جرم بسیار بالا بود و به این علت بسیاری از اهدافی که برای آن موردنظر بود محقق نشد.
«اهداف دوگانه‏ای که برای مجازات زندان منظور می‏شود، یعنی زندان برای مجازات و زندان همچون شیوه اصلاحی، به ندرت با یکدیگر جمع شده‏اند، چرا که زندان، به دلیل ساختارش، معمولا غیر عادلانه با زندانی رفتار می‏کند و در نهایت، موجب افزایش کینه زندانی نسبت به عدالت و قانون می‏شود و حتی ممکن است موجب بیگانگی بیشتر فرد با جامعه و در نتیجه مقدمات افزایش ارتکاب جرم شود. دلیل اصلی این ناکارآمدی برای اصلاح زندانی در ماهیت اساسی زندان نهفته است که در آن وظیفه نگهبانی مقامات زندان بر سایر اهداف ترجیح دارد، و زندان به تعبیر گافمن مؤسسه‏ای تام است، یعنی محل اقامتی است که در آن زندانیان برای مدت معینی از عمر خود زیر نظارت تقریبا مطلق مقامات اداری قرار دارند^[۹۲].»
درواقع زندان جزو مهمترین ساختارهایی است که برای حفظ آرامش اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد لکن متأسفانه در شرایط فعلی این کیفر به جای عبرتانگیزی و اصلاح اخلاقی به یک مدرسه بزهکاری و تکرار جرم تبدیل شده است. به همین علت علیرغم اجرای شیوه های مدیریت زندان و اعمال حداقل حقوق برای زندانیان هنوز نتوانسته به اهدافی که برای آن در نظر داشتهاند برسد.
البته متأسفانه باید گفت «هیچ یک از ساختارهایی که تعادل، دوام و آرامش جوامع ما را تامین میکردند دیگر قادر به ایفای این نقش نیستند. ناخوشایندی در همه وجود دارد. این ناخوشایندی در عدالت کیفری نیز به چشم میخورد و تعجبآور هم نیست، زیرا عدالت کیفری نقطه حساس تشکیلات اجتماعی زندان است^[۹۳].»
مارک آنسل درباره زندان میگوید: «زندان دیگر درعمل آنچه را که مدعی آن است یعنی برای آن ایجاد شده ارائه نمیدهد. هدف انسانهای سده هجدهم که برای زندان، اقسام و درجههایی را منظور کرده بودند آن بود که مجازات یاد شده جنبه عبرتانگیز به خود بگیرد، انسانهای سده نوزدهم را نظر بر آن بود که زندان انفرادی، اسباب ندامت محکوم را فراهم میسازد و او را در اتخاذ تصمیم مبتنی بر ادامه زندگی شرافتمندانه یاری میدهد. انسانهای سده بیستم نیز زندان را مکان و وسیله بازپروری اجتماعی محکوم میدانند ولی حقیقت این است که همه این امیدها بر باد رفته است. زندان ضمن آنکه باید ابزار اصلی واکنش در مقابل بزهکاری باشد از همان آغاز بصورت یک مدرسه تکرار جرم بوده و یا به آن تبدیل شده است^[۹۴].»
همانگونه که میدانیم جرمشناسان در جهت کشف و بیان چگونگی و علل ارتکاب جرم از علوم مختلفی مانند جامعهشناسی و روانشناسی بهره میگیرند و با بهره گرفتن از مطالعات جامعه شناختی محیط اجتماعی را به دو دسته تقسیمبندی نمودهاند که شامل محیط کلی و محیط شخصی است «از انواع محیط شخصی یک نوع آن را میتوان محیط تحمیلی دانست این قسم محیطی است که شخص در انتخاب آن اختیاری نداشته و بطور کلی آزادی ازبین میرود و یا حداقل محدود میشود. ازجمله این محیطها میتوان زندان را نام برد^[۹۵].»
لذا زندان به عنوان یک محیط تحمیلی ازجمله عوامل جرمزا محسوب میگردد که در بزهکاری تأثیر بسزایی دارد. این مجازات نه تنها در اصلاح و تربیت زندانیان اثر چندانی نداشته بلکه در مواردی آنان را بیش از پیش در ارتکاب جرم متبحر و جری میکند. چراکه زندانیان بویژه مجرمین بدون سابقه به علت معاشرت و مصاحبت با بزهکاران خطرناک و حرفهای شگرد ارتکاب انواع جرایم را میآموزند. ازطرفی شرایط نامناسب زیستمحیطی زندان اعم از فقدان یا کمبود امکانات، خدمات، رفاهیات و تسهیلات و نیز عدم وجود آموزش علمی و فنی و مربیان مجرب موانع و مشکلات را در راه اجرای دقیق و مطلوب این مجازات ایجاد کرده است که این عوامل لاجرم در جرمزایی زندان و بزهکاری ثانویه زندانیان مؤثر میباشد.
علمای حقوق جزا، روانشناسان و جامعهشناسان نوگرا اغلب مسئله ازدیاد جرایم بویژه تکرار جرم را زاییده رژیم غلط کیفری و عدم پیروی از اصول نوین علمی جهت اداره زندانها دانستهاند و عقیده دارند که رژیم کیفری قدیم که مبتنی بر محبوس کردن مطلق مجرمان است سبب ازدیاد جرایم گردیده است. اصولا مجازات زندان بر پایه پیشگیری از گناه تشریح و تبیین شده ولی در عمل ثابت شده است که مجازات زندان این هدف را تأمین نمیکند. زیرا تجربه نشان داده است که افرادی که به زندان با اعمال شاقه که شدیدترین انواع زندان است محکوم میشوند پس از پایان مدت محکومیت از زندان بیرون نمیروند مگر اینکه با دست یازیدن به تخلف دوباره به زندان بازگردند^[۹۶].
جلوگیری از ارتکاب جرم و تکرار آن در نقش بازدارندگی مجازات سالب آزادی تجلی پیدا میکند. بیشک این بازدارندگی با دادن آگاهی توسط قانونگذار به افراد جامعه نسبت به واکنش در مقابل اعمال بزهکارانه و ایجاد ترس در آنان و نیز هشدار به فرد بزهکار و سایرین ازطریق اجرای آن صورت میگیرد که پیشگیری عمومی و پیشگیری فردی از نتایج آن محسوب میشود. معالوصف هدف بازدارندگی فردی درمورد مجازات حبس کمتر با واقعیت منطبق میباشد و جمعیت زندانیان را غالبا تکرارکنندگان جرم تشکیل میدهند. «تازمانیکه معایب زندان وجود داشته باشد با خنثی شدن ترس از آن و ازبین رفتن قبح آن نزد زندانی و احیانا بدآموزی از زندانیان حرفهای، بعد بازدارندگی آن مخدوش میگردد^[۹۷].»
به دیگر سخن «مطابق بررسیهای معتبر در بعضی موارد، مجازات زندان نه تنها در مقابله با جرایم و تخلفات موفقیت چندانی نداشته و باعث بالا رفتن مقدار آنها شده است بلکه موجب گردیده است ارتکابشان به نحو جالب و با وضعی تفکرانگیز و با کیفیتی به مراتب بالاتر و سرعتی بیشتر صورت پذیرد. نتیجه تحقیقات بعمل آمده درخصوص جرایم سرقت و مواد مخدر نشان دهنده تغییر و ارتقاء کیفیت جرم در فعالیت بعدی پس از اولین دوره حبس است^[۹۸].»
این مسئله نه تنها در کشور ما بروز و ظهور دارد بلکه دامنگیر سایر کشورها و جامعه بین المللی است. حتی در بسیاری از جوامع پیشرفته به این نتیجه رسیدهاند که زندان نه تنها نمیتواند در کاهش جرم و بزهکاری نقش تعیینکننده داشته باشد. بلکه درعمل به مدرسه آموزش جرم تبدیل شده است. «مطالعات جرمشناسانه نشان میدهد که با تمام اصلاحاتی که در رژیم زندانها طی دو سدهی گذشته صورت گرفته و به بهبود نسبی شرایط فیزیکی زندانها منجر شده، نتایج مثبت، سودمند و مؤثری بر بازپذیری اجتماعی مجرمان و پیشگیری از ارتکاب جرم نداشته است. نتایج بدست آمده ناامیدکنندهاند و نظریه بازپروری و اصلاح زندانیان در بسیاری از کشورها – ازجمله ایالات متحده آمریکا، کشورهای اروپایی و حتی اسکاندیناوی که از دیرباز از آن پشتیبانی میکردند- تقریبا با شکست روبرو بوده است. افزون بر آن، ضعف امکانات فیزیکی و سازماندهی و نظارت زندانها و نیز فساد رایج در میان زندانیان و زندانبانان که معمولا مأموران عادیاند نه مددکاران متخصص، به نقض حقوق بشر و کرامت انسانی منتهی شده است^[۹۹].»
امروزه با مشاهده موارد فراوانی از زندانیان که بعلت ارتکاب مجدد جرم دوباره و چندباره راهی زندان میشوند و یا مشمول سایر مجازاتها قرار میگیرند درمییابیم که متأسفانه زندان در اجرای اهداف خویش حقیقا شکست خورده است. درواقع «زندان با خلاء آموزشی که دارد بطور غیرمستقیم به زندانی میآموزد که چگونه شگردهای مجرمانه را از افراد کارکشته یاد گرفته و از پیچ و خمهای قانون گریخته و به یک بزهکار حرفهای تبدیل شود و سپس تجربیات خویش را به دیگران انتقال دهد. زندان به جای القای ارزشهای پسندیده و بهنجار، ارزشهای ناصواب و ضداجتماعی را به زندانیان منتقل مینماید زندان با به تنگنا گذاشتن زندانیان ازنظر مادی و معنوی در عوض زمینه را برای تخطیکنندگان از قانون مساعدت مینماید. محکومیت به زندان نه تنها بر زندانی تحمیل میشود بلکه لاجرم عوارض سوء آن گریبان خانواده و نزدیکان وی را نیز گرفته و آنان را نیز به گرداب جرم میکشاند زندان با تحمیل الزامات خشن و طاقتفرسا بزهکار را درمسیر قانونشکنی و سرکشی جری مینماید. زندان قباحت جرم را ازبین برده و بزهکاران را به تکرار جرم تشویق مینماید. فسادهایی که در زندان حاکم است بزهکاری را حفظ و مجرمین اتفاقی را به بزهکاران خطرناک و حرفهای تبدیل میسازد. اصولا نهاد زندان و شرایط زیستمحیطی آن و تراکم و اختلاط زندانیان طوری است که نمیتواند بزهکار تولید نکند به قول ویکتور هوگو زندان مدرسه جرمسازی است و ایجادکننده بزهکار حرفهای^[۱۰۰].»
نقش زندان در تکرار جرم تنها به محیط خارج از زندان خلاصه نمیشود بلکه در حال حاضر شرایط زندانهای ما به گونهای است که موجبات وقوع جرایم بسیاری را در محیط داخل زندان فراهم میآورد. درواقع میتوان گفت «زندگی در محیط زندان توأم با تحمیل مقررات خاص آن بر زندانی، فراهم نکردن امکانات و تسهیلات، دوری از اجتماع و خانواده و بستگان، هم نشینی و مصاحبت با مجرمین خطرناک، عدم نظارت مدیران و مسئولین زندان، فقدان برنامههای سازنده، تراکم زندانیان، بیکاری مفرط، عدم تأمین نیازهای جسمانی و روانی و غیره شرایطی را فراهم کرده که علاوه بر تربیت و تحویل بزهکار به جامعه حتی در داخل این محیط جرم زا بزهکاری ازطریق ارتکاب بعضی جرایم رسوخ نموده و نمایان دارد. شرایط زیست محیطی زندان خواه ناخواه موجب بروز اعمال مجرمانهای خواهد شد که اگر این نهاد تأسیس نمیگردید ارتکاب جرایم مذکور نیز موضوعا منتفی بود^[۱۰۱].»
جرایمی که نوعا در محیط زندان اتفاق میافتند عبارتند از:
جرایم جنسی اعم از هم جنس بازی و قوادی، چشمچرانی، استمناء یا خودارضایی،
جرایم مالی اعم از سرقت و قاچاق مواد مخدر، قمار، رشا و ارتشا، ربا.
خریدوفروش مواد مخدر،
خودزنی و اقدام به خودکشی،
نزاع و درگیری،
ایراد صدمه بدنی به دیگران،
تندخویی و دشنام و بکار بردن الفاظ رکیک و موهن،
وارد نمودن خسارت به اموال زندان و نیز سایر زندانیان و کارکنان زندان،
شورش و اغتشاش،
اعتصاب،
فرار از زندان.
قانونگذار در فصل پنجم آییننامه تحت عنوان «تخلف ها و تنبیه‌های درون مراکز حرفه‌آموزی و اشتغال و زندان‌ها» طی مواد ۱۶۷ تا ۱۷۹ به بیان جرایم مذکور و طرق پیشگیری و مبارزه با آنها پرداخته است بعنوان مثال در ماده ۱۶۷ هرگونه شورش و اعتصابی را ممنوع اعلام نموده و زندانیان را به قراردادن اعتراضات و شکایات کتبی خود درون صندوقهای مخصوصی که به همین منظور تعبیه شده، مکلف نموده است. همچنین در ماده ۱۶۸ بیان میدارد: «هر محکوم باید به محض اطلاع از وقوع حوادث و پیشامدهای سوء‌ احتمالی و اعمالی که تحقق آن مخل نظم داخلی موسسه یا زندان می‌گردد، مراتب را فوری به مسئول امور نگهبانی یا به هر یک از مقام‌های مسئول زندان گزارش دهد.»
همانگونه که قبلا بیان شد درصورت وقوع هریک از جرایم و تخلفات یاد شده شورای انضباطی زندان وفق مواد ۱۷۴ تا ۱۷۹ به آن رسیدگی خواهد نمود. بدیهی است که درصورتی که نیاز به رسیدگی به جرایم متهم در مراجع قضایی باشد ازطریق ارسال زندانی به دادسرا نسبت به اعلام جرم وی اقدام میشود.
طرق انتقال جرایم در زندان را میتوان بصورت زیر برشمرد:
۱-معاشرت و اکتساب: زندانیان براثر معاشرت و همنشینی با یکدیگر شیوه ها و شگردهای بزهکاری را از هم میآموزند و با مشورت و همفکری با یکدیگر روش های نوینی را برای ارتکاب جرم خلق میکنند و این مسئله زمینه تکرار جرم در آینده را فراهم مینماید.
شیوه های جدید و گوناگون بزهکاری توسط تبهکاران حرفهای و زندانیان باسابقه به محکومین بیتجربه و زندانیان تازهوارد آموزش و انتقال داده میشود و عملا هدف اصلاحی کیفر حبس با نتیجه معکوس مواجه میگردد. به همین دلیل است که زندان را «آموزشگاه بزهکاری» یا «دانشگاه جانیان» نام نهادهاند. زیرا از طریق همین یافته های داخل زندان است که زمینه بزهکاری مجدد و تکرار جرم پس از خروج از زندان، چه از لحاظ کمیت و چه از لحاظ کیفیت بیشتر و بهتر فراهم میگردد.
یادگیری جرم در زندان ازطریق مصاحبت با افراد حرفهای و سابقهداری که دفعات یا زمان بیشتری را در زندان بسر میبرند صورت میگیرد و عدهای از زندانیان به علت آشنایی با جرایم دیگر خصوصا جرایم مالی مانند سرقت، به سوی آنها گرایش پیدا میکنند. بنابراین طبقهبندی و جداسازی زندانیان سابقهدار از افراد فاقد سابقه یکی از راه های پیشگیری محسوب میشود و یادگیری جرم را به حداقل میرساند. در مجموع زندان بدترین تأثیر آموزش خود را بر مجرمان بیتجربه و مبتدی برجای میگذارد.
وجود ارتباط عمیق میان زندانیان و حضور کمرنگ و کمتأثیر مدیران و مسئولین زندان در میان زندانیان برای جلوگیری و ممانعت از ایجاد ارتباطات ناسالم میان آنها و ناتوانی در جذب زندانیان به سوی خود با برنامههای مفید و ارشادی، باعث میشود تا زندانی از سایر زندانیان طرق جدید ارتکاب جرم را یاد بگیرد. این آموزش و انتقال جرم به صور گوناگون تغییر در نوع، ارتقاء کیفی جرم و شیوه های مناسب ارتکاب جرم، حیل قانونی فرار از مجازات و غیره تحقق یافته و ظهور مییابد. درنتیجه کیفر زندان در حبسهای کوتاهمدت به ویژه اگر در توجه به پرونده شخصیت و تفکیک و طبقهبندی زندانیان رعایت دقت و مراقبت لازم و کافی به عمل نیاید، میتواند تبعات منفی و آثار زیانبار غیرقابل جبرانی داشته باشد.
۲- سرایت و تقلید: مشاهده رفتارهای بزهکارانه بوسیله پارهای از زندانیان بطور طبیعی بر روی دیگر زندانیان نیز اثر گذاشته و موجب بروز رفتارهای مشابه توسط برخی از آنان میگردد. با یادگیری این الگوهای رفتاری، زندانی پس از آزادی از زندان مجددا مرتکب جرم میگردد.
۳- خرده فرهنگ: زندان دارای فرهنگ خاص خود است و برخی عبارات گفتاری و الگوهای رفتاری در زندان وجود دارد که مختص آن محیط است و در واقع توسط زندانیان ابداع و ترویج میشود و به سایر زندانیان آموزش داده میشود. این فرهنگ میتواند بستری برای وقوع جرم دوباره باشد خواه در داخل زندان و خواه در محیط خارج از آن.
۴-تراکم جمعیت: کثرت جمعیت زندانیان خود زمینهساز بروز جرایم دیگر است. وقتی براثر تراکم جمعیت ناچار به قرار دادن چندین زندانی در یک سلول هستیم در واقع بنا به موارد پیشگفته شرایط ارتکاب مجدد جرم در آینده توسط آنان را تسهیل میکنیم. چراکه با افزایش جمعیت زندانیان امکان نظارت بر آنها نیز کمتر میشود و این امر کنترل درگیریها و آشوبهایی که هر از گاهی در زندان رخ میدهد را دشوارتر میسازد. درصورتی که با رعایت استانداردهای لازم میتوان از بسیاری از موارد پیشآمده جلوگیری کرد.
۵- تأمین نیازهای طبیعی انسانی: زندان زمینه بروز و ظهور جرایمی است که از نیازهای طبیعی آدمی نشأت میگیرد. بعنوان مثال نیاز عاطفی واقعیتی غیرقابل انکار است که فرد زندانی با دوری از خانواده و از دست دادن دوستان و بدتر از آن طرد شدن ازسوی جامعه و خانواده و آشنایان، قادر به تأمین نیازهای عاطفی خود نیست. این خلأ عاطفی زمینهساز روی آوردن به کارهای دیگر اعم از دوستی و معاشرت با دیگر زندانیان، استفاده از موارد مخدر و متأسفانه در درجه شدیدتر روی آوردن به جرایم جنسی است. مورد دیگر نیاز جنسی است که بدلیل شرایط موجود در زندان، زندانی قادر به تأمین نیاز خود ازطریق درست و قانونی آن نبوده و به همین دلیل به همجنس خود گرایش پیدا کرده و مرتکب جرایم جنسی میشود.
در کنار همه مسائل گفته شده، کمبود کادر مجرب اعم از مدیریت و پرسنل اداری وانتظامی، متخصص، کارشناس، روانشناس و مددکار اجتماعی، جرمشناس، مربی مذهبی، مربی ورزشی و مربی فنی- حرفهای در روند فعالیتهای اصلاحی زندان خلل جدی وارد میکند. و هرچند در آییننامه سازمان زندانها تخصیص پرونده پزشکی برای هر زندانی جهت حل مشکلات شخصی و خانوادگی آنان پیشبینی شده اما درصورت نبود نیروی متخصص کافی و عدم توجه و اهمیت ندادن به این مسایل نهایت امر چیزی جز یک بایگانی خاکگرفته از پروندههای زندانیان باقی نمیماند.
ماده ٣٨ آییننامه سازمان زندانها درخصوص اختصاص پرونده پزشکی برای زندانیان اشعار میدارد «اداره‌ها و واحدهای مددکاری و خدمات اجتماعی در جهت شناخت شخصیت محکومان و کشف و حل معضلات و مشکلات شخصی و خانوادگی و اجتماعی آنان با کسب نظر روان‌شناس، تحقیقات و اقدام لازم را نموده، یک نسخه از تحقیقات را جهت ضبط در پرونده شخصیت محکوم به رییس زندان و نسخه دیگر را جهت اقدام لازم به اداره متبوع خود تسلیم می کند. مددکاران باید با ابراز شفقت و جلب اعتماد محکوم برای بازگشت آنان به زندگی عادی و سالم اجتماعی اقدام و اهتمام لازم به عمل آورند.»
یکی از مسائل بسیار مهمی که باید در خصوص زندانها رعایت نمود بحث تفکیک و طبقهبندی زندانیان است. بیشک جداسازی زندانیان میتواند نقش بسیار مؤثری را در جلوگیری از تکرار جرم ایفا کند و بالعکس فقدان یک طبقهبندی دقیق موجب افزایش نرخ بزهکاری در جامعه میشود. وفق ماده ۶۵ آییننامه سازمان زندانها در هر زندان، مرکز حرفه‌آموزی و اشتغال شورایی به‌نام شورای طبقه‌بندی زندانیان متشکل از قاضی ناظر زندان به عنوان رییس شورا، رییس زندان یا مرکز مربوط به عنوان دبیر شورا، ‌مسئولین واحدهای قضایی، بازپروری، انتظامی، رییس اندرزگاه ‌مربوطه، ‌یک نفر روانشناس و یک نفر مددکار که در قسمت تشخیص فعالیت می‌نمایند با انتخاب رییس مرکز یا زندان تشکیل می‌شود که بنا بر ماده ۶۶ در خصوص تعیین و تقسیم محل استقرار محکومان و متهمان اتخاذ تصمیم می کند.
در ماده ۶۹ آییننامه مذکور نیز ملاکهای طبقهبندی محکومان و متهمان بدین شرح بیان شده است «محکومان حسب پیشینه، سن، جنسیت، تابعیت، نوع جرم، مدت مجازات ، وضع جسمانی و روانی، چگونگی شخصیت و استعداد و میزان تحصیلات و تخصص به یکی از قسمت‌های مراکز حرفه‌آموزی و اشتغال، زندان یا مؤسسه‌های تأمینی و تربیتی معرفی می‌گردند.»
با تدقیق در ماده موصوف مشخص میشود ملاکهایی که در طبقهبندی زندانیان مورد توجه قرار میگیرد بشرح ذیل میباشد:
۱-جنسیت: تفکیک زندانیان براساس جنسیت و وجود زندانهای جداگانه برای زنان و مردان اقدامی است که در همه کشورهای دنیا صورت میپذیرد. زیرا عدم رعایت آن زمینهساز بروز مشکلات اساسی در زندانها خواهد بود و آثار نامطلوبی را در پی خواهد داشت. در کشور ما نیز تنها ملاکی که کاملا رعایت میگردد همین خصیصه است.
۲- سن: یکی از مواردی که در آییننامه به آن اشاره شده توجه به سن محکومان و متهمان درخصوص طبقهبندی آنان است. مطابق ماده ۱۷ آییننامه اطفال و نوجوانان بزهکار کمتر از ۱۸ سال تام در کانونهای اصلاح و تربیت به منظور اصلاح و آموزش نگهداری میشوند. بجز این تقسیمبندی، مورد دیگری در قوانین ما درخصوص تفکیک براساس سن دیده نمیشود.
مسئله دیگر این است که کانون اصلاح و تربیت بجز در بعضی از شهرهای بزرگ که کانون اصلاح و تربیت دایر است و اطفال و نوجوانان را تا سن ۱۸سالگی در این مؤسسات نگهداری میکنند در شهرهای دیگر وجود ندارد و بنابراین آنها را مثل سایر زندانیان بالغ در زندانها نگه میدارند. «درصورت عدم تفکیک سنی در زندان بیشترین آسیب متوجه اطفال و نوجوانان است آنها اکثرا کسانی هستند که برای اولین بار و بعضا بطور موقت به زندان اعزام شدهاند و هنوز ضمیر پاک و بیآلایشی دارند و ممکن است با یک تدبیر صحیح به راه راست برگشته و دست از خطا بردارند که این امر منوط به جداسازی آنان است ولیکن به علت عدم تفکیک براثر مصاحبت با بزرگسالان اولا باتوجه به بالابودن قدرت یادگیری آنها شگردهای مجرمانه دیگری را نیز آموخته که اصلاحپذیری آنها را با مشکل مواجه مینماید و ثانیا اکثرا مورد سوءاستفاده قرار میگیرند. وقوع جرایم جنسی در زندان نمونه بارز آن است^[۱۰۲].»
۳- وضع قضایی: وضع قضایی ملاک دیگری است که در طبقهبندی زندانیان مورد توجه قرار میگیرد. همانگونه که قبلا بیان کردیم افراد به سه دلیل به زندان راه مییابند که عبارتند از: قرار بازداشت موقت (خواه بطور مستقیم و خواه به دلیل عجز از سپردن وثیقه و یا معرفی کفیل)، محکومیت قطعی و عجز از پرداخت دیون مالی. بخش اعظمی از جمعیت زندان را محکومان مالی تشکیل میدهند یعنی افرادی که به دلیل عجز از پرداخت بدهی، مانند مهریه، دیه و جریمه نقدی در زندان هستند بر شمار جمعیت زندان میافزایند. اما باید گفت این افراد درواقع مجرم نیستند و طرد آنها از جامعه نه تنها تضمینکننده آسایش و آرامش عمومی نیست بلکه باعث افزایش جمعیت زندانها شده و از همه مهمتر آنکه این افراد را در معرض آسیبهای جدی ناشی از محیط زندان قرار میدهد.

۲-۳-۴ الگوهای نظری آمادگی پذیرش مشتریان
۲-۳-۴-۱ آموز ش آمادگی ‎پذیرش مشتریان از فناوری
مهمترین عامل در آمادگی پذیرش مشتریان از این خدمات آموزش لازم است. در واقع برای بهره مندی از خدمات فناوری خویش خدمت همچون استفاده از دستگاه های خودپرداز و پایانه‎های فروش. آن طور که باید فرهنگ سازی شود . در حال حاضر، بانک‎ها برای ارائه خدمات خود پرداز ، از هم پیشی گرفته و رقابت می‎کنند اما برای ارائه خدمات اینترنت بانک بدین شکل عمل نمی‎کنند و هنوز در خانواده‎ها ، تاکید بر استفاده از سیستم سنتی بانک‎ها می‎باشد. .(Nasution,2011 )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۳-۴-۲ تبلیغات و ‎آمادگی پذیرش مشتریان از فناوری
بانک‎ها از طریق تبلیغات مناسب اطلاع رسانی می‎کنند و از این طریق ادراکات مشتریان را تحت تاثیر قرار می‎دهند. استفاده مشتریان از این کانال جدید به کاهش زمان انجام تراکنش‎های بانکی ، ساده تر شدن انجام تراکنش‎های بانکی و افزایش عملکرد بانک منجر می‎شود. در تبلیغات بانکی می‎توان این مزایا را برای مشتریان تشریح و یاد آوری کرد تا آمادگی پذیرش از این فناوری در آنها بوجود آید.( ‎ ‎Nasution ,2011 ‎).
۲-۳-۴-۳ سطوح مشتریان و ‎آمادگی پذیرش آنان از فناوری
مشتریان دارای سطوح متفاوت آمادگی و یا تمایل به استفاده از فناوری‎های جدید سطوح متفاوتی از کنترل یا راحتی استفاده از فناوری‎های نوین دارند. لین و پنگ^[۵۲](۲۰۰۵) این امر را مورد اشاره قرار دادند که مشتریان دارای سطوح متفاوت آمادگی در استفاده از فناوری جدید دارای رضایت یا ارزش منتج از کیفیت خدمات متصور متفاوتی در تعاملات انسان با ماشین هستند.مشتریان دارای سطوح بالاتر آمادگی و اشتیاق در مورد فناوری , ارزیابی ارزشی بالاتری دارند. برخلاف این, مشتریان دارای سطوح پایین تر آمادگی دچار مشکل می‎شوند و ارزش کمتری برای فناوری جدید قائل هستند.(Lin & ping, 2005).
۲-۳-۴-۴ اهمیت پذیرش فناوری خویش خدمت توسط مشتریان
صنعت بانکداری تحت تاثیر انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار گرفته و کانال‎های توزیع خدمات خود را متحول و متنوع ساخته اند این تغییرات دنباله دار، ضرورت استفاده از کانال‎های توزیع خدمات مدرن را بر جسته کرده است. از این رو، تحولات فناوری برای بانک‎ها اهمیت ویژه ای خواهد داشت.( Chul Gu,2009).بنابراین بانک‎ها باید این تغییرات را مدیریت کرده و سعی کنند اثر مثبتی بر رفتار و نگرش مشتریان داشته باشند ( Akinci, 2014).
۲-۳-۴-۵ عوامل پذیرش آمادگی مشتریان از فناوری
به دلیل سرمایه گذاری‎های کلان بانک‎ها در فناوری‎های مدرن، عدم استفاده مشتریان به معنی زیان مالی گسترده بانک‎ها است. به طور کلی ، عوامل گوناگونی در زمینه پذیرش بانکداری الکترونیکی از سوی مشتریان موثر است که از آن جمله می‎توان به جمعیت شناختی ، انگیزه ، توانایی و نگرش مشتریان اشاره کرد. همچنین مواردی نظیر تجربه قبلی در کار با رایانه و فناوری جدید نیز موثر است. علاوه بر این موارد، پاسخ کامل به نیاز مشتری نیز اهمیت بسیاری دارد.( Sathye, 2012).
بخش چهارم
تداوم استفاده از فناوری
۲-۴-۱ مقدمه
امروزه ، اینترنت بزرگترین شبکه اختصاصی شبانه روزی بانکی است که در آن ، شبکه‎های وسیع جهانی از : کامپیوتر‎های شخصی^[۵۳] و شبکه‎های کامپیوتری ^[۵۴] متصل شده به وسیله مودم ^[۵۵]‎ها و خطوط تلفن با سرعت بالا، تشکیل شده است. از جمله نخستین موارد وب سایت بانکی بر روی اینترنت ، همان مواردی را داشته اند که بروشورهای تبلیغاتی شان ذکر کرده بودند و مشتریان می‎توانستند با پست الکترونیک ^[۵۶] ارتباط برقرار کنند و اطلاعات حساب شان و نرخ‎های جدید را کنترل نمایند (Eric & Nilson, 2007).
۲-۴-۲ تعاریف استفاده مداوم از فناوری
استفاده مداوم از فناوری توانایی انجام کار در تمامی‎سطوح و زمینه‎ها را گویند که فرد بیشترین استفاده را در کمترین زمان از این خدمات داشته باشد.( Shu- Hsume ‎etal,2012).
در تعریف دیگر از استفاده مداوم از فناوری آمده ، گرایش و رفتار نهادی شده ی مشتری در استفاده از فناوری خویش خدمت به نحوی است که جایگزیندیگری برای آن متصور نبوده و بطور منظم استفاده از این خدمات را مد نظر قرار دهد.( Shu- Hsume ‎etal, 2012).
۲-۴-۳ تاریخچه استفاده مداوم از فناوری
در شرایط رقابتی امروزی، کشف نیازها و خواسته‎های مشتریان و برآورده ساختن آنها قبل از رقبا از شروط اساسی موفقیت شرکت‎هاست. در زمینه نظریه‎های رضایت مشتری، کار جدی تحقیقاتی از اواسط دهه ۱۹۷۰ در غرب ( عمدتا امریکا ) شروع شده و در دهه ۱۹۸۰ پایه‎های اساسی نظری این مقوله بنا شده است. به طور کلی رضایت احساسی مثبت است که زمانی مورد استقبال مشتری قرار خواهد گرفت که ارزش مورد انتظارش را برآورده سازد. اگر رضایت مشتری در بانکداری الکترونیکی زیاد شود ، امکان مراجعه دوباره اش از این فناوری برای استفاده از خدمات بیشتر می‎شود( Hsu & Chiu, 2014).
در میان رویکردهای نوین بانکی در دهه‎های اخیر ، شاید پیدایش فناوری خویش خدمت اثر گذارترین تحول نظام بانکداری باشد. بدین روی در عصر رقابت کنونی، بانکی را نمی‎توان یافت که از ظرفیت‎های فناوری خویش خدمت غافل باشد. طی سالیان گذشته نظام بانکی کشور نیز همگام با تحولات بازارها و همگام با دستاوردهای جهانی با شتابی چشمگیر به سوی بانکداری الکترونیک حرکت کرده و دستاوردهای بسیاری نیز به ارمغان آورده است. با این حال هنوز از تمام ظرفیتهای آن بهره لازم را نبرده است( Eric & Nilson, 2007).
۲-۴-۴ الگوهای نظری تداوم استفاده از فناوری
۲-۴-۴-۱ جایگاه تداوم استفاده از فناوری در بانکداری نوین
۱) افزایش بهره وری
بانکداری خرد^[۵۷] ارائه خدمات به اشخاص عادی و کسب و کارهای کوچک را هدفگذاری کرده است. ویژگی‎های اصلی این بخش از مشتریان ، گستردگی و محدودیت فعالیت‎های بانکی آنها است. این بدان معنا است که برای رسیدن به بهره وری لازم در این بخش باید از فناوری خویش خدمت مدد گرفت تا انجام حجم وسیعی از عملیات محدود بانکی را سود آور نگه داشت . بدین دلیل است که ۷۰ تا ۸۰ درصد خدمات حوزه بانکداری خرد بر دوش فناوری خویش خدمت نهاده شده است. (Shu – Hsum etal, .2012).
۲) کاهش هزینه
تحقیقات داخلی نشان می‎دهد هزینه نیمه مکانیزه خدمات بانکی در شعب به طور متوسط ۴۳۴۶ ریال است. این عدد از طریق خودپرداز ۱۱۲۶ ریال و از طریق اینترنت ۴۰ ریال است. تحقیقات جهانی در این حوزه ، هزینه حضور در شعبه را یک دلار ، بانکداری موبایلی را ۶۰ سنت و اینترنتی را ۲ سنت برآورد کرده است. بدین ترتیب یکی از مهمترین دلایل بانکداران در استفاده از این ظرفیت ، قابلیت بی نظیر آن در کاهش هزینه‎ها است. اهمیت بیشتر این کاهش هزینه آنجا پایدار می‎شود که بدانیم ۶۰ تا ۷۰ درضد مراجعات مشتریان به بانکها برای انجام عملیات دریافت و پرداخت است. عملیاتی که به راحتی از طریق فناوری خویش خدمت قابل انجام است.( Shu- Hsum etal,2012).
۳) بهبود کانال توزیع ( خدمت رسانی)
یکی از آمیخته‎های بازاریابی که تصمیمات ‎در دسترس قرار دادن محصولات و خدمات را مدیریت می‎کند، به کانال‎های توزیع معروف است. ارائه خدمات در هر مکان و زمان که از آن به عنوان خدمات ۲۴/۷ یعنی ارائه خدمات در هر ۲۴ ساعت و هر روز هفته، یاد می‎کنند، موضوعی است که تنها با بهره گیری از قابلیت‌های بانکداری الکترونیک امکان پذیر است Mytvr &Walker,2010)).
۴) مدیریت عرضه و تقاضا
چالش همیشگی بانکها به عنوان سازمانهای خدماتی هماهنگ کردن عرضه خدمات با تقاضای مشتری است. این چالشی روزانه و پویاست. بدان دلیل که برخلاف کالاهای تولیدی ظرفیتهای خدماتی کم دوام و زایل شدنی هستند Eric & Nilsson,2007) ‎).
بدین معنی که ما قدرت ذخیره سازی آن را نداریم. از سویی همزمانی عرضه و تقاضا مسائل مربوط به ارائه خدمات را با پیچیدگی‎های خاصی مواجه می‎کند. یک خدمت تجربه ای است شخصی و ناملموس که نمی‎توان آن را از فردی به فرد دیگر منتقل کرد. معنی این گفته آن است که هر زمان که تقاضای یک خدمت کمتر از ظرفیت خدمات باشد ارائه کنندگان خدمت بی کار خواهند بود و زمانی هم که تقاضا بر عرضه پیشی بگیرد فرصتهای‎های ارائه خدمت برای سازمان از میان می‎رود و اثرات نامطلوب برای مشتری نیز رقم خواهد خورد. فناوری خویش خدمت یکی از استراتژیهای کارآمد شناخته شده در مدیریت عرضه و تقاضا به حساب می‎آید.( ۲۰۰۷ ‎Eric & Nilsson, ‎).
۵) توسعه محصولات و خدمات
فناوری خویش خدمت چون دیگر صنایع همواره با چالش نوآوری در محصولات و خدمات روبروست. از این رو چون دیگر صنایع در پی بهره گیری از فرصتهای تکنولوژیک برای توسعه محصولات و خدمات خود است.فناوری خویش خدمت با تکیه بر ظرفیتهای تکنولوژیکی بیشمار خود یکی از راه های موثر در ارائه محصولات و خدمات ‎است. شاهد این مدعا تنوع، گستردگی و تعداد خدمات و محصولاتی است که بانکها در این حوزه ابداع و به مشتریان خود عرضه می‎کنند. تحولات چشم گیر و سریع نظام پرداختها، بهره گیری از به روز ترین تکنولوژی های حوزه فناوری اطلاعات مانند NFC، RFID و … از جمله پیشرفتهای تکنولوژیکی هستند که بانکها به سرعت آن را در خدمت گرفته و محصولاتشان را بر پایه آنها باز تعریف و ارائه می‎کنند. به عنوان مثال بر اساس این توسعه است که در بانک ING هلند تنها ۶ درصد مشتریان به بانک مراجعه می‎کنند بقیه از فناوری خویش خدمت استفاده می‎کنند(۲۰۱۰,Mytvr&Walker).
۶) افزایش درآمد
بانکها دو استراتژی کلان برای خلق سود دارند. اول درآمد زایی و دوم کاهش هزینه‎ها. در بخش درآمد زایی ‎بانکهای کشور رویکرد اصلی خود را حرکت از درآمد مشاع به سوی درآمد غیر مشاع که حاصل خدمات کارمزدی است قرار داده اند. درآمد‎های حاصل از فناوری خویش خدمت یکی از اجزای اصلی پرتفوی درآمد‎های کارمزدی است که مستقیما بر EPS^[58] بانکها اثر می‎گذارد. این درآمد طیف‎های مختلفی را شامل می‎شود که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر درآمد بانکها اثر می‎گذارند (Eric & Nilsso, 2007،).
درآمدهای کارمزدی شبکه شتاب که به صورت مستقیم حاصل می‎کنند یا درآمدهای غیرمستقیمی‎که به واسطه نگهداری منابع ارزان قیمت در حسابهای کاربران خدمات فناوری خویش خدمت به دست می‎آید. بخشی از درآمدهای کارمزدی در این بخش نیز مربوط به ارائه خدمات اعتباری می‎شود که از طریق ابزارهای کارت اعتباری به عنوان یک ابزار رایج در فناوری خویش خدمت حاصل می‎شود.( Eric & Nilsson, 2007).
۷) توسعه بازارها
همانگونه که اشاره شد بانکها به جز توسعه محصولات و خدمات خود از فناوری خویش خدمت برای توسعه بازارها نیز استفاده می‎کنند. دستیابی به بخش‎هایی از بازارها که دسترسی به آنها از طریق شبکه شعب وجود ندارند چون مشتریان خارج از کشور، جمعیت روستایی و …، بازارهای مجازی، بازارهای مشتریان بی بانک یعنی کسانی از خدمات بانکی استفاده نمی‎کنند، بازارهای نوظهور، بازارهای بین المللی و … از این جمله است. مزیت فناوری خویش خدمت در ارائه خدمات ‎به بازارهای مورد اشاره عدم نیاز به سرمایه گذاری‎های بسیار زیاد و دسترسی به بازارهای دور از دسترس است. این مزیت را می‎توان در برداشتن محدودیتهای ‎بعد مکان جستجو کرد. آمارها در کشورهای توسعه یافته نیز موید این نکته است. دسترسی ‎بیش از ۳ میلیارد نفر به اینترنت در جهان در سال ۲۰۱۰ زمینه ای را مهیا می‎کند تا نظام فناوری خویش خدمت به مشتریانش در هر نقطه ای از جهان خدمات ارائه نماید . همانگونه که در سال ۲۰۱۱ حدود ۸۰ درصد مردم انگلیس عملیات بانکی خود را از طریق اینترنت انجام داده اند (Bobbitt & Dobholkar, 2011).
۸) بهبود کیفیت خدمات
یکی دیگر از چالش‎های همیشگی سیستم‎های خدماتی موضوع کیفیت خدمات و نحوی ارائه آنها است . از سوی دیگر رابطه مستقیم کیفیت بر رضایت مشتریان بر کسی پوشیده نیست.فناوری خویش خدمت از طریق کاهش خطا، ایجاد سرعت، دسترسی سریع، هزینه‎های کم، تنوع محصولات و خدمات، ایجاد کنترل، کارایی بسیار بالا، امنیت، شخصی سازی و …. نقش عمده ای در بهبود کیفیت خدمات ‎و ایجاد رضایت ‎و خدمات آن دارد. به عنوان مثال در بحث امنیت به عنوان یکی از موضوعات اثرگذار بر درک کیفیت خدمات بانکداری تحقیقات نشان می‎دهد که سوء استفاده از طریق فناوری خویش خدمت ۰٫۰۰۱۶ درصد گردش مالی است که از طریق فناوری خویش خدمت انجام می‎شود. ( ۲۰۱۰,Mytvr &Walker). ‎ ‎ ‎
۹) بهبود جایگاه رقابتی
یکی از زمینه‎های اصلی رقابت در نظام بانکی حول محور فناوری خویش خدمت است. بر اساس دلایل بر شمرده شده هر یک از بانکها با استراتژیهای متفاوتی به بهره برداری از فرصتهای فناوری خویش خدمت مشغول اند. برخی با محور قرار دادن فناوری خویش خدمت برای متمایز سازی برند خود، بعضی برای به بهره برداری از مزیتهای ایجاد بسترهای نظام پرداخت، دیگری برای استفاده از فرصتهای سودآور در پرداختهای خرد، گروهی با توسعه کارتهای اعتباری و …. . به هر جهت فناوری خویش خدمت یکی از منابع مطمئن و قابل اتکا برای تصاحب و بهبود جایگاه رقابتی است. این در حالی است که بانکها نه تنها با رقبای بانکی خود بلکه با رقبای خارج از صنعت چون شرکتهای ارائه دهنده خدمات ارتباطی مانند محصول جرینگ شرکت همراه اول با یک میلیون و پانصد هزار کاربر، یا با محصولات جایگزین مانند سایت ZOPA که یک سایت ارائه دهنده خدمات اعتباری شخص به شخص با ۱۵۰ هزار کاربر است نیز در این زمینه در حال رقابت هستند.(Eric& Nilsson, 2007).
۲-۴-۵ خودکنترلی ^[۵۹]
خود کنترلی بر حسابهای بانکی انعطاف لازم برای موفقیت در نیل به اهداف ‎را فراهم می‎آورد. خودکنترلی سبب می‎شود که فعالیت‎های بانکی بدون وابستگی به خدمات و یا ارائه اطلاعات فردی انجام شوند. در این مورد فرد دارای کنترل شخصی برای تخمین ، برداشت‎ها ، دریافت‎ها و … امور بانکی خود داشته باشد و به راحتی بر روی حسابهای شخصی خود ‎کنترل لازم را دارد.(Lie & Alovi, 2012).
گالیلیوت ^[۶۰]ودیگران (۲۰۰۷) به تعریف کنترل شخصی به عنوان توانایی کنترل و غلبه بر افکار ، احساسات و رفتارهای فردی پرداخته است، ‎با وجود کنترل بالا, مصرف کنندگان تمایل بالایی برای استفاده از خدمات دارند( ۲۰۰۷ . ‎( Galylyvt,
استفاده مداوم از خدمات فناوری خویش خدمت برای مشتریان این امکان را فراهم می‎آورد که بر روی حساب‎های شخصی بانکی ، پرداخت‎ها و دریافت‎ها کنترل لازم را اعمال نمایند تا از خدمات مالی بهره مند گردند.( طالقانی ، ۱۳۹۳).